23242	MAT 2:4	Nxe³te²kxa³ya̱³lhu² E³ro²jah³lai²na² te²hi²sen³su² a²nũ²a² hxi²kan¹txi³nãu³xa² nxe³te²he³la³kxa² ã³yã³nũ²kxi²xi²si¹hain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Wã³nxĩn¹te² si³yxau³tũ̱³ka̱³txi³nãu³xa² ĩ³kaix1tha²kxai³ ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³su² nũ̱³ka̱³txa² ĩ³kaix1tha²kxai³ nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³sa²lxi¹. Kris²tu³jah¹la² Txa²wã¹sũ̱³na² Hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3jah¹la²nũ³ãn²ta² a³li³la¹jen³nũ³a² ĩh¹nũ¹la³ta̱³ a³li³la¹ji¹wi¹? Nxẽn³tain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23250	MAT 2:12	Nxe² ta³lu²nain¹nũ²la² hã²wxãn³txa³ a³li³xain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Kxã³nxai³tã² Be³lẽ²thĩ³na² a³li³xai¹nxa³ta̱³lxa¹ hxi²sxã³nhon³yah³lxi³ta¹hxai²hẽ¹la². Hxi²sxã³nhon³yah³lxi³te³nah¹lxi¹, Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ye³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. E³ro²jah³lai¹tã² sxi²ha² ã³wa̱³lah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe² hxi²sxã³nhon³yah³lxi³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ha²kxai³ tĩh³na² wxã³ain¹tĩh³nai¹tã² ĩ³xai¹nxa³ha²kxai³ tĩh³nu³ ã̱³lxi³ ĩ³xai¹nha²kxai³ nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23251	MAT 2:13	Nxe³nxa²ha¹te¹ tĩh³nu² ã̱³lxi³ ĩ³xain¹tãu³a² Jo³se²ah³la² sxa³sxã³ ãu³xi²nũ²la² hxi²sxã³nhon³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³tãu³a² Txa²wã¹sũ̱³na² ha³lo²an¹jah¹la² ĩ³ye³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Jo³se²ah³lãi³. Ĩ³sa²yxau³txu¹li¹. Wẽ³sai²na² tẽ³i² a²hã³ka³nãin²txi³ tẽ³i² nxẽ³ka³tu̱³ E³ji²ta²ko³xa² ih³saun³txa²hẽ³li¹. E³ro²jah³la² Wẽ³sa² ĩ³su²lhã³te³na³li¹. Nxe³ha²kxai³ wa³su³txi³ ih³saun³jah¹lxi³hẽ¹li¹. Yah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ ha³lo²ai²li² yxau²xai³jah¹lxi³hẽ¹li¹. Yah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ yxau²ta³lun²na³na¹. Nxe³kxai²nãn²tu̱³ ĩ³hen³txi³nx2ta¹tu¹wi¹. Oh³xan¹jah¹la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23254	MAT 2:16	Nxe³nxa²ha¹te¹ E³ro²jah³lai²na² sa²kxai³lu¹ a²hoh³lxi³su² nũ̱³ka̱³txai²na² wa̱³li²nxa³ju³ta³nũ³a² ĩ²nũ²la² ĩ³a̱n³txi³khaix1ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³a̱n³txi³te³nah¹lxi¹. A²sa³wi³ha³lxa² kwa³na³te²an¹jau³kxai³lu¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. Be³lẽ²thĩ³na² ã³nxai² Ra²ma²thĩ³na² ã³nxai² ha³lo²a² ti²ta³lo³kxai²na² ã³nxai² nxe² ã³ten³jah³lxi³hẽ¹li¹. Nxe³yah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ in³txa² wẽ³ha³lxa² jũ¹lxi³te²a² kwẽ³kxa² ye³ha¹li¹ kwẽ³kon³sxã³ hi¹nai¹nxa³kxai²nãn²tu̱³ nxe³te²na² a²yxo²ha³kxa¹ ĩ³sun²tã¹jah¹lxi³hẽ¹li¹. ótox3ã¹nxe³jah³lxi³hẽ¹li¹. Nxe³ju³tai²na² E³ro²jah³lai²na² a²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu¹: — Nxe³na¹kxai²nãn²tu̱³ Wẽ³sai³ta³lxi² ĩ³su²lhã³kxai¹na¹tũ¹xã¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23264	MAT 3:3	A²nxe³ju³tai²na² kxã³nhxĩ¹nai³tã² I³sa³i²ah³lu¹tai²na² Sũ̱³na² wãn³txa² ĩ³hen³txi³jah¹lu¹tai²na² jau³xau³hxai²tẽx1ta² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³nah¹lxi¹: — A²nũ²a² ã̱³jah¹la² wxã³tu¹wi¹. Ha³lo²ai²na² a²nũ²a² yxau³ai¹nxa³ko³nãu³a² ai³sxã³ ĩ³ye³kxi²tu¹wi¹. Ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: “A²nũ²a² hxi²kan¹jah¹lo²su² wxã³ju³ta²nũ³a² yũ³kxai²nãn²tu̱³ a²wxã³tĩh³na³nũ³a² wxa²hau³ko³tain¹te²ju²hẽ³li¹. Nxe³kxa²yã¹nxe³sxã³ Txa²wã¹hxi²kan¹ta² Si³yxau³jah¹la² wxã³ju³ta²nũ³a² wxa²ẽ¹nãu³ai²na² wxa²hau³ko³nha¹jah³lxi³hẽ¹li¹. Ya²la³tu̱³ wxã³ti³wa³ki³lxon³na³li¹.” Nxe³ta¹hxai²hẽ¹li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23272	MAT 3:11	Nxe³nũ²la² ĩ̱³yau³xa² ũ³hũ¹kxi²sa²sai¹tũ̱³ka̱³txai²na² ãh¹ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Jã¹nxa¹jut3su² txai²na² sa²kxai³lu² ĩ̱³yau³xa² ũ³hũ¹kxi²sa²sai¹nxa²lxin¹ju³ta³nũ³a² hxi²ka¹nhĩ̱³na¹wi¹. Wxa²ko̱³nxe³ti³ kãi³yah³lxin¹ju³ta² ã³sxã³ ĩ³ãin²ta³kxi²nha²si¹nx2ti³sãn²ka³tu̱³ ũ³hũ¹kxi²sa²sai¹nxa²lxin¹ju³ta² hxi²ka¹nhĩ̱³na¹i¹. Nxe³nx2ta¹kxa²ha³ta̱³nxãn²tu̱³ txa²si³yo³na² a²nũ²a² hxi²kan¹txi³ wa³to²hi²sa²jah¹la² wxã³tu¹wi¹. Wxã³te³na¹ hxi²kan¹txi³ wa³to²hi²sa³ha²kxai³ a²yu³kxa² yu³wi²kxi²nha²ka³lo³a² tẽ³sxã³ ã³nhit1sxã³ ã³si³tẽ³kxi²na¹kxe³su² hxi²ka¹nhĩ̱²nxa³nha²wi¹. A²nxe³jah¹lai²na² sa²kxai³lu² Txa²wã¹sũ̱³na² Yãu³ka³jxah¹la² ũ³hũ¹nx2ti³ha²kxai³ wxa²ẽ¹nãu³ai²na² ã³nhxan³ka²ti³nx2ti³ha²kxai³ nxe³jah¹lo²su²na³li¹.
23284	MAT 4:6	Ũh³wxe³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²wã¹sũ̱³na² Tah²su² nxĩ¹nha²kxai³ yuh³ã³na¹nha¹txa²hẽ³li¹. Nxĩn¹kxai²nãn²tu̱³ Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³ka³jah¹la² a²hxi²ki³kxai³lu² wi¹lhau³ko³txa²tu¹wi¹. Nxe³nĩn¹ju³ta²nũ³a² Sũ̱³na² wãn³txu¹tai²na² jau³xau³hxai²tẽx1ta² nxe³te³nah¹lxi¹: “Txa²wã¹sũ̱³na² hi²sen³su² oh³xan¹ta² nũ̱³ka̱³txai²na² wi¹lhau³ko³txa²si¹hain¹jau³su² ĩ³ye³kxain¹na²hẽ³li¹. Nxe³sxã³ wi¹lhau³ko³txain¹kxai²nãn²tu̱³ a²hxi²ki³khai³xa² ã³sa²so¹nxain¹tu¹wi¹. Txah³lxa³kxi³su² ã³yu̱³kxĩh³ton³nxa²kxa²ya̱n³txi³su² nxe³nxa²ha¹wi¹.” Nxe³ta¹hxai²hẽ¹li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23295	MAT 4:17	Jã¹nxe³sxã³ Je³su²jah³lai²na² yxau²xai³ka³tu̱³ wãn³txa² wi¹jau³xa² ĩ³hen³txi³ ã³si³wxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³hen³txi³te³nah¹lxi¹: — Wxa²ko̱³nxe³ti³ kãi³yah³lxin¹ju³ta² ã³sxã³ ã³nxa³wã²na¹jah¹lxi³hẽ¹li¹. ósxã³ ĩ³ãin²ta³kxi²nha¹jah³lxi³hẽ¹li¹. Txa²wã¹sũ̱³na² wãn³txa² wi¹jau³xa² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3ju³ta³nũ³a²wxã³ti³wa̱³kxi³lxon³na³li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23297	MAT 4:19	Jã¹nxe³sxã³ a²lon³ti³nãu³xa² ĩ²yah³nũ²la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Nxex3jah³wxi¹. ósi³tẽ³sa¹hẽ¹li¹. A̱i³na² ã³na¹yah³to³hxain¹tai¹ti²tu³wi¹. Yxãn¹ta¹ ã³si³tẽ³sa¹hin¹kxai²nãn²tu̱³ a²nũ²a² ĩ³kaix1so¹ja³hin¹ju³ta² ĩ³yau¹ũ³nx2ta¹tu¹wi¹, ã³si³tẽ³kxi²sa²si¹hain¹jau³su¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23306	MAT 5:3	A²nũ²a² ĩ²li³te²na² a²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu¹: — “Txa²ẽ¹nãu³ai²na² a̱u³txi³ hxi²ka¹nha¹ju³ta² yũ³ti³hex1sa²nxa³nha¹. Txa²wã¹sũ̱³na² so¹lxi³ hxi²nũn¹sa²jah¹lai²la¹wi¹.” Nxe³yah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ ka³lih³jah¹lxi³hẽ¹li¹. Kxãn³nãu³a¹ Txa²wã¹sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3ju³ta³nũ³a² yxau²xai³yah³lxin¹tu¹wi¹.
