23214	MAT 1:1	Teenei ko naa hano iho te manava i naa tippuna Jesus Christ: Jesus e au i te manava David, aa David e au i te manava Abraham.
23215	MAT 1:2	Abraham ni sura tana tama ma ko Isaac, Isaac ni sura tana tama ma ko Jacob, Jacob ni sura tana tama ma ko Judah ma ana taaina.
23216	MAT 1:3	Judah ni ssura ana tama ma ko Peres laaua ma Sera (te tinna laaua raa ko Tamar). Peres ni sura tana tama ma ko Hezron, Hezron ni sura tana tama ma ko Ram,
23217	MAT 1:4	Ram ni sura tana tama ma ko Aminadab, Aminadab ni sura tana tama ma ko Naason, Naason ni sura tana tama ma ko Salmon,
23218	MAT 1:5	Salmon ni sura tana tama ma ko Boaz (tana tinna raa ko Rahab), Boaz ni sura tana tama ma ko Obed (tana tinna raa ko Ruth), Obed ni sura tana tama ma ko Jesi,
23219	MAT 1:6	Jesi ni sura tana tama ma ko David, te Tuku, David ni sura tana tama ma ko Solomon (tana tinna raa ko te aavana Uriah imua),
23220	MAT 1:7	Solomon ni sura tana tama ma ko Rehoboam, Rehoboam ni sura tana tama ma ko Abaisa, Abaisa ni sura tana tama ma ko Asa,
23221	MAT 1:8	Asa ni sura tana tama ma ko Jehosafat, Jehosafat ni sura tana tama ma ko Jehoram, Jehoram ni sura tana tama ma ko Usaia,
23222	MAT 1:9	Usaia ni sura tana tama ma ko Jotam, Jotam ni sura tana tama ma ko Ahas, Ahas ni sura tana tama ma ko Hesekaia,
23223	MAT 1:10	Hesekaia ni sura tana tama ma ko Manasseh, Manasseh ni sura tana tama ma ko Amon, Amon ni sura tana tama ma ko Josia,
23224	MAT 1:11	Josia ni sura tana tama ma ko Jehoiakin aa ma ana taaina, teenaa ko te ssao te kanohenua Israel raa ni toa no karapusina ki Babilon.
23225	MAT 1:12	Kaamata i te ssao te kanohenua Israel ni toa ki Babilon no tae ki te haanau ana Jesus raa, te manava naa ni hano iho peenei: Jehoiakin ni sura tana tama ma ko Shealtiel, Shealtiel ni sura tana tama ma ko Serubabel,
23226	MAT 1:13	Serubabel ni sura tana tama ma ko Abiud, Abiud ni sura tana tama ma ko Eliakim, Eliakim ni sura tana tama ma ko Asor,
23227	MAT 1:14	Asor ni sura tana tama ma ko Sadok, Sadok ni sura tana tama ma ko Akim, Akim ni sura tana tama ma ko Eliud,
23228	MAT 1:15	Eliud ni sura tana tama ma ko Eliasar, Eliasar ni sura tana tama ma ko Mattan, Mattan ni sura tana tama ma ko Jacob,
23229	MAT 1:16	teenaa Jacob ni sura tana tama ma ko Joseph, aa Joseph ko te aavana Mary, te tinna Jesus, ttama e taapaa ma ko te Mesaea.
23230	MAT 1:17	Teelaa ni haanauna katoo e sinahuru maa haa, e kaamata iho i Abraham no tae ki David, aa e kaamata i David no tae ki te ssao te kanohenua Israel ni toa ki Babilon raa, teelaa ni haanauna e sinahuru maa haa. Aa e kaamata i te ssao naa no tae ki te haanau ana te Mesaea raa, teelaa ni haanauna hoki e sinahuru maa haa.
23231	MAT 1:18	Te taratara i te haanau mai ana Jesus Christ raa e hano peenei: Te tinna Jesus, Mary, ni tarikai ki Joseph, aa i te saaita te takarua raa seki aavvana raa, Mary ku iloa maa ia ku haitama i naa mahi TeAitu Tapu.
