42	GEN 2:11	I ngipilinh nhini-ka murrinh-ka kanhi-wa Pishon, Gihon, Tigris i Euphrates. Ngipilinh nhini Pishon-ka wurriniwudha pangu warda wangu da nan Havilah ngarra da nanhthi gold, nanhthi palyirr lakakkakmam i nanhthi lakumin wunku kangunu patha wurriningkadhuktha. I ngipilinh nhini Pishon-ka wurriniwudha da ngarra nan Cush. I ngipilinh nhini Tigris-ka wurriniwudha da manta da ngarra nan Assyria ngurru-re ngarra ngunga kathu pangarnturtuy pirrim.
81	GEN 4:1	Bere da nhini thangunu-ka da numi warda kardinginthadha Adam Eve peningintha-yu. Bere nigunu Eve-ka wakal nugarn bamngebat i murrinh warda mam, “Yile neki-ka mamngimanpi i nhini-ka kardu wakal warda damngamut.” I bere nigunu murrinh panparl-ka Cain-wa.
82	GEN 4:2	I da nakurl-te wakal nugarn numi deyida bamngebat. I murrinh panparl-ka Abel-wa. Bere piguna nhini-ka puddamkarurturt warda. Nukunu Abel-ka ku thip i ku nenigut dirranpedha wurrini i nukunu Cain-ka nanhthi putek wurrinirurtuydha i mi dhepdhep wurdinirurturttha wurrini.
83	GEN 4:3	Bere da nakurl deyida nukunu Cain-ka mi ngarra wurdinirurturttha wurrini-ka kanamkut warda i ngarra Yile neki warda damnamut.
85	GEN 4:5	Mu ngarra nukunu Cain-ka mere le dininadha ngarra mi dhepdhep nhini damnamut-yu. I nhini-ka Cain-ka kamarl thu kuy warda kardidha i ngarra marda wanku denamardarurrdha wurrini.
86	GEN 4:6	Bere Yile neki kathu-ka murrinh mamna Cain, “Thangku-nu kuy thanam-yu ngarra marda nhinhi demnhimardarurr kanam-yu i ngarra kamarl wanku thu kuy ngirrannhingkathenh ngem?
88	GEN 4:8	Bere nhini thangunu-ka nukunu Cain-ka murrinh mamna ngarra ngathan nukunu Abel-ya, “Ka, purru mani pangu wangu.” Bere punnadha pangu warda wangu da ngarra nhini da. I bere nukunu Cain-ka thu panmat warda wurdantinumi ngathan nukunu Abel-yu.
89	GEN 4:9	Bere nhini thangunu Yile neki kathu-ka dantharrpu Cain, “Ngarra ngathan nhinhi-yu?” “Yaa, mere the mabath, ngarra kama kanam,” Cain kathu-yu mamna. “Ngay-ka mere ngirrape-wa ngurru nukunu-yu.”
93	GEN 4:13	Bere Cain kathu-ka murrinh mamna ngarra Yile neki-nu, “Da-ka tetemanthay ngala-wa nhini-yu ngarra ngay-nu thamngamut-yu. I murrinh pana deyida namnga, nhini-ka tetemanthay deyida.
95	GEN 4:15	Mu Yile neki kathu-ka mamna, “Awu wurda. Kardu ngatha pubanhirdurt i thu punhibatnu-ka nhini ngay-ka mange thathpirr deyida ngurdurrawerlnu.” Bere Yile neki-ka nanhthi magim warda damnamut ngarra nginipunh nukunu Cain-yu, i nhini-ka kardu ngatha pubamkardu nanhthi magim nhini ngarra nginipunh nukunu-ya i nhini kardu-ka mere ngarra warda thu puyibattha Cain-yu.
96	GEN 4:16	Bere murrinh nhini thangunu damnintharikerdek, nukunu Cain-ka kanampart i nungardurr warda ngarra Yile neki kathu-yu. I nadha warda dini da nan-nu warda wangu Nod, i nhini da kardidha-yu. Da Nod nhini-ka pangu wangu ngarra ngunga kathu pangarnturtuy pirrim ngarra da Eden wangu danimardabaththa pirri. Bere Cain i palngun nukunu-ka kardu wakal bampirrubatngintha, i murrinh nukunu-ka Enoch-wa. I Enoch thangunu kathu-ka kanhi-wa kardu perrenerethbaththaneme purne-yu. Nukunu Irad, Mehujael, Methushael, i Lamech. Mu Lamech thangunu kathu-ka wakal perrkenkuneme-wa, nukunu Jabal, Jubal i Tubal Cain pigunu ngatha-yu. Nukunu Jabal-ka nukunu da matha kardu kumparra kardipuptha-yu da ngarra nanhthi tents-yu i da wurriniwattha da pana ngangka-re ku wunku menbertidha wurrini ku thip-ya, ku puliki, i ku nenigut. I nukunu Jubal-ka, nukunu da matha kardu kumparra-yu nanhthi meringerrentha wurrini nanhthi kitta mani i nanhthi flute-yu. I nukunu Tubal Cain-ka, nukunu da matha kardu kumparra-yu mewathadha wurrini nanhthi lithpurr, thamul i nanhthi nginipunh nhini mani-yu nanhthi steel thangunu-yu. Bere, nukunu Adam-ka wakal numi deyida bamnabat, i murrinh nukunu-ka Seth-wa. Bere kanhi-wa kardu-yu ngarra Adam thangunu kathu perrenerethbaththaneme purne-yu. Nukunu Seth, Enosh, Kenan, Mahalalel, Jared, Enoch, Methuselah, Lamech i Noah. Kardu-ka pardidha i ngarra ngalantharr thathpirr da mana pinimnu i wakal-ka wakal terert-wa pumenbertidha pardi-ya.
