23307	MAT 5:4	’Tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp Dios kyunuuꞌkxɨn jaꞌadɨ pøn jotmaya̱xtɨp pøn jotmayꞌooꞌktɨp, jaꞌ ɨdøꞌøn Dios ayoꞌejxɨdɨp.
23308	MAT 5:5	’Tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp jaꞌ Dios kyunuuꞌkxɨn pøn myɨduda̱ꞌa̱kyꞌa̱jttɨp ja yꞌawejxꞌa̱jtɨn, jaꞌats pya̱a̱ttɨp ja øyꞌa̱jtɨn midi ja Dios tø tnɨꞌadsowɨ.
23309	MAT 5:6	’Nayɨdeꞌents ja ttaꞌøyꞌa̱jtmɨdɨt ja Dios kyunuuꞌkxɨn pøn tjantyimtyojktɨp ja øyꞌa̱jtɨn ja tɨyꞌa̱jtɨn midi Dios yjaꞌajɨp, pudøkɨyɨdɨpts jaꞌ jøts ja jadeꞌen ttuꞌundɨt sa̱m ɨdøꞌøn ja ttsoktɨ.
23310	MAT 5:7	’Ñayɨ tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp Dios kyunuuꞌkxɨn jaꞌamɨdɨ pøn tꞌayoꞌejxtɨp ja myɨguꞌuk, ayoꞌejxɨdɨpts Dios ja nayɨdeꞌendɨ.
23311	MAT 5:8	’Tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp Dios kyunuuꞌkxɨn jaꞌadɨ pøn ja yjanchja̱ꞌwɨn tuꞌugyɨ yikꞌejttɨp, kuwa̱nɨts ja Dios ja tpa̱a̱ttɨt.
23312	MAT 5:9	’Tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp Dios kyunuuꞌkxɨn jaꞌadɨ pøn yikxon tka̱jpxꞌøyɨdɨp jøts tsep tkana̱nktyuñɨdɨ, jaꞌabɨ ja̱a̱ꞌy ɨdøꞌøn Dios uꞌnkꞌa̱tɨdɨp una̱ꞌjkꞌa̱tɨdɨp.
23313	MAT 5:10	’Ñayɨ tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp Dios kyunuuꞌkxɨn jaꞌamɨdɨ pøn tkuꞌayoꞌomba̱a̱jtɨdɨp ja øy chɨna̱a̱ꞌyɨn, jøts yikjemdundɨ yiktedundɨ, jaꞌabɨts ɨdøꞌøn pa̱a̱tꞌa̱jtɨdɨp ja Dios kyutujk midi ja tyanɨtanaapy ja yja̱a̱ꞌy.
23314	MAT 5:11	’Ñayɨ tyaꞌøyꞌa̱jtɨdɨp Dios kyunuuꞌkxɨn jaꞌamɨdɨ pøn yikjemnɨmaadyɨp yiktenɨmaadyɨp uk yikjemdundɨ yiktedundɨ, yiknɨwa̱mbattɨ aꞌøyꞌampy øts køjxp.
23316	MAT 5:13	’Jadeꞌen meets ɨdøꞌøn sa̱m ka̱a̱n tyuñɨn midi wa̱ꞌa̱ts midi na̱xwiiꞌñɨt ja̱a̱ꞌy yiktundɨp jøts chuꞌjch kyawɨndɨgøꞌødyɨt. Nayɨdeꞌen ɨdøꞌøn ndejɨnt mdunkpa̱a̱ttɨt ku mmɨguꞌuk xukmadoꞌodɨt ja Dios yjaꞌ sudsoꞌampy yꞌanmɨja̱ꞌwɨn kyawɨndɨgøꞌødyɨt. Kuts kaꞌap jadeꞌen mduꞌundɨt tø wyɨnaty mbɨdsømdɨ ejxɨm ja ka̱a̱nɨn midi kawa̱ꞌa̱ts midi katump.
23317	MAT 5:14	’Kuwa̱nɨ myikꞌejxtɨt myiknɨja̱wɨdɨt nayɨdeꞌen sa̱mɨ ka̱jp yikꞌijxyɨn midi jam ejxɨnꞌa̱m midi jam kojpkøjxp. Jadeꞌen meets ɨdøꞌøn ejxpajt mwa̱ꞌa̱ndɨp sa̱m ja̱j yja̱jyɨn tyɨɨꞌkxyɨn.
23320	MAT 5:17	’Kidi meets jadeꞌen mwɨnmaañɨdɨ jøts ku øts jaꞌ tø nnɨmiñ jøts øts ja Moisés kyutujk jøts øts ja Dios kyugajpxy yꞌɨxpøjkɨn nyikudɨgøjyɨdɨt; kidi jaꞌapts ø tø nnɨmiñ, jaꞌaxɨ ø nnɨmimpy jøts øts ja jadeꞌen yikxon nja̱a̱ktyimñɨgajpxy sa̱ jaty ja tø wya̱ꞌa̱ndɨ.
23324	MAT 5:21	’Tøxɨ xnɨmadowdɨ ku ja nꞌa̱pteetyꞌamøj yiknɨmaadyøø: “Kidi myikja̱a̱ꞌyꞌøøky, pønɨ pøn yikja̱a̱ꞌyꞌooꞌkp yiktɨɨdyuꞌump jaꞌ.”
23326	MAT 5:23	’Paty pønɨ mbɨkta̱ꞌa̱kwa̱ndɨp ja myøxy jam alta̱jrwemp, kuts jam mja̱ꞌa̱ttɨ jøts wɨnet xja̱ꞌmyatstɨ jøts kudam ja mmɨguꞌuk jap tuꞌuk pøn mmɨdsepꞌa̱jtɨp,
23328	MAT 5:25	’Ku pøn mnɨꞌøønɨwya̱ꞌa̱ñɨdɨ jøts ja myiknøjkxwa̱ꞌa̱ñɨdɨ jam kudunk wyɨndum, na̱mgaꞌanɨm jam myiknijkxyɨdɨ, tiku yikxon xkaka̱jpxꞌøyɨdɨ jøts ja møøt mnamyɨjotjɨmbetɨdɨt jadɨgojk, jøts kidi myiknijkxyɨdɨ jam wɨndsøn tɨɨdyumbɨ wyɨndump. ¿Ja ti nøꞌømp ja wɨndsøn jam? Pø mgøya̱kɨdɨpxɨ ja jam jøts mee myikøya̱kt ma̱ ja ta̱jk mayojr jamdɨ, jaꞌats mee myikpuxøjktøkɨyɨp jøts mee myiktsuꞌumt.
