23214	MAT 1:1	Iesusi Karaisira okyara mwataamama vahiro. Evarahaamuvavata Ntevitivavata mwitanahua mwia haivaqahuatana varura.
23216	MAT 1:3	Iutaava Peresikya Saraakya sova varuvaro mwitanahua nyova Temaava varura. Peresiva Hesaroninra qova varuvaro Hesaroniva Raminra qova varuvaro
23218	MAT 1:5	Saramoniva Mpoasira qova varura. Mpoasira mwia nrova Rehaapiva varura. Mpoasiva Ompetira qova varura. Ompetira mwia nrova Rutiva varura. Ompetiva Iesira qova varuvaro
23219	MAT 1:6	Iesiva Ntevitira qova varura. Ntevitiva nronraqama viro vunyaa vaisivanto varura. Ntevitiva Soromoninra qova varura. Soromoninra nrova tauraaqama kyero Iuraiaara nraatavanto varura.
23224	MAT 1:11	Sosaiaava Sekonaiaaravata mwia qatanramwuvata sova varura. Mwi entara mpo mwatanaahua ekyaa Isareri rupa kyeta sitaqita mwatukya mpo Papironini uro kyovaro
23229	MAT 1:16	Iaikopuva Iosepira qova varuvaro Iosepiva Mariaara mwia vaativanto varura. Mariaava Iesusira mwata tora. (Tirenramwu Iesusirara Karaisirave, Mesaiaave, Kotiva titai vaisirave tunanra.)
23230	MAT 1:17	Iesusi Karaisira kuaa okyara vahirero Evarahaamunraqaatairo Ntevitiraqaa mwia haivaqahua 14 nramwu mwi okyarahua varura. Ntevitiraqaatairo Papironini rupaqita uro kyo entaraqaa mwia haivaqahua 14 nramwu mwi okyarahua varura. Papironini rupaqita uro kyoraqaatairo Karaisiva qovara hu entaraqaa mwia haivaqahua 14 nramwu mwi okyarahua varura.
23231	MAT 1:18	Iesusi Karaisira mwatato okyarava mwataamama vahiro. Mwia nronra Mariaara Iosepira qati titovaro hia mwikyantiri nrohu vakya Mariaava taqovaro Kotira mwanraquravanto mwia nraaqiara mwuvaro mwiva nraaqiara tuaqama vura.
23232	MAT 1:19	Mwiva nraaqiara tuaqama viro varuvaro mwia vaativanto Iosepiva kyuqe vaisi ntapihi kyero nrohi varu vaisiva variqarora tiro, mwiva tiqaro, Nte nraakye qora suqaa Mariaara titaariro kyauruankyorave. Kyai mwia uqeta kyena titaariro quarive, tiro.
23233	MAT 1:20	Iosepiva mwitaama riero vaitero ruvaata taqe varuvaro Kotiva tito vaisiva, nyaamwunyaava mpovanto qovarama viro tiqaro, Ntevitira mwaaquo, Iosepio, hia aatu hiqara Mariaara varaante. Kotira mwanraqura mwiva nraahu mwia nraaqiara mwiharo mwiva nraaqiara tuaqama viho.
23234	MAT 1:21	I nraatavanto qoraisi nraaqiara mwata tairara e mwia nrutu nteqarama Iesusirave qiante. Iesusiva nraakye qora kyaahaqama nyatero mwihua uaqia hi kyaiqara uti quara nruka nyatero mwihua huvantu kyaaninranra tira, e mwia nrutu nteqara Iesusirave qiante, tura.
23235	MAT 1:22	Haaru Kotiva nai poropeti vaisi nroqitairo timwa to quava qutaa vahiarive tiro, Kotiva tito vaisiva qovarama viro mwitaa tura. Haaru Kotira qua qovarama kye varuva, poropeti vaisivanto mwitaama tiro:
23236	MAT 1:23	Nraakiara hia qoraisivatama kyero nrohiari nraakyeva nraaqiara tuaqama viro nraaqiara mwataananrove. Mwihua mwianra Imaanuerivave tivarave, tura. Imaanuerira mwi nrutura okyara vahirero mwataamama vahiro: Kotiva tirivata varivave, tura.
