23214	MAT 1:1	Tcgãyas Jeso Krestem dis qhàòs di sa, Dafitem ka tsgõose-coa ba, Abrahamam ka tsgõose-coa ba.
23216	MAT 1:3	Me kò Juta ba Perese ba hẽé naka Sera ba hẽéthẽé tsara ka xõò me e (gatsara ka xõò sa kò Tamara si i). Me Perese ba Heseronem ka xõò me e, me Heserone ba Ramem ka xõò me e,
23231	MAT 1:18	Ncẽe zi gúù zi kò Jeso Krestem ko ábàè ka kúrúse. Gam ka xõòs Maria sa kò Josefam ka séèkuan tòóa mááèa hãa. Igaba ẽe khara qanega xg'ae ta ga hãa kas kò bóòè a Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka ncãàn úúkaguèa.
23233	MAT 1:20	Qanegam hãa a ko ncẽe zi gúù zi ka tc'ẽe-tc'ẽese kam ko moengelem X'aigam Nqarim di ba sõokuris q'oo koe qhúí cgae me, a bìrí me a máá: “Josefaè, Dafitem ka tsgõose-coaè, táá Maria sa séè bèe guu, nakas tsaris khóè sa kúrú. Eẽ gas ka qóḿmèa nea Tcom-tcomsam Tc'ẽem koe guua ke.
23244	MAT 2:6	‘Tsáá Betelehema tseè, Juta dim nqõóm koe hãa tsi, cg'áré tama tsia x'aiga xu Juta di xu koe. Tsáá koem gha tc'ãà-cookg'ai ba guu a tcg'oa khama, ncẽe gha Tiri ne khóè ne Iseraele di ne kòre ba,’ témé,” ta xu méé.
23248	MAT 2:10	Tco̱nò ba xu ko bóò ka xu kò kaisase qãè-tcao.
23251	MAT 2:13	Eẽ xu qõòa hãa kam kò moengelem X'aigam Nqarim di ba sõokuris q'oo koe Josefam koe x'áíse, a máá: “Tẽe, naka Cóá ba hẽé naka xõò sa hẽéthẽé séè, naka Egepeto koe ts'ãà naka qgóé! Gaa koe méé tsi hãa nakar nxãakg'aiga síí bìrí tsi kúrú tsi gha sa. Kúrúse i gha me gha Herote ba Cóá ba qaa, cg'õo Mem gha ka ke,” témé.
23253	MAT 2:15	Gaa koem kò hãa, me nxãakg'aiga síí Herote ba x'óó. Ncẽe sa kò kúrúse, nxãasegas gha X'aigam Nqarim porofitim koe guu a kg'uia hãa sa tseegukaguè ka, ncẽe ko máá: “Egepeto koer Cóám Tiri ba tciia tcg'òóa hãa,” témé ba.
23258	MAT 2:20	a ba a máá: “Tẽe naka tsia Cóá ba hẽé naka xõò sa hẽéthẽé séè, naka tsia Iseraele dim nqõóm koe qõò, ẽe kò Cóám di kg'õèan qaa nea x'óóa hãa ke,” témé.
23263	MAT 3:2	“Tcóóse tu gatu di chìbian koe, nqarikg'ai di x'aia nea cúù u ke,” témé.
23270	MAT 3:9	Táá méé xao bìríse naka máá, ‘Abrahama ba xae úúa, sixae ka tsgõose ba,’ témé guu. Bìrí xao or ko a ko máá: Nqari ba qarian úúa, ncẽe zi nxõ̱á zim gha séè a Abrahama ba tsgõo-coan kúrúa máá di i ke.
23272	MAT 3:11	“Tíí ra ko tshàan cgoa tcguù-tcguu tu u, chìbian koe tu gha tcóóse ka, igaba Gaam ẽe ko tíí qãá q'oo koe hàà ba tíí ka qari Me e, ncẽe Gam di zi nxàbo zi qgóóan gar tc'ãò tama ba. Gabá gha Tcom-tcomsam Tc'ẽem cgoa hẽé naka c'eem cgoa hẽéthẽé tcguù-tcguu tu u.
