23233	MAT 1:20	Nggo Isuhu à ni so ri amarr akama meme, unitu a Atiko wa à nga na ku nu uzhila, ni da ku di, “Isuhu, uhanma a Doda, si kru isisu i ba Maryamu ki uwami hen. Kye, uvuvurr wa nggo à se ni ine ima yi nggo à zhi ni Izhi i Abachi. Si kà ma du hen.
23236	MAT 1:23	“Kye, uva wanggo nggo à nise hi unuru kye à ta hru ine na ta ngri uvuvurr unuru, aba ta yo isa ima yi di Imanuwe,” inkpi i isa ima inggi ì si, “Abachi à se ni inta ba.”
23240	MAT 2:2	na ni zhi ba di, “A ngri uvuvurr wanggo wa nu momonggo, nggo a da di a taka ni si uttu a anu Yahuda? Inta i hi intsintse̱ ima yi zhi na anza ambre mu ni nga nye gbyarr ku asa.”
23242	MAT 2:4	Uttu wa à du ba yo ku ankpinkpye abikye ba na abitsarr Are ba, na ni zhi ba di, “A da di a taka ngri Kristi wa nu momonggo?”
23243	MAT 2:5	Aba a da ku di, “Nu Betalami, na anga ka Yahudiya, nâ ta si nggo Mika, uni kpa are Abachi wa à charr nggo, da di,
23244	MAT 2:6	“ ‘Betalami nggo à si ni imimi i Yahuda, nu nggo a kye ùwà kpachirr mi ni igbu yi na anga ka Yahuda ka, ùwà si unkpi mu ni igbu i Yahuda yi. Nu nggo nu umi umuwa ku yo a taka gri ankpye ssuzzu, ankpye uwama yo à taka gri ittu i anishirr a mungga bu Israila ba.’ ”
23246	MAT 2:8	Na ddu ba di, “Kuma nu Betalami ku zha uvuvurr wa kye. Nggo imba i ti hi ma imba bu kanga ni da ki ingga, wre ki ingga mi bu kuma ku kuttu gbyarr ku asa.”
23251	MAT 2:13	Nu ugo ku nggo abichirr ba a kakuma, unitu a Atiko numa à nga ni Isuhu ku nu uzhila ni da ku di, “Gru, ba uvuvurr wa na ayirr wa ni kru ku sharri nu Masarr. Kye uttu Hirridu à ta gru zha anko a itsi ma ngu. Ku so nabo ingga nggo taka da ku uwa azhibarr wa nggo uwa taka gri ma ni kanga.”
23253	MAT 2:15	na ku so nabo yo ka ma ku Hirridu ni ittu. Abachi à na meme, wre ku anishirr a bu hi di inkindirr yi nggo abi kpa are ba a da yi nggo ì bu si ure ujiji di, “Ingga yo uzumu wa zhi nu Masarr.”
23256	MAT 2:18	“A wo ukorr nu Rama, ukorr ku iyi. A si Rahila nggo à ko yì amarr ma; aba a ddu ma di a bu ba ttungo, uwa kà iba ttungo yi, amumarr ngga a kɨ ku.”
23258	MAT 2:20	di, “Gru, ba uvuvurr wa na ayirr wa ni kakuma ni Israila. Kye, abangga ba nggo a so di zha anko a ingu ma wa a kɨ kre ba.”
23261	MAT 2:23	Uwa kakuma ku so ni igbu wanggo nggo a yo ma du Nazareti, meme nggo inkindirr yi nggo abi kpa are ba a da i bu si ure ujiji di, “A taka yo ma du anu Nazareti.”
23263	MAT 3:2	di, “Imba kasarr ni ila ure imba yi, kye ittu i Abachi yi i ki ywhiywhirr!”
23264	MAT 3:3	Uni kpa are wa, nggo a yo ma di Ishaya, à re ni itu i Yohana iyo da di, “Undurr numa à so du hantu na ankpuji di, ‘Ssu anko wa bi ku Atiko wa. Na anko wa ki ntto nggo a taka ni wre ku uzirr!’ ”
23268	MAT 3:7	Nggo Yohana à hi anu Farrisi na anu Sadusi shishemi nggo so nga di a bu ni zzu ba na amasirr, na ddu ba di, “Imba inkirr i andanda ànìwǎ! Unggonggo da ki imba di imba bu kru iha yi nggo Abachi à ta du yi nga ni imba ba nggo?
