23234	MAT 1:21	Gwañgwa apmekak en wakan amatamñii yomjɨlok toptop plon nanin epmekak, wala tɨmbi koi Yesu kɨtɨukañ.” Añelolɨ wɨndɨñ nɨñguk.
23235	MAT 1:22	Wopumdɨ plofet ama no damañgan kuñguk endok man plon ñɨndɨñ indauktok eñguk, “Nandañ. Wembe sim ama gɨta gama nɨm douñguk nolɨ gwañgwa mɨnjɨp tɨmbi, gwañgwa apmɨumbi, endok koi Emanuel kɨtɨnekalɨñ.” (Kot wolok kusei wɨn ñɨndɨñ, ‘Anutulɨ nɨn gɨta kulak’). Manda walɨ bien indauktok nepek wɨndɨñ Malialoñ indañmɨñguk.
23240	MAT 2:2	e-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Gwañgwa Juda amatamdok ama wapmañ kuuktok indak endɨ kwet delok patak? Nɨndɨ endok soliña maim lambɨlaknan indaumbi kañbi, ‘Mɨlelem tɨñmɨna’ embi kle bamɨñ.”
23242	MAT 2:4	Tɨmbi Elottɨ tapma ama biesɨ ba endɨkñe manda nandɨ-tale ama kɨtɨ-semum bɨumbi e-nandɨ tɨmbi enguk, “Mesia endɨ it kwet delok sɨnɨk indauktok een?”
23244	MAT 2:6	‘Betleem it kwet Judia kwelan, dɨkok kandañ telak dama no indambi, Islael amatamnai yanañgɨpi yambɨ-dɨkñeukak, wala tɨmbi dɨk Juda it kwet damandama tañ dɨwɨn endok pɨmbɨñ nɨm. Nɨm sɨnɨk.’”
23246	MAT 2:8	Betleem ñanelɨñdok en-mupi eñguk, “Sɨndɨ ñambi, e-lonjɨ tɨ-kɨliñ embi, gwañgwa wɨn tɨmbɨ indanekalɨñ. Tɨmbɨ indaumbi, nombo undane bɨm nanbɨm nandɨmbi, nak bo wɨndɨñgangot ñambi, mɨlelem tɨñmetat.”
23251	MAT 2:13	Soliña nandɨ-tale amalɨ ña-taleumbi, Wopumdok añelo nolɨ doulat plon Joseptoñ indañmɨmbi nɨñguk, “Ama wapmañ Elot endɨ mik amañii gwañgwa ñɨn lonjɨmbi wɨlɨ kɨmnelɨñdok en-mulepi tɨlak. Wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Isip kwelan pi ñambi, wandɨñ kunekalɨñ, nak undane bɨmbɨlok ganbetat wolok tuop.”
23253	MAT 2:15	Ñambi, wandɨñ pat-ta-kuumbi, Elottɨ sembɨñguk. Wopumdɨ plofet ama nolok man plon ñɨndɨñ indauktok eñguk, “Nɨñana Isip kwelan kuumbi kɨtɨñmambi bɨñguk.” Wɨn manda walɨ bien indauktok wakan endɨ Isip kwelan ña kuñgɨlɨñ.
23254	MAT 2:16	Elottɨ soliña nandɨ-tale amalɨ juluñɨt tɨñmɨñgɨlɨñ wɨn ka-nandɨ-tombi, gimbɨt kolan tɨmbi, mik ama en-mulɨmbi, Betleem it kwelan ba kwet dɨwɨn ñasɨñgan pakañ wandɨñ ñañgɨlɨñ. Ñambi, gwañgwa gwɨlat tɨpet nɨm makleñgɨlɨñ wɨn gɨtɨk yandɨpmum kɨm-taleñgɨlɨñ. Neta, soliña nandɨ-tale amalɨ Elotta ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñda tɨmbi, “Nɨndɨ soliña wɨn ka-ta-bɨnambi, gwɨlat tɨpet tɨlak.”
23256	MAT 2:18	“Rama it kwelan kwawa indaumbi, mano kwɨlɨm wopum tañ. Wɨn Resellok komblinñii endɨ gwañgwanjii gɨtɨk kɨm tale-sɨnɨk tañgɨlɨñda kut-blambla eumbi, binelɨñdok en-busumbusuk tɨ nɨm ka biañ.”