23232	MAT 1:19	Joseph se tama e hiihai ki te tiputipu e tonu lokoi, teenaa a ia ni see hiihai maa Mary ki hakanaparia a ia imua te henua. Teenaa mee iloo tana maanatu ki tiiake seemuu te tarikai laaua naa.
23233	MAT 1:20	I te saaita Joseph koi taka no maanatu i tana vana ki mee raa, a ia ni miti i naa tuu ake te ensol TeAtua raa no mee ake kiaa ia, “Joseph te mokopuna David nei, koe see mataku te toa a koe Mary ma se aavana aau; te ffine naa e haitama i naa mahi TeAitu Tapu.
23234	MAT 1:21	A ia ma ki haanau mai tana tamariki tanata, aa koe ku taapaa koe te tamariki naa ki Jesus, i aa Ia ma ki hakasao tana kanohenua i naa haisara laatou.”
23235	MAT 1:22	Naa vana nei ni ssura ki ttino naa taratara TeAtua teelaa ni tarataraina tana pure:
23236	MAT 1:23	“Te taupu raa ma ki hai tama, no haanau mai tana tamariki tanata, aa te tamariki naa ma ki taapaa te henua ma ko Immanuel.” (Teenaa ko te taratara e mee maa, ‘TeAtua e noho ma taatou.’)
23237	MAT 1:24	Teenaa i te saaita Joseph ni maahuru raa, a ia ni hakannoo ki naa taratara e kauake te ensol TeAtua no aavanatia a ia Mary.
23238	MAT 1:25	Tevana iaa te hai aavana naa ni see moemmoe ma see hai aavana no tae iloo ki te saaita Mary ni haanau, teenaa Joseph ni taapaa a ia te tamariki raa ki Jesus.
23239	MAT 2:1	Jesus ni haanau i te taon Bethlehem i Judea, i te saaita Herod ni tuku. I te saaita naa raa, e mee naa tama e llau te tokatoka i naa hetuu ni oo ake i naa matakaaina e ttuu i te anake ki Jerusalem. Naa tama naa ni oo ake no vasirisiri peelaa,
23240	MAT 2:2	“Teehea te tamariki e haanauria iho ma se tuku naa Jew? Maatou ni kkite i te masike mai ana tana hetuu raa i te anake, aa teenei maatou ku oomai no lotu kiaa Ia.”
23241	MAT 2:3	Te saaita Herod ni lono i naa taratara nei raa, tana manava ni hakallika iloo, aa naa tama hoki i Jerusalem raa ni llono i te taratara nei.
23242	MAT 2:4	Herod ni aru ake naa maatua hakamaatua raa hakkaatoa ma naa tisa naa Loo raa no vasiria, “Te Mesaea raa ma ki haanauria mai i hea?”
23243	MAT 2:5	Naa tama naa ki mee ake, “Te Mesaea raa ma ki haanau mai i Bethlehem iloto Judea. Naa taratara te pure TeAtua ni sissii raa e taratara peenei:
23244	MAT 2:6	‘Bethlehem, koe see mee ma se tamaa henua vare koi e tuu iloto Judea. E mee te tuku ma ki haanau mai i te taon naa, teenaa ko te tama ma ki roorosi i taku kanohenua Israel.’”
23245	MAT 2:7	Teenaa kkave iloo te taratara Herod ki naa horau ni oo ake i te anake raa no vasiri seemuu ki naa tama naa ki ilotia a ia te ssao te hetuu raa ni sopo ake.
23246	MAT 2:8	Araa teenaa, heunatia iloo ia naa tama naa ki oo ki Bethlehem, ka taratara ake peelaa ki naa tama naa, “Kootou oo atu no ssee hakaraaoi iloo ki laavea kootou te tamariki naa, aa te saaita te tamariki naa e laavea kootou raa, kootou ku hakaari mai ki iloa nau, ki hanatu hoki nau no lotu iaa ia.”
