23224	MAT 1:11	Zuziyas èwi Zesʉniyas akaba bəza ga məŋani. Ka sarta gani nani ti tə̀həloru ndam *Zʉde ka haɗ Babiloŋ.
23225	MAT 1:12	Tàra tə̀həloya ndam Zʉde ka haɗ Babiloŋ a ti Zesʉniyas èwi Salatiyel, Salatiyel èwi Zorobabel,
23230	MAT 1:17	Nahkay e kiɗiŋ ga sarta ga Abraham akaba sarta ge Devit bu ni ti bəza huɗ bəza huɗ ga Abraham kru mahar faɗ ; e kiɗiŋ ga sarta ge Devit akaba sarta ya ti tə̀həloru ndam Zʉde ka haɗ Babiloŋ ni bu ni ti bəza huɗ bəza huɗ ga Abraham kru mahar faɗ ; e kiɗiŋ ga sarta ya ti tə̀həloru ndam Zʉde ka haɗ Babiloŋ ni akaba sarta ge Krist bu ni ti bəza huɗ bəza huɗ ga Abraham kru mahar faɗ.
23240	MAT 2:2	Tàra tìnjia ti tìhindi, tə̀ɗəm : « Bay ga ndam Zʉde ya tìwi ni ti naŋ eley ? Màra ti aɗaba boŋgur àcəlaya, aɗafaki tìweya bay gəɗakana. Mìpia boŋgur na ti màra ga mabəhaɗi mirdim a. »
23242	MAT 2:4	Eslini Erot nakəŋ àzalakabu gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba ndam Zʉde ya *tə̀səra Wakita ge Melefit a ni. Àzalakabu gəɗákani ga ndam Zʉde ni nahkay ti ge mihindifiŋa kà tay a : « *Krist Bay gəɗakani ya amara ni ti, etiwi naŋ ti eley ? »
23243	MAT 2:5	Naŋ nakəŋ àra àhia ana tay a nahkay ti nday nakəŋ tə̀həŋgrifəŋ, tə̀hi : « Etiwi naŋ ti e Betlehem ka haɗ Zʉde, aɗaba bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit nahaŋ àbəki a wakita gayaŋ bu nahkay hi :
23246	MAT 2:8	Tàra tə̀hia sarta gana ti àsləroru tay e Betlehem, àhi ana tay : « Dəgum, kəɗəbum məlaŋ ga wur ya tìwi ni lala. Akəsəruma məlaŋ gana ti, ŋguma ti kə̂həŋgrumu ma gani. Aɗaba nu day nara nakoru ga mabəhaɗi mirdim. »
23247	MAT 2:9	Nday nakəŋ tàra tìcia ma ga bay na ti tàsləka. Nday tə̀bu takoru e divi bu ni ti tìpi boŋgur ya àcəlaya gwar egezi a ni, naŋ àbu akoru kama gatay. Boŋgur ni naŋ àbu akoru nahkay ti òru ècikki ka məlaŋ ga wur ya naŋ àvu ni.
23248	MAT 2:10	Tàra tìpia boŋgur na ti tə̀mərva dal-dal,
23249	MAT 2:11	tə̀huriyu a ahay ya ti boŋgur ècikki ni vu, tə̀di ahàr ana wur ni nday ata məŋani Mari. Tàra tìpia wur na ti tàbəhaɗi mirdim grik meleher ndiɓa ndiɓa ana haɗ, mək tə̀zləkaba sahar gatay a, tə̀həlaya zlam a, tə̀bi ana wur ni. Zlam gani nday hi : gru, haf ya tamal tazəbay ezi ti àɓəlay ni, akaba haf nahaŋ təzalay mir, ezi akaɗa ge tersel ni.
23250	MAT 2:12	Kələŋ gani Melefit àhi ma ana tay e kisim miziɗeni bu, àhi ana tay ahkado : « Kə̀ŋgumoru gwar afa ga Erot ba. » Nahkay nday nakəŋ tàsləka, tàŋgoru a magam gatay àna divi nahaŋ zlam gatay.
23253	MAT 2:15	Tòru tìnjʉa eslina ti tànjəhaɗiyu duk àbiviyu ana kisim ga bay Erot. Ata bəŋ ga Yezu tòru àna Yezu ka haɗ Ezip ti, ti pakama ga bay mahəŋgaray *pakama ga Bay Melefit mâgravu. Pakama ya àɗəm ni ti nahkay hi : « Nə̀zalabiyu wur goro ti kwa ka haɗ Ezip. »
23254	MAT 2:16	Erot àra ècia ndam məsər zlam ni tàgosa naŋ a ti àzuma ɓəruv a dal-dal. Nahkay àsləroru mis, àhi ana tay tôru tâbazl bəza ga kəsa Betlehem akaba bəza ge mis ya tanjəhaɗ kà gəvay gani ni. Àhi ana tay tâbazl bəza ya ti tə̀zuma vi a cʉ cʉena akaba ya tìsli vi cʉ cʉeni ndo ni ɗek. Àɗəm tâbazl bəza ge vi cʉ cʉeni ni ti aɗaba ndam məsər zlam ni tə̀hi « Mìpi boŋgur enjenjeni ti àgray vi cʉ nihi. »
23256	MAT 2:18	« Tìci zlahay a Rama : tuway ahənday dal-dal, tagray delʉlʉ. Nani Resel, etʉwi bəza gayaŋ, àwayay ti mis tədabakay naŋ do, aɗaba bəza gayaŋ tə̀bi va bi. »
23258	MAT 2:20	àhi ahkado : « Cikaba, za wur na nday ata məŋana, kəŋgoru àna tay ka haɗ Izireyel. Aɗaba ndam ya ti tàwayay makaɗ wur ni ti tə̀məta. »
23261	MAT 2:23	Òru ènjʉa eslina ti ànjəhaɗ a kəsa nahaŋ bu ; təzalay kəsa gani Nazaret. Nahkay ere ye ti ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit ya tə̀ɗəmbiyu ni àgrava. Ma gani nahkay hi : « *Bay gəɗakani ya amara ni ti atəzalay naŋ zal Nazaret. »
23266	MAT 3:5	Eslini ti ndam Zerʉzalem, ndam ga haɗ Zʉde ɗek akaba ndam ya ti tanjəhaɗ kà gəvay ga zalaka *Zʉrdeŋ ni ɗek tə̀rəkia ke Zeŋ nakəŋ a,
23267	MAT 3:6	tə̀ɗafaya zlam gatay ya tàgudar na, mək Zeŋ nakəŋ àbaray tay a zalaka Zʉrdeŋ ni bu hʉya.
23268	MAT 3:7	Ndam *Feriziyeŋ akaba ndam *Sedʉseyeŋ kay tə̀rəkia ke Zeŋ a ti mə̂baray tay. Zeŋ nakəŋ àra èpia tay a ti àhi ana tay ahkado : « Lekʉlʉm ti medékw ! Way àhi ana kʉli dəguma afa goro a ti kâtamumfəŋa kà məzum ɓəruv ge Melefit ya ara azumki ke mis wuɗak na way ?
23270	MAT 3:9	Ŋgay bəŋ ga bəŋ gekʉli Abraham, nahkay akatamum ti kə̀humi ana ahàr ba, aɗaba nəhi ana kʉli nahəma, Melefit esliki məhiani ana akur nday ndani tîgi bəza huɗ ga Abraham day, agravu.
23272	MAT 3:11	Nu ti nabaray kʉli àna yam ti mis tə̂sər lekʉlʉm kàmbatumkaba majalay ahàr gekʉli a, ay maslaŋa nahaŋ naŋ àbu ara e divi ba kələŋ goro a : naŋ ti aməbaray kʉli àna *Məsuf Njəlatani akaba àna aku. Naŋ gani nani ti njəɗa gayaŋ àtama goro a ; nu ti way ga məziaba kimaka gayaŋ a di way ?