23320	MAT 5:17	Nxa²ha¹te¹ wxa²ẽ¹nãn¹jau³su² nxe³yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “Txa²wã¹sũ̱³na² wãn³txu¹tai²na² Sũ̱³na² wãn³txa² ĩ³hen³txi³tũ̱³ka̱³txai²na² wãn³txu¹tai²na² nxe³jau³xai²na² whãi²na¹ ã³na¹si¹jau³su² Je³su²jah³la² a²ten³jau³su² na³xã¹.” Nxe³yah³lxin¹jau³tu̱³ nxe³yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Wai³nxa³wi¹. Nxe³to³ta¹ Txa²wã¹sũ̱³na² wãn³txu¹txai²na² hãi¹nxe³ti³xa¹ sa²yxo²wet1sxã³ kãi³jah¹lo²sa¹wi¹. Nxe³ye¹nxa²lxa¹wi¹.
23325	MAT 5:22	Nxe³yãn¹ta¹ Txa²wãn³txa² e³kxi¹nx2ta¹jau³xai²na² nxe³nx2ta¹te³nah¹lxi¹: “Wxa²lo³nai²na² ĩ³a̱n³ta³kxi²nĩn¹kxai²nãn²tu̱³ wxa²hxi²kan¹txi³nãu³xai²na² ko̱³nxe³ti³ ĩ³yĩ¹li¹nx2ti³sxã³ ĩ³sun²tã¹nx2ti³ha³tai¹.” Te²yã¹nxe³sxã³ wxa²lo³nai²na² nxe²e³kxi²yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “Ra²ka²jah¹lo²si¹lxi¹. Ĩ³lxi³thi¹nxa³jah¹lo²si¹lxi¹.” Nxe³yah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ Si³ne²tri³o²tũ̱³ka̱³txai²na² Ju³te²a² a²hxi²kan¹ti³nũ̱³ka̱³txai²nãn²ta² hxi²ka² ko̱³nxe³ti³ ĩ³yĩ¹li¹nx2ti³sxã³ ĩ³sun²tã¹nx2ti³ha³tai¹. Te²yã¹nxũn³sxã³ nxe² e³kxah²lxin¹te³nah¹lxi¹: “A²hoh³lxi³su² yũ³nxãn²nxa³i¹.” Nxe² e³kxah¹lxin¹kxai²nãn²tu̱³ ha³lo²a² ko̱³nxe³khaix1ju³ta² ha³nxe² ĩ̱³sa²tẽ³ju³tai²na² yxau³yah³lxin¹ju³ta³nũ³a² yũ³yah³lxi¹nha³tai¹.
23382	MAT 6:31	Jã¹nxe³jut3su² hxi²waun³ta³kxi²nyhah¹lxi³txa³hẽ¹li¹. E³yah³lxin¹jau³su² nxe³yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Nxe³yah²lxan³te³nah¹lxi¹: “Ĩh¹nxe² yain³txa³nu³la³ so¹kxi²sxã³ yai³nhĩ̱³ki̱³ji¹? Ĩh¹nxe² na²ki̱³jau³nũ³la³ so¹kxi²sxã³ ĩ³na²hĩ̱³ki̱³ji¹? Wãn²ta³ ĩh¹nxe³ka³lo³la³ ũ³whi²kxi²nha²hĩ̱³ki̱³ji¹?” Nxe³yah³lxi³txa³hẽ¹li¹.
23388	MAT 7:3	Wxa²wã³tã̱³xa² ko̱³nxe³ti³ kãi³jut3su² ju³ta² ko̱³nxe³ti³ ĩ³yĩ¹li¹yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Ko̱³nxe³ti³ kãi³yah³lxin¹ju³ta² kãin² wa³to²hi²na³li¹. Nxe³yah³lxin¹ju³ta² wai³nxa³wi¹. A²nxe³ju³tai²na² yã¹nx2na³li¹. Wxa²wã³tã̱³xai²li² hi³a² sĩ̱³na² ye³wi²kxe³su² yũ³hĩ̱³nx2na³li¹. Nxe³yãn¹ta¹ hi³sa³ka³txa² ã³ye³wau¹kxi²nha²hĩ̱³nxa¹lxi¹. Nxe³kxe³su² wxa²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu²: “Txa²wã³tã̱³xai²li² hi³a² sĩ̱³na² sa²ye³sai¹kxi²na¹tũ¹xã¹.” Nxe³yah³lxin¹jau³su² yxãn¹ta¹ hi³sa³ka³txa² ã³ye³wau¹kxi²nha²kxe³su² ĩ²nyhah¹lxan³kxe³su² wai³nhĩ̱³nx2nxa³wi¹.
23416	MAT 8:2	Nxe³tãu³a² in³jah³la² khon³ta³kxi²sxã³ ka̱³lã̱un³ta³kxi²jah¹la² hi²sen³su² Je³su²jah³la² ĩ²te³lhxã³ wxã³ta¹hxai²hẽ¹la². Wxã³nũ²la² ãn³kax3ti³wxe³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. “Wxa²ĩ³ta³ka³txa² hxi²kan¹txi³ we²txi²nxa²ha¹tũ¹xã¹.” Sa²ki³kxai³lu¹. Nyha¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23418	MAT 8:4	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ãh¹e³kxi²te³nah¹lxi¹: — Nxe³nxa²ha¹ju³tan¹te²kxa³ya̱³lhu² wã³nxĩn¹ta² si³yxau³jah¹la² ai³sẽ¹li¹. Ain¹tãu³a² we²txi¹nxa²ha¹ju³ta² a²nũ²a² a²xã̱³xa² ĩ³hen³txi³txa³hẽ¹li¹. Hãi¹nxe³sxã³ wã³nxĩn¹ta² si³yxau³jah¹lan²tu̱³ ai³sxã³ ĩ³yau¹ũ¹nhat1je¹txai¹nhẽ³li¹. Nxai¹nĩn¹kxai²nãn²tu̱³ hã²wxãn³txa³ ka³yxuh³xa² Moi³se²ah³lu¹tai²na² ĩ³yau¹ũh¹nxain¹kxe³su² ũ³hũ¹txai¹nhẽ³li¹. Nxai¹nĩn¹kxai²nãn²tu̱³ wã³nxĩn¹jah¹lai²na² sa²kxai³lu² ka³yxuh³xai²na² tẽ³sxã³ Sũ̱³na² ũ³hũ¹yhain¹tu¹wi¹. Nxe³kxai²nãn²tu̱³ a²nũ²a² a²yxo²ha³kxa¹ Txa²wã¹sũ̱³na² we²txi²nxain¹ju³ta² ĩ³yau¹ũ³nha²yai¹nĩn¹tu¹wi¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23419	MAT 8:5	Nxa²ha¹te¹ Ka³far³na³ũ²thĩ³na² ai³sxã³ ã³wih¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³na¹ Ro³ma²no³ nũ̱³ka̱³txa² so³ta²to² a²wa³kxẽn³yah³lo²su² ã³tĩ³xi²ta¹hxai²hẽ¹la². ótĩ³xi²sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:
23422	MAT 8:8	Nxa²ha¹te¹ Ro³ma²no² nũ̱³ka̱³txa² so³ta²to² a²wa³kxẽn³yah³lai²na² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. Nxe³sa²lxi¹. Txai²li² wxa²ye³na² kãin² sa²nxa³wi¹. Txa²sxih²nãu³a² ã³si³tẽ³kxi²san¹ju³ta³nũ³su² ãu²li²sa³nhai¹. Nxe³sa³ha²kxai³ hãi¹nxe³sxã³ a²wãn³txa² so¹lxi³ ĩ³ye³kxin¹kxai²nãn²tu̱³ txa²sa³wi³sĩ³na² we²nxi²tu¹wi¹.