23231	MAT 1:18	Murrinh kanhi-ka murrinh ngarra Jesus Christ-te bammat. Bere da ngarra marra-re kathu-ka kale nukunu Jesus Mary-ya, kardu niyeniye nukunu Joseph. Mu kardu peningintha-ka kardu mere da ngatha benanginthalettha ngarra nigunu-re Mary-ka the warda mebaththa wurrini kardu marda wurrinidha-yu. Nhini-ka Ngepan Yile neki thangunu weyida nigunu-yu damngemut kardu marda pangu kardidha warda-yu.
23242	MAT 2:4	Bere nukunu Hered-ka dimpirrakay warda ku yilarn ngala ngala i kardu pana ngarra puddininthethiththa purni murrinh law ngarra kardu Jews nukun. I mampirra, “Ya. Ngarra mani wangu nukunu Christ buybatnu-yu, kardu nugarn pana ngarra Yile neki mam da murntak warra purduthuknu-yu ku Pule ngala-nu pinarranu ngarra kardu Jews-yu?” Dampunkudharrpuneme nukunu kathu Hered-yu.
23291	MAT 4:13	Mu ngarra da town nhini Nazareth-ka mere kaniwuptha, mu puy wangu nadha dini da ngarra Capernaum da mana, i nhini da kanawup. Da nhini Capernaum-ka da manta ngangka da ngipilinh ngala nan-ya Kelili. Mu da murntak warra da pangu-ka da nan-ya Zebulun i Naphtali pumengkawadhadha purni.
23419	MAT 8:5	Bere Jesus-ka pangu warda wangu nadha dini da nan-nu Capernaum. Bere da ngarra nhini-ka ku pule ngala ngarra ku soldier terert dinirradha-ka ngarra Jesus-nu warda wurrininadha.
23551	MAT 11:23	I nanki-nu ngarra da Capernaum narnapup ngarra kardu numemnungala numpan-ka Yile neki-ka pananpinhithputhnu da ngarra thungku ngala wangu-yu. Ngay-ka mange ngala ngala deyida menarradha ngurrini nanki-nu-yu, mu nanki-ka mere narniparttha da mange wiye ngarra numammath numpan-yu. Mu mange ngala ngala nhini da ngatha merradha ngatha kardu nhini ngarra da Sodom pardipuptha-ka, kardu nhini-ka murrinh pumengabaththa-wa i da nhini-ka bere ngatha pirrangidha-wa marra kanhi-yu.
23724	MAT 15:22	Bere kardu palngun numi da nan thangunu kathu Canaan da nhini da kardipuptha, kardu mere Jews-wa nigunu-yu. Bere nigunu-ka nanadha dini ngarra Jesus-nu warda wangu wurrininakaykaydha i bangantipak ngarra nukunu da mana. I mamna, “Pule, kardu tharntethbath ngarra King David thangunu, nangimanpinu kathu. Kardu wakal mardinhpuy ngay-ka ku ngepan wiye kanthin wurran, i ku nhini-ka bere matha wangu mampiyewiye kanam nigunu-yu.”
23757	MAT 16:16	Bere Simon Peter kathu-ka mamna, “Nhinhi-ka Christ-wa, kardu wakal ngarra Yile neki nukunu ngarra da kangkarl kanam-ya.”
23761	MAT 16:20	I bere Jesus kathu-ka mampirruneme ngarra pulangay nukunu, “Nga peneme. Kardu mere nangkal nukun murrinh numananeme ngay da kardu Christ-yu i Yile ngay wurdingithuk-yu.”
23793	MAT 17:24	Bere Jesus i pulangay nukunu-ka parramkaruyneme da nan-ya Capernaum. Bere kardu nugarn pana ngarra ku tax mani purninmatkuttha da church ngala-nu kardu Jews nukun-ka, purnenadhaneme ngarra Peter i murrinh pumamnaneme, “Ya. Pule nankuneme-ka ku mani ngadha dammutmut wurran da church ngala-nu-yu?” Parramkadharrpuneme.
23983	MAT 22:42	“Ya, kardu nukunu nhini Christ nganaka? Kardu ngarra kathu darntethbath nukunu nhini-yu?” I peneme nhini kathu-ka pumamnaneme, “Nukunu kardu darntethbath-ka ngarra King David thangunu-wa.”
23984	MAT 22:43	Bere Jesus-ka murrinh deyida mampirruneme, “Nga. Ngepan ngarra Yile neki nukunu murrinh kanhi mamna ngarra King David da murntak warra, ‘Nukunu Christ-ka ku pule nhinhi-wa nananu thurru.’ Mu nankuneme numamnganeme-ka nukunu nhini-ka ngarra King David thangunu kathu darntethbath-yu. Nhini-ka thangku-dha King David menadha wurrini ‘Pule-yu’?” Mampirruneme Jesus kathu-yu. “Nga. Kanhi-wa murrinh-yu ngarra nukunu King David mam-yu,
23986	MAT 22:45	King David-ka ‘Pule’ menadha wurrini kardu Christ-yu. Mu ngarra-re nukunu Christ-yu kardu darntethbath ngarra King David thangunu-yu?” Jesus kathu-yu dampunkudharrpuneme.
24031	MAT 24:5	Nga. Kardu nugarn terert warda kathu purunu nhini-yu i murrinh panarrayirrarartnu parni nginipunh murrinh kanhi mani-ya pumanarranu-ya, ‘Ngay-ka Christ-wa. I Yile neki wurdanngithuk ngay-yu.’ I kardu wurnangat ngamere deyida murrinh nhini pumarrabathnu puru kardu nhini-yu.
24037	MAT 24:11	“Nga. Kardu nugarn terert warda kathu purunu nhini-yu i murrinh panarrayirrarartnu parni nginipunh murrinh kanhi mani-ya pumanarranu-ya, ‘Ngay-ka Christ-wa. I Yile neki wurdanngithuk ngay-yu.’ I kardu wurnangat ngamere deyida murrinh nhini pumarrabathnu puru kardu nhini-yu.