23274	MAT 3:13	Eslini Yezu àsləka ka haɗ *Gelili a, àrəkioru ke Zeŋ kà gəvay ga zalaka *Zʉrdeŋ ti Zeŋ *mə̂baray naŋ.
23275	MAT 3:14	Ay ti Zeŋ àwayay məbaray naŋ do, àhi ahkado : « Amal nu nərəkukoru ti kâbaray nu. Nihi ti nak kə̀rəkua ti nâbaray kur sawaŋ aw ? »
23279	MAT 4:1	Kələŋ gani *Məsuf ge Melefit àzoru Yezu a huɗ gili vu ti *Seteni mə̂həlfəŋa eyʉ a.
23281	MAT 4:3	Nahkay bay məhəlfəŋa eyʉ kè mis a ni àrəkioru, àhi ; « Tamal ti nak Wur ge Melefit eɗeɗiŋ ti hi ana akur nday hini tə̂mbukvu *dipeŋ zla aw. »
23285	MAT 4:7	Ay Yezu àhi : « Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit ni bu keti : “Kə̀həlfəŋa eyʉ kà Bay Melefit gayak a ba.” »
23287	MAT 4:9	mək àhi : « Kə̀bu kipioru zlam ni ɗek do waw ? Tamal ti kàbəhaɗua mirdim a meleher ndiɓ ana haɗ ti anəbuk tay ɗek. »
23289	MAT 4:11	Yezu àra àɗəma ma na nahkay ti Seteni nakəŋ àsləkafəŋa. Àra àsləkafəŋa ti *məslər ge Melefit tə̀rəkia ka Yezu a, tə̀fi ahàr.
23290	MAT 4:12	Kələŋ gani mis tə̀hi ana Yezu tə̀fiya Zeŋ a daŋgay va. Yezu àra ècia ma gana ti àsləka òru ka haɗ *Gelili.
23293	MAT 4:15	« Lekʉlʉm ndam ga haɗ ga Zabuloŋ akaba ga Naftali, gwar ka dəluv, ke ledi ga zalaka *Zʉrdeŋ ni ! Ka haɗ Gelili gekʉli ti ndam ya nday ndam *Zʉde do ni tə̀bu kay,
23296	MAT 4:18	A vaɗ nahaŋ Yezu naŋ àbu asawaɗay kà gəvay ga dəluv Gelili ti èpi mis ndahaŋ cʉ nday kà məŋ gatay. Bəlaŋ gani slimi gayaŋ Simu naŋ ya təzalay Piyer ni, nahaŋ ni ti ni slimi gayaŋ Andre. Nday tə̀bu tətəliyu zəva gatay a dəluv vu, aɗaba nday ndam məgəs kilif.
23298	MAT 4:20	Tàra tìcia pakama ga Yezu na ti tə̀mbərbu zəva gatay ni ndəɓak, tàɗəbay naŋ hʉya.
23299	MAT 4:21	Nday tə̀bu takoru ti Yezu èpi mis ndahaŋ cʉ, nday kà məŋ gatay keti ; nday bəza ge Zebede, bəlaŋ gani slimi gayaŋ Zek, nahaŋ ni ti ni slimi gayaŋ Zeŋ. Nday a *slalah ga yam bu akaba bəŋ gatay Zebede, tə̀bu təslamalay zəva gatay. Yezu àra èpia tay a ti àzalay tay.
23300	MAT 4:22	Nday nakəŋ tàra tìcia zalay ga Yezu na ti tə̀mbərbu slalah ga yam gatay ni akaba bəŋ gatay ni, tàɗəbay naŋ.
23302	MAT 4:24	Nahkay ndam ga haɗ Siri ɗek tìcia zlam ga Yezu ya àgray na. Eslini tə̀həlibiyu ndam gatay ya tèɓesey do ni ɗek : ndam ga arməwər, ndam ya ti təcakay daliya ni, ndam ya ti seteni tə̀niviyu ana tay ni, ndam ya ti araŋa agəs tay ɓəruk ɓəruk ni, akaba ndam dəra. Tə̀həlibiya tay ana Yezu a ti Yezu àhəŋgaraba tay a.
23304	MAT 5:1	Yezu àra èpia mis dal-dalani na ti àcəloru a həma vu, ànjəhaɗ digʉs. Nahkay ndam maɗəbay naŋ ni tə̀rəkioru,
23306	MAT 5:3	« Ndam ya ti tə̀səra nday ndam talaga kè eri ge Melefit ni ti tə̂mərvu, aɗaba *Məgur ge Melefit ti gatay.
23307	MAT 5:4	Ndam ya ti titʉwi ni ti tə̂mərvu, aɗaba Melefit aməhəŋgrivu ɓəruv ana tay.
23308	MAT 5:5	Ndam ya ti nday kuɗufani ni ti tə̂mərvu, aɗaba Melefit aməvi haɗ ya ti àɗəm aməvi ana ndam gayaŋ ni ana tay.
23309	MAT 5:6	Ndam ya ti tawayay jiri ge Melefit akaɗa ya tawayay zlam məzumani akaba zlam miseni ni ti tə̂mərvu, aɗaba etipi jiri gani nani, atərəh àna naŋ akaɗa ya tərəh àna zlam məzumani ni.
23310	MAT 5:7	Ndam ya ti mis təsi cicihi ana tay ni ti tə̂mərvu, aɗaba nday day atəsi cicihi ana Melefit.
23311	MAT 5:8	Ndam ya ti məɓəruv gatay *njəlatani ni ti tə̂mərvu, aɗaba etipi Melefit.
23312	MAT 5:9	Ndam ya ti taŋgalabakabu mis ni ti tə̂mərvu, aɗaba Melefit amazalay tay bəza gayaŋ.
23313	MAT 5:10	Ndam ya ti mis təgri daliya ana tay aɗaba nday ndam jireni ni ti tə̂mərvu, aɗaba Məgur ge Melefit ti gatay.
23315	MAT 5:12	Yʉm, mərumvu dal-dal, aɗaba Melefit aməvi zlam sulumani ana kʉli kay a kəla gani vu a huɗ melefit bu. Daliya ya təgri ana kʉli nihi ni ti, ku ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit ahaslani day tə̀gri ana tay nahkay. »
23316	MAT 5:13	« Lekʉlʉm e kiɗiŋ ga ndam ga *duniya ni bu ni ti akaɗa estena ya tabafəŋ kà zlam məzumani ni. Ay tamal estena ni àcər va do ni ti, təgri ahəmamam ti mə̂cər keti ni mam ? Àbi ! Ègia zlam masakana, tizligoru mis təcəlki ciliŋ.
23320	MAT 5:17	« Ŋgay nu nàra ga məmbatkaba *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki na akaba pakama ga ndam ndahaŋ ya tàhəŋgaray *pakama ge Melefit na ti kə̀ɗəmum ba. Nàra ga məmbatkaba tay a do, nàra ti ge mendeveriŋ tʉwi gani sawaŋ.
23324	MAT 5:21	« Kə̀səruma tə̀hi ana ata bəŋ gekʉli ahkado : “Kə̀kaɗ mis ba. Maslaŋa ya ti àkaɗa mis a ni ti tagrafəŋa seriya.”
23326	MAT 5:23	Nahkay tamal kìnjʉa àna sədaga gayak ka məlaŋ ya tabəhaɗ na, mək kə̀sərkia kàgudaria zlam ana wur ga muk a ti,
23329	MAT 5:26	Nəhuk nahəma, mənjəɗ məpəlaba ere ye ti tə̀fəkuk na ɗek ti akahəraya a daŋgay ni ba do. Ku tamal ti agəjənifuk sisi bəlaŋ nəŋgu ni, si kəpəlaba kwa. »
23330	MAT 5:27	« Kə̀səruma tə̀hi ana ata bəŋ gekʉli ahkado : “Kàgray hala ba.”
23334	MAT 5:31	« Tə̀hi ana ata bəŋ gekʉli : “Tamal maslaŋa agaray wal gayaŋ ti ahàr àɗəm abəki wakita gani, avi.”
23336	MAT 5:33	« Kə̀səruma tə̀hi ana ata bəŋ gekʉli ahkado : “Tamal kàmbaɗa, kə̀ɗəm akəgri zlam ana Melefit ti ahàr àɗəm kə̀mbrəŋ ba, gray ere gani nani.”
