23233	MAT 1:20	Wɨndɨñ tɨmbepi nanandɨ kena tɨ-kuñɨlɨmbi, Wopum Anutulɨ añelo no nɨ-mulɨmbi, lat plon indañmɨmbi nɨñguk, “Josep, ama wapmañ Devit endok komblin, dɨk ñɨndɨñ nandɨ: Malia gwañgwa mɨnjɨp tɨlak wɨn Dɨndɨm Woñ endoññan nanin, wala tɨmbi dɨk en tamga tɨmbep nɨm mɨsɨwɨñ.
23235	MAT 1:22	Wopumdɨ plofet ama no damañgan kuñguk endok man plon ñɨndɨñ indauktok eñguk, “Nandañ. Wembe sim ama gɨta gama nɨm douñguk nolɨ gwañgwa mɨnjɨp tɨmbi, gwañgwa apmɨumbi, endok koi Emanuel kɨtɨnekalɨñ.” (Kot wolok kusei wɨn ñɨndɨñ, ‘Anutulɨ nɨn gɨta kulak’). Manda walɨ bien indauktok nepek wɨndɨñ Malialoñ indañmɨñguk.
23240	MAT 2:2	e-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Gwañgwa Juda amatamdok ama wapmañ kuuktok indak endɨ kwet delok patak? Nɨndɨ endok soliña maim lambɨlaknan indaumbi kañbi, ‘Mɨlelem tɨñmɨna’ embi kle bamɨñ.”
23242	MAT 2:4	Tɨmbi Elottɨ tapma ama biesɨ ba endɨkñe manda nandɨ-tale ama kɨtɨ-semum bɨumbi e-nandɨ tɨmbi enguk, “Mesia endɨ it kwet delok sɨnɨk indauktok een?”
23243	MAT 2:5	Eumbi tambane nɨñgɨlɨñ, “Betleem it kwelan, Judia distrik kandañ. Neta, plofet ama nolɨ Anutulok manda no ñɨndɨñ youp biñguk patak,
23246	MAT 2:8	Betleem ñanelɨñdok en-mupi eñguk, “Sɨndɨ ñambi, e-lonjɨ tɨ-kɨliñ embi, gwañgwa wɨn tɨmbɨ indanekalɨñ. Tɨmbɨ indaumbi, nombo undane bɨm nanbɨm nandɨmbi, nak bo wɨndɨñgangot ñambi, mɨlelem tɨñmetat.”
23251	MAT 2:13	Soliña nandɨ-tale amalɨ ña-taleumbi, Wopumdok añelo nolɨ doulat plon Joseptoñ indañmɨmbi nɨñguk, “Ama wapmañ Elot endɨ mik amañii gwañgwa ñɨn lonjɨmbi wɨlɨ kɨmnelɨñdok en-mulepi tɨlak. Wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Isip kwelan pi ñambi, wandɨñ kunekalɨñ, nak undane bɨmbɨlok ganbetat wolok tuop.”
23253	MAT 2:15	Ñambi, wandɨñ pat-ta-kuumbi, Elottɨ sembɨñguk. Wopumdɨ plofet ama nolok man plon ñɨndɨñ indauktok eñguk, “Nɨñana Isip kwelan kuumbi kɨtɨñmambi bɨñguk.” Wɨn manda walɨ bien indauktok wakan endɨ Isip kwelan ña kuñgɨlɨñ.
23254	MAT 2:16	Elottɨ soliña nandɨ-tale amalɨ juluñɨt tɨñmɨñgɨlɨñ wɨn ka-nandɨ-tombi, gimbɨt kolan tɨmbi, mik ama en-mulɨmbi, Betleem it kwelan ba kwet dɨwɨn ñasɨñgan pakañ wandɨñ ñañgɨlɨñ. Ñambi, gwañgwa gwɨlat tɨpet nɨm makleñgɨlɨñ wɨn gɨtɨk yandɨpmum kɨm-taleñgɨlɨñ. Neta, soliña nandɨ-tale amalɨ Elotta ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñda tɨmbi, “Nɨndɨ soliña wɨn ka-ta-bɨnambi, gwɨlat tɨpet tɨlak.”
23256	MAT 2:18	“Rama it kwelan kwawa indaumbi, mano kwɨlɨm wopum tañ. Wɨn Resellok komblinñii endɨ gwañgwanjii gɨtɨk kɨm tale-sɨnɨk tañgɨlɨñda kut-blambla eumbi, binelɨñdok en-busumbusuk tɨ nɨm ka biañ.”
23258	MAT 2:20	“Gwañgwa wɨlɨ kɨmbektok eñgɨlɨñ endɨ ip gɨtɨkkan kɨm-taleñgɨlɨñ, wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Islael kwelan undane ñawɨt.”
