23223	MAT 1:10	diꞌibʉ teetyꞌa̱jtʉ Manasés, diꞌibʉ teetyꞌa̱jtʉ Amón, diꞌibʉ teetyꞌa̱jtʉ Josiiʉs,
23228	MAT 1:15	diꞌibʉ teetyꞌa̱jtʉ Elyaza̱a̱r, diꞌibʉ teetyꞌa̱jtʉ Matán, diꞌibʉ teetyꞌa̱jtʉ Jakoob.
23229	MAT 1:16	Jakoob yʉꞌʉ teetyꞌa̱jtʉ Josee, diꞌibʉ Mariiʉ mʉʉt pyejky. Esʉ Mariiʉ yʉꞌʉ ta̱a̱kꞌa̱jtʉ ja Kristʉ, jaꞌa njʉna̱ꞌa̱nʉm ja Nindsʉnꞌa̱jtʉm Jesukristʉ.
23231	MAT 1:18	Dʉꞌʉn myiiñ jyajty ja Jesukristʉ. Yʉ Mariiʉ, Jesukristʉ tya̱a̱k, yʉꞌʉ naty pʉkánʉp ja Josee. Es ma̱a̱nʉmʉ naty kyapʉktʉ, Mariiʉ oj wyeꞌemy uꞌunkmʉʉt mʉt ja Espíritʉ Santʉ myʉkꞌa̱jtʉn.
23232	MAT 1:19	Josee jyikyꞌajty tʉyꞌa̱jtʉn mʉʉt es kyaj jyanayyajnidʉꞌxánʉ ma̱ Mariiʉ, jyadimmastuꞌudán wiꞌix kyajʉ ja̱ꞌa̱yʉty tnijáwʉdʉt.
23233	MAT 1:20	Ko dʉꞌʉn twinma̱a̱y, tuꞌugʉ Diosʉ ꞌyanklʉs tꞌijxy tsyuujóty myaꞌayóty es ꞌyanma̱a̱yʉ: —Josee, Davitʉ tyʉʉmp ꞌya̱a̱ts, katʉ xyjawʉ es xyꞌaxá̱jʉt yʉ Mariiʉ éxtʉmʉ mnʉdoꞌoxy, mʉt ko ja uꞌunk diꞌibʉ yajminaampy yajja̱ꞌtaampy, yʉꞌʉ Espíritʉ Santʉ jyaꞌa.
23234	MAT 1:21	Yʉ Mariiʉ tpa̱a̱da̱ꞌa̱ñ tuꞌugʉ uꞌunguꞌunk, es xypyʉjtákʉt ja xyʉʉ Jesús. Dʉꞌʉn txʉꞌátʉt mʉt ko yajnitsoꞌogaampy ja jyaꞌayʉty ko dyajtʉgoyánnʉ pyojpʉty.
23237	MAT 1:24	Ko ja Josee dyajwijy ja tsyuu myaꞌay, dʉꞌʉn ttuuñ éxtʉm ja Nindsʉnꞌa̱jtʉmʉ ꞌyánklʉsʉ naty tʉ tyuknipékyʉty. Ta tꞌaxa̱jʉ ja Mariiʉ éxtʉmʉ ñʉdoꞌoxy es oj tmʉnʉjxnʉ ma̱ tsyʉʉnʉ.
23238	MAT 1:25	Per kyaj tsyʉna̱a̱ydyʉ éxtʉm tsyʉʉnʉdʉ kasa̱a̱dʉ ja̱ꞌa̱yʉty extʉ ko ja Mariiʉ dyajmiiñ dyajja̱jty ja mya̱a̱nguꞌunk. Es ja Josee tpʉjtákʉ ja xyʉʉ Jesús.
23240	MAT 2:2	Es dyajtʉʉdʉ: —¿Ma̱a̱ net ja israelítʉdyʉ ryey diꞌibʉ tʉ myiñ tʉ jyaꞌty? Pes ndsooñ ma̱ xʉʉ pyʉdsemy. Tʉ nꞌíxtʉts ja myʉdsa̱ꞌa̱ es pa̱a̱dyʉts nnimindʉ es nꞌawdata̱ꞌa̱ndʉts.
23242	MAT 2:4	Netʉ rey dyajwoojʉ nidʉgekyʉ ja teedywyindsʉ́nʉty es ja diꞌibʉty tsa̱jptʉgóty yaꞌʉxpʉjktʉp, es dyajtʉʉy: —¿Ma̱a̱ net myina̱ꞌa̱ñ jya̱ꞌta̱ꞌa̱ñ ja Kristʉ?
23247	MAT 2:9	Mʉdʉ tya̱dʉ reyʉ ꞌyayuk ñʉjxtʉ ja ja̱ꞌa̱yʉty. Net ja mʉdsa̱ꞌa̱ diꞌibʉ naty tʉ tꞌixtʉ ma̱ ja ñáxʉty, kyʉxeꞌky jatʉgok, es yʉꞌʉjʉty tpanʉjxtʉ extʉ ko jya̱jttʉ ma̱ naty ja mʉdsa̱ꞌa̱ tʉ wyʉꞌʉmʉ tʉjk nikʉjxm ma̱ naty ja mixyuꞌunk.
