23217	MAT 1:4	Ramu à si aki a Aminada. Aminada à si aki a Nashoni. Nashoni à si aki a Salimo.
23224	MAT 1:11	Josiya à si aki a Jekoniya na amuyirr ba. (Na ase ka nggo a vɨ anu Israila ba igarr yi na ko nu Babilo.)
23225	MAT 1:12	Nu ugo ku igarr ku nu Babilo: Jekoniya à si aki a Sheyalitiye. Sheyalitiye à si aki a Zerrubabe.
23230	MAT 1:17	Meme nggo, bazhi ni Ibrayi ku, kuma nu uttu Doda ku à si uka uwurr nu une̱. Na bazhi nu uttu Doda ku ko nu nggo a vɨ anu Israila ba na kuma nu Babilo a si uka uwurr nu une̱, na bazhi nu nggo anu Israila ba a kazhi nu Babilo nga ni ingri i Kristi yi, a si uka uwurr nu une̱.
23231	MAT 1:18	Ingri i Yesu Kristi inggi i si ma mi: Ayirr a Yesu wa à si Maryamu. A go ma zu ku ugo numa à ri Isuhu. Nggo Isuhu à nise gri ma nga ni iko ima, aba a gru kakye Maryamu à se ni ine. À si Izhi i Abachi iyo ì na ukyekye ukuma.
23233	MAT 1:20	Nggo Isuhu à ni so ri amarr akama meme, unitu a Atiko wa à nga na ku nu uzhila, ni da ku di, “Isuhu, uhanma a Doda, si kru isisu i ba Maryamu ki uwami hen. Kye, uvuvurr wa nggo à se ni ine ima yi nggo à zhi ni Izhi i Abachi. Si kà ma du hen.
23234	MAT 1:21	À ta ngri uvuvurr unuru. Nggo a ti ngri uvuvurr wa, uwa bu yo ma di Yesu. Kye, uwa yo à taka ni kpa anishirr ama ba ttungo ni ila ure imbarr yi.”
23237	MAT 1:24	Isuhu à kasi ni ina yi nggo, na na inkindirr yi nggo unitu a Atiko wa à da ku nggo. Na gru ku gri Maryamu na nga ni iko ima ki uwama.
23241	MAT 2:3	Nggo uttu Hirridu à wo meme, isisurr i vri ma kakami, anishirr ba wemi nu Urushalima a wo na vri meme.
23243	MAT 2:5	Aba a da ku di, “Nu Betalami, na anga ka Yahudiya, nâ ta si nggo Mika, uni kpa are Abachi wa à charr nggo, da di,
23244	MAT 2:6	“ ‘Betalami nggo à si ni imimi i Yahuda, nu nggo a kye ùwà kpachirr mi ni igbu yi na anga ka Yahuda ka, ùwà si unkpi mu ni igbu i Yahuda yi. Nu nggo nu umi umuwa ku yo a taka gri ankpye ssuzzu, ankpye uwama yo à taka gri ittu i anishirr a mungga bu Israila ba.’ ”
23246	MAT 2:8	Na ddu ba di, “Kuma nu Betalami ku zha uvuvurr wa kye. Nggo imba i ti hi ma imba bu kanga ni da ki ingga, wre ki ingga mi bu kuma ku kuttu gbyarr ku asa.”
23247	MAT 2:9	Nggo a wo uttu wa kre, na gru vu anko wa a so kuma nu Betalami na gru hi intsintse̱ yi nggo aba a so ga yi zhi na anza ambre wa i nggurr huzzu ba. I so ku ba ichi ku kukri nu unto ku nggo uvuvurr wa à se.