24049	MAT 24:23	Bere Jesus kathu-ka mampirru-deyida-neme, “Nga. Da ngarra nhini-nu-re-ka kardu ngamere kama murrinh pumanarranu-ya murrinh nginipunh kanhi mani-ya, ‘Nga nubangkardu. Nukunu Christ-ka karrim kanhi, Yile neki kathu wurdanthuk nukunu-yu.’ I ngana deyida murrinh kama pumanarranu-ya, ‘Nga nubangkardu. Nukunu Christ-ka karrim pangu-ya.’ Mu murrinh nhini-ka mere thathpirr murrinh nhini-yu, murrinh thirrukduk-wa. I mere murrinh nukun numarrabath nhini-yu.
24050	MAT 24:24	I kardu parurtuynu pira kardu Christ thirrukduk-ya kardu pumenurartnu parni Yile ngay mana-wa kurdunthuk. I ngana deyida kardu nugarn ngamere deyida parurtuynu pira kardu pumenurartnu parni murrinh ngarra Yile ngay mana-wa kurdurrayith kani. Mu kardu nhini-ka kardu thirrukduk deyida. I kardu nugarn nhini-ka mange ngala ngala terert puyemanu parni-ya wunku nanhthi lurruth ngala deyida puyemanu parni. I kardu wurnangat warda ngatha pumerramardatnu parni. I kardu nhini kathu-ka panarrayirrarartnu parni kardu wurnangat warda ngatha i nanki kama kardu ngarra Yile ngay nukunu-yu kanarrayirrart nukun.
24052	MAT 24:26	Bere Jesus kathu-ka mampirru-deyida-neme, “Nga. Da ngarra nhini-nu-re-ka kardu ngamere kama murrinh pumanarranu-ya murrinh nginipunh kanhi mani-ya, ‘Nga nubangkardu. Nukunu Christ-ka karrim pangu ngarra da darrinpirr pularn i Yile neki kathu wurdanthuk nukunu-yu.’ Mu wurda, mere nukun nuru da pangu-yu. I kardu ngamere deyida kama murrinh pumanarranu-ya, ‘Nga nubangkardu. Nukunu Christ-ka karrim pangu marnarri dim-ya.’ Mu wurda, murrinh mere nukun numarrabath nhini-yu.
24126	MAT 26:3	Bere ku yilarn ngala ngala i kardu ngalantharr ngalantharr puyemperr warda da ngarra thelput nukunu Caiaphas, ku yilarn ngala thathpirr-ya.
24285	MRK 1:1	Murrinh kanhi-ka murrinh thelerrdhe patha murrinh ngarra Jesus Christ nukun, wakal nukunu Yile neki-ya.
24305	MRK 1:21	Bere nhini thangunu-ka Jesus i pulangay nukunu-ka punnedhaneme da nan-nu warda wangu Capernaum. I da ngarra Saturday mana-ka, Jesus-ka kanardi ngarra murrinh church kardu Jews pigunu i murrinh ngarra Yile neki nukunu wurdininthethiththa dini ngarra kardu. Da Saturday mana warda-ka benyuk warda dini kardu Jews-yu i ngarra murrinh church pardirdurdi.
24317	MRK 1:33	Kardu wurnangat nimin-ya da nan thangunu kathu da Capernaum pubenangkardurdudha punni ngarra tuwa ngarra thelput ngarra Kangkarlmawu dinidha-yu.
24330	MRK 2:1	Bere da thangku numa kama Kangkarlmawu-ka wurdawurl deyida da nan-nu Capernaum ngarra da nukunu. I murrinh-ka bamlang nukunu wurdawurl-yu.
24598	MRK 8:29	Bere Jesus-ka dampunkudharrpu-deyida-neme i mampirruneme ngarra pulangay nukunu, “Mu nankuneme ngay-ka nangkal mana-wa thathpirr numamnganeme numpanka-yu?” I bere nukunu kathu Peter-ka danthart i mamna, “Nhinhi-ka Christ-wa, kardu ngarra Yile neki mam purduthuknu da murntak warra-ya.”
24599	MRK 8:30	Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Kardu mere nangkal nukun murrinh numananeme ngay da kardu-yu Christ-yu i Yile ngay wurdanngithuk-yu.”
24640	MRK 9:33	Bere Kangkarlmawu i pulangay nukunu-ka pangu warda wangu purnedhaneme i parramkaruyneme da ngarra nan Capernaum da. I ngarra thelput warda parnamkardineme. Bere Kangkarlmawu kathu-ka dampunkudharrpuneme i mampirruneme, “Ya peneme. Thangku murrinh nankuneme-yu nuddanadharlurldhaneme nurne-yu ngarra mayern thurrinililidhaneme kanhi kathu-yu?”
24756	MRK 12:14	Bere kardu peneme nhini-ka purnenadha-kathu-neme i murrinh pumamnaneme ngarra Jesus, “Ya pule. Ngankuneme-ka the-wa nganthinnhineme murrinh thathpirr-wa thurdanpirrayith thurran-yu ngarra kardu wurnangat warda ngatha i kardu pule ngala ngala wanku. I nhinhi-ka kardu mere nangkal ngadha themanham thani murrinh-yu. I nhinhi-ka da mange ngarra Yile neki nukun murrinh thathpirr thurdanpunthethith thurran. Mu nga. Ngarra-re murrinh law nekineme yibim-yu? Mange-ka yuthpan ku mani-yu nganamutmut nguru kardu pule ngala ngarra ku Government-yu nukunu Caesar-yu? Mange nhini-ka yuthpan kama i mange wiye kama?” Parramkadharrpuneme peneme nhini kathu.
24757	MRK 12:15	Mu Jesus-ka the menkumabaththaneme dini murrinh pangu pumenadhaneme pe-yu murrinh perranathuktha-mana-wa-neme i merdarrithaktha mana-wa ngarra pule ngala Caesar. I nhini-ka mampirru-warda-neme, “Ya. Thangku-dha ngay nerrangathuktha-mana-wa-neme-yu? Ku mani silver kathu numangabathneme kanhi i ku mani bangkardunu.”