23237	MAT 1:24	Iosepiva vaitoraqitairo siviro mwiva Kotiva tito vaisiva tu quara riero mwiva tunte hiro Mariaara uro varatero varurama.
23238	MAT 1:25	Mwiva hia Mariaaravata nrohuvaro Mariaava qati variqiro viro uro qoraisi nraaqiara mwata tovaro Iosepiva mwia nrutu nteqaro, Iesusivave, tura.
23239	MAT 2:1	Herotiva nronraqama viro varu entara Mariaava Vetarahemini Iutia mwataqaa variqaro Iesusira mwata tero. Mwiva mwia mwata tero varuvata vaisi mponramwuvanto mpo okyara mpo okyara taqo vaisinramwuhua huari nri ntora vevasaita Ierusaremini nri ntora.
23240	MAT 2:2	Mwinramwuhua nri nteta kyapara hita tiqata, Nraaqiara mpo Iutaaqa ntaqikyiani vaisira tanave mwata taiharo variho? Tirenramwu huari nri ntainani variqata mwia qovora taqeta mwia nrutu tuaaherarera nrunrahuave, tita.
23241	MAT 2:3	Mwinramwuhua mwitaa tuvaro Herotiva mwivavata mwi quara riero nrihanrama viro mwiva mwianra airi nraato tiqaro varura. Ekyaa Ierusaremini varuhuavata mwi quara rieta airi nraato tiqata varuvaro
23242	MAT 2:4	Herotiva vaisi nronranramwuanra aakyara ntero. Kotira kyaiqa vara mwate varu vaisinramwuhua vunyaahuave, mwaanra okyara ti varu vaisihuave, mwiva mwihuara aakyara ntovata nrita ntuvaantuama varuvaro Herotiva mwihua kyapara hiro tiqaro, Tanave Kotiva titairaro tumuani nraaqiarara Karaisira mwia nrova mwia mwata taani mwatava vaiho? tiro.
23243	MAT 2:5	Herotiva mwitaa tuvata mwihua tiqata, Vetarahemi Iutia mwataqaave. Haaru Kotira qua qovarama kye varu vaisiva mwaa quara qara ntumwa tero tiqaro:
23244	MAT 2:6	Vetarahemi Iutia mwataqaa vahiaravave. Nraakye qoravanto iara hia qumina mwatukyave tivarave. Iqitairo nronra vaisivanto qovarama quaninranra tita, nraakye qoravanto iara nrutu vataa mwatukyave tivarave. Iqitairo vunyaa vaisivanto qovarama viro mwiva Kotira nraakye qora Isareriqaa kyuqema kyero ntaqikyiqiro quaninrave, turave. Haaru poropeti vaisivanto mwitaa turara tita, tire. Karaisirara Vetarahemiqi mwata taananrove turo, tita.
23245	MAT 2:7	Mwihua mwitaa tuvaro Herotiva tuqeta kyero mpo okyara mpo okyara taqo vaisinramwuhua nruhua nyaanrama kyero tiqaro, Taireve qovora mwiva qovarama viho? tiro.
23246	MAT 2:8	Mwitaa tuvata mwinramwuhua Herotira timwa mwuvaro riero mwiva mwinramwuhua Vetarahemini sitero tiqaro, Nkyenramwu uqinrakye mwi nraaqiarara puaa hirerata quate. Nkyenramwu mwia puaama kye taqetama vaakyama nivata nrumu timwa mpivaqe ntevata uro nraaqiara mwia nrutu tuaahera mwataankye, tiro.
23247	MAT 2:9	Herotiva mwitaa tuvata mwihua aanraqaa vi varuvaro qovoravanto vaakya mwihua huarivanto nri ntonani variqata taqova mwihua vuni mwiva nraante vuva uro nraaqiara mwiva varuraqa ra kyero mwiaqa vahura.
23248	MAT 2:10	Mwiaqaa vahuvata mwihua qovora mwia taqeta mpoqama kyeta qamwatora.
23249	MAT 2:11	Mwinramwuhua nraamwuqi vera nteta taqovaro nraaqiara mwiva nai nronra Mariaakyantiri varuvata mwihua taqetama mwatasata tori kyauru ravi variqata mwia nrutu tuaahereqatama mwia qamwata mwateta. Mwihua qamwata mwateta mwiaqaataita mpo inraikya mpo inraikya tuaqitai ohi kyeta koriqo ututo inraikyarave, munra kyuqe mwunta quani inraikyarave, vahamwenra kyuqerave, ohi kyeta mwatora.