23261	MAT 2:23	it kwet no koi Nasalet wandɨñ ña pat-kuñguk. Plofet amalɨ Mesiala “Nasalet ama nɨnekalɨñ” eñgɨlɨñda tɨmbi Joseptɨ wandɨñ ña papi kuñɨlɨmbi, manda walɨ bien indañguk.
23263	MAT 3:2	“Nain nɨm ombataumbi, Kunum Molomdɨ amatam gɨtɨk indañgan yambɨ-dɨkñeukak, wala tɨmbi sɨndɨ tɨ-pañgɨpañgɨlembi, gɨnañjɨ tambanewɨt!”
23264	MAT 3:3	Wɨn Yoanelañgan plofet Aisaialɨ manda ñɨndɨñ embi youkuk patak, “Kwet kambaññan sɨlaninnan ama nolɨ ñɨndɨñ kɨtɨlak, ‘Wopumdok telak tɨ-ñɨmbi, tɨ-dɨndɨme kena tɨñmɨnekalɨñ.’”
23268	MAT 3:7	Tɨmbi endɨ Falisi ba Sadusi ama asup tuk inepi bɨum yambɨmbi, ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ ama manjɨ manbenjɨ malet upmat nomɨk. Anutulɨ kolanjɨlok tuan ombɨ-samepi tɨlak. Sɨndɨ nokoñ bɨmbi, ñɨndɨñ nandañ ba, ‘Tuk inetamɨñda, endok gɨmbɨt wɨlambane-kotnetamɨñ’? Nanandɨnjɨ walɨ bien nɨm tɨlak!
23275	MAT 3:14	Gan Yoanelɨ Yesulok kusei ka-nandɨ-tombi, “Wɨndɨñ nɨm” embi, kɨmɨsip ñɨmbi nɨñguk, “Dɨk mek nak tuk i-nameñ ñak. Nɨtekta tɨmbi nokoñ bɨlañ?”
23276	MAT 3:15	Gan Yesulɨ tambane nɨñguk, “Man ñɨndɨñgɨt nandɨ-nambi, nak elet wɨndɨñ tɨ! Wɨndɨñ tɨñɨpi, Anutulɨ dɨndɨm kuñgula elak wɨn tuopkan kɨmɨt-klendetamɨk.” Wɨndɨñ eumbi nandɨñɨmbi, gɨnan tambatambattok tuk iñmɨñguk.
23278	MAT 3:17	Kañɨlɨmbi, kunum gɨnañ nanin manda no ñɨndɨñ kɨtɨu pɨumbi eñguk, “Ñɨne nokok nɨñana sɨnɨk. Nak gɨnañnalɨ en kasɨlembi, nandɨ-koñgom tɨñmɨlet.”
23281	MAT 4:3	Tɨmbi tɨ-kuyuk amalɨ endoñ bɨmbi nɨñguk, “Tɨkap dɨk Anutulok Nɨñañ sɨnɨk kulañda, kusaka tɨmbɨ dakleuktok kawat ñɨ pakañ enbɨmbi, kɨnjan nanañ indawɨt.”
23282	MAT 4:4	Eumbi, mandan wɨlambane-kopi tambane nɨñguk, “Anutulok mandan ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Nanañlɨñgot kuñgu nɨm mɨlak. Nɨm. No en Anutulok man mandan kɨmɨt-klembi tañgonelakta endɨ wakan kuñgunat tɨlak.’”
23284	MAT 4:6	nɨñguk, “Ale. Dɨk Anutulok Nɨñañ sɨnɨkta, dɨkopi ma pɨ! Nekta, manda ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Anutulɨ añeloñii gambɨ-dɨkñenelɨñdok enbɨmbi, dɨkok pɨuñda kɨsɨlɨ gepmumbi, kawat nolɨ kesɨka no nɨm youlekak.’”
23285	MAT 4:7	Eumbi, Yesulɨ tambane nɨñguk, “Nɨm. Manda nombo ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Dɨk Molomga Anutu endok gembɨn inda-dakleuktok tɨ-kuyuk nɨm tɨñmekañ.’”
23287	MAT 4:9	Daulɨmbi nɨñguk, “Tɨkap dɨk naka mɨlelem tɨ-nambi, nan-wowoñ tɨmbetañda, nepenepek kalañ ñɨn gɨtɨk sɨnɨk dɨkok bi-gametet.”
23288	MAT 4:10	Eumbi nɨñguk, “Satan, dɨk nambimbi ñau! Manda ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Dɨk Molomga Anutu en noñganda mɨlelem tɨ-ñɨmbi, kuñguñga endok gɨñgɨt wɨlɨmekañ.’”