23330	MAT 5:27	’Tø meets ɨnet ja xnɨmadøy ku jekyɨp yɨdeꞌen yjawa̱ꞌa̱ndɨ: “Kidi mmɨguꞌuk ñɨya̱a̱ꞌy ñɨdøꞌøxy xpøjkxɨyɨ.”
23332	MAT 5:29	’Pønɨ kaꞌap yø mween yꞌøyɨ ku yø mduktunkꞌatyɨ jøts myikpøktyunwa̱ꞌa̱ñ, jadeꞌen neꞌegɨ mdyimdyøꞌøt jøts ku mnawyenjuudɨt, jøts jagam xpɨkta̱ꞌa̱kt ja mween; neꞌegɨ øyꞌa̱jtp jadeꞌen ku jaꞌayɨ wyɨndɨgøꞌøty midi myikpøktyunwa̱jnɨp, jøts kidi amuum mwɨndɨgøøgyixy, jøts kidi amuum mnijkxy jap ayoda̱a̱jkjotpy.
23334	MAT 5:31	’Nayɨ tø jekyɨp yiknɨgajpxy: “Pønɨ pøn ñɨdøꞌøxy tmajtstuꞌutwa̱mp, tɨyꞌa̱jtɨngøjxpts ja tmɨnawya̱ꞌkxɨt, kojp tuꞌuk ja nøky.”
23336	MAT 5:33	’Nayɨ tøts ɨnet xnɨmadowdɨ ku ja mdeetyꞌa̱ptøjk jekyɨp yiknɨmaadyɨ: “Pønɨ ti mnɨꞌadsoꞌowɨp Dios wyɨngujkp, kidits meets ja xkaꞌukyikꞌadujknɨ ja mgajpxy ja mꞌayuujk.”
23341	MAT 5:38	’Nayɨ tø net xnɨmadowdɨ ku ojts jekyɨp yɨdeꞌen yiknɨgajpxy: “Jøts nayɨdeꞌen pøngapøn ja myɨguꞌuk tyikꞌayoꞌomba̱a̱tt pønɨ ti ayoꞌon ja jadeꞌen ttuñ, nayɨdeꞌents ɨdøꞌøn ja tyimyiktuꞌunt.”
23346	MAT 5:43	’Nayɨ tø xnɨmadowdɨ ku jekyɨp yɨdeꞌen yiknɨgajpxy: “Jaꞌ møøt mnamyayɨt pøn møøt mnamyɨguꞌukwa̱ꞌa̱ñɨ, jøts ja kawɨnꞌijxyɨm xja̱wɨt pøn møøt mnamyɨdsepꞌatyɨ.”
23352	MAT 6:1	’Øyɨm xꞌejxtɨt, jøts kidi mdsɨna̱a̱ꞌyɨn nugo xaꞌødyøkɨ ñadyijyɨ ja mmɨguꞌuk xukꞌejxtɨ øy pa̱a̱t. Pønɨ mꞌadøꞌøtswa̱ndɨpts jadeꞌen, nɨwɨneꞌenɨnts meets Dios Teety mayꞌa̱jtɨn ja mgadagumøyɨdɨt jaꞌ midi jap tsa̱jpjøtpy.
23356	MAT 6:5	’Jøts ku mdsa̱pka̱jpxtɨt, kidi jadeꞌen xundɨ sa̱m ja ja̱a̱ꞌy midi wɨnꞌøøꞌndɨp, jaꞌ midi tsojktɨp jøts ja tanɨ Diosꞌajotꞌa̱ttɨt jap tsa̱ptøjkjøtpy, uk ma̱ ja̱a̱ꞌy yꞌejxɨdɨt jøts ja jadeꞌen yikajxa̱ꞌa̱ktɨt. Jadeꞌeñɨts ja køꞌøm ñadyukpikyɨdɨ ja myayꞌa̱jtɨndɨ.
23358	MAT 6:7	’Jøts ku døꞌøn jadeꞌen ja Dios xꞌajotꞌa̱ttɨt, kidi ja xka̱jpxjɨmbettɨ xka̱jpxꞌadøjtɨ midi tø xjaꞌuka̱jpxtɨ, kidi jadeꞌen mꞌadøtsnɨdɨ sa̱m ja ja̱a̱ꞌdyɨ pøn Dios tkanɨja̱ꞌwɨdɨp, pøn wɨnmaadyɨp ku ja yꞌøømayɨdɨt kya̱jpxmayɨdɨt wɨnets Dios ja myadowɨdɨt.
23365	MAT 6:14	’Pønɨ mmaaꞌkxuktɨp ja ja̱a̱ꞌy pøn mjemduujnɨdɨp mdeduujnɨdɨp, nayɨdeꞌents meets ja Dios Teety mmaaꞌkxukɨdɨt pøn jap tsa̱jpjøtpy;
23367	MAT 6:16	’Jøts ku mꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨt ku ø xkagugayɨdɨt xkaguꞌuugɨdɨt, kidi meets jotmayꞌøøgyɨm xꞌejxnɨdɨ, kidi meets ja jadeꞌen xyiknɨgaxɨꞌɨky sa̱m yꞌadøꞌøtstɨ ja wɨnꞌøøꞌmbɨ ja̱a̱ꞌdyɨ; jadeꞌenꞌampy ja jadeꞌen ttundɨ jøts ja ttukꞌejxtɨ øy pøn ja̱a̱ꞌy ku ja jadeꞌen yꞌama̱a̱yꞌa̱ttɨ. Jadeꞌeñɨ ja tpa̱a̱ttɨ ja mayꞌa̱jtɨn jøts ja kaꞌap Dios yjaꞌ tpa̱a̱jtɨdɨ.