23424	MAT 8:10	Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² jau¹xai²na² ain³kxi²nũ²la² ka³lih¹ti³hain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ha²kxai³ ã³si³tẽ³kxi²tũ̱³ka̱³txa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ya²la³tu̱³ e³kxi¹nx2ta¹wi¹. Ju¹tai²na² sa²kxai³lu² jah¹la²nu¹tai²li² ĩ²sain¹te²sai¹nxa³nũ²nhai¹. Nxe³ta¹ yxo²ĩ²sain¹nũ²nhai¹. Yxãn¹ta¹ I³sa³e² nũ̱³ka̱³txa² a²yxo²ha³kxa¹ hxi²ka¹na¹ju³ta² ye³ka³lxa¹txi³ ĩ²sai¹nhxai²na²hẽ³li¹. Yxãn¹ta¹ kũ³we²ki²la² yxo²ĩ²sai¹nhxai²nxa³hẽ³li¹.
23433	MAT 8:19	Nxe³tãu³a² in³jah³la² ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxah³la² wxã³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Tih³nxe³sa²jah¹lãi³. Ha³lo²a² ĩ²li³tãu³a² ã³nxai³lin¹tãu³a² ã³si³te³kxi¹nx2ha¹tu¹wi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23435	MAT 8:21	Hã²wxãn³txa³nu² a²sa³wi³sxa² ã̱³jah¹la² wxã³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. ósi³tẽ³kxi¹nxa²ha¹tu¹wi¹. Nxe³yãn¹ta¹ Txa²wĩ³na² ka³te̱n³su² hin¹tãu³a² yxau³kxi²nũ³na¹tu¹wi¹. Hã²wxãn³txa³ ya³lu²sãn²nũ²la² sa²nĩ̱¹kxi²sã²na¹ka³tu̱³ ã³si³tẽ³kxi¹nxa²ha¹tu¹wi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23439	MAT 8:25	Nxe³ti̱³kxai³lu¹ a²sa³wi³ha³lxai²na² sa²kxai³lu² Je³su²jah³la² wxa²yũ³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. Txu¹lxi¹si¹lxi¹. ónon²ta³kxi²sa¹si¹lxi¹. ónxũ¹tẽ³te³lhxã³ sĩn¹na³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23443	MAT 8:29	Jã¹nxe³jut3su² Je³su²jah³la² ĩ²ya³sxã³ in³txai²na² a²yxo²wãn³txa² ĩ³kaix1ja³te³nah¹lxi¹: — Nxe³sãn²si¹lxi¹. Txa²wã¹sũ̱³na² Tah²sa²nhi¹lxi¹. Ĩh¹nxe³sa²sĩn¹te³lin¹ji¹wi¹? Ha³lo²a² ã³nhau³ko³nxa³ta̱³lxa¹ ĩ³khãuh³lxa³ti³sa²sĩn¹nhĩn¹jau³su² wxãn³nhĩn¹ji¹wi¹? Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23450	MAT 9:2	Wi³xi²tãu³a² in³txi³nãu³xa² ne³khauh²nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³te²nãu³xai²na² in³txa² ĩ³ton³jah¹la² kan²ta³kxi²ka³txa³la³ ĩ³ton³jah¹la² tẽ³sxã³ wxã³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Hãi¹sxã³ sxa³ye²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² a²kãin²ju³ta² in³txi³nãu³xa² yxo²ĩ²ain¹tũ̱³ka̱³txi³su² ha²kxai³ sãn²sxã³ ĩ²nhai¹nha²kxai³ in³txa² kan²ta³kxi²jah¹la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²wẽ³sãi³. Nxex3txi¹. Nxũ²kwa̱i³lxũ¹txa²hẽ³li¹. Wxa²ko̱³nxe³ti³ kãi³in¹ju³ta² sa²wa²su¹txa²ha¹wi¹. Je³su²jah³la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23452	MAT 9:4	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² tũ̱¹ka̱³txai²na² a²ẽ¹nãn¹jau³xai²na² wi¹ko̱³nha²kxai³ e³kxi²xi²te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³sa²lxi¹. Ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ ko̱³nxe³jau³su² wxa²ẽ¹nãu³a² e³kxi²nyhah¹lxin¹ji¹wi¹?
23453	MAT 9:5	Nxe³ha²kxai³ ĩh¹jau³la³ wãn³txa² wa³sut3jau³la³te²la¹xã³? “Wxa²ko̱³nxe³ti³ kãi³in¹ju³ta² sa²wa²su¹txa²ha¹wi¹.” Nxe³jau³xai²la³ta̱³nxa²: “Ĩ³ton³jah¹lãi³. Ĩ³sa²yxau³sxã³ ã³nxĩ³xi¹sẽ¹li¹.” Nxe³jau³xai²la³ta̱³nxa² nxe²hĩ̱³ji¹wi¹?
23457	MAT 9:9	Nxe³nũ²la² ã³nxai³nũ²la² in³txa² ũ³yho³hi²ki³ka² so¹kxi²nẽ³tũ̱³ka̱³txa² ka³na³ka³na³jah¹la² ĩ³ha¹txi²ta¹hxai²hẽ¹la². Ma³te²ah³lo²su² nha²ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³jah¹la² sa²kxai³lu² Ro³ma²no²ko³xan¹ta² hxi²kan¹jah¹la² te²hi²sen³su² ĩ³sa²si¹hã³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³jah¹la² ã³wxe³sxã³ ũ³yho³hi²ki³ka² so¹kxi²ju³ta² o²la³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² hi²sen³kxai³lu² ã³wa²to¹tain¹tãu³ ĩ²sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ã³si³tẽ³kxi²sẽ¹li¹. Je³su²jah³lai²na² wãn³txa² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nũ²la² Ma³te²ah³lu¹ta²kxai³lu² ĩ³sa²yxau³nũ²la² ã³si³tẽ³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la².
23459	MAT 9:11	Nxe³ju³tai²na² fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txa² ã³nhai¹tũn³te²nãu³xai²na² ĩ²ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ²ai¹nha²kxai³ Je³su²jah³la² a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xa² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Ĩ³tih³nxe³nx2ti³jah¹la² sa²kxai³lu² a²nũ²a² ũ³yho³hi²ki³ka² so¹kxi²nẽ³tũ̱³ka̱³txi³su² a²nũ²a²nãu³xa² ko̱³nxe³ju³ta² kãi³te²su² te²nãu³xa² nxe³te²su² ain¹sxã³ ã³wxe³sxã³ ĩ³yain³ya³hain¹ju³tu¹tai²na² ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ ã³wxe³sxã³ ĩ³yain³ya³hain¹sĩn¹te²sin²ta²ku²? Wi¹kãi³jah¹lo²sin¹ke³la³te²kxai³ nxe² ĩ³yain³ya³hai¹nhĩ̱³nx2nxa³wi¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23462	MAT 9:14	Nxa²ha¹te¹ Jo³ãu² Ba³tis²jah³la² sa³wi³ha³lxi³nãu³xa² wxã³sxã³ ĩ³wã̱³txain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Nxe³sa²lxi¹. Fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txi³nãu³xai²na² Jo³ãu² Ba³tis²jah³la² a²sa²wi³ha³lxi³na² nxe³sĩn¹sxã³ Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ka³li³kxi²te³lhxã³ heh³lxi² yxau³sĩn¹to³ha¹wi¹. Yxãn¹ta¹ wxa²sa³wi³ha³lxi³nãu³xa² hai³txi³ ti³he¹nxai¹nxa³wi¹. Ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ heh³lxi² yxau³ain¹to³hxa³ji¹ku¹. Sĩ¹na¹nhai¹. Nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23469	MAT 9:21	Nxe³sxã³ a²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu¹: — Je³su²jah³lai²na² wã²la² kwa²hãi¹nxe² wxa²to³ha¹kxai²nãn²tu̱³ we²nxi²sa³tũ¹xã¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23475	MAT 9:27	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ãh¹ã³nxai³nũ²la² in³txa² ha¹li¹ a²yo³na² ã³si³tẽ³kxi²ya³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³ya³jah¹la²nãu³xa² ye³han³ya³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³sxã³ ã³si³tẽ³kxi²ya³sxã³ ĩ³kaix1ja³te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Txa²wã¹sũ̱³na² Hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lo³txa²kah³lo²si¹lxi¹. Nxĩ¹nha²kxai³ ye³han³sa²sĩn¹ju³tai²na² wi¹lhin¹sxã³ thãi³ti³la² sa²hau³kot3sa²sĩ¹nhẽ³li¹. Nxe³ya³ta¹hxai²hẽ¹la².