23248	MAT 2:10	Nggo a sa ashishi ni intsintse̱ yi, na gru so nyarr, na me̱ nyarr kakami.
23249	MAT 2:11	Nggo a mirri ni iko yi na hi uvuvurr wa na ayirr ama wa, Maryamu, na kuttu na chi ma. Na nu ma iki iwre, nggo i si i atuttu, nâ ta si ivi inkpu inklo i la nzarrnzarr nggo a yo yi di izinarriya, na àgà a inkinkurr wa nggo a di hun ingba wre aba yo wa di farrkinse tuku mârr
23251	MAT 2:13	Nu ugo ku nggo abichirr ba a kakuma, unitu a Atiko numa à nga ni Isuhu ku nu uzhila ni da ku di, “Gru, ba uvuvurr wa na ayirr wa ni kru ku sharri nu Masarr. Kye uttu Hirridu à ta gru zha anko a itsi ma ngu. Ku so nabo ingga nggo taka da ku uwa azhibarr wa nggo uwa taka gri ma ni kanga.”
23252	MAT 2:14	Nggo Isuhu à wo meme na gru ba uvuvurr wa tuku ayirr wa, na ga ibittu kuma nu Masarr,
23254	MAT 2:16	Hirridu kye anko a abichirr angga ba nggo a zhi na anza ambre lankarr. Na gru nu unfu ku zizo, na gru yo abi ta iku ba na da ba di a bu ngɨ ankparr amumarr aniru ba ase aha kaji nu Betalami tuku igbu i kago yi. Uttu wa na meme ni itu yi inkindirr yi nggo a wo zhi na abichirr ba ba na azhibarr a ime̱me̱ wa nggo intsintse̱ yi i huzzu.
23257	MAT 2:19	Nu ugo ku nggo uttu Hirridu à ttu, unitu a Atiko wa à nga ni da ku Isuhu zizo nu uzhila uwa à nise nu Masarr
23260	MAT 2:22	Nggo Isuhu wo du uvuvurr a Hirridu wanggo nggo a yo ma du Akelayo, uwa yo à hun ni imburr i aki yi nu Yahudiya, isisu i ki Isuhu ni kuma nabo. Abachi à re na ku zizo nu uzhila di a bu kakuma na anga ka Galili mu.
23261	MAT 2:23	Uwa kakuma ku so ni igbu wanggo nggo a yo ma du Nazareti, meme nggo inkindirr yi nggo abi kpa are ba a da i bu si ure ujiji di, “A taka yo ma du anu Nazareti.”
23262	MAT 3:1	Ni ivi yi nggo Yohana uni zzu na amasirr wa à gru ku di da ure ku Abachi na ankpuji a Yahudiya wa
23264	MAT 3:3	Uni kpa are wa, nggo a yo ma di Ishaya, à re ni itu i Yohana iyo da di, “Undurr numa à so du hantu na ankpuji di, ‘Ssu anko wa bi ku Atiko wa. Na anko wa ki ntto nggo a taka ni wre ku uzirr!’ ”
23268	MAT 3:7	Nggo Yohana à hi anu Farrisi na anu Sadusi shishemi nggo so nga di a bu ni zzu ba na amasirr, na ddu ba di, “Imba inkirr i andanda ànìwǎ! Unggonggo da ki imba di imba bu kru iha yi nggo Abachi à ta du yi nga ni imba ba nggo?
23273	MAT 3:12	A se nu umumu ku nggo a taka ni ze ingbingbi iki yi. Na ta vu ingbingbi izizi yi ku surr nu iwurr, na ta vu intinturr yi surr nu uru ku ri sese ku.”
23274	MAT 3:13	Na attuttu akama i Yesu à gru nga zhi na anga ka Galili ka, na ji kuma ni Yohana ku nu unddu inyi ku Joda ku, di a bu ku zzu ma na amasirr.
23275	MAT 3:14	Yohana à zha anko wa nggo uwa ta na du ma ka amarr ama ka sarr na kakuma, na ddu ma di, “Nggo ingga nggo kakuma nu ùwà yo ku du ùwà bu ku zzu ingga, ùwà kanga ni ingga ku?”
23277	MAT 3:16	Nggo Yohana à zzu Yesu kre, Yesu ta ko huzzu na amasirr wa, mre unkplassu ku ù bwu, i Yesu kakye na hi Izhi i Abachi yi i so ji zzu nâ ta si anddu, ni ji so ku.
