Wildebeest analysis examples for:   mux-mux   Word:    February 11, 2023 at 19:11    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23231  MAT 1:18  Yesos, Pulu Yili-ni “Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.” ui nimba makó turum yi-nuim Kraisele, yunu miring temanele i-sipa mele: Yunga anum Maria-nga pulu lirim yambuma-ni “Maria Josep-ni liipili.” niku kórunga niringeliinga-pe ui Josep wasie tiluna naa piangli Mini Kake Tiliele-ni Maria yunga oluna kangambula te munjunjurumele Maria yunu piliirim.
23233  MAT 1:20  Josep aku-sipa numanu liipa mundupa mulupili Auliele-nga angkella te-ni Josep uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Josep, yi nuim king Depit-ni kalupa liirim yili, Mini Kake Tiliele-ni Maria ulu te tirimeliinga yu kangambula monjulemú akiliinga nu-ni yu liinindu pipili naa kolkunu, lii.” ⸤nirim.⸥
23235  MAT 1:22  Aku-sipa wendu urum ulumanga pali kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi te-ni ulu mare penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Akili i-sipa mele:
23239  MAT 2:1  Erot yunu kolea Judia distrik yambumanga yi nuim kingele mulupili Maria-ni kolea Judia, Betelliem taon-na Yesos mirim. Ena kanumanga ena ola ulikundu piliipa kungnjuli pili yi mare taki-taki kombukantupuna ‘ulu-pulu mare wendu ombánje?’ niku mimi-siku kanuku muluring yima kolea-auli Jerusallem oku kene niku mele:
23242  MAT 2:4  Kanu-kene yu-ni Juda-yambumanga Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima pali kene Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tunjuring yima pali kene “Sukundu wai.” nimba kene enini walsipa piliipa kene nimba mele: “Pulu Yili-ni ‘Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.’ nimba makó turum yi-nuim Kraisele tena mingélendu niringiye?” nirim.
23243  MAT 2:5  Enini yunundu niku mele: “Kolea Judia distrik sukundu Betelliem taon-na yu mingí. Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤Maika-ni⸥ penga aku-sipa wendu ombá mele ui buk turum akuna molemú kanili. Yu-ni nimba mele:
23246  MAT 2:8  piliipa kene eninindu nimba mele: “Eni Betelliem puku kangale mimi-siku koro-pai! Kanuku liiku kene na oku niku sai. Na kepe yu ombu popu topu bi paka tonjambu.” nirim.
23250  MAT 2:12  Kanu-kene Pulu Yili-ni enini uru-kumbu sipa kene eninindu nimba mele: “Eni Erot molemúna kelku pu naa pai, mólu!” nirim piliiku kene enini kupulanum tenga-lupa oku lkundu puring.
23251  MAT 2:13  Kanu-kene piliipa kungnjuli pili yima kelku puring kene Auliele-nga angkella te-ni Josep uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Yi nuim king Erot-ni nondupa yunga ami-yimandu ‘Kangale koruku toku konju-pai!’ nimbá akiliinga nu ola molkunu kangale kene anum kene liikunu mekunu kolea Isip-ndu takara toku puku molu-pai. Ne anju molku kene, penga na-ni ‘Kelku yandu wai.’ nimbú kene wangi. Ui mólu.” nirim.
23253  MAT 2:15  ‘Erot kolumba kene kelepu lkundu pumulú.’ niku ui Isip anju muluring. Aku tiringeliinga Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤Osia⸥-ni ulu te penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Akili i-sipa mele: “Pulu Yili-ni nimba mele: ‘Nanga kangale “Kolea Isip munduku kelkunu wendu ui.” nirindu.’ nirim.” nimba yi ⸤Osia⸥ kanili-ni aku-sipa nirim kanili.
23254  MAT 2:16  Kanu-kene anum lapasele Yesos wasie Isip puku molangi, piliipa kungnjuli pili yima-ni Erot yunu liiku lu siring mele piliipa kene Erot yu-ni arerembi aima lakupa kulurum. Arerembi kolupa kene ami-yi marendu nimba mele: “Betelliem taonale kene Betelliem nondupa lelemú kolea kanumanga puku kang punie tale omba puli kangma kene punie tale naa pora nili kangma kene pali koruku toku konju-pai!” nirim. Kombukantupu kanuku piliipa kungnjuli pili yima-ni kombukantupale pulu monjupa wendu omba angiliirim enale yunundu niku siring mele piliipa kene punie aku-sipa nirim.
23256  MAT 2:18  Yu-ni nimba mele: “Enini kolea Rama sukundu ung te piliiring; kola tiring piliiring akili, yambu kolemele kene kola telemele mele kola aku-siku tiring piliiring. Ambu Resel-ni yunga kangambulamanga kola tirim. Yu ‘Numanu waengu nipili.’ niku kene tiringeliinga-pe ‘Naa piliimbu.’ nimba yunga kangambulama kolku pora siring, te naa mulurum akiliinga yu kondu kolupa kola tepa mindi mulurum.” nimba Jeremaya-ni ui aku-sipa nirim kanili.
