3	GEN 1:3	Bere Yile neki-ka mam, “Da tarangka warda palarrangnu pirra.” I bere da tarangka danilarrangtha warda pirri.
6	GEN 1:6	I bere Yile neki-ka mam, “Kura-ka mayerryerrnu warda kura kangkarl i kura pepe.” I bere Yile neki-ka mamyerryerr warda kura-yu. Kura numi-ka kanhi ngarra da putek i kura numi-ka kangkarl wangu.
9	GEN 1:9	I bere Yile neki-ka mam, “Kura ngarra wurranlakagak da ngatha da putek ngala pana-ka pungiyerrnu kura-yu i da putek warda pewirnturtnu.” I da-ka nhini da thathpirr mam.
11	GEN 1:11	I bere Yile neki-ka mam, “Da ngarra putek thangunu kathu-ka nanhthi purrkpurrk terert warda ngatha puddirurturtnu purru, mi kamarl wanku ngamere-yu, i ngamere-ka mi dhepdhep wanku mi kamarl wanku.”
14	GEN 1:14	I bere Yile neki-ka mam, “Nanhthi kanhi kangkarl pangkarlbirlnu pirra da ngarra thipinhi, i nanhthi palarrangnu pirra da ngarra tarangka. I nanhthi nhini-ka da pangkardanu da thipinhi-ya, da tarangka-ya, da mirrangan-ya, da therri-ya i da thangku-ya bere matha wangu-yu.
15	GEN 1:15	I nanhthi nhini-ka da kangkarl kathu pangkarlbirlnu i palarrangnu pira ngarra da putek ngala pana warda ngatha bere matha wangu.” I bere da-ka nhini da thathpirr mam, i nanhthi warda daningkarlbirldha i danilarrangtha wurrini.
20	GEN 1:20	Bere Yile neki-ka mam, “Kura lalingkin i kura patha-ka pimardawethnu ku ngurlmirl i ku ngernu ku purrkpurrk terert warda ngatha. I da kangkarl-ka pimardaweth-deyida-nu ku murrirrbe ku purrkpurrk ku ngala ngala-ya parnibarlbarlnu.”
22	GEN 1:22	Bere Yile neki-ka mange patha mampirra ku nhini-nu-yu. I murrinh-ka mam, “Ku terert pana parnam ngarra lalingkin i kura patha-ka ku purrkpurrk terert deyida puruwawaknu, i pimardawethnu thathpirr purru kura lalingkin i kura patha. I ku murrirrbe terert warda ngatha puruwawak-deyida-nu i pimardawethnu thathpirr da ngarra putek wanku.”
24	GEN 1:24	Bere Yile neki-ka mam, “Da ngarra putek thangunu-ka ku terert warda ngatha parurtuynu, ku wililiwunme-ya, ku kanamkertkert-ya, ku parlakmemnu-ya i ku purrkpurrk thathpirr-ya.”
26	GEN 1:26	Bere Yile neki-ka mam, “Kardu warda mawathanu mangini nekineme deyida mani. I kardu nhini-ka pule ngala purrurranu ngarra ku terert warda ngatha, ku ngurlmirl-ya, ku murrirrbe-ya i ku pana parnam ngarra da putek.”
28	GEN 1:28	I murrinh patha nimin-ya mampirrungintha, “Nankungintha-ka wakal terert nanginthawerdurdunu thurru i da pana-re pubuylangnu puru ngarra da putek ngala pana. I kardu warda ngatha pule ngala nuyunu da ngarra putek ngala pana-yu. I ngay-ka bannanpak kardu pule ngala ngarra ku ngurlmirl-nu-ya ngarra ku murrirrbe-nu-ya i ngarra ku wurnangat warda ngatha ngarra da putek ngala pana parnam-ya.
29	GEN 1:29	“I nga, mi kamarl i mi dhepdhep terert pana kurrannarrangkadhuk ngarra da putek ngala pana-ka nhini-wa mi dhepdhep nanki-yu.
30	GEN 1:30	I mi dhepdhep ku murrirrbe pigunu i ku wurnangat warda ngatha pana parnam ngarra putek-ka mi mulurn i parnu ngatin da matha pana kurranpirrangkadhuk.” I bere mi-ka nhini-wa dampirramut-yu.
47	GEN 2:16	I murrinh warda mamna, “Nga, nhinhi-ka mi terert kurrankadhuk pana thanimurrknu mi ngarra thay pana thangunu.
48	GEN 2:17	Mu thay marda nganangurr karrim pangu thangunu mere nukun thulath mi thay nhini thangunu-yu thay ngarra the nabathnu da patha i da wiye-yu. Mu mi thay nhini thangunu thulathnu ngatha-ka nhini-ka thupup da-nu matha nhini-yu,” Yile neki kathu mammardawerr kardu nhini-yu.
49	GEN 2:18	Bere Yile neki memnu, “Mere patha nhini-yu kardu nugarn kanam numerrnu-yu. Kardu numi deyida mawathanu i pungkayithnu pani i mamanpinu purru.”
54	GEN 2:23	Bere Adam-ka, “Aa,” pamngemarda, i mam, “Kardu numi mangini ngay deyida mani karrim kanhi-yu. Nigunu-ka murnu i nginipunh ngay thangunu kardu karrim kanhi-yu. I murrinh nguparlnu-ka palngun, nhini nigunu-ka ngarra ngay thangunu.”
57	GEN 3:1	Bere, ku ngarra wurnangat nhini thangunu Yile neki mampatha-ka, ku pangkuy ku numi da kardidha ku warnangkal-yu ku dimpunpewal. Bere ku pangkuy-ka wurriningedha kardu ngarra palngun, i murrinh mamnge, “Nganaka? Murrinh da thathpirr mamnarrungintha Pule ngala-yu mi dhepdhep terert kanhi-nu mere thaninginthamurrknu-yu?”
58	GEN 3:2	Mu kardu palngun kathu-ka mamna, “Awu, ngankungintha-ka thay terert karda matha wurdanngankungkangintha mi nganinginthamurrknu-yu.
59	GEN 3:3	Mu thay numi pangu da matha karrim marda nganangurr-ka Pule ngala mamngarrungintha, mi thay pangu thangunu-ka mere ngulanginthath nukun i mere manginthathap nukun. Mu mi thay nhini ngatha manginthathap i ngulanginthathnu-ka nhini-ka ngunginthapupnu.”
60	GEN 3:4	Mu ku pangkuy kathu-ka mamnge, “Awu wurda, mere murrinh thathpirr nhini-yu. Nankungintha-ka mere ngarra thunginthapup nukun.
61	GEN 3:5	Mu Pule ngala the kanthin-ka mi thay pana ngatha thulanginthathnu-ka nhini-ka mangini nukunu deyida mani thurrunginthanu. I the warda nanginthabathnu thani da patha-yu i da wiye-yu.”
62	GEN 3:6	Bere nigunu-ka kangkarl mamka warda ngarra thay nhini i memnu warda, “Thay kanhi-ka thay lelunh i mi-re mi patha. I mi thay kanhi ngatha-nu ngulathnu-ka nhini-ka the mabathnu da terert warda ngatha.” Bere mi warda mungarntal pirrim i darntal. I mi nhini-ka damnamut ngarra nangkun nigunu, i nukunu deyida darntal, i mi nhini-ka wulamnginthath warda.
65	GEN 3:9	Bere Yile neki-ka pirrimnakay ngarra Adam, i murrinh mamna, “Ngarra thim?”
66	GEN 3:10	I nukunu Adam kathu-ka mamna, “Ngay-ka bimpayepup thurrinililidha ngarra mi kadin i ngemnhimanham warda i marnarri i marlang wanku bemnungkardu.”
67	GEN 3:11	Mu Yile neki kathu-ka murrinh mamna, “Nangkal mampa marlang thardidha-yu? Mi-ka thulamath ngarra thay pangu thangunu-yu murrinh-ka mampa mana-ya, mere nukun thulath mi thay ngangka thangunu-yu?”
68	GEN 3:12	Mu Adam kathu-ka mamna, “Kardu palngun pana ngarra thamngamut-ka nigunu-wa mi damngamut-yu i mi-ka ngay warda ngulamath-yu.”
69	GEN 3:13	Bere Yile neki murrinh mamnge ngarra palngun nhini, “Thangku-nu mange nhini nam-yu?” “Awu, ku pangkuy kathu damngathuk i damngayirrart, i mi-ka ngulamath warda,” nigunu kathu-yu mamna.
70	GEN 3:14	Bere Yile neki-ka murrinh mamna ngarra ku pangkuy, “Da-ka wiye thathpirr-wa pirrampanu nhinhi-yu mange nhini thangunu namnge ngarra kardu palngun-yu. Nhinhi da matha wiye pirrampanu, mu ku terert ngamere-nu-ka wurda. Marra kanhi warda wangu-ka nhinhi-ka bere matha wangu thaniwarlaknu marda-re ngarra putek, i mi-ka wunku putek-wa thanimurrknu-yu.
71	GEN 3:15	I nhinhi i kardu palngun-ka thu kuy da matha thaninginthanu. I ku ngarra nhinhi thangunu panhirethbathnu puru i kardu ngarra nigunu thangunu parethbathnu puru kuy deyida parninu. I kardu pana ngarra tiduk kathu purrunu-ka pununhiwethurrnu ngarra pelpith nhinhi. I nhinhi-ka dalelenu ngarra me timelu nukunu.”
72	GEN 3:16	Bere Yile neki-ka murrinh deyida mamnge kardu palngun, “Ngay-ka da tetemanthay ngampamutnu ngarra putput thurrunu-yu i yidingurr ngala da matha ngampamutnu-yu ngarra kardu wakal-te pubuywathnu puru-yu. Mu kardu-ka nangkun nhinhi da ngatha marda nartnu thurru-yu. I nukunu-ka pule ngala nhinhi purrumpanu.”
73	GEN 3:17	Bere Yile neki-ka murrinh mamna Adam, “Ngay mampa-ka mi thay nhini-ka mere thulath nukun, mu nhinhi-ka dimngeyepup murrinh ngarra palngun nhinhi i mi warda thulamath. Mu murrinh ngarra ngay thangunu mampa-ka mere nengabaththa, nhini-ka da putek-ka wiye warda pumpanu, i da-ka tetemanthay pirranu ngarra mi terert pana-re purdirurturtnu puru-yu. I nhinhi-ka wurlk ngala da matha thaninu thanirurtuynu mi-nu-yu thurdururturtnu thurru-yu.
75	GEN 3:19	I wurlk ngala da matha thaninu nginthirrin wunku mi thurdururturtnu-yu mi dhepdhep nhinhi-yu. I bere matha wangu wurlk ngala thaninu i ngarra thupup da-nu mana, i ngarra putek deyida thurdiwurlnu, putek nhini da ngatha ngarra ngay mamnhiwatha da marra-re-yu.” Yile neki-ka murrinh-ka nhini-wa mampirrungime.