23293	MAT 4:15	“Sebulon gɨta Naptali endok kweset, wɨn Galili kwet, wandɨñ amatam asuptɨ kuañ, Judalok sambat endɨñgot nɨm. Kwet wɨn telak Galili tuk guañnan ñalak wandɨñ patak, Jodan tuk tambon kandañ. Amatam wandɨñ kuañ enda ñɨndɨñ elet:
23295	MAT 4:17	Yesulɨ wandɨñ ña tombi, kusei kɨmɨpi, gɨñgɨt manda ñɨndɨñ eu pɨñguk, “Nain nɨm ombataumbi, Kunum Molomdɨ amatam gɨtɨk indañgan yambɨ-dɨkñeukak, wala tɨmbi sɨndɨ tɨ-pañgɨpañgɨlembi, gɨnañjɨ tambanewɨt!”
23297	MAT 4:19	Yesulɨ yambɨm enguk, “Sɨtɨ bɨmbi, nak nep kle-kuumbi, nak ama tiatia kena san-daut tɨ-sametat.”
23306	MAT 5:3	“Amatam Anutulok dainan nɨsɨla nandum pɨmbɨñen tɨlak endɨ wakan Kunum Molomdɨ yambɨ-dɨkñelak, wala tɨmbi endɨ amatam dɨwɨn yapma kle-pakañ.
23316	MAT 5:13	Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, “Palañdɨ kena tɨlak wolok tuop sɨndɨ amatam gɨtɨktok boñgɨpsɨnan wɨndɨñgangot tañ. Gan palañdok koñgom pɨ-taleumbi, nek ñala bɨndambo koñgom dawɨk? Wɨndɨñ tɨndɨlok tuop nɨm. Palañ wandin walɨ kena nɨmnat, wɨn slak kwet plon yalɨmulɨm ñaumbi, ama kesɨsɨlɨ yali-pañgɨpmañ.
23320	MAT 5:17	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Sɨndɨ naka ñɨndɨñ nɨm nandɨ-nambi enekalɨñ, ‘Anutulɨ endɨkñe manda Moselok kiinan kɨmɨt-nɨmguk, tɨmbi plofet amalɨ manda nɨnɨ-daut tɨ-nɨmgɨlɨñ. Yesulɨ manda wakan wialektok indañguk.’ Sɨndɨ wɨndɨñ nɨm enekalɨñ. Nak manda wɨn wialettok nɨm indañgut, tambo nak wolok kusei tɨmba inda-dakleuptok indañgut.
23323	MAT 5:20	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Dɨndɨm kuñgula nak ñɨndɨñ sanlet: endɨkñe manda nandɨ-tale ama gɨt Falisi ama endɨ endɨkñe manda youyoulɨn patak wɨn gɨtɨk kɨmɨt-kle-kɨliñ eañ. Tɨkap sɨndɨ ama wɨn nɨm yapma klembi, Anutu nɨtek kunelɨñdok nandɨlak wɨndɨñ nɨm kunekalɨñda, sɨndɨ Kunum Molomdok gɨñgɨtñii nɨm indanekalɨñ.
23341	MAT 5:38	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Sɨndɨ manda ñɨndɨñ damañgan een wɨn nandɨ-taleañ, ‘No en ama nolok dai tɨmbɨ kolaukta, endok dai bo tɨmbɨ kolalok. Ba no en ama nolok man kwandai wɨlɨ gɨloñmekta, endok man kwandai bo wɨlɨ gɨloñmɨlok.’
23351	MAT 5:48	Yesulɨ wɨndɨñ embi yousɨmbi, dɨndɨm kuñgula manda eñguk wolok bien wɨn ñɨndɨñ enguk, “Kunum Bepsɨlok gɨnan nanandɨn ba ep tɨndɨn wɨn gɨtɨk kɨndem ba dɨndɨm sɨnɨkgot. Wɨndɨñda tɨmbi sɨndok gɨnañ nanandɨnjɨ ba ep tɨndɨñjɨ bo gɨtɨk kɨndem ba dɨndɨm sɨnɨkgot palekak.”
23352	MAT 6:1	Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila enguk, “Sɨndɨ gɨnañjɨ tiptok kena tɨñɨpi ka-kɨliñ embi, amatamdok dausɨnan ep tɨndɨnjɨ sambɨ-daklenelɨñdok nɨm tɨnekalɨñ. Nɨm kañbi, Besɨ kunum gɨnañ patak endɨ tuanjɨ tambon nɨm ombɨ-samek.
