23239	MAT 2:1	Jesom Betelehema koe ábàèa hãa, Jutea di i, x'aigam Herotem di x'aèan ka, ka xu kò tco̱nò q'ãa-kg'ao xu cáḿs ko tcg'oa xòè koe guu a Jerusalema koe hàà,
23240	MAT 2:2	a hàà tẽè a máá: “Gaam ẽe ábàèam x'aigam Juta ne di ba ndaa? Gaam dim tco̱nò ba xae ncãa cáḿs ko tcg'oa xòè za bóò, xae hààraa hãa, hàà xae gha dqo̱m̀ Me ka,” témé.
23245	MAT 2:7	Nxãaskam kò Herote ba tco̱nò q'ãa-kg'ao xu kàa ka tciia tcg'òó, a ba a qãèse tẽèa kg'ónò xu dùútsa x'aè kam tco̱nò ba bóòsea sa.
23246	MAT 2:8	A ba a Betelehema koe tsééa úú xu a máá: “Qõò naka síí Cóám ka qãèse kóḿ, naka ẽe xao kòo hòò Me ne kg'uian tsééa máá te, nakar gha nxãasega tíí igaba síí dqo̱m̀ Me,” témé.
23247	MAT 2:9	Eẽ xu ko x'aiga ba kóḿa xg'ara ka xu kò xgoaba a qõò. Me gaa x'aè kaga tco̱nòm ẽe xu kò cáḿs ko tcg'oa xòè za bóòa ba tc'ãà-cookg'ai xu, a ba a nxãakg'aiga síí Cóám hãa qgáì tc'amkg'ai koe téé.
23248	MAT 2:10	Tco̱nò ba xu ko bóò ka xu kò kaisase qãè-tcao.
23249	MAT 2:11	Nquum q'oo koe xu kò tcãà, a Cóá ba bóò xõòs Marias cgoa, a xu a qám̀se a dqo̱m̀ Me, a x'aian di cãan gaxu di xgobekg'am, a gautan di zi gúù zi hẽé, qãè hm̀m̀ xg'ãò tshãán hẽé naka tcgáùse di tshãán hẽéthẽé di zi aba zi tcg'òó a máà Me.
23250	MAT 2:12	Sõokuris q'oo koe xu ko q'ãakaguèa, táá méé xu Herotem koe ka̱bise sa khama xu kò tãám dàò ba séè a gaxu dim nqõóm koe ka̱bise.
23254	MAT 2:16	Eẽm ko Herote bóòa q'ãa, tco̱nò q'ãa-kg'ao xu kam qàe-qaeèa hãa sa, kam kò nxãaska kaisase xgóà, a ba a ncõo-kg'ao xu tsééa tcg'òó, síí xu gha wèé xu cóá xu ẽe cám̀ kuri xu, kana gaxu ka nqãaka hàna kurian úúa xu, Betelehema ba hẽé naka gam qàe koe hàna xu qgáì xu wèé xu koe hẽéthẽé hàna xu cg'õo ka. Ncẽe sam kò kúrú, tco̱nò q'ãa-kg'ao xu hàà bìrí mea hãas domka, ẽe xu kò bìrí meam x'aèm koe guu a.
23256	MAT 2:18	“Dòm̀ ba kò Rama koe kóḿse, kg'ae sa hẽé naka thõò-tcaoase kg'ae sa hẽéthẽé di ba. Ragele sa ko gas di cóán kg'ae cgae, a kò qgài-qgai-tcáókuan xguì, kaàra i hãa khama,” témé ba.
23264	MAT 3:3	Ncẽem Johane ba porofitim Isaiam kò gam ka kg'uia hãam ga me e, a ko máá: “C'ẽem dòm̀ ba ko tchàa-xgóós koe guu a q'au a ko máá: ‘X'aigam Nqari ba tu dàò ba kg'ónòa máá, naka Gam di dàòan tchàno-tchanoa máá Me,’” témé ba.
23265	MAT 3:4	Johane ba kò nqabè c'õò cgoa kúrúèa qgáían ha̱na, a khòo dim bàne ba kháóa ba koe qáéa. Gam di tc'õoa nea kò tcòm̀an hẽé naka qãáka di dènean hẽéthẽé e.
23270	MAT 3:9	Táá méé xao bìríse naka máá, ‘Abrahama ba xae úúa, sixae ka tsgõose ba,’ témé guu. Bìrí xao or ko a ko máá: Nqari ba qarian úúa, ncẽe zi nxõ̱á zim gha séè a Abrahama ba tsgõo-coan kúrúa máá di i ke.
23271	MAT 3:10	Bòó sa nxãakamaga hìi zi di to̱bean kg'ónòa tòóa mááèa, si gha wèés hìis ẽe qãè tc'áróan kúrú tama sa xg'aoa tcg'òó, a c'eean q'oo koe xaoa tcãàè.
23276	MAT 3:15	Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Guu u ncẽeska, kg'anoa i máá tsama, ncẽeta tsam gha hẽé sa ke. Ncẽem dàòm ka tsam gha ko wèé zi gúù zi tchàno zi kúrú, Nqarim ka ko qaaè zi,” témé. Me dtcòm̀ Me.
23278	MAT 3:17	Me gaa x'aè kaga dòm̀ ba nqarikg'ai koe guu a máá: “Ncẽe ba Tirim Cóám ncàm̀a Raa Me e, Gam kar ko kaisase qãè-tcao,” témé.
23281	MAT 4:3	Me kò kúrúa bóò-kg'ao ba hàà cgae Me, a bìrí Me a máá: “Nqarim di Tsi Cóá Tsi kò ii ne, ncẽe nxõ̱án bìrí naka i péréan kúrúse,” témé.
23282	MAT 4:4	Me Jeso ba xo̱a a máá: “Góásea i hãa a ko máá: ‘Khóè ba péréan ka cúí kg'õèkaguè tite, igaba wèém kg'uim ka a, ẽe ko Nqarim di kg'áḿan koe guu a tcg'oa ba,’ téméèa,” tam méé.
23283	MAT 4:5	Kam ko nxãaska dxãwa ba tcom-tcomsam x'áé-dxoom Jerusalema dim koe úú Me, a ba a kaisase tc'amaka hàna qgáìan tempelem tco̱be dim koe síí tòó Me,
23284	MAT 4:6	a bìrí Me a máá: “Nqarim di Tsi Cóá Tsi kò ii ne, nqãaka xaoa xòóse. Góásea i hãa ke a ko máá: ‘Gam di xu moengele xum gha Tsáá ka x'áèan máà, xu gha gaxu di tshàuan cgoa ghùi Tsi, táá Tsi gha nxãasega nqàrèa Tsi nxõ̱án koe xg'áḿa tòó ka,’” tam méé.
23286	MAT 4:8	Gaicaram kò dxãwa ba séè a kaisase kaiam xàbìm koe úú Me, a ba a wèé x'aian nqõómkg'ai di hẽé, naka gaan di ka̱rean hẽéthẽé x'áí Me.
23287	MAT 4:9	A ba a bìrí Me a máá: “Wèéan ncẽe gar gha máà Tsi, góḿankg'ai koe Tsi kòo cg'áé a ko dqo̱m̀ te ne,” témé.
23288	MAT 4:10	Me Jeso ba nxãaska bìrí me a máá: “Tíí koe tcg'oa, satanaè! Góásea i hãa a ko máá: ‘X'aigam Nqari ba tsi gha dqo̱m̀, a Gam cúí ba kúrúa máá,’ témé,” tam méé.