23257  MAT 2:19  Penga Erot kulurum kene Auliele-nga angkella te-ni Josep kolea Isip mulupili uru-kumbu sipa kene nimba mele:
23260  MAT 2:22  Akiliinga-pe Akelles yunga lapa Erot alko topa yi nuim kingele molupa kolea Judia distrik nukurum akili piliipa kene Josep yu kanuna alsupa pumbandu mundu-mong tirim. Kanu-kene Pulu Yili-ni uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Marena tungí akiliinga akuna naa pui.” nimba yunundu lip-lipi turum kene yu kelepa kolea Gallalli distrik pupa
23261  MAT 2:23  akuna lirim Nasaret taon-na pupa mulurum-na Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring yima-ni ⸤Yesos-kene⸥ ulu te penga wendu ombá niku ui niring mele kamu wendu urum. Enini niku mele: “Yambuma-ni yu bi leku ‘Yu Nasaret taon yi te.’ ningí.” niring kanili.
23262  MAT 3:1  ⸤Yesos Nasaret taon-na we mulupili⸥ No-Liinjili Jon omba kolea Judia distrik sukundu kolea-wakana ele-ung nimba kene nimba mele:
23264  MAT 3:3  Yi kanili ⸤ui naa mulupili aima kórunga-ui⸥ Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi Asaya-ni Pulu Yili-nga ung te nimba sipa buk turum. Ung kanili i-sipa mele: “Kolea-wakana yambu tenga kerina ung te nimba mele: “Auliele ombá kupulanumele teku mimi tenjai. Yu ombá kupulanum kelúma toku sumbi sai.” nikem.” nirim. ⸤Jon-ni aima penga temba mele Asaya-ni ui aku-sipa nimba panjipa buk turum.⸥
23268  MAT 3:7  Yu-ni ⸤Juda-yambumanga yi-auli⸥ Perisima kene Sadusima kene yi pulele no liingíndu uring kanupa kene, enini ung-mura sipa nimba mele: “Gólu topa yambuma tepa kis-sili wambiyelenga walúma, Pulu Yili arerembi kolumba enaliinga nae-ni “Eni takara toku pai.” nim-na enini ‘Pulu Yili-ni naa tepa kis-sipili.’ niku ‘No liimulú.’ niku okumeleye?
23270  MAT 3:9  “Oliu anda-kolepa Eprayam-ni kalupa liirimuma molemuláliinga yambu kaíma molemulu.” niku aku-siku niku naa piliai. Na-ni eni nimbu siker: “Pulu Yili-ni ku-mulú imandu “Eprayam-ni kalupa liirim yambuma au talangi.” nilkanje ku-mulúma Eprayam-ni kalupa liirim yambuma molkemela.” niker. Eni Eprayam-ni kalupa liirim yambuma molemeláliinga ulu te naa telemú.
23275  MAT 3:14  Urum kene Jon-ni nimba mele: “Akili aima mólu. Na-ni nu nambi-sipu no liinjambu nikunu nikinuye? Nu-ni na no liinjilkenanje kapula.” nirim.
23276  MAT 3:15  Akiliinga-pe Yesos-ni pundu topa nimba mele: “Mólu. Ulu kake tili uluma pali kapula tipili akiliinga niker mele ti.” nirim. Kanu-kene Jon-ni “Kapula.” nimba yu no liinjirim.
23278  MAT 3:17  Kanu-kene mulúna ola ung te wendu omba kene nimba mele: “Ili nanga numanu monjuliu kangale. Yunu-kene numanu siliu.” nirim.
23281  MAT 4:3  Kanu-kene kundi tuli ⸤kuru Seten⸥ omba kene yundu nimba mele: “Nu Pulu Yili-nga Málale lem ku-mulú ima ‘Pllawa kaluli au talupili.’ ni.” nirim.
23282  MAT 4:4  Akiliinga-pe yu-ni pundu topa kene nimba mele: “Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Langima-ni mindi yambuma kona mululi ulu-pulele naa silimú. Pulu Yili-ni ung nilimúma pali piliiku liiku teku mulungí kene kona mululi ulu-pulele liingí.’ nimba molemú.” nirim.
23284  MAT 4:6  yundu nimba mele: “Nu Pulu Yili-nga Málale lem nu tepa liimba akiliinga pu-nikunu mania pui.” ⸤nirim.⸥ “Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Pulu Yili yunga angkellama-ni ‘Nu oku nokai.’ nimbá. Enini nu ‘Ku te-ni kepe naa tupili.’ niku nu eninga kima-ni oku kanglku liingí.’ nimba molemú kanili. Aku-sipa nirimeliinga piliiku kene aku-sikunu ti.” nirim.