24758	MRK 12:16	Bere peneme nhini-ka ku mani silver parramnamutneme. I nukunu Jesus kathu-ka mampirru-warda-neme, “Nangkal pelpith kanhi ngarra ku mani silver kanhi-yu? I nangkal murrinh nukunu yibim-yu?” I peneme kathu-ka pumamnaneme, “Pana-ka pelpith nukunu kardu pule ngala ngarra ku Government nukunu-wa nan-ya Caesar. I murrinh nukunu deyida wanku kabim pana-yu.”
24759	MRK 12:17	Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Ku mani kanhi ku nukunu ngatha Caesar-ka nhini-ka nuddunangkarl pangu deyida wangu ngarra nukunu. I nanhthi pana deyida ngarra Yile neki nukunu-ka nhini-ka nuddunangkarlnu pangu deyida wangu ngarra nukunu.” I bere kardu nhini-ka pumemnamardat-warda-neme ngarra Jesus-yu.
24777	MRK 12:35	Bere nhini thangunu Jesus-ka wurdininthethiththa dini kardu ngarra church ngala kardu Jews pigunu-yu. I murrinh mampirra, “Nga. Kardu pana ngarra murrinh law nukun puddannanthethith pumpan-ka nginipunh kanhi mani-wa murrinh pamam pumpan-yu, ‘Nukunu Christ-ka kardu darntethbath ngarra nukunu thangunu kardu ngalantharr murntak King David-ya.’ Nhini-wa pamam pumpan-yu. Mu thangku-nu murrinh nhini-yu pamam pumpan-yu?” Jesus kathu-yu dampuntharrpu.
24779	MRK 12:37	I Jesus kathu-ka mampirra deyida, “Nukunu David mam-ka kanhi-wa murrinh-yu, ‘Nukunu Christ-ka kardu pule ngala ngay-wa.’” I Jesus mampirra deyida, “Mu ngarra-re nukunu Christ-yu kardu darntethbath ngarra David thangunu-yu? Nukunu Christ-ka kardu pule ngala-wa dim,” murrinh wurdamnuyith Jesus-yu. Bere kardu wurnangat ngarra pubimnayepup murrinh nhini-ka kardu le nimin pardinadha-ya murrinh ngarra nukunu Jesus wurdanpunthethith-yu.
24792	MRK 13:6	Nga. Kardu nugarn terert warda kathu purunu nhini-yu i murrinh panarrayirrarartnu parni nginipunh murrinh kanhi mani-ya pumanarranu-ya, ‘Ngay-ka Christ-wa. I Yile neki wurdanngithuk ngay-yu.’ I kardu wurnangat ngamere deyida murrinh nhini pumarrabathnu puru kardu nhini-yu.
24807	MRK 13:21	Bere Jesus kathu-ka mampirru-deyida-neme, “Nga. Da ngarra nhini-nu-re-ka kardu ngamere kama murrinh pumanarranu-ya murrinh nginipunh kanhi mani-ya, ‘Nga nubangkardu. Nukunu Christ-ka karrim kanhi, Yile neki kathu wurdanthuk nukunu-yu.’ I ngana deyida murrinh kama pumanarranu-ya, ‘Nga nubangkardu. Nukunu Christ-ka karrim pangu-ya.’ Mu murrinh nhini-ka mere thathpirr murrinh nhini-yu, murrinh thirrukduk-wa. I mere murrinh nukun numarrabath nhini-yu.
24808	MRK 13:22	I kardu parurtuynu pira kardu Christ thirrukduk-ya kardu pumenurartnu parni Yile ngay mana-wa kurdunthuk. I ngana deyida kardu nugarn ngamere deyida parurtuynu pira kardu pumenurartnu parni murrinh ngarra Yile ngay mana-wa kurdurrayith kani. Mu kardu nhini-ka kardu thirrukduk deyida. I kardu nugarn nhini-ka mange ngala ngala terert puyemanu parni-ya wunku nanhthi lurruth ngala deyida puyemanu parni. I kardu wurnangat warda ngatha pumerramardatnu parni. I kardu nhini kathu-ka panarrayirrarartnu parni kardu wurnangat warda ngatha i nanki kama kardu ngarra Yile ngay nukunu-yu kanarrayirrart nukun.
24884	MRK 14:61	Mu Jesus-ka mere dedharttha i manangka murrinh da matha pirridha. Bere ku yilarn ngala thathpirr-ka murrinh mamna deyida, “Nhinhi-ka wakal Yile neki nukun? Nukunu-ka wurdannhithuk da kanhi-yu? I nhinhi-ka kardu Christ-wa, na?” Dantharrpu ku yilarn ngala kathu.
24916	MRK 15:21	Bere pumpannurdurr warda da nhini thangunu-yu i punnililidha pangu warda wangu. Bere ngarra punnilili-re-ka ku soldier pubamkardu kardu nugarn da ngamengka thangunu kathu nadha dini, da nan-ya Cyrene. I murrinh nukunu-ka Simon-wa. I wakal nukunu nan-ya Alexander i Rufus. Bere ku soldier-ka pumangawil nukunu Simon i nanhthi thay pana pananamanthidha wurrini Jesus-nu.
25043	LUK 2:1	Bere nukunu Caesar Augustus-ka ku pule ngala thathpirr dinirradha ngarra kardu wurnangat warda ngatha kardu Jews-ya, i kardu wurnangat ngamere deyida, kardu manangka thathpirr Jews-ya. Bere nukunu nhini-ka kardu ngarra nukunu thangunu kathu wurdanpunkuthukneme da pana ngangka-re purnewatthaneme i kardu-nu purnintiwudha purni i murrinh ngarra kardu-nu parrinintilildha purni ngarra nanhthi peypa wardarra dinindarriwuptha wurrini kardu wurnangat warda ngatha kardu nukunu-wa-nu Caesar Augustus the thathpirr manmathnu. Mu da murntak warra-ka mere nangkal ngadha kardu puyntiwudha i mere murrinh dentilildha wurri murrinh ngarra kardu wurnangat warda ngatha-yu, wurda. Bere da nhini-re-ka nukunu nan Quirinius ku pule ngala dinirradha da ngarra nan-ya Siriya.