23249	MAT 2:11	Ta tyʉjkʉdʉ tʉgoty, es tpattʉ ja mixyuꞌunk mʉdʉ tya̱a̱k Mariiʉ. Net ñaygyoxtʉna̱a̱ydyákʉdʉ es tꞌawda̱jttʉ ja mixyuꞌunk. Ta tꞌagajtʉ ja myayꞌátyʉty es tmooydyʉ oorʉ, ja oybyʉ pa̱ꞌa̱k xuꞌkpʉ es jatuꞌugʉ pa̱ꞌa̱k xuꞌkpʉ diꞌibʉ xyʉꞌa̱jtypy mirrʉ.
23251	MAT 2:13	Ko tya̱a̱dʉ jyʉmbijttʉ, ta ja Josee tꞌijxy tsyuujóty myaꞌayóty tuꞌugʉ Diosʉ ꞌyanklʉs. Ta ꞌyanma̱a̱yʉ: —Pʉdʉꞌʉk. Mʉnʉjx ja mnʉdoꞌoxy esʉ ꞌyuꞌunk, es nʉjxtʉ tsojk Ejiptʉ es wʉꞌʉmdʉ jap extʉ kots ʉj mij nꞌawánʉdʉt es mjʉmbíttʉt, mʉt ko Eroodʉs ꞌyʉxta̱ꞌa̱yaampy yʉ mixyuꞌunk es dyaꞌooga̱ꞌa̱ñ.
23268	MAT 3:7	Es ko ja Fwank tꞌijxy ko mayʉ fariseeʉty esʉ saduseeʉty ñimínʉdʉ ma̱ yajnʉbéty, ta tꞌanma̱a̱y: —Miidsʉty dʉꞌʉn éxtʉmʉ awa̱ꞌa̱ndsa̱ꞌa̱ñʉn. Es éxtʉmʉ tsa̱ꞌa̱ñʉty tkugaꞌaktʉ ja jʉʉn kʉdiibʉ tyóyʉt, miits mjʉnándʉp xytyijy ko mnitsoꞌoktʉt mʉdʉ mnʉbajtʉn es ko dʉꞌʉn ja Dios kyaj mdʉydyúnʉdʉt éxtʉmʉ pojpʉ ja̱ꞌa̱yʉty.
23275	MAT 3:14	Tim jawyiin kyaj tjakupʉkáñ ja Fwank, es tꞌanma̱a̱y ja Jesús: —Mijtsʉ dʉꞌʉn mjapátʉp xyajnʉbátʉdʉts, ¿es wiꞌixʉts ʉj mij nyajnʉbátʉt?
23284	MAT 4:6	Ta tꞌanma̱a̱y: —Pʉn mijtsʉ dʉꞌʉn ja Dios mꞌUꞌunkꞌa̱jtʉp, naygyujʉbijpnáxʉdʉ, mʉt ko ja Diosʉ jyaaybyajtʉn jyʉnaꞌañ: Ja Dios tyukꞌanaꞌamdʉp ja ꞌyánklʉsʉty es mgwentʉꞌátʉdʉt. Myajpʉdʉꞌʉgʉdʉp mʉdʉ kyʉꞌʉ kʉdiibʉ tsa̱a̱ dyajtsayútʉt ja mdeky.
23288	MAT 4:10	Net ja Jesús tꞌanma̱a̱y: —Nʉjx, Satanás. Mʉt ko ja Diosʉ jyaaybyajtʉn jyʉnaꞌañ: “Mꞌawdátʉp ja mWindsʉ́n Dios, es xymyʉdúnʉt yʉꞌʉyʉ jeꞌeyʉ.”
23296	MAT 4:18	Tuꞌuyeꞌebyʉ natyʉ Jesús ma̱ yʉ Galileeʉ Myejyñbya̱ꞌa̱, ko tꞌijxy nimajtsk tukkaꞌaxʉ ʉna̱ꞌk. Yʉꞌʉ natyʉ Simonk diꞌibʉ nandʉꞌʉn xyʉꞌa̱jtypy Peedrʉ, es jatuꞌuk jaꞌadʉm ja Andrés. A̱jkxma̱jtstʉbʉ naty, yʉꞌʉ naty kyujʉbijpna̱jxtʉp ja ꞌya̱jkxma̱jtsn nʉjoty.
23320	MAT 5:17	’Kyaj xywyinmáydyʉt ko ʉj nyajtʉgoyaꞌañ ja Moisesʉ ꞌyanaꞌamʉn o ja ꞌyʉxpʉjkʉnʉ Diosʉ kyuga̱jxpʉty. ¡Ni wiꞌix tsoo! Jaꞌats tʉ nnimíñ esʉts nguydyuna̱ꞌa̱ñʉts.
23324	MAT 5:21	’Miidsʉty tʉ xymyʉdowdʉ ko ja nꞌaptʉjkꞌa̱jtʉm yaꞌꞌanma̱a̱ydyʉ: “Katʉ myajja̱ꞌa̱yꞌeeky. Diꞌibʉ yaꞌeꞌkypy tuꞌuk pʉ́n, yʉꞌʉ yajmʉnʉjxʉp ma̱ tkumʉdówʉt.”