23290	MAT 4:12	Eẽm ko Jeso ba Johane ba qáéèa hãa sa kóḿ, kam kò Galilea koe ka̱bise.
23302	MAT 4:24	Gaam di tchõà ne kò wèém Siriam koe tsa̱i-tsa̱ise, ne kò Gaam koe wèé ne ẽe ko tãáka zi tcìì zi tsàa ne óá, naka thõòkase tsàara hãa ne hẽé naka dxãwa tc'ẽean ka tcãàèa ne hẽé, naka x'óóa qae ko ne hẽé naka nqo̱ara ne hẽéthẽé e, Me kúrú ne ne qãè.
23314	MAT 5:11	Ts'ee-ts'eekg'aièa tua, ncẽè khóèan kòo nco̱i tu u, a ko xgàra tu u ne, a ko Tíí domka wèé zi gúù zi cg'ãè zi [tshúù-ntcõase] gatu ka nxàe ne.
23316	MAT 5:13	“Gatua nqõómkg'ai di tu ta̱be tu u. Igaba i kò ta̱bean di tsa̱u-q'ooan kaà cgae e, ne i gha gaicara ntama kúrúè a tsa̱u? Cúí gúù ga i qãèa máánaa hãa tite, kg'ama tchàa koe aaguè a khóèan ka náàès cúí si i.
23317	MAT 5:14	“Gatua nqõóm di tu x'áà tu u. X'áé-dxoom xàbìm tc'amkg'ai koe hàna ba cuiskaga chóm̀mèa hãa tite.
23319	MAT 5:16	Gatu di x'áàn méé i gatà iim dàòm ka khóè ne cookg'ai koe x'áà, naka ne gha nxãasega gatu di qãè tsééan bóò, naka nea gatu dim Xõòm nqarikg'ai koe hàna ba dqo̱m̀.
23325	MAT 5:22	Igabar ko Tíía bìrí tu u a ko máá: Dìím wèém ẽe qõesem koe xgóà hãa ba gha xgàrakuan tééa máá. Gataga dìím wèém ẽe ko qõese ba bìrí a máá: ‘Káà hùi tsi gúù tsi i,’ témé ba gha x'áèan di xu kaia xu cookg'ai koe xo̱ara mááse. Igaba dìím wèém ẽe ko máá: ‘Tsáá káà tc'ẽe tsi gúù tsi,’ témé ba chõò tamas c'ees dxãwam dis ka tééa mááèa hãa.
23332	MAT 5:29	A ncẽè kg'áò xòè dim tcgáím tsarim kòo chìbian kúrúkagu tsi ne méé tsi nxo̱bea tcg'òó naka aagu me. Qãè e, c'ẽe xòèa tsi gha aaguè sa ke, wèé tc'áróa tsi chõò tamas c'ees dxãwam dis koe xaoa tcãàèan ka.
23341	MAT 5:38	“Kóḿa tu hãa i kòo ncẽeta mééè a ko máá: ‘Tcgáí ba méém tcgáím c'ẽem domka tcg'òóè, nakam xõ̱ó ba xõ̱óm domka tcg'òóè,’ ta mééè.
23342	MAT 5:39	Igabar ko Tíí bìrí tu u a ko máá: Táá cg'ãè tc'ẽem khóè ba ka̱bia máá guu, igaba dìím wèém ẽe ko kg'áò xòè di góóa tsi koe xg'áḿ tsi ba, nxãa ba c'ẽem góó xòè ba máà thẽé nakam xg'áḿ.
23344	MAT 5:41	Dìím wèém ẽe gha ko chùi tsi, cúím kilomitara ba tsi gha gam di zi gúù zi xgàm a qõò ba, nxãam cgoa méé tsi cám̀ kilomitaran qõò.
23346	MAT 5:43	“Kóḿa tu hãa i kòo ncẽeta mééè a ko máá: ‘Tsáá ka c'ẽe ba méé tsi ncàm̀, naka tsia tsarim cg'õo-kg'ao ba hòre,’ téméè.
23347	MAT 5:44	Igabar ko Tíía bìrí tu u a ko máá: Gatu di cg'õo-kg'aoan méé tu ncàm̀, naka còrèa máá ẽe ko xgàra tu u ne,
23349	MAT 5:46	Eẽ ncàm̀ tua hãa ne tu kò ncàm̀a hãa, ne ia gha dùútsa surutan ka̱bisea máá tu u? Mari xg'ae-xg'ae-kg'ao xu igaba xu ko thẽé gataga hẽé khama.
23350	MAT 5:47	A ncẽè gatu di qõean cúí ga tu kòo tsgám̀kagu, ne tu ko dùús cgáé sa kúrú? A tãá zi qhàò zi di ne igaba ne gáé thẽé gataga hẽé tama?
23353	MAT 6:2	“A c'ẽem dtcàrà-kg'ao ba tu kò c'ẽes gúù sa máà kg'oana ne méé tu còrè-nquuan hẽé naka x'áéan xg'aeku koe hẽéthẽé táá torompitan cgoa nxàe ana téé guu, qãè khóèan khama ko ma kúrúse xu khóè xu ko hẽé khama, nxãasega xu gha c'ẽe khóèan ka dqo̱m̀mè ka. Tseegua ner ko bìrí tu u a ko máá: Gaxu di surutan xu khóè ne koe cg'oèase hòòa.
23355	MAT 6:4	Naka i gha nxãasega gúùan tsi tcg'òó q'oo chóm̀sea hãa, Me gha Saòm ncẽe ko chóm̀sea zi gúù zi bóò ba gha suruta tsi.
23356	MAT 6:5	“Naka gatà còrè tu kò ne méé tu táá qãè khóèan khama ko ma kúrúse xu khóè xu khama ii guu, còrè-nquuan q'oo koe hẽé naka x'áéan xg'aeku koe hẽéthẽé ko nqàrè ka téé a còrèan ncàm̀a xu, nxãasega ne gha wèé ne khóè ne bóò xu ka. Tseegukar ko bìrí tu u a ko máá: Gaxu di surutan xu khóè ne koe cg'oèase hòòa.
23357	MAT 6:6	Igaba tsáá ẽe tsi kò còrè ne méé tsi tsarim nquum q'oo koe tcãà, naka nquu-kg'áḿ ba tcẽekg'am, naka tsia Saò ba còrè, ncẽe hòòse tama ba. Nakam gha nxãasega Saò ba suruta tsi, ncẽe ko chóm̀sea zi gúù zi bóò ba.
23360	MAT 6:9	Ke méé tu ncẽeta ma còrè na máá: Sita ka Xõò Tseè nqarikg'ai koe hàna Tseè, cg'õèa Tsi méé i dqo̱m̀mè,
23369	MAT 6:18	Naka i gha nxãasega tsari tc'õoan carasean táá c'ẽe ne ka bóòè guu, igaba tsarim Xõòm ka, ncẽe hòòse tama ba. Me gha Saòm ncẽe chóm̀sea zi gúù zi ko bóò ba suruta tsi.
23375	MAT 6:24	“Cám̀ x'aigan gha tsééa máám khóè ba káà me e. C'ẽe bam gha hòre, a c'ẽe ba ncàm̀ khama, kanam gha c'ẽem koe dtcãàse, a c'ẽe ba ntcoe khama. Cuiskaga tu Nqari ba hẽé naka qguùan dim nqárì ba hẽéthẽé tsara cúí x'aè ka tsééa máána hãa tite.
23376	MAT 6:25	“Gaa domkar ko bìrí tu u, a ko máá: Táá gatu di kg'õèan ka káíse tc'ẽe-tc'ẽese guu, dùú tu gha tc'õó kana kg'áà sa, kana tc'áróa tu ka igaba, dùú tu gha hã̱a sa. Kg'õè sa gáé tc'õoan ka cgáé tama, me tc'áró ba qgáían ka cgáé tama?