23258	MAT 2:20	“Gwañgwa wɨlɨ kɨmbektok eñgɨlɨñ endɨ ip gɨtɨkkan kɨm-taleñgɨlɨñ, wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Islael kwelan undane ñawɨt.”
23261	MAT 2:23	it kwet no koi Nasalet wandɨñ ña pat-kuñguk. Plofet amalɨ Mesiala “Nasalet ama nɨnekalɨñ” eñgɨlɨñda tɨmbi Joseptɨ wandɨñ ña papi kuñɨlɨmbi, manda walɨ bien indañguk.
23263	MAT 3:2	“Nain nɨm ombataumbi, Kunum Molomdɨ amatam gɨtɨk indañgan yambɨ-dɨkñeukak, wala tɨmbi sɨndɨ tɨ-pañgɨpañgɨlembi, gɨnañjɨ tambanewɨt!”
23264	MAT 3:3	Wɨn Yoanelañgan plofet Aisaialɨ manda ñɨndɨñ embi youkuk patak, “Kwet kambaññan sɨlaninnan ama nolɨ ñɨndɨñ kɨtɨlak, ‘Wopumdok telak tɨ-ñɨmbi, tɨ-dɨndɨme kena tɨñmɨnekalɨñ.’”
23273	MAT 3:12	Endɨ amatam kɨndem ba kolan ep danbepi tɨlak, wɨn amalɨ plaua nanañ mɨnjɨp gɨt gwɨlap ep danbi, bien wɨsɨ-kopi, gwɨlap ba kɨlɨkɨlɨk siu dɨlak, wɨndɨñgangot ama walɨ kɨndesɨ epbi, kolasɨ komba kɨmkɨm nɨmnat gɨnañ ep siu dɨnekalɨñ.”
23275	MAT 3:14	Gan Yoanelɨ Yesulok kusei ka-nandɨ-tombi, “Wɨndɨñ nɨm” embi, kɨmɨsip ñɨmbi nɨñguk, “Dɨk mek nak tuk i-nameñ ñak. Nɨtekta tɨmbi nokoñ bɨlañ?”
23276	MAT 3:15	Gan Yesulɨ tambane nɨñguk, “Man ñɨndɨñgɨt nandɨ-nambi, nak elet wɨndɨñ tɨ! Wɨndɨñ tɨñɨpi, Anutulɨ dɨndɨm kuñgula elak wɨn tuopkan kɨmɨt-klendetamɨk.” Wɨndɨñ eumbi nandɨñɨmbi, gɨnan tambatambattok tuk iñmɨñguk.
23278	MAT 3:17	Kañɨlɨmbi, kunum gɨnañ nanin manda no ñɨndɨñ kɨtɨu pɨumbi eñguk, “Ñɨne nokok nɨñana sɨnɨk. Nak gɨnañnalɨ en kasɨlembi, nandɨ-koñgom tɨñmɨlet.”
23281	MAT 4:3	Tɨmbi tɨ-kuyuk amalɨ endoñ bɨmbi nɨñguk, “Tɨkap dɨk Anutulok Nɨñañ sɨnɨk kulañda, kusaka tɨmbɨ dakleuktok kawat ñɨ pakañ enbɨmbi, kɨnjan nanañ indawɨt.”
23282	MAT 4:4	Eumbi, mandan wɨlambane-kopi tambane nɨñguk, “Anutulok mandan ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Nanañlɨñgot kuñgu nɨm mɨlak. Nɨm. No en Anutulok man mandan kɨmɨt-klembi tañgonelakta endɨ wakan kuñgunat tɨlak.’”
23284	MAT 4:6	nɨñguk, “Ale. Dɨk Anutulok Nɨñañ sɨnɨkta, dɨkopi ma pɨ! Nekta, manda ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Anutulɨ añeloñii gambɨ-dɨkñenelɨñdok enbɨmbi, dɨkok pɨuñda kɨsɨlɨ gepmumbi, kawat nolɨ kesɨka no nɨm youlekak.’”
23285	MAT 4:7	Eumbi, Yesulɨ tambane nɨñguk, “Nɨm. Manda nombo ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Dɨk Molomga Anutu endok gembɨn inda-dakleuktok tɨ-kuyuk nɨm tɨñmekañ.’”