23330	MAT 5:27	’Miidsʉty tʉ xymyʉdowdʉ ko yajnigajxy jékyʉp: “Katʉ xyajtʉgóy ja pʉjk ukʉnʉ wyindsʉꞌkʉn.”
23336	MAT 5:33	’Nandʉꞌʉn miidsʉty tʉ xymyʉdoodʉ ko yaꞌꞌanma̱a̱ydyʉ ja nꞌaptʉjkꞌa̱jtʉm: “Katʉ xywya̱ndaꞌaky tii andakʉngyʉjxm. Mguydyúnʉbʉ dʉꞌʉn diꞌibʉ mwa̱ndakypy ma̱ Nindsʉnꞌa̱jtʉm.”
23341	MAT 5:38	’Miidsʉty tʉ xymyʉdowdʉ ko yajnigajxy jékyʉp: “Mdukkʉbátʉp ja wiin ak wiin esʉ tʉts ak tʉts.”
23346	MAT 5:43	’Nan tʉ xymyʉdoodʉ ko yajnigajxy jékyʉp: “Mdsókʉp ja mmʉdʉjkpa̱ꞌa̱, es mdukꞌakꞌátʉp ja mmʉdsip.”
23361	MAT 6:10	Min mij es myajkutúkʉt ja ya̱ naxwiiñ, es yajtúnʉp ja mdsojkʉn ya̱a̱ éxtʉm jam tsa̱jpótm.
23362	MAT 6:11	Meegyʉts tyam diꞌibʉts xytyʉgoyꞌa̱jtxʉp esʉts ngay nꞌuugʉt.
23383	MAT 6:32	Mʉt ko ja ja̱ꞌa̱yʉty diꞌibʉ kyaj tmʉdundʉ Dios ma̱a̱y ta̱jtʉp mʉt tʉgekyʉ tya̱a̱dʉ. Pes ja mDeedyʉ tsa̱jpótmʉdʉ ñija̱ꞌa̱p ko mdʉgoyꞌa̱jtxʉdʉp tʉgekyʉ tya̱a̱dʉ.
23387	MAT 7:2	Mʉt ko éxtʉm miits xypyayoꞌoydyʉ ja wiinkpʉty, Dios nandʉꞌʉn mbayoꞌoyʉdʉp miidsʉty. Extʉm mba̱a̱t njʉna̱ꞌa̱nʉm, mʉt ja armuun diꞌibʉ mʉʉt xykyijxy ja wiinkpʉty, nan yʉꞌʉ mʉʉt Dios mgijxʉdʉt ja mjaꞌajʉty.
23389	MAT 7:4	¿Es wiꞌix mjʉna̱ꞌa̱ñ: “Mʉguꞌuk, nꞌokjuꞌtʉmʉ tadʉ kepywyayuꞌunk diꞌibʉ jap mmʉda̱jtypy mwiinóty”, es kyaj mnayjyáwʉty ko mij xymyʉdaty ja mʉj kepy jap mwiinóty?
23390	MAT 7:5	Mnayꞌandijyʉty éxtʉmʉ ja̱ꞌa̱y diꞌibʉ jikyꞌa̱jtp tʉyꞌa̱jtʉn mʉʉt. Yajpʉdsʉ́m jawyiinʉ tadʉ mʉj kepy diꞌibʉ jap mwiinóty, es dʉꞌʉn mba̱a̱t xyꞌixy yajxón es xyjuudʉt tadʉ kepywyayuꞌunk diꞌibʉ jap mmʉguꞌuk wyiinóty.
23393	MAT 7:8	Mʉt ko diꞌibʉ ꞌyamdeepy, ꞌyaxá̱jʉp; es diꞌibʉ ꞌyʉxtaapy, pyatypy; es diꞌibʉ kyojxypy ja jʉnꞌa̱a̱ tʉjk a̱a̱, awátsxʉp ja tyʉjk a̱a̱.
23397	MAT 7:12	’Pes dʉꞌʉn diꞌibʉ miits mdsojktʉp es ja wiinkpʉty mdukmʉdúnʉdʉt, miits mdukmʉdúndʉbʉ taadʉ. Tya̱a̱dʉ dʉꞌʉn tʉ yaꞌꞌawijtsmíky tʉgekyʉ ja Moisesʉ ꞌyʉxpʉjkʉn esʉ Diosʉ kyuga̱jxpʉty.
23401	MAT 7:16	Miidsʉty mba̱a̱t xyꞌʉxkaptʉ mʉt éxtʉmʉ dʉꞌʉn ꞌyadʉꞌʉtstʉ. Kyaj yajtíky yʉ uuvʉ ma̱ yʉ apyñgyepy, es ni yʉ iigʉ ma̱ yʉ botonʉs pʉjy.