23377	MAT 6:26	Bóò nqarikg'ai di tsa̱rá ne: xhárà tama i hãa, a tcuù tama, a gataga tòóa mááse tama, gabàm ko qanega gatu ka Xõòm nqarikg'ai di ba xárò o. Ka gatu gáé gaan ka cgáé tama?
23379	MAT 6:28	“A tu a ko dùús domka qgáían ka káíse tc'ẽe-tc'ẽese? Bóò, nta i qãáka di x'aan ii sa, nta i ko ma tso̱m sa. Tséé tama i hãa, a gataga qgáían qgãéa mááse tama.
23380	MAT 6:29	Igabar ko bìrí tu u a ko máá: x'aigam Solomonem gabà kò gam di x'aian wèé koe ga ncẽe zi x'aa zi ka c'ẽea zi khama ma táá hã̱a.
23381	MAT 6:30	Ncẽè Nqarim kòo qãáka di dcãan, ncẽe ko ncẽe cáḿ ka hãa, a q'uu ka c'eean q'oo koe xaoa tcãàè, nxãan ncẽeta ma hã̱akagu, nem gha tseegukaga cgáése gatua hã̱akagu tu u, oo, gatu ncẽe cg'áré dtcòm̀an úúa tuè!
23382	MAT 6:31	“Gaa domka méé tu táá káíse tc'ẽe-tc'ẽese guu naka máá: ‘Dùú sa ta gha tc'õó?’ témé, kana máá: ‘Dùú sa ta gha kg'áà?’ témé, kana máá: ‘Dùú sa ta gha hã̱a?’ témé guu.
23391	MAT 7:6	“Táá ẽe tcom-tcomsa ii sa ha̱ghuan máà guu, naka gataga táá gatu di tca̱àko nxõ̱án xgùuan cookg'ai koe aagu guu. Gatà tu kò hẽé ne i gha nqàrèan gaan di ka náà tcãà a, a i a gha ka̱bise a tòà q'aa tu u.
23394	MAT 7:9	Kana ndakam khóè ba gha gam dim cóám kòo péréan dtcàrà me ne, péréan téé-q'oo koe nxõ̱án máà me?
23400	MAT 7:15	“Tshúù-ntcõan di xu porofiti xu méé tu q'ãa! Gatu koe xu ko ghùuan di khòoan hã̱a a hàà, igabaga xu q'ooa xu koe xaùko xu ncuutshaa xu u.
23420	MAT 8:6	“X'aigaè, tirim qãà ba x'áéa te koe xõe, a nqo̱ara hãa, a ba a kaisa thõòan koe hãa,” témé.
23422	MAT 8:8	Me ncõo-kg'ao xu dim tc'ãà-cookg'ai ba xo̱a a máá: “X'aigaè, dìí cgáér tama ra a, nquua te tco̱be dòm̀ q'oo koe Tsi ga tcãà ra. Ke kg'amaga kg'ui ba tcg'òó nakam gha tirim qãà ba kg'õè.
23423	MAT 8:9	Tíí igabar kaia xu dòm̀ q'oo koe hànar khóè ra a, xu gataga ncõo-kg'ao xu tíí dòm̀ q'oo koe hàna ke. Ra ko ncẽe ba bìrí a máá: ‘Qõò,’ témé, me qõò, ra c'ẽe ba bìrí a máá: ‘Hàà,’ témé, me hàà. Ra tirim qãà ba bìrí a máá: ‘Ncẽe sa kúrú,’ témé, me kúrú si,” tam méé.
23424	MAT 8:10	Eẽm ko Jeso ba ẽe sa kóḿ kam kò kaisase are, a ba a ẽe kòo xùri Me ne bìrí a máá: “Tseegua ner ko bìrí tu u: Qanegar cúí khóè ga Iseraele koe hòò ta ga hãa ncẽeta ma kaias dtcòm̀ sa úúa hãa a.
23426	MAT 8:12	Igaba ne gha gane ẽe x'aian di ne tchàa koe xaoa tcg'òóè, dcùú-qoms q'oo koe, ncẽe kg'aean hẽé naka gãò xõ̱óan hẽéthẽé gha hãa koe,” tam méé.
23427	MAT 8:13	Me nxãaska Jeso ba ncõo-kg'ao xu dim tc'ãà-cookg'ai ba bìrí a máá: “Eẽ tsi ma dtcòm̀a hãa khamaga méé i tsáá koe ii, ke qõò,” témé. Me kò gam dim qãà ba gaa x'aèan ẽe kaga qãè.
23434	MAT 8:20	Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Círía ne gaan di ha̱éan úúa, i tsa̱rán gaan di nquuan úúa, igabagam Khóèm dim Cóá ba tòó tcúúm gha qgáì úú tama,” témé.
23438	MAT 8:24	Me kò kúúga kaiam tc'ãá ba tshàam tc'amkg'ai koe tẽe, me dxòro ba tshàam di qhonèan ka xàbùa tcg'òóè, igabam kò Jeso ba x'óm̀a hãa.
23439	MAT 8:25	Xu síí ghùi Me a máá: “X'aigaè, hùi xae e! Tom̀ xae ko ke!” témé.
23440	MAT 8:26	Me bìrí xu a máá: “Dùús domka xao ko ma q'aea, gaxao ncẽe cg'áré dtcòm̀an úúa hãa xaoè?” témé. Kam ko nxãaska tẽe a ba a tc'ãá ba hẽé naka tshàa ba hẽéthẽé dqàè, si kaisas nqoo sa xóé.
23442	MAT 8:28	Eẽm ko c'ẽem xòèm tshàam dim koe síí, Gadarene dim xg'aekum di ba, kam ko cám̀ tsara khóè tsara dxãwa tc'ẽean úúa tsara cgoa xg'ae, tc'ám̀ zi koe kò guua hãa tsara. Kaisase bèe-beesa kò ii tsara, i kò cúí khóè ga gaam dàò ba séè naka nqáé tite.
23450	MAT 9:2	Ka xu kò gaa x'aè kaga c'ẽe xu khóè xu khóèm nqo̱ara hãa ba Gam koe óága, gam dim tcoàm koe xòó mea hãase. Eẽm ko Jeso ba gaxu di dtcòm̀an bóò kam kò ẽe nqo̱ara hãa ba bìrí a máá: “Tòón tcáó, Tiri tsi cóá tseè, chìbia tsi tsi qgóóa mááèa hãa ke,” témé.
23454	MAT 9:6	“Igabagar gha x'áí xao o, xao gha nxãasega q'ãa, Khóèm dim Cóá ba nqõómkg'ai koe qarian úúa hãa sa, khóèa nem gha gaan di chìbian qgóóa máá di i,” témé. Nxãaskam kò ẽe nqo̱ara kò hãa ba bìrí a máá: “Tẽe naka tsarim tcoà ba séè naka x'áé koe dìbi,” témé.
23456	MAT 9:8	Eẽ zi ko khóè ne di zi xg'ae zi ncẽes gúù sa bóò, ka ne kò q'áòs ka tcãàè, a ne a Nqari ba dqo̱m̀, ncẽe kò ẽeta ii qarian khóèan máà ba.
23463	MAT 9:15	Me Jeso ba xo̱a xu a máá: “Séè-kg'aom kò gam di ne cg'áè-kg'ao ne cgoa hãa ne nea gha dùús domka kg'ae? Igabam gha x'aè ba hàà, séè-kg'aom gha gane koe guu a séèa tcg'òóè ba, ne gha nxãaska tc'õoan carase.
