7131	RUT 1:2	Wee ná wu mɛgɛ ki bye na Elimelɛki, wu shɔ wu mɛgɛ di ɲɛ na Nɔmi, ja wa mɛgɛ di ɲɛ na Makilɔn, wusama mɛgɛ di ɲɛ na Kilijɔn. Efirata shi shɛɛn pu bye pii na foro Zhude fiige ki ni Bɛtilɛhɛmu ni. Ba p’a nɔ Mowabu fiige ki ni wɛ, na diin wà.
7133	RUT 1:4	A pee jalaa p’i ba Mowabu shi wu wo pushaa shuun wa leŋɛ. Cee wa mɛgɛ ki bye na Ɔripa, wa mɛgɛ di ɲɛ na Wuruti. A p’i yèe kɛ shishiin pye wà.
7135	RUT 1:6	Ayiwa, ba Nɔmi ya pa logo na Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya wu shi shɛɛn pu tɛgɛ, na ɲɔlige kan pu mu na wu yaha Mowabu fiige ki ni wɛ, a wu ni jalaa cèe p’i gbegele na p’i yìri wà, p’a gaaŋi wu to fiige ki ni.
7136	RUT 1:7	Wee tuun wu ni, xuu wemu ni pu bi tiin ge, a wu yìri wee xuu wu ni. A jalaa cèe shuun wu bɛ di daha wu na. A p’i koo lɔ na guri na gaaŋi Zhuda fiige ki ni.
7137	RUT 1:8	Wee tuun wu ni a Nɔmi di wu jalaa cèe shuun wu pye: «Yi shuun wu bɛɛri pu kuri, wa bɛɛri w’a se wu nu puga. Y’a saama pye nɛ na, piimu p’a xu ge, na saama pye pee bɛ na. Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu shɛ ɲɔ yi bɛ na mu lee ɲɔgana li na!
7138	RUT 1:9	Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu shɛ ɲaɲiŋɛ kan yi bɛɛri nigin nigin wu mu yi namaa gbaya ni!» A wu xhɔ na ɲɔsɔɔnrɔ fò kan pu mu. A p’i sipyaa le na suu.
7139	RUT 1:10	A p’i Nɔmi pye: «Ahayi! Wèe na daha ma na da gaaŋi fo ma shi shɛɛn pu wo fiige ki ni.»
7140	RUT 1:11	A Nɔmi di pu pye: «Na nagoo, yi kuri! Ɲaha na y’a da binnɛ da se ni na ni wɛ? Jire n’a da ba gan sanha jalaa piitiilee mu pee pu ta ɲɛri yi namaa laa?
7141	RUT 1:12	Yi kuri y’a se na nagoo! Y’a se! Nɛ lɛ toro gbajiire tàan. Ali ná ɲɛhɛ da ba bye nɛ mu niɲaa yɛ pyaa, na jo nɛ dà li na jo nɛ na ba funaŋaa kii se,
7142	RUT 1:13	ta yee bi da zhe shɛgɛ na gbaya ni, yi na yere fo pee ba lɛ, p’i na yi leŋɛ pye pu cèe gɛ? Ahayi, na nagoo! Kanhama pemu pu wa nɛ na ge, p’a soro fo xuuni na toro yee wo pu tàan, bani Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya wu keŋɛ ki fanha digi nɛ na.
7143	RUT 1:14	A p’i sipyaa kii su sanha. Lee kadugo na a Ɔripa di ɲɔsɔɔnrɔ fò kan wu yashɔ wu mu, na gari, ga a Wuruti di daha yaha wu fɛni.
7144	RUT 1:15	A Nɔmi di ba Wuruti pye: «Ma cuun wu wii w’a kari wu puga shɛɛn ni wu pɛɛŋɛ yaŋmuyɔ yi yíri. Ma bɛ wu kuri m’a se wu fɛni.»
7145	RUT 1:16	Ga a Wuruti di jo: «Ma ganha bu na kɔri, fo di laha ma na di guri ma fɛni wɛ! Bani xuu xuu ni m’a gaaŋi ge, wà nɛ bɛ w’a da se. Xuu xuu ni m’a da diin ge, wà nɛ bɛ w’a da diin. Piimu pu ɲɛ ma wo shi shɛɛn pu ge, pee na bye nɛ bɛ wo shi shɛɛn. Wemu wu ɲɛ ma wo Kilɛ wu ge, wee na bye nɛ bɛ wo Kilɛ we.
7146	RUT 1:17	Xuu bɛɛri ni m’a shɛ xhu ge, wà nɛ bɛ w’a da xhuu, p’i na le wà. Kaa latii bu nɛ waa laha mu na xu kadugo na, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu kanhama nigbɔ shan na ɲuŋɔ ni!»
7147	RUT 1:18	Ba Nɔmi ya Wuruti ta w’a nɔrɔ yaha wu na lee nɔrɔgana li na wɛ, wu ya yaaga jo nige wɛ.
7148	RUT 1:19	Wee tuun wu ni a p’i gari mu shiizhan fo na shɛ nɔ Bɛtilɛhɛmu ni. Ba p’a nɔ jé wà wɛ, a lee di kulo li shɛɛn pu bɛɛri fo. A cèe p’i ganha na yu: «Nɔmi w’a sii tii pye we ya?»
7149	RUT 1:20	A Nɔmi di pu ɲɔ shɔ na: «Yi ganha ba na pyi nige Nɔmi wɛ (Nɔmi kɔ́ri ɲɛ fɛrɛmɛ fɔɔ), ga y’a na pyi Mara (lee kɔ́ri ɲɛ kanhama fɔɔ), bani Se Bɛɛri Fɔɔ ya kanhama shan nɛ ɲuŋɔ ni.
7150	RUT 1:21	Tuun wemu ni nɛ foro naha na gaaŋi ge, nɛ bye yara fɔɔ, ga a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di shɛ nɛ kewaya wo kuruŋɔ na pa leŋɛ. Ɲaha na yi na pyi sanha Nɔmi na Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ yaha w’a ŋmahana ɲɛri nɛ fɛni wɛ? Se Bɛɛri Fɔɔ w’a bɔɔngɔ shan nɛ ɲuŋɔ ni.»
7151	RUT 1:22	Ayiwa, mu Nɔmi ni wu ja shɔ Mowabu shi shɛn Wuruti w’a kuri pa mu lee pagana li na na yìri Mowabu fiige ki ni. Ɔrijɛ shinma wu wo yalɔɔrɔ ti lɔduun ni p’a nɔ Bɛtilɛhɛmu ni.
7153	RUT 2:2	Caŋa ka a Mowabu shi shɛn Wuruti wu ba Nɔmi pye: «Na yaha di shɛ kɛrɛyɛ yi ni, wa bu shɛ ɲuŋɔ ɲaari na na, di da shinma furi weefɔɔ fɛni. A Nɔmi di wu pye: «Ta se na poro!»
7154	RUT 2:3	Wee tuun wu ni a wu gari tɛgɛ ka ni, na shɛ ganha na shinma wu furi faapyii pii fɛni. Li kaɲudanga a kee tɛgɛ k’i shɛ da Bowazi wogo, Elimelɛki wo kpuun shɛn wa.
7155	RUT 2:4	Ayiwa, a Bowazi di ba yìri Bɛtilɛhɛmu ni na nɔ, na faapyii pu pye: «Yi faabye! Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu pye ni yi ni!» A p’i wu ɲɔ shɔ na: «Uun faabye! Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu duba ma mu!»
7156	RUT 2:5	Lee kadugo na a Bowazi di faapyii pu ɲahagbaa fɔɔ wu yiri na wu pye: «Le cebilere le di ɲɛ jɔgɔ wɛ?»
7157	RUT 2:6	A faapyii pu ɲahagbaa fɔɔ wu wu ɲɔ shɔ na: «Mowabu shi shɛn cee wemu w’a taha Nɔmi na na pa na yìri Mowabu fiige ki ni ge, wee wu wa.