23408	MAT 7:23	Nétʉts ʉj nꞌanʉʉmʉt: “Ni na̱ꞌa̱ts miits tʉ ngaja̱ꞌa̱yꞌáttʉ. ¡Mastúttʉgʉts miidsʉty kaꞌoybyʉ mʉduumbʉty!”
23410	MAT 7:25	Myiiñ ja nʉʉ tuu, kyeemy ja mʉjnʉʉ es myiiñ ja mʉk poj ma̱ tadʉ tʉjk. Per kyaj kyʉda̱a̱y, mʉt ko yʉꞌʉ pyotsyꞌʉjxꞌa̱jtypy ja mʉj tsa̱a̱deꞌeky.
23412	MAT 7:27	Myiiñ ja nʉʉ tuu, ja mʉjnʉʉ kyeemy es myiiñ ja mʉk poj ma̱ tadʉ tʉjk. Ta kyʉda̱a̱da̱a̱y ja tʉjk.
23418	MAT 8:4	Esʉ Jesús tꞌanma̱a̱y: —Ix jaygyukʉ. Katʉ pʉ́n xyꞌanʉʉmʉ. Nʉjx winguwa̱ꞌa̱gʉ ja teety, es yak ja mwindsʉꞌkʉn éxtʉmʉ Moisés dyajnigutujkʉ, es dʉꞌʉn nidʉgekyʉ ja̱ꞌa̱yʉty tnijáwʉdʉt ko tʉ mꞌagʉdaꞌaky.
23423	MAT 8:9	Ʉj kʉꞌʉm nmʉda̱jtypyʉts ja nwindsʉ́n diꞌibʉts xyꞌanaꞌamp, es nandʉꞌʉn nmʉdátyʉts ja solda̱a̱dʉty diꞌibʉts nꞌaneꞌempy. Kots nꞌanʉʉmʉ yʉꞌʉjʉty niduꞌuk: “Nʉjx”, nʉjxp, es kots nꞌanʉʉmʉ jatuꞌuk: “Min”, miimp, es kots ndukꞌaneꞌemy yʉ nduumbʉts ti ttúnʉt, tyiimpy.
23438	MAT 8:24	Tiꞌin myiiñ tuꞌugʉ mʉk poj. Ta ja mejyñ ñikapy extʉ tyʉjkʉnʉ nʉʉ barkoty. Ma̱a̱bʉ natyʉ Jesús.
23440	MAT 8:26	Ta ja Jesús ꞌyanma̱a̱yʉdʉ: —¿Ti ko nʉgoo mꞌoktsʉꞌkʉdʉ? Miits mmʉda̱jttʉp jeꞌeyʉ waanʉ ja mmʉbʉjkʉnʉty. Ta pyʉdeꞌky ja Jesús, es tꞌooy ja poj es ja mejyñ. Ta oj wyʉꞌʉmʉdyaꞌay amoñʉ es tʉmijtkʉ.
23454	MAT 9:6	Pes oy. Min nꞌoktukꞌixtʉ ko ʉj, ja Naxwíñʉdʉ Ja̱ꞌa̱yʉdyʉ Kyudʉnaabyʉ, ʉjtsʉ dʉꞌʉn nmʉda̱jtypyʉts ja mʉkꞌa̱jtʉn ya̱ naxwiiñ es nmaꞌxʉdʉts ja pojpʉ. Net tꞌanma̱a̱y ja xux ja̱ꞌa̱y: —Pʉdʉꞌʉk. Yajmúk ja mmabajn es nʉjx ma̱ mdʉjk.
23457	MAT 9:9	Ta Jesús jam tsyoꞌoñ es tꞌijxy tuꞌugʉ ja̱ꞌa̱y diꞌibʉ xyʉꞌa̱jtypy Matewʉ, ja ꞌyuꞌuñʉ ma̱ yajꞌyáky ja kugʉbety. Ta tꞌanma̱a̱y: —Pamiingʉts es nꞌʉxpʉjkpʉꞌátʉt. Ta Matewʉ pyʉdeꞌky, es tpadsoꞌoñ ja Jesús.
23458	MAT 9:10	Ma̱ tadʉ xʉʉ ꞌyaꞌuxꞌa̱jty ja Jesús ma̱ yʉ Matewʉ tyʉjk, mʉt mayʉ yajkugʉbajtpʉty es nan nigana̱a̱gʉty diꞌibʉ ꞌyandijtʉp pojpʉ ja̱ꞌa̱yʉty, es tiꞌigyʉ mʉt ja ꞌyʉxpʉjkpʉdyʉ Jesús.
23463	MAT 9:15	Netʉ Jesús tꞌadsooy: —¿Tii mba̱a̱t ꞌyittʉ jotmaymyʉʉt yʉ diꞌibʉ tʉ yajwówdʉ ma̱ tuꞌugʉ ja̱ꞌa̱y pyeky ma̱a̱nʉm ja pʉjkpʉ yedyʉjk ꞌyakꞌity mʉt yʉꞌʉjʉty? Miimp ja tiempʉ ma̱ yajpʉjkʉdʉt ja pʉjkpʉ yedyʉjk, taanʉmʉ dʉꞌʉn ꞌyayuꞌáttʉt.