23340	MAT 5:37	Ere ye ti kəɗəmum ni ti “Iy !” ahkay do ni “Aha !” Tamal kə̀ɗəmumkiva ma nahaŋ a ti nani tʉwi ge *Seteni. »
23341	MAT 5:38	« Kə̀səruma, tə̀hi ana ata bəŋ gekʉli : “Tamal maslaŋa àzukaba eri a ti ziaba eri a bilegeni. Tamal maslaŋa àdəvukaba aslər a ti dəviaba aslər a bilegeni.”
23342	MAT 5:39	Ay nu ti nəhi ana kʉli : tamal mis cuɗayani àgruka araŋa ti kàhəŋgarfəŋ ba. Tamal maslaŋa àduka barva ka tuwər ga ahar ga ɗaf a nahəma, mbatikabiyu ga ahar ga gəjar ni ti mə̂dukkivu keti.
23346	MAT 5:43	« Kə̀səruma tə̀hi ana ata bəŋ gekʉli : “Ahàr àɗəm wayay ndam ya ti nak kə̀bu akaba tay ni, zirey ndam ezir gayak.”
23348	MAT 5:45	Tamal kəgrum nahkay ti ekigʉm bəza ga Bəŋ gekʉli ya e melefit bu ni eɗeɗiŋ eɗeɗiŋeni, aɗaba naŋ ti agray ti fat mâslaɗi məlaŋ ana ndam cuɗay akaba ana ndam sulumani, agray ti avər mə̂təɗiaya ana ndam jireni akaba ana ndam jireni do na daya.
23349	MAT 5:46	Tamal lekʉlʉm kawayum ndam ya ti tawayay kʉli ni ciliŋ ti, kə̀humi ana ahàr Melefit aməvi zlam ana kʉli ka duwa gani aw ? Aha ! Aɗaba ku ndam *məhəl hadam day tə̀bu tagray nahkay.
23350	MAT 5:47	Tamal kəgrumi sa ana bəza ga məŋ gekʉli ciliŋ ti, kə̀humi ana ahàr kəgrum zlam sulumani aw ? Aha ! Ku nday ya ti tə̀fəki ahàr ke Melefit do ni day tə̀bu tagray nahkay.
23352	MAT 6:1	Yezu àhi ana tay keti : « Ka ya ti kəgrum zlam sulumani ni ti, kə̀grum kè meleher ge mis ndahaŋ ti tîpi ere ye ti kəgrum ni ba. Tamal kəgrum kè meleher ge mis ti, Bəŋ gekʉli ya e melefit bu ni aməvi zlam ana kʉli azuhva tʉwi gekʉli ni do.
23353	MAT 6:2	Nahkay zla nahəma, ka ya ti kəvumi zlam ana ndam talaga ni ti, kàzlahum àna naŋ ti mis tîci ba. Ndam ya ti tawayay ti mis tə̂ɗəm nday ndam jireni ni tə̀bu tagray nahkay a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit bu akaba a kəsa bu. Tagray nahkay ti aɗaba tawayay ti mis tâzləbay tay. Nəhi ana kʉli nahəma, nday ti tə̀ŋgəta zlam ka duwa gana àndava, atəŋgət nahaŋ va do.
23356	MAT 6:5	« Ka ya ti kahəŋgalum Melefit nahəma, kə̀grum akaɗa ga ndam ya tawayay ti mis ndahaŋ tə̂ɗəm nday ndam jireni ni ba. Nday ti tahəŋgalay Melefit tawayay micikeni jik a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit bu ahkay do ni kà gəvay ge divi, ti mis tîpi tay. Nəhi ana kʉli nahəma, nday ti tə̀ŋgəta zlam ka duwa gana àndava, atəŋgət nahaŋ va do.
23358	MAT 6:7	Ka ya ti kahəŋgalum Melefit ni ti kə̀həŋgrumi zuh ana zlam bəlaŋani sak kay akaɗa nday ya ti tə̀fəki ahàr ke Melefit do tagray ni ba. Nday ti tə̀hi ana ahàr tamal tahəŋgalay dal-dal ti Melefit aməgri ere ye ti tawayay ni ana tay.
23359	MAT 6:8	Ay lekʉlʉm ti kə̀grum akaɗa gatay ni ba. Aɗaba wuɗaka kahəŋgalum ti Bəŋ gekʉli àsəra ere ye ti àhəcikivu ana kʉli na àndava.
23360	MAT 6:9	Ka ya ti kahəŋgalum Melefit nahəma, ɗəmum nahkay hi : “Bəŋ geli nak a huɗ melefit bu, mis ɗek tə̂gəskabu nak njəlata ti ;
23361	MAT 6:10	kâra kə̂zum bay gayak e kiɗiŋ geli bu ti ; ere ye ti kawayay ni mâgravu ka haɗ akaɗa ya agravu a huɗ melefit bu ni ti.
23363	MAT 6:12	Mbərfəŋa zlam ya màgudaruk ni kè leli a, akaɗa geli ya mə̀mbərfəŋa zlam ge mis ya tàgudari ana leli na kà tay a ni ti.
23364	MAT 6:13	Kə̀vi divi ana *Seteni ge mesipet leli ba, həŋgafəŋa leli kà naŋ a sawaŋ ti. [Aɗaba Bay ya ti agur zlam ɗek akaba esliki ka magray zlam ɗek ni ti nak. Bay ya ti mis ɗek atazləbay ni ti nak, ga kaŋgay-kaŋgayani. Aya nahkay.]”
23365	MAT 6:14	« Nə̀ɗəm nahəma, tamal kəmbrəŋumfəŋa zlam ge mis ya tagudari ana kʉli na kà tay a ti, Bəŋ gekʉli ya e melefit bu ni aməmbərfəŋa zlam gekʉli ya kagudarum ni kè kʉli a bilegeni.
23366	MAT 6:15	Ay tamal lekʉlʉm kə̀mbrəŋumfəŋa zlam ya mis tagudari ana kʉli ni kà tay a do ni ti, Bəŋ gekʉli day aməmbərfəŋa zlam gekʉli ya kagudarum ni kè kʉli a do bilegeni. »
23367	MAT 6:16	« Ka ya ti kəgəsum ndəra nahəma, kə̀grum akaɗa ge mis ya tawayay ti mis ndahaŋ tə̂ɗəm nday ndam jireni ni ba. Nday ti ka ya ti təgəs ndəra ni ti tamənjavu akaɗa tə̀bu təcakay daliya, akaɗa tàmətaɓkaba ; tawayay ti mis tə̂sər nday tə̀bu təgəs ndəra. Nəhi ana kʉli nahəma, nday ti tə̀ŋgəta zlam ka duwa gana àndava, atəŋgət nahaŋ va do.
23369	MAT 6:18	Nahkay ti ŋgay kə̀gəsa ndəra ti mis tə̀sər do, si Buk ya ti naŋ àbu akaba kur ni. Nahkay Buk aməvuk zlam sulumani azuhva tʉwi gayak ya kàgray ni ; naŋ ti epi zlam ya mis tìpi do ni. »
23370	MAT 6:19	« Kə̀ŋgumkabu elimeni a duniya bu ba. A duniya bu ni ti gaŋgu akaba vi təzumaba, ndam akal day tindef ahay təhəlaba elimeni na.
23371	MAT 6:20	Ŋgumkabu elimeni gekʉli ti a huɗ melefit bu sawaŋ, aɗaba eslini ti gaŋgu akaba vi tə̀zum do, ndam akal day tìndef ahay koksah, tə̀həl elimeni ni koksah.
23379	MAT 6:28	« Kajalumki ahàr ka zlam məbakabani ti kamam ? Ŋga pʉm vay-vay ga zlam ya təfət a vədaŋ bu ni ; tàgray tʉwi do, tə̀ləmkabu azana do daya.