25053	LUK 2:11	Nga. Da thipinhi marra kanhi-ka kardu wakal nugarn bammat da town kunungingki pangu wangu-yu da ngarra King David kardipuptha-ya. Kardu wakal nhini-ka Christ-wa, kardu pana ngarra Yile neki kathu wurdannarrathuk nankuneme-nu-yu i kardu wurnangat deyida-nu wanku. Nukunu-ka kardu Pule ngala thathpirr-wa purrunarranu, i nukunu-ka pirrananmaputhnu purru da mange ngarra wiye nanthin numpan i mananthibirnunu warda purru nhini-yu.
25068	LUK 2:26	I Ngepan Yile neki mamna nukunu-ka panibirnu da matha-nu ngarra nukunu Christ da mana bangkardunu kardu pana ngarra Yile neki purduthuknu-yu.
25095	LUK 3:1	Bere nukunu John the Baptist, wakal nukunu nan Zechariah-ya da pangu da ngatha kardidha da ngarra darrinpirr pularn. Bere Yile neki kathu wurdamnayith mamna ngarra nukunu i wurdanthuk da ngarra manta ngipilinh ngala pangu-ya da nan Jordan. I nukunu-ka murrinh thathpi Yile neki thangunu wurdanarrayiththa wurrini ngarra kardu-yu. Bere da nhini-re-ka ku pule ngala thathpirr dinirradha-ka nan-wa Tiberius ngarra kardu wurnangat warda ngatha. I nukunu dinirradha-ka da-ka thangku 15-wa. I da nan Judea-ka ku pule ngala dinirradha-ka nukunu nan-wa Pontius Pilate. I da nan Kelili-ka ku pule ngala dinirradha-ka nukunu nan-wa Hered. I da penintha nan Iturea i Trachonitus-ka ku pule ngala dinirradha-ka nukunu nan-wa Philip. Nukunu-ka ngathan nukunu Hered-wa. I da nan Abilene-ka ku pule ngala dinirradha-ka nan-wa Lysanias. I ku yilarn ngala thathpirr dinininthadha-ka nukunu nan-wa Annas i nukunu Caiaphas-wa. Bere da nhini-re-ka ngarra ku pule ngalangala nhini pirrinirradha ngarra kardu-ka Yile neki wurdanthuk nukunu John the Baptist-yu da pana ngangka-re-ya ngarra da manta ngipilinh Jordan. I nukunu merradha wurrini ngarra kardu murrinh thathpi Yile neki thangunu, “Nga, kardu,” merradha wurrini. “Nanki-ka narnipartnu warda da mange wiye-yu ngarra numammath numpan-yu i pananmardathinnu. I nhini Yile neki-ka mananmayerrnu da mange wiye pana ngarra nanthin numpan-yu i ngay-ka ngananluluwewunu warda ngurru.” Nhini-wa murrinh merradha wurrini ngarra kardu-yu nukunu John-yu.
25109	LUK 3:15	Bere kardu wurnangat nimin-ya pubinanayewuptha punni-yu murrinh thathpirr ngarra John the Baptist-yu murrinh Yile neki thangunu-ya. I kardu-ka murrinh warda pumenanudha punni, “Ya. Nukunu da matha kama-ya kardu kanhi Christ-yu-ya. Kardu pana ngarra Yile neki wurdanthuk-ya. I nukunu kama manhiyibirnunungime.” Murrinh nginipunh nhini mani-wa kardu-yu pumenanudha punni-yu.
25122	LUK 3:28	I yile nukunu Neri-ka nan-wa Melchi numi deyida. I yile nukunu Melchi-ka nan-wa Addi. I yile nukunu Addi-ka nan-wa Cosam. I yile nukunu Cosam-ka nan-wa Elmadam. I yile nukunu Elmadam-ka nan-wa Er.
25130	LUK 3:36	I yile nukunu Shelah-ka nan-wa Cainan. I yile nukunu Cainan-ka nan-wa Arphaxad. I yile nukunu Arphaxad-ka nan-wa Shem. I yile nukunu Shem-ka nan-wa Noah. I yile nukunu Noah-ka nan-wa Lamech.
25155	LUK 4:23	Mu bere Jesus kathu-ka mampirra, “Ngay-ka the-wa nganthin murrinh kanhi-wa numanganu, ‘Nga, doctor. Nenuwatha nhinhi-yu patha thathpirr.’ I murrinh numi deyida nginipunh kanhi mani numanganu-yu, ‘Mange patha da matha thamanu thurru da kanhi-yu da ngarra nhinhi-yu nginipunh pangu deyida mani mange patha-patha nedha thardi da nan-ya Capernaum.’ Nhini-wa murrinh numanganu ngay-yu.
25163	LUK 4:31	Bere nhini thangunu nukunu Jesus-ka nadha dini da nan-nu warda wangu Capernaum da ngarra ngala nan-ya Kelili. Bere da ngarra Saturday-ka kanardi da ngarra church kardu Jews pigunu i murrinh wurdininthethiththa dini murrinh ngarra thathpi Yile neki nukunu.
25265	LUK 7:1	Bere nhini thangunu Jesus-ka nadha dini pangu warda wangu da nan-nu Capernaum.
25317	LUK 8:3	I nan Joanna. Nangkun nigunu-ka nan-wa Chuza kardu pana ngarra wurlk menadha wurrini ngarra ku pule ngala Hered. I kardu numi deyida-ka nan Susanna. I kardu palngun ngamere deyida wanku punnewatthangime-yu ngarra Jesus i mi wanku punnirrakutkutthaneme i pumerrawathawathadhaneme punne Jesus i pulangay nukunu-nu.
25390	LUK 9:20	Bere Jesus kathu-ka mampirru-deyida-neme dampunkudharrpuneme, “Mu nankuneme-ka nangkal mana-wa thathpirr numamnganeme numpanka-yu?” I bere nukunu Peter kathu-ka danthart i mamna, “Nhinhi-ka Christ-wa, kardu pana ngarra Yile neki mam purduthuknu da murntak warra-ya.”
