23232	MAT 1:19	gɨñgɨtñɨn Josep endɨ biup nandɨñguk. Gan endɨ ep tɨndɨn kɨndem kuñgukta siñgi mayek nɨm mɨup nandɨñɨpi, gitakan biup nandɨñguk.
23234	MAT 1:21	Gwañgwa apmekak en wakan amatamñii yomjɨlok toptop plon nanin epmekak, wala tɨmbi koi Yesu kɨtɨukañ.” Añelolɨ wɨndɨñ nɨñguk.
23240	MAT 2:2	e-nandɨmbi eñgɨlɨñ, “Gwañgwa Juda amatamdok ama wapmañ kuuktok indak endɨ kwet delok patak? Nɨndɨ endok soliña maim lambɨlaknan indaumbi kañbi, ‘Mɨlelem tɨñmɨna’ embi kle bamɨñ.”
23258	MAT 2:20	“Gwañgwa wɨlɨ kɨmbektok eñgɨlɨñ endɨ ip gɨtɨkkan kɨm-taleñgɨlɨñ, wala tɨmbi dɨk mɨlapi, gwañgwa meñat yanañgɨlɨmbi, Islael kwelan undane ñawɨt.”
23260	MAT 2:22	‘Elottok nɨñañ Akelao endɨ beulok kɨnjan Judia distriktok ama wapmañ indambi yambɨ-dɨkñelak’ gɨñgɨt wɨn nandɨmbi, kwet wandɨñ ña kuupi mɨsɨñguk. Gan lat plon molo manda nandɨmbi, Galili distrik wandɨñ ñambi,
23272	MAT 3:11	Amatam dɨwɨsɨlɨ gɨnañjɨ tambaneñgɨlɨñ wɨn sambɨ-nandɨnelɨñdok nak tukgot i-samlet. Gan ama no siñgina kandañ indaukak endɨ Dɨndɨm Woñ gɨt komba dɨndɨn i-samekak. Endɨ loloñ sɨnɨk, nak kambak ñandin ñalɨ kesi gwɨlap kiundɨlɨmettok tuop nɨm.
23274	MAT 3:13	Nain wolonda Yesulɨ Galili distrik bimbi, Jodan tuknan ña tombi, Yoanelɨ tuk iñmektok nɨñguk.
23275	MAT 3:14	Gan Yoanelɨ Yesulok kusei ka-nandɨ-tombi, “Wɨndɨñ nɨm” embi, kɨmɨsip ñɨmbi nɨñguk, “Dɨk mek nak tuk i-nameñ ñak. Nɨtekta tɨmbi nokoñ bɨlañ?”
23276	MAT 3:15	Gan Yesulɨ tambane nɨñguk, “Man ñɨndɨñgɨt nandɨ-nambi, nak elet wɨndɨñ tɨ! Wɨndɨñ tɨñɨpi, Anutulɨ dɨndɨm kuñgula elak wɨn tuopkan kɨmɨt-klendetamɨk.” Wɨndɨñ eumbi nandɨñɨmbi, gɨnan tambatambattok tuk iñmɨñguk.
23290	MAT 4:12	‘Yoane tɨkembi, it kwambɨñ gɨnañ kɨmɨlɨm patak’ gɨñgɨt walɨ Yesulok pawañ gɨnañ pɨumbi, nain wolondañgan endɨ Judia distrik bimbi, Galili distrik undane ñañguk.
23291	MAT 4:13	Gan endɨ il kusei Nasalet wandɨñ nɨm kuñguk, endɨ Kapaneam it kwelan pit mɨlat tɨmbektok wandɨñ ñambi kuñguk. It kwet wɨn Galili tuk guañ baliliñ patak. Kwet wɨn sambat tɨpettoñ, wɨn Sebulon gɨt Naptali, endok kweset.
23293	MAT 4:15	“Sebulon gɨta Naptali endok kweset, wɨn Galili kwet, wandɨñ amatam asuptɨ kuañ, Judalok sambat endɨñgot nɨm. Kwet wɨn telak Galili tuk guañnan ñalak wandɨñ patak, Jodan tuk tambon kandañ. Amatam wandɨñ kuañ enda ñɨndɨñ elet:
23296	MAT 4:18	Tɨmbi nain nola Yesulɨ Galili tuk guañ baliliñnan ñañɨpi, pis tiatia ama tɨpet, dakwaya yambɨñguk, wɨn Simon koi no Petlo, tɨm kwayañ Andlu. Endɨ guañnan pis tiatia lɨkset kop palɨmbi,
23301	MAT 4:23	Tɨmbi Yesulɨ Galili distrik tuop kle-gɨmbut kuñguk. Kuñɨpi, amatam it kiyaunjɨ gɨnañ enɨ-daut tɨ-sembi, Anutulɨ amatam nɨtek yambɨ-dɨkñelak wolok gɨñgɨt manda kɨndem eu pɨumbi, amatam jɨmbat kusei kusei inda-semguk ep tɨmbɨ kɨndem dañgɨlɨñ.