23370	MAT 6:19	’Kidi meeñ kidi pɨkta̱ꞌa̱ky ya̱ na̱xwiiñ nugo xꞌabøjktøkɨdɨ ma̱ ja̱ꞌa̱mbɨ jøøꞌkxpɨ tyikudɨgøy ja pɨkta̱ꞌa̱ky, jøts ma̱ maaꞌtspɨ kadyeꞌebyɨ tyøkɨdɨ jøts ja tukɨꞌɨyɨ tyikpɨdsømguixy ja pɨkta̱ꞌa̱ky.
23375	MAT 6:24	’Kaꞌ pøn tumbɨ namajtsk wyɨndsøn tmɨduñ, ku ja jadeꞌen ttuꞌunt, tuꞌukts ja pyɨdsøꞌømt pøn ja wyɨnja̱wɨp, jøts ja yjaduꞌukpɨ ja tkawɨnja̱wɨt, tuꞌuk ja tꞌømyɨduꞌunt jøts ja yjaduꞌukpɨ ja tkaꞌømyɨduꞌunt. Paty nayɨdeꞌen kaꞌ pya̱a̱tꞌatyɨ jøts nmɨduꞌunɨn ja meeñ ɨxya̱damts Dios njamɨduꞌunmaꞌandɨ, tuꞌugyɨ Dios nꞌajotꞌa̱jtɨn.
23376	MAT 6:25	’Jaꞌagøjxp øts ɨdøꞌøn nwa̱ꞌa̱ñ, jøts kidi xjotmayꞌa̱ttɨ pønɨ ti døꞌøn mgaꞌadyɨp mꞌuuktɨp, pønɨ ti døꞌøn mdajujkyꞌa̱ttɨp, nɨ ja mwet mna̱a̱my xkajotmayꞌa̱ttɨt ti døꞌøn mnadyaxoxɨdɨp. ¿Ti jadeꞌen ja jujkyꞌa̱jtɨn yikpa̱a̱ty sa̱mɨ kaaky jɨɨꞌkxyɨn? Pø kaꞌaxɨ. ¿Jøts ja wet na̱a̱my mɨba̱a̱t ja tꞌukꞌamɨba̱a̱t nayɨdeꞌen pønɨ sa̱ døꞌøn ja neꞌkx ja kojpk yikmøøtꞌaty?
23386	MAT 7:1	’Kidi pøn nugo o ti xapøkyꞌejxtɨ, jøts Dios nayɨdeꞌen mgapøkyꞌejxɨdɨt.
23391	MAT 7:6	’Jøts kidi nugo aja̱wɨ øy pøn xmoꞌodɨ midi ja Dios yjaꞌajɨp, kidi jadeꞌen xundɨ sa̱m ukꞌotigati nugo aja̱wɨ yikmøꞌøy, ku ja nay jaꞌayɨ mꞌuktanɨbɨdøꞌjknɨyɨdɨt, jøts tsojk tatsuꞌutsaꞌam mꞌukyikꞌejxnɨdɨt. Jøts kidi nugo aja̱wɨ xukmadowdɨ Dios kyajpxy pøn tkaja̱ꞌgyukɨdɨp, ku ja nugo tꞌukꞌa̱mnɨxeknɨdɨ tꞌuktsaachnɨxeknɨdɨ, taxiꞌiky nugo tja̱wɨdɨ.
23392	MAT 7:7	’Amɨdowdɨ pøktsowdɨ, jøts Dios mmoꞌojɨdɨt; ɨxa̱ꞌa̱dɨ pønɨ ti mgaꞌejtxɨdɨp, mdukpa̱a̱dɨpts meets Dios jaꞌ; uk ku mguga̱jpxɨdɨt muum, yikꞌawa̱ꞌa̱tspts øy pøn ja tøjkꞌa̱a̱w.
23397	MAT 7:12	’Jadeꞌen ɨdøꞌøn xunꞌettɨt, meets ɨdøꞌøn ja mmɨguꞌuk mwɨndsøꞌøgɨp sa̱m meets ja køꞌøm xjatsøky ja nawyɨndsøꞌøgɨ; kumɨ yøꞌ ɨdøꞌøn ja Moisés kyutujk ñɨꞌaneꞌempy, jøts nayɨdeꞌen wya̱ꞌa̱ñ ja kugajpxtyøjk ja ñøktyɨ.
23398	MAT 7:13	’Jap ɨdøꞌøn mdøkɨdɨt ma̱ ja tøjkꞌa̱a̱w kadanaxyɨm midi mutsk midi xuꞌuts. Møj ñɨdøjkꞌa̱a̱w jaꞌ, møj ñɨduuꞌ jaꞌ midi nøjkxp jap ayoda̱a̱jkjøtpy ma̱nɨm ɨdøꞌøn tukɨꞌɨyɨ wyɨndɨgøøgyixy, may jaꞌ pøn jap tøjkɨdɨp;
23400	MAT 7:15	’Øyɨm mnayꞌejxꞌetɨdɨt, øyɨm xꞌejxtɨt ja ja̱a̱ꞌy pøn wɨnꞌøøꞌndɨp, ñadyijyɨwya̱ꞌa̱ndɨ jøts ku Dios yjaꞌ ja tka̱jpxɨdɨ. Ñadyijyɨ ja mnɨnijkxyɨdɨ a̱myujy tsaachyujy, jaꞌ yꞌa̱a̱wɨdɨp yjojtɨdɨp ja kubetyꞌa̱jtɨn, jaꞌ wyɨnma̱a̱ꞌñꞌa̱jttɨp ja kyaꞌøybɨ.
23406	MAT 7:21	’Pønɨ pøn jaty øts jadeꞌen nugo xka̱jpxpa̱tp, jøts nɨkaꞌap ja Dios Teety yjaꞌ tpaduujnɨyɨdɨ, jaꞌats kaꞌ tpa̱a̱ttɨ ja Dios kyutujk.