23367	MAT 6:16	Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Ama man manbenjɨ malet nomɨk endɨ nanañ gɨtɨk kɨmɨsip tɨñɨpi, dei blamblae ba tɨ-kolakola embi, nanañ kɨmɨsip tañ wɨn amatam dausɨnan inda-daklenelɨñdok. Nak biañgan sanlet: endɨ tuanjɨ ikan kasɨle-taleañ. Wala tɨmbi nain nola ba nola sɨndɨ nanañ gɨtɨk kɨmɨsip tɨndɨlok telak kɨmɨt-kleñɨpi, wɨndɨñ nɨm tɨnekalɨñ.
23370	MAT 6:19	Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Kwelan ñolok kwɨnakam ba bapaptɨ nepenepek tɨmbɨ kolalak, tɨmbi kumbu amalɨ it wiapi, kumbu tañ. Wala tɨmbi sɨndɨ gwɨlaptok kenañgot tɨmbi, nepenepesɨ tuan wopum kwelan ñolok pat-samektok nɨm tɨ-jumɨt tɨnekalɨñ.
23375	MAT 6:24	Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila enguk, “Kena gwañgwa sɨlanin endɨ molom tɨpettok kena tɨ-semektok tuop nɨm. Wɨndɨñ tɨmbekta, molomñɨn nola not tɨ-ñɨmbi tɨke-kwambɨñ dambi, molomñɨn nola nandɨ-kunjɨt tambi, siñgi wɨlɨmek. Wɨndɨñgangot sɨndɨ nepek tɨpelat, wɨn Anutu gɨt mɨnem kwɨlɨkwɨlɨ, endok kena tɨnelɨñdok tuop nɨm.
23386	MAT 7:1	Yesulɨ manda yousɨmbi ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ amatamdok ep tɨndɨnjɨ kañ-danbi, endɨ kolasɨ wɨndɨñ nɨm enɨnekalɨñ. Nɨm kañbi, Anutulɨ sɨnda wɨndɨñgangot tɨ-samek.
23392	MAT 7:7	Yesulɨ yousɨmbi, nɨmolo tɨndɨla ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ nepek nola tɨpɨkañ wala nɨ-nandɨ tɨnekalɨñ, tɨmbɨmbi nandɨ-samekak. Sɨndɨ nepek nola lonjɨmbi tɨpɨkañ wala lolonjɨ tɨnekalɨñ, tɨmbɨmbi nepek wolok bien kanekalɨñ. Sɨndɨ yaman wɨwɨt tɨnekalɨñ, tɨmbɨmbi Anutulɨ pɨsat-sambi sep plaptaukak.
23400	MAT 7:15	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Plofet ama julunjuluñ enda yambɨ-kɨliñ embi kunekalɨñ. Endɨ sipsip busukñanen wandin nomɨk sɨndoñ bañ, gan gɨnañ nanandɨnjɨ wɨn kamot moyen sañan wandin: endɨ sep tɨmbɨ kolanelɨñdok nandɨañ.
23409	MAT 7:24	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “No en manda gɨtɨk ñɨn san-talelet wɨn tɨke-kulakta, endɨ ama nanandɨnat ñandin: endɨ il kɨndilɨpi, ita mambɨ ilɨmbi, kawat ta kusei gɨnañ melɨ pɨumbi, gembɨnatkan youlɨ gɨlɨm da-taleñguk. Wɨndɨñ tɨmbi, il kɨndit-talem palɨmbi,
23416	MAT 8:2	Tɨmbi ama no wanda kwambɨñnat endɨ Yesuloñ bɨmbi, mɨlelem tɨ-ñɨmbi nɨñguk, “Wopum, tɨkap dɨk nep kɨmɨlep nandɨlañda, guma jɨmbatna tɨmbɨ taleumbi, kɨndem dawa.”
23417	MAT 8:3	Eumbi, kii kot-suapi, ama wɨn tɨke-kambi nɨñguk, “Nak nandɨ-gamlet. Dɨk kɨndem da” eumbi, wolongan wanda kwambɨñ walɨ pailɨmbi kɨndem dañguk.
23418	MAT 8:4	Tɨmbi Yesulɨ ñɨndɨñ nɨñguk, “Nandɨlañ. Nepek inda-gamlak wolok kasat ama nola nɨm tɨ-semekañ. Nɨm. Dɨk ñambi, gwɨlapka tapma amala daulɨmɨumbi, jɨmbatka talelak wɨn gambɨ-dakleukak. Tɨmbi dɨk amatamdɨ wandañga biañgan ip talek wɨn gambɨ-nandɨnelɨñdok Moselɨ endɨkñe manda kɨmɨt-nɨmguk wolok tuop tapma tɨmbekañ.”
23420	MAT 8:6	eñguk, “Wopum, kena gwañgwana jɨmbat wopum indañmumbi, kii kesi dalandaumbi, pɨñgɨp gawat wopum nandɨmbi, ilan patak.”