78	GEN 3:22	Bere nhini thangunu-ka Yile neki-ka mam, “Nga, peningintha pana-ka mangini nekineme deyida mani i the warda kanthinngintha da patha i da wiye. Mu mi thay numi pana deyida karrim-ka, mi ngarra birnu nukunu-ka, mere nukun ngurdunkungkangintha i mere kulanginthath nukun. Mu mi thay nhini ngatha pulanginthathnu-ka nhini-ka kardu bere matha wangu birnu da matha kaningintha,” mam Yile neki-yu.
81	GEN 4:1	Bere da nhini thangunu-ka da numi warda kardinginthadha Adam Eve peningintha-yu. Bere nigunu Eve-ka wakal nugarn bamngebat i murrinh warda mam, “Yile neki-ka mamngimanpi i nhini-ka kardu wakal warda damngamut.” I bere nigunu murrinh panparl-ka Cain-wa.
86	GEN 4:6	Bere Yile neki kathu-ka murrinh mamna Cain, “Thangku-nu kuy thanam-yu ngarra marda nhinhi demnhimardarurr kanam-yu i ngarra kamarl wanku thu kuy ngirrannhingkathenh ngem?
87	GEN 4:7	Mu mange patha ngatha nedha marra-re-ka nhini-ka le-wa thanidha-ya. Mu mange-ka mere patha nedha, nhini-ka thirranunginikatnu mange wiye-ka mere thama nukun. Mu nenuyit da matha-nu thurru, i nhini mange wiye-ka mere warda nabath nukun thurru.”
88	GEN 4:8	Bere nhini thangunu-ka nukunu Cain-ka murrinh mamna ngarra ngathan nukunu Abel-ya, “Ka, purru mani pangu wangu.” Bere punnadha pangu warda wangu da ngarra nhini da. I bere nukunu Cain-ka thu panmat warda wurdantinumi ngathan nukunu Abel-yu.
89	GEN 4:9	Bere nhini thangunu Yile neki kathu-ka dantharrpu Cain, “Ngarra ngathan nhinhi-yu?” “Yaa, mere the mabath, ngarra kama kanam,” Cain kathu-yu mamna. “Ngay-ka mere ngirrape-wa ngurru nukunu-yu.”
90	GEN 4:10	Mu Yile neki kathu-ka mamna, “The nganthin berengunh mange wiye ngala namna ngathan nhinhi thu thanmat. I kumulung nukunu ngarra putek thangunu kabim pangu-ka yibimngakaykay warda i mamnga yibim, ‘mange ngurdumpawerl-deyida-nu.’
91	GEN 4:11	I kumulung nhini-ka ngarra putek warda yunganthung, nhini-ka ngarra putek-ka wiye warda pumpanu nhinhi-nu-yu. I ngarra putek-te thanirurtuynu mi dhepdhep-nu-ka, nhini-ka mere ngarra warda purdimparurturtnu, da-ka nhini-re-wa da putek-ka da wiye thathpirr bumpapaknu-yu. I bere nhinhi-ka kardu bere matha therduynu thani da pana ngangka-re-ya i kardu manangka da thaninu.”
93	GEN 4:13	Bere Cain kathu-ka murrinh mamna ngarra Yile neki-nu, “Da-ka tetemanthay ngala-wa nhini-yu ngarra ngay-nu thamngamut-yu. I murrinh pana deyida namnga, nhini-ka tetemanthay deyida.
94	GEN 4:14	I thurdungingkarelnu da putek patha kanhi thangunu-ya i nhinhi-re kathu thurdungingkarelnu-ya. I ngay-ka kardu bere matha wangu ngerduynu ngani da pana ngangka-re i kardu manangka da nganinu. I kardu ngatha pubangirdurtnu-ka, nhini-ka thu pungibatnu.”
95	GEN 4:15	Mu Yile neki kathu-ka mamna, “Awu wurda. Kardu ngatha pubanhirdurt i thu punhibatnu-ka nhini ngay-ka mange thathpirr deyida ngurdurrawerlnu.” Bere Yile neki-ka nanhthi magim warda damnamut ngarra nginipunh nukunu Cain-yu, i nhini-ka kardu ngatha pubamkardu nanhthi magim nhini ngarra nginipunh nukunu-ya i nhini kardu-ka mere ngarra warda thu puyibattha Cain-yu.
141	GEN 6:3	Bere Yile neki-ka mam, “Ngepan ngay-ka mere ngirranpe nukun ngani ngarra kardu pangu-yu da bere matha wangu-yu, nhini-ka pigunu pangu-ka kardu da matha parnam-yu. Mu da-ka da thangku 120 ngarramutnu-yu kardu parnibirnunu-yu.”
145	GEN 6:7	I mam, “Ngay-ka ngirranparlaknu warda kardu terert pana-yu ngarra mampunpatha-yu. I ku wunku ngirranparlaknu ku ngala ngala-ya, ku purrkpurrk-ya i murrirrbe wanku. Kardu i ku wurnangat warda ngatha ngirranparlaknu, nhini-ka damngimardathin wanku ngarra mampunpatha-yu,” mam Yile neki-yu.
151	GEN 6:13	I bere Yile neki kathu-ka mamna ngarra Noah, “Nga, ngay-ka ngirranparlaknu kardu wurnangat warda ngatha da ngarra putek pana parnam. Kardu-ka da mange wiye da matha parnam i thu kuy da matha parnam. Ngay-ka mere marda mart da mange wiye-yu, i nhini ngay-ka ngirranparlaknu da-nu matha warda.
155	GEN 6:17	“Mu nga, ngay-ka kura ngala da matha ngurduthuknu i da putek ngala pana-ka mawerdum-da-matha-nu. I kardu i ku wurnangat warda ngatha panthikwiknu i pudduntinuminu i ngirranparlak da-nu matha.
159	GEN 6:21	I mi dhepdhep mi terert warda ngatha thanikutnu i durdurdinu ngarra tharntu mi nankungime-nu-ya i mi ku-nu-ya.” Nhini-wa murrinh patha thathpirr Yile neki kathu mamna Noah-yu.
161	GEN 7:1	Bere da nhini thangunu Yile neki-ka mamna ngarra nukunu Noah, “Ngay-ka ngirranhingkadha ngardi nhinhi da matha kardu patha thathpirr thanam-yu. I nhini nankungime-ka narnerdinu-warda-ngime ngarra tharntu.
164	GEN 7:4	I bere da ngarra 7 pamanu-ka kura yelyel ngurduthuknu da ngarra putek ngala pana. I kura-ka bere ngatha wangu pirrayelnu da 40 days i da thipinhi 40. I kardu wurnangat warda ngatha i ku wurnangat warda ngatha panthikwiknu. I ngay-ka ngirranparlak da-nu matha ngarra kardu i ku mampunpatha-yu.”
200	GEN 8:16	“Nungewuy-warda-ngime ngarra tharntu kathu-yu
201	GEN 8:17	i ku wanku kathu thungunwurr. I ku-ka ngana deyida pawithpithnu i pubuylang-deyida-nu purru da ngarra putek ngala pana-yu.”
205	GEN 8:21	Bere Yile neki menthingap warda kangunu patha ngarra ku thangunu kathu wurriniwuyrdarridha, i murrinh warda memnu, “Ngay-ka mere deyida mawiye nukun da putek ngala pana-yu kura ngala-re-yu, kardu thangunu da mange wiye pumebaththa pardi. Kardu-ka da mange wiye da matha pubenthengkarnirn pumpan ngarra mamay-re kathu, mu ngay-ka mere deyida ngirranparlak nukun kardu i ku, mange kanhi ngamam mani.
206	GEN 8:22	Mu ngarra da putek ngala pana pirra da-nu ngatha-ka, da ngarra ngunga-re-ya, da thipinhi-ya, da merrk-ya, mirrangan-ya, da malarnpakpak-ya i da thangku-ya, da nhini-ka da bere ngatha wangu purungkadhuknu.”
207	GEN 9:1	Bere Yile neki kathu-ka murrinh patha nimin-ya mampirruneme Noah i wakal nukunu. “Nga. Nanki-ka wakal terert nubuymanguthputhnu nuru i ngana deyida pawithpithnu i pubuylangnu puru da pana ngangka-re.
211	GEN 9:5	“Mu ku-re ngatha kardu balelenu i purdurinuminu ngatha-ka nhini ngay-ka ngurdunawerl-deyida-nu ku nhini-yu. I kardu numi-re ngatha kardu pubatnu purdurinuminu-ka nhini ngay-ka ngurdunawerl-deyida-nu kardu nhini-yu.
213	GEN 9:7	Bere nanki-ka wakal terert nubuymanguthputh nuru i ngana deyida pawithpithnu i pubuylangnu puru da pana nganka-re.”
215	GEN 9:9	“Mu nga. Murrinh ngay murrinh patha nimin-ya nganarrumutnuneme. Murrinh kanhi-ka nankuneme-nu i kardu pumpan deyida kathu tiduk,
218	GEN 9:12	“I mange kanhi-wa the numabathnemenu-yu murrinh ngarra ngay thangunu ngamnarrumutneme-yu. Ngay-ka ku kanamkek ngay bupaknu ngarra kalakkalak. I da-ka nhini-re-wa the numabathnemenu-yu murrinh ngay punu da bere matha wangu nankuneme-nu i kardu pumpan deyida tiduk kathu i ku wanku.
222	GEN 9:16	I ngarra ku kanamkek nhini-re pinthanu ngarra kalakkalak, ngay-ka bangkardu i the da ngatha mabathnu murrinh patha nhini ngay thangunu ngamnarramut-yu i ku wunku da bere matha wangu-yu. Ngarra ku kanamkek-te nubangkardunu-ka nhini-wa da-yu the numabathnu-yu murrinh ngay thangunu ngamnarramut-yu.” Yile neki kathu-yu mampirruneme. Bere wakal nukunu Noah-ka Shem, Ham i Japheth. Bere da ngarra kura ngala-re thangunu kathu-ka i kardu-ka kanhi-wa pigunu thangunu-yu pubammanguthputh-yu kardu wurnangat thurran kanhi warda ngatha ngarra da putek ngala kanhi-yu.
270	GEN 11:3	I murrinh warda pumemnu, “Ya. Nanhthi putek parldart parlartnemenu i nanhthi palyirr wanku pumangkarnunemenu i pumawathanemenu i pinariwunemenu ngarra thungku, i nhini-ka tetemam-nu thathpirr, i nanhthi terert nimin-ya pumawathanemenu.” Bere nanhthi warda pumampatha thelput-nu i nanhthi letetmam parnamkut nanhthi ngarra pumaletetnu-yu.
271	GEN 11:4	I murrinh deyida pumemnu, “Ya peneme. Da thelput terert warda pumawathanemenu. Mu thelput numi-ka pangkuy thathpirr pumawathanemenu puy wangu ngarra marnirra ngana da ngatha wangu pirranu, i nhini-ka kardu ngala warda pubuynupaknungime. I nekingime-ka mere nukun pumerdarrarrngime pubuylang-nukun-ngime da pana ngangka-re. Mu kanhi da matha paninungime.”
