23215	MAT 1:2	Nu ra Abraham bim 'bʉ a n'da rá ts'ʉnt'ʉ ngue ra Isaac. Nu ra Isaac xø bim 'bʉh rá ts'ʉnt'ʉ, ra Jacob a. Nɛ nu ra Jacob xø bim 'bʉh yʉ́ ts'ʉnt'ʉ. Nu'a n'da ra Judá a nɛ'ʉ yʉ́n 'yohʉ. Nɛ gue'ʉ bi xąndgahe ʉ dyʉ ją'i israelgähe, dyʉ judíohe.
23224	MAT 1:11	Nɛ nu ra Josías, xø bim 'bʉh rá ts'ʉnt'ʉ ra Jeconías a, nɛ'ʉ yʉ́n 'yohʉ. Nɛ gue'ʉ yʉ pa bi ts'ix ʉ ma mi israelhe dyʉ judíohe bʉ ja ra häi Babilonia. Bi zix yʉ́n sʉihʉ.
23238	MAT 1:25	Pɛ him 'bexque njuąntho bim 'bʉhmi, ja gue'bʉ bim 'bʉh rá ts'ʉnt'ʉ ra María. Nɛ nu ra José bʉya bi xih rá thuhu ra Jesús a ra t'ʉhni bim 'bʉi.
23247	MAT 2:9	Nɛ nu'ʉ yʉn 'yohʉ bʉya bi mba da hyoni hapʉ bim 'bʉ a ra 'uɛre, nɛ xø bi nɛqui mahøn'a a ra sø xpí nu bʉ yʉ́ häi. Nɛ i 'bɛt'o a. Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ Belén, bin säya a ra sø bʉ din 'yɛ̨'t'ui a ra ngu nubʉ mí 'bʉ a ra 'uɛre.
23249	MAT 2:11	Nɛ bi yʉt'ambo, bi nu a ra 'uɛre nɛ ra María rá mbe. Nɛ bin dąnyahmu, bi dąnde a ra 'uɛre. Nɛ 'bexque bi xo't' yʉ́ 'bɛni bá tu, nɛ bi un yʉn t'unni a ra 'uɛre ngue ɛ̨mmɛ xʉn ngu di muui. Bi unna n'da ra oro, nɛ rá ndɛga ra za bi unni, nɛ n'da ra 'yɛ̨thi yʉman'u.
23268	MAT 3:7	Nɛ xʉn ngu ma ngʉrpihe dyʉ israelhe, dyʉ judíohe, bi zøm bʉ mí 'bäh ra Xuua ɛ̨na din xixyą ʉ. Nu'ʉ 'da yʉ fariseo ʉ, nɛ ʉ 'da yʉ saduceo ʉ. Nɛ nu ra Xuua bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Nu'ahʉ tengu'bʉ ni mɛnihʉ yʉ pozʉ nguetho gyʉ tontohʉ. To'o bi xi ahʉ gua ɛ̨hmbʉ ua ngue gua 'dahmbʉ bʉ ja ran ʉnbi xʉn ʉ tho, bi 'yɛ̨na.
23282	MAT 4:4	Nu ra Jesús bi dąti: ―Hin ga øt'ä a, bi 'yɛ̨na. Nguetho mán t'o't'i bʉ ja rám hman Oją, hinga hønt'a ra hmɛ dám 'bʉh yʉ ją'i pɛ nɛ a gätho i ma Oją, bi t'ɛ̨mp'a ra zįthu.
23295	MAT 4:17	Nɛ nu ra Jesús bi dʉ'mi bi mam bʉ rám hma nɛ bi 'yɛ̨na: ―Dami päh nin 'yomfɛ̨nihʉ nangue yʉ ts'oqui, ngue da zä di manda ua rá ts'ɛdi Oją bi zøcua guí 'bʉhmbʉ, bi 'yɛ̨mb yʉ ją'i a ra Jesús 'bʉ mim 'bʉpʉ.
