23217	MAT 1:4	Ramu à si aki a Aminada. Aminada à si aki a Nashoni. Nashoni à si aki a Salimo.
23218	MAT 1:5	Salimo à si aki a Bowazi. (Ayirr ama wa yo à si Raha). Bowazi à si aki a Obedi. (Ayirr ama wa yo à si Rutu.) Obedi à si aki a Jesi.
23219	MAT 1:6	Jesi à si aki a Doda. Doda à si aki a Solomo. (Ayirr ama wa yo à si Basheba, ayamba a Urriya.)
23220	MAT 1:7	Solomo à si aki a Rehobowa. Rehobowa à si aki a Abija. Abija à si aki a Asa.
23224	MAT 1:11	Josiya à si aki a Jekoniya na amuyirr ba. (Na ase ka nggo a vɨ anu Israila ba igarr yi na ko nu Babilo.)
23225	MAT 1:12	Nu ugo ku igarr ku nu Babilo: Jekoniya à si aki a Sheyalitiye. Sheyalitiye à si aki a Zerrubabe.
23226	MAT 1:13	Zerrubabe à si aki a Abiyudu. Abiyudu à si aki a Eliyaki. Eliyaki à si aki a Azorr.
23227	MAT 1:14	Azorr à si aki a Zado. Zado à si aki a Akimu. Akimu à si aki a Eliyudu.
23228	MAT 1:15	Eliyudu à si aki a Eliyaza. Eliyaza à si aki a Matani. Matani à si aki a Yakubu.
23230	MAT 1:17	Meme nggo, bazhi ni Ibrayi ku, kuma nu uttu Doda ku à si uka uwurr nu une̱. Na bazhi nu uttu Doda ku ko nu nggo a vɨ anu Israila ba na kuma nu Babilo a si uka uwurr nu une̱, na bazhi nu nggo anu Israila ba a kazhi nu Babilo nga ni ingri i Kristi yi, a si uka uwurr nu une̱.
23232	MAT 1:19	Isuhu uruma wa, a si ni ikru isisu i Abachi ni isisurr ima, na kye ì si ta wre uwa bu ba Maryamu nggarr la na azhi hen, mre na ssu anko du uwa ta kà ma du, du anishirr si hi hen.
23233	MAT 1:20	Nggo Isuhu à ni so ri amarr akama meme, unitu a Atiko wa à nga na ku nu uzhila, ni da ku di, “Isuhu, uhanma a Doda, si kru isisu i ba Maryamu ki uwami hen. Kye, uvuvurr wa nggo à se ni ine ima yi nggo à zhi ni Izhi i Abachi. Si kà ma du hen.
23234	MAT 1:21	À ta ngri uvuvurr unuru. Nggo a ti ngri uvuvurr wa, uwa bu yo ma di Yesu. Kye, uwa yo à taka ni kpa anishirr ama ba ttungo ni ila ure imbarr yi.”
23239	MAT 2:1	À ngri Yesu nu Betalami na anga ka Yahudiya, ni ivi yi nggo Hirridu nggo à su uttu unkpi a atuttu ba na anga akama. Azhibarr anuma nggo aba gru kakye anishirr nggo a hi inkindirr ni itu i intsintse̱ a gru zhi na anza ambre mu na nga nu Urushalima,
23241	MAT 2:3	Nggo uttu Hirridu à wo meme, isisurr i vri ma kakami, anishirr ba wemi nu Urushalima a wo na vri meme.
23243	MAT 2:5	Aba a da ku di, “Nu Betalami, na anga ka Yahudiya, nâ ta si nggo Mika, uni kpa are Abachi wa à charr nggo, da di,
23244	MAT 2:6	“ ‘Betalami nggo à si ni imimi i Yahuda, nu nggo a kye ùwà kpachirr mi ni igbu yi na anga ka Yahuda ka, ùwà si unkpi mu ni igbu i Yahuda yi. Nu nggo nu umi umuwa ku yo a taka gri ankpye ssuzzu, ankpye uwama yo à taka gri ittu i anishirr a mungga bu Israila ba.’ ”
23246	MAT 2:8	Na ddu ba di, “Kuma nu Betalami ku zha uvuvurr wa kye. Nggo imba i ti hi ma imba bu kanga ni da ki ingga, wre ki ingga mi bu kuma ku kuttu gbyarr ku asa.”
23247	MAT 2:9	Nggo a wo uttu wa kre, na gru vu anko wa a so kuma nu Betalami na gru hi intsintse̱ yi nggo aba a so ga yi zhi na anza ambre wa i nggurr huzzu ba. I so ku ba ichi ku kukri nu unto ku nggo uvuvurr wa à se.