23381	MAT 6:30	Zlam ya təfət a vədaŋ bu kani, hajəŋ təbiyu tay a aku vu ni tekeɗi Melefit abəki vay-vay ka tay. Tamal naŋ àbu agray nahkay ti aməbəki zlam ke kʉli amatam gatay ni do waw ? Lekʉlʉm ti kə̀fumki ahàr ke Melefit lala do ni ti kamam ?
23383	MAT 6:32	Ndam ya taɗəbay zlam nday nani ɗek kəlavaɗ ni ti nday ya ti tə̀fəki ahàr ke Melefit do ni. Ay lekʉlʉm ti Bəŋ gekʉli ya e melefit bu ni àsəra ere ya àhəcikivu ana kʉli na.
23386	MAT 7:1	« Ŋgay mis ndahaŋ tàgudara zlam a ti kə̀ɗəmum ba ; tamal kəgrum nahkay ti lekʉlʉm day ŋgay kàgudaruma zlam a ti Melefit aməɗəm do.
23387	MAT 7:2	Aɗaba mam, gekʉli ya kəɗəmum tə̂wəl mis ndahaŋ àna seriya, tâtraɓ tay ni ti Melefit day aməwəl kʉli àna seriya, amatraɓ kʉli. Darama ya lekʉlʉm kəgurumi zlam ana mis ndahaŋ àna naŋ ni ti Melefit day aməguri zlam ana kʉli àna naŋ.
23388	MAT 7:3	Kamənjaləŋ ka cakwasl ya àniki ke eri ga wur ga muk ni, kə̀sərki ka damkoluk ya ànukki ke eri ni do ni ti kamam ?
23391	MAT 7:6	Kə̀vumi zlam *njəlatani ge Melefit ana kərá ba, do ni ti tambatkibiyu ma ke kʉli tahəpəɗkaba kʉli a. Kàfəkaɗumivu ebirsli gekʉli e divi bu ana mədrə́s ba, do ni ti təcəlki, tagudar masakani. »
23392	MAT 7:7	« Hindʉm zlam. Kìhindʉma ti Melefit aməvi ana kʉli. Ɗəbum zlam. Kə̀ɗəbuma ti akəŋgətum. Zalum Melefit. Kàzaluma naŋ a ti aməwəli ana kʉli, aməzləkiaba mahay ana kʉli a.
23396	MAT 7:11	Lekʉlʉm ti ndam magudar zlam. Ku tamal lekʉlʉm ndam magudar zlam nəŋgu ni, kə̀səruma məvi zlam sulumani ana bəza gekʉli a. Ay ti Bəŋ gekʉli Melefit naŋ e melefit bu, naŋ sulumani ti magray gayaŋ ahəmamam ? Naŋ ti tamal maslaŋa èhindiliŋa zlam a nahəma, aməvi zlam sulumani eɗeɗiŋ.
23397	MAT 7:12	Nahkay ere ye ti kawayum mis tə̂gri ana kʉli ni ti grumi ere gani nani ana tay bilegeni. Melefit àna Divi gayaŋ ya Mʉwiz àbəki ni àɗəm nahkay ; ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit ni day tə̀ɗəm nahkay. »
23398	MAT 7:13	« Zum njəɗa, kaɗumvu ga məhuriyani gwar a mahay misliceni ni. Aɗaba mahay botutani ti divi gani azoru mis e mijeni vu àwərvu do. Nahkay mis kay tə̀bu təhuriyu gwar a mahay botutani ni.
23400	MAT 7:15	« Bumvu slimi àna ndam ya tə̀ɗəm nday ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit ni. Tara afa gekʉli a ti tafəkaɗ ahàr gatay akaɗa nday təmbəmbak, ambatakani do a məɓəruv gatay bu ni ti nday akaɗa təmbəmbak eɗeɗiŋ do, nday akaɗa kərá gili cuɗayani sawaŋ.
23401	MAT 7:16	Akəsərum tay ti àna tʉwi gatay ya tagray ni. Way àdifəŋ ahàr ana bəza ga enderendera kà məŋgəhaf ya akaba adak ni way ? Nahkay day tə̀difəŋ ahàr ana bəza ga *wəruv kè mezlirgendʉ do.
23405	MAT 7:20	Nahkay akəsərum ndam ya ti tə̀ɗəm nday ndam mahəŋgaray pakama ge Melefit ni ti àna tʉwi gatay ya tagray ni. »
23406	MAT 7:21	« Sə̂ruma lala : Ndam ya təzalay nu : “Bay geli, Bay geli” ni, atəhuriyu a Məgur ge Melefit vu ti nday ɗek do. Atəhuriyu ti si ndam ya ti tagray ere ye ti Bəŋ goro naŋ a huɗ melefit bu àwayay ni kwa.
23407	MAT 7:22	Ka fat gani nani ti mis kay atəhu : “Bay geli, bay geli ! Mə̀həŋgria pakama ge Melefit ana mis àna slimi gayak a, màgariaba seteni ana mis àna slimi gayak a akaba màgra zlam ya ti agri ejep ana mis na gərgəri kay àna slimi gayak a.”
23408	MAT 7:23	Anəhi ana tay vay-vay : “Ɗay-ɗay nə̀sər kʉli ndo. Sləkumfua, lekʉlʉm ɗek ndam ya ti kə̀grum zlam ge jiri do ni !” »
23409	MAT 7:24	« Tamal mis àra afa goro a ècia ma goro a mək agray ere ye ti nə̀hi ni ti, àzavu ata mis mənjəhani ya àləm ahay gayaŋ ni. Wuɗaka àləm ti àsaba asak gana, èli zileŋ mək àfəkaɗkibiyu asak ga ahay ni ka akur.
23410	MAT 7:25	A vaɗ nahaŋ avər àtəɗa dal-dal, aməɗ àkəzlay ga njəɗa dal-dal, yam àtamkia ka zalaka ; tawayay tembeɗ ahay ni. Ay ti tə̀gri araŋa ana ahay ni ndo, aɗaba asak ga ahay ni mafəkaɗkibiyani ka akur palam.
23411	MAT 7:26	Ay tamal mis ècia ma goro a mək àgray ere ye ti nə̀hi ni do nahəma, àzavu ata mis murani ya àləm ahay gayaŋ ka wiyaŋ ni.
23418	MAT 8:4	Mək Yezu àhi : « Nihi kə̀ŋgaba nahəma, kə̀hi ma gani ana maslaŋa ba. Ru kə̂ŋgazli vu gayak ni ana bay *maŋgalabakabu mis akaba Melefit sawaŋ ; kə̂vi zlam ana Melefit akaɗa ge Mʉwiz ya àɗəm a wakita gayaŋ bu ni, aɗaba kìgia mis njəlatana. Nahkay mis etipi. Etipia ti atəsər nak kə̀ŋgaba, kìgia mis njəlatana. »
23423	MAT 8:9	Nu gani day tə̀bu təgur nu, nu day nə̀bu nəgur ndam slewja goro. Tamal nəhi ana bəlaŋ gatayani “Ru !” ti, akoru. Tamal nəhi ana nahaŋ “Ra !” ti ni, ara. Tamal nəhi ana bay məgru tʉwi “Gray ere hini” ti, agray ere gani. »
23424	MAT 8:10	Yezu àra ècia ma gayaŋ na ti, àgria ejep a dal-dal, mək àhi ana ndam ya taɗəbay naŋ ni ahkado : « Nəhi ana kʉli nahəma, ku e kiɗiŋ ga ndam *Izireyel bu day, ɗay-ɗay nə̀di ahàr ana mis ya ti afəku ahàr akaɗa naŋ hini ni ndo.
23427	MAT 8:13	Yezu àhi ana bay ga ndam slewja ni ahkado : « Ru a magam, Melefit aməgruk ere ye ti kihindi ni aɗaba kə̀fukua ahàr a. » Ka sarta gani nani bay məgri tʉwi ana bay ga ndam slewja ni àŋgaba hʉya.
23430	MAT 8:16	Məlakarawa àra ègia ti tə̀həlibiyu mis dal-dal ya ti seteni agray tay ni. Yezu nakəŋ àhi ma ana seteni ni ciliŋ, mək seteni ni tə̀sləkiaba ana mis na. Àhəŋgaraba ndam ga arməwər na ɗek daya.