273	GEN 11:6	I murrinh memnu, “Kardu kanhi-ka kardu numi da matha parnam i murrinh-te numi da matha parnamngerren. I da ngarra mange marra-re pigunu da matha warda marda pumanganart pumpan. I da ngarra nhini da matha warda wangu mange pamam pumpan-ka da nhini da matha mange puyemanu puru.
274	GEN 11:7	Ka, purdithuthneme,” Yile neki kathu-ka mam. “Murrinh ngarra pigunu parnamngerren-ka pumarrungkarnuneme. I nhini kardu-ka peyetmutnu warda puru nhini-yu.”
14379	PSA 32:5	Bere, ngay-ka memnu mange ngay, “Ngay-ka nganinatharrmunu warda Yile neki da ngarra mange wiye merithuktha ngurrini-yu.” I bere nhini ngay-ka nganampatharrmu warda ngarra nhinhi-yu da mange wiye medha ngurrini-yu. Ngay-ka murrinh mampa warda ngatha terert. I nhini nhinhi-ka thirrimngimaputh warda da ngarra mange wiye medha ngardi-yu i thamngimayekum warda da nhini-yu.
14382	PSA 32:8	Bere Yile neki kathu mannhe, “Ngay-ka ngurdunanthethithnu ngurru da ngarra mange nangiriwaknu nuru-yu. Ngay-ka ngununarrangkanu ngurru i ngirrananpenu ngurru-ya.
14383	PSA 32:9	Mu nginipunh ku miyul mani-ka pirda-wa. Ku-ka tetemanthay-wa thurduyethith-yu ku pana-ya ku thungantutul thurran-ya. I kardu nukun da matha ku nhini-yu mayit kurru-yu nanhthi bridle bit-te kungudhawirurr kurru.”
22602	JON 1:2	Bere Yile neki-ka murrinh mamna ngarra Jonah-yu, “Thununu thi ngarra thelput terert pangu da ngamengka da nan Nineveh i kardu murrinh narranu da mange wiye da matha parnam da pangu-yu. I ngay-ka the-wa nganthinpun ngem kardu da mange wiye da matha parnam pangu-yu i kardu-ka ngay-re warda ngunmatnu-yu,” Yile neki kathu mamna-yu.
22605	JON 1:5	Bere peneme kardu pana wurlk ngarra tharntu pumedhaneme punne-ka puninkungkawerrdha-warda-neme kardi i nhini-ka parderrukaykaydhaneme ngarra ku darrikardu ngepan peneme-nu pumankumanpinuneme nanhthi tharntu pumayibirnununeme. I nhini thangunu-ka pumemnungkuneme mange peneme, “Ya, nanhthi pirraputhneme nanhthi purrkpurrk nganaka-ya i nhini-ka parnturtparn warda purrunu.” I bere pibimkaputhneme nanhthi purrkpurrk-yu, i nhini-ka parnturtparn warda tharntu wurrinidha nhini-yu. Mu nukunu Jonah-ka yungurrkurrktha da ngatha ngurrnguwarl ngala pepe ngarra tharntu.
22606	JON 1:6	I kardu pule ngala ngarra tharntu nukunu-ka wurdanthut pangu pepe i bangarnurt Jonah-yu. I marnurt i mamna, “Ya, thangku-dha thibim kanhi-yu? Thewirnturt kathu i Pule ngala nhinhi nimin thaninakaykaynu manhimanpinemenu. Nukunu-ka panhemardathinnu-kama-neme i manhiyibirnu-kama-neme,” mamna nukunu nhini kathu-yu.
22607	JON 1:7	Mu peneme nhini kathu-ka pumemnungkuneme, “Ya, nangkal-wa kardu kanhi-yu yungannhebangneme thu wirrirr ngala kanhi-yu?” Bere nanhthi pi warda pumangankakutneme mange murntak warra pumedhaneme punne. Nanhthi ngamere-ka nanhthi pangkuy pangkuy i nanhthi numi da matha-ka ngaliwe-wa. Bere nanhthi warda punginingkartpirtthaneme pe i nukunu da pi ngaliwe-yu manganart-yu Jonah da. I nhini-ka the warda panthinkaneme Jonah da yunganpirrubangneme-yu thu wirrirr ngala nhini-yu.
22608	JON 1:8	I pumamna-warda-neme, “Nga, ngankuneme-ka ngunhirirda-mani-neme?” Pumamna-warda-neme ngarra nukunu Jonah-yu. “Thu wirrirr kanhi-ka nhinhi da matha nawa thunganngarrubangneme-yu? Thangku-nu thanam kanhi-yu ngarra tharntu kanhi-yu?” Pumamnaneme. “Nhinhi-ka kardu ngarra-dha kathu?” Parramkadharrpuneme.
22609	JON 1:9	Mu nukunu kathu-ka mampirruneme, “Ngay-ka kardu Hebrew-wa,” mam nukunu-yu. “I Pule ngala ngay-ka dhi-wa kathu dim kangkarl. I nukunu-ka mampatha da putek kanhi i lalingkin kanhi,” mampirruneme.
22610	JON 1:10	“I ngay-ka ngunuwinhattha-mana-wa-nintha ngarra Pule ngala ngay kathu-yu.” Bere peneme-ka perrananhamtha-warda-neme parde ngarra wirrirr ngala pangu thangunu-ya i ngarra Pule ngala Jonah nukunu. I pumamnaneme, “Ya, nhini-ka da mange wiye-wa nam nhinhi-yu.”
22611	JON 1:11	Mu thu wirrirr deyida kathu-ka puy deyida kathu dimpuyit lurruth. I pumamna-deyida-neme peneme-yu, “Ngarra-re ngiyemanuneme ngankuneme-yu ngarra thu wirrirr kanhi madhapnu-yu?”
22612	JON 1:12	Mu nukunu Jonah kathu-ka mampirruneme, “Nga, nunnengikununeme ngarra lalingkin i nhini-ka thu wirrirr kanhi-ka madhapnu warda i da watmam deyida pirranu. Ngay da matha ngungannarrubangneme thu wirrirr ngala kanhi-yu. Ngay da matha mere murrinh menabaththa Pule ngala ngay-yu i nhini-ka thu wirrirr ngala kanhi wurdannhethukneme-yu,” mampirruneme nukunu Jonah kathu-yu.
22614	JON 1:14	Bere peneme nhini-ka pumamnaneme ngarra Pule ngala Jonah nukunu wangu-yu, “Nukunu Jonah ngatha ngunnakununeme i payiwiknu-ka nhinhi-ka mere nukun thungankubatneme i thurdungankurinumineme,” pumamnaneme ngarra Pule ngala Jonah nukunu-yu. “Mu nhinhi nimin thurdanngarruthukneme thu wirrirr ngala kanhi-yu.”
22619	JON 2:3	I menadha kardi, “Ngay-ka mere menanumanpidha ngani ngay ngatha-yu, wurda. Mu ngay-ka nganampakay ngarra nhinhi. I nhinhi-ka thamngidhart i namngimanpi. I ngay-ka ngungipuptha warda-wa i ngardimpakaykay-deyida-dha ngarra kura pewerti thangunu kathu, i nhinhi-ka dimngayepup warda nhini-yu.
22621	JON 2:5	I ngay-ka memnu, ‘Aa, mere ngurdimpawurlnu i da thelput ngala nhini-ka mere warda bangkardunu deyida thelput patha nhinhi ngarra ngarnampangerren-ya,’ memnu mange ngay marda-re.
22622	JON 2:6	“I kardu-ka damngiyiwik warda nhini-yu. Lalingkin ngardithurduthurduththa i daningiyikiktha kardi. Kura lalingkin-ka da pana ngangka-ya ngala da matha. Nanhthi kurrugurruk ngarra pelpith-yu panngiweral i puningiwekarldha kardi nanhthi kurrugurruk i nanhthi mimpi.
22623	JON 2:7	“Bere puy ngurrinidha ngarra da pewerti thathpirr da palyirr ngala pepe kura pewerti puy ngurrinidha. Ngay-ka mamngingkat i kardu ngungipuptha warda-wa pangu-yu. Mu nhinhi-ka thanthinngimardawith deyida ngarra da kura pewerti pangu kathu-yu. Nhinhi Pule ngala ngay namngiyibirnu.
22625	JON 2:9	“Bere kardu ngamere-ka puddampirrayemit pumpan-ka ku ngepan ngarra darrikardu pigunu, mu nhinhi-ka parnamnhipart i mere kuddumpayemit warda kuru.
22626	JON 2:10	Mu ngay-ka nganhiriparlnu ngani nanhthi thamarl ngarra ngay-re nganimparelnu. I ku puliki ngumpabatnu ngarra murrinh nhinhi mampa-ya marra-re-ya ngumpabatnu. Nhinhi da matha mani kardu nanthibirnu-yu.” Bere murrinh damnarikerdek nukunu Jonah ngarra Yile neki kardinangerrentha-yu ngarra ku ngurlmirl ngala nhini kardinganamardadha-yu.
22629	JON 3:2	“Thununu thi da Nineveh deyida wangu ngarra thelput terert pangu-ya. I kardu narranu murrinh ngarra mampa marra-re-ya.”
22631	JON 3:4	Bere ngarra nukunu Jonah pangarntuy mana da nhini-ka i bere pantet warda wurrinililidha. Wurrinililidha da numi kanawit nhini-yu. I thipinhire nhini-wa murrinh warda pantet-yu murrinh warda merradha wurrini, “Nga kardu, nubingayepup kathu murrinh kanhi-yu. Da merrk numi i kanganu pinthabardinu-ka Pule ngala Yile neki punanmatnu warda nhini-yu i thelput wanku bunanmapeknu purru.” Murrinh nginipunh kanhi mani-wa merradha wurrini nukunu Jonah-yu.
22634	JON 3:7	I nhini thangunu nukunu-ka murrinh warda darntilil i kardu wanku wurdanpunkuthukneme pumebaththaneme tharra murrinh nhini-yu ngarra kardu wurnangat-nu warda wangu punnedhaneme. I murrinh-ka kanhi-wa mam kardu pule ngala thathpirr darntilil-yu. “Nga kardu, murrinh kanhi-ka ngarra kardu ngala thathpirr ngemnarra nanki thangunu kanhi-yu i kardu ngala ngala ngamere deyida-re. Murrinh kanhi-ka the da matha numabathnu. Bere nga, mere nangkal nukun kanimurrk mi-yu i mere nangkal nukun kura kanigurdugurduk. I ngana deyida ku puliki i ku thip i ku nenigut i ku terert warda ngatha mi parnu mere kawekat nukun karni. I kura mere kurugurdugurduk nukun.
22636	JON 3:9	I nhini Pule ngala Yile neki-ka mukmuk-ka purdurduynu kama-ya i nhini-ka mere warda pinamardakatnu pi. I mere kama punhibatnungime i mere kama purdunhirinuminuminungime nhini-yu.” Nhini-wa murrinh-yu ngarra kardu pule ngala thathpirr mampirra ngarra da pigunu-yu da pangu da Nineveh.