7158	RUT 2:7	W’a nɛ ɲɛɛri na nɛ wu wu yaha wu da furi shinmakɔɔn pu kadugo yíri kalapɔhɔɔ ki tɛ ni. Fo ɲisɔɔgɔ ki na w’a pa. Wu di pa ge, wu sanha ŋmɔ wɛ, fo nimɛ yɛ w’a shɛ ŋmɔ jɛri.»
7159	RUT 2:8	A Bowazi di Wuruti pye: «Na poro, niwegee shan! Ma ganha bu shɛ shinma fugi nige tɛgɛ katii ni wɛ! Ma ganha bu laraga kɔn nahamɛ na wɛ! M’a gori naha ni na wo kapyebyezhaa pu ni!
7160	RUT 2:9	Ta pu wii, pu ba xuu wemu kɔɔn, ma da furi wà pu fɛni! Nɛ yi jo na kapyebyii pu mu jo wa ganha bu nɔ ma na wɛ. Waga ba ma ta, m’a fulo kuzhɔyɔ yi na, m’a gba kapyebyii pu wo lokogo ki ni!»
7161	RUT 2:10	Wee tuun wu ni a Wuruti di nuguro sin Bowazi fɛɛ ni, na wu pye: «A nɛ bye dii na fɛrɛmɛ ta mu ɲaha tàan, fo mu ya ɲuŋɔ ɲaari nɛ na wɛ, nɛ wemu wu ɲɛ nabun ge?»
7162	RUT 2:11	A Bowazi di jo: «Mu ya lemu bɛɛri pye ma yashɔ wu mu ma poo wu nixhugo na ge, ni mu ya laha ma to we ni ma nu wu tàan, na yìri laha ma fiige ki bɛ ni, na ba shi watii wo fiige ni, kee kemu ki ɲɛ mu bi sanha kee cɛ-ɛ ge, p’a yee bɛɛri ɲaha jo nɛ mu.
7163	RUT 2:12	Lemu m’a pye ge, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu ma saraa lee na! Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu saraa ɲɔfaŋa wo kan ma mu, Izirayɛli wo Kilɛ we, wee wemu wo kapaŋa nɔhɔ ni m’a pa lara ge.
7164	RUT 2:13	A Wuruti di wu pye: «Di fɛrɛmɛ ta ma ɲaha tàan na kafɔɔ! M’a ma kapyebyezhɔ wu luu ɲiŋɛ, na kafilasaama jo ni wu ni, na ta mu kapyebyezhaa pu d’a pɔrɔ bɛ nɛ na.»
7165	RUT 2:14	Ba liduun w’a pa nɔ wɛ, a Bowazi di wu pye: «Fulo, ma da li, m’a ma buuri wu niŋɛ shiga ki ni ma li!» Wee tuun wu ni a Wuruti di diin shinmakɔɔn pu kabanugo. A Bowazi di shinmapya nigaaga ka kan wu mu. A Wuruti di li fo na din, na kisaŋa kɛmɛ yaha.
7166	RUT 2:15	Ba w’a pa guri shinma wu ɲɔ kɔn na furi wɛ, a Bowazi di wu kapyebyii pu pye: «Yi wu yaha wu da furi shinmapɔhɔɔ ki bɛ tɛ ni, wa ganha bu yaaga jo ni wu ni wɛ!
7167	RUT 2:16	Y’a shinma kaya ya bɛ shaan ɲiŋɛ na kɔnhɔ wu da yee bɛ luu! Yi ganha ba wu zɔ yu wɛ!
7168	RUT 2:17	A Wuruti di shinma wu fugi Bowazi wo tɛgɛ ki ni fo na shɛ caŋa ki xɔ. Wemu w’a fugi ta ge, a wu wee sa. A wee di bɛ ni kiloo kɛlɛɛ taanri (30) shishiin ni.
7170	RUT 2:19	A Nɔmi di wu yege na: «Jɔgɔ wo tɛgɛ ni ma d’a we shinma we bɛɛri fugi niɲaa wɛ? Tɛgɛ kekɛ ni ma di bye wɛ? Sipya wemu w’a ɲuŋɔ ɲaari ma na ge, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu duba weefɔɔ mu!» Ayiwa, Wuruti ya labye wu pye na caŋa ki xɔ ná wemu kɛrɛyɛ ni ge, a wu yi bɛɛri ɲaha jo wu yashɔ wu mu, na wu pye na wee ná wu mɛgɛ ki bye na Bowazi.
7171	RUT 2:20	A Nɔmi di wu ja shɔ wu pye: «Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu duba wee ná wu mu! Bani w’a wu saama pu pyi wèe na ma na jo ba w’a pu pyi xuu pu bɛ na wɛ.» A wu jo sanha na: «Wèe cebooloo piimu p’a yaa na kasɛɛgɛ yaha wèe na, na wèe ɲuŋɔ wolo ge, wee wa wu ɲɛ Bowazi.»
7172	RUT 2:21	Ayiwa, a Mowabu shi shɛn Wuruti wu jo sanha: «W’a nɛ pye sanha bɛ na: ‹Ta furi na wo shinma wu kɔnvɛɛ pu fɛni fo pu ba shɛ shinma wu bɛɛri kɔn xɔ.›»
7173	RUT 2:22	A Nɔmi di Wuruti pye: «Lee kunni ya ɲɔ na poro, ta se m’a ma wo labye wu pyi ni wee wo kapyebyezhaa pu ni. Lee funŋɔ ni ma wa da zhɛ nige watii wo tɛgɛ ni, di zhɛ kanhama pa nɔ mayɛ na wɛ.»
7174	RUT 2:23	Wee tuun wu ni a Wuruti di ganha na se na shinma wu furi ni Bowazi wo kapyebyezhaa pu ni fo na shɛ ɔrijɛ ni alikama yalɔɔrɔ ti pye t’a xɔ. A wu gori yaha wà wu yashɔ wu taan.
7175	RUT 3:1	Caŋa ka Wuruti yashɔ Nɔmi ya pa wu pye: «Na poro, n’a da xuu wa sha ma mu kɔnhɔ m’a fɛrɛmɛ ta.
7176	RUT 3:2	Bowazi wemu wo kapyebyezhaa ni m’a bi labye wu pinnɛ na byi ge, wèe ceboro wu ɲɛ wii. Wee w’a wu wo shinma shuu fuu niɲaa piige.
7177	RUT 3:3	Wee tuun wu ni yìri m’a wuu, m’a nudanga sìnmɛ pa tire, m’a ma fazaaya yi le, m’a shɛ shuu li na. Ga ma ganha bu mayɛ shɛ wu na na wu ta wu sanha li na gba wɛ.
7178	RUT 3:4	Wu ba sinnɛ tuun wemu ni, m’a wu tasinnɛgɛ ki kemɛ sɛɛri xuuni, m’a fulo wu na, m’a wu fatɔŋɔ ki laha wu tɔɔyɔ yi na, m’a sinnɛ wu tɔɔyɔ yi ni. M’a yaa na lemu pye lee kadugo na ge, wuyɛ pyaa na yee saya ɲaha jo ma mu.»
7179	RUT 3:5	A Wuruti di wu ɲɔ shɔ na: «Keree kiimu bɛɛri m’a jo na mu ge, n’a da zhɛ ki bɛɛri pye.»
7180	RUT 3:6	A Wuruti di gari shuu li na, wu yashɔ w’a keree kiimu bɛɛri jo wu mu ge, a wu shɛ kee bɛɛri pye.
7182	RUT 3:8	Ba ɲiŋɛ k’a pa ɲi wɛ, a Bowazi di ba gburogi yìri, na joŋɔ wii wu tɔɔyɔ ni wɛ, na cee wa nizinnɛgɛ ta wà.
7183	RUT 3:9	A wu jo: «Jɔgɔ wi wɛ?» A cee wu jo: «Nɛ Wuruti wi, ma kapyebyezhɔ we! Ma fatɔŋɔ ki tɔ na na, bani wèe ceboro wemu w’a yaa na wèe ɲuŋɔ wolo ge, wee mu ɲɛ.