23250	MAT 2:12	Mwia mwi kyeta varita vaite varuvaro Kotiva ruvaatakyaa mwihua timwa nyinro tiqaro, Hia Herotira uro timwa mwiate, tuvata mwihua sivita mpo aanraqaamateta nkyiari mwaatanianra nrumu ntanteta vurama.
23251	MAT 2:13	Mwihua vuvaro Iosepiva vaite varuvaro Kotiva tito vaisiva qovarama viro ruvaatakyaa mwia timwa mwinro tiqaro, Sivira ena nrahesi nraaqiaravata sitera Isipini aatu quante. Mwini uro variraqe nte qakyo uro mponanre qianinra riaante. Herotiva i nraaqiara puaama kyero ru kyarero uti variho, tiro.
23253	MAT 2:15	variqiro vi varuvaro Herotiva qutu vurama. Herotiva qutu vuvaro mwiaqaatairo haaru Kotira qua qovarama kye varu vaisiva tu quava qutaa vahurama. Haaru mwiva Kotiva mwataama tiho tiro: Nte Isipisaina ntena maaqu nraanraanrinro mwiva nriananrove, tura.
23254	MAT 2:16	Herotiva variqaro taqovata huari vu nri ntonanyaa vaisinramwu mwia qua nteqakye hia mwia timwa mwinraitita, vuvaro mwia mpoqama kyero raraqa tovaro variqaro uro mpo hu vaisihua sitero tiqaro, Ekyaa qoraisi nraaqiara taara ihi varaahuave, hia taara ihi varaahuave, Vetarahemini variahuavata, mwia vara ututu variahuavata, ekyaa ru taiqa kyaate, tiro. Mwiva qovoravanto qovarama vu entara huari vu nri ntonanyaahua timwa mwito quara rieqaro taara ihi varehuavata, hia taara ihi varehuavata, ru taiqa kyaate, tura.
23255	MAT 2:17	Mwihua ru taiqa kyaate tuvaro haaru Kotiva poropeti vaisi Ieremaiaara nroqitairo tu quava mwivauma vahiro. Mwataama tiro:
23256	MAT 2:18	Ramaa mwatukyaqitairo nronraqama kyero ntate variani quara nraakye qora rievarave. Tiri taatova Reseriva nai nraisiara ntate variananrove. Mwia nraisi ekyaa qutu virara tiro, mwia mwutukya qihaakya hiariva hia variraro mwiva nronraqama kyero ntate variananrove, tura.
23258	MAT 2:20	timwa mwinro tiqaro, Sivira nraaqiaravata, mwia nronravata, sita varera Isareri mwata Iutiaani nrumu ntantera quante. I nraaqiara ru kyarera hiahua qutu quavo, tiro.
23259	MAT 2:21	Mwitaa tuvaro Iosepiva siviro nraaqiaravata, mwia nronravata, sita varero Isarerinianra viro.
23261	MAT 2:23	Karirini uro mwatukya mpo Nasaretini nai nrahesi nraaqiaravata varura. Nasaretini uro varuvaro haaru Kotiva nai poropeti vaisinramwu nroqitairo tu quava qutaa vahiro. Mwi quava Iesusirara mwataama tiro: Nraakye qoravanto mwianra Nasaretinyaa vaisive tivarave, tura.
23263	MAT 3:2	Nkye uaqia hi kyaiqara uti varira qaqira kyaate. Kotiva nraakye qoraqaa ntaqikyiari entava qaumatoma vaiho, tura.
23264	MAT 3:3	Haaru Ioniva hia varu entara Aisaiaava poropeti vaisivanto variqaro mwi vaisiva qovarama quananrove tura. Aisaiaava Ioninranra mwataama tiro: Mwiva qumina mwatani variro aakyara ntero tiqaro, Nronravanto quani aanranra terama mwateta mwia aanra avuqavuma mwataivaro mwiva mwivauma qio quarive qiananrove, tura.