23434	MAT 8:20	Yezu àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Mbiki tə̀bu àna eviɗ gatay, eɗiɗiŋ day tə̀bu àna lala gatay, ay ti nu *Wur ge Mis ti nə̀bi àna məlaŋ mandəhaɗani bi. »
23438	MAT 8:24	Nday tə̀bu takoru ti aməɗ gəɗakani àkəzlabiyu ka ahàr ga yam ni, mək yam ni awayay arəhvù slalah ga yam ni wuɗak. Ay ka sarta gani nani ti Yezu naŋ àvu e ɗʉwir bu.
23439	MAT 8:25	Eslini ndam maɗəbay naŋ ni tàhəɗakfəŋiyu, tèpiɗek naŋ tə̀hi : « Bay geli, həŋgay leli, mə̀bu miji timey ! »
23440	MAT 8:26	Yezu nakəŋ àhi ana tay : « Aŋgwaz awər kʉli ti kamam ? Lekʉlʉm ti kə̀fumku ahàr lala faŋ ndo ! » Eslini ècikaba, àzlacaki ka aməɗ nday ata yam ni. Àra àzlaca nahkay ti yam ni ègia ɗegika.
23441	MAT 8:27	Ere ye ti Yezu àgray ni àgria ejep ana tay a dal-dal, nahkay tə̀zlapay e kiɗiŋ gatay bu, tə̀ɗəm ahkado : « Naŋ hini ti way ? Aməɗ akaba yam day ticiiki slimi ni ! »
23442	MAT 8:28	Nday nakəŋ tìnjʉa ke ledi ga dəluv na. Ledi nani ti ka haɗ ga ndam Gadara. Eslini mis cʉ seteni agray tay, tàhəraya e kiɗiŋ ge mindiviŋ ba, tə̀ŋgwivabiyu a ma vu hʉya. Nday gani tagray cuɗay dal-dal, mis tekeɗi tìsliki moroni gwar eslini do.
23443	MAT 8:29	Tə̀dəgiki ana zlahay, tə̀hi ahkado : « Nak Wur ge Melefit ti kaɗəbafəŋa mam kè leli a mam ? Sarta ga məgri daliya ana leli mba ti kàra kway-kway ti kamam ? »
23444	MAT 8:30	Eslini ti mədrə́s ndahaŋ kay tə̀bu cak təzum zlam ka ahar bəlaŋ.
23445	MAT 8:31	Nahkay seteni ni tə̀hi ana Yezu : « Kam-kam, tamal kawayay magaray leli ti garoru leli ti makoru məhuriviyu ana mədrə́s tegʉni ti. »
23446	MAT 8:32	Yezu nakəŋ àhi ana tay : « Dəgum ! » Eslini seteni nakəŋ tə̀sləkiaba ana mis cʉeni na, tòru tə̀huriviyu ana mədrə́s ni. Nahkay mədrə́s ni ɗek tə̀ndaya ahàr a kirim-kirim, tàra tə̀dəguyu a dəluv ni vu cizliv cizliv, mək yam ni àbazla tay a.
23447	MAT 8:33	Ndam majəgay mədrə́s ni tàra tìpia ere ye ti àgravu na ti tə̀dəgiki ana hwa tiɗizl, tàcuhworu a kəsa vu. Tàra tìjʉa eslina ti tàŋgəhaɗioru ere ti àgravu ni akaba ere ye ti àgrakivu ke mis cʉeni ya seteni tə̀niviyu ana tay ni ana ndam ga kəsa ni.
23448	MAT 8:34	Nahkay ndam ga kəsa ni ɗek tə̀ŋgwivoru ana Yezu a ma vu. Tàra tìpia naŋ a ti tàhəŋgalay naŋ, tə̀hi mâsləka ka haɗ gatay a.
23450	MAT 9:2	Naŋ àbu eslini ti mis ndahaŋ tə̀zibiyu zal dəra nahaŋ àki ka slalah, tawayay ti Yezu mâhəŋgaraba naŋ a. Yezu nakəŋ àra àsəra məfəki ahàr gatay na ti àhi ana zal dəra ni ahkado : « Wur goro ni, zay njəɗa, zlam magudarani gayak ni məmbərfukana. »
23451	MAT 9:3	Ndam ndahaŋ ya *təsər Wakita ge Melefit ni tə̀bu eslini ; tàra tìcia ma ga Yezu na ti tə̀jalay a ahàr gatay bu tə̀ɗəm : « Maslaŋa hini ti azay ahàr gayaŋ akaɗa naŋ Melefit timey ! »
23452	MAT 9:4	Nday tə̀bu təjalay ahàr nahkay ti Yezu àsəra ere ye ti tə̀jalaki ahàr na àndava, mək àhi ana tay : « Majalay ahàr gekʉli ti àɓəlay do ! Kajalum ahàr nahkay ti kamam ?
23454	MAT 9:6	Ay nawayay ti kə̂sərum, nu *Wur ge Mis ti nisliki məmbərfəŋa zlam magudarani kè mis ka haɗ a. » Mək àhi ana zal dəra nakəŋ : « Nəhuk : Cicikaba, za slalah gayak na, ru a magam. »
23457	MAT 9:9	Yezu àra àsləka eslina, naŋ àbu akoru zlam gayaŋ ti èpi zal nahaŋ, tə̀zalay naŋ Meciyʉ, naŋ àbu manjəhaɗani digʉsa ka məlaŋ məhəl hadam. Eslini Yezu nakəŋ àhi ahkado : « Ɗəbabiyu nu. » Nahkay naŋ nakəŋ ècikaba àɗəboru naŋ.
23458	MAT 9:10	Kələŋ gani Yezu akaba ndam maɗəbay naŋ ni tòru afa ge Meciyʉ nakəŋ. Tòru tìnjʉa eslina ti tə̀zum zlam. Ndam *məhəl hadam akaba ndam magudar zlam kay tə̀zum zlam akaba tay daya.
23459	MAT 9:11	Eslini ndam *Feriziyeŋ tàra tìpia tay a nahkay ti tə̀hi ana ndam *maɗəbay Yezu ni ahkado : « Mʉsi gekʉli ni azum zlam ka ahar bəlaŋ akaba ndam məhəl hadam akaba ndam magudar zlam ni ti kamam ? »
23460	MAT 9:12	Yezu nakəŋ àra ècia pakama gatay na ti àɗəm : « Ndam ya ti nday tə̀bu njalaŋ-njalaŋ ni ti tòru afa ga zal doktar do, si ndam ga arməwər day kwa ti takoru afa gani.
23461	MAT 9:13	Melefit àɗəm a Wakita gayaŋ bu : “Ere ye ti nu nawayay ni ti, tə̂gri sulum ana ndam ya təcakay daliya ni ; do ni ti nàwayay zlam ya ti tìsliŋʉ ni do.” Dəgum sərumaba ma gani nana lala. Aɗaba nu nàra ti ga mazalay ndam jireni do, nàra ti ga mazalay ndam magudar zlam sawaŋ. »
23462	MAT 9:14	A vaɗ nahaŋ ndam maɗəbay Zeŋ bay məbaray mis ni tə̀rəkia ka Yezu a, tə̀hi : « Leli mə̀bu məgəs *ndəra, ndam *Feriziyeŋ ni day tə̀bu təgəs, ay ti ndam maɗəbay kur ni tə̀gəs do ni ti kamam ? »
23463	MAT 9:15	Yezu àhəŋgrifəŋ ana tay, àhi ana tay ahkado : « Ka ya ti bay ya ti aday wal ni nday tə̀bu akaba zləbəba gayaŋ ni ti, araŋa ahəli ahàr ana zləbəba ni tata waw ? Aha ! Ay sarta nahaŋ amara, atəgəskia bay ga wal ni kà tay a. Ka sarta gani nani day kwa ti atəgəs ndəra.