23464	MAT 9:16	“Dìím ga ba cuiskaga qgáí cg'anà ba ka̱bam qgáím cgoa nqàba hãa tite, ẽes nqàba sa gha ẽem qgáím koe tòàra tcg'oa, si gha tòà sa càùse khama.
23465	MAT 9:17	Gataga i khóèan cuiskaga ka̱ba gõéan ncìí zi khòo dtcòbè zi gõéan di zi q'oo koe gõéan qg'oea hãa tite. A ncẽè gatà i kò ko hẽé ne zi gha khòo dtcòbè zi qgaìse, i gõéan ntcã̱a, zi dtcòbè zi tòàra q'aase. Igaba i ko ka̱ba gõéan ka̱ba zi khòo zi koe qg'oeè, i wèéan qãè qgáì koe tòóè,” tam méé.
23466	MAT 9:18	Eẽm qanega hãa a ko ncẽes gúù sa gane cgoa nxàe kam kò kúúga c'ẽem tc'ãà-cookg'ai ba hàà, a hàà cookg'aia ba koe qám̀se, a máá: “Tiris cóá sa ncãa sencgaga x'óó. Ke hàà naka hàà Tsari tshàuan tòó cgae si, nakas kg'õè,” témé.
23468	MAT 9:20	Kas ko 12 kurian kò úúa hãa, a ko xòm̀ x'aèse nxoean hòòs khóè sa qãáa ba koe guu a hàà, a hàà Gam dim qgáím di xgáḿ-kg'aman qgóó.
23470	MAT 9:22	Me Jeso ba ka̱bise a bóò si, a máá: “Tòón tcáó, Tiri si cóá seè, sari dtcòm̀a nea qãèkagu sia ke,” témé. Si khóè sa gaa x'aèan ẽe kaga qãè.
23472	MAT 9:24	kam kò máá: “Qõò tu, cóá sa x'óó tama, igabagas kg'ama x'óm̀a hãa ke,” témé. Igabaga ne kò kg'ãè Me.
23476	MAT 9:28	Eẽm ko nquum q'oo koe tcãà ka tsara ko gaa tsara káà tcgáí tsara khóè tsara hàà cgae Me, Me tẽè tsara a, a máá: “Dtcòm̀ tsao ko qaria ner úúa sa, ncẽe gúùa ner gha kúrú di i?” témé. Tsara xo̱a Me a máá: “Eè, X'aigaè,” témé.
23477	MAT 9:29	Me nxãaska tcgáía tsara qgóó, a ba a máá: “Gatsao di dtcòm̀an khamaga méé i ma kúrúse,” témé.
23496	MAT 10:10	Gaxao dis qõòs koe méé xao táá dtcòbèan ga, kana cám̀ tsara qgáí tsara igaba, kana nxàboan ga igaba, kana dqàbian ga igaba séè guu. Tséé-kg'ao ba gam di tc'õoan ka kg'anoèa hãa ke.
23498	MAT 10:12	Eẽ xao kòo x'áém koe tcãà ne méé xao tsgám̀kagu me.
23499	MAT 10:13	A ncẽè x'áém kò kg'ano-kg'anosa ba ii, ne méé i gaxao di tòókuan gaam koe hãa, igaba ncẽè gatàm kò ii tama ne méé i gaxao di tòókuan ka̱bise cgae xao o.
23512	MAT 10:26	“Ke táá q'áò ne guu. Wèés gúùs ẽe chóm̀sea hãa sa gha xgòre-kg'aiè, si gha wèés tchõàs chóm̀sea sa nxàese ke.
23513	MAT 10:27	Eẽr ko ntcùúan q'oo koe bìrí xao o gúùan méé xao x'áàn q'oo koe nxàe. Naka ẽe xao kóḿ si ko c'am̀a hãase nxàeè sa méé xao nquuan tco̱be koe kgoarasea hãase nxàe.
23515	MAT 10:29	A nxã̱e tsa̱rá sara gáé cúím mari-coam cgoa x'ámáè tama? Igabas cúís ga sa gatu ka Xõòm tc'ẽe tamase, góḿan koe tcheèa hãa tite.
23517	MAT 10:31	Ke táá q'áò guu. Káí zi nxã̱e tsa̱rá zi ka tu kaisase cgáé tu u ke.
23519	MAT 10:33	Igaba dìím wèém ẽe ko khóè ne cookg'ai koe xo̱ase Te bar gha Tíí igaba Tirim Xõòm nqarikg'ai koe hãam cookg'ai koe xo̱aseè.
23521	MAT 10:35	Hààra Raa, hààr gha khóè ba ka̱bi ka, me gam ka xõòm cgoa táá kóḿku, si cóá sa gas ka xõòs cgoa táá kóḿku, si c'uìse-coa sa c'uìses cgoa táá kóḿku ka.
23523	MAT 10:37	“Wèém ẽe xõò ba kana xõò sa kaisase Tíí ka ncàm̀a ba kg'ano Te tama. Me wèém ẽe gam dim cóá ba kana cóá sa kaisase Tíí ka ncàm̀a ba kg'ano Te tama.
23532	MAT 11:4	Me kò Jeso ba xo̱a tsara, a máá: “Qõò naka síí Johane ba bìrí ẽe tsao ko kóḿ a ko bóò sa:
23534	MAT 11:6	Ts'ee-ts'eekg'aièa baa khóèm ẽe gam di dtcòm̀an Tíí koe tcgàba tite ba ncẽe khóèm ko kuri ma nxõ̱ás koe ma tcgàba a cg'áé khama,” tam méé.
23536	MAT 11:8	Nxãas tamas kò ii ne tu kò ko síí dùú sa bóò? Khóèm xaam qgáí ba ha̱na baa? Eẽ-ẽe, khóè ne ẽe xaa qgáían ko hã̱a nea x'aigan di nquuan koe hãa.
23542	MAT 11:14	A ncẽes gúù sa tu kò dtcòm̀ kg'oana ne, gam Johane ba Elijam ga me e, ncẽe Nqarim kò nqòòkagu tua ba hààm gha sa.
23549	MAT 11:21	“Haò, cg'ãè i gha ii tsáá ka Korasineè! Cg'ãè i gha ii tsáá ka Betesaidaè! Are-aresa zi x'áí zi ncẽe ko gatsao koe kúrúsea zi kò Ture hẽé naka Sitone hẽéthẽé koe kúrúsea hãa ne ne ga kò ncìíse gane di chìbian koe tcóósea, a saka di qgáían hã̱a, a tháúan tcgáùsea.
23553	MAT 11:25	Eẽm x'aèm kam kò Jeso ba nxàe a máá: “Dqo̱m̀ Tsir ko, Aboè, X'aiga Tsi, nqarikg'ai hẽé naka nqõómkg'ai hẽéthẽé di Tsi, ncẽe zi gúù zi Tsi kò tc'ẽega ne hẽé naka xgaa-xgaasea hãa ne hẽéthẽé chóm̀-kg'aia hãa, a Tsi a kò ẽe cg'áré ne xgaa-xgaase tama ne x'áí zia hãa khama.
23554	MAT 11:26	Eè, Aboè, ncẽea Tsi kò ma ncàm̀a hãa ga a khama.
23568	MAT 12:10	Gaa x'aè kagam kò nqo̱ara tshàua hãam khóè ba gaa koe hàna. C'ẽe xu khóè xu kò hàna a xu a ko dàòan qaa, Jeso ba xu gha chìbi-chibi di i, khama xu kò tẽè Me, a máá: “A x'áèan koe i kgoaraèa Sabata dim cáḿ ka khóèan qãèkagua ne?” ta méé.