7184	RUT 3:10	A Bowazi di wu pye: «Wuruti, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu duba ma mu! Le m’a pye mɛ nimɛ ge, lee ya li shɛɛ na m’a pye ɲɔmɛɛ fɔɔ ma yashɔ wu shizhaa na na ye taashiinɛ li bɛ na. Bani mu bi da zii daha lɛvɛɛ p’a nɔhɔ ni, pu kabyaa fɛɛ, kelee pu la baa fɛɛ.
7185	RUT 3:11	Ayiwa nimɛ, ma ganha bu fya wɛ na poro. Ma bu kaa bɛɛri jo na mu, lee n’a da bye ma mu. Bani pu bɛɛri ya li cɛ na mu ya pye cee wemu ya tii ge.
7186	RUT 3:12	Can wu ɲɛ wii, nɛ kunni ɲɛ yee ceboro, wemu ya yaa na mu ɲuŋɔ wolo ge, ga yee ceboro wa ɲɛ wà, ɲuwuuro t’a wee tɛɛŋɛ na ye nɛ na.
7187	RUT 3:13	Shɔn naha! Di ba shɛ wee ná wu pɛrɛgi ɲiga ɲisɔɔgɔ na, wu bu da wu na da zɔɔ wu ma ɲuŋɔ wolo. Wu bu shɛ sɔɔ, wu na li pye. Wu bu shɛ li she, n’a da ɲɔmɛɛ lɔ ma mu, jo nɛ na ma ɲuŋɔ wolo Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ɲìi wo wu mɛgɛ na. Sinnɛ naha fo ɲiga ba shɛ mugi!
7188	RUT 3:14	Wee tuun wu ni a Wuruti di sinnɛ Bowazi tɔɔyɔ yi ni fo na shɛ kpɛɛngɛ pye ki na woni. A wu ba sɔɔ yìri na kpɛɛngɛ ki ta ki sanha nɔ wa wu wa cɛ wɛ. Bani Bowazi bi wu pye na wu ganha bu sipya wa shishiin yaha wu li cɛ na cee wa w’a pa shuu li na wɛ.
7189	RUT 3:15	Ba w’a yìri na giin da gaaŋi wɛ, a Bowazi di wu pye: «Pa ni ma fadegbɔhɔ ki ni! M’a ki co xuuni!» A wu ki co xuuni, a Bowazi di ɔrijɛ shinma kiloo kɛ ni kaguro shishiin le ki ni, na wu tugo ki taan, na ganha na gaaŋi kanha ki ni.
7190	RUT 3:16	Ba Wuruti ya shɛ nɔ wu yashɔ wu na wɛ, a wee di wu yege na: «Dii yi d’a shɛ da wɛ porofɔɔ we?» Lemu bɛɛri Bowazi ya pye wu mu ge, a wu lee bɛɛri paari wu yashɔ wu mu.
7191	RUT 3:17	A wu wu yashɔ wu pye sanha: «Wee w’a we ɔrijɛ shinma kiloo kɛ ni kaguro we kan nɛ mu, bani w’a bi jo na nɛ kewaya wo ya yaa na kuri pa jé mu fɛni wɛ.
7192	RUT 3:18	Wee tuun wu ni a Nɔmi di wu pye: «Porofɔɔ we, tiin naha fo kii keree kii ba shɔɔnri shɔɔnrigana lemu na, bani wu ya kii keree kii shɔɔnri niɲaa wɛ, wu ɲaha da ga ɲiŋɛ wɛ.
7193	RUT 4:1	A Bowazi di gari kulo li tajege ki ɲɔ na, xuu wemu ni p’a ma keree ki shɔɔnri ge, a wu shɛ diin wà. Bowazi bi ná wemu kaa jo Wuruti mu na ɲuwuuro t’a wee tɛɛŋɛ xuuni ge, a wee di ba nɔ na doroo. A Bowazi di wu pye: «Ee! Shɛn wefɔɔ, gbara naha, m’a diin!» A ná wu fulo, na diin.
7195	RUT 4:3	Ayiwa, ɲuwuuro t’a ná wemu tɛɛŋɛ xuuni ge, a wu wee pye: «Nɔmi kunni ya yìri Mowabu fiige ki ni na pa, m’a lee cɛ. W’a li shɛ na wee da wù ceboroná Elimelɛki wo tɛgɛ ki pɛrɛ.
7196	RUT 4:4	Nɛ jo di yi jo ma mu, jo ma ki shɔ kulo li nɔhɔlɛɛ pee, ni sipyii pusamaa bɛɛri ɲii na piimu bɛɛri pu wa naha ge. Ma bu da ma na da wu ɲuŋɔ wolo, m’a wu ɲuŋɔ wolo! Ma shiin bu da m’a da wu ɲuŋɔ wolo wɛ, m’a yee bɛ jo na ɲii na. Bani ɲuwuuro ti bu laha mu na, nɛ na t’a da nɔ.» A ná wu jo: «Uun, nɛ na wu ɲuŋɔ wolo.»
7197	RUT 4:5	A Bowazi di jo sanha: «Ayiwa, ma bu tɛgɛ ki shɔ Nɔmi mu, wee tuun wu ni m’a yaa ma Mowabu shi shɛn Wuruti bɛ ɲuŋɔ wolo, kɔnhɔ shi di ba da wu poo wu nixhugo ki mu, wemu na ba bye wu cɛn wu lɔvɔɔ ge.»
7198	RUT 4:6	A ná wu jo: «Wee tuun wu ni, ni li ɲɛ mu, n’a da já wu ɲuŋɔ wolo nige wɛ, bani nɛ bu lee pye, n’a da jaagi shan nayɛ pyaa wo cɛn wu na. Wu ɲuŋɔ wolo mayɛ mu, lee bɛ wɛ n’a da já wɛ.
7199	RUT 4:7	(Taashiinɛ ni Izirayɛli ni, wa bu wa keŋɛ yaaga shɔ kelee na ma ɲuwuuro faa; kalɛɛ lemu li bi lee fiinŋɛ ge, lee li wa mɛ: Wa wu da wu wo tanhaŋa wolo, na ki kan wa mu. Lee ma li shɛ na lemu ɲɔ pu shuun wu bɛɛri ya wo ge, na p’a bɛ li ɲuŋɔ ni.)
7200	RUT 4:8	Ná wemu na ɲuwuuro ti bi nɔ ge, a wee di Bowazi pye: «Wu ɲuŋɔ wolo!» A wu wu tanhaŋa wolo na kan wu mu.
7201	RUT 4:9	Ayiwa, sipyii piimu pu bye wà na fara nɔhɔlɛɛ pu na ge, a Bowazi di pu bɛɛri pye: «Yee pu wa li sɛɛrɛɛ niɲaa na jo yaaga yaaga k’a bye Elimelɛki mu ge, ni yaaga yaaga k’a pye Kilijɔn ni Makilɔn mu ge, nɛ yee bɛɛri shɔ Nɔmi mu.
7202	RUT 4:10	Lee funŋɔ ni n’a da Mowabu shi shɛn Wuruti lɔ na pye na shɔ, Makilɔn ya xu na cee wemu yaha ge, kɔnhɔ shi di ba da wu nixhugo ki mu, na fara lee na, kɔnhɔ wu mɛgɛ ki ganha bu biin fɛɛfɛɛ wu cebooloo pu niŋɛ ni wu to kulo li ni wɛ. Yee pu wa lee wo sɛɛrɛɛ niɲaa.»
7203	RUT 4:11	Ayiwa, nɔhɔlɛɛ pu fara sipyii pusamaa bɛɛri na piimu bɛɛri pu bye kulo li tajege ki ɲɔ na ge, a pu bɛɛri di jo: «Uun, wèe wa li sɛɛrɛɛ. Cee we w’a jin ma puga ki ni ge, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu wu pye ba Arashɛli ni Leya ɲɛ wɛ, pee piimu p’a Izirayɛli nagoo pu bɛɛri se ge. Kilɛ wu fanha kan ma mu Efirata shi wu ni, wu mɛgɛ nigbɔhɔ da ma mu Bɛtilɛhɛmu kulo li ni!
7204	RUT 4:12	Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ wu nagoo niɲɛhɛmɛɛ da ma mu le cebilere le na, ma kpuun l’i bye Perɛzi wuu li tuugo, Tamari ya Perɛzi wemu se Zhuda mu ge.»