23287	MAT 4:9	Daulɨmbi nɨñguk, “Tɨkap dɨk naka mɨlelem tɨ-nambi, nan-wowoñ tɨmbetañda, nepenepek kalañ ñɨn gɨtɨk sɨnɨk dɨkok bi-gametet.”
23288	MAT 4:10	Eumbi nɨñguk, “Satan, dɨk nambimbi ñau! Manda ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Dɨk Molomga Anutu en noñganda mɨlelem tɨ-ñɨmbi, kuñguñga endok gɨñgɨt wɨlɨmekañ.’”
23294	MAT 4:16	amatam yomjɨlok kɨlɨm gɨnañ kuañ enda Anutulɨ enlok kolsalen wopum kolɨ sale-semguk, tɨmbi kɨmkɨmlok gɨñgɨt kuañ endok kañdañ bo saleñguk.”
23295	MAT 4:17	Yesulɨ wandɨñ ña tombi, kusei kɨmɨpi, gɨñgɨt manda ñɨndɨñ eu pɨñguk, “Nain nɨm ombataumbi, Kunum Molomdɨ amatam gɨtɨk indañgan yambɨ-dɨkñeukak, wala tɨmbi sɨndɨ tɨ-pañgɨpañgɨlembi, gɨnañjɨ tambanewɨt!”
23297	MAT 4:19	Yesulɨ yambɨm enguk, “Sɨtɨ bɨmbi, nak nep kle-kuumbi, nak ama tiatia kena san-daut tɨ-sametat.”
23315	MAT 5:12	Neta, tuanjɨ wopum kunum gɨnañ pat-samlak, wala tɨmbi walenjɨ kɨndem daumbi, sɨlɨsɨlɨ tɨnekalɨñ. Amatamdɨ plofet ama damañgan kuñgɨlɨñ enda bo wɨndɨñgangot mɨlap kusei kusei tɨ-semmañgɨlɨñ.”
23319	MAT 5:16	Wɨndɨñgangot sɨndok kolsalenlɨ amatam kolɨ sale-semsemlok. Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ tɨlok: endɨ sɨndok kunditsɨ kɨndem ka-nandañda tɨmbi, Bepsɨ kunum gɨnañ patak en nɨ-kɨndem danekalɨñ.”
23322	MAT 5:19	Wɨndɨñda tɨkap sɨndɨ endɨkñe manda lakat sɨnɨk wandin no lapɨpi, amatamdɨ wɨndɨñgangot tɨnelɨñdok enɨ-daut sem tɨ-semañ, Kunum Molomdɨ sɨnda nandum gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan pɨmbɨñen sɨlanin sɨnɨk tɨlak. Gan tɨkap sɨndɨ endɨkñe manda gɨtɨk tañgonembi, amatamdɨ wɨndɨñgangot tɨnelɨñdok enɨ-daut sem tɨ-semañ, Kunum Molomdɨ sɨnda nandum gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan loloñ tɨlak.”
23340	MAT 5:37	Ama nolɨ nepek nola san-kaumbi, dɨndɨmgan tambanembi, ‘Oñ’ ba ‘Nɨm’ nɨnekalɨñ. Tɨkap sɨndɨ mandanjɨ tɨmbɨ kwambɨñ danelɨñdok nandañ wɨn Kolan Molomdok kandañ nanin bɨlak.”
23350	MAT 5:47	Ba tɨkap sɨndɨ nosiilañgot not tɨ-semañda, kunditsɨ walɨ amatam dɨwɨn endok kunditsɨ nɨtek maklewɨk? Amatam Anutu nɨm nandɨñmañ endɨ bo wɨndɨñ nɨm tañ ba?”
23351	MAT 5:48	Yesulɨ wɨndɨñ embi yousɨmbi, dɨndɨm kuñgula manda eñguk wolok bien wɨn ñɨndɨñ enguk, “Kunum Bepsɨlok gɨnan nanandɨn ba ep tɨndɨn wɨn gɨtɨk kɨndem ba dɨndɨm sɨnɨkgot. Wɨndɨñda tɨmbi sɨndok gɨnañ nanandɨnjɨ ba ep tɨndɨñjɨ bo gɨtɨk kɨndem ba dɨndɨm sɨnɨkgot palekak.”
23366	MAT 6:15	Gan, tɨkap sɨndɨ amatam ep tɨndɨnjɨ kolan nɨm bi-semnelɨñda, Bepsɨ endɨ bo ep tɨndɨnjɨ kolan nɨm bi-samekak.”