23476	MAT 9:28	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² sxi²ha² ã³wih¹nũ²la² hã²wxãn³txa³ ye³han³jah¹la³nãu³xai²li² ã³wih¹sxã³ ã³tĩ³ya³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ka³tu̱³ Je³su²jah³la² ĩ³wã̱³txi³te³nah¹lxi¹: — Nxex3jah³wxi¹. Hxi²kan¹txi³ we²txi²nx2ta¹ju³ta³nũ³a² yxo²ĩ²sya¹te³sin¹ji¹wi¹? Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe² ĩ³wa²lũ³xi²ya³te³nah¹lxi¹: — Yxo²ĩ²nxa²sĩ¹na¹nha²wi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23477	MAT 9:29	Nxe³ka³tu̱³ wxa²ye³wxai³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³wxi¹. Yxo²ĩ²sya¹hi¹nha²kxai³ wxa²we²txi¹nx2ta¹wi¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23478	MAT 9:30	Nxe³tãu³ ye³we²txi²ya³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ka³tu̱³ yxo²sa³te̱¹txi³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — We²txi¹nx2ta¹wi¹. Yxãn¹ta¹ ju¹tai²na² a²nũ²a² ã̱³xa² ĩ³yau¹ũ³nha²ya³txa³hẽ¹li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23481	MAT 9:33	Nxe³sxã³ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² jut3sĩ²nũ²la² ko̱³nxe³te² yãu³ka³txa² nxũ²kwa̱i³li³si¹jau³su² kwa³na³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ha²kxai³ ya²la³tu̱³ nxũ²kwa̱i³li³ha²kxai³ yxo²ka³tũ³ju³ta² yxo²we²txi²ha²kxai³ ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³jut3su² ã³si³tẽ³la³kxi²te²nãu³xa² ju³ta² ĩ²nũ²la² ĩ³wã̱³wã̱³txi²sxã³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Txa²wã¹ha³lo²ai²na² I³sa³e²ko³nãu³a² hai³txi³ ĩ²ki̱³sxa³ju³tai²la¹wi¹. Nxe³nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23484	MAT 9:36	Nxe³sxã³ a²nũ²a² ã³si³tẽ³la³kxi²tũ̱³ka̱³txi³su² ĩ²sxã³ ĩ³ãin²ta³lxi²nha²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³sxã³ a²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu¹: — Tũ̱³ka̱³txai²na² o³ve²a² yã¹xain¹na³na¹. Tĩh³na² tĩ¹kxi²kxai²nãn²tu̱³ kwa²hãi¹nxe² ã³nxai³lha²the³ti² kwa² khãuh³lxa³thi¹ni² nxe³te²ju²hẽ³li¹, o³ve²a² a²wa³kxẽ³nxa² yũ²nxa³te²na²su² nxe³kxe³hũ̱³nxe² tũ̱¹ka̱³txai²na² yã¹xain¹na³na¹. Nxe²e³kxi²nha²ta¹hxai²hẽ¹la².
23485	MAT 9:37	Nxe³ha²kxai³ a²sa³wi³ha³lxa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Tũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu² hai³sxa² yain³txa² sxa³ko³xa² wi¹wen¹ko³xa² yã¹xain¹na³li¹. Yxãn¹ta¹ wxa²ni²lho¹kxi³tũ̱³ka̱³txa² ka³lxa²ti³he¹xai¹nxa³wi¹. Nxe³kxa² yã¹nxe³sxã³ a²nũ²a² yxo²ĩ²sain¹te³lhxã³ te²nũ³su² te²nãu³xa² ka³lxa¹na³li¹. Yxãn¹ta¹ ĩ³yau¹ũ³nyhain¹te²nũ³su² te²nãu³xa² ka³lxa¹txi³he¹xai¹nxa³wi¹.
23487	MAT 10:1	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² a²sa³wi³ha³lxa² hxi²ka²hxan³sxã³ ha¹li¹ wxa²hait1so¹xi²nũn³tũ̱³ka̱³txa² ĩ³kaix1ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³kaix1sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ĩ³sa²si¹hã³nx2ta¹tu¹wi¹. A²nũ²a² ĩ²lu³te²a² ko̱³nxe³te² yãu³ka³txa² nxũ²kwa̱i³yxau³kxai²nãn²tu̱³ hxi²kan¹txi³ nxũ²kwa̱i³li³ain¹sih¹nx2ta¹jau³su² ĩ³sa²si¹hã³nx2ta¹ha²kxai³ a²nũ²a² ĩ²lu³te²a² a²ĩ³ta³ka³txa² ĩ²li³ka³txa² we²txain¹sih¹nx2ta¹jau³su² ĩ³sa²si¹hã³nx2ta¹ha²kxai³ jã¹nxe³te³lhxã³ nx2ta¹tu¹wi¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23491	MAT 10:5	A²nxe²te² in³txi³nãu³xai²li² a²sa³wi³ha³lxi³khai³su² ha²kxai³ ĩ³sa²si¹hã³si¹hain¹jau³su² ĩ³ye³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Ĩ³sa²si¹hã³nx2ta¹tu¹wi¹. Nxe³nx2ta¹kxai²nãn²tu̱³ hai³txi³ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txi³sxa³te²nãu³lxa³ ai³yah³lxa³nha²kxai³ Sa³ma³ri³tã²na² sxi²jen³ti³la³ ai³yah³lxa³nha²kxai³ nxe³jah³lxi³hẽ¹li¹.
23505	MAT 10:19	Nxe³yãn¹ta¹ nxe³nx2tain¹kxai²nãn²tu̱³ hxi²waun³txi³yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Nxe³yah³lxin¹jau³su² nxe³yah²lxan³te³nah¹lxi¹: “Ĩh¹nxe³ ĩ³wa²lũ³xai¹na¹lhon³ku¹. Ĩh¹nxe³jau³ta̱³ ĩ³ye³kxai¹na¹lhon³ku¹. Nxa¹nha¹.” Nxe³jau³su², nxe²e³yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Nxe²nxa³ha²kxai³ ĩ³wa²lũ³xi²yah³lxi¹nhĩ¹na¹ wãn³txa² wain³jau³xan²tu̱³ wi¹ko̱³nh²yah³lxin¹tu¹wi¹.
23535	MAT 11:7	Nxe²e³ta³lun²nũ²la² Jo³ãu² Ba³tis²jah³la² a²sa³wi³ha³lxa² aun³txi³sxã³ ĩ³xain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ka³tu̱³ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² sa²wa²nha²sxã³ a²nũ²a² ã³si³tẽ³la³kxi² te²nãu³xa² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Jo³ãu² Ba³tis²jah³lai¹tã² ai³sxã³ ĩ²yah³lxi¹nhĩ¹nai³tã² ĩh¹nxe³te²ta̱³ ĩ²te³lhxã³ ai³lyah³lxin¹thai¹li¹? Ka³tĩ³ka²txã³nxa² kwa² sa³xit3sxã³ sa²hai³hain³jut3sũ³nxe² a²nũ²a² ĩ³wã̱³wã̱³ta³kxi²sain¹jah¹la² ĩ²te³lhxã³ ai³lyah³lxin¹thai¹li¹?
23547	MAT 11:19	Jã¹nxẽn³tai¹. Txai²li² wxã³na¹hĩ¹nai³tã² yain³txa² ĩ³yai³ni² yain³jau³xa² ĩ³na² nxa¹tai¹ti²tu³wi¹. Nxe³na¹ta¹ a²nũ²ai²na² wãn³txi³kxai³lu¹, en²kxi²sain¹te³nah¹lxi¹: “Je³su²jah³lai²na² yain³txa² kãin² yain³jah¹lai²la¹wi¹. Yain³jau³xa² ĩ³na²sa³wen¹jah¹lai²la¹wi¹. A²nũ²a² ũ³yho³hi²ki³ka² so¹kxi²nẽ³tũ̱³ka̱³txi³nãu³xa² ko̱³nxe³thin¹tũ̱³ka̱³txa² nxe³sxã³ ã³ya̱³lxi²nyhain¹jah¹lai²la¹wi¹.” Nxe² e³lain¹na²hẽ³li¹. Nxe³lxain¹kxan²ti³ a²nũ²ai²na² a²hoh³lxi³su² te²a² wain³txi³ kãi³kxai²nãn²tu̱³ a²wẽ³ha³lxa² wain³txi³ ĩ²ye²ain¹tu¹wi¹. Je³su²jah³la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23553	MAT 11:25	Nxe³ka³tu̱³ Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxi²ti³ãn¹jau³kxai³lu¹: — Txa²wĩ³nãi³. Oh³xan¹thĩ³na² whãi²na¹ yuh³xan¹thĩ³na² whãi²na¹ A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³jah¹lo²si¹lxi¹. Nxĩn¹sxã³ ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³su² te²nãu³xa² a³la³kxi²khai¹nxe³te²nãu³xa² nxe³sxã³ wa³ka³la² kãi³in¹ju³tai²na¹ wãn³txa² ĩ³tih³nĩn¹jau³xai²na¹ ĩ³yau¹ũ³ai¹nxã³nhẽ³li¹. Yxãn¹ta¹ a²hoh³lxi³sxa³te²su² te²nãu³xa¹ wxa²wãn³txai²na² ĩ³yau¹ũ³ai¹nĩ¹nhẽ³li¹. Nxai¹nĩ¹nha²kxai³ sa²nẽn¹kxi¹nxa²ha¹wi¹.