22639	JON 4:2	Bere nhini nukunu Jonah kathu-ka mamna Yile neki-yu, “Pule, ngay-ka kardu the menhibaththa ngurrini da marra-re mange kanhi nam-yu da pangu da ngarra ngay da wangu. Nhini weyida ngay pana nguniwinhattha-mana-wa ngay-yu da ngathparr wangu-yu da nan-ya Spain. I ngay-ka the-wa nganthin nhinhi-ka Pule ngala kardu wurnangat warda ngatha marda-wa thathpirr nanganpunart thurran-yu. I thirranganpunpe thanam-yu i nampunmanpi thanam-yu. I nhinhi-ka kardu thanthanka thanam i kardu murlmurl thanam i mange patha da matha thanampirra ngarra kardu-yu. Mu kardu ngatha da mange wiye parnipartnu-ka i murrinh ngarra nhinhi pumampabathnu thathpirr-ka nhinhi-ka mukmuk-ka thurdurduynu warda i mere warda thunmatnu nhini-yu.
22640	JON 4:3	Mu marra kanhi-ka ngay warda thungibatnu i thurdungirinuminu. Nhini-ka patha-wa nhini-yu ngay ngupupnu-yu. Birnu-ka mere marda mart,” nukunu Jonah kathu mamna ngarra Yile neki-yu.
22641	JON 4:4	Bere Yile neki kathu-ka mamna ngarra Jonah-yu, “Nhinhi-ka mere nukun kinanhimardakat kani.”
22645	JON 4:8	Bere da ngunga numi thipinhire da ngatha da pankapurl nhini-ka Yile neki-ka wurdannathuk nanhthi wirrirr dernturr ngarra ngunga kathu pangarnturtuy wurran-yu. I nukunu Jonah-ka demperurr warda ngarra pelpith-yu i kardu denaralaldha warda-wa. I murrinh memnu marda-re, “Ngay-ka marda manganart ngupupnu warda. Nhini-ka patha-wa nhini-yu ngupupnu-yu mere nganibirnu nukun.”
22646	JON 4:9	Bere Yile neki kathu-ka mamna, “Nhini-ka mange patha pana-yu nam-yu kinangamnhimardakat kem ngarra thay mulurn-te thangunu demkawath pana ngarra nhinhi-yu?” “Yu,” mamna Jonah kathu-yu. “Nhini-ka patha-wa nhini-yu ngay ningamngimardakat dim-yu. Ngay-ka ningamngimardakat thathpirr dim nhini-ka ngay-ka marda warda manganart ngem ngupupnu-yu.”
22647	JON 4:10	Bere Yile neki kathu-ka mamna, “Nhinhi-ka damnhinamardathin dim nanhthi thay mulurn-nu ngarra demkawath-te-yu. Mu nhinhi-ka nanhthi-ka mere newathadha-wa i mere thurdirurturttha i mere thirrangipedha thani nanhthi mulurn pana-yu. Nanhthi thay mulurn-ka da thipinhi numi da matha pangarntuy-yu. I da numi pirridha i thipinhire nhini weyida pankapurl mana warda manta-ka demkawath warda.
22648	JON 4:11	Mange nginipunh nhini mani damnhinamardathin dim nanhthi mulurn-nu, ngay-ka nginipunh nhini deyida mani damngimpirramardathin dim kardu pangu-nu-yu ngarra da Nineveh-yu. I mange patha-wa nhini-yu damngimpirramardathin dim kardu pangu-nu-yu. Da pangu-ka kardu mamay wurnangat-wa parnam i mange wiye i mange patha-ka mere ngatha the kumabath, wurda da ngatha. Kardu mere thapath pangu kardu mamay-yu, kardu wurnangat nimin-ya pangu-yu 120,000, i ku wanku parnam ku wurnangat-yu.” Bere murrinh-yu Yile neki kathu ngarra Jonah dininangerrentha-yu damnarikerdek warda-yu.
23232	MAT 1:19	Mu nukunu Joseph-ka mam mana-wa, nigunu Mary-ka kardu nugarn numi thangunu mana-wa kardu marda pangu wurrinidha-yu. Bere nukunu Joseph-ka kardu patha-wa kardidha-yu i murrinh law kardu ngarra Jews nukunu daninmariwaktha wurrini. I nhini-ka murrinh nginipunh kanhi mani-wa memnu murrinh mange nukunu ngatha-yu, “Ngay-ka mere murrinh nukun marra kardu ngarra terert wangu-yu nigunu Mary kardu putput kurran pangu-yu. Mu ngay-ka murrinh thawath da matha marrunungime ngarra kardu darrikardu nigunu, i nhini-ka menginthardarrarrnu ngurru i mere warda benginthalet nukun.”
23233	MAT 1:20	Mu bere, ngarra mukmuk nhini-re benayengkarnirntha dini-ka ku angel ngarra Yile neki thangunu kathu pangamnaruy ngarra nukunu da, da ngarra nirn-te yudha. I murrinh mamna, “Joseph, nhinhi-ka kardu tharntethbath thathpirr thurran ngarra King David thangunu kathu. Mu nga. Mere nukun yidiwe thaninge ngarra nigunu Mary-yu, mu kardu bere matha wangu denginthaletnu thani. Nigunu kardu putput pana kanam-ka ngarra Ngepan Yile neki thangunu kathu damngemut wakal pangu-yu.
23234	MAT 1:21	Nigunu-ka kardu wakal nugarn-wa buyngebatnu-yu i nhinhi-ka murrinh thuparlnu-ka nan-wa Jesus, nhini nukunu-ka kardu pirranmaputhnu purru da ngarra wiye pumammath parnam kardu darrikardu nukunu kardu Jews-ya. I nhini nukunu-ka da mange wiye pirrinmaputhnu ngarra kardu wurnangat thangunu kathu, i kardu warda manthibirnunu purru.” Ku angel nhini kathu-yu mamna ngarra Joseph.
23235	MAT 1:22	Bere da murntak nhini warra-ka Yile neki kathu murrinh mamna ngarra ku prophet nukunu. I murrinh-ka kanhi-wa mamna, “Nga. Kardu mardinhpuy manangka nangkun paningenu kardu putput paninu-yu, da nakurlnu-wa. I wakal-ka nugarn-wa buyngebatnu-yu. I murrinh nukunu-ka nan-wa Immanuel.” Murrinh kanhi-wa-nu, “Yile neki-ka kanhi-wa dim ngarra nekingime.” I bere da nhini-re ngarra nigunu Mary putput kardidha warda-ka, murrinh nhini ngarra Yile neki thangunu kathu ngarra ku prophet nukunu mamna da murntak warra-ka, murrinh nhini-ka murrinh da thathpirr nhini-yu.
23240	MAT 2:2	Bere peneme nhini-ka murrinh warda pumerradha pardi kardu pana ngarra da Jerusalem pardidha-ya, “Ya. Ngarra wangu da-yu ngarra kardu wakal nugarn nhini bammat-yu, kardu wakal pana ngarra kardu Pule ngala pinarranu-yu ngarra kardu Jews-yu?” Parrinintharrpudha-yu. “Ngankuneme-ka ngubamkangkarduneme nanhthi pilinh nukunu pangu thangunu kathu-ya ngarra ngunga kathu pangarnturtuy wurran-yu. I nhini ngankuneme-ka the warda nganthinkaneme nukunu bammat wardarra-yu, wakal nugarn pana-ya ngarra kardu Pule ngala pinarranu-yu ngarra kardu Jews nukun-ya. I ngankuneme kanhi da ngunnadhaneme-yu nukunu-nu ngubangkardunemenu i ngenawinhipingkarlnemenu-yu.” Murrinh nhini-wa murrinh pumerrudhaneme parde peneme nhini kathu-yu ngarra kardu.
23242	MAT 2:4	Bere nukunu Hered-ka dimpirrakay warda ku yilarn ngala ngala i kardu pana ngarra puddininthethiththa purni murrinh law ngarra kardu Jews nukun. I mampirra, “Ya. Ngarra mani wangu nukunu Christ buybatnu-yu, kardu nugarn pana ngarra Yile neki mam da murntak warra purduthuknu-yu ku Pule ngala-nu pinarranu ngarra kardu Jews-yu?” Dampunkudharrpuneme nukunu kathu Hered-yu.
23243	MAT 2:5	I peneme kathu-ka pumamnaneme, “Ya. Da pana wangu da nan-ya Bethlehem ngarra da pirrimpirra-ya Judea. I kanhi-wa murrinh mam ku prophet-yu da murntak warra-yu, murrinh ngarra Yile neki thangunu-yu,
23244	MAT 2:6	‘Nga, kardu ngarra da Bethlehem narnam da ngarra ngala pirrimnarra Judea. Da nanki-ka da mere warda pirranarranu-yu da kunungingki, nhini-ka kardu Pule ngala buynarrabatnu da pangu Bethlehem-yu. I nukunu-wa kardu kumparra purrunarranu i pirrananpenu pani-yu kardu ngarra ngay-yu kardu ngarra narrarntethbath ngarra nukunu Israel thangunu-yu.’”
23245	MAT 2:7	Bere nhini thangunu nukunu Hered-ka dimpirrukayneme murrinh dederrk-nu kardu peneme ngamere pana ngarra nanhthi pilinh nhini pubamkangkarduneme i mampirruneme, “Ya peneme. Minthire nankuneme pana-yu nubamkangkarduneme nanhthi pilinh nhini da marra-re kathu-yu?” I peneme kathu murrinh pumamnaneme.
23246	MAT 2:8	I ngana deyida mampirruneme, “Nga. Narnu-warda-neme da pangu nan Bethlehem i niranawinhadhathnemenu kardu wakal nugarn nhini-nu i ngarra nubardurt-da-nu-mana-neme. I murrinh-ka nuddungangkarlnu-kathu-neme i kanhi deyida ngarra ngay ngem. I nhini ngay-ka pana deyida ngurrunanu warda wangu i bangkardunu kardu wakal nugarn nhini-yu i ngenawinhipingkarlnu i ngariparlnu warda nukunu-yu.” Nhini-wa mampirruneme nukunu Hered kathu-yu.
23250	MAT 2:12	Bere nhini thangunu Yile neki kathu-ka mampirruneme ngarra peneme nhini ngarra da nirn-te, “Nga. Mere nukun nuddewurlneme pangu wangu ngarra Hered-yu i mere numana-nukun-neme ngarra wangu da nukunu kanam.” Bere peneme nhini-ka perremkawirnturtneme i puddamkawurlneme ngarra da peneme-nu warda wangu da mayern numi deyida-nu wangu punnadhaneme.