23275	MAT 3:14	Igabam kò Johane ba xgáè-kg'am Me, a máá: “Tsáá kar gha tcguù-tcguuè sa ko qaase, ka Tsi gáé ko Tsáá tíí koe hàà?” témé.
23277	MAT 3:16	Eẽm kò Jeso ba tcguù-tcguuèa xg'ara kam kò kúúga tshàam koe tcg'oa, i kò gaa x'aè kaga nqarikg'aian xgobekg'amse, Me Nqarim dim Tc'ẽe ba bóò, Me tcíbís khama ii a ko Gam koe xõa.
23278	MAT 3:17	Me gaa x'aè kaga dòm̀ ba nqarikg'ai koe guu a máá: “Ncẽe ba Tirim Cóám ncàm̀a Raa Me e, Gam kar ko kaisase qãè-tcao,” témé.
23279	MAT 4:1	Me nxãaska Jeso ba Tc'ẽem ka séè a qãáka úúè, síím gha dxãwam ka kúrúa bóòè ka.
23281	MAT 4:3	Me kò kúrúa bóò-kg'ao ba hàà cgae Me, a bìrí Me a máá: “Nqarim di Tsi Cóá Tsi kò ii ne, ncẽe nxõ̱án bìrí naka i péréan kúrúse,” témé.
23284	MAT 4:6	a bìrí Me a máá: “Nqarim di Tsi Cóá Tsi kò ii ne, nqãaka xaoa xòóse. Góásea i hãa ke a ko máá: ‘Gam di xu moengele xum gha Tsáá ka x'áèan máà, xu gha gaxu di tshàuan cgoa ghùi Tsi, táá Tsi gha nxãasega nqàrèa Tsi nxõ̱án koe xg'áḿa tòó ka,’” tam méé.
23285	MAT 4:7	Me Jeso ba bìrí me a máá: “Gaicara i góásea hãa a ko máá: ‘Táá méé tsi tsarim X'aigam Nqari ba kúrúa bóò guu,’” témé.
23287	MAT 4:9	A ba a bìrí Me a máá: “Wèéan ncẽe gar gha máà Tsi, góḿankg'ai koe Tsi kòo cg'áé a ko dqo̱m̀ te ne,” témé.
23288	MAT 4:10	Me Jeso ba nxãaska bìrí me a máá: “Tíí koe tcg'oa, satanaè! Góásea i hãa a ko máá: ‘X'aigam Nqari ba tsi gha dqo̱m̀, a Gam cúí ba kúrúa máá,’ témé,” tam méé.
23295	MAT 4:17	Eẽm x'aèm koem kò Jeso ba guu a tshoa-tshoa a xgaa-xgaa a máá: “Tcóóse tu gatu di chìbian koe, nqarikg'ai di x'aia nea cúù u ke,” témé.
23297	MAT 4:19	A ba a bìrí tsara a a máá: “Xùri Te tsao, kúrú tsao or gha tsao khóè ne qgóó-kg'ao tsao ii,” témé.
23298	MAT 4:20	Tsara kúúga gatsara di c'uisían guu, a xùri Me.
23306	MAT 5:3	“Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe tc'ẽem koe dxàua hãa igaba Nqari ba dtcãasea hãa ne, nqarikg'ai di x'aia nea gane di i khama.
23307	MAT 5:4	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe ko kg'ae ne, qgài-qgai tcáóè ne gha khama.
23308	MAT 5:5	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe ko cg'áré-cg'arese ne, nqõó ba ne gha q'õò khama.
23309	MAT 5:6	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe tchànoan xàbà máána hãa ne, a cáḿa máá ana ne, xg'ãàkaguè ne gha khama.
23310	MAT 5:7	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea ẽe thõò-xama-máákuan úúa ne, Nqarim ka ne gha thõò-xama mááè khama.
23311	MAT 5:8	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe q'ano-tcáó ne, Nqari ba ne gha bóò khama.
23312	MAT 5:9	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe ko tòókuan kúrú ne, Nqarim di ne cóá ne ta ne gha ma tciiè khama.