23265	MAT 3:4	Ioniva tuavaaqa ututova vahirero kameri quara mwia kyaahi nraahu vara kyero ututero reti tavaarana rupa tora. Mwiva hia kyara vara tu kyero nranraitiro, mwiva kainyaaqavata, voravanto kuruto nramanrinravata, nraahu nreqanro varura.
23267	MAT 3:6	nkyiari qora kyaiqa varora timwa qovarama kyovaro Ioniva Iotaani nramanriqi variqaro nramanri nyi varura.
23268	MAT 3:7	Ioniva variqaro taqovata Parisivantovata, Saitiusivantovata, nramanri vararerata mwiva hunani nruvaro mwiva mwihuara tiqaro, Nkye quaiha nraaqiaravantoma variavo. Kotiva nraakye qora rirera uti varihata tava nkyiara aatu ntuqema kyeta quate tihatave nkye mwaini nte hunani nriavo?
23269	MAT 3:8	Nkye qutaaqama kyeta uaqia hi kyaiqara qaqira kyarerata uti varivera, nkye kyuqe kyaiqa varaivaqe tire taqaare.
23270	MAT 3:9	Nkye hia nkyeta vaitutu hira qua tiqata, Evarahaamuva tiri tiqova varihatara tita, tire qio varuro, qiate. Kotiva qiove tirera, ori mwaanramwuhua vaisi tuemwa vita Evarahaamunra nraisi varivarave.
23271	MAT 3:10	Kotiva kyatari teqa kyarero kyaari okyaraqi terama taiho. Hia kyuqe tamwa riaaninra mwiva teqaaqama kyero kyairaro qiama itamwa kyaananrove, tiro.
23272	MAT 3:11	Nkye uaqia hi aanranra qaqira kyeta kyuqe hiani aanranraqaa nraahu virerata utuavana nte qumina nramanri nkyi nyi varuqo. Ni naakiara nrianriva Kotira mwanraqura nkyi nyiananrove. Mwiva qia itaaninra votihira nkyi nyiananrove. Mwiva nronravanto ni naatara kyaariva nriananrove. Nte qumina vaisi variqananra tina, nte hia qio mwia kyuqu nraamwu varaqina uro mwianinrave.
23273	MAT 3:12	Mwiva nai kyavoi kyauquqi tu varero kyakuma voti hira ntitata hirero uro ntero ntitatama kyero nronra nraahu nai kyavoiqotairo vaqitaqiro uro nai nraamwuqi vatero qumina kyapivata mwanrevata vaqitaqiro uro hia qipa quani qiaraqi tuto kyairaro itamwa kyaananrove, tiro. Ioniva mwi quara turama.
23274	MAT 3:13	Ioniva nramanri nyi varuvaro mwi entara Iesusiva Karirisairo Ioniva mwia nramanri mwianrive tiro, mwiva varura Iotaani nramanriqi viro.
23275	MAT 3:14	Mwiva mwini uro ntovaro Ioniva Iesusirara tiqaro, Qaqao, e nramanri ni mpiataara vaiharama e nianra nramanri ni mpiante ti variaro, tiro.
23276	MAT 3:15	Ioniva mwitaa tuvaro Iesusiva nai timwa mwinro tiqaro, Mate qati kyera nramanri nraahu ni mpiante. Kotiva avuqavu hi quara timwa taira, mwi quara tiretana riemwaqita virerave, tiro. Mwitaa tuvaro Ioniva eo timwa kyero Iesusira nramanri mwinro.
23278	MAT 3:17	nyaamwusairo quavanto tiqaro, Mwaa ni maaquve. Ni mutukyavanto mpoqama kyero mwianra vaiho. Nte mwianra qamwateqanama varuqo, tiro. Tura.
23279	MAT 4:1	Iesusiva nramanri varovaro Saataaniva mwia mwataara hiarive tiro, Kotira mwanraquravanto Iesusira vitaqiro uro hia vaisivata varura quminasata kyora.
23280	MAT 4:2	Kyovaro Iesusiva mwini 40 entara variqaro hia kyaravata nrovaro kyara nraataa huvaro varura.
23281	MAT 4:3	Kyara nraataa huvaro varuvaro Saataaniva nri ntero Iesusirara tiqaro, E qutaa Kotira mwaaquvanto varirera, ori mwaanramwunranra tiraro mpereti tuemwa virara nraante, tiro.