23560	MAT 12:2	Nxe³nxa²ha¹te¹ fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txa² ã³nhai¹tũn³te²nãu³xai²na² ĩ²ain¹tãu³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Nxex3txi¹. Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txi³su² sa²ba³to³ nxe³tãu³a² a²wah³ka³lxa² a²yxo²ha³kxa¹ ã³na¹xai³ki̱³te²jai¹ti²tu³wi¹. Nxe³yãn¹ta¹ wxa²sa³wi³ha³lxa² jau³jau¹xai²na² sa²yxo²ã³ain¹ti²tu³wi¹, yain³ti³nã̱³kxa² wxa²ni²lho¹ai¹nha²kxai³lu¹. Nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23568	MAT 12:10	ówih¹te³na¹ in³txa² hxi²yã³nãn³ta³kxi²jah¹la² ĩ²ye²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³na¹ fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txa² ĩ³wã̱³txain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Sa²ba³to³ nxe³ti³xa² a²nũ²a² ĩ³ton³kxai²nãn²tu̱³ we²txi²ju³ta³nũ³su² wai³nhĩ̱³ji¹wi¹? Fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txa² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³tũ̱³ka̱³txai²na² ko̱³nxe³thin¹ju³ta² a³ti²si¹kxi³jau³nũ³su² ĩ³wã̱³txain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23571	MAT 12:13	Nxe²e³ta³lun²nũ²la² sa²wa³ti̱³nha²sxã³ hxi²yã³nãn³ta³kxi²jah¹la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ĩ³hxi²sin²nha¹sẽ¹li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ka³tu̱³ ĩ³hxi²sin²nha²hĩ¹na¹ a²hxi²ka² sa²kxai³lu² ĩ³hxi²we²nxi²ta¹hxai²hẽ¹la². A²hxi²kxã̱¹xa² yã¹nxe² hxi²wi¹lxi²ta¹hxai²hẽ¹la².
23574	MAT 12:16	Nxe³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. We²txi¹nx2ta¹wi¹. Nxe³nx2ta¹kxa²ha³ta̱³nxãn²ti³ a²nũ²a² ã̱³xa² ĩ³hen³txi³yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Je³su²jah³la² wãn³txa² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23581	MAT 12:23	A²nxe³ju¹tai²na² a²nũ²a² ĩ³hi¹tain¹te²nãu³xa² ĩ²kxain¹nxa²ha¹te¹ o²lai¹nha²kxai³ ĩ³ye³lain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lai²li² wã³nxĩn¹khaix1jah¹lo²sin²tai¹. Txa²wã¹sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3jah¹lo²su² yxau³sxã³ wah³nxe³kxi²ki̱³jah¹lo²su² nxe³jah¹lain²txi³ te²sin²tai¹. Nxe³nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23582	MAT 12:24	Nxe³yãn¹ta¹ fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txai²na² ã³nhai¹tũn³te²nãu³xai²na² e³kxi²nyhain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² Bel³se³bu²ah³la² a²ta³nãu³xa² a²hxi²kan¹jah¹lo²su² ha²kxai³ nxe³jah¹la² a²sa³wit3sin²tai¹. Nxe³te²si¹nha²kxai³ hxi²kan¹txi³ ko̱³nxe³te² yãu³ka³txa² nxũ²kwa̱i³li³si¹jau³su² ĩ³ye³kxi²te²sin¹yu²hẽ³li¹. Fa³ri³se²a²nãu³xa² nxe³nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23585	MAT 12:27	Nxe³ha²kxai³ wxa²wãn³txa² e³yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “Je³su²jah³lai²li² Bel³se³bu²ah³la² a²sa³wi³sai²la¹wi¹.” Yah³lxin¹jau³su² yxãn¹ta¹ fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txe² ĩ³nxai²na² wxa²wẽ³ha³lxa² kãi³a¹kxa² yã¹nxe² kãi³ain¹nũn³na³li¹. Nxe³ai¹nha²kxai³ wxa²nũ̱³ka̱³txai²na² ĩh¹te²ta̱³ sa³wi³ha³lxi³la³ te²la¹xã³?
23589	MAT 12:31	Jã¹nxe³ha²kxai³ a²nũ²a² ĩ²li³te²su² te²an²tu̱³ ko̱³nxe³ti³ kãi³kxai²nãn²tu̱³ hã²wxãn³txa³ ĩ³ãin²ta³kxi²nha²sxã³ ã³yxo²o³tũ¹kxai²nãn²tu̱³ ã³wa²su¹tain¹ju³ta² yũ²na³li¹. Txai²na² Sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3jah¹lo²su² te²sa¹jah¹lo²na¹xai²na² ko̱³nxe³te²lot3sain¹kxan²ti³ ã³wa²su¹tain¹ju³ta³nũ³a² yũ³tu¹wi¹. Nxe³to³ta¹ wxãi²na² wai³nxa³jau³xa² e³lah³lxin¹jau³kxai³lu¹: “A²ta³a² hxi²kan¹ta² hi²sen³su² Je³su²jah³la² ĩ³hxi²ka¹tin²tai¹.” Yah³lxin¹jau³su² yah³lxin¹ta¹ Txa²wã¹sũ̱³na² Yãu³ka³jxah¹la² ko̱³nxe³te²lo³jah³lxi¹lxi¹. A²nxe³jau³xai²na² sa²kxai³lu² Sũ̱³na² Yãu³ka³jxah¹la² ko̱³nxe³te²lo³jau³xai²na² sa²kxai³lu² hai³txi³ ã³wa²sut1ju³ta² yũ²nxa³wi¹. Te²yã¹nxe³sxã³ yan¹nãu³a¹ ko̱³nxe³ti³ kãi³yah³lxin¹kxa² yo³ha² a³ya³ti²ju³ta³nũ³a² yũ³hĩ¹na¹ ã³wa²su¹ju³ta²nũ³a² yũ²nxa³lho³li¹. Hxi²ki³te²la³ yxau²sa²tẽ³ju³ta³nũ³a² so¹lxi³ yũ³tu¹wi¹.
23596	MAT 12:38	Nxa²ha¹te¹ a²nũ²a² ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³su² te²su² te²a² fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txi³su² te²su² te²a² nxe³sxã³ ka³na³ku² ã³tĩ̱³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³la² tih³nxe³nha¹jah¹lãi³. Wã³nxĩn¹sxã³ kãi³in¹ju³ta² wã²nã³ũ¹sa²sĩ¹nhẽ³li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23605	MAT 12:47	Nxe³sxã³ ĩ³hen³txi³te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Nxe³txi¹. Wxa²hã³ka³nai¹tã² wxa²lon³txi³tãu³xa² ha³lo²a² yxau³ain¹na³li¹. Ĩ³ye³kxi¹nxa²te³lhxã³ wxã³ain¹na³li¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23611	MAT 13:3	A²nxe³tãu³a² Je³su²jah³la² hi²sen³su² wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² yau³ka³lxa¹txi³ ĩ³tih³nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³tih³nxe³te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³sa²lxi¹. A²nũ²ai²na² hai³sxa³nãu³a² ai³nũ²nhai¹. Yain³ta³ki³a² wi¹ki³a² ũ³whĩ̱¹te³lhxã³ wxa²sa²tãu³wa³ya²txũ³lhain¹sxã³ ũ³whĩ̱¹nũ²nhai¹.
23618	MAT 13:10	Nxe²e³ta³lun²nũ²la² a²sa³wi³ha³lxai²na² sa²kxai³lu² ã³tĩ̱³sxã³ ĩ³ye³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ a²nũ²a²nãu³xa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² so¹lxi³ e³kxai¹nĩn¹ji¹wi¹? Nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23632	MAT 13:24	Ãh¹lxi³sxã³ wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ha³lo²a² yan¹nãu³a¹ a²nũ²a² kãi³ain¹kxa² yo³ha² a³ya³ti²ti³wa³kxa² ĩ³yau¹ũ³nx2ta¹tu¹wi¹. A²nũ²ai²na² yain³ta³ki³a² wi¹ki³a² ũ³whĩ̱¹kxi²jah¹lai²yã¹nx2na³li¹.
23635	MAT 13:27	Nxa²ha¹te¹ hai³sxa² wa³kxẽn³yah³lai²na² a²sa³wi³ha³lxa² ã³tĩ̱³sxã³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: “Ãu³la³na³xãi³. Nxe³si¹lxi¹. Yain³txa³ka² wi¹ki³ai²na² so¹lxi³ ũ³whĩ̱¹nhĩn¹ta²lu¹wi¹. Yxãn¹ta¹ ĩh¹te²a³ hxi²ki³ta̱³ ko̱³nxe³ki³ai²li² wen¹sĩn¹te²la¹xã³?” Ain¹nũ²nhai¹.