23272	MAT 3:11	“ Ingga zzu imba na amasirr, wre ku anishirr bu hi di imba i ka ba ttungo ni ila ure imba yi ba. Uwanggo nggo so nga nu ugo umungga a ta ni zzu imba ni Izhi i Abachi i Iwre yi tuku uru kye ma. Uwama a mri ingga kakami, nggo ingga si ma uni vu anggakpaza ama ka gri ku hen.
23275	MAT 3:14	Yohana à zha anko wa nggo uwa ta na du ma ka amarr ama ka sarr na kakuma, na ddu ma di, “Nggo ingga nggo kakuma nu ùwà yo ku du ùwà bu ku zzu ingga, ùwà kanga ni ingga ku?”
23276	MAT 3:15	Yesu à ddu ma di, “Du yi si meme ziza nggo. Meme yo nggo inta ta na undu ku nggo Abachi à turr inta di inta bu nga ni na ku nggo.” Yohana kye na kpanye na zzu ma na amasirr wa.
23278	MAT 3:17	Ukorr u zhi nu unkplassu ni da di, “Uwanggo yo à su Uzumu wa nggo ingga i kpanye na ku. Isisurr mungga yi i di nyarr na ku kakami.”
23281	MAT 4:3	Umimi wa gru nga na ku na ni ddu ma di, “Ùwà ti da du ùwà su Uvuvurr a Abachi ùwà bu ka angbinta angga ka ki ankpinkpri unfonfo.”
23282	MAT 4:4	Yesu ddu ma di, “Ungbamvu ku Abachi ku u da di, ‘A si si inkindirr i iri iyo mre ì ta du anishirr so tsitsirr hen, a si are ka nggo Abachi à da ka, aka yo à ta du anishirr so tsitsirr.’ ”
23284	MAT 4:6	na ddu ma di, “Ùwà ti du ùwà su Uvuvurr a Abachi, ùwà bu tu ji nu nggo. Ungbamvu ku Abachi ku mi u da di: “ ‘Abachi à ta turr abitu ama ba du ba ji nga nu ùwà ku. Aba ta ni ko ùwà kpa nu ussu na ango ambarr ka, na si ta kpanye na du ùwà nggurr uza ni angbinta hen.’ ”
23285	MAT 4:7	Yesu à ddu ma di, “Ungbamvu ku Abachi ku u da zizo di, ‘Si tsarr Atiko wa nggo si Abachi muwa kye hen.’ ”
23287	MAT 4:9	Umimi wa à ddu Yesu di, “Nggo ùwà ti kuttu ni gbyarr ki ingga asa, ingga ta nu ùwà aseki angga ka namri.”
23288	MAT 4:10	Yesu ddu ma di, “Chi share ni ingga ku, ùwà Isheta! Kye, ungbamvu ku Abachi ku u da di, ‘Ùwà bu kuttu ni gbyarr ku Atiko asa, uwa yo à si Abachi amuwa wa na nkpama, ni bu ga uwa yo mre.’ ”
23293	MAT 4:15	“Igbu nu Zebulu tuku Nafitali, nu unddu inyi ku, nu ugugarr ku inyi nu Joda, nu Galili, igbu a anishirr angga ba nggo a si si anu Yahuda hen!
23295	MAT 4:17	Zhi na azhibarr ama wa Yesu gru di da ba ure ku Abachi ku di, “Imba kasarr ni ila ure imba yi. Kye ittu i Abachi yi i si ywhiywhirr mi!”
23297	MAT 4:19	Yesu ddu ba di, “Imba ga ingga yi, ni di ingga tsarr imba nggo imba ta gri anishirr nga ni ingga ku nâ ta si nggo imba di vɨ ikikla yi.”
23306	MAT 5:3	“Abangga ba nggo a hi di aba a klonyarr na age̱ ka Abachi, Abachi à yo ba angu azizi. Abachi nggo à hru ba ki Uttu ambarr!
23314	MAT 5:11	“Anishirr a ti re ndanda na atu amba, na ki imba iha, na bre imu mi na atu amba, nu nggo imba so ga ingga nggo, meme yo nggo Abachi à yo kimba angu azizi.