23466	MAT 9:18	Ma̱ ja Jesús tꞌanʉʉmʉdʉ tya̱a̱dʉ, tuꞌugʉ israelítʉdyʉ wyindsʉ́n jyajty ma̱ ja Jesús, ñaygyoxtʉna̱a̱ydyákʉ es tꞌanma̱a̱y: —Yʉ nnʉʉxʉts tʉ ꞌyeeky. Pʉn mnʉjxp mij es mgʉꞌʉnikeempy, jikyꞌátʉp jatʉgok.
23469	MAT 9:21	mʉt ko dʉꞌʉn ñayjyʉnaꞌañʉty: “Mʉt yʉꞌʉyʉ kots nnaydyukpa̱a̱dʉdʉt yʉ wyitʉ Jesús, agʉda̱ꞌa̱gʉpts.”
23472	MAT 9:24	—Pʉdsʉmdʉ ya̱a̱. Yʉ kixyuꞌunk kyaj tʉ ꞌyeeky. Ma̱a̱bʉ dʉn jam. Ja ja̱ꞌa̱yʉty jeꞌeyʉ ttukxiꞌiktʉ.
23476	MAT 9:28	Es ko Jesús jyajty ma̱ ja tʉjk, net ja wiindsʉty ñimiinʉdʉ, es yʉꞌʉ dyajtʉʉy: —¿Mmʉbʉjktʉp miidsʉty ko ʉj mba̱a̱dʉdsʉ tya̱a̱dʉ nduñ? Net jaꞌajʉty jyʉnandʉ: —Ti ko kʉdii, Windsʉ́n.
23489	MAT 10:3	Felipʉ; Bartolomee; Tomás; Matewʉ ja yajkugʉbajtpʉ; Santya̱ꞌa̱gʉ ja Alfeeʉ mya̱a̱nk; Tadeeʉ;
23494	MAT 10:8	Yaꞌꞌagʉda̱ꞌa̱ktʉ ja puma̱ꞌa̱yʉty, yajjikypyʉ́ktʉ ja oꞌkpʉty, tukniwa̱ꞌa̱tstʉ diꞌibʉ myʉda̱jttʉp ja leprʉ pa̱ꞌa̱m, es yajpʉdsʉ́mdʉ ja kaꞌóybyʉty. Miits mꞌaxá̱jʉdʉ tya̱dʉ mʉkꞌa̱jtʉn nadʉꞌʉñʉ, nan katʉ myajmʉjúydyʉ ko dʉꞌʉn xytyúndʉt.
23517	MAT 10:31	Katʉ mdsʉꞌʉgʉdʉ. Miidsʉdyʉ dʉꞌʉn ja Dios mmʉda̱jtʉdʉp kumay waanʉ niꞌigʉ kʉdiinʉm may ja joonuꞌungʉty.
23536	MAT 11:8	Es pʉn kyaj, ¿tii dʉn oj xyꞌixtʉ? ¿Tuꞌugʉ yedyʉjk oy xyoxypyʉ? Miits mnija̱ꞌa̱dʉp ko diꞌibʉ dʉn nayxyojxʉdʉp jam ꞌyittʉ ma̱ tyʉjkʉdyʉ réyʉty.
23541	MAT 11:13	Diꞌibʉ ja Moisés es nidʉgékyʉdyʉ Diosʉ kyuga̱jxpʉty ñikaktʉ kʉxja̱ꞌa̱y ma̱ ja Diosʉ jyaaybyajtʉn ma̱a̱nʉmʉ naty kyamíñ ja Fwank, tʉgekyʉ tnigajxy ko myina̱ꞌa̱ñ jya̱ꞌta̱ꞌa̱ñ ma̱ ja Dios yajkutuka̱ꞌa̱ñ.
23553	MAT 11:25	Ma̱ tadʉ tiempʉ ja Jesús kya̱jxtáky, es jyʉnáñ: —Tatituꞌunk, nꞌawda̱jtypyʉts mij diꞌibʉ Windsʉnꞌa̱jtp tsa̱jpótm es ya̱ naxwiiñ, jaꞌa ko mij tʉ xyuꞌutsy ja mꞌayuk mʉt ja ja̱ꞌa̱yʉty diꞌibʉ yajtijtʉp ʉxpékyʉty es wijyjyaꞌayʉty, per mij tʉ xytyukꞌixy ja ja̱ꞌa̱y diꞌibʉ dʉꞌʉn éxtʉm ʉna̱ꞌkuꞌungʉty.
23559	MAT 12:1	Ma̱ tuꞌugʉ sa̱a̱bʉdʉ xʉʉ Jesús mʉt ja ꞌyʉxpʉjkpʉ ña̱jxtʉ triigʉ kamoty, es ja ꞌyʉxpʉjkpʉty tkutʉjtʉ ja triigʉ, es twinxatstʉ, es tjʉꞌxtʉ ja pya̱jk, mʉt ko yuꞌoogʉdʉ.
23563	MAT 12:5	¿O kyajnʉm xyꞌʉxpʉktʉ ja Moisesʉ ꞌyanaꞌamʉn ko ja teety ma̱ ja mʉj tsa̱jptʉjk kyaj pyoꞌxtʉ ma̱ ja poꞌxʉnxʉʉ?, es nan ni tya̱a̱dʉ tʉ kyapekytyundʉ.