25391	LUK 9:21	Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nga peneme. Kardu mere nangkal nukun murrinh numananeme ngay da kardu-yu Christ-yu i Yile ngay wurdanngithuk-yu.”
25447	LUK 10:15	I nanki-nu ngarra da Capernaum narnapup ngarra kardu numemnungala numpan-ka Yile neki-ka pananpinhithputhnu da ngarra thungku ngala wangu-yu. Ngay-ka mange ngala ngala deyida menarradha ngurrini nanki-nu-yu, mu nanki-ka mere narniparttha da mange wiye ngarra numammath numpan-yu.
25455	LUK 10:23	Bere Jesus-ka wurdampirrumardarduyneme pirrim ngarra kardu pulangay nukunu i mampirruneme peneme da matha, “Nhini-ka patha-wa thathpirr nubamngingkarduneme ngay-yu Christ-ya wakal nukunu Pule ngala Yile neki wurdanngithuk-yu.
25870	LUK 20:22	Mange-ka yuthpan ku mani-yu nganamutmut nguru ngarra kardu pule ngala-yu ngarra ku Government-yu nukunu Caesar-yu? Mange nhini-ka yuthpan kama i mange wiye kama?” Parramkadharrpuneme.
25871	LUK 20:23	Mu nukunu Jesus-ka the menkumabaththaneme dini murrinh pangu pumenadhaneme pe-yu murrinh perrenakthuktha-mana-wa-neme i murrinh merdarrithaktha mana-wa ngarra pule ngala Caesar.
25872	LUK 20:24	Nhini-ka Jesus kathu-ka mampirruneme, “Ku mani silver mani kathu nangamutneme. Nangkal pelpith kanhi ngarra nanhthi mani silver kanhi-yu?” Jesus kathu-yu dampunkudharrpuneme. “I nangkal murrinh nukunu yibim-yu?” “Pana-ka pelpith nukunu kardu pule ngala ngarra ku Government nukunu-wa Caesar. I murrinh nukunu deyida wanku kabim pana-yu,” pumamnaneme.
25873	LUK 20:25	Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Ku mani kanhi ku nukunu ngatha Caesar-ka nhini-ka nuddunangkarl pangu deyida wangu ngarra Caesar. I nanhthi pana deyida ngarra Yile neki nukunu-ka nhini-ka nuddunangkarlnu pangu deyida wangu ngarra nukunu.”
25889	LUK 20:41	Bere Jesus-ka murrinh numi deyida mampirra, “Nga. Kardu ngamere pamam pumpan-ka murrinh kanhi, ‘Nukunu Christ-ka kardu darntethbath ngarra nukunu ngalantharr murntak thangunu King David-ya.’ Nhini-wa pamam pumpan-yu. Mu thangku-nu murrinh nhini-yu pamam pumpan-yu?” Jesus kathu-yu dampuntharrpu.
25892	LUK 20:44	I Jesus kathu-ka mampirra deyida, “Nukunu King David-ka ‘Pule’ menadha wurrini kardu Christ-yu. Mu ngarra-re nukunu Christ-yu kardu darntethbath ngarra David thangunu-yu?” Murrinh Jesus kathu-yu dampunkudharrpuneme.
25903	LUK 21:8	Mu Jesus kathu-ka mampirruneme, “Nga peneme. Nankuneme-ka thawath wangu nanemenu karda pana ngarra murrinh thirrukduk panarrayirrarartnu-yu. Nga, kardu nugarn wurnangat warda kathu purunu nhini-yu i murrinh panarrayirrarartnu parni nginipunh murrinh kanhi mani-ya pumanarranu-ya, ‘Ngay-ka Christ-wa. I Yile neki wurdanngithuk ngay-yu. Da putek kanhi-ka da manta warda panirikerdeknu i ngay da matha mananthibirnunu-yu.’ Mu mere nubirrayepup nukun kardu nhini-yu i mere nukun narntiwak nuru.
26000	LUK 22:67	I kardu nhini kathu-ka pumamna, “Nhinhi-ka Christ? Yile neki-ka wurdannhithuk? Murrinh thathpirr mani nangarranu.” Mu Jesus kathu-ka mampirra, “Murrinh kanhi ngatha manarranu-ka nhini-ka mere kama murrinh numangabathnu nhini-yu.
26006	LUK 23:2	Bere kardu peneme nhini-ka murrinh warda pumamna ngarra Pilate wangu, “Nga. Kardu kanhi karrim-ka da wiye da matha mampunkayi wurran kardu ngarra darrikardu ngankuneme kardu Jews-ya. I ngana deyida kardu mampirra wurran murrinh mere panamutmutnu puru ku mani ku tax-ya ngarra ku pule ngala nan-nu Caesar-ya. I ngana deyida nukunu mam-ka kardu nan-wa Christ i Yile neki kathu wurdanthuk, i ku pule ngala deyida wurran kanhi-yu.” Nhini-wa murrinh parnamnatharrmuneme ngarra nukunu ku pule ngala nan Pilate Jesus-nu-yu.
26030	LUK 23:26	Bere ku soldier-ka pumebertidhaneme purne pangu warda wangu Jesus-yu pubarderdenemenu i pumangkalenemenu ngarra thay. Bere ngarra purnelilidhaneme-ka ku soldier pubamkangkarduneme kardu nugarn da ngamengka kathu nadha dini da Jerusalem-nu. Nukunu-ka kardu da nan thangunu kathu Cyrene i murrinh nukunu-ka Simon-wa. Bere pungankaberurr-warda-neme nukunu nhini-yu i nanhthi thay Jesus nukunu-ka pubankamalapak-warda-neme ngarra lamala i pumungamkawilneme warda thay nhini pananamanthidha warda wurrini Jesus-nu. I nukunu nhini Simon-ka tiduk kathu ngarra Jesus wurrinililidha wunku nanhthi thay Jesus nukunu pananamanthidha wurrini.