23303	MAT 4:25	Tɨmbi amatam kɨmɨn wopum Galili nanin, ba Dekapolis, Jelusalem, Judia, ba Jodan tuk tambon kandañ nasi endɨ endoñ pa bɨmbi kle kuañgɨlɨñ.
23311	MAT 5:8	Gɨnañjɨ Anutulañgot biñmañ endɨ wakan kunum gɨnañ ñambi, Anutu kanekalɨñ, wala tɨmbi endɨ amatam dɨwɨn yapma kle-pakañ.
23316	MAT 5:13	Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila ñɨndɨñ enguk, “Palañdɨ kena tɨlak wolok tuop sɨndɨ amatam gɨtɨktok boñgɨpsɨnan wɨndɨñgangot tañ. Gan palañdok koñgom pɨ-taleumbi, nek ñala bɨndambo koñgom dawɨk? Wɨndɨñ tɨndɨlok tuop nɨm. Palañ wandin walɨ kena nɨmnat, wɨn slak kwet plon yalɨmulɨm ñaumbi, ama kesɨsɨlɨ yali-pañgɨpmañ.
23322	MAT 5:19	Wɨndɨñda tɨkap sɨndɨ endɨkñe manda lakat sɨnɨk wandin no lapɨpi, amatamdɨ wɨndɨñgangot tɨnelɨñdok enɨ-daut sem tɨ-semañ, Kunum Molomdɨ sɨnda nandum gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan pɨmbɨñen sɨlanin sɨnɨk tɨlak. Gan tɨkap sɨndɨ endɨkñe manda gɨtɨk tañgonembi, amatamdɨ wɨndɨñgangot tɨnelɨñdok enɨ-daut sem tɨ-semañ, Kunum Molomdɨ sɨnda nandum gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan loloñ tɨlak.”
23325	MAT 5:22	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: no en nolla gimbɨt tɨlakta, en manda plon kɨmɨttok. Ba no en nol manda winjɨt nɨmbi nɨ-suambatak, en wakan ka-dɨkñelok mɨn wopum gɨnañ kɨmɨttok. Ba no en nol ñɨndɨñ nɨlak, ‘Dɨk ama kamen sɨnɨk’, endɨ jɨmbɨñdok komba gɨnañ nɨ-muttok.
23331	MAT 5:28	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: ama nolɨ tam no ka-galkta tɨlakta, en wakan ikan enlok gɨnan nanandɨn gɨnañ tam wɨn en gɨta telak joñgo kulak.
23335	MAT 5:32	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: tam telak joñgo nɨm kuñguk en slakan nɨm kle-kokottok. Neta, ama no en tamɨn wandin kle kolɨmbi, wapai komblin tɨkewɨkta, ama walɨ tamɨn wakɨt endok wapai komblin yom plon yapɨlɨmbi, telak joñgo kundemɨk.
23337	MAT 5:34	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: e-kwambɨnda manda no nɨm enekalɨñ, wɨn kunum ba kwet ba Jelusalem wolok plon nɨm enekalɨñ. Ñɨndɨñda: kunum gɨnañ Anutulɨ pipapi, amatam yambɨ-dɨkñelak, tɨmbi kwettɨ wɨn kesilok gembañ tɨmbɨmbi, kesi wolok plon kɨmɨtak. Tɨmbi Jelusalem wɨn Ama Wapmañ wopum endok il kwel.
23342	MAT 5:39	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: ama no kolan tɨ-samumbi, tambon nɨm ombɨñmɨnekalɨñ. Nɨm sɨnɨk. Tambon sɨndɨ ñɨndɨñ tɨnekalɨñ: tɨkap ama nolɨ bumga tombon wɨlekta, tombon wɨndɨñgot wɨlektok tambaneñmekañ.