23316	MAT 5:13	“Imba yo si nâ ta si ima i ingbingbru yi. Nggo imarr i ima yi ti ka nado, aba ta na yi kingginggi na di yi ka ni marr zizo? Ima i ma sa nu undu zizo, aba ta ka yi kahre na cha na aza.”
23317	MAT 5:14	“Imba se nâ ta si azhi wa nggo a la ku anishirr ba kago ni ingbingbru inggi yi. Ìgbù wa nggo a me ma ni itu yi igbre, ka si ka sharri hen.
23320	MAT 5:17	“Imba bu si kye di ingga nga nye kà Are ka nggo Musa na abi kpa are ba a tsarr imba glo hen. Ingga si nga i kà ka glo mu hen. Ingga nga nge du ka su jiji.
23324	MAT 5:21	“Imba wo nggo a bre ku anishirr ni ikuchi yi di, ‘Si ngu unushirr hen. Undurr wa nggo ti na meme a ta gri ma kuma nu unto ki ibre amu.’
23326	MAT 5:23	“Ni ima yo, ùwà ti gri inkindirr ta ku yo na agbugba a Abachi wa, ni ti ssu hi di ùwà kpala ku uzumbirr uniga numa,
23328	MAT 5:25	“Unushirr ti gri ure nga ni itu muwa na gri ùwà kuma nu unto ki ibre amu, ùwà zha ni ssubi na ku ni du azhi wa nise nggo imba ta kuma nu unto ku ibre amu ku. Nggo ùwà ti si na meme hen, uwa ta ba ùwà sa ku uni bre amu wa na ango, uwa ta kpa ùwà nu abi lo ukpa ba du ba kpa ùwà ku ttu nu uki.
23330	MAT 5:27	“Imba wo nggo a da di, ‘Si zha ayamba a unuma hen.’
23334	MAT 5:31	“Ni ikuchi yi, imba wo nggo a di da di, ‘Undurr wa nggo à ti du uwa ta han uwama, uwa bu nu ma ungbamvu ku ingu igarr.’
23336	MAT 5:33	“Imba di wo nggo a di da ku anishirr ni ikuchi yi di, ‘Si na ki na angu aha ni inkindirr yi nggo ùwà da di ùwà ta na ku Abachi hen. Na, nâ ta si nggo ùwà ka da ni ime̱me̱ ba.’
23341	MAT 5:38	“Imba wo nu nggo a da na Are ka Musa ka da di, ‘Unushirr ti turr ku ùwà ishishi iyirr, ùwà turr ku ima iyirr yi meme. Uwa à ti ttu ku ùwà inyirr iyirr, ùwà ttu iyirr ima yi meme.’
23346	MAT 5:43	“Imba wo nggo a di da di, ‘Kpanye ni uni girr amuwa ku, ni karr uni karr ùwà.’
23352	MAT 6:1	“Imba bu na ndindi. Nggo imba ti ta na inkindirr izizi, imba si na na ashishi ka anishirr, wre ba bu hi imba hen. Imba ti na meme, imba si ta kpa azadi na Aki amba nu unkplassu wa ku hen.
23353	MAT 6:2	“Nggo imba ti ta nu abi iha inkindirr, imba si vri unddu nâ ta si nggo abi na aseki wre ku anishirr a bu hi ba a di na nggo hen. A di vri ingba na aki ka issubi ka tuku na atsutsu ka igbu, wre ku anishirr a bu hi ba na nu ba inkpinkpye. Ingga da ki imba ure ujiji, abi na abama a ka kuchi kpa azadi ambarr ka ba.
23356	MAT 6:5	“Nggo imba ti barr, imba si na ina i abi na aseki wre ku anishirr a bu hi ba hen. A di nyarr i gru kri na ashishi ka anishirr na aki ka ibarr ka tuku na atu anko ka igbu ka na barr hantu, wre ku anishirr bu hi ba. Ingga ko da ki imba a ka kpa azadi ambarr ka ba.