23409	MAT 7:24	’Pøn ø xmɨmadoop jøts jadeꞌen ttuñ sa̱ nwa̱ꞌa̱ñ, jadeꞌen ɨdøꞌøn jaꞌ sa̱m ja ja̱a̱ꞌy midi wijy midi tyøjk tkojp tsa̱a̱gøjxp, tum tsa̱a̱ ja amuum tyukojpkꞌajtpy.
23464	MAT 9:16	’Kaꞌaxɨ pøn wyetpach ttaꞌagɨyɨ jemwyet midi tyimyjemñɨm, ku ja jadeꞌen yiktuꞌunt jøts kumɨ mujkpɨ ja jemwyet jøts ja tja̱a̱ktyimgyøøꞌtsnɨ ja wetpach, ja̱a̱ktyimyɨwenɨp ja kyøøtsꞌa̱jtɨn jaꞌ.
23495	MAT 10:9	’Kidi ti meeñ xkondɨ, nɨ oorɨ, nɨ pla̱tɨ, nɨ cobre,
23497	MAT 10:11	’Ku øy ma̱ mja̱ꞌa̱ttɨt wan tka̱mjotpɨ wan tka̱jpjotpɨ, jamts xꞌɨxa̱ꞌa̱dɨt tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy midi nɨja̱wɨ, midi tsojkp ja Dios yjaꞌ, jaꞌ tyøjkjotp mja̱ꞌda̱ꞌa̱ktɨt kunɨm mdsoondɨt jam ka̱jpjotp, wɨnetnɨmts jam mbɨdsøꞌømdɨt.
23507	MAT 10:21	’Jadeꞌen nøjkx jaty kyubety pønɨ pøn øts njaꞌ wyɨnaty xkupøjkɨyɨp, jøts ja myɨguꞌuk pa̱a̱t ja tyamɨdsepøkɨt jøts ja tna̱nkyikꞌoogɨt, jøts ja uꞌnkteety jøts ja uꞌnkta̱a̱k nayɨdeꞌen ttumɨdɨt ja yꞌuna̱ꞌjk nay jaꞌagøjxp ku øts njaꞌ janchpabøjkɨdɨ nɨduꞌugɨn; jøts ja uꞌnk una̱ꞌjk nayɨdeꞌents ttumɨdɨt ja tyeety tya̱a̱k, tyikꞌooktɨt pa̱a̱t jaꞌadɨ.
23510	MAT 10:24	’Kaꞌ pøn ɨxpøjkpɨ tja̱a̱ktyimyjɨnaxy ja myaꞌestrɨ, jøts nɨ ja tumbɨ tkajɨnaxy ja wyɨndsøn.
23512	MAT 10:26	’Paty kaꞌ pøn xtsøꞌøgɨdɨt. Kaꞌaxɨ ti kyanɨgaxɨꞌɨky øy pøn ti tjadyimyꞌamaꞌatskꞌaty, kaꞌats ja kyayiknɨja̱wɨ øy pøn ti tjadyimyjayuꞌuchꞌity.
23515	MAT 10:29	’O døꞌøn ja joon ma̱ba̱a̱t kyɨdyimchoba̱a̱ty, nayɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja Dios Teety ja tꞌejxꞌity. Nɨ tuꞌugɨn ja kyawɨndɨgøy pønɨ kaꞌap ja køꞌøm tyikutuky.
23518	MAT 10:32	’Pøn jaty ø xpuka̱jpxɨp, pøn wa̱mp mayja̱a̱ꞌyjøøjty jøts ku øts ja xpabiky, nayɨdeꞌents øts ja møk nnɨtanɨt jam Dios Teety wyɨngujkp pøn jap tsa̱jpjøtpy.
23520	MAT 10:34	’Kidi mee mwa̱nɨ jøts ku øts ja̱a̱ꞌy kuwa̱nɨ xtyimyjatytajotkujkꞌa̱ttɨt, pø may ɨdøꞌøn ja nøjkx kyanachokɨdɨt øts køjxp.
23523	MAT 10:37	’Pøn tyeety tya̱a̱k jawaanɨ tyikmøjtøjkɨp sa̱m ø kaꞌap xmøjpɨkta̱ꞌa̱gyɨn, kaꞌap øts ja mɨba̱a̱t njaꞌaty; jøts nayɨdeꞌen pøn yꞌuꞌnk yꞌuna̱ꞌjk jawaanɨ tyikmøjtøjkɨp jøts nɨgɨdi kaꞌap øts, nayɨdeꞌen øts ja kaꞌap mɨba̱a̱t njaꞌbiky;
23526	MAT 10:40	’Ja ja̱a̱ꞌy pønɨ pøn mgupøjkɨdɨp, øts ɨdøꞌøn ja wyɨnaty jadeꞌen xkupøjktɨp; jøts pøn øts jadeꞌen xkupøjkp, jaꞌats ja nayɨdeꞌen kyupijkpy pøn ø xkajxp.
23540	MAT 11:12	’Jaayɨp ja Dios kyutujk chepta̱kꞌokwa̱nɨ ku yø Juan Bautista myiiñ jøts ɨxya̱mba̱a̱tnɨm kyakixy kyanaxy. Aguwa̱nɨ ja tjadyimyjamɨmajada̱ꞌa̱kwa̱ꞌa̱ndɨ pøn nadyaꞌaja̱ꞌwɨyɨdɨp ja yjotmøkꞌa̱jtɨndɨ.
23544	MAT 11:16	’Jadeꞌen meets mdamɨꞌejxɨ sa̱m ja mutskuna̱ꞌjk muum yꞌadøꞌøtstɨ jam ma̱a̱yjotp, ku ja myɨꞌuna̱ꞌjk nɨsudsoꞌampy tkagupøjkɨyɨdɨ ja kyuya̱jtɨn midi ja yjaꞌ ttsøjkpy yjaguya̱twampy, jadeꞌen ja yiknɨmaadyɨ:
23588	MAT 12:30	’Pøn ø xkabudøjkɨp, jaꞌ øts ɨdøꞌøn xmɨdsepwa̱mp; jøts ku øts pøn ti møøt njapøkmukwa̱ꞌa̱ñ, jøts ja jɨnaxy tpøkwaꞌkxy.