23347	MAT 5:44	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: kanjɨksiila gɨnañ kɨndem tɨ-semnekalɨñ, ba ama mɨlap kusei kusei tɨ-samañ enda Anutulɨ gwɨlam tɨ-semektok nɨmolo tɨ-semnekalɨñ.
23358	MAT 6:7	Amatam anutu juluñgan nɨmolo tɨ-semañ endɨ manda sɨlanin asup pinapi, ‘Nɨmolo ombapnɨla nandɨ-nɨmetak’ wɨndɨñ nandɨñɨpi pa tañ. Gan sɨndɨ nɨmolo tɨnepi,
23366	MAT 6:15	Gan, tɨkap sɨndɨ amatam ep tɨndɨnjɨ kolan nɨm bi-semnelɨñda, Bepsɨ endɨ bo ep tɨndɨnjɨ kolan nɨm bi-samekak.”
23374	MAT 6:23	Gan, tɨkap dauka kolanla, pɨñgɨpka gɨnañ gɨtɨk kɨlɨme-patak. Wɨndɨñda tɨmbi, tɨkap nepek gep kolɨ salelok walɨ kɨlɨm indañgukta, biañgan kɨlɨm mulum gɨnañ kulañ.”
23399	MAT 7:14	Gan kuñgu kwambɨñ ñañalok yama wɨn gik sɨnɨk, tɨmbi kuñgu wandɨñ ñañalok telak wɨn bo tip tɨmbi gliñgliñnat. Wala tɨmbi ama noñgan noñgandɨñgot telak yama wɨn kañbi, gɨnañ loañ.”
23411	MAT 7:26	Gan no en manda gɨtɨk ñɨn san-talelet wɨn nandɨmbi nandɨ-kɨmkɨmnelakta, endɨ ama kamen ñandin: endɨ il kɨndilɨpi, ita kenanjat sɨlanin plon mambɨ ikuk. It kɨndit-talem palɨmbi,
23422	MAT 8:8	Gan mik amalok telak damanjɨlɨ tambanembi nɨñguk, “Wopum, nak ama pɨmbɨñenen, nɨtek dɨk nokoñ ilan bɨwɨñ? Dɨk mandañgot eumbi, kena gwañgwana kɨndem dawɨn.
23426	MAT 8:12	Gan Anutulɨ Juda amatam dama gɨñgɨtñii ep kasɨleñguk wɨn asup ep kleumbi, kɨlɨm gɨnañ pɨmbi, wandɨñ mano kwɨlɨm tɨmbi, manjɨ sɨ-gɨlɨm danekalɨñ.”
23436	MAT 8:22	Gan Yesulɨ nɨñguk, “Nɨm a. Ama gɨnañjɨ tip kɨmkɨmɨn endɨ kɨndem nosɨ tɨke kɨmɨpi kɨnditnelɨñ. Dɨkta bɨm, nep kle.”
23438	MAT 8:24	Tɨmbi tuk guañ plon ñañɨlɨmbi, sasale wopum plapkan sɨnɨk pendɨpi, tuk munjulɨmbi, kɨkeñ kot tapliupi tɨñguk. Gan Yesu enla dou kamalam pakuk.
23442	MAT 8:28	Galili tuk guañ tambon kandañ, Gadala nasilok kwelan, ama tɨpet yal kolanjɨat endɨ sumnan pa kuñgɨmɨk. Endɨ ama sañasɨt sɨnɨkta tɨmbi ama nolɨ endɨ kuñgɨmɨknan kandañ ñañambɨt tɨndɨlok tuop nɨm. Yesulɨ wolok ña tombɨmbi, ama tɨpet endɨ sumnan nanin pɨmbi, en tɨmbɨ indambi
23463	MAT 9:15	Eumbi, Yesulɨ gwañgwañiilɨ kusei nekta ep tɨndɨn damanin nɨm kɨmɨt-kleñgɨlɨñ wɨn eu dakleuktok eyout manda dɨwɨn eñguk. Eñɨpi, enla ba gwañgwañiilok plon ñɨndɨñ embi enguk, “Ama nolɨ tamɨn tɨlakta tɨmbi, sina mɨn na-sɨlɨsɨlɨlok nain indaumbi, noliilɨ kɨndem blandok telak kleñɨpi, nanañ kɨmɨsip tɨnelɨñ ba? Wolok tuop nɨm. Gan ama wɨn noliilok boñgɨpsɨnan nanin yapma tɨke-ñaumek, noliilɨ blandok telak klenepi, nanañ kɨmɨsip pa tɨnekalɨñ.”