23466	MAT 9:18	Ka ya ti Yezu naŋ àbu azlapay nahkay ni ti gəɗakani ga ndam *Zʉde nahaŋ àrəkia, àbəhaɗi mirdim, àhi : « Wur goro dahalayani àməta, àmət nihi hʉya, ay ti ra, kâra kə̂bəki *ahar ti aŋgaba. »
23470	MAT 9:22	Yezu àmbatvu, àra èpia naŋ a ti àhi : « Wur goro ni, zay njəɗa ; Melefit àhəŋga kur a aɗaba kə̀fəkua ahàr a palam. » Àra àhia ma na ti mimiz ya asləkafəŋa ni àmbrəŋ naŋ, àŋgaba hʉya.
23471	MAT 9:23	Yezu òru ènjʉa afa ga gəɗakani nakəŋ a ti àdi ahàr ana mis dal-dal tə̀bu tabah, tə̀bu tivi cicek. Eslini àhi ana tay :
23474	MAT 9:26	Nahkay tə̀ɗəmoru ma gani a kəsa vu, ka haɗ nani ɗek.
23475	MAT 9:27	Yezu ara asləka eslina ti ndam wuluf cʉ taɗəboru naŋ, təzlah, təɗəm : « *Wur ge Devit, mə̂suk cicihi ti ! »
23476	MAT 9:28	Ka ya ti Yezu òru ènjʉa a magam a ti ndam wuluf cʉeni ni tàhəɗakfəŋiyu mək Yezu nakəŋ àhi ana tay ahkado : « Kə̀fumkua ahàr a, nìsliki magray ere ye ti kihindʉmfua ni aw ? » Nday nakəŋ tə̀həŋgrifəŋ, tə̀hi : « Iy Bay geli, kisliki. »
23477	MAT 9:29	Nahkay Yezu nakəŋ ènjifiŋ kè eri gatay ni, àɗəm : « Kə̀fumku ahàr : nahkay Melefit mə̂gri ere gani ana kʉli akaɗa ya kawayum ni. »
23479	MAT 9:31	Ay nday nakəŋ tàra tàhəraya a dala va ti tə̀njəki məɗəmoru ma gani ka haɗ nani ɗek.
23480	MAT 9:32	Ka ya ti ndam wuluf ni tasləka ni ti mis ndahaŋ tə̀zibiyu zal nahaŋ ana Yezu. Zal nani ti seteni àniviyu, acafəŋa naŋ ga mazlapana.
23481	MAT 9:33	Eslini Yezu àgariaba seteni na ana zal nakəŋ a, mək naŋ nakəŋ àzlapay hʉya. Mis dal-dalani ye eslini ni ɗek tàgra ejep gana dal-dal, tə̀ɗəm : « Ɗay-ɗay mis tìpi zlam akaɗa hini àgravu e Izireyel ndo. »
23482	MAT 9:34	Ay ti ndam *Feriziyeŋ tə̀ɗəm : « Agariaba seteni ana mis a ni ti àna njəɗa ga bay ge seteni. »
23484	MAT 9:36	Naŋ nakəŋ àra èpia mis dal-dalani na ti tə̀sia cicihi a. Aɗaba nday akaɗa ga təmbəmbak ya ti bay majəgay tay àbi ; tàmətaɓkaba, njəɗa àfəŋ ka tay va bi ni.
23485	MAT 9:37	Nahkay àhi ana ndam maɗəbay naŋ ni ahkado : « Mis ya ti tìci pakama goro faŋ ndo ni ti nday kay, nday akaɗa ga zlam ya ti tabaz a vədaŋ bu ni, ay ti ndam mabaz zlam ni tə̀bi kay bi.
23486	MAT 9:38	Nahkay si kahəŋgalum Melefit Bay ga vədaŋ ni ti mə̂slərbiyu ndam mabaz zlam a vədaŋ gayaŋ bu. »
23491	MAT 10:5	Nday kru mahar cʉeni hini ti Yezu àsləroru tay, àhi ana tay ahkado : « Kə̀dəgum afa ga ndam jiba ndahaŋ ba, kə̀dəgum a kəsa ga haɗ *Samari vu ba daya.
23495	MAT 10:9	Àhi ana tay ahkado : « Kədəgum nihi nahəma, kə̀zum zlam a ahar vu ba ; ku gru, ku evirzegena, ku siŋgu day kə̀həlum e zlembi vu ba.
23496	MAT 10:10	Ku mbolu, ku endʉwi cʉ cʉ, ku kimaka, ku aday day kə̀həlum ba. Aɗaba bay magray tʉwi ti agəski təvi zlam məzumani.
23497	MAT 10:11	« Ka ya ti ekinjʉmiya a kəsa gəɗakani va ahkay do ni a kəsa gʉziteni va nahəma, ɗəbum maslaŋa ya ti agəskabu kʉli di ni. Tamal kə̀dumia ahàr a ti njəhaɗuma eslina ; kàmbatum ahay nahaŋ ba duk abivoru ana vaɗ gekʉli ya akəsləkuma ni.
23498	MAT 10:12	Ka sarta ya akəhurumiyu a ahay vu afa ge mis nahəma, grumi sa, humi : “*Sulum ge Melefit mə̂ləbu akaba kʉli.”
23499	MAT 10:13	Tamal ti ndam ga huɗ ahay nani tə̀gəskabá kʉli a, tìslia məŋgət sulum a ti sulum gekʉli ni amələbu akaba tay. Ay tamal ndam ga huɗ ahay nani tìsli məŋgət sulum do ni ti sulum gekʉli ni aməŋgəkia ke kʉli zlam gekʉli a.
23500	MAT 10:14	Tamal ndam ga huɗ ahay ni ahkay do ni ga kəsa ni tə̀gəskabu kʉli do, tàwayay miciki pakama gekʉli ni ana kʉli do nahəma, sləkuma eslina. Ka ya ti kəsləkuma ni ti təkumkaba haɗ ga kəsa gatay na kà asak gekʉli a.
23501	MAT 10:15	Nəhi ana kʉli nahəma, ka fat ya ti Melefit agray seriya ni ti ku ndam *Sodom akaba ndam *Gomor nəŋgu ni seriya ge Melefit ya amagrafəŋa kà tay a ni ti ŋgulum emisli ga ndam ga kəsa gani nani ya tə̀gəskabu kʉli do ni do. »
23511	MAT 10:25	Maslaŋa ya ti acahay zlam ni, tamal àsəra zlam akaɗa ga maslaŋa ya ti acahi na ti tìgia kala-kala. Eviɗi day tamal ègia kala-kala ata bay ya ti agur naŋ na ti èslia gayaŋ a. Tamal Bay ahay ni tekeɗi tə̀hi “Nak *Belzebʉl” ti, ndam gayaŋ ni ti atəhi mam ana tay do mam ? »
23512	MAT 10:26	Yezu àɗəm keti : « Kə̀grumfəŋa aŋgwaz kè mis nday nana ba. Aɗaba zlam maŋgahani ni ɗek emipivu ; ma maŋgahani ni ɗek emicivu.
23514	MAT 10:28	Kə̀grumfəŋa aŋgwaz kà ndam ya takaɗ mis na ba, aɗaba sifa ge mis ya àndav ɗay-ɗay do ni ti tìjiŋ koksah. Grumfəŋa aŋgwaz a ti kà Bay ya ti esliki mizligiyu mis a *dəluv ga aku vu ni. Aku gani nani ti azum mis, ejiŋ sifa gayaŋ ga kaŋgay-kaŋgayani daya.
23515	MAT 10:29	Tə̀bu təsəkum eɗiɗiŋ ciɓ-ciɓeni cʉ àna siŋgu bəlaŋ bi aw ? Ay səruma, eɗiɗiŋ nday nani ti, tamal Bəŋ gekʉli àvay divi gani ndo ni ti ku bəlaŋ day àmət do.
23517	MAT 10:31	Nahkay kə̀grum aŋgwaz ba, ku eɗiɗiŋ kay day kàtamuma tay kè eri ge Melefit a.
23520	MAT 10:34	Yezu àɗəm keti : « Lekʉlʉm kə̀ɗəmum nu nàra a duniya va ti, ti mis tânjəhaɗ e kiɗiŋ gatay bu àna sulumani aw ? Aha ! Nu nàra ti, ti mis tîzirevu sawaŋ.