23589	MAT 12:31	’Paty meets ɨdøꞌøn nnøjmɨ, jøts ku øy tyimyjapønɨ yikmaaꞌkxkøjxp jaꞌ pyøky, pønɨ ti jaty pøn tyumpy kyajpxpy; kuts pøn tkaꞌukꞌømyɨga̱jpxt ja Espíritu Santo, nɨwɨndem ja mɨba̱a̱t kyayikpojkpɨmeeꞌkxy.
23591	MAT 12:33	’Ku kipy yꞌøyɨ, nayɨdeꞌen ja øy tyøøm tyikwɨngaxɨꞌɨky; jøts midi kaꞌøy, nayɨdeꞌents tyøøm ja tyikwɨngaxɨꞌɨky kaꞌøy. Ja tyøømts ja kipy yiktaꞌejxka̱jp pønɨ sa̱ øy kaꞌøy tyøømɨ.
23601	MAT 12:43	’Ku mɨkuꞌ tmajtstuꞌuty ja ja̱a̱ꞌy, jøts ñijkxy wɨdejtpɨ tøꞌøts etjotp, tjaꞌɨxa̱ꞌa̱y ja pyooꞌkxa̱a̱jk; jøts kuts nɨma̱ tkapa̱a̱ty, xjats wyɨnmay:
23626	MAT 13:18	’Ukpatmadowdɨm meets, jøts xja̱ꞌgyukɨdɨt pønɨ sudsoꞌampy ɨdøꞌøn ya̱ꞌa̱t madya̱ꞌa̱ky tijy ku ja ja̱a̱ꞌy chøøꞌñ neppɨ.
23652	MAT 13:44	’Nayɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja Dios kyutujk sa̱m meeñ yuꞌuchꞌityɨn ya̱ na̱xjøøjty ka̱mjøøjty. Xjats ja̱a̱ꞌy ja tpa̱a̱ty jøts ja nay jap jadɨgojk tyuꞌuch; jøts kumɨ yjantyaxondakpy wɨnets ñijkxy jøts tꞌatstoꞌokixy tukɨꞌɨyɨ ja pyɨkta̱ꞌa̱ky ti jaty jam yjagyejpy, jøts ja na̱a̱jx tjuy ma̱ tø tꞌukyuꞌuch ja meeñ midi tø tpa̱a̱ty.
23653	MAT 13:45	’Nayɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja Dios kyutujk midi yja̱a̱ꞌy tyanɨtanaapy sa̱m tuꞌuk ajuubyɨ aga̱jpxpɨ, pøn tꞌɨxaapy tum ja øybɨ tsa̱a̱ meeñ midi ja chow kawɨnmaañɨ,
23655	MAT 13:47	’Nayɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja Dios kyutujk sa̱m tuꞌuk ja xuumy midi yiktaꞌa̱jkxma̱kp, kuts ja yiknøøwejtspety jam mejyjotp, jøts ja tyikpɨdsimy køx kɨda̱ꞌa̱k ja a̱jkx.
23802	MAT 18:6	’Jøts pønɨ pøn tꞌukyikpøktyuꞌump øts ja njaꞌ pøn ø xjanchja̱ꞌwɨdɨp, neꞌegɨ ja øyɨk yꞌijty jøts ja mejyjøtpy yikuwɨbejpɨt, ku møj pa̱a̱nda̱a̱k ja yꞌukyiktayukxotsɨt.
23804	MAT 18:8	’Paty nayɨdeꞌen pønɨ myikpøkpyajttɨp mgøꞌ mdeky, jaꞌayɨ ku xtyimwyɨboottɨt jøts jagam xpɨkta̱ꞌa̱ktɨt; neꞌegɨ øyꞌa̱tp ku køtuk paktuk mdøkɨt jap ma̱ Dios jam, jøts kidi kaꞌpxy xmɨnijkxy ja mgøꞌ mdeky jap infierno.
23806	MAT 18:10	’Kidits øts ja nꞌuꞌnk nꞌuna̱ꞌjk xmɨjotma̱ꞌjtɨdɨ. Janch øts ɨdøꞌøn nwa̱ꞌa̱ñ jøts ku yꞌa̱nkɨlɨs ja jap tsa̱jpjøtpytɨ Dios Teety wyɨngujkpy.
23811	MAT 18:15	’Pønɨ jam mmɨguꞌuk mgaꞌødyuñɨyɨ, nagya̱jpxɨdɨts anadyuꞌuk jøts xukwɨnja̱wɨt ja pyøky. Pønɨ kyupijkpyts, tøts ja mjaꞌ wyɨnaty myajada̱ꞌa̱ky jøts ja pyøky nayɨdeꞌen tkaguꞌayoꞌomba̱a̱dɨt.
23814	MAT 18:18	’Janch meets ɨdøꞌøn nnøjmɨ, pønɨ pøn meets ya̱ ja pyøky maaꞌkxuujkɨp, nayɨdeꞌen ja tsa̱jpjøtpy yikmaaꞌkxukt. Jøts pønɨ pøn mets ya̱ mgamaaꞌkxujkpy, nayɨdeꞌen ja tsa̱jpjøtpy kyayikmaaꞌkxukt.
23815	MAT 18:19	’Nayɨ ndukmadoodɨp ɨxya̱m, pønɨ pøn tuꞌuk majtsk nagya̱jpxɨdɨp, jøts tꞌamɨdoowa̱ꞌa̱ndɨ tpøktsoowa̱ꞌa̱ndɨ tigati ja Dios Teety, moꞌojɨdɨpts jaꞌ.
23819	MAT 18:23	’Jadeꞌen ɨdøꞌøn ja Dios kyutujk sa̱m tuꞌuk ja wɨndsønɨn pøn ja tyumbɨtøjk ojts tyojpayøꞌøy.
23862	MAT 20:1	’Jadeꞌenɨn ɨdøꞌøn ja Dios kyutujk midi yja̱a̱ꞌy tyanɨtanaapy sa̱m tuꞌuk ja̱a̱ꞌy kyuga̱mꞌatyɨn jøts ja chøøñ jøpyɨ jøpyɨ tumbɨ ɨxaabyɨ jøts ja yꞌuvɨtsa̱ꞌa̱m pyɨdøꞌøkt.