23421	MAT 8:7	Eumbi nɨñguk, “Ale, nak ña tɨmba kɨndem dautak.”
23422	MAT 8:8	Gan mik amalok telak damanjɨlɨ tambanembi nɨñguk, “Wopum, nak ama pɨmbɨñenen, nɨtek dɨk nokoñ ilan bɨwɨñ? Dɨk mandañgot eumbi, kena gwañgwana kɨndem dawɨn.
23424	MAT 8:10	Yesulɨ manda wɨn nandɨmbi nandɨ sɨlɨkñembi, amatam en kle ñañgɨlɨñ enda ñɨndɨñ enguk, “Yakñesɨ! Sɨndɨ ama ñɨn kawɨt! Biañgan sanlet: endɨ Juda ama nɨm, gan endɨ nanandɨ-kɨlɨktɨ wopumnat! Nak Islael sɨndok boñgɨpsɨnan nanandɨ-kɨlɨktɨ wandin nɨm kañgut.
23427	MAT 8:13	Tɨmbi Yesulɨ mik amalok telak dama nɨmbi eñguk, “Dɨk ñau. Nanandɨ-kɨlɨktɨ tɨlañ wolok tuop inda-gametak.” Eumbi, wolongan sɨnɨk telak damalok kena gwañgwa jɨmbalɨ taleumbi kɨndem dañguk.
23431	MAT 8:17	Wɨndɨñ tɨñgukta, endɨ plofet Aisaialɨ kundit indauktok eñguk wolok tuop tɨñguk, wɨn ñɨndɨñ, “Endɨ jɨmbat ba pɨñgɨp gawatnii nɨpma tɨkembi bem-nɨmguk.”
23433	MAT 8:19	Tɨmbi endɨkñe manda nandɨ-tale ama nolɨ Yesuloñ bɨmbi nɨñguk, “Endaut. Dembek dembek ñaukañ tuop nak gep kle-kuutat.”
23434	MAT 8:20	Eumbi tambane nɨñguk, “Kamot moyen klinalok endɨ kwet tombañjɨat, tɨmbi monɨk endɨ bo isɨat, gan Amalok Nɨñañ en il no nɨm palmɨlak.”
23435	MAT 8:21	Tɨmbi gwañgwañiiloñ nanin ama nolɨ Yesu ñɨndɨñ nɨñguk, “Wopum, nandɨ-namumbi, dama ña bepna kɨndit tapli-bimek bɨm gep kle-kuutat.”
23436	MAT 8:22	Gan Yesulɨ nɨñguk, “Nɨm a. Ama gɨnañjɨ tip kɨmkɨmɨn endɨ kɨndem nosɨ tɨke kɨmɨpi kɨnditnelɨñ. Dɨkta bɨm, nep kle.”
23439	MAT 8:25	Tɨmbi gwañgwalɨ Yesu tɨmbɨ sɨlɨkñeumbi nɨñgɨlɨñ, “Wopum, nɨpmɨ plata! Kuñgunɨ taleupi tɨlak.”
23440	MAT 8:26	Eumbi enguk, “Nekta gembɨnjɨ pɨumbi mɨsɨañ? Nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ lakat nɨm pat-samlak ba?” Wɨndɨñ embi mɨlapi, sasale gɨt tuk enombɨumbi, sasalelɨ biumbi, tuktɨ busukñanen douñguk.
23441	MAT 8:27	Tɨmbi ama Yesu gɨta pakɨlɨñ endɨ ka sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Ama ñɨn nɨtein sɨnɨk, ñala sasale gɨt tuktɨ mandan tañgoneamɨk?”
23443	MAT 8:29	kɨtɨmbi nɨñgɨmɨk, “Anutulok Nɨñañ, dɨk nekta nɨndoñ bɨlañ? Kwelan kuñgulok nainnii gama nɨm dumalañɨlɨmbi, kena gɨm nɨmepi bɨlañ ba?”
23445	MAT 8:31	Tɨmbi yal kolan endɨ Yesulɨ nandɨ-semektok nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Tɨkap dɨk nɨp kleup tɨlañda nandɨ-nɨmumbi, bɨt kɨmɨn da pakañ endok gɨnañjɨ gɨnañ ña pɨna.”
23446	MAT 8:32	Eumbi enguk, “Ale, pɨm ñawɨt!” Tɨmbi wolongan yal kolan endɨ ama tɨpet yambɨk bimbi, bɨt asup endok gɨnañjɨ gɨnañ ña pɨñgɨlɨñ. Pɨumbi, bɨt gɨtɨk endɨ gembɨnat woñepi, kwet yaliup jɨlopi, jɨmbɨñ pɨmbi, tuk guañ gɨnañ tuk nañbi kɨm-taleñgɨlɨñ.