23247	MAT 2:9	Te saaita Herod ni oti te kauake ana taratara naa raa, massike iloo naa tama naa ka oo. I loto te ara raa naa tama naa ni kkite hoki i te hetuu teelaa ni kkite laatou e hanake i te anake. Naa tama naa ni fiaffia iloo i te saaita laatou ni kkite i te hetuu naa. Te hetuu naa ni hano vaamua laatou no takoto iloo i aruna te kina te tamariki raa e noho ai.
23249	MAT 2:11	Naa tama naa ni oo atu no uru atu iloo ki loto te hare, aa i te saaita laatou ni kkite i te tamariki naa e noho mai ma Mary, tana tinna raa, naa tama naa ni ttuu katoo ki naa turi laatou no lotu kiaa ia. Teenaa ffana ake iloo naa kol, naa ‘frankincense’, aa ma naa ‘myrrh’ no tuku atu kimua te tamariki.
23250	MAT 2:12	Teenaa ahe iloo naa tama naa ki te henua laatou i telaa ara, i te aa, i laatou ni mmiti i naa taratara ake TeAtua ki see ahe laatou ki Herod.
23251	MAT 2:13	I te saaita naa horau naa ku oti te ahe raa, te ensol TeAtua raa ni hakasura ake ki Joseph iloto tana miti no mee ake, “Herod ma ki seeia a ia te tamariki naa ki taia. Masike, koe ku too te tamariki naa ma tana tinna raa, kootou ku ffuro ki Egypt no nnoho ki tae iloo ki taku saaita ma ki vanaatu ki hakattaha kootou.”
23252	MAT 2:14	Teenaa masike lokoi Joseph no too te hai tinna raa no ffuro laatou i te poo ki Egypt.
23253	MAT 2:15	Laatou ni nnoho i te kina naa no tae iloo ki te saaita Herod ku mate. Naa vana nei ni ssura ki ttino naa taratara TeAtua ni tarataraina tana pure, teenaa ko te taratara e mee peelaa, “Nau ni kannaa ki taku Tama raa ki hakataha i Egypt.”
23254	MAT 2:16	Saaita Herod ni iloa maa ia ni hakarereesia naa horau ni oo ake i te anake raa, a ia ni loto hakallika iloo. Teenaa heuna iloo ana soldia raa ki oo no taaia katoo naa tamalliki koi punaammea no tae iloo ki naa tamalliki ku ttae ki naa setau e lua i Bethlehem ma naa matakaaina e ttuu tauppiri atu. I te aa, i naa horau raa ni taratara maa te hetuu raa ni kiitea mua lokoi laatou i naa setau e lua ku oti te llaka raa.
23255	MAT 2:17	Teenei naa taratara Jeremiah, te pure TeAtua, ku ttino maaoni; teenaa ko ana taratara ni sissii peelaa:
23256	MAT 2:18	“Teelaa se tama ku mate hakaoti i ana tanitani mai i Ramah. Rachel e tanitani i tana aroha i ana tamalliki; A ia see hiihai maa ia e haka aneaneria, i ana tamalliki raa ku mmate.”
23257	MAT 2:19	I te saaita Herod ku oti te mate raa, te ensol TeAtua raa ni hakasura ake ki Joseph iloto tana miti i Egypt,
23258	MAT 2:20	no vanaake kiaa ia, “Masike no too te hai tinna naa aa kootou ku ahe ki Israel, i naa tama ni haia laatou te tamariki naa ki taia ki mate raa ku oti te mmate.”
23259	MAT 2:21	Teenaa masike iloo Joseph no too te hai tinna raa no ahe laatou ki Israel.
23260	MAT 2:22	Tevana iaa i te saaita Joseph ni lono maa Arkelaus ku sui tana tamana, Herod, no tuku i Judea raa, a ia ni mataku te hanatu ki te kina naa. Teenaa TeAtua ni hakasura atu hoki kiaa ia iloto tana miti no vanaake ki hano ia ki Galilee.
23261	MAT 2:23	A ia ni hano no hakatuu iloo tana hare i te matakaaina e ttapa ma ko Nazareth. Teenaa naa taratara naa pure TeAtua raa ni ttino maaoni: “A Ia ma ki taapaa ma se tama haka Nazareth.”