23928	MAT 21:33	’Ukmadowdɨm jaduꞌuk ya̱ꞌa̱t madya̱ꞌa̱ky: Tuꞌuk ja ja̱a̱ꞌy midi ja ka̱m kajaꞌampy tjagyajp, jaꞌats ojts tniꞌipy ja uvɨ kipy jam kya̱mjotp, jøts ja ojts tnaguemy; jøts ja ojts tyikꞌøyɨ tuꞌuk ja abøjkꞌɨɨꞌñ ma̱ ja uvɨ nøø yikꞌamøøꞌkxɨt, jøts tuꞌuk ja neꞌey janch køjxp ma̱ ja ka̱m yikꞌejxꞌett. ’Xjats ja ojts wɨna̱a̱gɨn ja tyumbɨ tmøꞌøy ajuudyujk ja kya̱m, jøts ja ojts tkømøꞌøy jøts ja chøøꞌñ wɨdejtpɨ.
23932	MAT 21:37	’Jøtsnɨm ja ojts tkexy ja kyøꞌømꞌuꞌnk, yɨdeꞌen ɨdøꞌøn ja yꞌukwɨnmay: “Yikwɨndsøꞌøgɨp øts nꞌuꞌnk.”
23952	MAT 22:11	’Xjats ja wɨndsøn jam tyøjkɨyɨɨꞌñ jøts ja tꞌejxwa̱ꞌa̱ñ pøn jaty tø yja̱ꞌa̱ttɨ mɨgaabyɨ mɨꞌukpɨ, wɨnets ja jap tꞌejxpa̱a̱jty tuꞌuk ja ya̱a̱ꞌdyøjk, jøts ku ja kaꞌap jadeꞌen xyøxyɨ sa̱m ɨdøꞌøn pya̱a̱tꞌatyɨdɨ ñaxyoxɨdɨt ja tøꞌøxñɨgaabyɨdɨ ja tøꞌøxñɨꞌukpɨdɨ.
23995	MAT 23:8	’Jøts meetsts kidim jadeꞌen ja̱a̱ꞌy xnɨmaañɨdɨ jøts jadeꞌen myiknøjmɨdɨt jøts ku mee mga̱jpxwijy, pø tuꞌugyɨxɨ mee tum jadeꞌen mnayꞌuchꞌa̱tɨdɨt mnayꞌa̱jchꞌa̱tɨdɨt, jøts tuꞌugyɨts ja mga̱jpxwejpɨdɨ midi mga̱jpxwejɨdɨp, ja Cristo jaꞌ, ja yiknɨtsokpɨ.
24035	MAT 24:9	’Wɨnets meets myikøya̱kt jøts myikjemduꞌundɨt myikteduꞌundɨt, jøts ja̱a̱ꞌy yikꞌoogɨdɨt, jøts nɨpøn mgatsokɨdɨt o ma̱ga̱jp, jaꞌagøjxp ku mee xjanchja̱wɨ.
24041	MAT 24:15	’Ja Daniel, pøn ja Dios kyugajpxyꞌajtpy, jaꞌ yɨdeꞌen tnajtsja̱ꞌwɨyɨɨꞌñ jøts tnɨgajpxy ti yikpøkpyajtp, ti mɨdundɨgøøpy; jøts kuts xꞌejxtɨt jøts ku jaꞌba̱a̱t jap yikꞌejxnɨ yikpa̱tnɨ ma̱ ja tsaachjagunuukxy cha̱ptøjk jap, japts ja mgaꞌukmaaꞌkxnɨyɨdɨt. Pønɨ pøn ya̱ꞌa̱tpɨ nøky ka̱jpxp, wan tja̱ꞌgyukɨ.
24049	MAT 24:23	’Jøts ku wɨnet pøn mnøøꞌmxɨdɨt: “Ejxtɨ, ɨxya̱ ja Cristo midi yiknɨtsokp”, uk ñøꞌømdɨt “Ejxtɨ, ɨxem jaꞌ”, kidi xmɨbøktɨ.
24055	MAT 24:29	’Kuuyɨ ja ayoꞌon jadeꞌen yꞌukna̱xt, wɨnets ja xøøw yꞌookt, wɨnets ja poꞌ kaꞌ yꞌukꞌa̱nɨt, jøts ja ma̱a̱dsa̱ꞌ kya̱ꞌa̱dɨt. Ku ja tsa̱jp yꞌadøtspøjkøxnɨt, tukɨꞌɨyɨ tum jadeꞌen yja̱ttɨt ti jaty jam ejtp tsa̱jpwemp.
24058	MAT 24:32	’Øy xꞌukja̱ꞌgyukɨdɨt yø madya̱ꞌa̱ky ku yø iigɨ kipy yiknɨmadya̱ꞌa̱ky: Ku ja yꞌawa̱j yꞌaxeeñ uꞌnknɨm, jøts pyɨdsimy ja yꞌa̱a̱y, jadeꞌents meets ja xnɨja̱wɨ ku ja yꞌa̱nda̱ꞌa̱kwa̱nɨ.
24062	MAT 24:36	’Kaꞌats pøn tnɨja̱wɨ pønɨ ti xøøw pønɨ ti jumøjt ja jadeꞌen yja̱tt, nɨ ja a̱nkɨlɨstøjk ja tkanɨja̱wɨdɨ pøn jap tsa̱jpjøtpytɨ, jøts nɨ øts ja køꞌøm nganɨja̱wɨ. Tuꞌugyɨ ja Dios Teety ja tnɨja̱wɨ.