23466	MAT 9:18	Yesulɨ wɨndɨñ eñɨlɨmbi, ka-dɨkñe ama nolɨ endoñ bɨmbi, kuañ kuseinan mɨlelem tɨñɨpi nɨñguk, “Wembana kombɨkan sɨnɨk sembɨlak. Gan wandingan dɨk bɨmbi, kɨka endok plon kɨmɨlɨmbi, kuñgun nombo indañmun.”
23473	MAT 9:25	Gan amatam ep kleum pawan pɨ-taleumbi, Yesulɨ wembe pakuknan lombi, kii plon tɨkeum mɨlakuk.
23482	MAT 9:34	Gan Falisi amalɨ ñɨndɨñ pa nɨañgɨlɨñ, “Yal kolandok telak damanjɨlɨ gembɨ mɨumbi, yal kolan pa ep kle-semlak.”
23494	MAT 10:8	Tɨmbi jɨmbatsɨat ep tɨmbɨ kɨndem danekalɨñ, ba kɨmkɨmɨn ep tɨmbɨ mɨlatnekalɨñ. Wanda kwambɨñjɨat ep tɨmbɨ gɨlɨta-semnekalɨñ, ba yal kolanjɨat ep kle-kot-semnekalɨñ. Gembɨ samsamɨn wɨn tuan nɨmnat, wala tɨmbi sɨndɨ kena tuan nɨmnat kenane-semnekalɨñ.
23501	MAT 10:15	Nak biañgan sanba nandɨwɨt: Anutulɨ amatam yambɨ-danbekak wolonda it kwet sɨnda siñgi wɨt-samnekalɨñ endok kolanjɨ wolok tuan walɨ amatam kolan papait nindɨ damañgan Sodom gɨt Gomola it kwelan kuñgɨlɨñ endok kolanjɨlok tuan makleukak.”
23508	MAT 10:22	Tɨmbi nokok gɨñgɨtnai kuañda tɨmbi amatam gɨtɨktɨ nandɨ-kunjɨta wopumgan tɨ-sam tɨ-kunekalɨñ. Gan no en mɨlap wandin indañmekak tuop nep kwambɨñ dambi nɨm nambiukak, endɨ wakan Anutulɨ kuñgu taletalen nɨmnatnan tɨke-kɨmɨlekak.
23512	MAT 10:26	Gan amala nɨm mɨsɨnekalɨñ. Nepek sembɨn patak wɨn sɨndɨ amatam enbɨ tawaumbi, ba manda sembɨn gɨtɨk wɨn eu inda-dakleukak.
23514	MAT 10:28	Sɨndɨ amatamda nɨm mɨsɨnekalɨñ. Endɨ gwɨlapsɨñgot wɨpi, gɨnañjɨ tip wɨwɨttok gembɨ nɨm pat-semlak. Gan Anutu endɨ gwɨlap gɨt gɨnañ tip nɨset tɨpelatkan ep munjulɨm jɨmbɨñ pɨndemɨktok gembɨ palɨmlak endañgot mɨsɨnekalɨñ.
23519	MAT 10:33	Gan sɨndɨ naka amalok dausɨnan ‘Nak nɨm nandɨñmɨlet’ eañ, nak bo wɨndɨñgangot kunum Bepnalok dainan sɨnda ‘Nak nɨm nandɨ-semlet’ eutat.”
23525	MAT 10:39	Ama no kuñgun enlok biñmɨlak, endok kuñgun pailɨmekak. Gan ama no naka tɨmbi kuñgun bi-namlakta, endɨ kuñgun taletalen nɨmnat indañmekak.”
23537	MAT 11:9	Wɨndɨñda nek kanepi ñañgɨlɨñ? Plofet ama no ba? Biañgan. Gan plofet ama kañgɨlɨñ walɨ plofet sɨlanin no nɨm. Nak ñɨndɨñ sanlet: Yoane endɨ engano.
23547	MAT 11:19	Tɨmbi Amalok Nɨñañ endɨ indambi, nanañ gɨt wain tuk pa nalak, tɨmbi sɨndɨ ñɨndɨñ pa nɨañ, ‘Wɨ kawɨt! Endɨ nanañ gɨt wain tuk nana molom, takis epep ba yom ama not tɨ-semlak!’ Gan amatam Anutulok nanandɨ kleñɨpi kundit kɨndem tañ endɨ nanandɨ wɨn dɨndɨm sɨnɨk tɨmbɨ dakleañ.” Yesulɨ wɨndɨñ eñguk.