23569	MAT 12:11	Me bìrí xu a máá: “Kháé ncẽè gaxao ka c'ẽem kò cúís ghùu sa úúa, si Sabata dim cáḿ ka ha̱ém q'oo koe cg'áéa tcãà ne, a cuiskaga baa qgóó si naka tcg'òó sia hãa tite?
23571	MAT 12:13	A ba a nxãaska gaam khóè ba bìrí a máá: “Tchoanà tshàua tsi,” témé. Me khóè ba tchoanà a, i tshàua ba ka̱bise a qãèa xg'ara a c'ẽean khamaga ii.
23576	MAT 12:18	“Bóò, Ncẽea tirim Qãàm ga Me e, nxárár tcg'òóa hãa ba, ncẽer ncàm̀a ba, ncẽe Gam kar ko qãè-tcao ba. Tirim Tc'ẽe bar gha Gam koe tòó, Me gha tchànoan ka nqõóm di zi qhàò zi bìrí.
23577	MAT 12:19	Khóèan cgoam mẽékua hãa tite kana q'aua hãa tite, i cúí khóè ga dòm̀a ba dàòan q'oo koe kóḿa hãa tite.
23578	MAT 12:20	Na̱iseam tc'áà bam khõá tite, a ba a x'óó kg'oanam lampi dqùi ba ts'íría hãa tite, a ba a gha tchànoan tcg'òó tcúúkagu.
23588	MAT 12:30	“Gaam ẽem Tíí cgoa hãa tama ba q'aumana Tea, me gaam ẽem Tíí cgoa xg'ae-xg'ae tama ba ko tsa̱i-tsa̱i.
23591	MAT 12:33	“Qãès hìi sa tsi kò úúa ne tsi gha qãè tc'áróan hòò, a tshúùs hìi sa úúa ne gha tshúù tc'áróan hòò. Hìi sa ko gas di tc'áróan ka xám̀a q'ãaè khama.
23594	MAT 12:36	“Igabar ko bìrí tu u a ko máá: Xgàrakuan dim cáḿ ka ne gha khóè ne cg'ãèm kg'uim wèém ẽe ne kò kg'uia hãam ka xo̱ara mááse.
23597	MAT 12:39	Igabam kò xo̱a xu a máá: “Qhàòs ncẽe cg'ãè cau a cg'árà di sa ko are-aresas x'áí sa qaa. Igabas cúís x'áís ga sa x'áíèa hãa tite, porofitim Jonam dis x'áís cúís oose.
23602	MAT 12:44	i ko nxãaska bìríse a máá: ‘Tirim nquum ẽer guua hãam koer gha ka̱bise,’ témé, a ẽe i kò hàà nquu ba bóò me káà gúù ii, a xgàia q'ano-q'anoèa, a qãèse kg'ónòèa,
23606	MAT 12:48	Igabam kò xo̱a me a máá: “Dìí sa tiris xõò sa, i dìín Tíí qõea?” témé.
23612	MAT 13:4	A ẽem kò xhárà ka i kò c'ẽe cgùrian dàòm qàe koe tcheè, zi tsa̱rá zi hàà tc'õó o.
23613	MAT 13:5	I c'ẽe cgùrian nxõ̱á-kg'ai di qgáìan koe tcheè, ncẽe káí góḿan kò káà a koe. I kò kúúga qháése tso̱m, góḿa ne kò kaisa tama khama.
23614	MAT 13:6	Igaba ẽes ko cáḿ sa qaò ka i kò gaa tso̱man dào. A i a kò to̱be ga i kò úú tama khama nqa̱i.
23619	MAT 13:11	Me xo̱a xu a máá: “Gaxaoa máàèa, chóm̀sea zi kàa zi nqarikg'ai di x'aian di zi xao gha q'ãa sa, igaba ne gane máàè e tama.
23623	MAT 13:15	Ncẽe ne khóè ne di tcáóa nea c'óòa hãa, i ko gane di tceean tshúù-xamse kóḿ, ne tcgáía ne tcẽekg'ama khama, nxãasega ne gha táá tcgáía ne cgoa bóò, a táá tceea ne cgoa kóḿ, a táá tcáóa ne cgoa kóḿa q'ãa, a ne a táá Tíí koe ka̱bise, Ra qãèkagu ne ka,’ ta ko méé e.
23628	MAT 13:20	A ncẽe nxõ̱án hàna qgáì koe xháràèa nea: ẽe kg'ui ba ko kóḿ ne ko kúúga qãè-tcaoan cgoa hààkagu me ne e,
23629	MAT 13:21	igaba ne káà to̱be ne e, a ko xòm̀ x'aè séè a hãa. A ẽe i ko kg'uim domka xháéa ne kana xgàrakuan hàà nem ko qháésega cg'áé.
23630	MAT 13:22	Cgùrian ẽe dxàman koe tcheèa nea kg'ui ba kóḿam khóè me e, igaba tc'ẽe-tc'ẽese zi ncẽes kg'õès di zi hẽé, naka qguù sa ncàm̀an hẽéthẽéa kò kg'ui ba xgáè-kg'am, me táá tc'áróan kúrú.
23633	MAT 13:25	Igaba ẽe i wèé khóèan x'óm̀a hãa kam kò gam dim cg'õo-kg'ao ba hàà, a hàà gam di maberean xg'aeku koe tc'ẽese tama tso̱man xhárà, a ba a qõò.
23634	MAT 13:26	“Eẽ i ko maberean kai, a ko tc'áróan kúrú ka i ko tc'ẽese tama tso̱man qhúí thẽé.
23635	MAT 13:27	Xu qãà xu xháràm koe ko tséé xu hàà q'õò mea ba bìrí a máá: ‘X'aigaè, a tsarim xháràm koe tsi gáé kò qãè cgùrian xhárà hãa tama? Kháé tc'ẽese tama tso̱ma nea nxãaska nda guua?’ témé.
23636	MAT 13:28	Me xo̱a xu a máá: ‘Tiri cg'õo-kg'aoa nea ncẽe gúùan kúrúa,’ témé. Xu qãà xu tẽè me a máá: ‘Kháé tsi ko tc'ẽe, síí méé xae tshõé e sa?’ témé.
23637	MAT 13:29	Me xo̱a a máá: ‘Eẽ-ẽe, tc'ẽese tama tso̱man xao kòo tshõé ne xao gha maberean di to̱bean cgoa xg'ae-xg'ae a q'óè e.
23638	MAT 13:30	Ke guu u naka i xg'ae naka kai, naka i nxãakg'aiga síí khõá di x'aèan hàà. Eẽ x'aè kar gha khõá-kg'ao xu bìrí a máá: ‘Tc'ẽese tama tso̱man méé xao kg'aia tshõe naka qáé xg'ae, naka i síí dàòè, naka xao nxãaska maberean khõá naka tòóa mááse nquum tirim koe óága,’ témé,’” tam Jeso ba méé.
23640	MAT 13:32	Wèé xu cgùri xu kam cg'áré me e, igaba ẽem kò tso̱m nem wèé hìian xháràm di ka kaiam ga me e, a ba a ko hìi sa kúrú, i gha nqarikg'ai di tsa̱rán hàà gas di nxã̱an koe nquuan kúrú,” témé.
23643	MAT 13:35	Ncẽe gúùa nem kò kúrú, porofitim kg'uia gúùan gha hàà nxãasega tseegukaguè ka, ncẽem kòo máá: “Sere-sere zi cgoar gha kg'áḿa Te xgobekg'am, a gha nqõóm dis tshoa-tshoas koe guu a chóm̀sea zi gúù zi bìrí ne,” témé ka.