26039	LUK 23:35	Bere kardu wurnangat warda ngatha pirabaththa pi Jesus menangkaledha pinthanhi. I ku pule ngala ngala parraninagumugattha pi ngarra Jesus. I murrinh mange pigunu ngatha pumenanudha pi, “Ya. Nukunu ngatha kardu Christ thathpirr ngarra Yile neki thangunu kathu nadha dini, nhini-ka menuyibirnu-wa mange nukunu ngatha-yu. Nukunu-ka kardu terert weyida menthibirnudha wurrini-yu, nawa,” pumenanudha pi.
26043	LUK 23:39	Bere kardu wiye numi pangu da ngarra thay pinthanhidha-ka murrinh menardarrithaktha pinthanhi ngarra Jesus. I mamna, “Nhinhi-ka kardu Christ-wa nawa? Nhini-ka kardu mani nenuyibirnu i ngankunintha deyida wanku nangankuyibirnunintha.”
26078	LUK 24:18	Mu kardu numi kathu-ka mamna ngarra Jesus, i murrinh nukunu nhini-ka nan-wa Cleopas. “Nhinhi-ka kardu marra kama-ya kanhi-yu ngarra da Jerusalem-yu. Nhinhi da matha mere the nabath mange pumenadha pardi da nhini-dha warra-yu?” Mamna.
26086	LUK 24:26	Mu nga. Da-ka mange Yile neki nukunu-wa ngarra nukunu pana wurdanthuk nukunu Christ-ya yibimpup-yu. I nhini thangunu-ka wurdamkabirl warda i kardu Pule ngala thathpirr pininthanu da kangkarl wangu ngarra Yile neki,” Jesus kathu-yu mampirrunintha.
26106	LUK 24:46	I mampirra deyida, “Murrinh kanhi-ka murrinh ngarra ngay da parrarntilil da murntak warra-yu. ‘Nukunu Christ kardu pana ngarra pule ngala Yile neki purduthuknu nukunu nhini-ka yidingurr ngala palututnu i thu pubatnu puddurinuminu. Mu da perrkenkuneme pamanu-ka nukunu-ka kardu purdingkabirl-wa-nu nhini-yu.
26107	LUK 24:47	I nhini thangunu-ka kardu ngarra nukunu-ka murrinh warda panthelerrnu puru ngarra kardu da pana ngangka-re-ya. I murrinh pumarranu da mange wiye parnipartnu i panmardathinnu warda i nhini-ka Yile neki-ka pirranmaputhnu warda da mange wiye nhini-yu, nhini-ka nukunu Christ-ka yibimpirrapup kardu wurnangat warda ngatha. Nhini-wa murrinh-yu ngarra kardu nukunu panthelerrnu puru da pana ngangka-re-ya i kardu-ka murrinh da puretnu-ka da Jerusalem wangu-wa.’
26130	JHN 1:17	Bere Yile neki kathu murrinh law ngarra nukunu dannhemut ngarra nukunu-re Moses. Mu ngarra nukunu nhini-re Jesus Christ-ya Yile neki kathu demnungkarr kardu marda thathpirr mangannhert wurran-yu, i nhini nekingime-ka the warda thathpirr thanthinngime Yile neki-yu.
26132	JHN 1:19	Bere, nukunu John the Baptist-ka kardu daninluwewudha wurrini ngarra ngipilinh Jordan da ngamimarda-re kathu nimin-ya. Bere ku pule ngala ngala ngarra kardu Jews pigunu ngarra da Jerusalem pirrinedhaneme-ka ku yilarn ngamere puddanpunkuthukneme ngarra John the Baptist-nu da mange ngarra nukunu pubamangkardunemenu. Ku yilarn ngamere nhini ngarra purnedhaneme-ka kardu murrinh nan-wa pumerradha purni kardu Levite-wa. I ku yilarn ngamere deyida wanku purnedhaneme pangu-yu. Bere peneme nhini-ka parramnaruy-warda-neme ngarra John the Baptist-nu. I murrinh pumamnaneme, “Ya. Nangkal kardu nhinhi-yu? Yile neki-ka wurdannhithuk nhinhi-yu? Nhinhi da kardu Christ-yu?” Parramkadharrpuneme.
26133	JHN 1:20	Bere John the Baptist kathu-ka murrinh dampunkudhartneme i mampirruneme, “Awu, ngay-ka mere thathpirr Christ, wurda.”
26138	JHN 1:25	“Nga. Nhinhi namngarruneme-ka nhinhi-ka mere Christ kardu pule ngala nhini ngarra Yile neki kathu purduthuknu-yu. I namngarruneme nhinhi-ka mere Elijah i mere ku prophet numi deyida thathpirr. Mu thangku-nu-wa nhinhi-yu kardu thampunluwewu thurran-yu?”
26154	JHN 1:41	Bere nukunu Andrew-ka nanadha warda dini pirtpirt da matha ngarra ngathan nukunu-nu Simon. I murrinh warda dantherr, “Ya. Ngankunintha-ka bamninthangkardu kardu nugarn pana ngarra Yile neki kathu wurdanthuk, nukunu Christ-ya.”
26176	JHN 2:12	Bere nhini thangunu-ka Jesus, i kale nukunu, i ngathan nukunu terert warda ngatha, i pulangay nukunu-ka pangu warda wangu purnedhangime da nan-nu Capernaum i pangu da ngadha pardedhangime.
26190	JHN 3:1	Murrinh kanhi-ka murrinh ngarra Nicodemus nukun. Nukunu Nicodemus-ka kardu ngarra Council wurrinidha kardu ngarra Jews nukun, kardu Pharisees-wa nukunu-yu.
26217	JHN 3:28	Nga. Nankuneme-ka nubimngayepupneme murrinh pana nganaka ngarra mamnarruneme, ‘Ngay-ka mere Christ-wa.’ Mu Yile neki kathu wurdanngithuk ngay-yu kumparra warra ngurrunu ngarra nukunu Christ-yu.