23318	MAT 5:15	Ngutho n'da ra sibi, hingui sä da mba ma cʉ't'i bʉ ja ra huada 'bʉ da mba ma søque, i jatho da t'ɛ̨xpʉ m'batho, janangue'a di yot'i gätho 'bʉpʉ.
23322	MAT 5:19	Janangue'a madí ts'ʉtho maha a ram hma ngue hingui nde da 'yʉrpa ra güɛnda n'da, nɛ i xi ʉ mi'da ngue din jabʉ da 'yøt'e, pɛ zi ts'ʉtho rá ts'ɛdi di nɛqui bʉ bí ja rá ts'ɛdi Oją bʉ mahɛ̨ts'i 'bʉ. Pɛ nu'ʉ di ją'ts'i gätho ʉ mam bʉ ja rám hma Oją, nɛ i xi ʉ mi'da ngue din ja bʉ da 'yøt'e, nɛ man'da xʉn ngu rá ts'ɛdi di nɛqui bʉ bí ja rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23332	MAT 5:29	Janangue nu'bʉ i ja a i ut'ahʉ ra ts'oqui, pɛ gui sąmzɛhɛ ni mbʉihʉ madague'bʉ guím bɛ̨mhbʉ ɛ̨mmɛ xʉn ʉ 'bʉ gui 'yɛshʉ. Tengu'bʉ xquí hyą'a n'da ni dähʉ nɛ xquí 'yɛmhbʉ bʉ ma'ueni nɛ xquí n'dadä thohohʉ, uague tengu'bʉ xquí hyɛc'a nin 'yɛihʉ nɛ xquí 'yɛmhbʉ bʉ ma'ueni nɛ xquí n'da'yɛ thohohʉ. Pɛ man'da xʉn ho guin nuhʉ nangue gá 'bɛhmbʉ yʉ ts'oqui, xinda gue'bʉ xquí 'yøthʉ yʉ ts'oqui nɛ xquí 'bɛhmbʉ ran ho maząi bʉ ja ra sibi.
23344	MAT 5:41	Nɛ nu'bʉ i si ahʉ gui tuspahʉ rá 'bɛni n'da ra ją'i n'da ora, xʉn ho 'bʉ nyo ora gui tuxhʉ a rá 'bɛni.
23348	MAT 5:45	Nɛ nu'bʉ ngubʉ gui 'yøthʉ, 'da'angu gá 'yøthʉ a ma Tahʉ 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i ngue bá pɛnh ra 'ye nɛ ra hyadi. Pɛ hinga hønbʉ 'bʉ ʉ yʉ hocją'i gue i so ra 'ye nɛ ra hyadi, pɛ nɛpʉ i 'bʉh yʉ ts'om'bäi, bi 'yɛ̨na.
23349	MAT 5:46	Pɛ nu'bʉ hønt'ʉ to'o di huɛ̨c'ahʉ guidí huɛ̨jʉ, 'bɛ'a gue gá tąhmbʉ 'bʉ ngubʉ gá 'yøthʉ. Pɛ nɛ n'dat'a gá 'yøthʉ ʉ yʉ ziyate hyącahäi.
23353	MAT 6:2	Nɛ nu'bʉ guín nde gui fäxhʉ n'da ra hyoya, hin gui 'yøthʉ ngue da nu ahʉ yʉ ją'i, tengu øt'ʉ di yorpa a im bɛ̨ni 'bʉ di un'na n'da ran t'unni yʉ hyoya, ngue di um bʉ ja yʉ niją o guepʉ ja yʉ 'yu ngue in nde da 'yɛ̨spa yʉ ją'i 'bɛ'a i øt'e. Majuąni dí xi ahʉ, ya hønt'a ran 'yɛ̨ts'i bi dąha 'bʉ ngubʉ i øt'e, bi 'yɛ̨na.