23644	MAT 13:36	Jeso ba kò nxãaska xg'ae zi guu a ba a nquum q'oo koe tcãà. Xu Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu hàà cgae Me a máá: “Bìría tchàno-tchano xae e xháràm koe tc'ẽese tama tso̱man dis sere-seres ka,” témé.
23645	MAT 13:37	Me xo̱a xu a máá: “Gaam ẽem qãè cgùrian xhárà baa Khóèm dim Cóá Me e,
23646	MAT 13:38	me xhárà ba nqõó me e, i qãè cgùrian khóè ne e nqarikg'ai di x'aian di ne, i tc'ẽese tama tso̱man nxãaska khóè ne e ẽe cg'ãèm di ne ncẽe dxãwa ii ba.
23648	MAT 13:40	Ncẽe ẽe i ko ma tc'ẽese tama tso̱man q'óèa tcg'òóè a ko ma dàòè khamaga i gha kurian chõò-q'oo koe ii:
23650	MAT 13:42	A xu a gha c'eean dim ha̱ém q'oo koe xaoa tcãà ne, ncẽe kg'aean hẽé naka gãò xõ̱óan hẽéthẽé gha hàna koe.
23652	MAT 13:44	“Nqarikg'ai di x'aia nea qguùs xháràm koe chóm̀mèas khama ii, khóèm ko hòò nem ko gaicara chóm̀ sa, a ba a gam di qãè-tcaoan ka qõò a síí wèéan ẽem úúa ga x'ámágu, a ba a ẽem xhárà ba hàà x'ámá.
23653	MAT 13:45	“Gataga i gaicara nqarikg'ai di x'aian x'ámá-kg'aom khama ii, ncẽe tca̱àko zi nxõ̱á zi ko qaa ba, ncẽe kaisa marian ko tc'oà zi.
23654	MAT 13:46	A ẽem kò c'ẽes tca̱àkos nxõ̱ás kaisase káí marian ko tc'óà sa hòò, nem ko qõò a síí wèé gúùan ẽem úúa x'ámágu, a ba a hàà x'ámá si.
23658	MAT 13:50	A xu a gha c'eean dim ha̱ém q'oo koe xaoa tcãà ne, ncẽe kg'aean hẽé naka gãò xõ̱óan hẽéthẽé gha hàna koe,” tam méé.
23659	MAT 13:51	Me Jeso tẽè xu a máá: “Ncãa xao wèé gúùan ncẽe kóḿa q'ãa?” témé. Xu xo̱a Me a máá: “Eè” témé.
23660	MAT 13:52	Me bìrí xu a máá: “Gaa domkam wèém x'áè xgaa-xgaa-kg'ao ba, ncẽe nqarikg'aian di x'aian ka qãèse xgaa-xgaaèa ba, nquum ka q'õòsem khama ii, ncẽe ko gam di zi qguù zi ka̱ba zi hẽé naka ncìí zi hẽéthẽé gam dim nquum tòóa mááse dim koe tcg'òó, a gam di ne khóè ne máà ba.
23666	MAT 13:58	A ba a kò gaa koe táá káí zi are-aresa zi tséé zi kúrú, gane di dtcòm̀an úú tama domka.
23682	MAT 14:16	Me Jeso ba xo̱a xu a máá: “Qaase tama ia qõò ne gha sa, gaxao c'ẽe gúùan máà ne naka ne tc'õó,” témé.
23683	MAT 14:17	Xu bìrí Me a máá: “5 xu péré xu cúí xu xae úúa, naka cám̀ x'aù tsara hẽéthẽé e,” témé.
23685	MAT 14:19	A ba a khóè ne bìrí ne dcãan-kg'ai koe ntcõó, Me 5 xu péré xu hẽé, naka cám̀ x'aù tsara hẽéthẽé séè, a nqarikg'ai koe ghùi-kg'ai, a ts'ee-ts'eekg'ai i, a péréan khõá q'aa. A ba a xgaa-xgaase-kg'ao xu máà, xu xgaa-xgaase-kg'ao xu khóè ne máà a.
23692	MAT 14:26	Igaba ẽe xu ko xgaa-xgaase-kg'ao xu bóò Mem ko tshàam tc'amkg'ai koe náà qõò ka xu kò kaisase q'ae, a máá: “Dca̱usoma me e!” témé, a xu a q'áòan ka q'au.
23694	MAT 14:28	Me Petere xo̱a Me a máá: “X'aiga Tsi Nqari Tseè, Tsáá ga Tsi kò ii ne, bìrí te nakar tshàam tc'amkg'ai koe síí cgae Tsi,” témé.
23696	MAT 14:30	Igaba ẽem ko tc'ãá ba bóò kam kò q'áò, a ba a tshoa-tshoa a tshàan ka tóm̀mè, kam ko q'au a máá: “X'aigaè, hùi te,” témé.
23697	MAT 14:31	Me Jeso ba tshàua ba qháése tchoanà a qgóó me, a bìrí me a máá: “Tsáá ncẽe cg'áré dtcòm̀an di tsi, dùús domka tsi kò káíse tc'ẽe-tc'ẽesea máá?” témé.
23699	MAT 14:33	Xu nxãaska ẽe kò dxòrom koe hàna xu dqo̱m̀ Me a máá: “Tseeguan kaga Tsi Nqarim di Tsi Cóá Tsi i,” témé.
23701	MAT 14:35	Eẽm nqõóm di xu khóè xu ko Jeso ba bóòa q'ãa ka ne kò kg'uian tsééa úú gaam nqõó ba nxa̱ma-nxa̱ma hãa xu nqõó xu koe, ne wèé ne khóè ne gane di tcìì-khoean Gam koe óága,
23705	MAT 15:3	Me Jeso ba xo̱a xu a máá: “Dùús domka xao ko gaxao igaba gaxao di cauan tc'ãà-tc'ãa a Nqarim di x'áèan ntcoea máá?
23711	MAT 15:9	a ne a ko káà hùise dqo̱m̀ Te. Gane di zi xgaa-xgaa zia x'áè-kg'áḿ zi khóè ne di zi i khama,’ témé ka,” tam Jeso ba méé.
23715	MAT 15:13	Me xo̱a xu a máá: “Wèém hìim Tirim Xõòm nqarikg'ai dim xhárà tama ba gha q'óèa tcg'òóè to̱bea ba cgoa.
23716	MAT 15:14	Guu xu! Káà-tcgáí xu tcéè-tcuì-kg'ao xu u, káà-tcgáí ne khóè ne di xu ke. Káà-tcgáím khóèm kò c'ẽem khóèm káà-tcgáí ba tcéè-tcuì ne tsara gha wèéa tsara ga ha̱ém q'oo koe cg'áéa tcãà,” tam méé.
23717	MAT 15:15	Me Petere xo̱a Me a máá: “Ncẽes sere-seres ka bìría tchàno-tchano xae e,” témé.
23725	MAT 15:23	Me Jeso ba táá c'ẽem kg'uim ga ba xo̱a si. Xu Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu hàà dtcàrà Me, a máá: “Bìrí si nakas qõò, q'auas ko xùri xae e ke,” témé.
23726	MAT 15:24	Me xo̱a a máá: “Iseraele di ne khóè ne ncẽe ho̱àra ghùuan khama ii ne koe cúíga Ra tsééa óáèa hãa,” témé.