23450	MAT 9:2	Tɨmbi ama dɨwɨndɨ ama no kii kesi dalandan tañgonembi, endoñ bɨñgɨlɨñ. Bɨu yambɨmbi, nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨlok kusei ka-nandɨ-tombi, ama tañgo plon pakuk enda ñɨndɨñ nɨñguk, “Notna, waleñga busukñeun: nak yomga gɨtɨk bi-gamlet.”
23451	MAT 9:3	Wɨndɨñ eumbi, endɨkñe manda nandɨ-tale ama dɨwɨndɨ wala nandum pɨumbi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Ama ñalɨ yom biñmektok elak endɨ Anutula en wandin eñɨpi nɨ-lakatalak yañ!”
23452	MAT 9:4	Yesulɨ gɨnañ nanandɨnjɨ ka-daklembi enguk, “Nekta gɨnañjɨ gɨnañ nanandɨ kolan wandin tɨ-namañ?
23454	MAT 9:6	Wɨndɨñda Amalok Nɨñañ kwelan ñolok yom bimbilok gembɨn palmɨlak wɨn nak ñɨndɨñ daut sametet.” Yesulɨ wɨndɨñ embi, ama kii kesi dalandanla nɨñguk, “Dɨk mɨlapi, ipaka tɨkembi, ikanan ñau!”
23457	MAT 9:9	Tɨmbi Yesulɨ walinin pɨ ñañɨpi, ama no koi Matayo takis epep ilan kena tɨ-palɨmbi kañbi nɨñguk, “Dɨk bɨmbi nep kle-kuukañ.” Nɨmbɨmbi, wolongan mɨlapi kle ñañguk.
23459	MAT 9:11	Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, nandum pɨ-sɨnɨk taumbi, Yesulok gwañgwañii en-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Sandautsɨ endɨ neta takis epep ba yom ama en gɨta nanañ nalak?”
23460	MAT 9:12	Yesulɨ manda wɨn nandɨmbi enguk, “Kɨndesɨ endɨ gwasap amaloñ nɨm ñañ. Wɨn jɨmbatsɨat endɨñgot gwasap amaloñ ñañ.
23462	MAT 9:14	Nain wolonda Yoane tuk ii-sem kena tɨñguk endok gwañgwañiilɨ Yesuloñ bɨmbi nɨ-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Falisi ama gɨta nɨndɨ nanañ kɨmɨsip pa tamɨñ, gan nɨtekta dɨkok gwañgwañgailɨ wɨndɨñ nɨm pa tañ?”
23463	MAT 9:15	Eumbi, Yesulɨ gwañgwañiilɨ kusei nekta ep tɨndɨn damanin nɨm kɨmɨt-kleñgɨlɨñ wɨn eu dakleuktok eyout manda dɨwɨn eñguk. Eñɨpi, enla ba gwañgwañiilok plon ñɨndɨñ embi enguk, “Ama nolɨ tamɨn tɨlakta tɨmbi, sina mɨn na-sɨlɨsɨlɨlok nain indaumbi, noliilɨ kɨndem blandok telak kleñɨpi, nanañ kɨmɨsip tɨnelɨñ ba? Wolok tuop nɨm. Gan ama wɨn noliilok boñgɨpsɨnan nanin yapma tɨke-ñaumek, noliilɨ blandok telak klenepi, nanañ kɨmɨsip pa tɨnekalɨñ.”
23464	MAT 9:16	Yesulɨ wɨndɨñ embi yousɨmbi enguk, “Ama nolɨ dasindasin damanin dɨkñendɨkñen mambupmeupi sandum kusip komblin nɨm tɨkelak. Wɨndɨñ tɨmbekta, dasindasin wɨlɨlɨmbi, sandum kusip komblin walɨ ña titambi, dasindasin damanin tiañeum blañganeumbi, gɨnañ wopumgan sɨnɨk indauk.
23466	MAT 9:18	Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, ka-dɨkñe ama nolɨ endoñ bɨmbi, kuañ kuseinan mɨlelem tɨñɨpi nɨñguk, “Wembana kombɨkan sɨnɨk sembɨlak. Gan wandingan dɨk bɨmbi, kɨka endok plon kɨmɨlɨmbi, kuñgun nombo indañmun.”
23468	MAT 9:20	Tɨmbi tam no tam jɨmbat indañmɨ palɨmbi, gwɨlat 12 taleñguk endɨ enla ñɨndɨñ e-nandɨñguk, “Nak Yesulok dasindasingot tɨke-kautatta, kɨndem dautat.” Wɨndɨñ eñɨpi, endok siñgi kandañ ñambi, dasindasin kusipgot tɨke-kañguk.