23354	MAT 6:3	Pɛ nu'bʉ i ja a guí nde gui unhdʉ n'da zi hyoya, nde'bʉ hin gui xihmbʉ ʉ mi'da 'bɛ'a gá 'yøthʉ.
23375	MAT 6:24	Nɛ xø bi 'yɛ̨na: ―Nɛ hingui sä dim 'bʉ i yoho yʉ́ hmu n'da ra 'yɛ̨hɛ. Nguetho nu'bʉ yoho yʉ́ hmu i 'bʉ a n'da, nu'a n'da da numanho, nɛ nu'a man'da hin da numanho. Uague nu'a n'da da hyumbi dim pɛhmi a, pɛ nu'a man'da da zocpa thoho rá 'bɛfi a. Janangue'a hingui sä yoho yʉ́ hmu da dɛn'na n'da. Hingui sä da 'yɛ̨mp Oją rá Hmu 'bʉ i numanho ʉ yʉ mbɛti, nguetho tengu'bʉ rá hmu a ra mbɛti, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23378	MAT 6:27	Nɛ ha guím bɛ̨mhbʉ man'da nya'a gam 'bʉhmbʉ ua ja ra ximhäi 'bʉ ɛ̨mmɛ guím bɛ̨ndumbʉihʉ 'bɛ'a gätho guidí 'bɛhmbʉ.
23385	MAT 6:34	O guím bɛ̨ndumbʉihʉ, o guí ɛ̨mhbʉ: “'Bɛ'a da zä ga øthʉ 'bʉ nixudi.” Pɛgue gui tømhbʉ, 'bɛ nixudi ja gui pąhmbʉ bʉya 'bɛ'a da zä gui 'yøthʉ. N'da pa ngu n'da pa i ja 'bɛ'a din ja, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23387	MAT 7:2	Pɛ nu'bʉ guídi yąfʉ ʉ mi'da ngue guím bɛ̨mhbʉ hønsɛ ahʉ xʉn ho ahʉ, pɛ Oją hin da numanho ahʉ 'bʉ. Nɛ 'da'ingu da 'yøt'ahʉ Oją tengu gá 'yørpahʉ ʉ gá yąfʉ, bi 'yɛ̨na.
23393	MAT 7:8	Nguetho nu'a to'o da 'yädi, Oją di un'na bi 'yäpi. Nɛ nu'a to'o ja a i honi, di und Oją a i honi. Nɛ nu'a to'o da hyoni da socpa n'da ra goxthi njut'i thoho, Oją da xocpa a, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23407	MAT 7:22	Nɛ nu'bʉ bi zøn ra pa ran juąnbi 'bʉ rán zɛgui, xʉn ngu da mbarqui da 'yɛ̨ngui: “Ma Hmu, nugähe dá mamhbe a nim hma, nɛ nangue ni thuhu dá hømhbe thi yʉ zįthu, nɛ nangue ni thuhu xʉn ngu yʉn t'øt'e mixte dá øthe,” da 'yɛ̨ngui.
23411	MAT 7:26	Pɛ nu'a to'o i ø'a dí ma nɛ hingui ʉrpa ra güɛnda a, i øt'e tengu bi 'yøt'a n'da ran 'yohʉ ngue ra 'yąmbʉi, nɛ bi hyøh rá ngu bʉ mi ja n'da ra 'bomu.
23417	MAT 8:3	Nɛ nu ra Jesús bʉya bi uąt rá 'yɛ bi dädi nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―I jagä ra pähä ngue 'bex da zä i. Dami yą́ni. Nɛ nu'bʉ mí 'yɛ̨mbi, 'bexgue bi yąn'a ran 'yohʉ.
23420	MAT 8:6	bi 'yɛ̨mbi: ―Nu'i grá Hmu, nu n'da ma 'yɛ̨hɛ i 'bɛm bʉ ja ma ngu, i ts'a rá ją'i, hingui sä di 'yąni, ɛ̨mmɛ xʉn 'doni, bi 'yɛ̨mbi.