7206	RUT 4:14	A Bɛtilɛhɛmu wo cèe p’i ganha na Nɔmi pyi: «Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ w’a sɔni! Sipya wemu w’a da ba ma lɔ wu yere ni ma keree bɛɛri ni ge, w’a wee pye wee ya se niɲaa. Kilɛ wu mɛgɛ nigbɔhɔ da we pya we mu Izirayɛli fiige ki ni!
7207	RUT 4:15	We pya we na ba ma luu ɲiŋɛ, na yere ni ma keree ni ma ni ma lɛgɛ ki bɛ ni. Ma ja shɔ we, w’a ye jalaa gbarashuun na, bani ma kaa l’a dan wu ni. Wee w’a ke ɲabige ke se ma mu.
7208	RUT 4:16	A Nɔmi di pya wu co, na wu taha wu dodoŋɔ na. Wee shiin w’a wu lɔ, na ganha na wu biini.
7209	RUT 4:17	A Nɔmi wo tiinɲii cèe p’i ganha na mujoŋɔɔ waa na yu: «Nɔmi ya ja ta!» Pu ni Nɔmi ni, a p’i pya wu mɛgɛ le na Obɛdi (lee kɔ́ri ɲɛ wemu w’a fungɔngɔ yɛri sipya na ge). Obɛdi w’a pye Izayi wo to we, Izayi di ɲɛ saannaa Dawuda to.
7210	RUT 4:18	Perɛzi wo kadugo ki sipyii pu mɛyɛ yi ye: Perɛzi w’a Ɛsirɔmu se.
22602	JON 1:2	«Yìri, m’a shɛ Ninive kugbɔɔ li fɛni! M’a shɛ jo ni kulo li shɛɛn pu ni ni mujuugbɔɔ ni, bani pu kuumɔ p’a pɛlɛ ye nɛ ɲaha tàan.»
22604	JON 1:4	Ga a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di kafɛɛgbɔhɔ ka yirige suumɔ lɔhɔ ki na. A kafɛɛgɛ k’i sii pɛlɛ fo kɔrɔgɔ ki na zhaa di gyɛɛgi.
22605	JON 1:5	A kɔrɔgɔ ki kapyebyii p’i sii fya fo xuuni. A pu bɛɛri di ganha na pu kilɛlɛɛ ɲɛɛri. A p’i kɔrɔgɔ ki funŋɔ tuguro ti wolo wá lɔhɔ ki ni, kɔnhɔ kɔrɔgɔ k’i faha. Lee bi Zhonasi ta wee ya tigi kari fo kɔrɔgɔ ki maazaŋa ki ni, na shɛ sinnɛ ŋmunɔ tara wà.
22606	JON 1:6	A kɔrɔgɔ ki paavɔɔ wu gari Zhonasi fɛni, na shɛ wu pye: «Mu d’a sinnɛ yaha na ŋmunɔɔ do? Ma bɛ wu yìri m’a ma wo Kilɛ wu ɲɛɛri. La wa la ni wu na wu funŋɔ sha ni wù kaa ni, na wù ɲuŋɔ wolo, kɔnhɔ wù ganha bou gyɛɛgi wɛ.»
22607	JON 1:7	Ayiwa a kɔrɔgɔ ki kapyebyii p’i puyɛ pye: «Yi pa wù kagaanshaan pye, wemu wuu na ke bɔɔngɔ ke wa nɔni wù na ge, kɔnhɔ wù weefɔɔ cɛ.» A p’i kagaangaa ki shan, a Zhonasi wo kagaan l’i lɔ.
22608	JON 1:8	A p’i Zhonasi pye: «Lemu li wa ke bɔɔngɔ ke nɔni wèe na ge, lee jo wù mu. Mii mu d’a yìri wɛ? Labye wekɛ tuugo mu di wa byi wɛ? Fiige kekɛ shɛn mu di ɲɛ wɛ? Shi wekɛ shɛn mu di ɲɛ wɛ?»
22609	JON 1:9	A Zhonasi di pu ɲɔ shɔ na: «Heburu nɛ ɲɛ, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ nɛ bɛlɛ, Fugba Kilɛ we, wee wemu w’a suumɔ lɔhɔ ni ɲiŋɛ ki yàa ge.»
22610	JON 1:10	A wu pu pye sanha na Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ɲaha na wee ya fe na gbee. A p’i sii fya fo xuuni, na Zhonasi pye: «Ɲaha na ma d’a le pye wɛ?»
22611	JON 1:11	A suumɔ lɔhɔ ki lokuruyo y’i ganha na bɛlɛ na se ɲaha na, lee funŋɔ ni, a p’i Zhonasi pye: «Lekɛ wèe d’a yaa na pye mu na, kɔnhɔ lokuruyo y’i yere wɛ?»
22612	JON 1:12	A Zhonasi di pu pye: «Yi na lɔ wá suumɔ lɔhɔ ki ni, lokuruyo yi na yere, bani nɛ li cɛ jo nɛ wuu na ke kafɛɛgbɔhɔ ke wa yee taa.»
22613	JON 1:13	A kɔrɔgɔ ki kapyebyii p’i pu se bɛɛri pye, kɔnhɔ p’i kɔrɔgɔ ki paa fulo koɲɔ ki na, ga pu ya já wɛ, bani la li bi faraa lokuruyo yi bɛlɛ wu na.
22614	JON 1:14	Wee tuun wu ni a p’i Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ɲɛɛri na: «Ee! Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ɲunŋɔ ɲaari wù na, ma ganha bu wù yaha wù kyɛɛgi we ná we wuu na wɛ. Ma ganha bu jaagi baa fɔɔ shishan foo yege wù na wɛ, bani lemu l’a taan mu mu ge, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ, lee mu ya pye.»
22615	JON 1:15	Lee kadugo na a p’i Zhonasi co, na wu wá suumɔ lɔhɔ ki ni. Lee taapile li ni a lokuruyo ye ni kafɛɛgɛ ki bɛɛri di yere.
22616	JON 1:16	Ba lee ya pye wɛ, a kɔrɔgɔ ki kapyebyii p’i sii fya fo xuuni Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ na. A p’i saraya wolo kan Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu, na ɲɔyɔ bɛ faa wu mu.
22618	JON 2:2	Wee tuun wu ni a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di fyatabaaga ka pye k’a shɛ Zhonasi lɔ jɔ. A wu caya taanri ni nibiiye taanri pye kee fyatabaaga ki funŋɔ ni.
22620	JON 2:4	«Na nɛ yaha na kanhama pu ni, Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ nɛ mu ɲɛɛri, a mu di nɛ ɲɔ shɔ. Na nɛ yaha xu wo nibiige ki ni, nɛ mɛɛ su mu fɛni, a mu di nɛ mɛɛ li logo.
22621	JON 2:5	M’a bi na wá suumɔ locogoŋɔ ki nɔhɔdaan. A lɔhɔ k’i na ɲuŋɔ jɔ. A suumɔ lokuruyo y’i fɔ toro na ɲuŋɔ ni.
22622	JON 2:6	Nɛ bi yu jo m’a na kɔri laha mayɛ tàan. Ga nɛ na ba ma Fɛfɛɛrɛ Pɛɛŋɛ Pugbɔhɔ ki ɲa sanha.
22623	JON 2:7	Suumɔ lɔhɔ k’a fɔ nɛ ɲuŋɔ jɔ fo nɛ na zhaa di xhuu. Suumɔ lɔhɔ k’a nɛ maha círi. Suumɔ lɔhɔ ki nɔhɔdaan ɲà k’a bi nɛ katige ki migile.
22626	JON 2:10	Piimu p’a yapɛrɛɛ ki pɛlɛ ge, kee kiimu ki ɲɛ ɲuŋɔ baa ge pee ya pu wo ɲiɲaara takoro li yaha.
22627	JON 2:11	Ga nɛ wi ge, nɛ na ba ma masɔŋɔ yoyo cee, na saraya wolo kan ma mu. Nɛ ɲɔfaaya yemu faa ma mu ge, nɛ na ba yee bɛɛri wolo yi tɛhɛnɛ na, bani mu Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ w’a sipya ɲuŋɔ wo.» Ayiwa a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di jo ni fya wu ni, a wu shɛ Zhonasi tɛrɛŋɛ shan kogoŋɔ ki na.