23638	MAT 13:30	Hãi¹nxã¹jah¹lxi³sã²nhẽ³li¹. A²yut3su² we¹nain¹txai²lxi¹. Hã²wxãn³txa³ a̱n³ta³lun²kxai²nãn²tu̱³ yain³txa³ka² wxa²ni²lho¹tũ̱³ka̱³txa² ĩ³ye³kxai¹na¹tu¹wi¹. Nxe³ai¹na¹te³nah¹lxi¹: ‘Ko̱³nxe³tẽ³kxa² wxa²nũ²kxi² sa²so¹jah³lxi³sã²nhẽ³li¹. Yah³lxi³sã²nĩn¹ka³tu̱³ ũ³thũ²hxa³jah³lxi³hẽ¹li¹. Nxe³yah³lxin¹ka³tu̱³ yain³txa³ne³kxa² wi¹kxa² wxa²kxi²so¹jah³lxi³nũ³nhẽ¹li¹, ũ³wha¹a¹thĩ³na²su¹.’ Nxe³ai¹na¹tu¹wi¹.” A²wa³kxẽn³yah³la² nxe³nũ²nhai¹. Je³su²jah³la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23639	MAT 13:31	Ãh¹lxi³sxã³ wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³nx2ta¹jau³xai²yã¹nx2na³li¹. Te³nah¹lxi¹: Hai³sxa² yxau³tẽ³kxa² a²wa³kxẽn³yah³la² yain³txa³ki³a² mos³tar²ta²ki³a² ũ³whĩ̱¹nũ²nhai¹.
23641	MAT 13:33	Ãh¹lxi³sxã³ wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³nx2ta¹jau³xai²yã¹nx2na³li¹. Nxe³jau³xa²sa¹, txu¹ha³ka³lxai²na² te²hi²sen³su² yain³txa² ĩ³wa¹ki³nũ³a² tẽ³ha²kxai³ tri²ka²nũ̱³xa² nẽ³nha¹li¹ ka³na³ki¹ ne³ki³lhi³tẽ³na² ũ³sa²wi¹sxã³ ũ³kxẽ³ni³nũ²nhai¹. Nxe³kxai²nãn²tu̱³ tri²ka²nũ̱³xa² whãi²na¹ ĩ³wa¹je²nũ²nhai¹. Nxe³kxa² yã¹nxe³sxã³ a²wi¹lhĩ¹na² a²nũ²a² ka³lxa¹nxa³te² ĩ³nxai²na² yxo²ĩ²sah³lxi¹lxi¹. Yxãn¹ta¹ yan¹nãu³a¹ a²nũ²a² ka³lxa¹txi³ yxo²ĩ²sain¹tu¹wi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².
23644	MAT 13:36	Hã²wxãn³txa³ Je³su²jah³lo²su² te²kxai³lu² a²nũ²a²nãu³xai²na² ã³ain¹nũ²la² sxi²ha² ã³wi²xi²ta¹hxai²hẽ¹la². ówi²xi²nũ²la² a²sa³wi³ha³lxi³nãu³a² ã³tĩ̱³ain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Wãn³txa² ko̱³nxe³ki³a² ũ³whĩ̱¹jau³su² ĩ³yau¹ũ³sah¹lxi³hẽ¹li¹. Nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23652	MAT 13:44	Ãh¹lxi³sxã³ wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²sa³wi³ha³lxi³lon³ju³ta² a³lxi²khai¹nxe³ju³tai²la¹wi¹. Nxe³sxã³ yen³kxa² a³lxi²khai¹nxe³kxa² hai³sxa²nãu³a² hãi³a² sxa³kxa²yã¹nx2na³li¹. A²nũ²ai²na² kwa² ai³sxã³ a³txi²kxai²nãn²tu̱³ hã²wxãn³txa³ sa²no¹xi²nũ²nhai¹. Nxe³ka³tu̱³ ka³lih³kxi²nha²sxã³ a²yen³kxi³khai³xai²na² ã³nũ²kxi²nũ²la² hai³sxa² a²wa³kxẽn³yah³la² yen³kxa² whãi²na¹ ũ³yho³hi²nũ²nhai¹. Nxe³nũ²la² ta²ko¹xai²na² yen³kxa² hãi³a² sxa³ko³xai²na² so¹kxi²nũ²nhai¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23653	MAT 13:45	Ãh¹lxi³sxã³ wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²sa³wi³ha³lxi³lon³ju³ta² a³lxi²khai¹nxe³ju³tai²la¹wi¹. Nxe³sxã³ a²nũ²ai²na² txah³lxa³ki³a² a³lxi²ki³a² pe²ro³la³ki³a² ã³ten³jah¹la² yã¹nx2na³li¹.
23655	MAT 13:47	Ãh¹lxi³sxã³ wãn³txa² ĩ³yau¹ũ³jau³xa² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — A²nũ²a²nãu³xa² kãi³ain¹kxa² yo³ha² ĩ³yĩ¹li²hain¹ju³ta³nũ³a² ĩ³yau¹ũ³nx2ta¹tu¹wi¹. A̱i³na² ta³lã²na³ki²ka³lo³a² yã¹nxe³na³li¹. A²nxe³ka³lo³ai²na² a̱i³na² ĩ²li³te² he³la³kxa² ĩ³ne³kxih²li² ta³lã²na³ki²nũ²nhai¹.
23662	MAT 13:54	ówaix3tũ²la² ã³nxai³sxã³ a²sxi²jen³khai³xa² Na³sa³re²thĩ³na² ã³wih²xi²ta¹hxai²hẽ¹la². Wih²xi²ka³tu̱³ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² ã³nũ²kxi²thĩ³na² ã³wih¹sxã³ Sũ̱³na² wãn³txa² ĩ³hen³txi³ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³hen³txi³ta³lun²tãu³a² ain³kxi²tũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu² ĩ³wã̱³txi³sxã³ e³kxi²nyhain¹te³nah¹lxi¹: — Jah¹lai²li² a²hoh³lxi³khai¹sa²sxã³ ĩ³ye³ha²kxai³ wã³nxĩn¹khaix1nxe³sxã³ o²la³kxi²ha²kxai³ nxe³jah¹lai²la¹wi¹. Yxãn¹ta¹ ĩh¹nxet3sxã³ hxi²ka¹nai¹nhĩ̱³te²la¹ku² ki̱³nhai¹.
23681	MAT 14:15	Nxe³nũ²la² ka³nxah³ta³lon³tãu³a² a²sa³wi³ha³lxa² ã³tĩ̱³ain¹sxã³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Ti¹ai²na² sxi²jen³ti³la³ yũ²nxa³ti²tu³wi¹. Ha³lo²a² yain³kxi²ki̱³ju³ta² ha³nãu³hi²nẽ³te¹ni²tu³wi¹. Nxe³ha²kxai³ a²nũ²a²nãu³xa² ĩ³hit2txain¹tũ̱³ka̱³txa² he³hain¹jau³su² sxi²jen³txi³nãu³a² ĩ³sa²si¹hã³txai¹nhẽ³li¹, yain³txa² so¹kxi²nyhain¹te³la³ku¹. Nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23693	MAT 14:27	Nxain¹nxa²ha¹te¹ a²kwẽn¹tai²na¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Nxũ²kwa̱i³lxũ¹jah¹lxi³hẽ¹le¹. Txain¹ta³ta¹we¹. Yu̱h³lxah³lxi³txa³lxe¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23702	MAT 14:36	Sa²so¹ain¹te²na² a²ẽ¹nãn¹jau³kxai³lu¹: — Je³su²jah³lai²na² a²wã²la² yxo²ka³teh³tĩh³nãu³a² so¹lxi³ wxa²to³ha¹kxai²nãn²tu̱³ a²kwẽn¹tai²na¹ we²nxi²ta³lun²sa³tũ¹xã¹. Nyhain¹jau³su² nxe³sxã³ wxa²to³nyhain¹te²na¹ ĩ²li³te²na¹ a²kwẽn¹tai²na¹ we²nxi²ta³lu²nain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23704	MAT 15:2	— Txa²wã¹si³yah³la²nãu³xu¹tai²nãn¹jau³xa² ĩ³tih³nxe³nẽ³lain¹ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wi¹. Nxe³nẽ³lain¹te³nah¹lxi¹: “Yain³te³lhxã³ yxah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ hxi²khai²lxi²jah³lxi³sã²nhẽ³li¹. Yxah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ wxa²ẽ¹nãu³ai²na² Sũ̱³na² yen³nãu³a² wi¹lhin¹ye²tu¹wi¹.” Txa²wã¹si³yah³la²nãu³xu¹tai²na² nxe³ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wi¹. Nxe³yãn¹ta¹ wxa²sa³wi³ha³lxai²na² sa²kxai³lu² te²yã¹nxe² kãi³yai¹nxãn³tai¹. Ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ wãn³txu¹tai²nãn¹jau³xai²na² sa²yxo²ã³ain¹ji¹wi¹? Nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23707	MAT 15:5	Nxe³yãn¹ta¹ wxa²wãn³txa² e³kxah¹lxin¹jau³su² nxe³yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “A²nũ²a² ĩ²li³te²su² te²a² a²wĩ³na² ta̱³nxa² a²hã³ka³na² ta̱³nxa² yen³kxa² wã³kon³kxain¹kxe³su² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: ‘Wĩ³na² nxe³txi¹. Txa²yen³kxa² ũ³hũ¹na¹tũ¹xã¹. Nxa¹hẽ¹li¹. Yxãn¹ta¹ sa²yat1sxã³ Txa²wã¹sũ̱³na² so¹lxi³ ũ³hũ¹ai¹na¹tu¹wi¹, txa²yen³kxai²na²su¹.’ Nxe³jau³su².
23712	MAT 15:10	Nxe²e³ta³lun²nũ²la² a²nũ²a²nãu³xa² ĩ³hit2tain¹tũ̱³ka̱³txa² ĩ³kaix1tain¹te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. Ain³kxi²sa²sxã³ a³la³kxi¹jxah³lxi³hẽ¹li¹.