23422	MAT 8:8	Pɛ nu ra hmudofʉi bʉya bi 'yɛ̨mbi: ―Hingui jatho gui mba bʉ ja ma ngu, grá Hmu, nugä hin dí sʉcä tengu e nɛ hin drá judíogä. Pɛ dí pądi ngue i ja ni ts'ɛdi zɛhɛ, ngue nu'bʉ guim ma da yąni, nɛ 'bexgue da yąni, bi 'yɛ̨na. Tengu thohogä bin 'dac'i ts'ʉ man t'ɛ̨di, nɛ nu'bʉ i ja 'bɛ'a dí xi ʉ ma dofʉi nɛ'ʉ ma 'yɛ̨hɛ, 'bexgue 'dahmantho in ja. Nɛ ngutho i, da zä guim mantho ua nɛ 'bexgue da yąm bʉya, bi 'yɛ̨n'a ra hmudofʉi.
23432	MAT 8:18	Nɛ nu'bʉ mín nu ra Jesús ngue ɛ̨mmɛ xʉn ngu yʉ ją'i mi 'bäpʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: ―Masque xʉn ho 'bʉ ga thohmbʉ 'danguadi ra dądehe, bi 'yɛ̨na.
23434	MAT 8:20	Nɛ bi dą a ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Pɛ nu yʉ haho i ja yʉ́ ngu nɛ yʉ doja i ja hapʉ da 'yoi. Pɛ nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, hin'yʉ ma ngungä ua, bi 'yɛ̨mthoho ra Jesús.
23435	MAT 8:21	Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a man'da ra ją'i min 'yohʉ bʉya: ―Ma Hmu, dami tøcpi ts'ʉ, 'bɛ ga äcä ts'ʉ ma ta nɛ ga tɛn'na bʉya, bi 'yɛ̨mbi.
23436	MAT 8:22	Bi dą'a ra Jesús, bi 'yɛ̨mbi: ―Tɛnga maha, nu'ʉ xʉn du da 'yä ʉ 'bʉpʉ, tengu'bʉ nɛ ʉ xʉn du ʉ, bi 'yɛ̨na.
23439	MAT 8:25	Nɛ bi 'yä ʉ yʉ́ xädi nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Gra Hmu, dami nuhu, guin yąnje, nguetho ya in nde ga tonthʉ mbo ra dehe, bi 'yɛ̨mbi.
23442	MAT 8:28	Nɛ nubʉya bi zøm bʉ 'danguadi ra dądehe bʉya, nguepʉ ra xɛqui Gadara. Nɛ 'bex bá ɛ̨pʉ yoho yʉn 'yohʉ ngue min 'yohʉ yʉ zįthu, nɛ mán ts'utho ʉ, tengutho ʉ yʉ zate. Mí 'bʉpʉ ja yʉn 'yägui ʉ, janangue'a nu yʉ ją'i i su da thopʉ hänbʉ ja ran 'yägui. Nɛ 'bex bá ɛ̨'ʉ yʉn 'yohʉ bin c'athʉ a ra Jesús, nɛ bi mbafi:
23443	MAT 8:29	―'Bɛ'a gní 'yɛ̨cua gra Jesús, rá Ts'ʉnt'ʉ i Oją. Ha cpí 'yɛ̨hɛ gui ʉngahe, nɛ hinga na søn ra pa gui ʉngahe, bi 'yɛ̨n yʉ zįthu min 'yohʉ ʉ yʉn 'yohʉ.
23446	MAT 8:32	―Ni mbähä, dami cʉthʉ nʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. Nɛ nu yʉ zįthu bʉya bi bøm bʉ ja rá mbʉi ʉ yʉn 'yohʉ, nɛ 'bexgue bi yʉrpʉ 'bʉh yʉ ts'ʉdi. Nɛ nu yʉ ts'ʉdi bʉya bin tihi nɛ bi gąpʉ ja ra nguani, him bi zä bin säya, nin uɛ̨m bʉ ja ra dehe, bim 'bɛpʉ.