22629	JON 3:2	«Yìri, m’a shɛ Ninive kugbɔɔ li fɛni! Jomɔ pemu n’a jo ma mu ge, m’a shɛ pee yɛrɛ pye ni mujuugbɔɔ ni!»
22630	JON 3:3	Wee tuun wu ni a Zhonasi di yìri, na gari Ninive kulo li ni ba Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ya yi jo wɛ. Kugbɔɔ li bi sii pye Ninive, ma bu jo m’a li ɲaari, cabyaa taanri ma da bye, ma na li círi.
22631	JON 3:4	A Zhonasi di caŋa nigin ɲara pye na na mujuu waa na yu: «Cabyaa kɛlɛɛ shishɛɛrɛ (40) niɲaa kadugo na Ninive w’a da gyɛɛgi.»
22632	JON 3:5	A Ninive shɛɛn di dà Kilɛ Kafila wu na. A p’i yi jo waha kulo li shɛɛn pu bɛɛri mu na pu suun le, na co nɔhɔpiire ti na, na shɛ nɔ sipyilɛyɛ yi na, a pu bɛɛri di bɔrɔyɔ fàya le.
22633	JON 3:6	Ba pee jomɔ p’a nɔ Ninive fanhafɔɔ wu na wɛ, a wu yìri laha wu saanra koro li na, na wu saannaa fadegbɔhɔ ki wolo yaha, na bɔrɔyɔ fàya le, na diin shɔɔnrɔ ni.
22634	JON 3:7	A saan wu ni wu fanhafɛɲii p’i we saliya we teŋɛ kan kulo li shɛɛn pu bɛɛri mu na: «Sipyii fara yapɔrɔyɔ yi na, niiyɛ fara yatɔɔpya wu na, ka shishiin ganha bu yaaga le ki ɲɔ ni wɛ. Ka shishiin ganha bu li wɛ, ka shishiin ganha bu lɔhɔ bɛ gba wɛ.
22635	JON 3:8	Sipyii pu bɛɛri di bɔrɔyɔ fàya le, p’i ya le yapɔrɔyɔ yi bɛ na, pu da mɛhɛɛ suu Kilɛ fɛni, p’i daajeŋɛ jo pu kapyeguuŋɔɔ kee ni pu katiibaagaa ki na, p’i ki ɲɔ yaha.
22636	JON 3:9	Kilɛ bi giin wu ba bɔɔngɔ kemu nɔ wù na ge, la wa la ni wu na ba ɲuŋɔ ɲaari wù na, na wu fungɔngɔ ɲɛri, kɔnhɔ wù ganha bu gyɛɛgi wɛ.»
22637	JON 3:10	Ayiwa a Kilɛ di pu ɲa p’a daajeŋɛ jo, na pu kapyeguuŋɔɔ ki ɲɔ yaha. Wu bi bɔɔngɔ kemu gbegele pu kaa na ge, wu ya kee yaha nɔ pu na nige wɛ.
22639	JON 4:2	A wu Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ ɲɛɛri na: «Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ, ta ye bɛ nɛ bi jo ma na yaha na fiige ki ni wɛ? Go le na nɛ bi fe na se Tarisisi ni, bani nɛ li cɛ jo mu ɲɛ Kilɛ wemu w’a saama pyi, na ɲuŋɔ ɲaari ge. Mu luu ya yìri tɔvuyo na wɛ, ma taanɲɛɛgɛ ki bɛ d’a pɛlɛ. Mu bu bɔɔngɔ bɛ ɲaha tii wa na, kee bɛ daajeŋɛ na jé ma ni.
22640	JON 4:3	Ayiwa Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ, na munaa li wolo nimɛ, bani xu ya pɔrɔ nɛ mu ɲiifɛɛrɛ ti na.»
22641	JON 4:4	A Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di wu pye: «Ta kaɲii wa mu mu mu wu ma luu yirige le na gɛ?»
22643	JON 4:6	Wee tuun wu ni a Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di gbogo tirige ka pye k’a fin foro, na dɔ, na ɲimɛ tirige Zhonasi ɲuɲɔ na, kɔnhɔ wu funŋɔ di ɲiŋɛ wu kanhama pu na. A kee tirige ki kaa di sii taan Zhonasi ni.
22644	JON 4:7	Ga kee caŋa ki ɲimuguro, kpɛɛngɛ ki na ɲɔ kɔn na woni, a Kilɛ di fyɛngɛ pye k’a jé gbogo tirige ki ni, na ki li, a k’i waha.
22645	JON 4:8	Ba caŋa k’a pa foro wɛ, a Kilɛ di kafɛɛgɛ nivugo yaha pa na yìri Kilɛ-nɔhɔ ki na. A caŋa k’i dara Zhonasi ɲuŋɔ ki na fo wu na zhaa di jiregi. A wu xu ɲɛɛri Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ mu, a wu jo: «Xu ya pɔrɔ nɛ mu ɲiifɛɛrɛ na.»
22646	JON 4:9	A Kilɛ di Zhonasi pye: «Ta kaɲii wa mu mu mu wu luu yirige ke gbogo tirige ke kaa na gɛ?» A Zhonasi di Kilɛ pye: «Uun! Kaɲii wa nɛ mu nɛ wu luu yirige fo na nɔ xu bɛ na.»
22647	JON 4:10	A Tɛhɛnɛ Baa Kilɛ di jo: «Mu ya ta labye wa shishiin bɛ pye ke tirige ke na kɔnhɔ k’i lɛ wɛ, ga ki ɲiɲaara d’a jé mu ni. Piige ka ni k’a fin, na xhu piige ka ni.
22648	JON 4:11	Wee tuun wu ni ɲaha na mu di giin nɛ ganha bu ɲuŋɔ ɲaari Ninive kugbɔɔ li na-ɛ wɛ? Lee lemu sipyii p’a ɲɛhɛ sipyii kabɔfoŋɔɔ xhuu nigin ni kɛlɛɛ shuun (120.000) na ge, pee piimu pu ɲɛ wa ya wu kanige cɛ wolo wu kamɛnɛ ni-i ge, na fara yapɔrɔyɔ niɲɛhɛyɛ bɛ na.
23233	MAT 1:20	Na Yusufu yaha ni kee fungɔngɔ ki ni, a Kilɛ wo mɛlɛkɛ wa di ba wuyɛ shɛ wu na ŋmunɔgɔ ni, na yi jo wu mu na: «Dawuda ja Yusufu, ma ganha bu fya Mariyama leŋɛ na wɛ, bani Fɛfɛɛrɛ Munaa sefɛɛrɛ ni wʼa yere yacɛrɛ na.
23234	MAT 1:21	Wu na ba funana se, mʼa lee mɛgɛ le Yesu, bani wu na ba wu sipyii pu shɔ pu jurumu wu na.»
23236	MAT 1:23	«Li wii, doɲiŋɛ fucɛri nacɛbaa na ba yere yacɛrɛ na, na funana se. Li mɛgɛ na le na ‹Emanuwɛli,›» lee kɔ́ri ɲɛ «Kilɛ ɲɛ wèe niŋɛ ni.»
23240	MAT 2:2	A pʼi yegeŋɛ pye na: «Yawutuu wo saan we wʼa se nimɛ ge, mii wu wa wɛ? Wèe ya wu wɔrɔ ɲa, na wèe yaha Kilɛ-nɔhɔ ke na, na ba di ba wu pɛlɛ.»
23242	MAT 2:4	A Hɛrɔdi di saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ, ni saliya karamɔgɔlɔɔ pu bɛɛri pinnɛ, na pu yege na: «Kirisa wemu wu ɲɛ Saan ni Izirayɛli wo Shɔvɔɔ wu ge, mii wu dʼa yaa na se wɛ?»