23283	MAT 4:5	Nabo yo, Umimi wa à gri Yesu kuma nu Urushalima, Ìgbù ni Wre wa, na gri ma ku sa na anvinvri a Uki Unkpi ku Ibarr Abachi ku,
23286	MAT 4:8	Nu ugo kuma, ùwà gri Yesu na kuma ni igbre numa, nggo a ta kakami, na ku so tsarr ma inkpinkpye tuku iwre i ingbingbru yi.
23287	MAT 4:9	Umimi wa à ddu Yesu di, “Nggo ùwà ti kuttu ni gbyarr ki ingga asa, ingga ta nu ùwà aseki angga ka namri.”
23290	MAT 4:12	Nggo Yesu à wo di uttu Hirridu à du ba vu Yohana ku harr nu uki, na gru kakuma nu Galili.
23291	MAT 4:13	Na si so nu Nazareti zizo hen, na gru kuma ku so nu Kapanahu hinga ni inyi nu Galili wa na anga ka nu Zebulu tuku Nafitali.
23293	MAT 4:15	“Igbu nu Zebulu tuku Nafitali, nu unddu inyi ku, nu ugugarr ku inyi nu Joda, nu Galili, igbu a anishirr angga ba nggo a si si anu Yahuda hen!
23296	MAT 4:18	Nggo Yesu à so zirr ga unddu ku inyi nu Galili wa, na ku hi amuya aha banu. Uyirr wa à si Sima, nggo à di yo ma di Biturr, uyirr wa à si Andoro. A si abi vɨ ikikla na so surr azhizhi ka vɨ ikikla ka ni inyi wa.
23298	MAT 4:20	Nggo a wo meme na gru ankpa yirr ga ma, na kà azhizhi ka vɨ ikikla ambarr ka du.
23299	MAT 4:21	Nggo Yesu a so zirr ga inyi wa, na ku hi amuya aha abanu, Yakubu tuku Yohana, amumarr bu Zabadi aba a rri so nu uddu na aki ambarr wa Zabadi, na so zɨ azhizhi ambarr ka. Yesu à ddu ba di a bu ga ma.
23304	MAT 5:1	Na azhibarr numa nggo, Yesu à hi nggo anishirr ba a so nggurr bi, na gru kuma ni ine i igbre yi, na ku ji so. Abiga ma ba a nga ni so kago ma,
23316	MAT 5:13	“Imba yo si nâ ta si ima i ingbingbru yi. Nggo imarr i ima yi ti ka nado, aba ta na yi kingginggi na di yi ka ni marr zizo? Ima i ma sa nu undu zizo, aba ta ka yi kahre na cha na aza.”
23319	MAT 5:16	Na anko ayiyirr ama yo, imba bu du ina uzizi imba yi la ku anishirr nâ ta si uru ku nggo à ta hi ku we, wre ba bu gbyarr ku Aki amba nu unkplassu wa asa.”
23322	MAT 5:19	Meme nggo, undurr wa nggo ti kpa inkpi ure ivintsɨ iyirr chirr, na tsarr abanu du ba na meme, uwa taka su uvuntsɨ ni Ittu i Abachi yi. Nu ungo numa ku, undurr wa nggo à ti kru isisu i ure ku Abachi ku, na tsarr abanu mi du ba meme, uwa taka kpa inkpinkpye nu unkplassu.
23326	MAT 5:23	“Ni ima yo, ùwà ti gri inkindirr ta ku yo na agbugba a Abachi wa, ni ti ssu hi di ùwà kpala ku uzumbirr uniga numa,
23328	MAT 5:25	“Unushirr ti gri ure nga ni itu muwa na gri ùwà kuma nu unto ki ibre amu, ùwà zha ni ssubi na ku ni du azhi wa nise nggo imba ta kuma nu unto ku ibre amu ku. Nggo ùwà ti si na meme hen, uwa ta ba ùwà sa ku uni bre amu wa na ango, uwa ta kpa ùwà nu abi lo ukpa ba du ba kpa ùwà ku ttu nu uki.