23285  MAT 4:7  Yesos-ni yundu nimba mele: “Pulu Yili-nga yambumandu ung te wasie nimba molemúko. Akili i-sipa mele: ‘Pulu Yili eninga Auliele-ni “Tembu.” nilimú mele ‘Sika nilimúnje mola gólu tolemúnje kanamili.’ niku eni yu manda leku naa teai.’ nimba molemúko kanili.” nirim.
23287  MAT 4:9  yundu nimba mele: “Nu nanga kumbi-kerina koporungu languku mania molkunu na popu tokunu nanga bili paka tunjúnu lem nu ma-koleana méle lelemú kanokunu ima pali nu simbu.” nirim.
23288  MAT 4:10  Kanu-kene Yesos-ni yundu nimba mele: “Seten, nu anju pa! Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Pulu Yili eninga Auliele mindi niku popu toku bi paka tonjuku, yunga kongunuma mindi tenjiku molai.’ nimba molemú kanili.” nirim.
23292  MAT 4:14  ⸤Kapeniam taon-na pupa mulurumeliinga⸥ kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi Asaya-ni ulu te penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Asaya-ni nimba mele:
23295  MAT 4:17  ⸤Kapeniam omba mulurum⸥ ena kaniliinga Yesos-ni yambuma pulu monjupa ungma nimba sipa kene nimba mele: “Pulu Yili yi nuim kingele molupa nokumba enale nondupa wendu ombá tekemaliinga ⸤‘Pulu Yili yu-ni nokumba yambumanga talapena sukundu molamili.’ niku⸥ ulu-pulu-kis telemelema munduku kelku numanu topele tai.” nirim.
23297  MAT 4:19  ⸤Aku-siku teku muluringli kanupa kene⸥ nimba mele: “Na lumbili wangli. Oma liinglíndu oma liili wale te liiku nona suku mundulimbili kene omama walena omba pelemú mele, penga ‘nanga kongunale tinglíndu nanga ungele piliikulu niku silsiliiku andunglí kene yambuma nanga talapena sukundu oku molangi.’ nimbu ‘Else na lumbili wale.’ niker.” nirim.
23305  MAT 5:2  Kanu-kene yu-ni enini ung-bo tonjupa ung-mani sipa kene nimba mele:
23321  MAT 5:18  Na-ni enindu aima sika niker: “Mulú-masele ui pora naa nipili Pulu Yili-nga ung-mani ⸤Moses-ni bukna tunjurum⸥-manga ung wallú-kolte kepe aima te mania naa pumba. Ung-manimanga pali ung auli kelúmanga pali kongunuma ui wendu ombá.” niker.
23323  MAT 5:20  Na-ni enindu nimbu siker: “Perisi-yima kene Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tonjilimele yima kene enini ulu sumbi-nílima telemele ulumanga olandupa eni we-yambuma-ni naa tíngi lem, Pulu Yili yi nuim kingele molupa yambu nokulemú talapena sukundu eni aima naa puku mulungí.” niker. ⸤Yi kanuma-ni ung-manima piliiku kene telemele mele lupa. Pulu Yili-ni kanupa ulu sumbi-nílima nimba kanolemú mele lupa.⸥” ⸤nirim.⸥
23324  MAT 5:21  “Kóru-ui ⸤Moses-ni “Ulu mare i-siku teai! Mare i-siku naa teai!” nimba⸥ anda-kolepalimandu ung-manima sirim-manga te eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: “Eni yambuma toku naa konjai. Yambu topa konjumba yambale kot-na liiku angnjiku “Yu pundu tupili.” niku buni singí.” nirim kanili.
23325  MAT 5:22  Akiliinga-pe ekupu na-ni eni ung-mani kaniliinga ung-pulele i nimbu simbu teker: “Yambu te-ni yunga angin kene arerembi kolumba yambale willis-kot-na liiku monjuku “Yu pundu tupili.” niku buni singí.” niker. Yambu te-ni yunga angin-ndu ung-taka tonjupa “Nu kamakaleye?” nimbá yambale propinjel-kot-na meku puku kot tinjingí. Yambu te-ni yambu te-ndu “Nu aima wilie kelepa tuliele!” nimbá yambale tepi-koleana pumba.
23329  MAT 5:26  Na-ni nundu aima sika nimbu siker: “Nu ka-lkuna wendu uníndu pundu aima pali tokunu kene mindi wendu uní. We kapula wendu naa uní.” niker.” ⸤nirim.⸥
23330  MAT 5:27  “⸤Ui Moses-ni⸥ ung-mani te sirimele eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: ‘Ambu yi púlima yi lupama kene waperanale naa teku, yi ambu líílima ambu lupama kene waperanale naa teai.’ nirim kanili.