24063	MAT 24:37	’Nayɨdeꞌen sa̱m ja Noé yja̱jty, nayɨdeꞌents jadɨgojk yja̱tt ku ø nmeꞌent.
24068	MAT 24:42	’Nayjøpꞌejxɨdɨts meets, kumɨ kaꞌ xnɨja̱wɨdɨ pønɨ juunɨ ø nmeꞌent.
24071	MAT 24:45	’Pømbɨ tumbɨ døꞌøn wijy, jaꞌats ɨdøꞌøn ja tyimyɨda̱ꞌa̱mp pøn jaty ja wɨndsøn jam yiktsɨnaapy tyøjkjotp, jøts ja aba̱a̱dɨ tmoꞌot kyaaky yjɨɨꞌkxy.
24078	MAT 25:1	’Jøts ja Dios kyutujk jadeꞌen yja̱tt midi yja̱a̱ꞌy ja tyanɨtanaapy sa̱m nɨma̱jk ja kiixyeꞌ una̱ꞌjkɨndɨ, midi ja yja̱j ojts tꞌukondɨ jøts ja tmɨnøjkxtɨ ma̱ ja ja̱a̱ꞌy jam yꞌamajtskɨwya̱ꞌa̱ndɨ, jøts ja jemya̱a̱ꞌy twɨndsøꞌøgɨwya̱ꞌa̱ndɨ.
24091	MAT 25:14	’Nayɨdeꞌen ɨdøꞌøn Dios kyutujk midi yja̱a̱ꞌy ja tyanɨtanaapy, sa̱m tuꞌuk ja̱a̱ꞌy wyɨnaty choonwa̱nɨ, jøts ja ñøjkxwa̱nɨ abikña̱a̱jx abikya̱jp, wɨnets ja ojts twa̱a̱dsøy pøn jaty ja jam yiktumpy jøts ja ttanɨpɨjky ja myeeñ.
24092	MAT 25:15	’Tuꞌuk tmøøy magoxk mil, jøts jaduꞌuk majtsk mil, jøts jaduꞌuk tukmil, jadeꞌen ja ojts tmøꞌøy sa̱ pønjabøn ja wijyꞌa̱jtɨn tmøødɨ. Jøts ja chøøꞌñ ñijkxy wɨdejtpɨ abikyꞌet.
24096	MAT 25:19	’Xjats kyɨmjekñɨm ja tumbɨtøjk wyɨndsøn wyɨmbijty, xjats ja tyikwɨngukɨdɨ ja meeñ.
24108	MAT 25:31	’Ku ø nmeꞌent wɨndsønꞌa̱jtpɨ, nɨꞌawɨdity nɨdukɨꞌɨyɨ ja a̱nkɨlɨstøjk nmøøtmeꞌent, jøts ø nꞌɨxa̱ꞌa̱kt jam kunuuꞌkxy kyutujkta̱a̱jk jøpꞌa̱m.
24118	MAT 25:41	’Wɨnets øts ja nnøjmɨdɨt ja nꞌana̱jyꞌambyɨttɨ: “Jɨwa̱ꞌa̱ktɨ, kidi øts ya̱ xwɨnꞌejxtɨ meets kawɨndɨɨdyumbɨdɨ; nøjkxtɨ jap ma̱ ja jøøn jap nɨjuunɨ kyaꞌøøky, midi ja mɨkuꞌ yiktajøpꞌejxtɨp møøt ja mɨkuꞌa̱nkɨlɨstøjktɨ.
24350	MRK 2:21	’Kaꞌaxɨ pøn wyetpach ttaꞌagɨyɨ jemwyet midi tyimyjemñɨm; ku ja jadeꞌen yiktuꞌunt, jøts kumɨ mujkpɨ ja jemwyet, jøts ja tja̱a̱ktyimgyøøꞌtsnɨ ja wetpach, ja̱a̱ktyimyɨwenɨp ja kyøøtsꞌa̱jtɨn jaꞌ.
24384	MRK 3:27	’Nɨpøn mɨdsep jap jadiꞌiñɨ kyatøkɨ jap jotmøk ja̱a̱ꞌy tyøkjøtpy, kunɨm ja tkøwøøndɨt tpakwøøndɨt; wɨnetnɨmts ja tpøkøjxɨdɨt ja pyɨkta̱ꞌa̱ky. ¿Ti sudso øts yø ja̱a̱ꞌy jeexyɨp ja mɨkuꞌ ndukmajtstuꞌuty kuk øts ja mɨkuꞌ wɨndsøn jawyeen tø ngamɨmada̱ꞌa̱ky?
24385	MRK 3:28	’Janch meets ɨdøꞌøn nnøjmɨ, jøts ku ja ja̱a̱ꞌy ja pyøky tukɨꞌɨyɨ yikmeeꞌkxy, tukɨꞌɨyɨ yikmaaꞌkxkixy ja kaꞌøñɨgajpxy ja kaꞌøñɨmadya̱ꞌa̱ky;
24649	MRK 9:42	’Øy pøngapøn pønɨ pøn øts nꞌuna̱ꞌjk nɨduꞌugɨn xyikpojkpɨtuujnɨyɨp, pønɨ pøn øts nꞌuna̱ꞌjk nɨduꞌugɨn xyiktundɨgøjyɨyɨp pøn jaty ø xjanchja̱ꞌwɨdɨp, neꞌegɨ ja øyɨk yꞌijty jøts pa̱a̱nda̱a̱k yiktayukwøønt ja ja̱a̱ꞌy pønɨ pøn jadeꞌen adøtsp jøts ja mejyjotp yikuwɨbepɨt.
24656	MRK 9:49	’Nɨdukɨꞌɨyɨ ja Dios yja̱a̱ꞌy nøjkx ayoꞌomba̱a̱ty ya̱ na̱xwiiñ, jøts ku døꞌøn jadeꞌen tpa̱a̱ty tꞌixy wɨnets ja nøjkx jawaanɨ øy pyɨdsømnɨ. Jadeꞌen ɨdøꞌøn ndejɨnt nꞌukpɨkta̱a̱jkɨnt ejxɨm ja jɨyujk yøxy ku ja ka̱a̱n ja møøt yiktamɨyoxɨ, jawaanɨ øy ja nøjkx pyɨdsømnɨ.