23329	MAT 5:26	Nabo yo, ùwà ta kri, aba ta se iko muwa yi tsatsarr ku nu ba, ingga ko da ku ùwà.”
23334	MAT 5:31	“Ni ikuchi yi, imba wo nggo a di da di, ‘Undurr wa nggo à ti du uwa ta han uwama, uwa bu nu ma ungbamvu ku ingu igarr.’
23336	MAT 5:33	“Imba di wo nggo a di da ku anishirr ni ikuchi yi di, ‘Si na ki na angu aha ni inkindirr yi nggo ùwà da di ùwà ta na ku Abachi hen. Na, nâ ta si nggo ùwà ka da ni ime̱me̱ ba.’
23338	MAT 5:35	Ni si shi azhi ni imimi hen. Kye ì su ku unto ku sa aza. Ni si shi azhi nu Urushalima hen, kye à su ìgbù wanggo nggo Uttu unkpi wa à so gri ma nggo.
23348	MAT 5:45	Na meme, wre ku imba bu tsarr atu amba ki amumarr ajiji ba Aki amba nu unkplassu. Uwa yo à di du azhi wa la, na du ahru à ku ku anishirr andanda ba na azizi ba wemi.
23352	MAT 6:1	“Imba bu na ndindi. Nggo imba ti ta na inkindirr izizi, imba si na na ashishi ka anishirr, wre ba bu hi imba hen. Imba ti na meme, imba si ta kpa azadi na Aki amba nu unkplassu wa ku hen.
23353	MAT 6:2	“Nggo imba ti ta nu abi iha inkindirr, imba si vri unddu nâ ta si nggo abi na aseki wre ku anishirr a bu hi ba a di na nggo hen. A di vri ingba na aki ka issubi ka tuku na atsutsu ka igbu, wre ku anishirr a bu hi ba na nu ba inkpinkpye. Ingga da ki imba ure ujiji, abi na abama a ka kuchi kpa azadi ambarr ka ba.
23354	MAT 6:3	Nggo ùwà ti zi undurr ni inkindirr, ùwà bu si du undurr unuma mi hi du ùwà nggo i zi undurr ni inkindirr inggi yi hen.
23356	MAT 6:5	“Nggo imba ti barr, imba si na ina i abi na aseki wre ku anishirr a bu hi ba hen. A di nyarr i gru kri na ashishi ka anishirr na aki ka ibarr ka tuku na atu anko ka igbu ka na barr hantu, wre ku anishirr bu hi ba. Ingga ko da ki imba a ka kpa azadi ambarr ka ba.
23362	MAT 6:11	Ni inta ila iri imunta yi ni ivivi yi.
23363	MAT 6:12	Ni nggurr ila ure munta yi zhi ki inta, nâ ta si nggo inta di nggurr zhi ku abangga ba nggo a di kpala ki inta.
23367	MAT 6:16	“Nggo imba ti su nu umi ku ivu angu, imba bu si cha ashishi ni kye gbo nâ ta si nggo abi na aseki ba na abi ba a di na, wre ku anishirr bu hi ba hen. A di na ukpa umbarr ku ki ttuttu na kye gbo da anishirr bu hi di aba ko vu angu gri. Ingga ko da ki imba a ka kpa azadi ambarr ka ba.
23368	MAT 6:17	Nggo ùwà ti vu angu, ùwà ngla ashishi muwa ka ni varr itu muwa yi,
23374	MAT 6:23	Nggo ashishi muwa ka ti sa amimi, u ukpa muwa ku we u ta shi ibwu. Ni ima, ila uru yi nggo i so la ku ùwà, ùwà kye hi i ti si ibwu, ibwu ima i ta si kingginggi?
23375	MAT 6:24	“Unushirr uyirr ka si na undu ku atitiko aha hen. À ta karr uyirr wa na ta kpanye nu unuma wa, na ta kru isisu i uyirr na ta ka uyirr wa. Na anko ayiyirr ama yo, ùwà ka si ba itu imuwa ni narrnarr ku undu ku Abachi tuku izha inklo hen.