23369	MAT 6:18	Wɨndɨñ tɨmbeñda, dɨk nanañ kɨmɨsip tɨlañ wɨn Bepka kwet sembɨn patak en noñganlañgot inda-daklewɨñ, amatamda nɨm. Tɨmbi Bepkalɨ nepek dausɨnan sembɨn indalak wɨn kalakta endɨ tuan ombɨ-gamekak.”
23374	MAT 6:23	Gan, tɨkap dauka kolanla, pɨñgɨpka gɨnañ gɨtɨk kɨlɨme-patak. Wɨndɨñda tɨmbi, tɨkap nepek gep kolɨ salelok walɨ kɨlɨm indañgukta, biañgan kɨlɨm mulum gɨnañ kulañ.”
23385	MAT 6:34	Wala tɨmbi sɨndɨ desa nek indauk wolok man nandɨ-bendɨ wopum nɨm tɨnekalɨñ, wɨn desalok gɨñgɨt. Sandap nolok mɨlap wɨn sandap wolok tuop. Nɨm kañbi, yousɨmbi e-ta-ñaumbi mɨlatauk.”
23391	MAT 7:6	Sɨndɨ nepek no Anutulok gɨñgɨt wɨlɨmɨmɨn wɨn tɨkembi, kamotta nɨm emnekalɨñ. Nɨm kañbi, kamottɨ undanembi, sɨnla sep sainelɨñ. Ba sɨndɨ sɨnlok kokomjɨ tuan lolon wɨn bɨtta nɨm emnekalɨñ. Nɨm kañbi, bɨt kesɨsɨlɨ yali mɨna dam kotnelɨñ.”
23399	MAT 7:14	Gan kuñgu kwambɨñ ñañalok yama wɨn gik sɨnɨk, tɨmbi kuñgu wandɨñ ñañalok telak wɨn bo tip tɨmbi gliñgliñnat. Wala tɨmbi ama noñgan noñgandɨñgot telak yama wɨn kañbi, gɨnañ loañ.”
23408	MAT 7:23	Wɨndɨñ eumbi, ñɨndɨñ e-daklembi enbetat, ‘Sɨndɨ Anutulok endɨkñe manda makleñgɨlɨñ. Nak nɨm nandɨ-samlet. Sɨndɨ nambimbi ñawɨt!’”
23412	MAT 7:27	gwi gwam wopum sɨnɨk it plon suambi, kɨnanjat kɨndilɨmbi, sasalelɨ bo it pendɨp yout mɨnjulɨmbi gɨlom pɨmbi, lɨlɨme-taleñguk.”
23416	MAT 8:2	Tɨmbi ama no wanda kwambɨñnat endɨ Yesuloñ bɨmbi, mɨlelem tɨ-ñɨmbi nɨñguk, “Wopum, tɨkap dɨk nep kɨmɨlep nandɨlañda, guma jɨmbatna tɨmbɨ taleumbi, kɨndem dawa.”
23417	MAT 8:3	Eumbi, kii kot-suapi, ama wɨn tɨke-kambi nɨñguk, “Nak nandɨ-gamlet. Dɨk kɨndem da” eumbi, wolongan wanda kwambɨñ walɨ pailɨmbi kɨndem dañguk.
23418	MAT 8:4	Tɨmbi Yesulɨ ñɨndɨñ nɨñguk, “Nandɨlañ. Nepek inda-gamlak wolok kasat ama nola nɨm tɨ-semekañ. Nɨm. Dɨk ñambi, gwɨlapka tapma amala daulɨmɨumbi, jɨmbatka talelak wɨn gambɨ-dakleukak. Tɨmbi dɨk amatamdɨ wandañga biañgan ip talek wɨn gambɨ-nandɨnelɨñdok Moselɨ endɨkñe manda kɨmɨt-nɨmguk wolok tuop tapma tɨmbekañ.”
23420	MAT 8:6	eñguk, “Wopum, kena gwañgwana jɨmbat wopum indañmumbi, kii kesi dalandaumbi, pɨñgɨp gawat wopum nandɨmbi, ilan patak.”