23727	MAT 15:25	Si khóè sa hàà, a cookg'aia ba koe qúrùa sa cgoa qo̱m̀ a máá: “X'aigaè, hùi te,” témé.
23728	MAT 15:26	Me xo̱a si a máá: “Qãè tama ia cóán di péréan gha séè a ha̱ghuan xaoa mááè sa,” témé.
23729	MAT 15:27	Si máá: “Eè X'aigaè, igaba i ko ha̱ghuan igaba qàmà-coa zi péréan di zi q'õòsean di tafolean koe ko guu a tcheè zi tc'õó na,” témé.
23730	MAT 15:28	Me nxãaska Jeso ba xo̱a si a máá: “Khóè seè, kaisa dtcòm̀an si úúa! Eẽ si ko ma tc'ẽe khamaga ma méé i kúrúse,” témé. Si kò gas dis cóá sa gaam x'aèm ẽem kaga qãè.
23732	MAT 15:30	Zi káí zi xg'ae zi hàà cgae Me a óá ts'íìko ne hẽé naka káà tcgáí ne hẽé, naka nqo̱ara ne hẽé naka kg'ui tama ne hẽé naka káí ne c'ẽe ne hẽéthẽé e, a ne a hàà nqàrè-kg'ama ba koe xòo ne, Me qãèkagu ne.
23733	MAT 15:31	Ne khóè ne are, ẽe ne ko kg'ui tama ne khóè ne bóò ne ko kg'ui ka, naka ẽe nqo̱ara hãa ne hẽé ne ko qãè ka, naka ẽe ts'íìko ne hẽé ne ko qõò ka, naka ẽe káà tcgáí ne ko bóò ka hẽéthẽé e. Ka ne ko Iseraele dim Nqari ba dqo̱m̀.
23735	MAT 15:33	Xu Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu xo̱a Me a máá: “Ncẽem tchàa-xgóóm koe xae gha ndaa koe tc'ãòa péréan hòò, a ncẽeta noos xg'ae sa tc'õókagu?” témé.
23743	MAT 16:2	Me xo̱a xu a máá: [“Dqòara i kò hãa ne tu ko máá: ‘Nqarikg'ai ne nco̱à a, khamam gha q'uu dim cáḿ ba qãè me e,’ témé,
23744	MAT 16:3	a ncẽe ntcùúkg'ai cgoa kò ii ne tu ko máá: ‘Nqarikg'ai ne nco̱à a, a ntcùú u, khama i gha ncẽe cáḿ ka tuu-c'õòan hàna,’ témé. Nqarikg'ai di bóòse-q'ooan nxàea ka̱bian tu q'ana hãa, ka tu gáé cuiskaga ncẽem x'aèm ka ko kúrúse zi x'áí zi kgoana naka nxàea ka̱bia hãa tite?]
23749	MAT 16:8	Igabam kò Jeso ba Gaxu di kg'uian q'ana hãase bìrí xu a máá: “Gaxao ncẽe cg'áré dtcòm̀an úúa xaoè, dùús domka xao ko péréan xao úú tamas ka kg'ui cgoakua máá?
23755	MAT 16:14	Xu xo̱a a máá: “C'ẽe ne ko máá: Johane Tsi tcguù-tcguu-kg'ao Tsi i,” témé, ne ko c'ẽe ne máá: “Elija Tsi i,” témé, ne ko c'ẽe ne qanega máá: “Jeremia Tsi i kana porofiti xu ka c'ẽe Tsi i,” témé.
23757	MAT 16:16	Me Simone Petere ba xo̱a Me a máá: “Tsáá Tsia nqòòkaguèa Tsi Kreste Tsi i, kg'õèam Nqarim di Tsi Cóá Tsi,” témé.
23758	MAT 16:17	Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Ts'ee-ts'eekg'aièa tsia tsáá Simone tsi, Jonam di tsi cóá tsi, ncẽe sa tsi khóèan ka x'áíè tama, igaba tirim Xõòm nqarikg'ai koe hànam ka a khama.
23759	MAT 16:18	Ra ko Tíí bìrí tsi a ko máá, Petere tsi i, témé, ra gha Tiris kereke sa ncẽes nxõ̱ás tc'amkg'ai koe tshào, i dxãwam di qarian ga tàà si tite.
23764	MAT 16:23	Igabam kò Jeso ba ka̱bise a Petere ba bìrí a máá: “Tíí koe tcg'oa, satanaè, Tiri tsi qa̱e-kg'ao tsi i, Nqarim di zi gúù zi koe tsi tc'ẽea tsi tcãà tama ke, igaba tsi khóèan di zi gúù zi koe tcãà tc'ẽea,” témé.
23767	MAT 16:26	Dùús ka ba gha khóè ba kháé ka̱bisea mááè, ncẽè wèém nqõó bam kòo hòò, a ba a gaam dis kg'õès ka aaguse cgaeè ne, kana ba gha khóè ba gaam di kg'õèan téé-q'oo koe dùútsa gúù sa tcg'òó a máà?
23769	MAT 16:28	Tseegua ner ko bìrí tu u: Ncẽe koe téé-tẽe ne ka c'ẽea ne x'ooan xám̀a hãa tite, Khóèm dim Cóá ba ne bóò, Me Gam di x'aian koe hãase hàà tama cookg'ai koe,” tam méé.
23771	MAT 17:2	Gaxu cookg'ai koe i kò bóòse-q'ooa ba ka̱bise a tãá, i kg'áía ba cáḿs khama ma tca̱à, i Gam di qgáían x'áàm khama ma q'úú.
23774	MAT 17:5	Eẽm qanega hãa a ko kg'ui kas kò kúúga x'áàkos túú-c'õò sa qàbia tcãà xu. Me kò gaa x'aè kaga kg'ui ba túú-c'õòs q'oo koe tcg'oa a máá: “Ncẽe ba Tirim Cóá Me e, ncàm̀a Raa ba, Gaam kar kaisase qãè-tcaoa hãa. Komsana Me,” témé.
23780	MAT 17:11	Me Jeso ba xo̱a xu a máá: “Tseeguan kagam gha Elija ba hàà, a hàà wèé zi gúù zi kg'ónò,
23783	MAT 17:14	Eẽ xu ko xg'aes koe hàà, kam kò c'ẽem khóè ba Jesom koe hàà, a ba a hàà cookg'aia ba koe qo̱m̀,
23786	MAT 17:17	Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Oo, tsóágase dtcòm̀ úú tamas qhàò sa gáé ncẽe sa, a cg'ãè tc'ẽe sa! Nta noo x'aèa ne Ra gha gatu cgoa hãa! Nta noose Ra gha qáò-tcaoa máá tu u! Ncẽe koe óá me, Tíí koe!” témé.
23789	MAT 17:20	Me xo̱a xu a máá: “Cg'áré dtcòm̀an xao úúa hãa domka a. Tseeguan kar ko bìrí xao o, a ko máá: Dtcòm̀an xao kò úúa mosetara dis hìis dim tc'ubim khama noo o, ne xao gha ncẽem xàbì ba bìrí a máá: ‘Ncẽe koe tcg'oa naka ẽe síí hãa koe síí,’ témé, nem gha tcg'oa. Cúí gúù ga tàà xaoa hãa tite.
23794	MAT 17:25	Me xo̱a a máá: “Eè, tcg'òó om ko,” témé. Eẽm ko Petere nquum q'oo koe tcãà, kam kò Jeso ba tc'ãà a kg'ui cgoa me a máá: “Nta tsi ko ma tc'ẽe, Simoneè? Dìín koe xu ko nqõóan di xu x'aiga xu marian séè? X'áé-kg'ao ne koea kana c'ẽe ne koea?” ta méé.