23360	MAT 6:9	“Imba ka bi barr ma mi: “ ‘Aki munta wa nggo se nu nkplassu, di inta gri isa muwa yi ndindi,
23367	MAT 6:16	“Nggo imba ti su nu umi ku ivu angu, imba bu si cha ashishi ni kye gbo nâ ta si nggo abi na aseki ba na abi ba a di na, wre ku anishirr bu hi ba hen. A di na ukpa umbarr ku ki ttuttu na kye gbo da anishirr bu hi di aba ko vu angu gri. Ingga ko da ki imba a ka kpa azadi ambarr ka ba.
23370	MAT 6:19	“Si zu ki itu muwa aseki ka iwre ni ingbingbru inggi yi hen, a ta ri ambu, ka ri ìzzú, ka abayi ta hlo abubo wa nggarr na vu ka.
23373	MAT 6:22	“Ashishi a si nâ ta si ingba nu uru ku ukpa ku. Ashishi muwa ka ti sa akyekye, ukpa muwa ku uta la wre.
23375	MAT 6:24	“Unushirr uyirr ka si na undu ku atitiko aha hen. À ta karr uyirr wa na ta kpanye nu unuma wa, na ta kru isisu i uyirr na ta ka uyirr wa. Na anko ayiyirr ama yo, ùwà ka si ba itu imuwa ni narrnarr ku undu ku Abachi tuku izha inklo hen.
23376	MAT 6:25	“Ima yo di ingga i da di, imba bu si ri amarr ka inkindirr yi nggo imba ta ri ka imba ta so, ka iki yi nggo imba ta surr ttu ukpa hen. Iso tsitsirr ì si mri ila hen? Imba kye ukpa umba ku si wre na iki isurr hen?
23379	MAT 6:28	“Angginggi du imba so ri amarr ka iki isurr? Kye igbyarr iki iwre kye yi nggo i so to ni ijiji na. Isi di na undu inkindirr hen, ni si di warr iki isurr ku atu ambarr hen.
23386	MAT 7:1	“Ùwà bu si bre are ni itu i unuma hen, wre ku Abachi abu si bre amu ni itu muwa meme hen.
23388	MAT 7:3	“Ùwà so kye uvu unkunka ku nggo u rri ku uzumbirr ni ishishi ni kpamusu nu inkpunkpu unkunkurr yi nggo i kri ku ùwà ni ishishi.
23391	MAT 7:6	“Imba si nu amiyo inkindirr yi nggo i si i Abachi hen, nggo à ta kasarr na ta imba. Si ba inkindirr yi nggo si iwre zu ku anikpama hen, wre ba ta cha yi na aza na kasarr na nga imba hre.
23392	MAT 7:7	“Imba ti zhi, aba a ta ni imba. Zha, imba ta hi. Nggurr anko wa, aba a ta bwu ki imba.
23394	MAT 7:9	“Nu umi umba akiki, unggonggo ka nu uzuma ingbinta nggo uvuvurr wa ti zhi ma ila?
23398	MAT 7:13	“Rri ga ankonki wa nggo iywirr yi i si montonto. Kye ankonki wa nggo ta gri anishirr kuma nu uru ama yo su akplankpla na wre izirr. Anishirr shishemi a so ga wa.
23400	MAT 7:15	“Imba bi si so ba kahre hen, abi kpa are bi imu a se. A di nga ni imba ba na na chě nâ ta si aminta. Nu umi umbarr ku aba sa aniche.
23406	MAT 7:21	“A si su undurr wa nggo ti yo ingga di, ‘Atiko, Atiko’ nggo à ta rri ni ittu i Aki mungga wa nu unkplassu hen. Abangga ba nggo a si anishirr ba Abachi ba, aba yo si anishirr ba nggo a so di na inkindirr yi nggo Abachi nu unkplassu zha di a bu na yi.
23409	MAT 7:24	“I si meme yo, undurr wa nggo ti wo ure mungga ku ná nà inkindirr yi nggo ingga tsarr ma, uwa si nâ ta si unushirr wa nggo a me iko ima yi ni ingbinta.
23416	MAT 8:2	Uni lo ishi numa nga na ku ni kuttu ku na age̱ na da di, “Atiko, ùwà ti kpanye, ùwà bu di ingga wre.”
23417	MAT 8:3	Yesu à na ungo sa na ku na da di, “Ingga kpanye. Ùwà bu wre!” Nu unto ku ishi yi i huzzu ku.
23418	MAT 8:4	I Yesu ddu ma di, “Si da ku undurr inkindirr inggi yi hen. Tsi kuma ku tsarr itu muwa nu unikye wa ku, ni na aseki ka nggo Musa a da di abangga ba nggo a wre nu ulolo ku ishi a bu di na nggo, wre ku anishirr a bu hi di ishi i ssuzzu ku nu ukpa.”