23243	MAT 2:5	A pʼi wu ɲɔ shɔ na: «Zhude fiige ki ni Bɛtilɛhɛmu kulo li ni, bani Kilɛ tudunmɔ wʼa li ka na:
23244	MAT 2:6	‹Mu Bɛtilɛhɛmu we wu wa Zhude fiige ki ni ge, mu wa Zhude fanha kulogoo ki bɛɛri nifɛnhɛfɛnhɛnɛ-ɛ dɛ, bani ɲuŋɔfɔgbɔ wa na ba foro mu ni, wee na ba wu shi Izirayɛli wu naha.›»
23246	MAT 2:8	Na xhɔ na pu tun kari Bɛtilɛhɛmu ni, na jo: «Yi shɛ le pubinnɛ le sha xuuni. Yi bu shɛ li ɲa, yi ba yi jo na mu, kɔnhɔ na bɛ di shɛ li pɛlɛ.»
23251	MAT 2:13	Wɔrɔɔ cɛvɛɛ pu nigaraga na a Kilɛ wo mɛlɛkɛ wa di wuyɛ shɛ Yusufu na ŋmunɔgɔ ni, na wu pye: «Yìri, mʼa baa kari ni pya wu ni wu nu wu ni Misira ni, mʼa shɛ diin wà fo di ba shɛ jo ni ma ni tuun wemu ni, bani Hɛrɔdi na ba pya wu shaa di gbo.»
23253	MAT 2:15	A pʼi shɛ diin wà fo na shɛ Hɛrɔdi pye wʼa xu. Kee keree kʼa pye, kɔnhɔ Kafɔɔ Kilɛ ya jomɔ pemu jo wu tudunmɔ wu ɲɔ ni ge, pee ɲɔ di fa na: «Nɛ na ja wu yiri yeege Misira fiige ki ni.»
23256	MAT 2:18	«Sipyii ya mɛhɛɛ logo na foro Arama koomɔ pu ni: Xuguŋɔɔ ni sipyaa. Arasɛli wʼa wu nɔhɔpiire yamɛhɛɛ suu. Pu ya wu fɛhɛŋɛ ta kɔnhɔ wu luu di ɲiŋɛ wɛ, bani pʼa xu xɔ.»
23258	MAT 2:20	A wee mɛlɛkɛ wu jo: «Yìri mʼa guri ni pya wu ni wu nu wu ni Izirayɛli fiige ki ni, bani piimu pu bi pya wu shaa di gbo ge, pee ya xu.»
23263	MAT 3:2	Wu bi sipyii pu yɛri na: «Yi daajeŋɛ jo yi jurumu wu na, bani Kilɛ saanra tʼa tɛɛŋɛ.»
23264	MAT 3:3	Yohana Batizelipye kaa Kilɛ tudunmɔɔ Ezayi bi byi na: «Mujuu lʼa fòro siwaga ki ni na: ‹Yi Kafɔɔ wu koo li yàa! Yi wu korogoo ki tii!›»
23268	MAT 3:7	Ba Yohana ya li ɲa na Farizhɛɛn, ni Sadushɛɛn niɲɛhɛmɛɛ pu bi ma na puyɛ kaan wu mu wu na batizeni wɛ, a wu pu pye: «Yee matɔn nagoo piiri, jɔgɔ wʼa yee kaala na yee pu paa Kilɛ wo loyire nibana li ɲaha na wɛ?
23272	MAT 3:11	«Nɛ kunni wʼa yee batizeni lɔhɔ yɛ ni. Lee wʼa li shɛɛ na yʼa daajeŋɛ jo yi jurumu wu na. Ga wa wʼa ma nɛ kadugo, wee fanha ya ɲɛhɛ nɛ wogo na. Ali na wu tanhaya ye yɛ pyaa bɛ wolo wu tɔɔyɔ na, nɛ yaa ni lee ni wɛ. Wee na ba yi batize Fɛfɛɛrɛ Munaa ni na ni.
23273	MAT 3:12	Wu shinma fɔ̀ fɔ̀ yaaga ki wa wu keŋɛ ni. Wu na ba sigiye yi fɔ̀ na wolo shinmapya wu ni. Wu na ba shinmapya wu kemɛ, na wu le wu kpɔɔn ni. Ga wu na ba sigiye yi sòrogo nafugibaaga ni.»
23275	MAT 3:14	A Yohana di ganha na li shege, na jo: «Mu wʼa yaa na nɛ batize goo, a mʼi dɛrɛɛ na ma nɛ mu ya?»
23276	MAT 3:15	A Yesu di wu pye: «Sɔɔ lee na, lee di bye mu nimɛ, bani lee pyegana li funŋɔ ni wʼà da Kilɛ wo ɲidaan wu pye.» A Yohana di sɔɔ, na wu batize.
23278	MAT 3:17	A mujuu la di foro fugba wu ni na: «Nɛ ɲidaan Ja wu ɲɛ we, wu kaa lʼa dan nɛ ni tɛhɛnɛ baa.»
23281	MAT 4:3	A Shitaanni di fulo wu na, na wu pye: «Ma bi ɲɛ Kilɛ wo Ja we, ye faakageeye ye pye na yi ɲɛri buuri.»
23282	MAT 4:4	A Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na: ‹Ɲɔ yalige yɛ wa sipya ɲɔ shaa wɛ, ga fo jomɔ pemu bɛɛri Kilɛ ya yu ge.›»
23284	MAT 4:6	na wu pye: «Ma bi ɲɛ Kilɛ wo Ja we, kɔn to ɲiŋɛ na. Bani lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na: ‹Kilɛ na ma kaa jo wu mɛlɛkɛɛ pu mu, pee na ma co pu keye ni, kɔnhɔ ma tɔɔgɔ ganha bu guu kagereŋɛ yafiin na wɛ.›»
23285	MAT 4:7	A Yesu di wu pye: «Lʼa ka bɛ sanha Kilɛ Kafila wu ni na: ‹Ma ganha ma Kafɔɔ Kilɛ taanna wii wɛ.›»
23287	MAT 4:9	na wu pye: «Ma bu nuguro sin nɛ fɛɛ ni, na nɛ pɛlɛ, nɛ na ye bɛɛri kan ma mu.»
23288	MAT 4:10	Wee tuun wu ni a Yesu di wu pye: «Shɛ wà dɛ, Shitaanni! Bani lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na: ‹Mʼa ma Kafɔɔ Kilɛ yɛ pɛlɛ, ma da labye pyi wee yɛ nigin mu.›»
23293	MAT 4:15	«Zabulɔn wo koomɔ pe ni Nɛfitali wo koomɔ pu ni, pee pemu pu ɲɛ Galile Gba wu ɲɔ koomɔ pe, Zhurudɛn Gba wu kadugo yíri ge, shi watii shɛɛn ya ɲɛhɛ Galile wemu wo koomɔ pu ni ge.
23294	MAT 4:16	Sipyii piimu pu bi tiin nibiige ki ni ge, pee ya kpɛɛngɛ nigbɔhɔ ɲa. Piimu pu bi bye xu wo nibiige fiige ki ni ge, kpɛɛngɛ ya foro pee mu.»
23295	MAT 4:17	Wee tuun we ni Yesu ya Kilɛ Jozaama pu yɛrɛ li ɲɔ kɔn na byi. Wu bi yu na: «Yi daajeŋɛ jo yi jurumu wu na, bani fugba saanra tʼa tɛɛŋɛ.»
23297	MAT 4:19	A Yesu di pu pye: «Yi taha na fɛni, di yi pye sipyii shavɛɛ.»
23306	MAT 5:3	«Piimu pʼa li cɛ na funmɔ fɛɛ pee ɲɛ Kilɛ shizhaa na ge, pee ɲɛ duba nagoo, bani pee wuuro ti ɲɛ fugba saanra te.
23314	MAT 5:11	«Sipyii ba yi shɛhɛlɛ, na yi kana, na kakuuŋɔɔ tuuyo bɛɛri wo kafinɛyɛ tɛri yi na nɛ mɛgɛ wuu na, wee tuun wu ni yi ɲɛ duba nagoo.
23316	MAT 5:13	«Yee pu ɲɛ ke koŋɔ ke wo suumɔ. Ga suumɔ tipoomɔ bu foro pu ni, ɲaha na pu taan sanha wɛ? Pee suumɔ pe da já yaaga bɛ ɲɔ nige wɛ, fo na pu wá kpɛɛngɛ na sipyii tɔɔyɔ ni pʼa danhana.