23331  MAT 5:28  Akiliinga-pe ekupu na-ni eni ⸤ung-mani kaniliinga ung-pulele⸥ i nimbu siker: “Yi te-ni ambu te kanupa kene ‘Yu kene wasie tapú-topu pelkumbulanje kapula.’ nimba numanuna piliilimú akili numanuna sukundu ambale kene kamu waperanale telemú.” niker.
23334  MAT 5:31  “⸤Ui Moses-ni⸥ ung-mani te sipa kene nimba mele: “Yi te-ni yunga ambalendu ‘Kamu pupili.’ nimba makorombandu ambale “Kamu pui.” nimbá mele pepá te topa ambale sipa kene yundu “Kamu pui.” nimba aku tipili.” nirim kanili.
23335  MAT 5:32  Akiliinga-pe na-ni ekupu eni nimbu siker: “Yi puli ambu te yi te kene waperanale naa tipili yunga yili-ni yu makurupa “Kamu pui.” nim lem ‘Waperanale tili ambale mulupili.’ nimba aku telemú. “Pui.” nimba topa makorolemú ambale pe yi te-ni yu liilimú kene yi kanili kepe waperanale telemú-ko.” niker.” ⸤nirim.⸥
23336  MAT 5:33  “Kóru-ui ⸤Moses-ni⸥ anda-kolepalimandu ung-mani te wasie sirimele eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: ‘ “Aima sika tembu.” niku, niku panjiku mi lingí ungele karaye naa teai. Auliele-ndu “Aima sika tembu.” niku, niku panjiku mi lingí mele aima sika aku-siku teai.’ nirim kanili.
23337  MAT 5:34  Akiliinga-pe ekupu na-ni eni nimbu siker: “‘ ‘Aima sika nikem.’ niku piliangi.’ niku méle auli tenga bi leku aima mi naa leai. Mulú-koleale kepe bi leku mi naa leai. Kolea akili Pulu Yili molupa mélema nokulemú koleale, akiliinga aku naa teai.” niker.
23341  MAT 5:38  “⸤Ui Moses-ni⸥ ung-mani te sirimele eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: “Yambu te-ni yambu tenga mong te topa ukunjumba kene yunga mongale toku ukunjangiko. Yambu te-ni yambu tenga gu te topa langonjumba kene yunga gule toku langonjangiko.” nirim kanili.
23342  MAT 5:39  Akiliinga-pe ekupu na-ni eni nimbu siker: “Eni tepa kis-simba yambale anju ulu te naa teku, ‘We tepa kis-sipili.’ niai. Yambu te-ni nunga kumbi-keri ekendunga lkarauwa-ni tomba kene topele toku ‘Ekendunga kamu lkarauwa-ni tupili.’ ni.” niker.
23346  MAT 5:43  “⸤Ui Moses-ni⸥ ung-mani te sirimele eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: “Ele-lkeramale numanu monjuku, ele-túli kanuku kis pilíí.” nirim kanili.
23347  MAT 5:44  Akiliinga-pe ekupu na-ni eni nimbu siker: “Eni eninga ele-túma numanu monjuku, eni teku kis-silimele yambuma ‘Pulu Yili-ni nokupa kunjupili.’ niku Pulu Yili eninga niku mawa tenjai.
23353  MAT 6:2  “⸤Eninga mulú-koleana molemú Lapale-ni aku-siku tingí yambuma méle naa kalomba⸥liinga eni yambu korupa púlima kondu kolku ‘Liipu tapunjamili.’ niku ku-moni te singíndu ‘Temulú mele yambuma-ni kanangi.’ niku, nangale toku niku méle te naa sai. Topele-mapele tuli yima-ni ‘Na yambuma-ni kape niangi.’ niku yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliili lkumanga kene kupulanumumanga kene we-yambu pulele-ni mongale-ni kanangi yambu-korupama liiku tapunjulemele. Yi akuma-ni telemele mele eni aku-siku naa teai. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Aku telemeláliinga enini yambuma-ni kape nilimele ungma eninga méle kaluliele kórunga liilimele.” niker.
23356  MAT 6:5  “Eni Pulu Yili kene ung ningíndu topele-mapele tuli yima-ni Pulu Yili kene ung nilimele mele aku-siku naa teai. Topele-mapele tuli yi kanuma-ni ‘Na yi aima kaiéle moliu mele yambu pulele-ni eninga mongale-ni na kanuku kape niangi.’ niku yambuma máku toku Pulu Yili-nga ung piliili lkumanga kene kupulanumumanga kene yambuma kanuku molangi numanu siku angiliiku Pulu Yili-popu kene ung toku nilimele. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Aku-siku telemeláliinga enini eninga méle kaluliele kórunga liilimele kanili.” niker.