23251	MAT 2:13	Bere ngarra peneme thangunu punnungamkardurrneme-ka ku angel ngarra Yile neki thangunu kathu pangamnaruy ngarra Joseph da nirn-te. I murrinh mamna, “Ya, wurr thewirnturt. Kardu wakal nugarn pana i kalekale nankubertinu-warda-ngintha ngarra da ngamengka-nu warda wangu ngarra da nan Egypt. Nukunu Hered-ka pirranawinhadhathnu pani da pana ngangka-re-wa wakal nugarn nhinhi-nu thu pubatnu-yu. Mu nunnardurr-warda-ngime i pirtpirt da matha nunnanungime. I pangu da matha narnengimenu da nan Egypt i murrinh ngarra ngay da mana manarrunungime nuddewurlnungime kanhi deyida kathu-yu.” Ku angel-te kathu-yu mamna ngarra Joseph.
23253	MAT 2:15	I pangu da ngadha pardedhangime i ngarra nukunu da mana Hered yibimpup. I murrinh nhini Yile neki thangunu kathu yunangurrkurrktha da murntak warra-ka murrinh da thathpirr nhini-yu ngarra ku prophet nukunu-dha warra mamna-yu, “Ngay-ka ngirranakaynu wakal nugarn ngarra ngay pangu thangunu kathu purrunu da Egypt.”
23254	MAT 2:16	Bere peneme nhini kardu ngarra nanhthi pilinh pirabaththaneme parde puddamkawurlneme da ngarra peneme-nu-ka da mayern numi deyida-re punnadhaneme i mere murrinh puddinangkarldhaneme ngarra nukunu wangu Hered-yu. Bere ngarra nukunu-re Hered pampirruyepupneme peneme-ka pangu wardarra puddamkawurlneme-ka, nukunu-ka kardu warda darntithi ngala da matha nhini-yu, nhini peneme-ka parramnayirrarartneme nhini-yu. Bere nukunu Hered-ka ku soldier ngarra nukunu warda wurdanpunthuk kardu thu-nu warda punthuknu puru kardu mamay nugarn kardu pana-ya ngarra kardu thangku numi i kardu thangku perrkenku-ya, da nan warda wangu Bethlehem i da town purrkpurrk pangu da ngatha. Bere Hered-ka memnu mange nukunu, “Ngay mani ngunthuknu ngurru kardu mamay nugarn nhini mani ngatha-ka ngay-ka ngubatnu mani warda kardu wakal nugarn pana ngarra ku Pule ngala ngarra kardu Jews pirranu-yu. Nhini kardu peneme pana ngarra nanhthi pilinh pirabaththaneme purne-ka murrinh pumamnganeme da ngarra marra-re pubamkangkarduneme ngarra pilinh ngarra nukunu da thangku perrkenku-dha warra-ya,” memnu.
23256	MAT 2:18	I kanhi-wa murrinh mam nukunu Jeremiah-yu, “Nga. Nubiyepupnu nanhthi du ngala da matha da nan thangunu kathu Ramah. Kardu kalekale pana ngarra parrarntethbath kardu kunugunu pana nan thangunu Rachel, parnamkarrk i dampunmardathin dim ngala da matha. Peningime-ka parnamkakarrkngime kardu wakal peningime-nu. I peningime-ka mere ngarra nukun kumadhapngime du-yu, nhini kardu wakal wurnangat peningime-ka kardu makardu warda thu thangunu punninthuktha warda purni nhini-yu.”
23258	MAT 2:20	I murrinh mamna deyida, “Ya Joseph, wurr thewirnturt. Kardu wakal nugarn pana i kalekale thurdunkungkarl-deyida-ngintha pangu deyida da nan Israel. Kardu pana ngarra marda merttha wurrini thu puybattha kardu wakal nugarn nankungintha-ka, nukunu kardu nhini-ka yibimpup warda.”
23260	MAT 2:22	Mu nukunu Joseph-ka pamnayepup warda nukunu nan Archelaus wakal nukunu nan Hered ku pule ngala warda dinirradha ngarra da Judea-yu. I nukunu Joseph-ka demmanham warda nhini-yu i mere warda ngarra parnewupthangime da nhini-yu. Mu Yile neki kathu-ka mamna deyida ngarra da nirn-te, “Ya. Da pangu wangu nimin narnungime Kelili i narnepupnungime pangu-yu.”
23261	MAT 2:23	Bere peningime-ka punnadha-warda-ngime da nan-nu warda wangu Kelili i pangu da pardedhangime da ngarra nan-ya Nazareth. I murrinh nhini Yile neki nukunu yunangurrkurrktha da murntak warra-ka murrinh-ka murrinh da thathpirr nhini-yu ngarra ku prophet wardarra piyemam-yu, “Kardu nukunu nhini-ka kardu Nazareth-mawu-wa.”
23263	MAT 3:2	I kanhi-wa murrinh merradha wurrini-yu, “Ya kardu. Pananmardathinnu warda thathpirr da mange wiye nhini thangunu nanthin numpan-yu, i narnipartnu warda nhini-yu. Mu da-ka manta warda wurran kathu-yu ngarra Yile neki-re ku Pule ngala thathpirr warda pinarranu ngarra kardu wurnangat warda ngatha-yu.” Nhini-wa murrinh merradha wurrini-yu.
23264	MAT 3:3	Bere nukunu ku prophet nan-ya Isaiah murrinh darntilil da murntak warra-ya, kardu-ka nukunu John the Baptist da matha-nu kurrunu kathu-yu. I kanhi-wa murrinh mam-yu, “Kardu nugarn panirrakaykaynu ngarra da darrinpirr pularn ngarra kardu-nu wangu, murrinh kanhi-nu-ya. ‘Ya. Kardu Pule ngala-ka tiduk kathu purrunu, nhini-ka da mayern numanawathawathanu nukunu nhini-nu, da mayern yuthpan nubunayithithnu.’” Murrinh nhini-wa nukunu Isaiah darntilil da murntak warra-yu.
23268	MAT 3:7	Bere kardu ngalantharr pana nan-ya Pharisees i Sadducees punninadha ngarra nukunu-nu John the Baptist kardu panluluwewunu pirra. Mu John the Baptist bampunkardu i mampirra kathu, “Ya. Nanki-ka nginipunh ku pangkuy murlak mani. Nanki kanhi nunningadha-ka ngay-nu ngananluluwewunu ngirra i nhini Yile neki-ka mere punanmatnu warda nhini-yu. Mu nhini-ka manangka mange-wa nhini-yu.
23271	MAT 3:10	“Ya,” mampirra. “The mana nanthin-ya thay mi dhepdhep-yu. Nanhthi thay mi dhepdhep mani mi wiye kinthatut-ka nhini kardu mani-ka lithpurr kukangkat ngarra thay ngimalmin pepe kathu i kinapek ngarra thungku. I nginipunh nhini deyida mani nanki-yu numamyit numpan da mange wiye. I nhini Yile neki-ka punanmatnu i pirrananputhnu ngarra thungku ngala wangu.”
23272	MAT 3:11	Mu John the Baptist kathu-ka mampirra, “Ya. Ngay-ka kardu mere pule ngala kanhi-yu. Mu kardu pana ngarra tiduk kathu pununu pi-ka nukunu nimin kardu Pule ngala thathpirr-yu. Ngay-ka mere mani ngurdimerereth ngarra me sandal nukunu-yu. Nhini-ka ngay-ka wurdanngiwerdi ngemmanham-wa nhini-yu. Nhini nukunu-ka kardu Pule ngala thathpirr warda nhini-yu. Ngay-ka berengunh nganinanluluwewudha ngurrini kura patha da matha-re nhini-ka da mange wiye narnampart warda, mu nukunu nhini-ka bunannginirdinu Ngepan ngarra Yile neki-yu. I ku Ngepan nhini-ka nginipunh thungku deyida mani i pinananmapeknu purru da ngarra mange wiye nanki wangu-yu.
23273	MAT 3:12	“I nga,” John the Baptist kathu-yu mampirra deyida. “The mana nanthin-ya mi-ya i da mange ngarra mi pumamyerryerr pumpan-yu-ya nanhthi darripi ngernu i mi kamarl thathpirr-ya. I nhini thangunu-ka parnammardawu ngarra nanhthi pot i panthin ngadha pirrim. Mu darripi ngernu-ka pinnangampek pangu wangu ngarra thungku. I bere kardu pana ngarra tiduk kathu pununu pi-ka kardu-ka nginipunh ku gardener nhini mani-wa. Nukunu-ka kardu manyerryerrnu purru kardu patha i kardu wiye. I kardu pana ngarra da mange wiye panthin pumpan-ka pirranputhnu ngarra thungku ngala wangu, thungku nhini mere ngarra ngadha kingkan,” nukunu John the Baptist kathu-yu mampirra.
23275	MAT 3:14	Mu nukunu John the Baptist kathu-ka mamna ngarra Jesus, “Awu, nhinhi-ka kardu Pule ngala-wa i nhini-ka nhinhi-wa kathu thangiluwewu ngay-yu. Mu thangku-nu-wa ngay nganhiluwewunu-yu?” Mamna.
23276	MAT 3:15	Mu Jesus kathu-ka mamna, “Aa berengunh. Nhinhi thangiluwewunu-yu. I da nhini thangunu warda-ka neki-ka da mange ngarra Yile ngay nukunu warda pamanu purru nhini-yu.” Bere John the Baptist-ka daluwewu warda Jesus-yu ngarra kura ngipilinh ngala nhini da.
23278	MAT 3:17	I da kangkarl kathu-ka murrinh dimngeng. I kanhi-wa mam murrinh-yu, “Nukunu pana-ka kardu wakal nugarn ngay-wa. Ngay-ka marda thathpirr-wa manganart ngurran. I le da matha nganamna nukunu-yu.”
23281	MAT 4:3	I ku karrath kathu nanadha dini, i murrinh mamna, “Ya. Nhinhi ngatha wakal ngarra Pule ngala nukun thurran-ka, nhini-ka thurdathnu mani nanhthi palyirr kanhi i mi lawam warda pirrampanu.”
23282	MAT 4:4	Mu Jesus kathu-ka mamna, “Murrinh ngarra Yile ngay yibimnangurrkurrk-ka kanhi-wa, ‘Kardu mani-ka mere kanibirnu mi dhepdhep da matha-re kanammurrk, wurda. Mu murrinh thathpi ngarra Yile ngay thangunu kathu binayepupnu i manabathnu purru nhini kardu-ka panibirnunu warda thathpirr nhini-yu.’”
23284	MAT 4:6	I nhini da nukunu kathu-ka mamna, “Ya. Nhinhi ngatha wakal ngarra Pule ngala nukun thurran-ka, nhini-ka thurdiwal mani kanhi da wangu i pepe da mana.” I ngana deyida murrinh mamna ngarra Jesus, “Murrinh ngarra Yile nhinhi nukunu-ka kanhi-wa yibim, ‘Nukunu Yile nhinhi-ka ku angel ngarra nukunu purdumpathuknu i pumanhiyitnu, i nhini-ka mere warda thanimemurrknu ngarra nanhthi palyirr pepe-yu.’”
23285	MAT 4:7	Mu Jesus kathu-ka mamna, “Yu, nhini-ka murrinh. Mu murrinh numi yibimnangurrkurrk-ka kanhi-wa, ‘Mere da matha duthap Pule ngala Yile ngay ngathayida-nu-yu.’”