26250	JHN 4:25	Bere kardu palngun kathu-ka mamna, “Ngay-ka the nganthin Yile neki kathu purduthuknu kardu nugarn pana-ya Christ. I ngarra nukunu-re paruynu-ka nukunu-ka murrinh terert warda ngatha purdinhiyethithnungime purru nekingime-yu.”
26254	JHN 4:29	“Ya. Purrungime pangu i kardu nugarn nubangkardunu kardu ngarra murrinh thathpirr mamnga ngarra ngay mange medha ngurrini da terert da matha. Kardu-ka Christ kama nukunu-yu, kardu ngarra Yile neki kathu wurdanthuk-ya.”
26271	JHN 4:46	Bere da nhini thangunu Jesus-ka wurdawurl deyida da ngarra nan-nu, Keyna da ngarra Kelili-ya, da nhini-ya ngarra nukunu-re kura patha wurdannath kura wine warda. Bere da ngarra numi deyida da nan-ya Capernaum, ku pule ngala ngarra ku Government wurlk medha wurrini-ka kardipuptha pangu da i wakal nugarn ngarra nukunu-ka matharr ngala da matha yungurrkurrktha.
26343	JHN 6:17	I parnamkamardapneme ngarra tharntu i punnungamkardurrneme da nan-nu warda wangu Capernaum. Bere da ngarra thipinhi nhini warda-ka kardu-ka ngarra ngipilinh marda nganangurr purnedhaneme, mu Jesus-ka mere da ngatha derruruydhaneme nhini-yu.
26350	JHN 6:24	I ngarra Jesus-te mere pubedurttha, kardu-ka parnammardap warda tharntu ngamere nhini-yu i punnidha pangu warda wangu da Capernaum-nu. I pangu da Jesus-nu piranawinhadhaththa purni-yu.
26385	JHN 6:59	Murrinh nhini-wa Jesus wurdininthethiththa kardi-yu da ngarra church ngarra kardu Jews pigunu da ngarra nan-ya Capernaum.
26423	JHN 7:26	Mu nga. Nukunu-ka da pilampirdarri da matha wurdampirrayith dim i ku pule ngala ngala-ka mere ngarra da ngatha kubudhapneme i kumartaneme, wurda da ngatha. Kardu pule ngala ngala nhini-ka murrinh kama-ya pumamkaneme pumpan Yile neki kathu wurdanthuk nukunu-yu, kardu Christ kama-ya nukunu kem pangu-yu, i nhini weyida mere ngarra kumananeme nhini-yu.
26424	JHN 7:27	Mu nekingime-ka the-wa thumammathngime da ngarra nadha kathu dini nukunu kem pangu-yu, i nukunu-ka mere ngarra Yile neki thangunu kathu wurridha, mere kardu Christ thathpirr nukunu-yu, wurda. Mu nukunu thathpirr kardu Christ ngarra panheruyngimenu-ka nhini-ka mere nangkal ngadha the mabathnu kardu nukunu ngarra kathu kama purrunu-yu.” Nhini-wa murrinh pumenanudha pardi kardu kathu-yu.
26428	JHN 7:31	Mu kardu terert-ka murrinh warda pumenabaththa purni ngarra Jesus-yu ngarra Yile neki thangunu kathu wurdanthuk-yu. I murrinh pumenanudha purni mange pigunu ngatha, “Ya. Kardu pana kem-ka ngarra Yile neki kathu wurdanthuk thathpirr, nhini-ka da mange ngala ngala weyida mam wurran nhini-yu. Mu kardu Christ numi nimin deyida purrunu kathu, nhini-ka mange ngala ngala da matha pamanu purru mange piwewalnu ngarra kardu pana kem-yu?” I pumemnu mange pigunu ngatha, “Awu wurda, kardu pana kem-ka nukunu Christ thathpirr-wa, Yile neki kathu wurdanthuk thathpirr nukunu pana-yu.”
26438	JHN 7:41	Mu kardu ngamere deyida kathu-ka pumenanudha purni, “Awu, nukunu da-ya Christ. Yile neki da thathpirr wurdanthuk nukunu kanhi-yu.” Mu kardu ngamere-ka murrinh numi deyida piyemam, “Awu, wurda-wa nukunu-yu. Christ-ka mere kunu nukun ki da nan kathu Kelili-ya.
26439	JHN 7:42	Mu nhini-ka murrinh ngarra Yile neki nukunu yibim-ka kanhi-wa, ‘Christ-ka ngarra King David kathu parethbathnu. I nukunu buybatnu-ka da ngarra Bethlehem, da ngarra King David kardipuptha-ya.’”
26531	JHN 9:22	Peningintha murrinh nhini mamngintha-ka nhini-ka demnginthanham ngarra ku pule ngala ngala nhini-nu-yu. Nhini ku pule ngala ngala-ka murrinh kanhi-wa da marra-re pumamkaneme, “Jesus-ka mere ngarra Yile neki kathu wurridha, i nukunu-ka mere thathpirr Christ-wa. Mu kardu nangkal ngatha murrinh pamanu, ‘Jesus-ka ngarra Yile neki kathu wurrinidha, i nukunu-ka Christ-wa.’ Nhini ngankuneme-ka ngurdungkarelnu-warda-neme kardu nhini-yu ngarra da church kathu i kardu nhini-ka mere deyida kanirdurdi nukun nhini-yu.” Nhini-wa murrinh-yu pubankapakneme ngarra ku pule ngala ngala nhini kathu-yu pumamkaneme.
26619	JHN 11:27	“Yu Pule,” nigunu kathu-yu mamna. “Ngay-ka murrinh mampabath ngarrim nhinhi-ka Christ-wa, kardu pana-ya ngarra Yile neki kathu mam wardarra purduthuknu da ngarra putek ngala kanhi-yu. I ngay-ka murrinh mampabath nhinhi-ka wakal ngarra Yile neki nukunu.”