23313	MAT 5:10	Ts'ee-ts'eekg'aièa nea gane ẽe ko tchànoan domka xgàraè ne, nqarikg'ai di x'aia nea gane di i khama.
23314	MAT 5:11	Ts'ee-ts'eekg'aièa tua, ncẽè khóèan kòo nco̱i tu u, a ko xgàra tu u ne, a ko Tíí domka wèé zi gúù zi cg'ãè zi [tshúù-ntcõase] gatu ka nxàe ne.
23320	MAT 5:17	“Táá tu tc'ẽea máá, hààr ko x'áèan ko méé sa kana porofiti xu ko méé sa kaàkagu, ta tc'ẽe guu. Hààra Raa, hààr gha táá kaàkagu si ka, igabar ko hàà tseegukagu si.
23321	MAT 5:18	Tseegua ner ko bìrí tu u a ko máá: Nqarikg'aian hẽé naka nqõókg'aian hẽéthẽéa gha kaà, igabam cúím góám cg'árém ga ba kana góá-hìim ka góáèa gúùan ga igaba x'áèan koe guu a kaà tite, i gha nxãakg'aiga síí wèé gúùan kúrúse.
23324	MAT 5:21	“Kóḿa tu hãa, ne kò ncìí kuri di ne khóè ne bìríè a ko máá: ‘Táá cg'õo guu.’ ‘Wèém ẽe gha cg'õo ba gha xgàrakuan tééa máá,’ téméè.
23325	MAT 5:22	Igabar ko Tíía bìrí tu u a ko máá: Dìím wèém ẽe qõesem koe xgóà hãa ba gha xgàrakuan tééa máá. Gataga dìím wèém ẽe ko qõese ba bìrí a máá: ‘Káà hùi tsi gúù tsi i,’ témé ba gha x'áèan di xu kaia xu cookg'ai koe xo̱ara mááse. Igaba dìím wèém ẽe ko máá: ‘Tsáá káà tc'ẽe tsi gúù tsi,’ témé ba chõò tamas c'ees dxãwam dis ka tééa mááèa hãa.
23329	MAT 5:26	Tseegua ner ko bìrí tsi a ko máá: cuiskaga tsi gaa koe tcg'oara hãa tite, a gha nxãakg'aiga síí ẽe qaùa hãam mari-coa ba suruta.
23330	MAT 5:27	“Kóḿa tu hãa i kòo ncẽeta mééè a ko máá: ‘Táá cg'áràn kúrú guu,’ téméè.
23331	MAT 5:28	Igabar ko Tíí bìrí tu u a ko máá: wèém khóèm ẽe ko dxàe-khoe sa bóò, a ba a ko ncóó si ba, ncãa nxãakamaga cg'áràn kúrú cgoa si tcáóa ba koe.
23335	MAT 5:32	Igabar ko Tíí bìrí tu u a ko máá: Wèém khóèm ẽe ko gam dis khóè sa aagu ba, cg'árà nes kúrúa domka tamase, ba ko cg'árà-kg'ao sa kúrú si, me ko dìím wèém ẽe ko aaguèas khóè sa séè ba cg'áràn kúrú, tar ko méé.
23336	MAT 5:33	“Gataga tu kóḿa hãa, ne kò ncìí kuri di ne khóè ne bìríè a ko máá: ‘Táá tshúù-ntcõan cgoa gaìse guu, igaba méé tsi tsari gaìsean X'aigam Nqarim cookg'ai koe tseegukagu,’ téméè.
23337	MAT 5:34	Igabar ko Tíí bìrí tu u a ko máá: Táá gaìse guu, nqarikg'ai cgoa ga igaba, Nqarim dis ntcõó-q'oos x'aian di si i ke,
23341	MAT 5:38	“Kóḿa tu hãa i kòo ncẽeta mééè a ko máá: ‘Tcgáí ba méém tcgáím c'ẽem domka tcg'òóè, nakam xõ̱ó ba xõ̱óm domka tcg'òóè,’ ta mééè.