23262	MAT 3:1	I te saaita naa raa, John te Baptis raa ni kaamata te hakaea naa taratara TeAtua raa iloto mouku, teenaa a ia ni hakaea peelaa,
23263	MAT 3:2	“Tiiake naa haisara kootou naa, i te Nohorana te Lani raa ku saaita mai koi!”
23264	MAT 3:3	John raa ko te tama teelaa e tarataraina Isaiah, te pure TeAtua, i ana taratara ni sissii peelaa: “Te tama raa e tanitani varo mai i mouku peelaa: ‘Penapenaa mai hakaoti te ara TeAriki, hakatonu tana saarena raa ki tonu!’”
23265	MAT 3:4	John e hakao ki naa hekau e llana ki naa huru te kamol; a ia e tuu ki te ttuu e pena ki te kiri te manu, aa e kai naa manu e mee pee ko naa tama te laanui ma naa hani.
23266	MAT 3:5	E tammaki naa tama i Jerusalem, naa matakaaina katoo iloto Judea aa ma naa taon e ttuu i naa vasi te Riva Jordan ni oo ake no hakannoo ki naa taratara John.
23267	MAT 3:6	Naa tama naa ni hakaari ake naa haisara laatou ki John, teenaa John ki hakaukau tapu naa tama naa iloto te Riva Jordan.
23268	MAT 3:7	I te saaita John ni kite i naa oo ake te lopo Faarisi ma naa Sadiusi ma ki hakaukauria laatou raa, John ki mee ake ki laatou, “Naa kata! Ko ai te tama e vanaatu maa kootou ma ki lavaa te ffuro no mmuni i naa haaeo TeAtua ma ki ppesi mai?
23269	MAT 3:8	Kootou ffuri naa manava kootou no hakassura te tiputipu e taukareka, ki maatino maa kootou ku oti te tiiake naa haisara kootou.
23270	MAT 3:9	Kootou ki see mannatu maa kootou ma ki see lavaa te laavea naa haaeo naa ma i kootou ni tama i te manava Abraham. Nau e vanaatu ki kootou: TeAtua e lavaa te huria a Ia naa tamaa hatu nei ki mee ma ni mokopuna Abraham!
23271	MAT 3:10	Te takuu raa e takkoto mai ki tuutia te laakau raa i ana patiaka. Naa laakau see ffua taukalleka raa ma ki tuutia ki laro no peesia ki te ahi.
23272	MAT 3:11	“Kootou e hakaukau tapuria a nau ki te vai, ki maatino maa kootou ku oti te tiiake naa haisara kootou. Tevana iaa te tama ma ki au imuri aku raa ma ki hakaukau tapu kootou ki TeAitu Tapu aa ki te ahi. Te tama naa se tama e hakamaatua are iaa nau; aa taku tino iloo see tau te sausau ana taka.
23273	MAT 3:12	A Ia e taaohi tana reik raa ki ttahi tana kina e hakakkutu naa hua wit ki vaaea naa hua wit i naa penu. Teenaa ki toa a ia naa kaikai wit raa no tuku ki loto tana hare e tukutuku ana kaikai. Naa penu raa iaa ma ki peesia ki loto te ahi e ura see mate.”
23274	MAT 3:13	I te saaita naa raa, Jesus ku tae ake ki Galilee no hanake ki John ki hakaukau tapuria a Ia.
23275	MAT 3:14	Tevana iaa John ni mee ma ki huria a ia te maanatu Jesus, teenaa a ia ki mee ake, “Ai koe ku au ai kiaa nau ki hakaukauria a koe? A koe are raa ki hakaukau iaa nau!”
23276	MAT 3:15	Jesus ki mee ake, “Kau koi no hakaukau tapuria a nau. Teenei te ara taaua ki hakassura naa vana katoo TeAtua e fiffai.” Teenaa hanatu iloo John no hakaukau i Jesus.