23282	MAT 4:4	Mwitaa tuvaro Iesusiva mwia nai timwa mwinro tiqaro, Qaqao, Kotira mpukuqi vahi quava tiqaro, Vaisivanto kyara nraaninranra nraahu riemwaqiro quariva hia qio qati variqiro quananrove. Mwiva ekyaa Kotira nroqitairo qiani quara riemwaqiro viqaro qioma qati variqiro quananrove, turave, tiro.
23284	MAT 4:6	tiqaro, E qutaaqama kyera Kotira mwaaquvanto varirera, mwaaqaataira mpua mwatani hatohira quante. Kotira mpukuqi vahi quava tiqaro, Kotiva iara rieqaro mwiva tirata nyaamwunyaahua iqaa kyuqema kyeta ntaqikyivarave, turave. E ena kyuqu oriqa ntuteqa kyerorave tita, nyaamwunyaahua nkyiari kyauquqo i tu vareta vivarave, turave, tiro.
23285	MAT 4:7	Saataaniva mwitaa tuvaro Iesusiva mwia nai timwa mwinro tiqaro, Qaqao, Kotira mpukuqi qua mpo vahiva tiqaro, Nronravanto i mwanriqavanto varirara tira, e hia mwia mwataara hiante, turave, tiro.
23287	MAT 4:9	E ni kyuqu tarani tumu ntira variqara ni nutu nraahu tuaahera matairera, nte ekyaa mwi inraikyara i mwianinrave, tiro.
23288	MAT 4:10	Mwitaa tuvaro Iesusiva nai timwa mwinro tiqaro, Qaqao, Saataanio, hiante quante, Kotira mpukuqi vahi quava tiqaro, Mwanriqavanto Kotiva nronravanto varirara tira, e mwia nrutu nraahu tuaahereqara mwia kyaiqa nraahu varaqira quante turave, tiro.
23289	MAT 4:11	Iesusiva mwitaa tuvaro Saataaniva mwia mwini kyero vuvata nyaamwunyaahua tumu Iesusira kyaahaqa hura.
23290	MAT 4:12	Iesusiva riovata Ioninra ntavaaqavu kyeta karavuqi kyaavaro variho tuvaro riero, Iesusiva nrumu ntantero Karirini vura.
23291	MAT 4:13	Mwiva mwini vuva hia uro Nasareti nai mwaatani variraitiro, uro Kapenaamini variqiro vura. Kapenaami mwiva Kariri kyaarera tokyasataa vahura. Mwi mwatava vahirero Sepiuraaninravata, Napatarairavata mwata vahura.
23292	MAT 4:14	Iesusiva mwini uro varuvaro haaru Aisaiaava Kotira qua qovarama kyo quava qutaa mwivau vahura. Aisaiaava haaru mwataama tiro:
23293	MAT 4:15	Nte Sepiuraaninra mwataravata, Napataraira mwataravata, tirerave. Mwi mwatava kyaarera tokyani vahirave. Iotaani nramanri vaiharo mwi mwatava uromwi vaihata mwi mwataraqa Kariri mwataqa mpo mwatanaa mpo mwatanaahua variarave.
23294	MAT 4:16	Mwihua kyokiraqi variqita vita, mwiaqaataita omwavanto nronraqama kyero itaaninra taqevarave. Mwihua kyokiraqi variavaro qutu qua okyarava mwihua ntumwaqu kyaihata variavaro mwiaqaatairo omwavanto ntuvaahama nyatarero uti varirave, tura.
23295	MAT 4:17	Mwi entaraqaatairo Iesusiva nai kyaiqa toharama kyero nraakye qora timwa nyiqiro viro tiqaro, Kotiva nraakye qoraqaa ntaqikyiariva qaumato vahirara tita, nkye uaqia hi aanranra qaqira kyaate, tiro. Turama.
23296	MAT 4:18	Iesusiva Kariri kyaarera tokyasataa viqaro taqovata qate vakye taaratana varura. Vakyaava Saimoniva mwia mpo nrutu Pitaava varuvaro mwia qatavanto Enturuva varura. Mwitanahua tavukya kyaiqa vare varuhua variqatara tita, mwitanahua nramanriqi vahe nte varura.