23560	MAT 12:2	Tɨmbi Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, Yesu nɨmbi eñgɨlɨñ, “Wɨ ka. Gwañgwañgailɨ Sabat pat-nandɨ naindok endɨkñe manda maklembi, kena tañ.”
23570	MAT 12:12	Gan amalɨ loloñ sɨnɨk, sipsip maklelak yañ! Wala tɨmbi Sabat nainnan kundit kɨndem tɨ-semeñ wɨn kɨndem.”
23572	MAT 12:14	Gan Falisi amalɨ mɨlapi pɨ ñambi, kɨmɨn tɨmbi, telak nɨtek plon Yesu wɨlɨ kɨmnelɨñdok manda e-lonjɨ tɨñgɨlɨñ.
23582	MAT 12:24	Gan Falisi amalɨ manda wɨn nandɨñgɨlɨñda tɨmbi Yesula ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Wɨn yal kolandok telak damanjɨ Belsebul endok gembɨnlañgot yal kolan ep kle-semlak.”
23597	MAT 12:39	Gan endɨ ñɨndɨñ tambane enguk, “Amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨndɨ kolan tɨmbi, Anutu bi-sɨnɨk tañ. Sɨndɨ kundit no kanepi pa nandañ, gan plofet Yonalok kundilɨñgot daut samum kanekalɨñ.
23606	MAT 12:48	Gan Yesulɨ ama wala ñɨndɨñ tambane nɨñguk, “Mena kwayanai wɨn nin?”
23614	MAT 13:6	Gan kakailɨ sua embi, kwet nɨm tɨke gembɨlaumbi, maimdɨ lambɨ ep dɨumbi, yañetambi kɨm-taleñgɨlɨñ.
23620	MAT 13:12	Neta, no en nepek palmɨlak wɨn tɨke-kuumbi, enda nombo yousɨ-mɨumbi, asupgan palmekak. Gan no en nepek palmɨlak wala nandum tlal tɨlakta endok nepek lakat palmɨlak wɨn apma tɨkeñmɨumbi, slak palekak.
23624	MAT 13:16	Gan sɨndɨla dautsɨlɨ kɨndem kañ, tɨmbi pawanjɨlɨ guma nandañ, wala tɨmbi amatam dɨwɨn yapma kle-pakañ.
23635	MAT 13:27	Inda-dakleumbi, ama wolok kena gwañgwañiilɨ wɨn kañbi, molomloñ ñambi nɨñgɨlɨñ, ‘Wopum, dɨk kenañga gɨnañ mɨnjɨp kɨndemgot kokuñ. Gan nɨtek tɨmbi, kli kolanlɨ indalak?’
23651	MAT 13:43	Gan amatam Bepsɨlok man tañgoneñgɨlɨñ endɨ kunum gɨnañ lombi, maim duatak wɨndɨñ duapi, indañgan endok kapmainan kuumbi yambɨ-dɨkñeukak. No en pawañnat endɨ mandana nandɨmbi nandɨ-kɨliñ eukak.”
23667	MAT 14:1	Nain wolonda Galili distriktok ama wapmañ Elot endɨ Yesu koi gɨñgɨt nandɨmbi,
23672	MAT 14:6	Gan wɨnaña ñɨndɨñ indañguk: Elottok indainda nain indaumbi, yokñiilok nanañ sinat tɨ-semumbi, Elodialok wembanlɨ bɨ endok dausɨnan kap tiñguk. Kap tiumbi, Elottɨ wembe wolok kapta nandɨ-koñgom tɨñgukta tɨmbi,
23675	MAT 14:9	Ama wapmañdɨ manda wɨn nandɨmbi nandum mɨlatañguk. Gan manda yokñiilok dausɨnan e-kwambɨñ dañgukta tɨmbi endɨ nandɨñmɨmbi, wembelɨ eñguk wolok tuopkan tɨnelɨñdok eñguk.