23342	MAT 5:39	Igabar ko Tíí bìrí tu u a ko máá: Táá cg'ãè tc'ẽem khóè ba ka̱bia máá guu, igaba dìím wèém ẽe ko kg'áò xòè di góóa tsi koe xg'áḿ tsi ba, nxãa ba c'ẽem góó xòè ba máà thẽé nakam xg'áḿ.
23346	MAT 5:43	“Kóḿa tu hãa i kòo ncẽeta mééè a ko máá: ‘Tsáá ka c'ẽe ba méé tsi ncàm̀, naka tsia tsarim cg'õo-kg'ao ba hòre,’ téméè.
23347	MAT 5:44	Igabar ko Tíía bìrí tu u a ko máá: Gatu di cg'õo-kg'aoan méé tu ncàm̀, naka còrèa máá ẽe ko xgàra tu u ne,
23353	MAT 6:2	“A c'ẽem dtcàrà-kg'ao ba tu kò c'ẽes gúù sa máà kg'oana ne méé tu còrè-nquuan hẽé naka x'áéan xg'aeku koe hẽéthẽé táá torompitan cgoa nxàe ana téé guu, qãè khóèan khama ko ma kúrúse xu khóè xu ko hẽé khama, nxãasega xu gha c'ẽe khóèan ka dqo̱m̀mè ka. Tseegua ner ko bìrí tu u a ko máá: Gaxu di surutan xu khóè ne koe cg'oèase hòòa.
23356	MAT 6:5	“Naka gatà còrè tu kò ne méé tu táá qãè khóèan khama ko ma kúrúse xu khóè xu khama ii guu, còrè-nquuan q'oo koe hẽé naka x'áéan xg'aeku koe hẽéthẽé ko nqàrè ka téé a còrèan ncàm̀a xu, nxãasega ne gha wèé ne khóè ne bóò xu ka. Tseegukar ko bìrí tu u a ko máá: Gaxu di surutan xu khóè ne koe cg'oèase hòòa.
23359	MAT 6:8	Táá gane khama ii guu. Gatu ka Xõò ba tu ko dtcàràs cookg'ai koem gatu koe ko tcào sa nxãakamaga q'ana hãa ke.
23360	MAT 6:9	Ke méé tu ncẽeta ma còrè na máá: Sita ka Xõò Tseè nqarikg'ai koe hàna Tseè, cg'õèa Tsi méé i dqo̱m̀mè,
23361	MAT 6:10	Tsari x'aian méé i hàà. Tsáá ko tc'ẽe sa méés nqõómkg'ai koe kúrúè nqarikg'ai koes ko ma kúrúè khama.
23364	MAT 6:13	Táá kúrúa bóòkuan koe tcéèa úú ta a guu, igaba dxãwam dim dàòm koe tcg'òó ta a. [X'aian hẽé, naka qarian hẽé, naka x'áàn hẽéthẽéa chõò tamase Tsari i ke. Amen.]
23367	MAT 6:16	“Gataga thẽé, ẽe tu kò tc'õoan carase ne méé tu táá cg'ãè-cg'ãe kg'áí guu, qãè khóèan khama ko ma kúrúse xu khama ma, ncẽe cg'ãè-cg'ãe kg'áí ko xu, c'ẽe ne xu gha nxãasega x'áí, tc'õoa ne xu ko carase sa ka xu. Tseegua ner ko bìrí tu u a ko máá: Gaxu di surutan xu khóè ne koe cg'oèase hòòa.
23370	MAT 6:19	“Táá méé tu nqõómkg'ai koe qguùan tòóa mááse guu, ncẽe tcg'ãàn hẽé naka ncàbàn hẽéthẽé ko tc'õó o koe, ncẽe ts'ãà-kg'aoan ko khõá a tcãà a ts'ãà a koe.