23420	MAT 8:6	“Atiko, ugarr amungga nggo à kurr ki kurr mu ni iko. À se ni ivri kakami na ka si gɨ ki tsa hen.”
23421	MAT 8:7	Yesu ddu ma di, “Ingga bu nga ni du ma wre?”
23422	MAT 8:8	Ankpye abi ta iku wa ddu Yesu di, “Atiko, ingga klonyarr nggo ùwà kakuma ni iko mungga, kri ni inggya ni da ure yo mre, ugarr amungga wa ta wre.
23424	MAT 8:10	Nggo Yesu à wo ma na ku ayisurr na kasarr na ddu abangga ba nggo à ko ga ma di, “Ingga da ki imba, ni Israila mi ingga nise hi uni yo isisurr ma mi kye.
23427	MAT 8:13	Yesu ddu ankpye abi ta iku wa di, “Kuma ni iko, ugarr muwa à ta wre nu nggo ùwà kpanye.” Ugarr a ugo wa wre keke nâ ta si nggo Yesu da.
23431	MAT 8:17	Aseki angga ka wemi a si nâ ta su nggo Abachi à da na angu ka Ishaya uni kpa are wa da di, “A ba iklonyarr munta yi nu ulolo munta ku glo.”
23433	MAT 8:19	Unitsarr are numa à nga na ku ni ddu ma di, “Unitsarr, ingga ta ga uwa kuma nu unto ku nggo uwa ti kuma.”
23434	MAT 8:20	Yesu à ddu ma di, “Anihon a se na ahon, aminche a se ni ako, ingga Uvuvurr a Unushirr i sama nu unto ku ji kurr ni sa itu.”
23435	MAT 8:21	Unuma nu umi ku abiga ma ba à ddu ma di, “Atiko, di ingga ku zzu aki mungga nggo bari.”
23436	MAT 8:22	Yesu ddu ma di, “Ga mi, ni du abi kɨ a zzu ambarr bi kɨ.”
23439	MAT 8:25	Abiga ma ba gru ku si ma di, “Atiko, kpa inta ttungo! Inta ta gu!”
23440	MAT 8:26	Yesu à ddu ba di, “Imba ki isisu i angginggi meme? Iyo isisurr imba yi ì si ntsɨmi!” Na gru kri na glo unddunddu ku, amasirr wa a ji kurr, unddunddu ku tuku ankinkirr ka amasirr ka a ji kurr.
23441	MAT 8:27	Anishirr ba nu uddu ku a kye na ku ayisurr na da di, “Uwanggo à si ibibi unushirr ita inggi? Unddunddu tuku ankinkirr ka amasirr mi a wo ma!”
23443	MAT 8:29	Nggo a hi Yesu na nggarr iyi di, “Ùwà zha angginggi ni inta ba Uvuvurr a Abachi. Ùwà nye tsutsarr inta du azhibarr wa nise ma?”
23445	MAT 8:31	Anazhi ba barr Yesu di, “Ùwà ti ta han inta huzzu, ùwà bu turr inta ku surr ku anikpama angga ba.”
23446	MAT 8:32	Yesu ddu ba di, “Kuma!” Aba huzzu kru ko ku rri ku anikpama ba. Anikpama ba a kru ji ni igbre wa ku sarr kusurr ni inyi wa na kɨ nabo.
23450	MAT 9:2	Anishirr banu a ba ugo numa nggo ukpa ku ttu nu utakpa gri na nga ni Yesu ku. Nggo Yesu à hi iyo isisurr imbarr yi, na ddu ugo uni lo wa di, “Iziya, vu isisurr, Abachi nggurr ila ure muwa yi zhi.”