23287	MAT 4:9	I mamna warda, “Nga. Nhinhi ngatha thengawinhipingkarlnu kumparra warra kanhi ngarra ngay i murrinh ngarra ngay nangabathnu kardu pule ngala ngurrumpanu, nhini ngay-ka ngampamutnu warda da wurnangat kanhi warda ngatha kurrankadhuk ngarra nganthinnhingkarr ngarrim-ya.”
23288	MAT 4:10	Mu Jesus kathu-ka mamna, “Ku karrath, pata thunu-wa thi. Mu nga, murrinh thathpi Yile ngay-ka kanhi-wa yibim-yu, ‘Nukunu da matha kardu Pule ngala thathpirr. I murrinh ngarra nukunu da matha dinayewupnu thurru i murrinh nanabathnu thurru. I da mange ngarra nukunu da matha thamanu thurru-yu.’”
23293	MAT 4:15	“Kardu nhini ngarra da Zebulun i Naphtali parnam, i da ngamimarda pangu kathu da ngarra ngipilinh Jordan parnam, i ngarra lalingkin manta parnam, i da ngarra ngala nhini Kelili ngarra kardu mere Jews parnam.
23294	MAT 4:16	Bere kardu wurnangat nhini ngarra da thipmam binhi da matha parnam, mu kardu nhini-ka da tarangka thathpirr warda pubangkardunu i parralarrangnu nhini-yu. Kardu nhini-ka da wiye da matha pumarntithuk parnam i mere da ngatha the pumabath Yile neki. Mu Yile neki-ka da mayern yuthpan tarangka ngarra nukunu pankarrnu warda nhini-yu.” Nhini-wa nukunu Isaiah darntilil-yu da murntak warra-yu.
23295	MAT 4:17	Bere nhini thangunu Jesus-ka murrinh warda pantet ngarra kardu wurdanarrayiththa wurrini. I kanhi-wa murrinh merradha wurrini-yu, “Ya kardu. Pananmardathinnu warda thathpirr da mange wiye nhini thangunu nanthin numpan-yu, i narnipartnu warda nhini-yu. Mu da-ka manta warda kurran kathu ngarra Yile neki-re kardu Pule ngala thathpirr warda pinarranu ngarra kardu wurnangat warda ngatha-yu.” Merradha wurrini-yu Jesus kathu-yu.
23297	MAT 4:19	Bere Jesus kathu-ka mampirru, “Ya. Nanku-ka kardu bere matha wangu ku ngurlmirl-nu narnamkaruthtuth, mu tharra-ya purruneme ngarra ngay. Ngay-ka ngurdinankuyethithnu kardu-nu nururrakaykaynu i kardu ngarra ngay pangilerrnu puru i pangiriwaknu puru.”
23306	MAT 5:3	“Nga kardu. Nanki kardu ngamere kanhi nirrimkadhuk-ya ngepan ngarra nanki mere lurruth ngala numabath ngatha-ka, nhini nanki-ka le da matha narninu. Nhini Yile neki-ka kardu Pule ngala da matha dimnarra, i nukunu-ka pirrananpenu purru nhini-yu.
23307	MAT 5:4	“I nanki kardu ngamere kanhi ngarra damnanmardathin kanam-ka, le deyida narninu, nhini Yile neki-ka ngarra nanki da matha mananmanpinu purru nhini-yu.
23308	MAT 5:5	“I nanki kardu pana ngarra Yile neki da matha nuddamnayemit numpan-ka, kardu le da matha narninu, nhini Yile neki-ka da putek ngala kanhi panarramutnu i kardu pule ngala nuyunu da kanhi-yu.
23309	MAT 5:6	“I nanki deyida kardu pana ngarra marda thathpirr numanganart da mange yuthpan-nu nariwaknu, nhini nanki-ka le deyida narninu. Yile neki-ka da mange yuthpan nhini panarrangkardanu purru.
23310	MAT 5:7	“I nanki deyida kardu ngamere kanhi kardu ngarra darrikardu-nanmarda i da mange patha patha numampirra numpan ngarra kardu ngamere-ka, nhini nanki-ka le da matha narninu. Yile neki-ka mange patha deyida manarranu purru nhini-yu.
23311	MAT 5:8	“I nanki deyida kardu pana ngarra marda thathpirr numanganart numpan Yile neki, le da matha narninu nhini-yu, nhini nanki-ka da ngarra Yile neki nukunu narninu.
23312	MAT 5:9	“I nanki kardu ngarra makthuk numpan-ya i murlmurl thathpirr narnam, nhini-ka le da matha nurunu nhini-yu. Nhini Yile neki kathu-ka murrinh manarranu, ‘Nanki-ka kardu wakal ngay da matha nhini-yu.’
23313	MAT 5:10	“I nanki kardu ngarra da tetemanthay kama pubannarrapak pumpan-ya kardu ngarra ngamere kathu, nhini nanki-ka da mange ngarra Yile neki nukun weyida narrarntiwak numpan. Nhini nanki-ka kardu le patha da matha narninu, nhini Yile neki-ka kardu Pule ngala da matha dimnarra nhini-yu, i nukunu pirrananpenu pani.
23314	MAT 5:11	“I nga. Kardu ngamere pana deyida murrinh pumanannarrithaknu ngatha i da tetemanthay ngatha pubunarrapaknu i murrinh pananthirrarartnu parni nanki-nu, nhini nanki-ka le da matha narninu nhini-yu. Kardu-ka mange nhini pumanarranu puru nhini nanki-ka kardu ngarra ngay weyida narramngiriwak numpan.
23315	MAT 5:12	I da murntak warra da mange wiye nhini deyida mani pumerrudhaneme purne ngarra ku prophet-yu kardu ngarra Yile neki nukunu-yu. Nhini nanki-ka le da matha narninu nhini Yile neki-ka nanhthi patha patha mamnarrayit dim da ngarra Heaven nanki-nu-yu.”
23316	MAT 5:13	“I nga,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka nanhthi mangini salk mani kardu wurnangat kanhi warda ngatha-nu ngarra da putek ngala kanhi parnam. Nginipunh nanhthi salk mani nanhthi patha ku ngen-nu-ka, nhini nanki-ka patha deyida numampirra numpan kardu wurnangat kanhi-nu. Mu nanhthi salk nanhthi murntak i wiye ngatha-ka nanhthi-ka mere patha deyida kirra, wurda. I nanhthi-ka nunnuku warda nhini-yu, i kardu-ka punnudhurrthurrnu warda nhini-yu.
23317	MAT 5:14	“I ngana deyida nanki-ka nginipunh da tarangka mani damlarrang pirrim-ya kardu wurnangat kanhi-nu da ngarra putek ngala kanhi parnam-ya. Nginipunh da town mani-ya da ngarra palyirr kangkarl dim-ka da-ka damlarrang pilampirdarri da matha dim nhini-yu. I nhini nanki-ka kardu pilampirdarri deyida narnam kardu-nu pubananmangkardunu da mange ngarra patha patha nhini ngarra nanki namam numpan.
23319	MAT 5:16	Nginipunh nhini mani nanki-ka da mange tarangka i patha da matha numarranu nuru. I nhini kardu-ka pubananmangkardunu parni da mange patha patha nhini ngarra namam numpan-ya. I nhini kardu-ka pariparlnu warda parni Yile neki-yu ngarra da Heaven dim-ya.”
23320	MAT 5:17	I ngana deyida Kangkarlmawu kathu-ka mampirra, “Nga. Nanki kama nubenthengkarnirn numpan-ka ngay-ka ngurrinidha da putek ngala kanhi murrinh law ngarra Moses i ku prophet ngarra Yile neki nukun nguninmakudha-mana-wa-neme murrinh law murntak nhini-ya? Mu wurda, ngay-ka mere nukun ngununkumakuneme murrinh law nhini-yu. Mu ngay-ka mange ngamanu ngurru da mange nhini da matha ngarra murrinh law nhini mam-yu, i nhini nanki-ka the warda numabathnu nuru murrinh law nhini-ka murrinh da thathpirr nhini-yu.
23322	MAT 5:19	“Mu kardu nangkal ngatha murrinh law kunungingki ngatha yida muparlnu-ka i murrinh purdunthethithnu ngatha kardu ngamere pumuparl-deyida-nu-ka, nhini nukunu-ka kardu ngathayida da matha paninu i mere kardu ngala paninu nhini-yu kardu ngarra Yile neki nukun-yu. Mu kardu nangkal ngatha murrinh thathpirr mabathnu purru murrinh law nhini, i kardu ngarra ngamere deyida purdunthethithnu purru murrinh pumabathnu puru, nhini nukunu-ka kardu ngala thathpirr purrunu kardu ngarra Yile neki nukun-yu.
23323	MAT 5:20	“Nga, ngay-ka manarranu-ka murrinh thathpirr numanabathnu nuru murrinh thathpi ngarra Yile neki nukunu, i da mange ngarra nukunu da matha nariwaknu nuru ngala deyida wangu nuyunpewalnu da mange kardu pana-ya ngarra murrinh law Moses nukun puddanpunthethith pumpan, i kardu nan-ya kardu Pharisees. I mange nhini ngatha nuyemanu nuru-ka nhini nanki-ka kardu ngarra Yile neki da matha nukunu nhini-yu. I nukunu-ka ku pule ngala nanki da matha pinarranu nhini-yu.”
23324	MAT 5:21	“Nga, nanki-ka the mana nanthin murrinh law murntak nhini nganaka ngarra Moses nukunu. Murrinh-ka kanhi-wa yibim-yu, ‘Mere nukun thu thubat i thurdurinuminu kardu numi. Mu kardu ngatha kubat i kurdurinumi kardu numi, nhini kardu-ka pumabertinu puru kardu nhini-yu ngarra murrinh court-nu wangu i nukunu nhini-ka pirramardatnu kumparra warra ngarra ku judge. I ku judge-ka murrinh mananu ngarra kama pamanu kardu nhini-yu.’
23325	MAT 5:22	Mu ngay murrinh manarranu-ka kardu ngatha kanarithi ngarra kardu numi, nhini kardu-ka pumaberti-deyida-nu puru kardu nhini-yu da ngarra murrinh court-nu warda wangu. I kardu ngatha murrinh mardarrithaknu ngarra kardu numi, nhini kardu-ka pumabertinu puru kardu nhini-yu ngarra kardu pule ngala ngala-nu wangu. I kardu ngatha murrinh mananu ngarra kardu numi, ‘Nhinhi-ka pelpith wiye thathpirr-wa,’ nhini Yile neki-ka kurduthuknu kama kardu nhini-yu ngarra da thungku ngala wangu-yu, da Hell-ya.