23373	MAT 6:22	“Tcgáí ba tc'áróm dim x'áà me e. Ncẽè tcgáía tsi kò qãè ii, nem tsarim tc'áróm wèé ba x'áàn ka cg'oèa.
23376	MAT 6:25	“Gaa domkar ko bìrí tu u, a ko máá: Táá gatu di kg'õèan ka káíse tc'ẽe-tc'ẽese guu, dùú tu gha tc'õó kana kg'áà sa, kana tc'áróa tu ka igaba, dùú tu gha hã̱a sa. Kg'õè sa gáé tc'õoan ka cgáé tama, me tc'áró ba qgáían ka cgáé tama?
23379	MAT 6:28	“A tu a ko dùús domka qgáían ka káíse tc'ẽe-tc'ẽese? Bóò, nta i qãáka di x'aan ii sa, nta i ko ma tso̱m sa. Tséé tama i hãa, a gataga qgáían qgãéa mááse tama.
23383	MAT 6:32	Tãá zi qhàò zi di nea ko wèé gúùan ncẽe ga qaa, Me gatu ka Xõòm nqarikg'ai di ba ncẽe gúùan tu ko tcào sa q'ana hãa ke.
23386	MAT 7:1	“Táá c'ẽem khóè ba xgàra guu, naka tua gha nxãasega táá xgàraè guu.
23389	MAT 7:4	Nta tsi gha tsáá ka c'ẽe ba bìrí a máá: ‘Tíí tcáràè, hàà nakar tcgáí q'ooa tsi koe tcg'óbé ba tcg'òó,’ témé, ncẽe tsáá tcgáí q'oo koe hãam hìi-dxoo ba tsi hòò tama koe.
23390	MAT 7:5	Tsáá qãè khóèan khama ko ma kúrúse tseè! Kg'áíka tcgáí q'ooa tsi koe hànam hìi-dxoo ba tcg'òó, naka nxãwa qãèse bóò naka tsáá ka c'ẽem tcgáí q'oo koe hàna tcg'óbéan tcg'òó.
23391	MAT 7:6	“Táá ẽe tcom-tcomsa ii sa ha̱ghuan máà guu, naka gataga táá gatu di tca̱àko nxõ̱án xgùuan cookg'ai koe aagu guu. Gatà tu kò hẽé ne i gha nqàrèan gaan di ka náà tcãà a, a i a gha ka̱bise a tòà q'aa tu u.
23400	MAT 7:15	“Tshúù-ntcõan di xu porofiti xu méé tu q'ãa! Gatu koe xu ko ghùuan di khòoan hã̱a a hàà, igabaga xu q'ooa xu koe xaùko xu ncuutshaa xu u.
23406	MAT 7:21	“Wèém khóèm ẽe ko bìrí Te a máá: ‘X'aigaè, X'aigaè,’ témé ba nqarikg'ai di x'aian koe tcãà tite, igaba ẽe ko Tirim Abom nqarikg'ai koe hànam ko tc'ẽe sa kúrúm cúím ga ba gha tcãà.
23407	MAT 7:22	Káí ne gha ẽem cáḿ còo dim ka bìrí Te a máá: ‘X'aigaè, X'aigaè, a gatá tama taa ncẽe kòo Tsarim cg'õèm cgoa porofita ta, a Tsarim cg'õèm cgoa dxãwa tc'ẽean xhàiagu ta, a gam cgoa káí zi gúù zi are-aresa zi kúrú ta?’ témé.
23408	MAT 7:23	Ra gha nxãaska tchànose bìrí ne a máá: ‘Ncìísegar c'úù tua, gatu cg'ãè gúù kúrú-kg'ao tu, ke tu Tíí koe tcg'oa!’ témé.
23409	MAT 7:24	“Dìím wèém ẽe ko Tiri kg'uian ncẽe kóḿ, a i ko méé sa kúrú ba gha tc'ẽegam khóèm khama ii, ncẽe ko gam dim nquu ba qãès tshoa-tshoase-q'oos koe tshào ba.
23411	MAT 7:26	Igaba dìím wèém ẽe ko Tiri kg'uian kóḿ, igaba kúrú u tama ba gha káà tc'ẽem khóèm khama ii, ncẽe ko gam dim nquu ba góḿankg'ai koe tshàoa tòó ba, qãès tshoa-tshoase-q'oos cgoa tamase.