23451	MAT 9:3	Abitsarr na are ba re ni ikpa di, “Ugo nggo à ba du uwa si Abachi! Wanggo à si imarr na Abachi ku!”
23452	MAT 9:4	Yesu hi amarr ambarr ka, na da di, “Angginggi du imba i ri amarr ndanda ni isisurr imba yi?
23454	MAT 9:6	Ingga ta tsarr imba di Uvuvurr a Unushirr à se nu ukyekye ku nggurr ila ure zhi ni ingbingbru inggi yi.” Na kasarr na ddu uni lo wa di, “Gru, ba abubo a ikurr amuwa ni kuma ni iko!”
23457	MAT 9:9	Nggo Yesu à du unto kuma na ko kuma, na ku hi ugo numa nggo à yo ma du Matiyu, uwa à so nu uki ku kpa inklo imimi ku, na ddu ma di, “Ga mi.” U Matiyu à gru ga ma.
23459	MAT 9:11	Nggo anu Farrisi ba a hi meme na zhi abiga ma ba di, “Angginggi du unitsarr amba wa à so ri na abi la ure tuku abi kpa inklo imimi ba?”
23460	MAT 9:12	Nggo a so wo ba na gru da di, “Abangga ba nggo a si lo hen a si di zha uni ni ahun hen. Abi lo ngga a di zha uni ni ahun.
23462	MAT 9:14	Mre abiga bu Yohana uni zzu na amasirr ba a gru nga ni zhi Yesu di, “Inta na anu Farrisi ba di vu angu, anggi mu du abiga amuwa ba si di vu angu meme hen?”
23463	MAT 9:15	I Yesu ddu ba di, “Imba kye i ka wre, ikpikpa i uni garr he̱he̱ a bu so ni iyo, uni garr wa à ni se na ba? Iya! I ka si wre meme hen! Azhibarr wa so nga nggo a taka ba uni garr he̱he̱ wa mi wa glo na ba, aba taka vu angu.
23464	MAT 9:16	“A si di ba upri nkru uhe̱he̱ awarr sa ku ankru akuku hen. Nggo upri nkru uhe̱he̱ ku ti ngahre glo, i ingahre yi ta kri kakami na ankru kuku ka.
23466	MAT 9:18	Nggo Yesu à ni ko re na ba, ugo numa à si ankpye mu nu uki ku issubi ku, à gru nga ni kuttu ku Yesu na aza, na da di, “Uva mu nggo ttu ziza, ga mi ku sa ungo muwa ku na ku du ma à tasi ki ingga.”
23469	MAT 9:21	Ayamba wa da ni isisurr ima di, “Ingga ti sa ungo na ankru amaka, ingga ta wre.”
23470	MAT 9:22	Yesu kasarr na hi ma, na ddu ma di, “Ayamba, vu isisurr! Iyo isisurr imuwa nggi i du uwa i wre.” Na ankpu ayirr ayamba wa à wre.
23472	MAT 9:24	Yesu à ddu ba di, “Huzzu, imba wemi! Uva wa à si ttu hen, a so kurr si ina mu!” Aba wemi me̱ ma.
23475	MAT 9:27	Yesu gru nabo, na ta so kuma, anishirr aha banu aba akreshi a gru so ga ma, na so du hantu di, “Uvuvurr a Doda, kye inta na ashishi ka itito!”
23476	MAT 9:28	Nggo Yesu mirri ni iko yi, aba kreshi bangga ba a ga ma, uwa à ddu ba di, “Imba kpanye di ingga i ka du imba wre?” Aba kpanye di, “Yo-o, Atiko!”
23477	MAT 9:29	I Yesu ki ungo sa ba na ashishi na da di, “Du yi si nâ ta si iyo isisurr imba yi!”
23478	MAT 9:30	Ashishi ka a bwu ba. I Yesu gba ba utu kakami di, “Si bre ku anishirr hen!”
23481	MAT 9:33	Nu unto ku Yesu han izhi ndanda yi huzzu ku, uwa gru ko re. Anishirr ba nggo a se nu unto ku a ku ayisurr, na da di, “Inta nise hi inkindirr numa ma mi kye ni Israila.”
23482	MAT 9:34	Anu Farrisi ba gru ko re di, “Ugo nggo, à su uttu a aninkindirr, aba yo a nu ma ukyekye ku han izhi ndanda huzzu ku anishirr.”
23485	MAT 9:37	Na ddu abiga ma di, “Ikiri yi kri kaba abi hwa ba a si ntsɨmi.