23531	MAT 11:3	awayay ti tə̂hi : « Nak ti *Bay gəɗakani ya amara ni tək, day ti mâhətay maslaŋa nahaŋ aw ? »
23532	MAT 11:4	Nday nakəŋ tòru tìnjʉa afa ga Yezu a ti tə̀hi ma gani, mək Yezu àhəŋgrifəŋ ana tay, àhi ana tay ahkado : « Dəgum kâŋgahaɗumi ana Zeŋ zlam ya ti kicʉm akaba ya kipʉm ni.
23533	MAT 11:5	Humi : “Ndam wuluf tə̀bu tipi divi, ndam dəra təsawaɗay lala, ndam ambələk tìgia mis njəlatana, ndam makwaya tici slimi, mis ya tə̀mət ni tàŋgaba, ndam talaga day tìcia Ma Mʉweni Sulumana.”
23534	MAT 11:6	Humi keti : “Maslaŋa ya ti èjikia ke divi azuhva nu a do nahəma, mə̂mərvu.” »
23535	MAT 11:7	Ndam ya ti Zeŋ àslərkibiyu tay ka Yezu ni tàra tàsləka ti Yezu àzlapaki ke Zeŋ, àhi ana mis dal-dalani ni ahkado : « Kə̀dəgum a huɗ gili vu ti ga mipibiyu mam ? Kìpʉmbiyu ti mavram ya aməɗ adaɗay ni tək ?
23536	MAT 11:8	Do ni ti kə̀dəgum kìpʉmbiyu ti mam ? Mis məbakabu azana sulumani akaɗa ga bay ni tək ? Aha, ndam ya tabakabu azana ga siŋgu kayani ni ti nday a ahay ga bəbay bu timey.
23537	MAT 11:9	Ay ti kə̀dəgum kìpʉmbiyu ti mam ? Kìpʉmbiyu bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit aw ? Iy, naŋ gani. Nəhi ana kʉli nahəma, naŋ ti àtama bay mahəŋgaray pakama ge Melefit a.
23538	MAT 11:10	Kə̀səruma, àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu, Melefit àhi ana Bay gəɗakani ya amara ni nahkay hi : “Nihi ti nu nə̀bu nəsləroru bay məslər goro nahaŋ kama gayak ti mâslamatukkabu divi.” « Maslaŋa ya ti Melefit àslərbiyu ni ti Zeŋ.
23541	MAT 11:13	E *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu akaba a wakita ga ndam ndahaŋ ya tàhəŋgaray *pakama ge Melefit ni bu ɗek ti tə̀bu təɗəmki ma ka Məgur gani nani, duk àbivu ana sarta ge Zeŋ bay məbaray mis ni.
23545	MAT 11:17	“Mìvia slelim ana kʉli a, day kə̀həɓumfəŋ ndo ; mìdia limis ge kisim ana kʉli a, day kìtʉwʉm ndo.”
23546	MAT 11:18	Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba Zeŋ àra ti àzum *dipeŋ do, èsi zum do. Nahkay tə̀ɗəm seteni àniviyu.
23547	MAT 11:19	Nu *Wur ge Mis ti ni nàra. Nàra ti nu nə̀bu nəzum dipeŋ, nə̀bu nisi zum. Nahkay mis tə̀ɗəm nu zal huɗ, nəvi vu goro ana zum. Tə̀ɗəm nu zləba ga ndam *məhəl hadam akaba ga ndam magudar zlam ndahaŋ. Ay ti Melefit aɗafaki məsər zlam gayaŋ ni jireni ti àna tʉwi gayaŋ ya agray ni. »
23549	MAT 11:21	Àɗəm : « Akəsum cicihi, ndam Koraziŋ ! Akəsum cicihi, ndam Beceyda ! Aɗaba mam, nàgra zlam a kay ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo na a kəsa gekʉli ba. Tamal nàgray zlam nday nani e Tir ahkay do ni a Sidoŋ nahəma, amal ndam ga kəsa nday nani tə̀mbrəŋa zlam magudarani gatay na kwa ahaslana àndava. Amal tàmbatkaba majalay ahàr gatay a, tàbakabá mbolu ka vu a akaɗa ga azana na, tàbakabiyu viti ka ahàr a.
23551	MAT 11:23	Lekʉlʉm ndam Kafarnahum, kə̀humi ana ahàr akədəgum e melefit vu aw ? Aha ! Akədəgum ti ka məlaŋ ge *kisim sawaŋ. Aɗaba mam, nàgra zlam kay ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo na a kəsa gekʉli ba. Tamal nàgray zlam nday nani a *Sodom nahəma, ku kani day amal kəsa nani naŋ àbu kekileŋa zlam gayaŋ.
23553	MAT 11:25	Ka sarta gani nani Yezu àzlapay, àɗəm : « Nazləbay kur, Bəba goro ni, nak Bay məgur məlaŋ ya e melefit bu akaba məlaŋ ya a ga haɗ ni ɗek. Nazləbay kur ti aɗaba kə̀ŋgahkia zlam nday nana ka ndam məsər zlam a akaba ka ndam ya tìjeŋga tə̀səra zlam a ni, kə̀ɗəfikia ana ndam ya tə̀sər zlam do akaɗa ga bəza ciɓ-ciɓeni na sawaŋ.
23554	MAT 11:26	Iy Bəba goro ni, kàgray ka mawayay gayak nahkay ti kə̀məra àna naŋ a palam. »
23557	MAT 11:29	Gəsumkabá ma goro ya nə̀hi ana kʉli grum na akaɗa slasla ya təgəskabu təbəki zuk ka tay ni ; cahum zlam afa goro. Aɗaba nu kuɗufa, nə̀gri daliya ana kʉli do ; akəpəsumaba afa goro zlam gekʉli a.
23559	MAT 12:1	A vaɗ *məpəsabana nahaŋ ba ti Yezu akaba ndam maɗəbay naŋ ni tə̀bu tasləkaba a vədaŋ ga *alkama ba. Ay ti lʉwir àbu awər ndam maɗəbay naŋ ni. Eslini tə̀njəki ka meheɓoru alkama ni, tahəpəɗoru bəza gani.
23560	MAT 12:2	Ndam *Feriziyeŋ ni tàra tìpia tay a nahkay ti tə̀hi ana Yezu ahkado : « Bay Melefit àɗəm e *Divi gayaŋ ni bu : “Kə̀grum tʉwi a vaɗ məpəsabana ba ba” ti, nihi ti ndam maɗəbay kur ni tagray timey ! »
23562	MAT 12:4	nahkay àhuriyu a ahay ge Melefit vu, àzay *dipeŋ ya tàfəkaɗi ana Melefit ni. Devit nakəŋ àzum, mək àvi ana ndam gayaŋ ni tə̀zum bilegeni. Ay ti Melefit àɗəm e Divi gayaŋ ni bu, mis ndahaŋ tə̀zum dipeŋ nani do ; si ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni day kwa ti təzum.
23565	MAT 12:7	Pakama àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : “Ere ye ti nu nawayay ni ti, tə̂gri sulum ana ndam ya təcakay daliya ni ; do ni ti nàwayay zlam ya ti tìsliŋʉ ni do.” Tamal kə̀sərumaba huɗ ga ma hina ti, ŋgay ndam ya tàgudar araŋa ndo ni tàgudara zlam a ti akal kə̀ɗəmum do.
23568	MAT 12:10	Eslini zal nahaŋ naŋ àvu ahar mikʉlfiŋana. Mis ya tə̀bu eslini ni tawayay tacalki Yezu ka zlam magudarani, nahkay tə̀hi : « E *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu ni ti Melefit àva divi a ti tâhəŋgaraba mis a vaɗ *məpəsabana ba waw ? »
23574	MAT 12:16	Ay ti àləgi ana tay àɗəm : « Kə̀ɗəfum nu ba. »
23576	MAT 12:18	« Bay məgru tʉwi ya nə̀dəkiba ni ti naŋ hi, nawayay naŋ dal-dal ; məɓəruv goro amərvu àna naŋ dal-dal. Anəvi Məsuf goro mək aməhi ma ge jiri goro ana mis ga haɗ ni ɗek ;
23578	MAT 12:20	Emeheɓkaba mavram ya awayay ahuɓ wuɗak na do. Emimetiŋ aku ge ceŋgel ya awayay amət wuɗak ni do. Amagray nahkay, duk abivoru ana vaɗ ya ti mis ga duniya ɗek tə̀gəskabá jiri ge Melefit a ni.