23714	MAT 15:12	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² a²sa³wi³ha³lxai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Wãn³txa² kwẽn¹ta² e³kxin¹jau³xai²na² sa²kxai³lu² fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txa² ã³nhai¹tũn³te²nãu³xai²na² ĩ³a̱n³txi¹si¹hai¹ni¹nhẽ²li¹. Nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23730	MAT 15:28	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ĩ³wa²lũ³xi²sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Nxe³nxi¹. Yxo²ĩ²sa²sxã³ te³nĩn¹jau³su² ha²kxai³ ain³kxi¹nxa²ha¹xĩ¹. Wxa²wẽ³sai²na² kwẽn¹tai²na¹ we²txi²na¹xĩ¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².
23734	MAT 15:32	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² a²sa³wi³ha³lxa² ĩ³kaix1sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Tũ̱¹ka̱³txai²na² ĩ³ãin²ta³kxi²na¹nhai¹. Ye³ha¹li¹ ka³na³ki¹ a³lan²tãu³a² ã³si³tẽ³la³kxa² ho³ha³sain¹na²hẽ³li¹. Nxe³hĩ¹nãn¹te²tu̱³ yain³txi³la³ yũ³ai¹nxa³ha²kxai³ ã³nxai³si¹hai¹na¹jau³su² ten³sa²nxa³nhai¹, heh³ti³sxã³ hxi²tha² ã³ya³hain¹kxa²ya̱n³ti³su² nxa¹nhai¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23735	MAT 15:33	Nxa²ha¹te¹ a²sa³wi³ha³lxai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Ti¹ai²li² a²nũ²a² yũ²nxa³ko³sin²tai¹. Nxe³ha²kxai³ yain³txi³nũ̱³la³ ũ³kxain¹tũ̱³nũ³la³ ĩh¹nũ¹la³ta̱³ so¹kxi²sĩ¹nhĩ̱³ki̱³te²la¹xã³? Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23743	MAT 16:2	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³lai²na² a²wãn³txi³kxai³lu¹: — Ka³nxa³hi²nẽ³te³lhxã³ tãu³a² ĩ³ye³kxi²yah³lxi³hĩ̱³nxa¹lxi¹. Nxe³yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “Oh³sĩ̱³nai²na² he³hen³yen²tai¹. Nxe³ha²kxai³ ha³lo²a² wi¹ko¹kon¹tu¹wi¹.” Nxe³yah³lxi³hĩ̱³nxa¹lxi¹.
23744	MAT 16:3	Te²yã¹nxe³sxã³ ã¹ka³nxa³ha²ta³a² nxe³yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “Oh³sĩ̱³nai²na² he³he³nha²kxai³ ti̱³ti̱³nha²kxai³ yen²tai¹. Nxe³ha²kxai³ kãin² wẽ³hã¹nẽ³tu¹wi¹.” Nxe³yah³lxi³hĩ̱³nxa¹lxi¹. Nxe³yah³lxi¹nha²kxai³ oh³sĩ̱³nai²na² ã³ye³wxe³yah³lxi¹nhẽ³li¹. Nxe³yãn¹ta¹ wã³nxĩn¹sxã³ o²la³kxi²na¹ju³ta² ĩ²yah³lxin¹kxan²ti³ ã³ye³wxe³sah¹lxa³lxi¹.
23747	MAT 16:6	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Fa³ri³se²a² nũ̱³ka̱³txa² sa³tu³se²a² nũ̱³ka̱³txa² nxe³sxã³ a²yain³txa² ĩ³wat1tũ̱³xa² ĩ²jah¹lxi³hẽ¹li¹. Ĩ³ko̱³nxe³ton³kxi¹nx2tai¹nha³ta²wi¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².
23748	MAT 16:7	Nxa²ha¹te¹ a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xai²na² sa²kxai³lu² Je³su²jah³lai²na² wãn³txa² ain³kxi²nũ²la² e³kxi²nyhain¹te³nah¹lxi¹: — Yain³tũ̱³xa² yain³kxi²ki̱³tũ̱³nũ³a² ne³wã²na³ki̱³sa²kxai³ Je³su²jah³lai²na² wãn³txa² nxe² e³kxi²nẽ³na²li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23749	MAT 16:8	Nxe³yãn¹ta¹ Je³su²jah³lo²kxai³lu² e³kxi²nyhain¹jau³xa² ĩ²nha²nũ²la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. Yxo²ĩ²sah¹lxin¹ju³ta³la³ kãi²nxa³wi¹. Ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ yain³tũ̱³xa² yũ³yah²lxan³kxe³su² ĩ³ye³ye³yah³lxin¹ji¹wi¹? Yain³tũ̱³xa² ne³wã²na³yah³lxin¹ju³ta² hxi²ye¹ta³lxi³sa²nxa³nhai¹.
23754	MAT 16:13	Nxa²ha¹te¹ Se²sa³re²a² Fi³li³po²thĩ³nãn¹ko³xai²na² ã³nxai³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹tãu³a² Je³su²jah³la² a²yxo²wãn³txa² a²sa³wi³ha³lxa² ĩ³wã̱³txi³te³nah¹lxi¹: — A²nũ²a² ã̱³xa³nãu³xai²na² sa²kxai³lu² ĩ³yĩ¹li²sain¹jau³xa² e³kxi²nyhain¹kxai²nãn²tu̱³ ĩh¹nxe³jau³ta̱³ ĩ³yĩ¹li²sain¹jau³su² ĩ³ye³lain¹te²la¹xã³? Ĩ³yau¹ũ³nha¹jah³lxi³hẽ¹li¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².
23761	MAT 16:20	Jã¹nxe³ha²kxai³ a²sa³wi³ha³lxa² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. Txa²wã¹sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3sa²jah¹lo²sa¹wi¹. Yxãn¹ta¹ a²nũ²a² ã̱³xai²na² ĩ³hen³txain¹yah³lxi³txa³hẽ¹li¹. Ye¹nx2ta¹wi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².
23764	MAT 16:23	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² sa²wa³ti̱³nha²sxã³ Pe²jah³la² ne³nxẽ³na² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Sa³ta³na²jah¹lãi³. Txa²si³yo³na² ã³waix3txu¹li¹. Hxi²ka̱u³ka̱ut3san¹nhai¹. Txa²wã¹sũ̱³nai²na² a²ten³jau³su² ten³nxa²nxa³i¹. A²nũ²ai²na² a²ten³jau³xai²na² so¹lxi³ te³ni¹lxi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².
23765	MAT 16:24	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ãh¹e³kxi²te³nah¹lxi¹: A²sa³wi³ha³lxa² ain³kxi²ti³an¹jau³kxai³lu¹: — Nxe³jah³lxi³wxi¹. A²nũ²a² ĩ²li³te²nãn²tu̱³ ã³si³tẽ³kxi²ti³ten³sain¹kxai²nãn²tu̱³ a²ẽ¹nãu³a¹ a̱u³txi³ ten³khai¹nxe³ju³tan²tu̱³ ã³na¹txai²lxi¹. Te²yã¹nxe³sxã³ yxo²ĩ²sain¹ju³tan¹te²kxa³ya̱n³tu̱³ ya²lu¹ju³ta³nũ³a² yu̱h³lxin²nxa³sxã³ ã³si³tẽ³kxi²sain¹txai²li¹.
23774	MAT 17:5	Nxe²e³ta³lu²nxa³ta̱³lxa¹ oh³sĩ̱³nai²na² ha²te¹khai¹nxe³sĩ̱³na² ne³ka³ka³khai¹nxe³ha²kxai³ ã³tĩ¹kxai¹nha²kxai³ ã³ye³ãu²la²to³tain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³tãu³ãn²tu̱³ oh³sĩ̱³nãn¹ta² wãn³txa² ain³kxi²nyhain¹te³nah¹lxi¹: — Jah¹lai²na² Txa²ki³lha³lxa² a³lxi²khaix1na¹jah¹lai²la¹wi¹. Wi¹lxo³kxi²khaix1sa²jah¹lai²la¹wi¹. Wi¹lain³kxi¹txai¹nhẽ³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23778	MAT 17:9	Hã²wxãn³txa³ a³ka³nxain¹tãu³a² Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Nxe³jah³lxi³sa²lxi¹. Hxi²sxã³nho³jut3sũ̱³ju³ta² a²nũ²a² ã̱³xa² ĩ³hen³txi³yah³lxi³sãn²txa³hẽ¹li¹. Hã²wxãn³txa³ ya³lu²sxa³sã²na¹ka³tu̱³ ka³te̱n³su² ĩ³sa²yxau³xi²sã²na¹ka³tu̱³ hã²wxãn³txa³ a²nũ²a² ĩ³hen³txain¹yah³lxin¹ju³ta³nũ³a² wain³na³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².