23326	MAT 5:23	“I nga. Ngarra narnirdi thelput ngarra Yile neki nukunu-ka i nanhthi nanamutnu ngarra Yile neki, mu nhini nanki-ka nuddiyerr deyida kardu numi da ngatha thu kuy thanamnintha ngarra nhinhi kathu,
23328	MAT 5:25	“I ngana deyida, kardu ngatha murrinh mampa, ‘Nhinhi-ka da mange wiye nam, nhini ngay-ka ngarra murrinh court-nu warda manhibertinu ngurru.’ Mu murlmurl da matha thurruninthanu murrinh ngarra court-nu wangu-yu. Mu wurda ngatha-ka nhini-ka manhiberti da matha-nu purru ngarra murrinh court nhini-yu, i nhini-ka ngarra ku judge panamutnu. I ku judge nhini-ka nhinhi-ka panamutnu warda ngarra ku policeman, i nhini ku policeman-ka pampadhapnu warda ngarra jail.
23329	MAT 5:26	I pangu da matha thinganamardanu i ngarra ku mani terert da mana pay thamanu, ku fine-ya. Murrinh thathpirr mamnarra-yu.” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra.
23330	MAT 5:27	“I nga, murrinh deyida manarranu,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka the mana nanthin murrinh law kanhi yibim-yu, ‘Mere nukun nabert kardu palngun karnabuy i ngarra nigunu warda thaninginthawit.’
23333	MAT 5:30	“I ngana deyida ngarra mange batbat nanki-re da mange wiye numabath ngatha nuru-ka, nhini mange-ka nubemartal-wa i nunnuku warda nhini-yu. Nhini-ka patha-wa nhini-yu mange numi da matha numabathnu nuru. Mu mange perrkenku ngatha numabathnu nuru i da mange wiye-nu ngatha numabathnu nuru-ka, nhini-ka ngarra thungku ngala da matha narninu da nakurlnu-re.”
23334	MAT 5:31	“I nga, murrinh law murntak numi kanhi nubinthepup nawa?” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Kardu nugarn ngatha kanipart palngun nukunu, i nukunu-ka murrinh pangerililnu ngarra nanhthi peypa murrinh kanhi-ya, ‘Palngun kanhi-ka palngun mere ngay warda nhini-yu, wurda, nganampart warda,’ i bamardanu nanhthi peypa nhini-yu.
23335	MAT 5:32	Mu ngay murrinh manarranu-ka, kardu nugarn ngatha kanipart palngun nukunu, i nigunu-ka mere merithuktha kani ngarra nugarn ngamere, mu nangkun nigunu-ka ngathayida kanipart ngatha-ka, nhini-ka nginipunh ngarra kardu nugarn numi deyida mani kanamut nigunu nhini i kaninginthawitnu. I nukunu kardu nugarn nhini warra-ka mungamparl deyida da law nhini-yu, nhini nukunu-ka kardu palngun karnabuy warda kanthin wurran.”
23336	MAT 5:33	“I nga.” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka the mana nanthin murrinh murntak kanhi yibim-ya. Ngarra murrinh kanhi mani nuyemananu ngarra Yile neki wangu, ‘Yu, ngay-ka mampanu ngurru da nhini-yu, Yile.’ Murrinh nhini-ka murrinh da matha numanayitnu nuru nhini-yu.
23337	MAT 5:34	Mu ngay-ka murrinh kanhi-wa manarranu-yu. Ngarra murrinh nginipunh nhini mani numarranu nuru ngarra kardu-ka, nhini-ka mere nukun numangkawadha Yile neki-yu, nginipunh kanhi mani-ya, ‘Yu, Kangkarlmawu thathpirr.’ I ngana deyida mere nukun numangkawadha da Heaven, nginipunh kanhi mani-yu, ‘Yu, da Heaven thathpirr.’ I mere nukun deyida numangkawadha da putek ngala kanhi, i da Jerusalem, i pelpith nanki ngatha yida, wurda da matha. Yile neki da matha da wurnangat kanhi warda ngatha i da kangkarl mampatha i da terert nhini warda ngatha da nukunu, i da mamnginikat dim. I nanki-ka mere ngarra deyida pemarr nanki nuddunumath pemarr thipmam i pemarr bamam da mana-nu, wurda.
23340	MAT 5:37	“Mu ‘Yu’ da matha nuyemanu nuru, i ‘Wurda’ da matha nuyemanu nuru. I nhini-ka nhini da matha murrinh-yu. Mu murrinh pirdithme ngatha nubangkawunu-ka ngarra murrinh ‘Yu’-nu i ‘Wurda’-nu-ka, nhini-ka murrinh ku karrath thangunu kathu-wa nhini-yu.”
23341	MAT 5:38	“Nanki-ka the mana nanthin murrinh law murntak kanhi yibim nganaka, ‘Nhinhi ngatha thungungkapirt kamarl ngarra kardu numi, nhini nukunu deyida kamarl ngarra nhinhi pungunhingkapirtnu. I nanhthi dimu ngatha dardiwarl ngarra kardu numi, nhini nukunu deyida kathu banhirdiwarl dimu ngarra nhinhi-yu. I mange-ka nginipunh nhini mani-wa mange mungamninthawurr.’
23343	MAT 5:40	“I kardu ngatha murrinh court-nu manhibertinu purru nanhthi shirt nhinhi-nu-ka, nhini-ka thanamut da matha nanhthi shirt nhinhi i nanhthi kawut wanku thanamutnu.
23345	MAT 5:42	I kardu ngatha nanhthi-nu panhidharrpunu-ka nhini-ka thanamut da matha. I kardu ngatha nanhthi-nu panhidharrpunu da kunungingki da matha-nu nhini-ka thanamut deyida nanhthi nhini-yu.”
23346	MAT 5:43	“I nga,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Nanki-ka the mana nanthin murrinh murntak kanhi-ya ngarra pumedha purni-ya, ‘Marda numanart nuru kardu pana-ya ngarra marda pumangannhert pumpan-ya. I kardu pana deyida ngarra thu kuy pumpannarra-ka, nhini nanki-ka thu kuy deyida nururranu ngarra kardu nhini-yu.’
23349	MAT 5:46	“Mu nga. Nanki ngatha marda numanartnu nuru kardu pana da matha ngarra marda pumangannanart pumpan-ka nhini-ka nubenthengkarnirn Yile neki-ka panantiparlnu nhini-yu? Nginipunh kardu wiyenpun pana ngarra ku mani pumpanpunmatkut ku Government-nu mange nhini deyida pamam pumpan nhini-yu. Mu nanki-ka kardu wurnangat warda ngatha marda thathpirr numenurtnu nuru.
23351	MAT 5:48	Yile neki-ka kardu yuthpan thathpirr dim. I nhini nanki-ka mangini nukunu deyida mani kardu yuthpan thathpirr nurunu.”
23352	MAT 6:1	Bere Kangkarlmawu kathu-ka mampirra deyida, “Nga kardu. Ngarra murrinh prayer-re nuyemanu nuru, i ngarra kardu-re numanmanpinu nuru, i mange nginipunh nhini mani nuyemananu nuru ngarra Yile neki-nu-ka, nhini-ka mange-ka mere pilampirdarri nukun nuyema nuru ngarra kardu terert pirananmathnu puru i panantiparlnu nhini-yu. Mu ngarra pilampirdarri mange nhini ngatha nuyemanu nuru-ka nhini Yile neki-ka mere kanantiparl nukun i mere kanarramut nukun nanhthi ngarra nukunu-yu.
23354	MAT 6:3	Nhini-ka ngarra nanki-re nanhthi kama i mi kama narramut ngarra kardu mananhthi-wunka-ka, nhini-ka watmam da matha narramut kardu ngarra makardu-re-ya, i nhini-ka kardu darrikardu nhinhi ngathayida-ka mere warda the manhimabath nhini-yu. I nhini-ka Yile neki da matha banhimangkardunu, i nukunu-ka nanhthi ngarra nukunu thathpirr warda pampamutnu da nakurl-te-nu-ya.”
23356	MAT 6:5	“I nga.” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Ngarra murrinh prayer numananu nuru-ka, nhini-ka mere nirat nukun ngarra kardu wurnangat pubemkardurdu-yu i pirananmathnu da ngarra church kama i da pana ngangka-re kama. Mu kardu pana-ya ngarra pumerntart pumpan Yile neki mana-wa parrarntiwak pumpan-ka mange nginipunh nhini mani pamam pumpan-ya nhini-ka kardu pantiparlnu puru kardu nhini-yu. Mu Yile neki-ka mere kantiparl nukun kardu nhini-yu, wurda.
23358	MAT 6:7	“I mere nukun murrinh ngathayida nuddinayithnu nuru wunku murrinh pangkuy i pirdithme wanku. Mu kardu ngamere pana da mange nhini pamam pumpan-ya i pubenthengkanirn pumpan Yile neki-ka birrayepupnu mana-wa nhini-ka murrinh prayer pangkuy weyida pumpannangerren, mu wurda.
23360	MAT 6:9	“Mu murrinh-ka kanhi mani-wa nuddinayithnu nuru ngarra Yile neki-yu. Yile, ngarra da Heaven thim. Nhinhi da matha ngala thathpirr-yu i patha da matha. I nhinhi da matha nganhiriparlnu ngarni-yu.
23364	MAT 6:13	I nanganmanpinu murrinh ngarra nhinhi da matha ngumampabathnu ngarni ngarra ku karrath-te mangantullulnu-yu. I nanganyitnu thurru nganki-yu, nhini ku karrath-ka mere ngarra nukun manganbert. Murrinh-ka nginipunh nhini mani-wa nuddinayithnu nuru ngarra Yile neki-nu wangu,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra.
23365	MAT 6:14	“I nga. Ngarra kardu-re da wiye pumanarranu-ka, nhini-ka nuyuyekum da wiye nhini, i nhini Yile neki deyida puynanmayekum da wiye nhini ngarra numebaththa nurni-yu.
23367	MAT 6:16	“Nga.” Jesus kathu-yu mampirra. “Ngarra murrinh prayer-nu nuddinayithnu nuru-re-ka i mi dhepdhep narnipartnu ngadha-ka, nhini-ka mere kanankawethin-wa nukun nhini-yu. Mu kardu pana ngarra pumerntart pumpan Yile neki mana-wa parrarntiwak pumpan-ka kardu dampunkawethin wurran i mere kumenungkapurl kamarl ngarra pigunu i mere kuyuwepek pemarr pigunu-yu. I nhini kardu ngamere kathu-ka pubampunmangkardu mi parnampart ngadha murrinh prayer-nu. I kardu ngamere kathu parrampuntiparl pumpan kardu nhini-yu, mu Yile neki da matha wurda-wa nhini-yu.
23369	MAT 6:18	I nhini kardu ngamere-ka mere warda the pumananmabath-nu da mange nhini namam numpan-yu. Nga. Yile neki-ka kardu mere ngarra nubangkardu, nukunu kathu-wa bananmangkardunu da mange nhini watmam namam numpan-yu i nukunu-ka nanhthi nakurlnu panarramutnu.”