23795	MAT 17:26	Me Petere xo̱a a máá: “C'ẽe ne koe e,” témé. Me Jeso ba bìrí me a máá: “Nxãaska ne x'áé-kg'ao ne kgoarasea.
23796	MAT 17:27	Gatà i ii igaba méé xae táá ghã̱a xu guu, ke tshàam koe qõò naka x'aù qgóó cgoa dim dqùi ba síí tcãà, naka tc'ãà dim x'aùm qgóó tsi ko ba séè, naka kg'áḿa ba kgóà, kaiam mari ba tsi gha hòò ke. Séè me naka síí mari xg'ae-xg'ae-kg'ao xu máà me, Tíí hẽé naka tsáá hẽéthẽé tsam di suruta iise,” tam méé.
23799	MAT 18:3	a máá: “Tseegua ner ko bìrí xao o: Ka̱bise xao kò a cóán khama ii tama, ne xao cuiskaga nqarikg'ai di x'aian koe tcãà tite.
23802	MAT 18:6	“Igabaga dìím wèém ẽe ko ncẽe ne cg'áré ne ncẽe ko Tíí koe dtcòm̀ ne ka c'ẽe ba chìbian kúrúkagum ka i gha qãè ii, gáí cgoa dis nxõ̱ás kaias kòo qg'áóa ba koe qáéa tòóè, me tshàam ka nqãaka xaoa tcãàè, a tóm̀mè ne.
23804	MAT 18:8	“Ncẽè tsarim tshàu ba kana tsarim nqàrèm kò ko chìbi kúrúkagu tsi ne méé tsi q'ãea tcg'òó naka aagu me. Qãèa i gha máá tsi, nqo̱ara hãase kana ts'íìkose tsi gha kg'õèan koe tcãà ne, cám̀ tshàu kana cám̀ nqàrèse chõò tama c'eean koe xaoa tcãàèan ka khama.
23805	MAT 18:9	“A ncẽè tsarim tcgáím kò ko chìbian kúrúkagu tsi ne, ho̱bea tcg'òó naka aagu me. Qãè i gha máá tsia, káà tcgáíse tsi gha kg'õèan koe tcãà sa, cám̀ tcgáí úúase chõò tamas c'ees dxãwam dis koe xaoa tcãàèan ka ke.
23807	MAT 18:11	[Khóèm dim Cóá ba hààraa, hààm gha ho̱àra ne kgoara ka.]
23808	MAT 18:12	“Nta tu ko ma tc'ẽe? Ncẽè khóèm kò 100 zi ghùu zi úúa, si gazi xg'aeku koe cúí sa ho̱à, ne ba cuiskaga ẽe zi 99 zi xàbìan koe guu naka ẽe ho̱àra hãa sa síí qaa tite?
23809	MAT 18:13	A ncẽè hòò sim kòo ne, tseegua ner ko bìrí tu u a ko máá: Kaisasem gha gaas ẽes cúís domka qãè-tcao, ho̱à ta ga hãa zi 99 zi nqáéa hãase.
23811	MAT 18:15	“Ncẽè tsáá qõem kò chìbian kúrú cgae tsia ne méé tsi síí cgae me, naka dqàè me cám̀ tsao ii koe, a ncẽè komsana tsim kò ko ne tsi ncãa tsáá qõe ba gaicara hòòa mááse.
23812	MAT 18:16	Igabam kò komsana tsi tama ne méé tsi cúí kana cám̀ khóèan cgoa síí cgae me. Ncẽes gúù sa tsi kò kúrú ne tsi ko Nqarim di zi Tcgãya zi ko nxàe sa kúrú ncẽe ko máá: ‘Cám̀ kana nqoana khóèan kò c'ẽes gúù sa nxàea tseegukagu ne i gha wèé khóèan ga tseeguan bóòa hãa,’ témé sa.
23815	MAT 18:19	“Gaicara Ra ko [tseeguan] bìrí tu u a ko máá: A ncẽè gatu ka cám̀ tsara kò nqõómkg'ai koe c'ẽes gúùs dtcàrà koe dtcòm̀kua ne, ne tsara gha Abom nqarikg'ai koe hànam ka kúrú mááè si.
23816	MAT 18:20	Nda koe ga igaba cám̀ kana nqoana khóèan kòo tirim cg'õèm cgoa xg'aea hãa, ner gaa koe gane xg'aeku koe hàna,” tam méé.
23818	MAT 18:22	Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Bìrí tsir ko: 7 q'oro ka tamase, igaba 70 zi 7 zi i.
23821	MAT 18:25	Surutaa ba kam kò ko tààè khamam kò x'aiga ba x'áè sa tcg'òó, gabá hẽé naka gam dis khóè sa hẽé naka cóáa khara hẽé naka wèé gúùan ẽem úúa hãa hẽéthẽé méé i x'ámáguè, nakam suruta ka̱biè sa.
23822	MAT 18:26	Me qãà ba cookg'aia ba koe qo̱m̀, a còrè me a máá: ‘X'aigaè, qáò-tcaoa máá te, wèé gúùa ner gha suruta ka̱bi ke,’ témé.
23824	MAT 18:28	“Igabaga ẽem ko gaam qãà ba tcg'oa, kam kò c'ẽem qãàm cg'áré mari-coan kò cgóbè cgae mea ba hòò. A ntcàù me, a tshoa-tshoa a chúú-chuu me, a máá: ‘Cgóbè cgae tea tsias gúù sa suruta ka̱bi,’ témé.
23825	MAT 18:29	Me gam ka c'ẽe ba qo̱m̀ a dtcàrà me a máá: ‘Qáò-tcaoa máá te, surutar gha ka̱bi tsi ke,’ témé.
23826	MAT 18:30	Gabagam ko xguì, a ba a qõò a síí kúrú me khóè ba qáé-nquus koe tcãàè, a nxãakg'aiga síí suruta ka̱bi me.
23830	MAT 18:34	Me xgóàm hãa khama gam ka q'õòse ba síí qáé-nquus koe tcãà me, me kaisase thõò-thõoè, a síí nxãakg'aiga suruta ka̱bi wèéan ẽem kò cgóbèa a.
23835	MAT 19:4	Me xo̱a a máá: “Nxárá ta ga xao gáé hãa, tshoa-tshoas koem Kúrú-kg'ao ba khóè ba hẽé naka khóè sa hẽéthẽé kúrúa hãa sa?” témé.
23837	MAT 19:6	Gaa domka khara cuiskaga cám̀ tite, igabaga khara gha cúím cgàa ba ii. Gaa domka méés táá Nqarim ka xg'ae-xg'aeèa sa khóèm ka q'aa-q'aaè guu.
23839	MAT 19:8	Me xo̱a xu a máá: “Gaxao di qari tcúúan domkam kò Moshe ba kgoara máá xao o, gaxao di zi khóè zi xao gha aagu sa. Igabaga i kò tshoa-tshoas koe gatà ii tama.
23842	MAT 19:11	Me xo̱a xu a máá: “Wèé khóèan ga cuiskaga ncẽe kg'uian kóḿa q'ãa tite, igaba ẽe máàè ea ne cúí ne ne e.
23849	MAT 19:18	Me tẽè Me a máá: “Ndaka nea?” témé. Me Jeso ba xo̱a a máá: “Táá méé tsi cg'õo guu, táá méé tsi cg'árà kúrú guu, táá méé tsi ts'ãà guu, táá méé tsi tshúù-ntcõan nxàe guu.
23850	MAT 19:19	Saò ba hẽé naka saò sa hẽéthẽé méé tsi tcom. Tsáá ka c'ẽe ba ncàm̀, ẽe tsi ma ncàm̀sea khamaga ma,” témé.