23297	MAT 4:19	Mwitanahua vahe nte varuvaro Iesusiva mwitanahuara tiqaro, Nkyetana ni naakiara ni pataqita nriate. Nkye tavukya vahe ntamwa kyeta varaantema kyetama nkyetana ni pataqita nrivaqena nte nkyi nyaamwutaarita nkye vaisi sitevarave, tiro.
23298	MAT 4:20	Mwitaa tuvata mate mwiqiara mwitanahua nkyiari vahe mwini kyeta Iesusira vataqita vurama.
23299	MAT 4:21	Mwitanahua mwia vataqita vuvaro Iesusiva pataqia viqaro taqovata vaisi mpotana Sepetira mwaaqutana Iemisivavata mwia qata Ionivavata varura. Mwitanahua mpotuqi variqata nkyiari sora Sepetiravatama kyeta vahe terahi varuvaro Iesusiva mwitanahua nyaanrama kyovata
23300	MAT 4:22	mwitanahua mate mwiqiara nkyiari mpotuvata nkyiari soravata mwini kyeta Iesusira vataqita vurama.
23301	MAT 4:23	Iesusiva Karirini mpo mwatukya mpo mwatukya nrohiqaro mwaanra nraamwuqi vera ntero variqaro mwakyaakya timwa nyiqanro Kotiva nraakye qoraqa ntaqikyiani quara, kyuqe qua timwa nyiqiro vi varuvata tauma rumpuara utuhuave, nriqa vuhuave, mwihua varuvaro Iesusiva mwihua kyuqema kyovata qio varura.
23302	MAT 4:24	Iesusiva mwitaamaqiro vi varuvaro mwia quavanto ekyaa Siriaani vuvata mwi mwatanaahua nkyiari nraakye qoraqa mpo qara mpo qarama kyero nriqa vuhua, tauma rumpuara utuhuave, nronraqama kyero nriqa vuhuave, vaana kyapata varuhuave, mwamwanta ntirintiri hi varuhuave, hini mwamwanta qutu vu vaisihuave, mwihua mwihua ekyaa sitaqita Iesusiva hunani uro kyovaro mwiva mwihua kyuqema kyovata qio varura.
23303	MAT 4:25	Iesusiva aanrani vi varuvata nraakye qora airivanto mwia vataqita vi varura. Karirisairove, Ntekaporisi mwatukyanramwuqitairove, Ierusaremisairove, Iutiasairove, Iotaani nramanri qarahi hisataasairove, nraakye qoravanto hisai hisaita ntuvaantuama vita mwia vataqita vura.
23306	MAT 5:3	Nte Kotiva hi inraikyarara vehiqamama varuqo ti vari nraakye qorahua mwihua varivaro Kotiva mwihuama kyuqema nyataananrove. Kotiva mwihuaqa ntaqikyiqiro vi varirata mwihua mwia nraakye qorama varivarave.
23307	MAT 5:4	Mwutukya uaqia hirata ntate varihua, mwihua varivaro Kotiva mwihuama kyuqema nyataananrove. Kotiva mwihua mwutukya qihaakyama nyataananrove.
23308	MAT 5:5	Tirema variqata hia nkyiarivata uaqiama nyaterara riehua varivaro Kotiva mwihua kyuqema nyataananrove. Kotiva mwaa mwatara mwihua kyaama tairara tita, mwihua mwia varevarave.
23309	MAT 5:6	Ntapihi kye nrohi okyarara kyakya hiarihua, mwihua varivaro Kotiva mwihua kyuqema nyatero mwi okyararaqo mwihua qioqama nyataananrove.
23310	MAT 5:7	Mpohuara po kye ti nraakye qorahua, mwihua varivaro Kotiva mwihua kyuqema nyatero mwihuara po kye timwa nyataananrove.
23311	MAT 5:8	Qutaaqama kye Kotira nraahu vataqi vihua, mwihua varivaro Kotiva mwihuama kyuqema nyataananrove. Mwi nraakye qorahuama Kotira taqevarave.
23312	MAT 5:9	Ntaqirera hivata vaitutu hi vari nraakye qorahua, mwihua varivaro Kotiva mwihua kyuqema nyataananrove. Kotiva mwihuara ni nraaqiarave tiratama varivarave.