23421	MAT 8:7	Eumbi nɨñguk, “Ale, nak ña tɨmba kɨndem dautak.”
23423	MAT 8:9	Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ elet: lolonalok kapmalnan wɨn natna kulet, tɨmbi nokok kapmalnan mik ama dɨwɨn nolɨ kuañ. Tɨmbi nak nola ‘Dɨk ñau!’ nɨmbambi ñalak, ba nola ‘Dɨk bo!’ nɨmbambi bɨlak, tɨmbi kena gwañgwanala ‘Kena ñɨn tɨ!’ nɨmbambi, kena wɨn tɨlak.”
23426	MAT 8:12	Gan Anutulɨ Juda amatam dama gɨñgɨtñii ep kasɨleñguk wɨn asup ep kleumbi, kɨlɨm gɨnañ pɨmbi, wandɨñ mano kwɨlɨm tɨmbi, manjɨ sɨ-gɨlɨm danekalɨñ.”
23427	MAT 8:13	Tɨmbi Yesulɨ mik amalok telak dama nɨmbi eñguk, “Dɨk ñau. Nanandɨ-kɨlɨktɨ tɨlañ wolok tuop inda-gametak.” Eumbi, wolongan sɨnɨk telak damalok kena gwañgwa jɨmbalɨ taleumbi kɨndem dañguk.
23431	MAT 8:17	Wɨndɨñ tɨñgukta, endɨ plofet Aisaialɨ kundit indauktok eñguk wolok tuop tɨñguk, wɨn ñɨndɨñ, “Endɨ jɨmbat ba pɨñgɨp gawatnii nɨpma tɨkembi bem-nɨmguk.”
23433	MAT 8:19	Tɨmbi endɨkñe manda nandɨ-tale ama nolɨ Yesuloñ bɨmbi nɨñguk, “Endaut. Dembek dembek ñaukañ tuop nak gep kle-kuutat.”
23434	MAT 8:20	Eumbi tambane nɨñguk, “Kamot moyen klinalok endɨ kwet tombañjɨat, tɨmbi monɨk endɨ bo isɨat, gan Amalok Nɨñañ en il no nɨm palmɨlak.”
23435	MAT 8:21	Tɨmbi gwañgwañiiloñ nanin ama nolɨ Yesu ñɨndɨñ nɨñguk, “Wopum, nandɨ-namumbi, dama ña bepna kɨndit tapli-bimek bɨm gep kle-kuutat.”
23436	MAT 8:22	Gan Yesulɨ nɨñguk, “Nɨm a. Ama gɨnañjɨ tip kɨmkɨmɨn endɨ kɨndem nosɨ tɨke kɨmɨpi kɨnditnelɨñ. Dɨkta bɨm, nep kle.”
23439	MAT 8:25	Tɨmbi gwañgwalɨ Yesu tɨmbɨ sɨlɨkñeumbi nɨñgɨlɨñ, “Wopum, nɨpmɨ plata! Kuñgunɨ taleupi tɨlak.”
23440	MAT 8:26	Eumbi enguk, “Nekta gembɨnjɨ pɨumbi mɨsɨañ? Nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ lakat nɨm pat-samlak ba?” Wɨndɨñ embi mɨlapi, sasale gɨt tuk enombɨumbi, sasalelɨ biumbi, tuktɨ busukñanen douñguk.
23441	MAT 8:27	Tɨmbi ama Yesu gɨta pakɨlɨñ endɨ ka sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Ama ñɨn nɨtein sɨnɨk, ñala sasale gɨt tuktɨ mandan tañgoneamɨk?”
23443	MAT 8:29	kɨtɨmbi nɨñgɨmɨk, “Anutulok Nɨñañ, dɨk nekta nɨndoñ bɨlañ? Kwelan kuñgulok nainnii gama nɨm dumalañɨlɨmbi, kena gɨm nɨmepi bɨlañ ba?”
23445	MAT 8:31	Tɨmbi yal kolan endɨ Yesulɨ nandɨ-semektok nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Tɨkap dɨk nɨp kleup tɨlañda nandɨ-nɨmumbi, bɨt kɨmɨn da pakañ endok gɨnañjɨ gɨnañ ña pɨna.”
23446	MAT 8:32	Eumbi enguk, “Ale, pɨm ñawɨt!” Tɨmbi wolongan yal kolan endɨ ama tɨpet yambɨk bimbi, bɨt asup endok gɨnañjɨ gɨnañ ña pɨñgɨlɨñ. Pɨumbi, bɨt gɨtɨk endɨ gembɨnat woñepi, kwet yaliup jɨlopi, jɨmbɨñ pɨmbi, tuk guañ gɨnañ tuk nañbi kɨm-taleñgɨlɨñ.