23416	MAT 8:2	Me gaa x'aè kaga lepero dis tcìì sa tsàaram khóè ba hàà cgae Me, a hàà cookg'aia ba koe qgom-tsi-quri, a máá: “X'aigaè, tc'ẽe Tsi kòo ne Tsi ga kúrú ter q'ano,” témé.
23422	MAT 8:8	Me ncõo-kg'ao xu dim tc'ãà-cookg'ai ba xo̱a a máá: “X'aigaè, dìí cgáér tama ra a, nquua te tco̱be dòm̀ q'oo koe Tsi ga tcãà ra. Ke kg'amaga kg'ui ba tcg'òó nakam gha tirim qãà ba kg'õè.
23423	MAT 8:9	Tíí igabar kaia xu dòm̀ q'oo koe hànar khóè ra a, xu gataga ncõo-kg'ao xu tíí dòm̀ q'oo koe hàna ke. Ra ko ncẽe ba bìrí a máá: ‘Qõò,’ témé, me qõò, ra c'ẽe ba bìrí a máá: ‘Hàà,’ témé, me hàà. Ra tirim qãà ba bìrí a máá: ‘Ncẽe sa kúrú,’ témé, me kúrú si,” tam méé.
23424	MAT 8:10	Eẽm ko Jeso ba ẽe sa kóḿ kam kò kaisase are, a ba a ẽe kòo xùri Me ne bìrí a máá: “Tseegua ner ko bìrí tu u: Qanegar cúí khóè ga Iseraele koe hòò ta ga hãa ncẽeta ma kaias dtcòm̀ sa úúa hãa a.
23433	MAT 8:19	Me nxãaska x'áè xgaa-xgaa-kg'ao ba hàà cgae Me, a hàà bìrí Me a máá: “Xgaa-xgaa-kg'aoè, ẽe Tsi ko síí qgáì wèé koer gha xùri Tsi,” témé.
23436	MAT 8:22	Igabam kò Jeso ba bìrí me a máá: “Xùri Te, naka ẽe x'óóa hãa ne guu naka ne gane dian ẽe x'óóa hãa kg'ónò,” témé.
23439	MAT 8:25	Xu síí ghùi Me a máá: “X'aigaè, hùi xae e! Tom̀ xae ko ke!” témé.
23441	MAT 8:27	Xu ẽe kò hãa cgoa Mea xu are, a tẽèku a máá: “Dùútsa khóè ba gáé ncẽe ba? Tc'ãán ga hẽé naka tshàan ga hẽéthẽé ka ko komsanaè ba!” témé.
23443	MAT 8:29	Gaa x'aè kaga tsara kò q'au a máá: “Dùú sa Tsi ko tc'ẽe sitsam koe, Nqarim di Tsi Cóá Tseè? A hààra Tsia, hàà Tsi gha xgàra tsam m ka, nxárá tòóèam x'aèm cookg'ai koe?” ta méé.
23445	MAT 8:31	I kò gatsara di dxãwa tc'ẽean Jeso ba dtcàrà a máá: “Ncẽè hàà Tsi kò ko xhàiagu ta a ne méé Tsi xgùuan dis xg'aes koe tsééa úú ta a,” témé.
23450	MAT 9:2	Ka xu kò gaa x'aè kaga c'ẽe xu khóè xu khóèm nqo̱ara hãa ba Gam koe óága, gam dim tcoàm koe xòó mea hãase. Eẽm ko Jeso ba gaxu di dtcòm̀an bóò kam kò ẽe nqo̱ara hãa ba bìrí a máá: “Tòón tcáó, Tiri tsi cóá tseè, chìbia tsi tsi qgóóa mááèa hãa ke,” témé.
23453	MAT 9:5	Ndaka nea thamkaà? ‘Chìbia tsi tsi qgóóa mááèa,’ témé saa kana máá: ‘Tẽe naka qõò,’ témé saa?” tam ma tẽè xu.