23313	MAT 5:10	Kotirara rieqata ntapihi kye nrohi varivata mwia kyaara mwihua uaqiama nyate vari nraakye qorahua, mwihua varivaro Kotiva mwihua kyuqema nyataananrove. Kotiva mwihuaqa ntaqikyiqiro vi varirata mwihua mwia nraakye qorama varivarave.
23314	MAT 5:11	Nkye ni pataqi vi varivata mwia kyaara nkyiara uaqia hi quara timwaqi vita, nkyi uaqiama nyateta, nkyiara mpo qua mpo qua unra quave, uaqia hi quarave, nkyiara timwaqi vi varivata, nkye ni pataqi vi varivaro Kotiva nkyi kyuqema nyataananrove.
23315	MAT 5:12	Nkyi uaqiama nyataantema kyeta haaruvata vaisi mpo uhua Kotira qua qovara hu vaisihua uaqiama nyatorave. Nkyi mwitaama kyeta uaqiama nyataivata nkye qamwateqa variate. Kotiva nkyi kyaiqa kyuqe kyaiqara rieqaro mwia qiata nyaamwuni kyuqe inraikya nkyini terama tairave.
23316	MAT 5:13	Mwaa mwataraqa nraakye qora variavata nkye mwihua utaqaa variqata nkye hore votima kyeta variavo. Horevanto uaqiama viro hia qiakyaa hirera, hia qio qaiqaa utu kyairaro qiakyaa hiananrove. Horevanto uaqiama virera, qio uaqiama virave timwa kyeta mwia qaqira kyaivata nraakye qoravanto mwiaqaa ntamwaqita vivarave.
23317	MAT 5:14	Mwaa mwataraqa nraakye qora variavata nkye omwavanto itaintema kyeta variavo. Mwatukya mpovanto taaqiqaa vahiariva hia uqeta vahiananrove.
23318	MAT 5:15	Hia mpovanto omwa qupi kyero tave vara kyero mwia ntumwaqu tairave. Qaqao, nraamwuqi variahuavata ekyaa taqaate tiro, omwa qupi kyero virira nyaamwuni hiritairave.
23319	MAT 5:16	Nkye mwia votima kyeta nraakye qora suqaa qoqaa nrohiqata omwavanto itaintema kyeta variqita vivata mwihua nkye kyuqe kyaiqa vare varira taqeta, nkyi sova nyaamwuni varira mwia nrutu tuaaheraqita quate.
23320	MAT 5:17	Nkye nianra tiqata, Mosesiva timwato quaravata, poropeti vaisinramwuvanto timwato quaravata, vara qaqira kyarero nrivave, tivorave. Nkye nianra mwitaama kyeta nraato rievora. Hia nte mwihua qua qaqira taiqa kyarerave. Mwi quava qutaa mwivau vahiarive tina, ntevata nruvave.
23321	MAT 5:18	Nte nkyi timwa nyianinra riaate. Nyaamwuvantovata mwatavantovata taiqa viraro ekyaa mwaanra qua mwiva qati nraahu vahiqiro quananrove. Mwi quaraqitairo ekyaa quave pata uapaa qua mwi quavavata vahiqiro viraro ekyaa inraikyavanto qovarama quananrove.
23322	MAT 5:19	Mosesivavata poropeti vaisinramwuvantovata timwato quava vaiharo mpovanto mwi quaraqitairo pata uaqia nteqa kyero mpohuaravata tiqaro, Nkye mwi quara pata uaqia vahira qioma nteqa kyevarave, tirera, mwi vaisiva variro nyaamwuni Kotiva ntaqikyianinrani viraro Kotiva mwi vaisirara, E ni nraaqiara mwatumwi mpiato nraahu variaravama variaro, qiananrove. Vaisi mpovanto Mosesira quavata poropeti vaisi quavata riemwaqiro viqaro mpohuaravata mwi quara riemwaqita quate tirera, mwi vaisiva variro nyaamwuni Kotiva ntaqikyiani mwatukyarani viraro Kotiva mwianra, E ni nraaqiara nritarera virito variaravama variaro, qiananrove.