23450	MAT 9:2	Tɨmbi ama dɨwɨndɨ ama no kii kesi dalandan tañgonembi, endoñ bɨñgɨlɨñ. Bɨu yambɨmbi, nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨlok kusei ka-nandɨ-tombi, ama tañgo plon pakuk enda ñɨndɨñ nɨñguk, “Notna, waleñga busukñeun: nak yomga gɨtɨk bi-gamlet.”
23451	MAT 9:3	Wɨndɨñ eumbi, endɨkñe manda nandɨ-tale ama dɨwɨndɨ wala nandum pɨumbi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Ama ñalɨ yom biñmektok elak endɨ Anutula en wandin eñɨpi nɨ-lakatalak yañ!”
23454	MAT 9:6	Wɨndɨñda Amalok Nɨñañ kwelan ñolok yom bimbilok gembɨn palmɨlak wɨn nak ñɨndɨñ daut sametet.” Yesulɨ wɨndɨñ embi, ama kii kesi dalandanla nɨñguk, “Dɨk mɨlapi, ipaka tɨkembi, ikanan ñau!”
23457	MAT 9:9	Tɨmbi Yesulɨ walinin pɨ ñañɨpi, ama no koi Matayo takis epep ilan kena tɨ-palɨmbi kañbi nɨñguk, “Dɨk bɨmbi nep kle-kuukañ.” Nɨmbɨmbi, wolongan mɨlapi kle ñañguk.
23459	MAT 9:11	Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, nandum pɨ-sɨnɨk taumbi, Yesulok gwañgwañii en-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Sandautsɨ endɨ neta takis epep ba yom ama en gɨta nanañ nalak?”
23461	MAT 9:13	Sɨndɨ ñambi, Anutulok mandan ñɨndɨñ youyoulɨn patak wɨn pinapi, bien ka-daklenekalɨñ, ‘Nak ama gɨnañ busuk tɨ-semnelɨñdok nandɨlet, tapma tɨ-namañ wala nɨm.’ Wɨndɨñda nak yom ama en-tiañeuttok indañgut, ama nɨsɨla nandum dɨndɨm sɨnɨk tɨlak enda nɨm.”
23462	MAT 9:14	Nain wolonda Yoane tuk ii-sem kena tɨñguk endok gwañgwañiilɨ Yesuloñ bɨmbi nɨ-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Falisi ama gɨta nɨndɨ nanañ kɨmɨsip pa tamɨñ, gan nɨtekta dɨkok gwañgwañgailɨ wɨndɨñ nɨm pa tañ?”
23463	MAT 9:15	Eumbi, Yesulɨ gwañgwañiilɨ kusei nekta ep tɨndɨn damanin nɨm kɨmɨt-kleñgɨlɨñ wɨn eu dakleuktok eyout manda dɨwɨn eñguk. Eñɨpi, enla ba gwañgwañiilok plon ñɨndɨñ embi enguk, “Ama nolɨ tamɨn tɨlakta tɨmbi, sina mɨn na-sɨlɨsɨlɨlok nain indaumbi, noliilɨ kɨndem blandok telak kleñɨpi, nanañ kɨmɨsip tɨnelɨñ ba? Wolok tuop nɨm. Gan ama wɨn noliilok boñgɨpsɨnan nanin yapma tɨke-ñaumek, noliilɨ blandok telak klenepi, nanañ kɨmɨsip pa tɨnekalɨñ.”
23465	MAT 9:17	Tɨmbi wain tul komblin bo meme gwɨlap kawai gɨnañ nɨm wɨlɨ gɨlolok. Wɨndɨñ tɨmbekta, wain tullɨ bendɨ wopum dambi, meme gwɨlap kawai tɨmbɨ tawa kolaumbi, wain kwelan lamɨt pɨ-talewɨk. Wala tɨmbi wain tul komblin wɨn gwɨlap komblin gɨnañ pa wɨlɨ gɨlolok, tɨmbi nɨset tɨpelat kɨndemgot patemɨk.”
23466	MAT 9:18	Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, ka-dɨkñe ama nolɨ endoñ bɨmbi, kuañ kuseinan mɨlelem tɨñɨpi nɨñguk, “Wembana kombɨkan sɨnɨk sembɨlak. Gan wandingan dɨk bɨmbi, kɨka endok plon kɨmɨlɨmbi, kuñgun nombo indañmun.”