24743	MRK 12:1	Wɨnets ja Jesús tmɨga̱jpxøjkɨyɨɨꞌñ ja ja̱a̱ꞌy ejxpajtɨn madya̱ꞌa̱kyøjxp, yɨdeꞌen ja wya̱a̱ñ: ―Jaa døꞌøn ja̱a̱ꞌy wyɨnaty tuꞌuk pøn ja uvɨ tsa̱ꞌa̱m ojts tteeñ kya̱mjotp; jøts ja yikxon tnagueemy tnabɨjky, jøts ku ja jadeꞌen tꞌuktuuñ wɨnets ja tyikꞌøyɨyɨɨꞌñ tuꞌuk ja uvɨ kumda̱a̱jk ma̱ ja uvɨ tsa̱ꞌa̱m nøø ojts ɨdøꞌøn ja jadeꞌen tyikꞌøyɨ, xjats ja tpøjch tuꞌuk tøjk janch køjxp jam kya̱mjotp. Ka̱m ejxꞌeta̱a̱jk ɨdøꞌøn ja yikꞌøyɨyɨɨꞌñ, ojts ɨdøꞌøn ja jadeꞌen tyikꞌøyɨgyixy. ’Wɨnets ja tamuky tkøya̱jkna̱a̱ ja kya̱m, tumbɨ ja ojts ttukmɨdañ, jøts ja ñøjkxnɨ abiky et.
24748	MRK 12:6	’Jamts ja kuga̱m mya̱jnkuꞌnk wyɨnaty tø tmøøtañ, tuꞌugyɨ ja tꞌuꞌnkꞌaty, jaꞌats ja jam køꞌøm myøøta̱a̱n, jaꞌayɨ ja yjanchøjkpy; xjats ja ojts ɨxꞌoojk tkexñɨm, yɨdeꞌen ja wya̱a̱ñ: “Yikwɨndsøꞌøgɨp yø kumɨ øts nꞌuꞌnk yøꞌ.”
24793	MRK 13:7	’Jøts ku meets ja tsep øy ma̱ xnɨmadoꞌot ku ja tsep wyɨngonɨ, kidi mdsøꞌøgɨdɨ kumɨ ja̱tp ɨdøꞌøn ja jadeꞌen, kaꞌap ja ña̱xt jøts kaꞌap jaꞌ tɨɨdyuꞌunɨn xøøwɨ.
24795	MRK 13:9	’Jøts øyɨm mnayꞌejxꞌetɨdɨt; kumɨ myikøya̱kp meets ma̱ kudunktøjk yikutuktɨ, jøts mee nøjkx myiktsiiky myikwøpy jap tsa̱ptøjkjøtpy. Mwɨnguwa̱ꞌa̱gɨp mee nøjkx ja møj wɨndsøndøjk; øts meets jap xkunøjkxɨp jøts ja wɨndsøndøjk myikmadya̱ꞌa̱gɨdɨt, xjats meets ɨdøꞌøn ja njaꞌ xnɨgubojkɨt.
24800	MRK 13:14	’Jadeꞌen ja Dios kyugajpxy Daniel tja̱a̱y tuꞌuk ja nøky ma̱ ja ojts tnɨgajpxy midi ja ja̱a̱ꞌy tyikma̱ꞌa̱tp, jøts ku meets ja jadeꞌen xꞌext ku ja ma̱ tø yikpɨkta̱ꞌa̱ky ma̱ ja kyapa̱a̱tꞌatyɨ ―pønɨ pøn ya̱ꞌa̱t nøkyajpxpy, wan tja̱ꞌgyukɨ―, jøts pønɨ pøn jam Judea tsɨnaadyɨp wan tkaknøjkxtɨ jam kojpkjotp.
24807	MRK 13:21	’Pønɨ pøn mdukmadojɨdɨp, pønɨ pøn mnɨma̱a̱jyɨdɨp: “Ejxtɨ, ɨxya̱ døꞌøn ja Cristo”, uk ku myiknøjmɨdɨt “Ejxtɨ, ɨxem ja Cristo tyanɨ”, kidi xmɨbøktɨ.
24810	MRK 13:24	’Ku døꞌøn ja tiempɨ ña̱xt ma̱ et ja ayoꞌon tyunɨyɨt, wɨnet ja xøøw yꞌookt, wɨnet ja poꞌ yꞌookt, jøts ja kaꞌap yꞌukꞌa̱nɨdɨt,
24814	MRK 13:28	’Uk patmadojɨdɨk øts ja nꞌɨxpøjkɨn: Ku ja iigɨ kipy yꞌawa̱j yꞌuꞌnkꞌaty jøts ku ja kujk xyɨmumbøjknɨ, jadeꞌen yiknɨja̱wɨ ja et jøts ku yꞌa̱nda̱ꞌa̱kwa̱nɨ.
24818	MRK 13:32	’Kaꞌap ja et ja xøøw yiknɨja̱wɨ pønɨ juunɨ døꞌøn ja jadeꞌen yja̱tt, nɨpøn ja tkanɨja̱wɨ, nɨ a̱nkɨlɨs ja tkanɨja̱wɨ, jøts nɨ Dios Uꞌnk ja tkanɨja̱wɨ. Ja Dios Teety ja tuꞌugyɨ tnɨja̱ꞌwɨp.
24819	MRK 13:33	’Jøts nayjøpꞌejxɨdɨ meets ejtp, ejtp ja Dios xꞌajotꞌa̱ttɨt kumɨ kaꞌap meets ja xnɨja̱wɨ pønɨ juunɨ øts wyɨnaty nwɨmbejtkojmɨt.
25236	LUK 6:21	’Nay Dios ja tkunuuꞌkxp pøn yuꞌooꞌktɨp xøꞌooꞌktɨp, jaꞌ ja tyikna̱jxkøjxp. ’Jøts pøn ya̱xtɨp jɨɨdyɨp, kunuuꞌkxy Dios ja nayɨdeꞌen yikꞌityɨdɨ, jaꞌats ja ttukpa̱a̱dɨdɨp ja xonda̱a̱jkɨn.