23323	MAT 5:20	Nte nkyi timwa nyinrenrave. Parisi vaisinramwuvata, mwaanra okyara qia vaisinramwuhuavata, mwihua nkyiari riemwa kyeta tiqata, Tire Kotira qua rieqata ntapihi kye nrohi varuro, ti variarave. Nkye hia mwihua nraatara kyeta kyuqe aanraqaa vivera, nkye Kotiva ntaqikyiani mwatukyaraqi hia qio vivarave.
23324	MAT 5:21	Haaru Mosesiva nkyi haivaqahuara timwato quara nkye mwi quara riaarave. Mwataama tiro: Hia mpora ru kyaante. Mpora ru kyaari vaisiva, mwiva quaqaa variananrove, turave.
23325	MAT 5:22	Mwiva mwitaa tura kyai nte qaiqaa nkyi timwa nyianri. Nai qata vakyaara raraqa taariva, mwi vaisivavata mpora ru kyaiva quaqaa varintema kyero quaqaa variananrove. Nte qaiqaavata nkyi timwa nyinrenrave. Nai qata vakyaara mwaaquvantove qiani vaisira mwia vitaqira uro nronra kaanasorinramwuvanto varinani kyairaro mwiva qua varaarive. Nai qata vakyaara e uera vaisivanto hia vu nraatovata vahivave qiari vaisiva, mwivavata mpora ru kyero qua varaintema kyero qua varairaro mwia uro qutu quahua vi mwatara qiaqi tuto kyaananrove.
23327	MAT 5:24	Kotira mwinrenra hina inraikyara mwiaqaa qati vatera, uro ena qata vakyaa mwiavata variqara mwi quara nraante timwa ntapihi kyera mwiaqaataira uro mwi inraikyara Kotira mwiqanra qamwata mwataante.
23328	MAT 5:25	Mpovanto iqaa qua vatarero i vita varero ko nraamwuqiara virara mwikyantiri aanrani viqarama qamwanrama kyerama mwi quara ntapihi kyaante. E hia mwitaa hiraitira, ko nraamwuqi viraro ko rie vari vaisiva iqaa qua vatero pipo titairaro i vitaqiro uro karavuqi kyaananrove.
23329	MAT 5:26	Nte qutaa qianinra riaante. E karavuqi variqira vira karavu kyoqaa hiqara hia ekyaa mwi munimanra kyairaro hia qio i qamwanrama titairara vinanrave, tiro. Iesusiva mwi quara turama.
23330	MAT 5:27	Iesusiva mwitaa timwa kyero mwiva mwihua timwa nyinro tiqaro, Haaru Mosesiva timwato quara mpo qua nkye riaarave. Mwi quava mwataama tiro: Hia mpora nraatavata mpora vaativata api nrohiante, turave.
23331	MAT 5:28	Kyai nte qaiqaa nkyi timwa nyiankye. Vaisivanto nraakye taqero nai nraatoqitairo nraahu riero, Nte mwiavata nrohina variataarave, qianinranra Kotiva tiqaro, E vaakyama nraata vaati ntuqema kyera hiaro, timwa kyero mwi vaisiraqaa qua vataananrove.
23332	MAT 5:29	Mwianra rieqara e kyaatutanyaa vuqotaira taqe variqara uaqia hi kyaiqara uti varirera, qaiqaavata mwitaamaqina quankyo tira, mwia vauru kyera qaqira kyaante. E vu kuaiku nraahu vahirara hia uaqia hi kyaiqara utiraitira, nyaamwuni qioma vinanrave. E vu taaratana vahiariva uaqia hi kyaiqara utuqira vira nraakiara qutu viraro i qia nronra itaaninraqi tuto kyaananrove.
23333	MAT 5:30	E kyauqu kyaatutaqotaira uaqia hi kyaiqara uti varirera, e mwitaamaqina quankyo tira, mwia teqa kyera qaqira kyaante. E kyauqu kuaiku vahiariva hia uaqia hi kyaiqara utiraitira, nyaamwuni qioma vinanrave. E kyauqu taaratana vahiariva uaqia hi kyaiqara utuqira viraro i qia nronra itaaninraqi tuto kyaananrove.
23334	MAT 5:31	Haaru Mosesiva timwato quava mwataama tiro: Vaisivanto nai nraata qaqira kyarero hiqaro nai nraata qara mpo mwinro, Nte mwia qaqirama kyauqo, timwa kyero qara mwiananrove, turave.