23468	MAT 9:20	Tɨmbi tam no tam jɨmbat indañmɨ palɨmbi, gwɨlat 12 taleñguk endɨ enla ñɨndɨñ e-nandɨñguk, “Nak Yesulok dasindasingot tɨke-kautatta, kɨndem dautat.” Wɨndɨñ eñɨpi, endok siñgi kandañ ñambi, dasindasin kusipgot tɨke-kañguk.
23470	MAT 9:22	Tɨke-kaumbi, undanem tam kañbi nɨñguk, “Wembe, waleñga kɨndem dawɨn. Nanandɨ-kɨlɨktɨñgalɨ gep tɨmbɨ kɨndem dalañ.” Tɨmbi nain wolondañgan tam walɨ kɨndem dañguk.
23472	MAT 9:24	enguk, “Sɨndɨ mɨlapi ña-talewɨt. Wembe tip endɨ nɨm sembɨk. Endɨ slak dou-patak.” Eumbi ka-kwalepgɨlɨñ.
23475	MAT 9:27	Yesulɨ waliningan pɨ ñañɨlɨmbi, ama tɨpet dauset sisipmɨn endɨ siñgi kandañ klembi kɨtɨñmɨm eñgɨmɨk, “Devittok Komblin, dɨk nɨta blan tɨ-nɨmɨñ.”
23476	MAT 9:28	Yesulɨ it gɨnañ lo palɨmbi, ama tɨpet walɨ endoñ bɨñgɨmɨk. Bɨumbi en-nandɨmbi eñguk, “Nak gumañ sep tɨmba kɨndem dandemɨk wɨn sɨtɨ nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namamɨk ba?” Eumbi nɨñgɨmɨk, “Oñ, Wopum, wɨndɨñgan.”
23477	MAT 9:29	Eumbi, kiilɨ dauset tɨke-kambi enguk, “Nɨtek nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namamɨk wolok tuop inda-samun.”
23478	MAT 9:30	Eumbi, dautset tombɨmbi, kɨmɨsip manda kwambɨñ ñɨndɨñ enbi eñguk, “Sɨtɨ nepek ñɨn inda-samlak wɨn ama dɨwɨn nola nɨm enɨndekamɨk.”
23481	MAT 9:33	yal kolan kleñmɨumbi, man sisipmɨn endɨ kusei kɨmɨpi, manda eñguk. Tɨmbi amatamdɨ wɨn ka sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Dama Islael kwelan nepek ñandin no nɨm indañguk.”
23482	MAT 9:34	Gan Falisi amalɨ ñɨndɨñ pa nɨañgɨlɨñ, “Yal kolandok telak damanjɨlɨ gembɨ mɨumbi, yal kolan pa ep kle-semlak.”
23486	MAT 9:38	Wala tɨmbi sɨndɨ Anutu kena molom nɨmolo tɨñmumbi, kena ama ep tɨmbɨ indaumbi, kenan gɨnañ en-mulɨm ñambi, bien ep kɨmɨn kotnekalɨñ.”
23501	MAT 10:15	Nak biañgan sanba nandɨwɨt: Anutulɨ amatam yambɨ-danbekak wolonda it kwet sɨnda siñgi wɨt-samnekalɨñ endok kolanjɨ wolok tuan walɨ amatam kolan papait nindɨ damañgan Sodom gɨt Gomola it kwelan kuñgɨlɨñ endok kolanjɨlok tuan makleukak.”
23509	MAT 10:23	Tɨmbi it kwet nolok nasilɨ mɨlap kusei kusei samnekalɨñda, it kwet nolok pimbi ñanekalɨñ. Nak biañgan sanba: sɨndɨ Islael it kwet patak tuop kenanjɨ gama nɨm tɨmbɨ taleñɨlɨmbi, Amalok Nɨñañ en bɨ tombekak.”
23519	MAT 10:33	Gan sɨndɨ naka amalok dausɨnan ‘Nak nɨm nandɨñmɨlet’ eañ, nak bo wɨndɨñgangot kunum Bepnalok dainan sɨnda ‘Nak nɨm nandɨ-semlet’ eutat.”