23470	MAT 9:22	Tɨke-kaumbi, undanem tam kañbi nɨñguk, “Wembe, waleñga kɨndem dawɨn. Nanandɨ-kɨlɨktɨñgalɨ gep tɨmbɨ kɨndem dalañ.” Tɨmbi nain wolondañgan tam walɨ kɨndem dañguk.
23472	MAT 9:24	enguk, “Sɨndɨ mɨlapi ña-talewɨt. Wembe tip endɨ nɨm sembɨk. Endɨ slak dou-patak.” Eumbi ka-kwalepgɨlɨñ.
23475	MAT 9:27	Yesulɨ waliningan pɨ ñañɨlɨmbi, ama tɨpet dauset sisipmɨn endɨ siñgi kandañ klembi kɨtɨñmɨm eñgɨmɨk, “Devittok Komblin, dɨk nɨta blan tɨ-nɨmɨñ.”
23476	MAT 9:28	Yesulɨ it gɨnañ lo palɨmbi, ama tɨpet walɨ endoñ bɨñgɨmɨk. Bɨumbi en-nandɨmbi eñguk, “Nak gumañ sep tɨmba kɨndem dandemɨk wɨn sɨtɨ nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namamɨk ba?” Eumbi nɨñgɨmɨk, “Oñ, Wopum, wɨndɨñgan.”
23477	MAT 9:29	Eumbi, kiilɨ dauset tɨke-kambi enguk, “Nɨtek nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namamɨk wolok tuop inda-samun.”
23478	MAT 9:30	Eumbi, dautset tombɨmbi, kɨmɨsip manda kwambɨñ ñɨndɨñ enbi eñguk, “Sɨtɨ nepek ñɨn inda-samlak wɨn ama dɨwɨn nola nɨm enɨndekamɨk.”
23481	MAT 9:33	yal kolan kleñmɨumbi, man sisipmɨn endɨ kusei kɨmɨpi, manda eñguk. Tɨmbi amatamdɨ wɨn ka sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Dama Islael kwelan nepek ñandin no nɨm indañguk.”
23482	MAT 9:34	Gan Falisi amalɨ ñɨndɨñ pa nɨañgɨlɨñ, “Yal kolandok telak damanjɨlɨ gembɨ mɨumbi, yal kolan pa ep kle-semlak.”
23485	MAT 9:37	gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, “Nanañ bien mepmettok asupgan pakañ, gan kena ama wɨn lakatgot.
23491	MAT 10:5	Tɨmbi Yesulɨ gwañgwa 12 wala wakan en-mupi, molo manda embi enguk, “Islael amatam endɨ sipsip pait-pakañ wandin, wala tɨmbi sɨndɨ endoñgot ña yambɨnekalɨñ. Sɨndɨ Samalia amatam endok isɨ kwesɨnan nɨm lonekalɨñ, ba amatam Judalok sambat nɨm endoñ nɨm ñanekalɨñ, Juda amatamdoñgot ñanekalɨñ.
23502	MAT 10:16	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Nandañ. Nak amatamdoñ san-mulam ñambi, kanjɨknailok boñgɨpsɨnan kunekalɨñ. Endɨ kamot moyen sañan wandin, tɨmbi sɨndɨ sipsip gembɨnjɨ nɨmnat wandin. Endɨ sep tɨmbɨ kolanelɨñdok nandañ, wala tɨmbi sɨndɨ nandɨ-kɨliñ tɨmbi kuñɨpi, yom nɨm tɨnekalɨñ.
23510	MAT 10:24	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Mɨlaptok kandañ nak ñɨndɨñ sanlet: gwañgwalɨ nɨndaulɨn nɨm makle-patak, tɨmbi kena gwañgwa sɨlanin endɨ molomñɨn nɨm makle-patak.
23520	MAT 10:34	Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ ñɨndɨñ nɨm nandɨ-namnekalɨñ, ‘Endɨ kwelandok mik gɨtɨk tɨmbɨ taleupi indañguk’. Nak mik tɨmba taleuktok nɨm indañgut. Nɨm. Nak kakit nomɨk
23526	MAT 10:40	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “No en sɨnda not tɨ-samlak, endɨ naka not tɨ-namlak, tɨmbi no en naka not tɨ-namlak, endɨ Anutu nan-mukuk enda not tɨñmɨlak.
23531	MAT 11:3	ñɨndɨñ nɨkañbi eñgɨlɨñ, “Anutulɨ ama nɨ-mulɨm bɨ-nɨmektok een wɨn dɨk wakan ba? Ba nola mandɨ-ta-kunekamɨñ?”