23565	MAT 12:7	Miidsʉty kyajnʉm xyjaygyúkʉdʉ diꞌibʉ dʉn ꞌyandijpy ja Dios ma̱ yʉ jyaaybyajtʉn ma̱ jyʉnaꞌañ: “Ʉj ndsejpyʉts es xymyʉdáttʉt ja paꞌꞌayoꞌon, es kyajts ndseky es xytyukwindsʉꞌʉgʉdʉts ja jʉyujkʉty.” Kooxyʉp xyjaygyúkʉdʉ, kyajxyʉp xypyekymyoꞌoy ja ja̱ꞌa̱yʉty diꞌibʉ tʉ kyapekytyúñ.
23592	MAT 12:34	¡Miidsʉty dʉꞌʉn éxtʉmʉ awa̱ꞌa̱ndsa̱ꞌa̱ñʉn! ¿Wiꞌix mba̱a̱t xymyadya̱ꞌa̱ktʉ ja oybyʉ es miidsʉty kʉꞌʉm mꞌaxʉkja̱ꞌa̱yꞌa̱jttʉp? Jaꞌa ko ja a̱a̱ kyajxypy ja diꞌibʉ yajpiꞌipy yajkejpy jodoty.
23598	MAT 12:40	Mʉt ko dʉꞌʉn éxtʉm ja Jonás ꞌyijty mʉj a̱jkx jodoty tʉgʉk xʉʉ es tʉgʉk ux, nandʉꞌʉn ʉj, ja Naxwíñʉdʉ Ja̱ꞌa̱yʉdyʉ Kyudʉnaabyʉ, nꞌita̱ꞌa̱ñ tʉgʉk xʉʉ es tʉgʉk ux na̱a̱xóty.
23608	MAT 12:50	Mʉt ko oytyim pʉ́nʉty diꞌibʉ tyiimpy ja tsyojkʉndsʉ nDeedyʉts diꞌibʉ jam tsa̱jpótm, yʉꞌʉdsʉ dʉꞌʉn éxtʉm ja nmʉgaꞌaxʉts yedyʉjk toxytyʉjkʉty es éxtʉmdsʉ nda̱a̱gʉn.
23609	MAT 13:1	Ma̱ tadʉ xʉʉ Jesús tsyoꞌoñ ma̱ ja tʉjk es oj ñejxy mejyñbyʉꞌa̱a̱y, es ñaxweꞌtsy jam.
23626	MAT 13:18	’Mʉdowdʉ diꞌibʉ myadyakypy ja ijxpajtʉn ma̱ ja ja̱ꞌa̱y oj twʉjy ja triigʉ.
23627	MAT 13:19	Diꞌibʉ myʉdoodʉp wiꞌix ja tsa̱jpótmʉdʉ kutujkʉn es kyaj tjaygyúkʉdʉ, dʉꞌʉn yʉꞌʉ éxtʉm ma̱ ja tʉʉmt kyaꞌay tuꞌa̱a̱y. Myiiñ ja mʉjkuꞌugópk es pyʉjkxʉ ja Diosʉ ꞌyayuk diꞌibʉ dʉꞌʉn niꞌipyʉn jyodoty.
23628	MAT 13:20	Ma̱ ja tʉʉmt kyaꞌay ma̱ ja tsa̱a̱deꞌeky patkʉꞌp, jaꞌa ꞌyandijpy ja ja̱ꞌa̱yʉty diꞌibʉ myʉdoodʉp ja Diosʉ ꞌyayuk es tꞌaxá̱jʉdʉ xondaꞌaky ꞌya̱a̱ xondaꞌaky jyot.
23630	MAT 13:22	Ma̱ ja tʉʉmt kyaꞌay ma̱ ja apyñ myuxy, jaꞌa ꞌyandijpy ja diꞌibʉ myʉdoodʉp ja Diosʉ ꞌyayuk; per jaꞌayʉ wyinma̱ꞌa̱ñꞌa̱jttʉp diꞌibʉ tyukjikyꞌáttʉp ya̱ naxwiiñ es ja jotkujkja̱ꞌa̱yꞌa̱jtʉn winꞌʉꞌʉn winxá̱jʉdʉp, es tkajamyetsy Diosʉ ꞌyayuk, es kyaj dyajmʉj dyajmáyʉdʉ ja Diosʉ ꞌyayuk ma̱ tya̱dʉ ja̱ꞌa̱yʉty.
23659	MAT 13:51	Net ja Jesús dyajtʉʉdʉ: —¿Mjaygyujkʉdʉp miidsʉty tʉgekyʉ tya̱a̱dʉ? Ta jaꞌajʉty ꞌyadsoodʉ: —Njaygyujkʉdʉpts Windsʉ́n.
23662	MAT 13:54	es jyajty ma̱ ja kyʉꞌʉmga̱jpn, es jap tyʉjkʉ yaꞌʉxpʉjkpʉ tsa̱jptʉgóty ma̱ tadʉ ka̱jpn. Es ja ja̱ꞌa̱yʉty dʉꞌʉñʉ wyʉꞌʉmʉdyaaydyʉ, es jyʉna̱ꞌa̱ndʉ: —¿Ma̱a̱ dʉnʉ tya̱a̱dʉ tʉ tjaty nʉgoo yʉ wijyꞌa̱jtʉn, es wiꞌixʉ dʉꞌʉn ko ttuñ ja mʉjꞌa̱jtʉn?