23580	MAT 12:22	Eslini tə̀zibiyu zal seteni nahaŋ ana Yezu. Maslaŋa gani nani ti seteni ni àwulufa naŋ a, acafəŋa naŋ ga mazlapana daya. Yezu nakəŋ àhəŋgaraba maslaŋa nana ; maslaŋa nani àzlapay, èpi divi.
23581	MAT 12:23	Mis dal-dalani ye eslini ni ɗek tàra tìpia ti àgria ejep ana tay a dal-dal, tə̀ɗəm : « Maslaŋa hini ya àhəŋgaraba mis a ni ti wur ge Devit do waw ? »
23582	MAT 12:24	Ndam *Feriziyeŋ ni tàra tìcia ma na ti tə̀ɗəm : « Maslaŋa hini agariaba seteni ana mis a ti si àna njəɗa ge *Belzebʉl bay ge seteni ni kwa. »
23585	MAT 12:27	Ay tamal nu nagariaba seteni ana mis àna njəɗa ge Belzebʉl a ti ndam gekʉli ni tagariaba seteni ana mis a ti àna njəɗa ga way ? Nahkay zlam ga ndam gekʉli gekʉleni ya tagray ni ti aɗafaki ere ye ti kə̀ɗəmum ni ti ma ga malfaɗa.
23587	MAT 12:29	Yezu àɗəm keti : « Mis ahuriyu a ahay ge mis njəɗa-njəɗani vu ti mək ahəlfəŋa zlam gayaŋ a mənjəɗ mə̂wəl naŋ ti àgravu koksah. Si tamal àwəla naŋ a day kwa ti ahəlfəŋa zlam gayaŋ a.
23595	MAT 12:37	Aɗaba ka fat ge seriya nani emizli kur ti pakama gayak ya kə̀ɗəm ni ; aməwəl kur ti pakama gayak ya kə̀ɗəm ni daya. »
23596	MAT 12:38	Eslini ndam *məsər Wakita ge Melefit akaba ndam *Feriziyeŋ ndahaŋ tə̀hi ana Yezu ahkado : « Mʉsi, mawayay ti griaya ere ye ti mìpi ɗay-ɗay ndo na ana leli a. »
23597	MAT 12:39	Yezu àhi ana tay ahkado : « Ndam ye e hini vu ni ti ndam magudar zlam, tə̀fəki ahàr ke Melefit do, tawayay tə̂griaya ere ye ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo na ana tay a. Ay ere ye ti tihindi ni ti Melefit aməgri ana tay do simiteni. Melefit aməɗəfiki ere ye ti àɗafaki àna Zonas bay mahəŋgaray *pakama gayaŋ ni ana tay ciliŋ.
23603	MAT 12:45	Eslini naŋ nakəŋ asləka akoru azalakivabiyu seteni ndahaŋ adəskəla, nday nani ɗek tə̀tam naŋ àna cuɗay. Mək nday nakəŋ ɗek tara təhuriyu, tanjəhaɗ a arəŋ ni bu. Nahkay maslaŋa nani ti manjəhaɗ gayaŋ ni egi ŋgulum gayaŋ ya ahaslani ni keti. Mis magədavani ye e hini vu ni day atəgri ana tay ti nahkay. »
23604	MAT 12:46	Ka ya ti Yezu naŋ àbu azlapi ana mis dal-dalani ni ti məŋ ga Yezu akaba bəza ga məŋ ga Yezu tàra, nday tə̀bu e mite bu tawayay təhi ma. [
23605	MAT 12:47	Nahkay maslaŋa nahaŋ àhi : « Ata muk akaba bəza ga muk tə̀bu e mite bu, tihindi kur. »]
23612	MAT 13:4	Naŋ àbu abəhaɗoru hilfi ga zlam ni ti ɓal gani àdəgoru e divi bu. Nahkay eɗiɗiŋ tàra tə̀ndaba.
23615	MAT 13:7	Ɓal gani keti àdəgiyu a adak vu. Ka ya ti àfətaya tə̀bu təɗəkkabu nahəma, adak ni tèŋgecekabá.
23618	MAT 13:10	Ndam maɗəbay Yezu ni tàhəɗakfəŋbiyu kà Yezu, tə̀hi ahkado : « Kəhi ma ana tay àna ma *gozogul kwa ti kamam ? »
23619	MAT 13:11	Àhəŋgrifəŋ ana tay, àhi ana tay ahkado : « Lekʉlʉm ti Melefit àɗəfikiaba zlam maŋgahani àki ka Məgur gayaŋ na ana kʉli a, ti kə̂sərum. Ay nday ti àɗəfikiaba ana tay a vay-vay ndo.
23622	MAT 13:14	« Gatay ya tə̀bu tagray nahkay ni ti pakama ge Izayi bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit ya àɗəmbiyu ni àgravu. Àɗəm : “Ku tamal kəbumi slimi ana zlam lala nəŋgu ni ekicʉm do. Ku tamal kəmənjumləŋ ana zlam lala nəŋgu ni ekipʉm do.
23623	MAT 13:15	Aɗaba mis nday ndani ti ma ya nəhi ana tay ni ètiri ana tay do simiteni, aɗaba tìrika slimi gatay a, tàbakabá eri gatay a. Tàgray nahkay ti, ti tîci zlam ba, tìpi divi ba, tə̀sər zlam ba ; tawayay ti tàmbatkaba majalay ahàr gatay a ba daya. Tamal tàmbatkaba ti akal nàhəŋga tay a.”
23624	MAT 13:16	« Ay lekʉlʉm ti mərumvu aɗaba eri àfəŋ kè kʉli, kipʉm divi ; slimi day tə̀fəŋ kè kʉli, kicʉm zlam.
23627	MAT 13:19	Tamal mis təbi slimi ana pakama ya təɗəmki ka *Məgur ge Melefit ni, tìci do ni ti, nday akaɗa divi ya hilfi ga zlam àdəgaki ni. *Seteni ara ahəliaba pakama ya ti tə̀gəskabu na ana tay a.
23628	MAT 13:20	Mis ndahaŋ day tə̀bu, nday akaɗa pəlaɗ ya hilfi ga zlam àdəgaki ni : tìcia pakama ge Melefit na ti təgəskabu àna məmərani hʉya.
23629	MAT 13:21	Ay pakama nani àhuriviyu ana tay a məɓəruv vu do, akaɗa ge sliri ya ti tòru a haɗ vu do ni ; təgəskabu ti ga hayaŋani. Tamal zlam zləzlaɗani àdia ahàr ana tay a, ahkay do ni mis təgri daliya ana tay azuhva pakama ge Melefit ni ti təmbrəŋ hʉya, tə̀gəskabu va do.
23630	MAT 13:22	Mis ndahaŋ tə̀bu, nday akaɗa hilfi ga zlam ya ti àdiyu a huɗ ga adak vu ni : tìcia pakama ge Melefit a ti təgəskabu. Ay majalay ahàr ga duniya ariva ana tay a, elimeni agosay tay ; zlam nday nani teŋgecekabu zlam akaɗa ga adak ni. Nahkay ti pakama ya ndam nday nani tìci ni àzaya araŋa do.
23632	MAT 13:24	Yezu nakəŋ àŋgəhaɗi ma *gozogul nahaŋ ana tay keti, àɗəm : « *Məgur ge Melefit ti tə̀zavu ata mis ya ti èzligi hay gayaŋ sulumani a vədaŋ gayaŋ bu ni.
23634	MAT 13:26	Ka ya ti tàra tə̀fətaya, tə̀bu tabay ahàr nahəma, ayum ni day àsərvu.