23249	MAT 2:11	Nggo a mirri ni iko yi na hi uvuvurr wa na ayirr ama wa, Maryamu, na kuttu na chi ma. Na nu ma iki iwre, nggo i si i atuttu, nâ ta si ivi inkpu inklo i la nzarrnzarr nggo a yo yi di izinarriya, na àgà a inkinkurr wa nggo a di hun ingba wre aba yo wa di farrkinse tuku mârr
23250	MAT 2:12	Abachi à gbye ku anishirr bi zhi na anza ambre ba utu nu uzhila ni ibittu di a bu si kakuma nu uttu Hirridu ku zizo hen. Aba a wo meme na ka ga anko anuma mu na kakuma na ako ambarr ka.
23251	MAT 2:13	Nu ugo ku nggo abichirr ba a kakuma, unitu a Atiko numa à nga ni Isuhu ku nu uzhila ni da ku di, “Gru, ba uvuvurr wa na ayirr wa ni kru ku sharri nu Masarr. Kye uttu Hirridu à ta gru zha anko a itsi ma ngu. Ku so nabo ingga nggo taka da ku uwa azhibarr wa nggo uwa taka gri ma ni kanga.”
23254	MAT 2:16	Hirridu kye anko a abichirr angga ba nggo a zhi na anza ambre lankarr. Na gru nu unfu ku zizo, na gru yo abi ta iku ba na da ba di a bu ngɨ ankparr amumarr aniru ba ase aha kaji nu Betalami tuku igbu i kago yi. Uttu wa na meme ni itu yi inkindirr yi nggo a wo zhi na abichirr ba ba na azhibarr a ime̱me̱ wa nggo intsintse̱ yi i huzzu.
23256	MAT 2:18	“A wo ukorr nu Rama, ukorr ku iyi. A si Rahila nggo à ko yì amarr ma; aba a ddu ma di a bu ba ttungo, uwa kà iba ttungo yi, amumarr ngga a kɨ ku.”
23257	MAT 2:19	Nu ugo ku nggo uttu Hirridu à ttu, unitu a Atiko wa à nga ni da ku Isuhu zizo nu uzhila uwa à nise nu Masarr
23258	MAT 2:20	di, “Gru, ba uvuvurr wa na ayirr wa ni kakuma ni Israila. Kye, abangga ba nggo a so di zha anko a ingu ma wa a kɨ kre ba.”
23259	MAT 2:21	Isuhu gru ba uvuvurr wa na ayirr wa na kakuma ni Israila.
23260	MAT 2:22	Nggo Isuhu wo du uvuvurr a Hirridu wanggo nggo a yo ma du Akelayo, uwa yo à hun ni imburr i aki yi nu Yahudiya, isisu i ki Isuhu ni kuma nabo. Abachi à re na ku zizo nu uzhila di a bu kakuma na anga ka Galili mu.
23263	MAT 3:2	di, “Imba kasarr ni ila ure imba yi, kye ittu i Abachi yi i ki ywhiywhirr!”
23265	MAT 3:4	Yohana à di surr iki yi nggo a na yi ni infunfu i alakurrmi, na di lo upri unggakpa na anklampi. Ila ima yi i su ìzì tuku utu ku anisso.
23266	MAT 3:5	Anishirr a di gru zhi nu Urushalima na nga na ku. Abanu di gru zhi na anga ka Yahudiya ka namri. Anishirr banu a di zhi ni igbu yi nggo kago inyi nu Joda wa.
23267	MAT 3:6	A nga ni di bre ila ure imbarr yi, uwa zzu ba na amasirr ni inyi nu Joda wa.
23269	MAT 3:8	Imba bu na aseki ka nggo a ta tsarr anishirr di imba i ka isisurr sarr ni ila ure imba yi.
23271	MAT 3:10	Ibre amu i Abachi yi ku abi la ure ba i ta i si nâ ta si nggo a ka ka iwra inggi sa ni izhizhi inkinkurr ta tse ba. Meme nggo, unkunkurr ku nggo u si klo inkpinkpo iwre hen, aba a ta tse ku ta yo, na ta sarr ku tu nu uru.
23272	MAT 3:11	“ Ingga zzu imba na amasirr, wre ku anishirr bu hi di imba i ka ba ttungo ni ila ure imba yi ba. Uwanggo nggo so nga nu ugo umungga a ta ni zzu imba ni Izhi i Abachi i Iwre yi tuku uru kye ma. Uwama a mri ingga kakami, nggo ingga si ma uni vu anggakpaza ama ka gri ku hen.
23274	MAT 3:13	Na attuttu akama i Yesu à gru nga zhi na anga ka Galili ka, na ji kuma ni Yohana ku nu unddu inyi ku Joda ku, di a bu ku zzu ma na amasirr.