23525	MAT 10:39	Ama no kuñgun enlok biñmɨlak, endok kuñgun pailɨmekak. Gan ama no naka tɨmbi kuñgun bi-namlakta, endɨ kuñgun taletalen nɨmnat indañmekak.”
23528	MAT 10:42	Sɨndɨ gɨñgɨtnai kosɨ nɨmnat ñɨn endoññan nanin no ka-nandɨwɨt. Nak biañgan ñɨndɨñ sanlet: no en ama wolok kusei ka-daklembi, plap tɨñmɨlak ba tukgot gɨpi mɨlak endok tuan wɨn biañgan Anutulɨ kɨmɨlɨm palmekak.”
23531	MAT 11:3	ñɨndɨñ nɨkañbi eñgɨlɨñ, “Anutulɨ ama nɨ-mulɨm bɨ-nɨmektok een wɨn dɨk wakan ba? Ba nola mandɨ-ta-kunekamɨñ?”
23534	MAT 11:6	Tɨmbi no en kusatna ka-nandumbi, nanandɨ-kɨlɨktɨn nɨm pipɨlak, endɨ amatam dɨwɨn yapma kle-patak.”
23543	MAT 11:15	No en pawañnat endɨ mandana nandɨmbi nandɨ-kɨliñ eukak.”
23547	MAT 11:19	Tɨmbi Amalok Nɨñañ endɨ indambi, nanañ gɨt wain tuk pa nalak, tɨmbi sɨndɨ ñɨndɨñ pa nɨañ, ‘Wɨ kawɨt! Endɨ nanañ gɨt wain tuk nana molom, takis epep ba yom ama not tɨ-semlak!’ Gan amatam Anutulok nanandɨ kleñɨpi kundit kɨndem tañ endɨ nanandɨ wɨn dɨndɨm sɨnɨk tɨmbɨ dakleañ.” Yesulɨ wɨndɨñ eñguk.
23552	MAT 11:24	Wɨndɨñda sanba nandɨwɨt: Anutulɨ amatam sambɨ-danbekak sɨndok kolanjɨlok tambon walɨ Sodom nasilok tambon wɨn makleukak.”
23554	MAT 11:26	Bep, biañgan sɨnɨk, dɨk wɨndɨñ indauptok nandɨñguñ.”
23558	MAT 11:30	Wɨn mɨlap nɨm, wɨn pañgɨtninga n.”
23560	MAT 12:2	Tɨmbi Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, Yesu nɨmbi eñgɨlɨñ, “Wɨ ka. Gwañgwañgailɨ Sabat pat-nandɨ naindok endɨkñe manda maklembi, kena tañ.”
23566	MAT 12:8	Nekta, Amalok Nɨñañ Anutulɨ nɨ-mukuk endɨ Sabat pat-nandɨ nain wolok molom.”
23568	MAT 12:10	Tɨmbi ama no kii tombon dalandan endɨ wolok bɨm pakuk. Wɨndɨñda ama dɨwɨsɨlɨ Yesu manda plon kɨmɨtnepi nɨ-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Dɨk nɨtek nandɨlañ? Ama nolɨ Sabatta ep tɨmbɨ kɨndem da wɨn kɨndem tɨmbek ba nɨm?”
23570	MAT 12:12	Gan amalɨ loloñ sɨnɨk, sipsip maklelak yañ! Wala tɨmbi Sabat nainnan kundit kɨndem tɨ-semeñ wɨn kɨndem.”
23571	MAT 12:13	Eñɨpi, ama wala ñɨndɨñ nɨñguk, “Kɨka kot-suat” eumbi, amalɨ wɨndɨñ tɨmbɨmbi, kiilɨ bɨnda kɨndem dambi, tombon wandin tɨñguk.
23579	MAT 12:21	Tɨmbi kwet tuop ama walɨ bɨmbi epmektok en mandɨ-patnekalɨñ.”
23581	MAT 12:23	Tɨmbi amatam gɨtɨktɨ kundit wɨn ka sɨlɨkñembi, nɨsɨñgan e-nandɨ tɨmbi pa eñgɨlɨñ, “Ama Wapmañ Devittok Komblin bɨmbɨlok e-ta-bañ wɨn ñakan bek?”
23582	MAT 12:24	Gan Falisi amalɨ manda wɨn nandɨñgɨlɨñda tɨmbi Yesula ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Wɨn yal kolandok telak damanjɨ Belsebul endok gembɨnlañgot yal kolan ep kle-semlak.”