23532	MAT 11:4	Eumbi, Yesulɨ tambanem enguk, “Sɨndɨ undane ñambi, kunditna dausɨlɨ kañ ba pawanjɨlɨ nandañ wolok kasat Yoanela ñɨndɨñ tɨñmɨnekalɨñ:
23535	MAT 11:7	Tɨmbi Yoanelok gwañgwañiilɨ Yesu kañbim ñañɨlɨmbi, Yesulɨ amatam kɨmɨn tɨ-pakɨlɨñda Yoanela ñɨndɨñ enguk, “Sɨndɨ kwet kambaññan sɨlaninnan ñañgɨlɨñ, wɨn nek kanepi ñañgɨlɨñ? Wɨn klinandok kundɨt no sasalelɨ pendɨlɨmbi ña-bɨt tɨmbɨm kanepi ñañgɨlɨñ ba?
23544	MAT 11:16	Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Nak amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨnda nɨtek ewɨt? Sɨndɨ wembe gwañgwa wandin ipakanan pipapi, nosiila ñɨndɨñ kɨtɨ-semañ,
23549	MAT 11:21	“Kolasin gɨt Betsaida nasi sɨndɨ kilañmet! Anutulɨ mek salamɨlekak! Nak kundit engano gembɨnat asup sɨndok kandañ tɨñgut, gan sɨndɨ gɨnañjɨ nɨm tambaneñgɨlɨñ. Kundit wɨn Tilo ba Sidon it kwelan indaumda, endɨ gɨnanjɨ tambaneañ wɨn inda-daklenepi blandok dasindasin dasimbi, kwɨlɨñ plon pipatnelɨñ.
23553	MAT 11:25	Nain wolonda Yesulɨ ñɨndɨñ eñguk, “Bep, kunum kwet molom, nak ñɨndɨñda gan-kɨndem dalet: dɨk nanandɨñga dɨwɨn ama nanandɨnjɨat ba nandɨ-daklenjɨat enda kɨmɨsembɨñguñ, gan nanandɨ sembɨn wɨn amatam nanandɨnjɨ nɨmnat enda tɨmbɨ dakle-semguñ.
23555	MAT 11:27	Eñɨpi yousɨmbi, amatamda enguk, “Bepnalɨ gembɨn nanandɨn gɨtɨk wɨn naka nam-taleñguk, tɨmbi en noñganlɨñgot Nɨñañ nandɨ-namlak. Tɨmbi Bep wɨn nindɨ nandɨñmañ? Wɨn Nɨñañ en ba ama nin endɨ epmbi, Bep daut semlak endɨñgot Bep nandɨñmañ.
23560	MAT 12:2	Tɨmbi Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, Yesu nɨmbi eñgɨlɨñ, “Wɨ ka. Gwañgwañgailɨ Sabat pat-nandɨ naindok endɨkñe manda maklembi, kena tañ.”
23561	MAT 12:3	Eumbi enguk, “Devit gɨt nolii en gɨta pakɨlɨñ endɨ nanañ gawat inda-semgukta Devittɨ nɨtek tɨñguk? Sɨndɨ kasat wɨn pinapi nandañ, gan nandɨ-kamalañ bek?
23568	MAT 12:10	Tɨmbi ama no kii tombon dalandan endɨ wolok bɨm pakuk. Wɨndɨñda ama dɨwɨsɨlɨ Yesu manda plon kɨmɨtnepi nɨ-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Dɨk nɨtek nandɨlañ? Ama nolɨ Sabatta ep tɨmbɨ kɨndem da wɨn kɨndem tɨmbek ba nɨm?”
23569	MAT 12:11	Eumbi enguk, “Sɨndoññan nanin no endok sipsip noñgangot palmek walɨ Sabat nainnan ban gɨnañ pɨumbi, endɨ nɨtek tɨmbek? Endɨ sipsip wɨn tɨke tiañeumbi lambɨuk bek.
23571	MAT 12:13	Eñɨpi, ama wala ñɨndɨñ nɨñguk, “Kɨka kot-suat” eumbi, amalɨ wɨndɨñ tɨmbɨmbi, kiilɨ bɨnda kɨndem dambi, tombon wandin tɨñguk.
23576	MAT 12:18	“Ñɨn nokok kena gwañgwa nak en natnalok kasɨleñgut. En wakan nak gɨnañnalɨ kasɨlembi, nandɨ-koñgom tɨ-ñɨmbi, endoññan Woñna kɨmɨlɨmetat. Tɨmbi nak telak nɨtek plon amatam ep tɨmba dɨndɨmenekalɨñ wɨn endɨ kwelalok amatamda enɨ-dakle-semekak.
23581	MAT 12:23	Tɨmbi amatam gɨtɨktɨ kundit wɨn ka sɨlɨkñembi, nɨsɨñgan e-nandɨ tɨmbi pa eñgɨlɨñ, “Ama Wapmañ Devittok Komblin bɨmbɨlok e-ta-bañ wɨn ñakan bek?”