23370	MAT 6:19	“I nga,” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra. “Mere nukun nubemardarr nuru nanhthi purrkpurrk pana nanhthi terert i ku mani terert ngarra da putek ngala kanhi narnam. Nanhthi nhini-ka panirikerdek da matha-nu i ku kakurruth parnimurrknu nanhthi nhini-yu, i nhini-ka nanhthi warda piwurdup da matha-nu. I kardu darrarart-wunka kumanankardap nukun nanhthi nhini-yu.
23372	MAT 6:21	I nanki ngatha mangini nhini mani nubemardarrnu nuru da kangkarl-ka, nhini nanki-ka marda numartnu nuru pangu da matha narninu ngarra da Heaven.” Kangkarlmawu kathu-yu mampirra.
23373	MAT 6:22	“I nga. Nanhthi kamarl ngarra nanki-ka mangini thungku layit mani-wa nhini-yu ngarra ngepan nanki-nu-yu. Nanhthi kamarl ngatha da patha-nu numpanmirlbirl, nhini-ka nanhthi ngepan-ka tarangka da matha palarrangnu pani nhini-yu.
23374	MAT 6:23	Mu kamarl ngatha da wiye-nu numpanmirlbirl-ka, nhini ngepan-ka da ngarra thipmam binhi mani-wa narnam nhini-yu. I ngepan ngarra nanki manangka tarangka ngatha numammath narnam-ka, nhini ngepan nanki-ka thipmam binhi ngala da matha nhini-yu.”
23375	MAT 6:24	“Mu nga. Mere nangkal ngadha murrinh birruyepupnintha i murrinh marrubathnintha ku pule ngala ngala perrkenku-nu-yu, wurda. Mu nukunu-ka ku pule ngala numi da matha murrinh manabath-yu le kanina i mere ngarra murrinh manabath ku pule ngala numi-yu i mere le kanina nukunu-yu. I nga. Mange nginipunh nhini mani-ka Yile neki i ku mani-ka mere kinintha nukun ku pule ngala nanki-nu-yu, wurda-wa nhini-yu.
23377	MAT 6:26	“Nga, ku murrirrbe nubangkardu kumpanmarlbarl nganaka. Ku pangu-ka mi mere kubabirr kuru mi kamarl. I mere kuddururturt kuru mi dhepdhep i mere kubarartal i mere kubemardarr kuru mi-yu ngarra thelput, wurda da matha nhini-yu. Mu Yile neki da matha da ngarra kangkarl dim-ka dirranganpunpe kanam ku murrirrbe kanhi i mi dampirramutmut wurran-yu. I nhini Yile neki-ka nanki deyida wanku pirrananpenu purru nhini-yu. Nanki-ka kardu-wa, mu ku murrirrbe-ka ku da matha nhini-yu.
23379	MAT 6:28	“I mere nenuwerr nukun nanhthi ngarra nubuyrdurdinu nuru. Nga, nubangkardu mi purripulawa purrkpurrk pangu kurrankadhuk-yu. Mi-ka mere wurlk kuyema kuru i nanhthi kaligu mere kawarl karni nanhthi pangu pubuyrdurdinu, wurda.
23382	MAT 6:31	mere nenuwerr nukun i murrinh mere nuyema nukun, ‘Mi-ka ngarra wangu nganikutnu, i kura-ka ngarra wangu ngiwurlnu, i nanhthi kaligu-ka ngarra wangu martnu?’
23383	MAT 6:32	“Mu kardu ngamere nhini ngatha mi i nanhthi-nu perrewerr pumpan-ya. Mu nanki-nu-ka Yile neki pirrananpenu purru nhini-yu. Nukunu-ka the kanthinnan ngarra mi mami narnam i nanhthi mananhthi narnam.
23385	MAT 6:34	I mere nenuwerr nukun nuru da thipinhire-nu-yu. Mu da thipinhire da matha nubeyengkarnirnnu nuru da nhini-nu-yu. Mu marra kanhi nubeyengkarnirnnu nuru da tetemanthay ngarra da marra kanhi nukun da matha.”
23386	MAT 7:1	Kangkarlmawu mampirra deyida ngarra kardu terert, “Nga kardu. Mere nukun murrinh nuddunyith nuru kardu ngarra ngamere-yu, kardu wiyenpun kama pumpan-ya i kardu pathanpun kama-ya. I mere numannarrithak nukun nuru kardu nhini-yu. Mu mange nhini ngatha nuyemanu nuru-ka nhini Yile neki-ka mange nhini deyida manarranu nhini-yu. Da mange nhini ngarra numampirra numpan kardu ngarra ngamere, nhini Yile neki kathu-ka mange nhini da ngatha manarra-deyida-nu purru ngarra nanki.
23389	MAT 7:4	I mere nukun nana ngarra kardu nhini-yu, ‘Ya. Nanhthi thay kunungingki mani ngungumpapirt ngarra kamarl nhinhi,’ ngarra nhinhi-re thanthin thirrim wunku thay ngala pana kanamnhingkardi.
23391	MAT 7:6	“I nga,” Jesus kathu-yu mampirra. “Mere nukun narramutmut nuru murrinh ngarra Yile neki nukunu i mi ngarra Yile neki nukunu ngarra kardu wiyenpun-yu, nhini kardu-ka murrinh ngarra nukunu i mi nhini ngarra nukunu pirraputh da matha-nu, i nanki deyida wanku panankamitnu-yu.”
23392	MAT 7:7	Bere Jesus kathu-ka murrinh deyida mampirra, “Yile neki nadharrpunu nuru nanhthi pana-nu-ya ngarra narnamyeyma. I ngana deyida nanhthi nhini-nu nirawinhadhathnu nuru, i nhini Yile neki-ka nanhthi-ka panarrangkardanu warda nhini-yu. Kardu bere ngatha wangu nadharrpunu nuru Yile neki, i nhini nukunu-ka nanhthi warda kanarramutnu warda ngarra nanki-yu nanhthi pana ngarra narramtharrpu-yu, mange nhini ngatha nuyemanu nuru-yu.
23397	MAT 7:12	“Nanki-ka kardu le numpanpirra kardu pangu kathu ngarra da mange patha pumamnarra pumpan-yu, na? Nhini nanki-ka da mange patha nhini da ngatha numarranu nuru-yu ngarra kardu nhini-yu. Nhini-wa murrinh law ngarra Moses nukunu i ku prophet terert wanku da murntak thangunu kathu.” Jesus kathu-yu mampirra.
23398	MAT 7:13	“Da mayern pana da ngarra Yile neki-nu nungam dim-ka da-ka mayern ngalthe i kunungingki da matha nhini-yu. Mu da mayern ngarra da thungku ngala-nu da Hell wangu nungam dim-ka, da-ka mayern ngala da marda nhini-yu. Nhini nanki-ka nurulilinu ngarra mayern ngalthe da matha, i nhini nanki-ka kardu bere matha wangu birnu narninu. Kardu ngamere da matha pubangarnurdurt pumpan da mayern ngalthe nhini, i mayern nhini-ka da tetemanthay da matha nhini-yu. “Mu da mayern da ngala da marda-ya kardu wurnangat da matha pibiwat da nhini-yu, i da mayern nhini-ka pekpek da matha. Mu kardu nhini-ka pubarikerdek da-nu matha nhini-yu.
23400	MAT 7:15	“Nga kardu,” Jesus kathu-yu mampirra. “Thawath wangu nururranu kardu nugarn pana ku prophet thirrukduk-ya ngarra murrinh thathpi Yile neki nukunu mana-wa puddampirrayith pumpan. Mu kardu-ka pumenthart da matha pumpan-ya. Kardu nhini-ka thanthanka da matha purunarranu kathu ngarra nanki nginipunh ku thip mani, mu kardu thathpirr-ka nginipunh ku were pulangarr mani-wa pumpan-yu.
23401	MAT 7:16	“Mu nanki-ka da mange niranmayenhthenhnu nuru kardu nhini-yu da ngarra mange nhini-re puyemanu puru-yu. Nginipunh nanhthi thay patha mani nganaka, mi dhepdhep patha da matha memkalele dim. I thay nanhthi wiye-ka mi dhepdhep wiye da matha memkalele wurran. I mi kumpampa mani-ka mere karuy ngarra thay mululumpu-yu, wurda da matha.
23406	MAT 7:21	“I nga, murrinh numi warda manarranu,” Jesus kathu-yu mampirra. “Kardu terert da matha pumamnga pumpan, ‘Pule.’ Mu kardu mere terert nhini thathpirr kuyu nukun da pangu ngarra da Heaven thathpirr kuyu nukun da pangu ngarra da Heaven i bere matha wangu parninu pangu-yu, wurda. Mu kardu pana da matha ngarra murrinh thathpi Yile ngay nukunu pubinayepupnu puru i murrinh pumanabathnu puru da ngarra Heaven wangu parninu da bere matha-nu wangu-yu.
23407	MAT 7:22	Da nakurlnu ngarra kardu wurnangat warda ngatha piramardatnu kumparra warra ngarra Yile neki, kardu terert-ka murrinh pumanganu, ‘Pule, ngankuneme-ka murrinh thathpi Yile neki da matha ngurdinirrayiththa ngurni ngarra kardu warda ngatha. Ngankuneme-ka ngepan wiye wanku ngirranmapuththa ngurni ngarra kardu-yu, i da mange ngalangala ngumerradha ngardi, murrinh ngarra nhinhi da matha ngumenhnhirdarrine ngurni.’
23408	MAT 7:23	“Mu ngay-ka murrinh warda marranu ngarra kardu nhini-yu, ‘Ngay-ka kardu mere the mananmath nanki-yu. Mu bere kardu nuru warda ngarra ngay thangunu kathu-yu kardu wiyenan, nhini kardu-ka mere murrinh thathpirr the numengabaththa narni.’
23409	MAT 7:24	“Nga. Kardu nangkal ngatha murrinh ngarra ngay bingayewupnu purru i murrinh mangabathnu purru, nhini nukunu-ka nginipunh kardu pana mani-wa kardu pelpith patha ngarra thelput nukunu bangarnerde ngarra da palyirr werlpen-darri-ya i da tetemam da matha pirridha.
23411	MAT 7:26	“Mu nga. Kardu nangkal ngatha murrinh thathpi ngarra ngay bingayepupnu purru i kardu pana mere murrinh mangabathnu-ka, nhini nukunu-ka nginipunh kardu pana mani-wa kardu pelpith wiye ngarra thelput nukunu bangarnerde ngarra da darrimurn kupkup-darri.
23412	MAT 7:27	I nhini thangunu-ka kura ngala warda kanamyel i ngipilinh-ka dempirnturt i manthalert da mana i nanhthi wirrirr lurruth ngala wurrinidha i panmatnintha ngarra thelput nhini-yu. I thelput nhini-ka banpek ngala da-matha-nintha nhini-yu.”
23416	MAT 8:2	Bere kardu nugarn numi wunku nanhthi matharr ngala leprosy-ya kanthidha wurrini-ka, wurrininadha ngarra Jesus. I demnawinhipingkarl pangu warra kumparra. I mamna, “Pule, marda ngatha nart-ka nhinhi-ka nangiwathanu kardu darripi tarangka ngurrunu.”