23277	MAT 3:16	Nggo Yohana à zzu Yesu kre, Yesu ta ko huzzu na amasirr wa, mre unkplassu ku ù bwu, i Yesu kakye na hi Izhi i Abachi yi i so ji zzu nâ ta si anddu, ni ji so ku.
23278	MAT 3:17	Ukorr u zhi nu unkplassu ni da di, “Uwanggo yo à su Uzumu wa nggo ingga i kpanye na ku. Isisurr mungga yi i di nyarr na ku kakami.”
23280	MAT 4:2	Yesu à ku so ki ivi iso ine̱ (40) ni ibittu iso ine̱ (40), sama ni iri ila, iyo ki ma kakami.
23283	MAT 4:5	Nabo yo, Umimi wa à gri Yesu kuma nu Urushalima, Ìgbù ni Wre wa, na gri ma ku sa na anvinvri a Uki Unkpi ku Ibarr Abachi ku,
23290	MAT 4:12	Nggo Yesu à wo di uttu Hirridu à du ba vu Yohana ku harr nu uki, na gru kakuma nu Galili.
23291	MAT 4:13	Na si so nu Nazareti zizo hen, na gru kuma ku so nu Kapanahu hinga ni inyi nu Galili wa na anga ka nu Zebulu tuku Nafitali.
23293	MAT 4:15	“Igbu nu Zebulu tuku Nafitali, nu unddu inyi ku, nu ugugarr ku inyi nu Joda, nu Galili, igbu a anishirr angga ba nggo a si si anu Yahuda hen!
23294	MAT 4:16	Anishirr ba nggo a di so ni ibwu ashishi ambarr ka ta bwu, aba ta kye hi. Anishirr ba nggo a di so ni ibwu tuku ni iyu i ittu, abubo wa ta la ba.”
23295	MAT 4:17	Zhi na azhibarr ama wa Yesu gru di da ba ure ku Abachi ku di, “Imba kasarr ni ila ure imba yi. Kye ittu i Abachi yi i si ywhiywhirr mi!”
23296	MAT 4:18	Nggo Yesu à so zirr ga unddu ku inyi nu Galili wa, na ku hi amuya aha banu. Uyirr wa à si Sima, nggo à di yo ma di Biturr, uyirr wa à si Andoro. A si abi vɨ ikikla na so surr azhizhi ka vɨ ikikla ka ni inyi wa.
23297	MAT 4:19	Yesu ddu ba di, “Imba ga ingga yi, ni di ingga tsarr imba nggo imba ta gri anishirr nga ni ingga ku nâ ta si nggo imba di vɨ ikikla yi.”
23298	MAT 4:20	Nggo a wo meme na gru ankpa yirr ga ma, na kà azhizhi ka vɨ ikikla ambarr ka du.
23301	MAT 4:23	Yesu à zirr kago anga ka Galili ka na di tsarr ba na aki ka issubi ka, na so di bre ba Ure ku wre ku ni itu i ittu i Abachi yi, na du anishirr banu nggo se ni ivri a wre.
23302	MAT 4:24	Ure umaku u bwa kago anga ka Sirriya ka. Anishirr a gru vu abi lolo na nkanka na nga na ku. Abanu sa abi la, na abi se na anazhi, na abi tsɨ ankparr, na abangga ba nggo ukpa ku u ttu ga anga yirr. Yesu du ba a wre namri.
23303	MAT 4:25	Ima yo du anishirr shishemi a ga ma zhi na anga ka Galili ka na anga ka Igbu Iwurr yi nggo à yo yi di Dekapoli, na kuma nu Urushalima, tuku Yahudiya, tuku igbu yi nggo i si nu ugugarr ku inyi nu Joda wa.
23306	MAT 5:3	“Abangga ba nggo a hi di aba a klonyarr na age̱ ka Abachi, Abachi à yo ba angu azizi. Abachi nggo à hru ba ki Uttu ambarr!
23315	MAT 5:12	A ti na ki imba meme, imba bi me̱ nyarr ni bri nyarr yi, azadi amba ka a kri mwe nu unkplassu. Kye a na ku abi kpa are ba nggo a ku ki imba ichi iha yi meme yo.”
23317	MAT 5:14	“Imba se nâ ta si azhi wa nggo a la ku anishirr ba kago ni ingbingbru inggi yi. Ìgbù wa nggo a me ma ni itu yi igbre, ka si ka sharri hen.
23318	MAT 5:15	Unushirr ka si yo uru ni ingba nu uru na ba ungabu a ttu hen. Iya, a ta ba ma sa nu ssu, du ma la kago ku anishirr ba ni iko yi we.