23277	MAT 3:16	Saaita Jesus ni marana ake i te vai raa, te lani raa ni taaraki. Teenaa kite iloo Ia i naa hano iho TeAitu TeAtua ma se rupe no takoto iaa Ia.
23278	MAT 3:17	Araa taratara iho iloo te reo raa i te lani, “Teenei ko taku tino tama e llee ai taku manava; aa nau e hiihai kiaa ia.”
23279	MAT 4:1	Ki oti raa Jesus ku taakina TeAitu Tapu raa ki loto mouku ki hanake Satan no haaiteria.
23280	MAT 4:2	Jesus ni hakapakuu ana aso ma naa poo e matahaa, teenaa lono iloo Ia i tana hiikai.
23281	MAT 4:3	Satan ni hanatu kiaa Ia no vanaake peelaa, “Ki mee maa koe naa ko te Tama maaoni TeAtua, taratara ake ki naa tamaa hatu nei ki ffuri no mee ma ni haraoa.”
23282	MAT 4:4	Jesus ki mee ake, “Te Laupepa Tapu raa e taratara peenei, ‘Te tama see lavaa te ora i te haraoa koi, seai. Te tama e ora i naa taratara katoo e tarataraina TeAtua.’”
23283	MAT 4:5	Teenaa Satan ki toa a ia Jesus ki Jerusalem, te matakaaina e tapu, no hakatuuria i aruna te taffuu te Hare Tapu raa
23284	MAT 4:6	no vanaake kiaa Ia, “Ki mee maa koe ko te Tama maaoni TeAtua, koe ku sopo ki laro. I te Laupepa Tapu raa e mee maa, ‘TeAtua ma ki mee ake ki ana ensol raa ki saapai atu kiaa koe; koe ma ki tauhia naa ensol raa ki see pakkuu oo vae i naa hatu i laro.’”
23285	MAT 4:7	Jesus ki mee ake, “Te Laupepa Tapu raa e taratara hoki peelaa, ‘Au see haaiteria a koe TeAriki, too Atua.’”
23286	MAT 4:8	Ki oti raa Jesus ku taakina Satan ki aruna te mouna e lasi no hakaari ake naa nohorana hakamaatua katoo i te maarama nei,
23287	MAT 4:9	teenaa a ia ki mee ake ki Jesus, “Ki mee maa koe e ttuu ki oo turi no lotu mai kiaa nau, teenaa nau ma ki kauatu naa mee naa hakkaatoa kiaa koe.”
23288	MAT 4:10	Araa mee ake iloo Jesus, “Satan, hakataha iaa nau! Te Laupepa Tapu raa e taratara peelaa, ‘Koe ki lotu ka heheuna koi i TeAtua too Ariki.’”
23289	MAT 4:11	Araa Satan ku tiiake ia Jesus, teenaa oo ake iloo naa ensol raa no tokonaki ake ki Jesus.
23290	MAT 4:12	Te saaita Jesus ni lono maa John ku ponotia ki loto te hare karapusi raa, ahe iloo Ia ki Galilee.
23291	MAT 4:13	A Ia ni see noho i Nazareth; a Ia ni hano are no noho i Capernaum, te matakaaina i te vasi te Namo Galilee. Te matakaaina naa e tuu iloto naa matakaaina Zebulun ma Naftali.
23292	MAT 4:14	Jesus ni hano no noho i te kina naa ki ttino naa taratara Isaiah, te pure TeAtua, ni mee imua:
23293	MAT 4:15	“Te henua Zebulun ma Naftali, e tuu ki te ara e tere ki tai, i telaa vasi te Riva Jordan, iloto Galilee, teenaa ko te matakaaina naa tama i naa henua sara!
23294	MAT 4:16	Naa tama e nnoho i te poouri raa ma ki kkite te maasina e lasi. Naa tama e takkoto i laro te maru te mate raa, te maasina naa ma ki too i laatou.”
23295	MAT 4:17	E kaamata i te saaita naa raa, Jesus ku kaamata te hakaea i te Nohorana te Lani: “Tiiake naa haisara kootou naa, i te Nohorana te Lani ku saaita mai!”