23663	MAT 13:55	Yʉꞌʉdsʉ tya̱dʉ tsajtspʉ mya̱a̱nk es tta̱a̱kꞌáty ja Mariiʉ, es tmʉgaꞌaxꞌáty ja Santya̱ꞌa̱gʉ, Josee, Simonk esʉ Juudʉs,
23664	MAT 13:56	esʉ myʉgaꞌaxtoxytyʉjkʉty nan ya̱a̱ tsyʉʉnʉdʉ ma̱ ʉdsa̱jtʉm. ¿Ma̱a̱ dʉnʉ tya̱a̱dʉ tʉgekyʉ tʉ tjaty?
23667	MAT 14:1	Ma̱ tadʉ tiempʉ Eroodʉsʉ naty gobernadoorꞌa̱jtp Galileeʉ. Ta tmʉdoy wiꞌixʉ naty yajmadyaꞌaky ja Jesús.
23674	MAT 14:8	Net ja kiixy oj wyinma̱ꞌa̱ñ myoꞌoyʉty jawyiin ja tya̱a̱k. Ta tꞌanma̱a̱y ja Eroodʉs: —Meegyʉts palanganoty yʉ Fwank Yajnʉbajtpʉ kyʉba̱jk.
23675	MAT 14:9	Mʉdʉ tya̱a̱dʉ oj ja rey Eroodʉs myay tyajy. Es kom tʉ naty twa̱ndaꞌaky es tʉ tmʉdowdʉ ja jabyeꞌxyʉty, ta jyʉnáñ es yajmoꞌoyʉt.
23682	MAT 14:16	Jesús tꞌanma̱a̱y: —Oy kyanʉjxtʉt. Moꞌoydyʉ miidsʉ kyaꞌay ꞌyukʉn.
23691	MAT 14:25	Móñʉmʉ Jesús myʉwingoonʉdʉ yʉꞌʉjʉty, tyuꞌuyoꞌoy nʉʉ wingʉjxy.
23706	MAT 15:4	Mʉt ko Dios jyʉnáñ: “Mwindsʉꞌʉgʉp ja mda̱a̱k mdeety”, es “ja diꞌibʉ kya̱jxpejkypy yʉ tyeety o yʉ tya̱a̱k, oogʉp yʉꞌʉ.”
23709	MAT 15:7	Miidsʉty diꞌibʉ nayꞌandíjʉdʉp es jyikyꞌattʉ tʉyꞌa̱jtʉn mʉʉt, yajxón tjamadyaky ja Diosʉ kyuga̱jxpʉ Isaiiʉ éxtʉmʉ dʉꞌʉn miidsʉty ko tkʉxja̱a̱y:
23712	MAT 15:10	Es ta ja ja̱ꞌa̱y dyáxʉdʉ es tꞌanma̱a̱ydyʉ: —Mʉdowdʉ es jaygyúkʉdʉ.
23714	MAT 15:12	Net ja ꞌyʉxpʉjkpʉty ñimiinʉdʉ es ꞌyanma̱a̱yʉdʉ: —¿Mnija̱ꞌa̱p ko yʉ fariseeʉty tʉ ꞌyákʉdʉ ko tʉ tmʉdoy ko dʉꞌʉn tʉ mjʉna̱ꞌa̱ñ?
23716	MAT 15:14	Mastuꞌuttʉ. Wiindsʉdyʉꞌʉ. Waꞌan twijtsꞌyoꞌoyʉdʉ jatuꞌugʉ wiints. Es pʉn tuꞌugʉ wiints wyijtsꞌyeꞌepy ja myʉwiints, nimajtsk kyunáxtʉt ma̱ tuꞌugʉ jut.
23721	MAT 15:19	Mʉt ko jodoty winma̱ꞌa̱ñótyʉ dʉꞌʉn pyʉdsemy yʉ axʉk winma̱ꞌa̱ñ, yʉ yajja̱ꞌa̱yꞌoꞌk, ko yʉ ja̱ꞌa̱y dyajtʉgóy ja pʉjk úkʉnʉ wyindsʉꞌkʉn, yʉ mʉꞌinduunk, yʉ maꞌtsk, yʉ andakʉn es yʉ niꞌoꞌo niyáxʉk.
23731	MAT 15:29	Ta Jesús tsyoꞌoñ jap es ñajxy ma̱ yʉ Galileeʉ Myejyñbya̱ꞌa̱. Ta pyatʉjkʉ ma̱ tuꞌugʉ kopk. Jam ñaxweꞌtsy.
23732	MAT 15:30	May ja ja̱ꞌa̱yʉty oj ñejxy ma̱ yʉꞌʉ naty, es oj tmʉnʉjxtʉ ʉxneybyʉ, wiints, uumʉty, kʉtúkpʉty, es mayʉ wiinkpʉty ja pa̱ꞌa̱m ja̱ꞌa̱yʉty. Jap tpʉjtáktʉ Jesús tyekyꞌʉjxy es yʉꞌʉ dyaꞌꞌagʉdaky.