23360  MAT 6:9  “Eni Pulu Yili kene popu toku ung ningíndu i-siku mele niangi: “Oliunga Tata mulú-koleana mollale, yambuma-ni ‘Nunga bili ola pípili yi kake tili kaiéle mollu.’ niku molangi.
23367  MAT 6:16  “Eni langi naa noku mi toku we mulungí ulu-pulele tingíndu topele-mapele tuli yima-ni ‘Na kumbi-keri tepu molambu.’ nilimele mele aku-siku naa niai. Yi kanuma-ni ‘Na langi naa nombúndu mi topu moliu mele yambuma-ni kanangi.’ niku enini kumbi-keri teku eninga kumbi-kerima kolku panjiku molemele. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Yi kanuma-ni aku telemeláliinga yambuma-ni enini kape nilimele ungma eninga méle kaluliele kórunga liilimele.” niker.
23407  MAT 7:22  Yambuma apurumba ena kanili wendu ombá kene yambu pulele-ni nandu niku mele: “Auliele, na-ni nunga bi lepu nunga ungma nimbu sirindu kanili; nunga bili lepu yambumanga numanuna kuru muluringma “Oku ulsu pai.” nirindu kanili; nunga bili lepu ulu tondulu pulele tirindu kanili.” ningí.
23408  MAT 7:23  Akiliinga-pe aku-siku ningí kene na-ni enindu nimbu mele: “Na eninga bima aima naa piliipu eni kanupu bi naa siliu. Eni Pulu Yili-nga ungele naa piliiku liiku tiringeliinga nanga kumbi-kerina naa oku anju pai.” nimbú.
23409  MAT 7:24  “Akiliinga, nanga ung ima piliiku liiku tingí yambuma enini yi te molemú mele niambu: Yi piliipa kungnjuli pirim yi te yu-ni yunga lkuli ‘gi nimba angiliipili.’ nimba ku-poluna ola takurum.
23411  MAT 7:26  “Nanga ung ima piliiku liiku naa tingí yambuma enini yi te molemú mele niambu: Yi piliipa kungnjuli naa pirim yi te-ni yunga lkuli okeana ola takurum.
23416  MAT 8:2  Kanu-kene yi te kuru-kindí nomba pirimele Yesos urumna omba yunga kumbi-kerina koporungu langupa kene yunundu nimba mele: “Auliele, nunga numanale-ni ‘nanga kangiele kaí lipili.’ nikunu pilíínu lem nu-ni na kapula tekunu kaí tiní.” nirim kene
23417  MAT 8:3  Yesos-ni yili kíli-ni ambulupa kene yunundu nimba mele: “‘Nunga kangiele kaí lipili.’ nimbu piliiker akiliinga kaí lipili.” nirim kene lkisipa kuru-kindéle pora nirim.
23418  MAT 8:4  Kanu-kene Yesos-ni yunundu alsupa nimba mele: “Nu-ni ya ulu tekerale yambu tilurindu kepe aima naa ni. Sumbi-siku pukunu Pulu Yili popu tunjuli yili nunga kangiele liiku ora sikunu, ‘Nanga kangiele alsupa kaí lipili molkur akiliinga.’ nikunu Moses-ni “Ti.” nimba, nimba panjurum mele piliiku liikunu tinindu “Pulu Yili popu toku kalku sai.” nirim mélale liikunu Pulu Yili popu tunjuli yilindu “Kalonjui.” niku yu si. Penga yambuma-ni nu kanuku kene ‘Yu sika kangiele kaí lipili molemú.’ niku piliangi akiliinga niker mele isili-ui ti-pui.” nirim. ⸤“Aku-siku tiní kene yambuma-ni nu kanuku kis naa piliingí, nu alsuku we-yambuma molemelena kapula tiluna pukunu muluni.” nirim.⸥
23419  MAT 8:5  Yesos Kapeniam taon-na sukundu purum kene Rom-yambumanga ami-yi wan-andret nukurum yi te yu urumna omba yunundu mawa tepa kene nimba mele:
23422  MAT 8:8  ⸤Aku nirim mele piliipa kene⸥ ami-yi wan-andret nukurum yili-ni yunundu pundu topa nimba mele: “Auliele, na yi kisele mele moliu, nu nanga lkuna unéle kapula naa temba. Na yi te-ni kepe nokupa molemú, yunga ungele piliipu liipu teliu. Na-ni kepe ami-yi mare nokupu moliu. Yi kanumanga te-ndu “Pui.” niliu kene yu pulimú. Mola te-ndu “Ui.” niliu kene yu olemú. Mola nanga kongun tinjili kendemande-yambu te-ndu “I-siku ti.” niliu mele yu aku-sipa telemú kanili. Aku-sipako, nu-ni ung te we niní kene nanga kendemande-yili kona pumba akiliinga ungele nu-ni we ni.” nirim.