23296	MAT 4:18	I te aso tokotasi Jesus e sasare vaatai i te Namo Galilee raa, a Ia ni lave i te haanau Simon (e ttapa ma ko Peter) laaua ma Andrew, e haanota ki laaua kupena i tai.
23297	MAT 4:19	Jesus ki mee ake, “Koorua oomai no tautari kiaa nau, aa nau ku ako atu ki illoa koorua te haanota tama.”
23298	MAT 4:20	Takarua naa ni tiiake koi naa kupena laaua naa no tautari iloo ki Jesus.
23299	MAT 4:21	Jesus ni sare atu hakamaarie no kite hoki i telaa haanau, James ma John, naa tama Sebedii. Te takarua naa e nnoho ma laaua tamana iloto te poti laatou raa ka onoono naa kupena laatou. Teenaa Jesus ni kannaake hoki ki laaua ki tautari kiaa Ia.
23300	MAT 4:22	Te haanau naa ni massike koi i te poti laatou naa, ka tiiake laaua tamana raa, no tautari ki Jesus.
23301	MAT 4:23	Jesus ni hano ki naa matakaaina hakkaatoa i Galilee raa no akonaki te henua iloto naa hare lotu naa Jew ka hakaea te Lono Taukareka i te Nohorana te Lani, teenaa naa tama e laavea te kau maki raa ni haia a Ia no taukalleka.
23302	MAT 4:24	Te lono i naa vana Jesus ni mee naa ni tere vaaroto Syria hakkaatoa. Teenaa ki too ake naa tama raa naa tama e mmaki raa ki Jesus. Naa tama naa ni tama e laavea te lopo maki; naa tama e tauria naa tipua hakallika, naa tama e laavea te maki tekiteki, aa naa tama see lavaa te sassare. Jesus ni haia a Ia naa tama naa hakkaatoa no taukalleka.
23303	MAT 4:25	E tammaki iloo naa tama i Galilee, Dekapolis, Jerusalem, Judea, aa ma naa matakaaina i telaa vasi Jordan ni tautari atu vaamuri Jesus.
23304	MAT 5:1	I te saaita Jesus ni kite i naa kuturana tama raa, a Ia ni hano no noho i aruna te tamaa mouna ma ana disaipol.
23305	MAT 5:2	Teenaa kaamata iloo Ia te taratara:
23306	MAT 5:3	“Naa tama teelaa e illoa maa laatou ni tama e nnoho hakaaroha raa i te vasi TeAitu Tapu, naa tama naa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa te Nohorana te Lani raa se kina naa tama peenaa!
23307	MAT 5:4	Naa tama e ppari raa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa TeAtua ma ki hakaaneane laatou!
23308	MAT 5:5	Naa tama e meemee seemuu raa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa naa tama naa ma ki too naa mee TeAtua ni purepure ake ki laatou!
23309	MAT 5:6	Naa tama e oti manava ki haia laatou naa heuna TeAtua e fiffai raa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa TeAtua ma ki kauake naa mee katoo laatou e ssee!
23310	MAT 5:7	Naa tama e manava aroha i aaraa tama raa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa TeAtua ma ki manava aroha i laatou!
23311	MAT 5:8	Naa tama e mataffua naa hatumanava laatou raa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa naa tama naa ma ki kkite i TeAtua.
23312	MAT 5:9	Naa tama e penapena ki sura te taukareka raa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa naa tama naa ma ki taapaa TeAtua ma ni tamalliki aana.
23313	MAT 5:10	Naa tama e taaia te henua i laatou e heheuna naa vana e fiffai ai TeAtua raa, naa tama naa ma ki hakahiahiaria TeAtua; i te aa te Nohorana te Lani raa se kina naa tama naa.
23314	MAT 5:11	“Te saaita kootou e sasaakiria te henua ka ffuri atu no taaia kootou aa ka taratara hakallika i kootou, i kootou ni tama e tautari kiaa nau raa, kootou ma ki hakahiahiaria TeAtua.