23387	MAT 7:2	Nâ ta si nggo ùwà bre amu ni itu i unuma aba a ta bre ni itu muwa meme. Agbugba wa nggo imba di tsarr ku abanu na wa, Abachi à ta tsarr ki imba na ama yo meme.
23392	MAT 7:7	“Imba ti zhi, aba a ta ni imba. Zha, imba ta hi. Nggurr anko wa, aba a ta bwu ki imba.
23394	MAT 7:9	“Nu umi umba akiki, unggonggo ka nu uzuma ingbinta nggo uvuvurr wa ti zhi ma ila?
23396	MAT 7:11	Nu ndanda umba ku mi, imba hi ini amumarr amba ba aseki azizi. Nggi Aki amba wa nggo se nu unkplassu ka na ki ngginggi? À ta nu abangga ba nggo barr ma inkindirr iwre!
23397	MAT 7:12	Na ku abanu nâ ta si nggo uwa zha da abanu bi na ku uwa. Uwanggo yo si itsarr yi we na Are ka Musa ka tuku nggo abi kpa are ba a da.
23400	MAT 7:15	“Imba bi si so ba kahre hen, abi kpa are bi imu a se. A di nga ni imba ba na na chě nâ ta si aminta. Nu umi umbarr ku aba sa aniche.
23407	MAT 7:22	Na Azhibarr a Ibre Amu wa, abanu taka ddu ingga di, ‘Atiko, Atiko! Kye inta i bre ku anishirr Ure ku wre ku Abachi ku ni isa muwa ni han izhi ndanda huzzu ku anishirr ni isa muwa ni na aseki ka ikagri shishemi’
23410	MAT 7:25	Nggo ahru wa ku i inyi wa ssu unddunddu u go kakami ni iko yi, iko yi si jaku hen, nggo a me yi ni ingbinta.
23412	MAT 7:27	Nggo ahru wa ku, inyi wa ssu, unddunddu ku u go kakami ni iko yi, iko yi ji jaku ku ankpu!”
23413	MAT 7:28	Nggo Yesu kre ibre ba are ka, anishirr ba a ku ayisurr ni itsarr yi nggo a so tsarr ba.
23415	MAT 8:1	Nggo Yesu kaji zhi ni igbre wa, akpukpa anishirr a ga ma.
23417	MAT 8:3	Yesu à na ungo sa na ku na da di, “Ingga kpanye. Ùwà bu wre!” Nu unto ku ishi yi i huzzu ku.
23419	MAT 8:5	Nggo Yesu mirri nu Kapanahu, ankpye abi ta iku numa nggo so gri anishirr ukrɨ uyirr, à zirr nga na ku, ni ko barr ma di,
23423	MAT 8:9	Ingga mi ko na undu nu ungo ku unuma nggo sa ankpye ni ingga ku, ni so gri abi ta iku abanu. Ingga ti ddu unuma di, ‘Kuma!’ uwa kuma. Ingga ti ddu unuma di, ‘Nga!’ uwa nga. Nggo ingga ti ddu ugarr mungga di, ‘Na inggi yi!’ uwa na yi.”
23424	MAT 8:10	Nggo Yesu à wo ma na ku ayisurr na kasarr na ddu abangga ba nggo à ko ga ma di, “Ingga da ki imba, ni Israila mi ingga nise hi uni yo isisurr ma mi kye.
23428	MAT 8:14	Nggo Yesu à mirri ni iko i Biturr na hi ayimbarr wa à vri na kurr ko wri kpakpa nu uki.
23429	MAT 8:15	Na ki ungo sa ku nu ungo, ukpa ku u wre ku, uwa gru na zzu ba ila.
23430	MAT 8:16	Ni ingbahru ima yi, aba gri ku Yesu abi ku anazhi ndanda shishemi, uwa du ba wre wemi.
23432	MAT 8:18	Nggo Yesu hi akpa anishirr wa ni ka ma yo na atsutsu, na da ku abiga ama ba di a bu cha ko nu ugugarr inyi numa ku.