23320	MAT 5:17	«Yi ganha ba giin na nɛ pa di ba saliya we, kelee Kilɛ tudunmɔɔ pu wo jomɔ pu gbo wɛ. Nɛ ta pa di ba yee gbo wɛ, ga nɛ pa di ba yi ɲɔ fa.
23324	MAT 5:21	«Yee ya yi logo na lʼa shɛ wèe sefɛlɛɛ pu na na: ‹Ma ganha ga sipya gbo wɛ.› Sipyaa sipya wʼa wu sipyiɲii gbo ge, kiiri wu da gɔn ma na.
23330	MAT 5:27	«Yee ya yi logo na lʼa shɛ na: ‹Ma ganha ga dɔdɔɔrɔ pye wɛ.›
23334	MAT 5:31	«Yʼa jo bɛ sanha na: ‹Ná wemu ba da wu shɔ gbaga xɔ, wufɔɔ wu gbaxɔɔrɔ sɛmɛ yàa kan wu mu.›
23336	MAT 5:33	«Yee ya yi logo sanha na lʼa shɛ wèe sefɛlɛɛ pu na na: ‹Ma ganha ga kaaga kàa, mʼa guri mʼa kee kyɛɛgi wɛ. Ga kaaga bɛɛri mʼa kàa Kafɔɔ ɲaha tàan ge, kee bɛɛri ɲɔ fa fo ki tɛhɛnɛ.›
23340	MAT 5:37	Yi sii jo yɛ ‹Uun› kelee ‹Ahayi›. Ya bu fara yee na, Shitaanni ni yee ya foro.
23341	MAT 5:38	«Yee ya yi logo na lʼa shɛ na: ‹Ɲii li ɲɛ ɲii wo tɛgɛ, gaan di ɲɛ gaan wo tɛgɛ.›
23346	MAT 5:43	«Yee ya tee yi logo na lʼa shɛ na: ‹Ma ɲii wu taan ma mu,› mʼa ma pɛn kɔ.
23352	MAT 6:1	«Yi kasɛɛgɛ yaha yiyɛ na, yi wo Kilɛ koo ɲara li ganha bu da bye na yiyɛ shɛɛ yɛ sipyii na wɛ. Yi ba lee pyi, yi da ba kuduun ta yi fugba To Kilɛ wu mu wɛ.
23356	MAT 6:5	«Yi ba Kilɛ ɲɛɛri, yi ganha bu da bye shuun shuun jovɛɛ pii shi wɛ. Pee wo ɲidaan wu ɲɛ mɛ na yeree na Kilɛ ɲɛɛri Kilɛ-pɛɛŋɛ piyɛyɛ yi ni, ni kakuutoroyo yi ni, kɔnhɔ sipyii pu bɛɛri di da pu ɲaa. Can na nʼa da yi jo yi mu jo pee ya pu wo kuduun wu ta na xɔ.
23360	MAT 6:9	Yʼa Kilɛ ɲɛɛri mumɛ: ‹Wèe To Kilɛ, mu wemu wu wa fugba we ni ge, Mu mɛgɛ ki pye fɛɛfɛɛ.
23364	MAT 6:13	Ma ganha bu wù yaha wù jé nɔwuuro ni wɛ, ga mʼa wù tanha Shitaanni na. [Bani saanra te, ni sefɛɛrɛ te, ni nɔɔrɔ we, yee bɛɛri ɲɛ Mu woyo tɛhɛnɛ baa. Amiina.]›
23365	MAT 6:14	«Yi ba sipyii pusamaa wo kakuuyo yi yafani pu mu, yi fugba To wu na ba yi bɛ wo kakuuyo yi yafa yi mu.
23367	MAT 6:16	«Yi ba da suun le tuun wemu ni, yi ganha bu yi ɲahaya tanha, ba shuun shuun jovɛɛ pii ya li pyi pyegana lemu na wɛ. Pee wa ma pu wo ɲahaya yi tanha, kɔnhɔ wa bɛɛri bu pu ɲa, wufɔɔ di li cɛ na suun pʼa le. Can na nʼa da yi jo yi mu, pee ya pu wo kuduun wu ta na xɔ.
23370	MAT 6:19	«Yi ganha ba naafuu faari da yɛri naha yiyɛ mu ke koŋɔ ke na wɛ. Fyɛɛnrɛ ni tatɔn ya wu kyɛɛgi, nagaalaa bɛ di gburaya kyɛɛgi na jin, na yuli.
23373	MAT 6:22	«Sipya ɲìi ki ɲɛ wu ceepuuro sokinna. Ma ɲìi ki bu ɲɔ, ma ceepuuro ti bɛɛri na ba bye kpɛɛngɛ ni.
23375	MAT 6:24	«Sipya wa shishiin da já da kapyeŋɛɛ pyi ɲuŋɔfɛɛ shuun mu wɛ. Bani wa na bɛn wu mu, wa na daan wu mu, kelee wu nɔrɔ wa na, wu laraga kɔn we wu na. Yee da já da kapyeŋɛɛ pyi Kilɛ mu, yi da ki pyi naafuu bɛ mu wɛ.
23376	MAT 6:25	«Lee wuu na nʼa da yi jo yi mu, yi ganha ba yi funyɔ shaa ni yi ɲɔshaga ni na ɲaha yʼa da li, kelee ɲaha yʼa da gbuu wɛ. Yi ganha ba yi funyɔ shaa ni yi cére fàya ni, na ɲaha yʼa da leni wɛ. Ta munaa ya ye yalige na, ceepuuro bɛ dʼa ye cére fàya na wɛ?
23382	MAT 6:31	Lee wuu na yi ganha ba yi funyɔ shaa na: ‹Ɲaha wèe da da li wɛ?› kelee ‹Ɲaha wèe da da gbuu wɛ?› kelee ‹Ɲaha wèe di da da leni wù fàya wɛ?›
23386	MAT 7:1	«Yi ganha ba pusamaa jaagi wɛ! Kɔnhɔ yi bɛ ganha bu ba jaagi wɛ.
23389	MAT 7:4	Kelee dii mu di da já ma ceboro pye: ‹Yere di kagaanra le wolo ma ɲii li ni!› na ta puga tinbara di ɲɛ mu wuu li ni wɛ?
23391	MAT 7:6	«Yi ganha ba fɛfɛɛrɛ yaŋmuyɔ waa puun mu wɛ! Kɔnhɔ pu ganha bu da ŋmahana ɲɛri yi fɛni pʼi yi shɛɛngi shɛɛngi wɛ. Yi ganha ba yi pɛɛwa kuun waa shaalaa mu wɛ! Kɔnhɔ pu ganha bu da wu tanhana tanhana wɛ.
23392	MAT 7:7	«Yʼa ɲɛɛri, yi na da daa. Yʼa zhaa, yi na da ɲaa. Yʼa gbura ki kuuni, gbura ki na da muri yi mu.
23398	MAT 7:13	«Yʼa jin kuɲɔɔ nifɛnhɛfɛnhɛnɛ li ni. Bani koo lemu lʼa kari kakara ti wo xuu wu ni ge, lee ya pɛlɛ, li tajege ki bɛ dʼa pɛlɛ. Sipyiɲɛhɛmɛɛ pʼa se lee koo le ni.
23400	MAT 7:15	«Piimu pʼa puyɛ faanna na Kilɛ tudunmɔɔ pee ɲɛ ge, yʼa yiyɛ kasɛri pee na! Pu ma ma yee mu ba dubyaa ɲɛ wɛ, ga pʼi ɲɛ yacoyo.
23406	MAT 7:21	«Sipyii piimu bɛɛri pʼa nɛ pyi: ‹Kafɔɔ, Kafɔɔ› ge, pee bɛɛri wa da ba jé fugba saanra ti ni-i dɛ, fo piimu yɛ pʼa nɛ fugba To wu wo ɲidaan wu pyi ge.