23735	MAT 15:33	Net ja ꞌyʉxpʉjkpʉty ꞌyanma̱a̱yʉdʉ: —¿Per wiꞌix mba̱a̱t nbátʉm ja kyaꞌay ꞌyúkʉnʉ tya̱dʉ mayjyaꞌay? Ma̱ tya̱dʉ it kyaj pʉ́n tsyʉʉnʉ.
23741	MAT 15:39	Ta ja Jesús ñayjyʉga̱jxʉnʉ, es tyʉjkʉnʉ ma̱ ja barkʉ es oj ñʉjxnʉ ma̱ yʉ Magdalʉ it.
23744	MAT 16:3	Es jépyʉp mjʉna̱ꞌa̱ndʉ: “Tyam kyaj pyojʉꞌʉga̱ꞌa̱ñ. Ix tsaptsʉ tsa̱jp es mʉdʉ yoots.” Mnija̱ꞌa̱dʉp xyajnikajtʉt ja tiempʉ tsa̱jpótmʉdʉ, ¿wiꞌix xykyanijáwʉdʉ xyajnikajtʉt diꞌibʉ tuun ja̱jtʉp ma̱ tya̱dʉ tiempʉ?
23757	MAT 16:16	Netʉ Simonk Peedrʉ ꞌyanma̱a̱yʉ: —Mijtsʉ dʉꞌʉn ja Kristʉ, ja Diosʉ ꞌyUꞌunk.
23759	MAT 16:18	Mijtsʉ dʉꞌʉn Peedrʉ (diꞌibʉ ꞌyandijpy tsa̱a̱). Dʉꞌʉn mijts éxtʉm ja tsa̱a̱ ma̱ tuꞌugʉ tʉjk tsyondaꞌaky. Mijtskyʉjxm may ja ja̱ꞌa̱y xymyʉbʉ́ktʉdʉts, es ni ja oꞌkʉn tkamʉmada̱ꞌa̱gʉt ja ja̱ꞌa̱yʉty diꞌibʉts xymyʉbʉ́ktʉp.
23764	MAT 16:23	Es ja Jesús wya̱ꞌkʉmbijty es tꞌanma̱a̱y ja Peedrʉ: —¡Nikákʉts mij, mʉjkuꞌugópk Satanás! Jeꞌeyʉts mij xyꞌadsipy. Mij kyaj mwinmay éxtʉmʉ Dios, jeꞌeyʉ dʉꞌʉn éxtʉmʉ ja̱ꞌa̱yʉty.
23766	MAT 16:25	Mʉt ko diꞌibʉ jikyꞌata̱a̱mp mʉdʉ kyʉꞌʉm winma̱ꞌa̱ñ, dʉꞌʉmbʉ ja̱ꞌa̱y yajtʉgeepy ja jyikyꞌa̱jtʉn, per diꞌibʉ jikyꞌata̱a̱mp éxtʉmts ʉj ndukniꞌꞌixʉ, dʉꞌʉmbʉ ja̱ꞌa̱y kyaj dyajtʉgóy ja jyikyꞌa̱jtʉn.
23768	MAT 16:27	Mʉt ko ʉj, ja Naxwíñʉdʉ Ja̱ꞌa̱yʉdyʉ Kyudʉnaabyʉ, nmina̱ꞌa̱ñʉts mʉt ja myʉjꞌa̱jtʉnʉdsʉ nDeety es mʉdʉ ꞌyánklʉsʉty, es nétʉts nmoꞌoydyʉt éxtʉm niduꞌuk niduꞌuk tʉ ꞌyadʉꞌʉtstʉ.
23772	MAT 17:3	Es tiꞌin yʉꞌʉjʉty tꞌijxtʉ ja Moisés esʉ Eliiʉs myadya̱ꞌa̱ktʉ mʉdʉ Jesús.
23773	MAT 17:4	Net ja Peedrʉ tꞌanma̱a̱y ja Jesús: —Windsʉ́n, ¡oy ko ʉdsa̱jtʉm nya̱a̱ꞌa̱jtʉm! Pʉn mdsejpy, nꞌokꞌyaꞌóyʉdʉts tʉgʉʉgʉ ʉxkʉda̱ꞌa̱k tʉjk, tuꞌuk mij mjaꞌa, tuꞌugʉ Moisés jyaꞌa es jatuꞌuk tjaꞌaꞌátʉt ja Eliiʉs.
23774	MAT 17:5	Ma̱a̱nʉmʉ naty ja Peedrʉ ꞌyakkajxy, tuꞌugʉ yoots jantsy tʉꞌxp ꞌyabijttʉ, es ma̱ ja yoots yajmʉdooy ko jyʉnaꞌañ: —Tya̱a̱dʉdsʉ dʉꞌʉn ja nꞌUꞌungʉts diꞌibʉts ʉj njantsytsyejpy es diꞌibʉts ʉj mʉʉt njotkujkʉ. ¡Mʉmʉdowdʉ yʉꞌʉ!