23700	MAT 14:34	Tuk guañ dɨkñe-talembi, Genesalet it kwet kandañ lo suañgɨlɨñ.
23707	MAT 15:5	Gan sɨndɨ endɨkñe manda tɨpet wɨn maklembi, amatam ñɨndɨñ enɨ-daut pa tɨ-semañ: tɨkap ama no meñ ba beu epmɨu plaptauktok nepek no palmɨlak, gan ‘Nak nepek wɨn ikan Anutulok gɨñgɨt wɨlɨmɨñgut’ wɨndɨñ enlakta,
23718	MAT 15:16	Eumbi enguk, “Gwañgwanai sɨndɨ bo nɨtek tɨmbi nandɨ-daklenelɨñdok gamañgot tɨpɨkañ?
23720	MAT 15:18	Gan nepek manɨ gɨnañnan nanin lambɨmbi pɨlak walɨ gɨnañnɨ gɨnañ nanin lambɨlak. Tɨmbi walɨ mek biañgan ama Anutulok dainan tɨmbɨ kolalak.
23722	MAT 15:20	Kundit wandin walɨ mek tɨmbɨmbi, amalɨ Anutulok dainan dɨndɨm patnelɨñdok tuop nɨm. Gan endɨ Falisi amalok ep tɨndɨnjɨ nɨm kɨmɨt klembi, kɨsɨ nɨm wɨlɨpi ep na-tañ walɨ nɨm ep tɨmbɨ kolalak.”
23731	MAT 15:29	Tɨmbi Yesulɨ walinin pɨm ñam Galili distrik tombi, tuk guañ baliliñ ñam kwet kɨmɨn no wolok lombi pi pakuk.
23744	MAT 16:3	Kwet salaumbi, mulukualɨ kunum masipmɨlak wala sɨndɨ ñɨndɨñ pa eañ, ‘Gwi sasale inda-nɨmetak.’ Wɨndɨñda sɨndɨ kunum kañbi, maim iletak ba gwi wɨletak wɨn kɨndem ka-dakleañ. Gan sɨndɨ man ñɨndɨñgɨt nepek nek indalak wɨn kañbi, wolok kusei nɨm ka-nandɨ-dakleañ.
23745	MAT 16:4	Nɨtek tɨmbi ama man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨndɨ kolan tɨmbi, Anutu bi-sɨnɨk tañɨpi, kundit engano kanep kɨtɨ-nandañ? Gan kundit no nɨm daut samum kanekalɨñ. Nɨm. Ñɨn noñgangot kanekalɨñ: wɨn plofet Yona indañmɨñguk wɨndɨñgangot inda-namekak.” Yesulɨ wɨndɨñ embi yambimbi pɨm ñañguk.
23776	MAT 17:7	Gan Yesulɨ endoñ ñambi, ep kañbi enguk, “Mɨlalet! Sɨndɨ nɨm mɨsɨnelɨñ.”
23778	MAT 17:9	Walinin kwet jañgɨn plon nanin pɨñɨpi, Yesulɨ gwañgwañii e-kɨmɨsip tɨ-sembi enguk, “Nepek ñɨn kalɨñ wolok kasat ama nimbek nola nɨm enɨnekalɨñ. Gamamek, Amalok Nɨñañ endɨ kɨmnan nanin mɨlalekak, wolondamek kɨndem enɨnekalɨñ.”
23781	MAT 17:12	Gan natna ñɨndɨñ sanlet: plofet no Elia wandin endɨ ikan bɨñguk, gan amalɨ endok kusei gama nɨm ka-nandɨ-dakleñgɨlɨñ. Endɨ nɨsɨlok nanandɨnjɨ klembi, kundit kolan kusei kusei tɨñmɨñgɨlɨñ. Tɨmbi Amalok Nɨñañla kolan wɨndɨñgangot tɨñmɨnekalɨñ.”
23784	MAT 17:15	“Wopum, dɨk nɨñanala blan tɨñmɨñ. Gwañgwa ñalɨ kwapmeñgan gɨnañ kamalalak nain wɨn tɨkeumbi, kɨm katap tɨmbi, komba gɨnañ ba tuk gɨnañ pa pɨumbi, pɨñgɨu kola sɨnɨk talak.
23786	MAT 17:17	Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ tambane eñguk, “Amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ sɨndɨ nanandɨ-kɨlɨktɨnjɨ nɨm pat-samumbi, kamakama tañ. Nak sɨn gɨta papata kunjit tɨlet! Nain nɨtek sɨnɨk sɨn gɨta gamañgot kuwambi, nandɨ-kɨlɨktɨ namnekalɨñ?” Wɨndɨñ embi, “Gwañgwa wɨn nokoñ nañgɨp bɨwɨt!” enguk.