23424  MAT 8:10  Yesos-ni yu nirim mele piliipa kene yu numanu pulele liipa mundupa kene yu lumbili uring yambumandu nimba mele: “Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Isrel-yambumanga talapena ulsukundu mululi yi ili-ni na ungele-ni mindi kapula tembu mele nimba lakupa tondulu mundupa piliilimú mele koleamanga pali, Isrel-koleana sukundu kepe, yambu tiluri-ni kepe aku-siku ‘Sika’ niku piliiring mele aima naa kanurundu.” niker.
23425  MAT 8:11  Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Ena ola olemú koleamanga kene ena mania pulimú koleamanga kene yambu pulele wendu oku Pulu Yili yi nuim kingele molupa nokulemú mulú-koleana sukundu Eprayam kene Aisak kene Jekop kene wasie oku langi noku mulungí.
23427  MAT 8:13  Aku nimba kene yu-ni ami-yi wan-andret nukurum yilindu nimba mele: “Na-ni nu ‘kapula tenjimbu’ nikunu pilíínu mele tinjindeliinga pui.” nirim. Kanu-kene yu-ni aku-sipa nirim enaliinga kendemande-yili yunga kurale pora nimba kona pupa we mulurum.
23431  MAT 8:17  Aku-sipa tirimeliinga kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi Asaya-ni ulu te penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Asaya-ni nimba mele: “Yu-ni oliu kuru turum-ma tepa pora sipa, oliu anambu lirimulu kuruma liipa ulsu mundurum.” nirim.
23433  MAT 8:19  ⸤Akiliinga-pe ui naa pupa we angiliipili⸥ Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliipa ung-bo tunjurum yi te yu angiliirimna omba yunundu nimba mele: “Ung-Bo Tunjuliele, nu puni koleamanga pali nu lumbili ombú.” nirim.
23434  MAT 8:20  ⸤Aku nirim kene⸥ Yesos-ni yundu nimba mele: “Piliiyo! Owa-takarama lku pelemelémanga pelemelé; kerama eninga mi takolemelemanga pelemelé, akiliinga-pe Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili pelemú kolea te naa lelemú ⸤akiliinga, nu ‘Yu lumbili pupu kene kapula naa molumbu.’ niku piliikunu kene na lumbili ui. We naa ui.⸥” nirim.
23435  MAT 8:21  Kanu-kene yu lumbili andurum yi te-ni yunundu nimba mele: “Auliele, nu kamu lumbili wambu aramele-pe ui na pupu nanga lapale ⸤kene wasie molambu. Pe yu kolumba kene⸥ ónu tepu kene nu lumbili ombú.” nirim.
23436  MAT 8:22  Akiliinga-pe Yesos-ni yundu ⸤ung-eku topa kene⸥ nimba mele: “Yambu kululi yambuma-ni enini yambu kulungíma ónu teangi. Akiliinga-pe nu na lumbili ui.” nirim.
23439  MAT 8:25  Kanu-kene enini yu uru pirimna puku toku makinjiku kene niku mele: “Auliele, oliu tekunu lii. Oliu no wangkumulu.” niring.
23440  MAT 8:26  Yu ⸤makiliipa kene⸥ eninindu nimba mele: “‘Pulu Yili-ni oliu nokumba.’ niku numanu tondulu naa pili yima, eni nambimuna mini-wale mundukumiliye?” nirim. Aku nimba kene ola molupa popuremale kene numéle kene ung-mura sirim. Kanu-kene popuremale topa kelepa numéle lope naa tepa aima we lirim.
23441  MAT 8:27  ⸤Yu-ni tirim mele kanuku kene⸥ yima-ni mini-wale munduku kene niku mele: “Apa! Yi ili nambulka yi te-nje? Popuremale-ni kepe no-numéle-ni kepe yunga ungele piliiku liiku kelkembele.” niring.
23443  MAT 8:29  Yesos kanukulu kene tondulu mundukulu walsikulu kene nikulu mele: “Pulu Yili-nga Málale, oliu-kene ulu nambulka ulu te tinindu únuye? Oliu mindili liipa simba enale ui wendu naa upili nu-ni isili-ui oliu mindili liiku sini okunuye?” niringli.
23445  MAT 8:31  kuruma-ni Yesos mawa teku kene niku mele: “Oliu toku makuruku kene ‘ne kungmanga numanuna molu-pai.’ ni.” niring kene
23448  MAT 8:34  Niring mele piliiku kene taon-na muluring yambuma pali Yesos mulurumna oku kanuku yu mawa teku kene niku mele: “Oliunga koleana naa molkunu kelkunu pui.” niring.
23450  MAT 9:2  Yesos yu ⸤Kapeniam kelepa⸥ omba mulurumna yi mare-ni kimbu-kima kolupa pora sirim yi te taropola teku meku uring. Enini ‘Yesos-ni yi ili kapula tepa kaí temba.’ niku piliiku kene yu meku uring mele kanupa piliipa kene Yesos-ni kimbu-kima kolupa pora sirim yilindu nimba mele: “Nanga kangale, nu numanu waengu nipili. Nunga numanuna ulu-pulu-kis tirinu pelemúma mania pupili, kanupu konde tenjikur.” nirim.