23319	MAT 5:16	Na anko ayiyirr ama yo, imba bu du ina uzizi imba yi la ku anishirr nâ ta si uru ku nggo à ta hi ku we, wre ba bu gbyarr ku Aki amba nu unkplassu wa asa.”
23320	MAT 5:17	“Imba bu si kye di ingga nga nye kà Are ka nggo Musa na abi kpa are ba a tsarr imba glo hen. Ingga si nga i kà ka glo mu hen. Ingga nga nge du ka su jiji.
23321	MAT 5:18	Imba bu hi di nu nggo unkplassu ni imimi ta se, inkpi yirr ntsɨ a si ta tsu yi glo nu umi ku Are ka hen, bazhi ziza kuma ni ikikre i aseki yi.
23322	MAT 5:19	Meme nggo, undurr wa nggo ti kpa inkpi ure ivintsɨ iyirr chirr, na tsarr abanu du ba na meme, uwa taka su uvuntsɨ ni Ittu i Abachi yi. Nu ungo numa ku, undurr wa nggo à ti kru isisu i ure ku Abachi ku, na tsarr abanu mi du ba meme, uwa taka kpa inkpinkpye nu unkplassu.
23323	MAT 5:20	Ingga nggo ko da ki imba, imba ta si yo isisurr imba yi ni ga Abachi mri abitsarr na are ba, na anu Farrisi ba, ni ta si na inkindirr yi nggo Abachi zha di imba bu na yi hen, imba si taka rri ni ittu i unkplassu yi hen.”
23326	MAT 5:23	“Ni ima yo, ùwà ti gri inkindirr ta ku yo na agbugba a Abachi wa, ni ti ssu hi di ùwà kpala ku uzumbirr uniga numa,
23328	MAT 5:25	“Unushirr ti gri ure nga ni itu muwa na gri ùwà kuma nu unto ki ibre amu, ùwà zha ni ssubi na ku ni du azhi wa nise nggo imba ta kuma nu unto ku ibre amu ku. Nggo ùwà ti si na meme hen, uwa ta ba ùwà sa ku uni bre amu wa na ango, uwa ta kpa ùwà nu abi lo ukpa ba du ba kpa ùwà ku ttu nu uki.
23331	MAT 5:28	Ziza nggo, ingga ko da ki imba di, undurr wa nggo ti kakye ayamba ni isisurr iha du uwa ka zha wa ki ayamba ama, uwa kpala.
23332	MAT 5:29	A ti si ingbishi muwa i ungo ri nggi ta du ùwà kpala, ùwà ttu yi ta yo glo! I ta wre sha ùwà bu sama nu unto numa nu ukpa muwa ku, nu nggo ùwà ta rri nu uru namri.
23333	MAT 5:30	A ti si ungo ri muwa nggo u ta du ùwà kpala, ùwà bu ttu ku ta yo glo. I ta wre sha ùwà bu sama nu unto numa nu ukpa muwa du ku nggo ùwà bu rri nu uru namri.”
23335	MAT 5:32	Ziza nggo, ingga ko da ki imba di, unuru ta si vu uwama ni kurr ìga nu unuru numa ku hen, uwa bu si han ma hen. Uwa ti han ma, ihan ima i ta du ma ku garr unuru numa, ina ima i si ikpala. U undurr wa nggo ti garr ayamba wa, uwa mi à kpala.”
23337	MAT 5:34	Ziza nggo, ingga ko da ki imba di, imba bu si di shi azhi mi mremremu hen. Imba bu si shi azhi nu unkplassu hen. Kye u su unto ki iso ku Abachi.
23338	MAT 5:35	Ni si shi azhi ni imimi hen. Kye ì su ku unto ku sa aza. Ni si shi azhi nu Urushalima hen, kye à su ìgbù wanggo nggo Uttu unkpi wa à so gri ma nggo.
23339	MAT 5:36	Imba bu si shi azhi na atu a imba hen, nggo imba si hi ina infunfutu iyirr kaki ikikla ka ishishirr hen.
23345	MAT 5:42	Undurr ti barr ùwà inkindirr numa, ùwà bu nu ma. Undurr ti zhi ùwà uhla, ùwà bu nu ma.
23348	MAT 5:45	Na meme, wre ku imba bu tsarr atu amba ki amumarr ajiji ba Aki amba nu unkplassu. Uwa yo à di du azhi wa la, na du ahru à ku ku anishirr andanda ba na azizi ba wemi.
23349	MAT 5:46	Imba ti kpanye na abangga ba nggo a kpanye ni imba yo ba mre, imba ka kpa azadi na Abachi ku? Kye abi kpa inklo i imimi yi ba mi a di na meme!