23791	MAT 17:22	Yesulok gwañgwañii gɨtɨk endɨ Galili distrik kɨmɨn tɨ-palɨmbi, ñɨndɨñ enguk, “Nain nɨm ombataumbi, Amalok Nɨñañ kanjɨkñiilok kɨsɨnan kɨmɨlɨmbi,
23796	MAT 17:27	Gan nɨm kañbi, gɨnañjɨ tɨnda kolaumbi, gimbɨt tɨ-nɨmnelɨñ. Wɨndɨñda dɨk ñambi, tuk guañnan pis tiatia toa no kolɨm pɨwɨn. Tɨmbi pis dama tiañeutañ endok man tambɨpi, mɨnem kwandai no man gɨnañ paletak kautañ wɨn tɨke bɨmbi, enda emekañ. Mɨnem walɨ nɨtettok takislok tuop tɨmbetak.”
23802	MAT 18:6	Gan no en gwañgwa koi nɨmnat ñandin ñalɨ nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namlak wandin no nɨ-tiañeumbi, yom plon pipɨlakta ama walɨ blangandok. Neta, Anutulɨ mɨlap wopumgan mɨukakta tɨmbi. Endɨ kundit wandin gama nɨm tɨñɨlɨmbi, kawat wopum no bim plon topmbi, tɨke kolɨm tuk kimbɨñ gɨnañ pɨumda walɨ mɨlap lakat indañmek.
23803	MAT 18:7	Kwelalok amatam endɨ blasɨñgandok. Neta, nain tuop nepek kusei kuseilɨ yom plon ep tiañenepi inda-semañ. Gan nepek wandin wɨn nindɨ tɨmbɨ inda-semlak en Anutulɨ mek tɨ-lamɨlekak.
23832	MAT 19:1	Yesulɨ manda wɨndɨñ e-talembi, Galili distrik bimbi, Juda amatamdok kwelan Jodan tuk dat kandañ patak wandɨñ ñañguk.
23839	MAT 19:8	Eumbi enguk, “Sɨn bamba bep pañjiilok gɨnañ kwambɨndanjɨla tɨmbi Moselɨ nandɨ-sambi, tam kɨndem ep klenelɨñdok eñguk. Gan nain kusai kɨmɨkɨmɨlɨnan wɨn wɨndɨñ nɨm pakuk.
23851	MAT 19:20	Eumbi, ama sim endɨ nɨñguk, “Endɨkñe manda gɨtɨk wɨn nak ikan tañgonembi kle-talelet. Gan nepek nek wala sɨnɨk gamañ tɨpɨkalet?”
23856	MAT 19:25	Gwañgwañiilɨ manda wɨn nandɨmbi, kolan sɨnɨk sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Tɨkap wɨndɨñda, nindɨ Anutulok gɨñgɨt tuop indauk?”
23886	MAT 20:25	Gan Yesulɨ gwañgwañii gɨtɨk kɨtɨ-semum bɨumbi enguk, “Sɨndɨ kwelalok yambɨ-dɨkñe ama endok ep tɨndɨnjɨ nandɨ-taleañ: amatamdok kuñgun ba kɨm wɨn ama wapmañjɨlok kiinan patak, tɨmbi ama loloñdɨ pɨmbɨñesɨla endɨkñe mandanjɨ kwambɨñ enbi, tañgonem klenelɨñdok gɨñgɨneañ.
23887	MAT 20:26	Gan sɨndok boñgɨpsɨnan wɨndɨñ nɨm tɨlok. Nɨm sɨnɨk. Sɨndoññan nanin no en wopum kuuktok nandɨlakta, endɨ noliilok tɨplaplaenjɨ kuukak.
23906	MAT 21:11	amatam kɨmɨn wopumdɨ tambane e-ta-ñañgɨlɨñ, “Ñɨn plofet Yesu en Nasalet it kwet, Galili distrik nanin.”
23908	MAT 21:13	ñɨndɨñ enguk, “Anutulok manda no ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Nokok itna wɨn nan-wowoñ tɨndɨlok it een’. Gan kɨmɨlɨ tua ama sɨndɨ it ñɨn tɨmbɨm kumbu amalok pat-sembɨ it nomɨk tɨlak.”
23911	MAT 21:16	ñɨndɨñ nɨ-nandɨñgɨlɨñ, “Endɨ Mesia ganañ wɨn dɨk nandɨlañ ba?” Eumbi tambane enguk, “Ba wɨn nandɨlet ñak. Gan sɨndɨla Ama Wapmañ Devittɨ Wopumla ñɨndɨñ nɨñguk wɨn pinapi nandɨ-kamalañ bek, ‘Dɨk wembe gwañgwa tip ba wopum ep tɨmbɨ pañgɨtaumbi, gan-tɨke-loumbi kɨndem dalak.’”