23452  MAT 9:4  Enini numanale-ni piliiring mele Yesos-ni piliipa kene nimba mele: “Eni nambimuna numanuna ungma piliiku kis piliikimiliye?
23454  MAT 9:6  Akiliinga-pe ‘ ‘Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili tondulu pelemále-ni ya ma-koleana yambumanga ulu-pulu-kísima “Mania pupili, kanupu konde tenjikur.” kapula nimbá.’ niku piliangi.’ nimbu aku-sipu nindu.” nirim. Aku nimba kene kimbu-kima kolupa pora sili yilindu nimba mele: “Nu ola angiliikunu nunga kunungele liiku mekunu lkundu pui.” nirim.
23459  MAT 9:11  ⸤Enini aku-siku tiluna langi noku muluringeliinga⸥ Perisi-yima-ni kanuku kene yunga lumbili anduli yimandu walsiku piliiku kene niku mele: “Eninga ung-bo tunjuli yili ku-takis liili yima kene ulu-pulu-kísima tili yi wema kene enini-kene yu nambimuna langi wasie nokomeleye?” niring.
23460  MAT 9:12  Aku-siku niring mele piliipa kene Yesos-ni eninindu ⸤ung-eku topa kene⸥ nimba mele: “Kuru naa tolemú yambuma doktana naa pulimelé. Kuru tolemú yambuma mindi doktana pulimelé kanili.
23461  MAT 9:13  Na-ni “Yambu sumbi-nílima na molombuna wangi.” nimbúndu naa urundu. “Ulu-pulu-kis tili yambuma na molombuna wangi.” nimbúndu urundu. Ulu-pulu-kis tili yambuma liipu tapunjupu tepu liimbundu urundeliinga eni puku Pulu Yili-nga bukna molemú ung tenga pulele puku pilii-pai. Pulu Yili-ni nimba mele: “‘Na mélema popu toku kalku sangi.’ nimbu piliipu naa moliu. ‘Eni yambu lupama numanu monjuku kondu kolangi.’ nimbu piliipu mindi moliu.” nirim kanili.” nimba Yesos-ni nirim.
23462  MAT 9:14  Pe ⸤No-Liinjili⸥ Jon lumbili anduring yima Yesos mulurumna oku kene yunundu walsiku piliiku kene niku mele: “Oliu kene Perisi-yima kene oliu taki-taki langi mi topu naa nolemulu akiliinga-pe nu lumbili andúlima aku-siku naa telemele akili nambimuna naa telemeleye?” niring.
23463  MAT 9:15  ⸤Aku-siku niring-na piliipa kene⸥ Yesos-ni pundu topa eninindu ⸤ung-eku te topa yu toku kunjingí kolumbaliinga ung te nimba kene⸥ nimba mele: “Ambu liimba yi te yunga pulu lelemú yima kene molemú kene enini numanu siku kene “Kola tepu langi naa namili.” kapula ningíye? Kapula naa ningí. Penga mindi, ambu liimba yili enini mulungína oku wendu liingí kene ena kanumanga sika ⸤numanu kis panjiku⸥ langi naa nungíndu mi tungí. ⸤Isili-ui mólu.⸥
23466  MAT 9:18  Yesos-ni Jon-nga lumbili anduli yimandu ung nimba mulupili ⸤Juda-yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliiring lku te⸥ nukurum yi te Yesos mulurumna omba yunga kumbi-kerina koporungu langupa yunundu nimba mele: “Nanga ambulale ekupu isili kolupa pora sikem. Akiliinga-pe nu okunu yu kili-ni ambuluní kene yu kona pumba.” nirim.
23470  MAT 9:22  ⸤Ambulurum kene⸥ Yesos topele topa yu kanupa kene nimba mele: “Nanga ambulale, nu numanu waengu nipili muluyo. ‘Nunga kurale kapula pora nimbá.’ nikunu pilíínu ulu kanili-ni nunga kurale pora nikem.” nirim. Ena-mong kaniliinga ambaliinga kurale pora nirim kene we mulurum.
23471  MAT 9:23  Kanu-kene Yesos ⸤Juda-yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliiring lkuli⸥ nukuli yilinga lkuna lkundu omba kene yambu pulele molku kondu kolku, kulap-mingi languku, kola lakuku teku muluring kanupa kene yu-ni nimba mele:
23475  MAT 9:27  Yesos kolea kanili mundupa kelepa pumba purum kene mong kis lirim yi tale yu lumbili oku walsikulu kene nikulu mele: “⸤Yi Nuim King⸥ Depit-ni Kalupa Liirim Yili, nu olsu kondu kului.” nikulu wale pulele nikulu walsiliiku uringli.