23438	MAT 8:24	Na gru kakye unddunddu numa gru so go kakami na amasirr wa. Unddunddu ku ù kri kakami ni ta ankinkirr ka amasirr ka, nu ba uddu ku hlo kasarr ashishi. I Yesu so kurr ina.
23440	MAT 8:26	Yesu à ddu ba di, “Imba ki isisu i angginggi meme? Iyo isisurr imba yi ì si ntsɨmi!” Na gru kri na glo unddunddu ku, amasirr wa a ji kurr, unddunddu ku tuku ankinkirr ka amasirr ka a ji kurr.
23442	MAT 8:28	Nggo Yesu cha amasirr a kri ni inkla yirr wa, na kuma nu unddu inyi ku, hinga ni igbu nu Gadarra, na ji ga anko wa na anga akama. Anishirr aha banu abi di tsɨ ankparr agru zhi na abe na nga na ku. Anishirr angga ba a ki isisu na se na anazhi na atu ambarr wa, na di han anishirr, ni ga anko ama wa.
23443	MAT 8:29	Nggo a hi Yesu na nggarr iyi di, “Ùwà zha angginggi ni inta ba Uvuvurr a Abachi. Ùwà nye tsutsarr inta du azhibarr wa nise ma?”
23450	MAT 9:2	Anishirr banu a ba ugo numa nggo ukpa ku ttu nu utakpa gri na nga ni Yesu ku. Nggo Yesu à hi iyo isisurr imbarr yi, na ddu ugo uni lo wa di, “Iziya, vu isisurr, Abachi nggurr ila ure muwa yi zhi.”
23454	MAT 9:6	Ingga ta tsarr imba di Uvuvurr a Unushirr à se nu ukyekye ku nggurr ila ure zhi ni ingbingbru inggi yi.” Na kasarr na ddu uni lo wa di, “Gru, ba abubo a ikurr amuwa ni kuma ni iko!”
23456	MAT 9:8	Nggo anishirr ba a hi meme, isisu i ki ba, aba nyarr ku Abachi, nggo à nu anishirr ukyekye ukuma.
23457	MAT 9:9	Nggo Yesu à du unto kuma na ko kuma, na ku hi ugo numa nggo à yo ma du Matiyu, uwa à so nu uki ku kpa inklo imimi ku, na ddu ma di, “Ga mi.” U Matiyu à gru ga ma.
23459	MAT 9:11	Nggo anu Farrisi ba a hi meme na zhi abiga ma ba di, “Angginggi du unitsarr amba wa à so ri na abi la ure tuku abi kpa inklo imimi ba?”
23460	MAT 9:12	Nggo a so wo ba na gru da di, “Abangga ba nggo a si lo hen a si di zha uni ni ahun hen. Abi lo ngga a di zha uni ni ahun.
23464	MAT 9:16	“A si di ba upri nkru uhe̱he̱ awarr sa ku ankru akuku hen. Nggo upri nkru uhe̱he̱ ku ti ngahre glo, i ingahre yi ta kri kakami na ankru kuku ka.
23466	MAT 9:18	Nggo Yesu à ni ko re na ba, ugo numa à si ankpye mu nu uki ku issubi ku, à gru nga ni kuttu ku Yesu na aza, na da di, “Uva mu nggo ttu ziza, ga mi ku sa ungo muwa ku na ku du ma à tasi ki ingga.”
23470	MAT 9:22	Yesu kasarr na hi ma, na ddu ma di, “Ayamba, vu isisurr! Iyo isisurr imuwa nggi i du uwa i wre.” Na ankpu ayirr ayamba wa à wre.
23471	MAT 9:23	I Yesu rri kuma ni iko i ankpye yi. Na ku hi ba a so ba azhittu na nggurr ungo na angu na so yì kadada.
23473	MAT 9:25	Nggo anishirr ba a huzzu ku kri na abi ka, uwa mirri ku vu uva wa nu ungo gɨ, uwa à tasi.