23915	MAT 21:20	Gwañgwañiilɨ wɨn ka sɨlɨkñembi eñgɨlɨñ, “Nɨtek tɨmbi, komba fik ñalɨ platik sɨnɨk kɨmbi yañetalak?”
23921	MAT 21:26	Gan nɨndɨ ‘Ama nolɨ Yoane nɨmbɨm kena tɨñguk’ wɨndɨñ eneñda, amatam kɨmɨn wopum Yoanela plofet nandɨñmañ endɨ nɨtek tɨ-nɨmnelɨñ walañgot mɨsɨnetamɨñ.”
23933	MAT 21:38	Tɨmbi ka-dɨkñelɨ nɨñañ wɨn kañbi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, ‘Gamanda endɨ wakan kena ñolok molom tɨmbekak, wala tɨmbi nɨndɨ en wɨpi, kenan ñɨn nɨnlok gɨñgɨt kasɨlena.’
23941	MAT 21:46	tɨkenepi nandɨñgɨlɨñ. Gan amatam kɨmɨn wopum endɨ Yesula plofet no wɨndɨñ nandɨñmɨñgɨlɨñ, wala tɨmbi Falisi amalɨ amatamdɨ mik tɨ-semnelɨñ wala mɨsɨmbi, nɨm tɨkeñgɨlɨñ.
23944	MAT 22:3	manda kɨmɨpi, yoktɨ nanañ wɨn nanelɨñdok en-tiañeñguk. Tɨmbi nanañ nanalok nain indaumbi, yokñiilɨ bɨnelɨñdok kena gwañgwañii en-mulɨmbi ñañgɨlɨñ. Gan yokñiilɨ bɨmbɨla kunjit tambi, nɨm embi gɨñgɨnem pakɨlɨñ.
23991	MAT 23:4	Endɨkñe manda sɨnda san-daut tɨ-samañ wɨn nepek mɨlap wɨn sɨndɨñgot tañgonenelɨñdok samañ wandin. Gan nɨsɨ sep tɨmbɨ pañgɨtanelɨñdok kɨt kɨmɨt no tɨnepi nɨm nandañ.
24003	MAT 23:16	Ama dautsɨ sisipmɨn nosiila telak daut semañ sɨndɨ kilañmet! Sɨndɨ ñɨndɨñ enɨ-daut tɨ-sembi tañ: tɨkap ama nolɨ ñɨndɨñ eup nandɨlak, ‘Nak Anutulok dainan wɨndɨñ ba wɨndɨñ tɨmbettok e-kwambɨñ da tɨlet’, gan endɨ Anutulok koi kɨtɨup mɨsɨmbi, tapma ittok plon e-gembɨlalakta, endɨ manda wɨn kɨndem lapɨlektok tuop. Gan tɨkap endɨ nepenepek gollɨ tɨndɨn tapma ilan pakañ wolok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ manda wɨn lapɨlektok tuop nɨm. Sɨndɨ wɨndɨñ pa enɨ-daut tɨ-semañ.
24005	MAT 23:18	Tɨmbi bo ñɨndɨñ enɨ-daut tɨ-semañ, ‘Amalɨ sisuet plon manda e-kwambɨñ dalak, endɨ manda wɨn kɨndem lapɨlektok tuop. Gan tɨkap endɨ tapma no sisuettok plon kɨmɨlɨm patak wolok plon manda e-kwambɨñ dalakta, endɨ manda wɨn lapɨlektok tuop nɨm’.
24021	MAT 23:34	Wɨndɨñda ñɨndɨñ sanba: nak plofet ama wakɨt ama nanandɨnjɨat ba ama Anutulok telak san-daut tañ sɨndoñ en-mulambi bañ. Gan sɨndɨ dɨwɨn yandɨp kɨmbi, dɨwɨn kloñbat plon yandɨp kɨmnekalɨñ. Dɨwɨn it kiyaunjɨ gɨnañ ep waipbi, dɨwɨn it kwet ñanekalɨñ tuop ep klem gɨmgɨm embi, yandɨp kɨmnelɨñdok. Sɨndɨ kolan wɨndɨñ pa tɨ-semnekalɨñ,