23476  MAT 9:28  Yu lku tenga lkundu purum kene mong kis lili yisele yu mulurumna lumbili uringli kene yu-ni elsele walsipa kene nimba mele: “Else na mawa tekembele mele ‘Kapula tenjimba.’ nikulu piliikimbili mola móluye?” nirim kene elsele-ni nikulu mele: “Auliele, ‘Kapula tinjiní.’ nimbu piliikumbulu.” niringli.
23477  MAT 9:29  Kanu-kene yu-ni elsengla mongselenga ambulupa kene nimba mele: “Na-ni ‘kapula tenjimba.’ nikulu piliikimbili mele aku-sipa wendu upili.” nirim
23478  MAT 9:30  kene elsengla mongsele kaí lirim, mélema alsuku kanuringli. Yesos-ni elsele tondulu mundupa mani sipa kene nimba mele: “Else-ni ulu wendu okum ili yambu tiluri kepe aima naa piliangi, naa niku sale!” nirim.
23481  MAT 9:33  Yesos-ni yilinga numanuna mulurum kuru kanili topa makururum kene ung naa nirim yi kanili-ni ung nirimeliinga yambu máku toku muluringma-ni kanuku kene numanu pulele liiku munduku kene niku mele: “Ui Isrel-koleana sukundu i-sipa ulu te wendu naa urum kanili.” niring.
23482  MAT 9:34  Akiliinga-pe Perisi-yima-ni niku mele: “Kurumanga nuimele-ni yu liipa tapunjilimú-na yu-ni kuruma topa makorolemú.” niring.
23485  MAT 9:37  Kanu-kene ⸤yambu pulele ‘Yu-ni liipa tapunjupili.’ niku muluringeliinga kanupa kene⸥ lumbili anduli yimandu nimba mele: “Langi pulele puniena tepa tolemú akiliinga-pe kongun-yi pulele mólu.
23488  MAT 10:2  Yu-ni “Nanga kongunale tenji-pai.” nimba liipa mundurum yi engkaki-rurepunga bima i-sipa mele: Ui Saimon, yunga bi te ‘Pita’ niringko, yu kene yunga angin Endru kene, Jeperi-nga málu Jemis kene Jemis yunga angin Jon kene,
23491  MAT 10:5  Yesos-ni yi engkaki-rurepu akuma liipa mundupa kene eninindu nimba mele: “Yambu-lupama molemelena naa pai. Sameria-yambumanga taon tenga kepe naa-ko pai.
23501  MAT 10:15  Na-ni eni aima sika nimbu siker: “Kot enale wendu ombá kene kolea-auli Sodom kene Gomora-sele elsengla yambuma ⸤ui ulu-pulu-kis pulele sika tiring akiliinga-pe⸥ elsengla kot meliwe mele pemba. Akiliinga-pe yambu enindu “Sukundu wai.” ni naa niku eninga ungma piliiku naa liingí yambu ima kot enale wendu ombá kene eninga kot auliele pemba.” niker.
23509  MAT 10:23  Kolea tenga yambuma-ni ‘eni mindili nangi.’ niku teku kis-singí kene kolea tenga-lupa takara toku pai. Na-ni enindu aima sika nikerele: “Eni kolea-Isrel sukundu koleamanga pali anduku nanga kongunale ui teku pora naa sinjangi Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili ⸤kelepa yandu⸥ ombá.” niker.
23521  MAT 10:35  ‘Yambuma-ni teangi.’ nimbúndu urundu akili i-sipa mele: “Yi te-ni yunga lapa kene ele tipili, limin te-ni yunga anum kene ele tipili, málu tenga mínu-ni yunga bamu kene ele tipili. Lku tiluna pelemelé yambuma ele-tu mulungí.” ‘Aku teangi.’ nimbúndu urundu.
23528  MAT 10:42  Yambu te-ni eni nanga lumbili anduli yambu bi naa mululi yambu te kanupa ‘yu nanga lumbili anduli yambu te akiliinga’ nimba piliipa kene yu liipa tapunjupa we no kepe kolupa símu lem na-ni eni aima sika nimbu siker: “Yambu kanili aima sika méle kaluliele liimba.” niker.” nirim.
23531  MAT 11:3  Yi kanuma Yesos mulurumna oku yu walsiku piliiku niku mele: “Pulu Yili-ni oliu nokupa konjumba yi te “Liipu mundumbu.” nimba, nimba panjurum yili ‘Ombá.’ nimbu nokupu molemulu kanili nu mola te-lupa ombáliinga nokupu molamiliye?” niring.
23532  MAT 11:4  Yesos-ni eninindu pundu topa nimba mele: “Eni ya kanokumele mele kepe piliikimili mele kepe puku Jon niku si-pai.