23779	MAT 17:10	Nxa²ha¹te¹ a²sa³wi³ha³lxai²na² ĩ³wã̱³txain¹te³nah¹lxi¹: — “E³li²ah³lu¹tai²na² txa²nũ² wxã³tu¹wi¹.” Ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³su² nũ̱³ka̱³txa² ĩ³hen³txi³nẽ³lain¹to³hxai²na²hẽ³li¹. Ĩh¹nxe³sxã³ nxe²e³kxain¹tax1ji¹wi¹? A²sa³wi³ha³lxa² nxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23783	MAT 17:14	Nxa²ha¹te¹ kan³sxã³ wa̱³lain¹nxa²ha¹te¹ a²nũ²a²nãu³xai²li² ĩ³hit2tain¹tũ̱³ka̱³txi³nãu³xai²li² ĩ³ha¹txain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ĩ³ha¹txain¹nũ²la² hã²wxãn³txa³ in³txa² ka³na³ka³nat3sxã³ ã³nhe²kxi²ha²kxai³ ã³ka³ti³wxe³nha²sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:
23786	MAT 17:17	Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Ã³ne³tot3syah¹lxa³lxi¹. Yxo²ĩ²nxã²nxa³sxã³ wain³txa̱in³kxah²lxa³lxi¹, kan²txi³ yxau³kxi¹nx2ta¹kxan²ti³nu¹. E̱n²nx2ta¹ha³ta²wi¹. Wẽ³sai²li² tẽ³sxã³ wxã³jah¹lxi³hẽ¹li¹.
23788	MAT 17:19	Hã²wxãn³txa³ a²sa³wi³ha³lxai²na² sa²kxai³lu² nũh¹lxi³sxã³ ã³tĩ̱³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Ko̱³nxe³te² yãu³ka³txa² nxũ²kwa̱i³li³si¹sa²nhĩn¹jau³su² ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ hxi²kan¹sĩ¹nxãn³thĩ²li¹?
23789	MAT 17:20	Je³su²jah³lai²na² ĩ³wa²lũ³xi²ti³ãn¹jau³kxai³lu¹: — Jũ¹nxe² so¹lxi³ yxo²ĩ²sah¹lxi¹nhẽ³li¹, wãn³txi³su² e³kxi¹nx2ta¹wi¹. Mos³ta²ta²ki³a² yã¹nxe² a²kãin²ju³ta² yxo²ĩ²yah³lxin¹kxai²nãn²tu̱³ wã³la³ka³txai²na² hxi²kan¹txi³ e³yah³lxi³hĩ̱³nxa¹lxi¹. Nxe³yah³lxin¹te³nah¹lxi¹: “Wã³la³ka³txãi³. Ti¹ai²na² a³li³txu¹li¹. Nũ¹ka³na¹ ã³yit1sxã³ yxau³txu¹li¹.” Nxe³yah³lxin¹jau³su² ya²la³tu̱³ a³li³hĩ̱³nx2na³li¹. “Hxi²kan¹sa²nxa³nha¹.” Yxah³lxin¹jau³su² yũ³yah²lxan³tho³li¹.
23791	MAT 17:22	Nxa²ha¹te¹ Ka³li³le²a²ko³xa² ã³nũ²kxi²nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³tãu³ãn²tu̱³ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² a²sa³wi³ha³lxa² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — A²nũ²a² ko̱¹ko̱¹xa² hxi²ka² ã³yũ³so¹sain¹tu¹wi¹.
23794	MAT 17:25	Nxe³ha²kxai³ Pe²jah³lai²na² a²wãn³txi³kxai³lu¹: — Kwa²nxi¹lxi¹. Txa²hxi²kan¹jah¹lai²na² ũ³yho³hi²hxai²na²hẽ³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nũ²la² hã²wxãn³txa³ sxi²ha² ã³wih¹nũ²la² Je³su²jah³la² ĩ³wã̱³txi³te³nah¹lxi¹: — Pe²jah³lãi³. Ĩ³ye³kxi¹sẽ¹li¹. Txa²wã¹ha³lo²a² yuh³xan¹ko³nãu³xa² a²wa³kxẽn³nãu³a² te²hi²sen³kxai³lu² ũ³yho³hi²ki̱³ki³ai²na² ĩh¹te²la³ta̱³ so¹kxi²hĩ̱³te²la¹xã³? A²sa³wi³ha³lxi³nãu³su² ta̱³nxa² kwa² ã³wxã³tũ̱³ka̱³txai²la³ ta̱³nxa² nxe³hĩ̱³te²la¹xã³? Ta¹hxai²hẽ¹la². Nxa²ha¹te¹:
23797	MAT 18:1	Hã²wxãn³txa³nũ² a²sa³wi³ha³lxa² ã³tĩ̱³ain¹te³nah¹lxi¹: — Je³su²jah³lãi³. Txa²wã¹sũ̱³na² Hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lo³txa²hĩ¹na² ĩh¹jah¹lo²ta̱³ hxi²kan¹txi³yxau³jah¹lo²su² hĩ̱³te²la¹xã³? Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².
23799	MAT 18:3	Ũh³wxe³ka³tu̱³ a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹: — Wãn³txi³su² ĩ³ye³kxi¹nx2ta¹wi¹. Wẽ³ha³lxa² yã¹nxe² ã³yxo²o³tũ¹sxã³ yxo²ĩ²sah¹lxi³hẽ¹li¹. Nxe³sah¹lxin¹kxai²nãn²tu̱³ Txa²wã¹sũ̱³na² Hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3sa²ju³ta³nũ³su² tãu³su² tãu³a² txa²sa³wi³ha³lxi³syah¹lxin¹tu¹wi¹.
23817	MAT 18:21	Nxa²ha¹te¹ Pe²jah³la² ã³tĩ̱³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: — Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. Txa²wã³tã̱³xai²na² ko̱³nxe³ti³ kãi³ũ¹hain¹to³kxai²nãn²tu̱³ ĩh¹nxe² ã³nhxai²na¹te²ta²hẽ³li¹? Ye³ka³lxa¹txi³txa³ ne³wã²na³hain¹to³ha¹ju³ta² ne³ki³son³sxã³ ã³na¹a¹hĩ̱³ji¹wi¹? Ye³ha¹li¹ ye³ha¹li¹ ye³ha¹li¹ ka³na³ki¹ ã³nhĩ̱³na¹te²lã¹xã³? Pe²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².
23822	MAT 18:26	Nxa²ha¹te¹ in³jah³lai²na² sa²kxai³lu² ã³ka³ti³wxe³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: “Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. Ha³lo³kxi² yxaut3sã²nhẽ³li¹. Ye³jen¹tãu³su² ũ³yho³hi²txã³nxai³tã² whãi²na¹ ũ³yho³hi¹hxa³txa²ha¹tu¹wi¹.” Nxe³nũ²nhai¹.
23824	MAT 18:28	Nxa²ha¹te¹ in³jah³lai²li² ã³wa²sut1sxã³ ĩ³xi²tãu³a² in³txa² ã̱³xai²na² ĩ³ne³khau²hain¹nũ²nhai¹. A²nxe³jah¹lai²na² sa²kxai³lu² in³txa² ã̱³xai²na² sa²kxai³lu² nxe³te²hxi²ka² ũ³yho³hi²txã³nxa² jũ¹txã³nxa² so¹lxi³ txã³nxãi²na² a²kxã³nxa² kwa²sa²so¹kxi²nũ²nhai¹. Jã¹nxe³tãu³a² in³txa² a²wi¹lhĩ¹nãn¹jah¹lai²na² ĩ³xa̱n³txi³sxã³ in³txa² ã̱³xai²na² wxa²yxe²ta³ta³ki³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: “Ũ³yho³hi²txã³nxa² kwa²sa²so¹kxi²san¹txã³nxai³tã² hĩ¹na² ũ³hũ¹sẽ¹li¹.” Nxe³nyha¹nũ²nhai¹.
23825	MAT 18:29	Nxe³ha²kxai³lu¹ in³txa² ã̱³xai²na² wãn³txi³kxai³lu¹ ã³ka³ti³wxe³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: “Ha³lo³kxit1sã²nhẽ³li¹. Ye³jen¹na² ũ³yho³hi²txã³nxa² a²yxo²ha³kxa¹ ũ³yho³hi¹xi²nxa²ha¹tu¹wi¹.” Nxe³nũ²nhai¹.
23828	MAT 18:32	Nxa²ha¹te¹ a²wa̱³kxẽn³yah³lai²na² sa²kxai³lu² in³txa² a²wi¹lhĩ¹nãn¹jah¹la² ĩ³kaix1sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: “Wxãi²li² kwa²wa³ka³li³yut3ta³lot3san¹jah¹lo²si¹lxi¹. Nxe³yãn¹ta¹ ko̱³nxe³thin¹khai¹nxi¹lxi¹. Wi¹lhin¹sxã³ ĩ³ye³kxi²san¹tai¹ti²tu³wi¹. Nxe³sa¹nha²kxai³ ĩ³ãin²ta³kxi²nha²khaix1nxe³nxa²ha¹tai¹ti²tu³wi¹. Nxe³sxã³ yen³kxa² ũ³yho³hi¹xi²san¹ju³ta³nũ³a² ne³wã²na³ũ¹nxa²ha¹tai¹ti²tu³wi¹, wi¹lhin¹sxã³ ĩ³ye³kxi²sa¹nha²kxai³lu¹.