23407	MAT 7:22	Kiiri wu cagɔngɔ sipyiɲɛhɛmɛɛ na ba yu na: ‹Kafɔɔ, Kafɔɔ, ta wèe ya keree nibaŋaa jo mu mɛgɛ na, na jinaa kɔri yeege yama fɛɛ ni, na kakanhaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ pye mu mɛgɛ na wɛ?›
23408	MAT 7:23	Wee tuun wu ni nɛ ma li shɛ pu na jo: ‹Nɛ yee cɛ bada wɛ. Yee kakuubyii piiri, yi laha na tàan dɛ!›
23409	MAT 7:24	«Lee wuu na, sipyaa sipya wʼa nɛ jomɔ pu nuri, na pu koo ɲaari ge, weefɔɔ ya foro ná fungɔngɔ fɔɔ wa fɛni, wemu ya wu puga yereŋɛ faaya ɲuŋɔ ni ge.
23412	MAT 7:27	A zangbɔhɔ di ba ni kafɛɛgbɔhɔ ni. A gbalaa pʼi ɲi fo na golo wo. A kee puga kʼi gurulo. A ki togana di golo.»
23416	MAT 8:2	Wee tuun wu ni a togo fɔɔ wa di fulo wu na, na nuguro sin wu fɛɛ ni, na wu pye: «Kafɔɔ, mu bu sɔɔ, go mu na já nɛ cuuŋɔ.»
23417	MAT 8:3	A Yesu di wu keŋɛ yeege, na gbɔn wu na, na jo: «Nɛ sɔɔ mu wu cuuŋɔ!» Taapile ni a togo kʼi xhɔ, a wu bye fɛɛfɛɛ.
23418	MAT 8:4	Lee kadugo na a Yesu di wu pye: «Kasɛɛgɛ yaha mayɛ na, ma ganha bu ye ɲaha jo wa shishiin bɛ mu wɛ. Ga shɛ mayɛ shɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ wu na. Musa ya saraga kemu kaa jo ge, mʼa kee wolo. Kee na ba li shɛ na mʼa cuuŋɔ.»
23420	MAT 8:6	«Kafɔɔ, nɛ kapyebye wu nizinnɛgɛ ki ɲɛ puga. Wu kabanuyo shuun wu bɛɛri wʼa xu. Kanhama pu ɲɛ wu ɲuŋɔ ni fo pu nigbɔ.»
23421	MAT 8:7	A Yesu di wu pye: «Nʼa da zhɛ wu cuuŋɔ.»
23422	MAT 8:8	Ga, a wee sɔrɔsii ɲuŋɔfɔɔ wu jo: «Kafɔɔ, nɛ yaa mu wu jé nɛ puga wɛ. Ga ɲɔmɛɛ nigin yɛ jo, lee na nɛ wo kapyebye wu cuuŋɔ.
23423	MAT 8:9	Bani ɲuŋɔfɛɛ pii wo fanha nɔhɔ ni nɛ ɲɛ, sɔrɔsii pii di ɲɛ nɛ bɛ mu. Nɛ bu wee wa pye: ‹Shɛ!› Wʼa gari. Nɛ bu wa bɛ pye: ‹Pa!› Wee bɛ na ba. Nɛ bu na kapyebye wu pye: ‹Le pye!› Wʼa lee pye.»
23424	MAT 8:10	Ba Yesu ya pee jomɔ pu logo wɛ, a lee di wu fo. Sipyii piimu pʼa taha wu fɛni ge, a wu pee pye: «Can na nʼa da yi jo yi mu, nɛ sanha we wo nʼa daa wu tuugo ɲa sipya wa shishiin mu Izirayɛli fiige ki ni wɛ.
23426	MAT 8:12	Ga fugba saanra ti mɛgɛ ya taha piimu na ge, pee na ba wá kpɛɛngɛ na nibiige ki ni. Pee na ba mɛhɛɛ suu wà, na ganhaa kuri.»
23427	MAT 8:13	Lee kadugo na a Yesu di sɔrɔsii ɲuŋɔfɔɔ wu pye: «Ta se puga! Lemu mʼa sha ge, lee li pye ma mu na saha ni ma nʼa daa wu ni.» A wu kapyebye wu juuŋɔ lee taapile li ni.
23431	MAT 8:17	Lee funŋɔ ni Kilɛ tudunmɔɔ Ezayi bi jomɔ pemu jo ge, a pee ɲɔ di fa na: «Wʼa ɲuŋɔ le wèe wo fanhaxhɔɔrɔ ti tàan, ni wèe wo yama pu ni.»
23432	MAT 8:18	Ba Yesu ya sipyiire ti ɲa tʼa pa wu kuuri wɛ, a wu wu kalaapiire ti pye: «Wù shɛ gba wu kadugo.»
23433	MAT 8:19	A saliya karamɔgɔ wa di fulo Yesu na, na wu pye: «Wù karamɔgɔ, xuu bɛɛri ni mʼa se ge, nɛ na daha ma fɛni.»
23434	MAT 8:20	A Yesu di wu pye: «Sige puun wa ni wejeye ni, fugba shazhɛɛrɛ di ɲɛ ni shiire ni. Ga tashɔngɔ wa Sipya Ja wu mu kemu ɲɛ wuyɛ pyaa wogo wɛ.»
23435	MAT 8:21	A wu kalaapire la bɛ di wu pye: «Kafɔɔ, na yaha di ba fɛnhɛ na to wu le.»
23436	MAT 8:22	A Yesu di wee pye: «Xuu pu yaha sipyixuyo ye mu yee di da pee leni, mʼa daha na fɛni!»
23439	MAT 8:25	A wu kalaapiire tʼi fulo wu na, na wu ɲɛ, na wu pye: «Kafɔɔ, wù na da gori lɔhɔ ni, yìri mʼa wù ɲuŋɔ wolo!»
23440	MAT 8:26	A Yesu di pu pye: «Ɲaha na yee di fyagi mɛ wɛ? Yee nʼa daa wʼa cɛ̀rɛ dɛ!» Wee tuun wu ni a wu yìri, na sɛlɛ kafɛɛgɛ ke ni lokuruyo yi na, a tunmɔ pu bɛɛri di yere.
23441	MAT 8:27	A lee di bye pii sipyii pii mu kakanhana, a pʼi jo: «We ná we di ɲɛ sipya wekɛ tuugo, fo kafɛɛgɛ ni lɔhɔ bɛ na wu ɲɔmɛɛ coni wɛ?»
23443	MAT 8:29	A pʼi ɲɔ kɔn na xhuulo, na yu: «Ɲaha mu di zhaa wèe fɛni wɛ, Kilɛ Ja we? Kanhama mʼa pa di ba zhan wù ɲuŋɔ ni, na ta pu tuun di sanha nɔ-ɛ ya?»
23445	MAT 8:31	A jinaa pʼi Yesu ɲɛɛri na: «Ma bu wù kɔri, ma di wù yaha wù shɛ jé pii shaalaa pii ni.»
23446	MAT 8:32	A Yesu di jo: «Yʼa se!» A pʼi foro namaa shuun wu ni, na shɛ jé shaalaa pu ni. A kee shaagbaga ki bɛɛri di gburogi, na digi yaŋa gologoloyo yi ni, na shɛ jé gba lɔhɔ ki ni, na xhu wà.
23450	MAT 9:2	A sipyii pii di ba wu mu ni ná kabanuxuyo shuun fɔɔ wa ni yasinnɛgɛ ka na. Ba Yesu ya pee wo nʼa daa wu ɲa wɛ, na ná kabanuxuyo shuun fɔɔ wu pye: «Na ja, lowaa le mayɛ ni, ma jurumu wʼa yafa ma mu.»
23451	MAT 9:3	Wee tuun wu ni a saliya karamɔgɔlɔɔ pii di ganha na yu puyɛ funyɔ ni na: «Kilɛ mɛgɛ we ya gyɛɛgi mɛ.»
23452	MAT 9:4	Yemu pʼa bi yu puyɛ funyɔ ni ge, a Yesu di yee cɛ, na pu pye: «Ɲaha na ke fungɔnkuuŋɔ ke dʼa tigi yee funyɔ ni wɛ?