23449	MAT 9:1	Nɛ nu ra Jesús bʉya, xø bá hu mahøn'a ra mbosa, bá peng bʉ 'danguadi ra dądehe. Bi zøm bʉ ra hnini mi 'bʉi.
23452	MAT 9:4	Pɛ nu ra Jesús 'bex bi bądi 'bɛ'a mim bɛ̨n'ʉ yʉ xänbate niją, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Hingui ho guím bɛ̨mhbʉ mbo ni mbʉihʉ, ngue guí ɛ̨mhbʉ hingui ho 'bɛ'a dá øt'ä, bi 'yɛ̨na.
23453	MAT 9:5	Ha guím bɛ̨mhbʉ nte ní mbatho dá xicä ran 'yohʉ, ngue rá ts'oqui ya dá punbi. Ha guím bɛ̨mhbʉ man'da xquí pąhmbʉ i ja ma ts'ɛdi 'bʉ ga xifi da ndants'i, din 'yo. Pɛ nuya ga ut'ahʉ ngue i ja man t'ɛ̨digä ua ja ra häi ga punba yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i, nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, bi 'yɛ̨mp'ʉ. Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'a ran 'yohʉ i ts'a rá ją'i bʉya: ―Dami ndants'i, cąx ni fįdi, ní mba ni ngu, bi 'yɛ̨mbi.
23464	MAT 9:16	Pɛ nu'a din xä ʉ ma xädigä hin da bømanho 'bʉ nɛ'a ram hma maya'bʉ da dɛn ya, bi 'yɛ̨na. Tengutho'bʉ n'da ra 'ya'bø't'e 'bʉ dí 'bø't'a ra 'bø't'e ma'da'yo, hin da bømanho, nɛ nu'a ra 'bø't'e ma'da'yo di ts'on a ra 'ya'bø't'e.
23470	MAT 9:22	Nɛ nu'bʉ mi därpa rá pahni ra Jesús a ra xisu, 'bex bi nyɛ̨ a ra Jesús, bi nu a ra xisu nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Damin johya gra xisu, ya bi yąn i nguetho gá 'yɛ̨c'yɛi i ja ma ts'ɛdi, bi 'yɛ̨mbi. 'Bexgue gue'a ra ora bi yąn'a ra xisu bʉya.
23472	MAT 9:24	Nɛ bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Dami pømhbʉ thi, nguetho nuna ra hmute him bi du, nɛ i ątho, bi 'yɛ̨mbi. Pɛ bin thetho ʉ yʉ ją'i 'bʉ mi 'yø a bi xifi, nguetho mi pą ʉ ya xí du ra hmute.
23475	MAT 9:27	Nɛ bi bøm bʉ rá ngu ra ngʉrpi a ra Jesús. Nɛ bi dɛnni yoho yʉ xädä, nɛ i mba't' bʉ ní mba: ―Dami huɛ̨gä'be, gram bom'bɛto i ra David, bi 'yɛ̨mbi.
23477	MAT 9:29	Nu ra Jesús bʉya bi därpa yʉ́ dä nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Din ja tengu a gá 'yɛ̨c'yɛiui, bi 'yɛ̨mbi.
23480	MAT 9:32	Nu'bʉ mi bøn ʉ yʉ xädä, xø bá ts'inba man'da ran 'yohʉ a ra Jesús. Midí goreba n'da ra zįthu min 'youi.
23485	MAT 9:37	Nɛ bi 'yɛ̨ngähe ngue yʉ́ xädigähe: ―Majuąni dí xi ahʉ, xʉn ngu yʉ ją'i i 'bʉi ngue di däp rá mbʉi Oją 'bʉ 'bo'o da xifi nangue'a, pɛ hingui ngu i 'bʉi ngue da xifi. Nde'bʉ gui 'yäfʉ Oją di un ra 'bɛfi mi'da da mbäx'a rá 'bɛfi. Tengu'bʉ i ja n'da ra huąhi xʉ 'yot'i, nɛ hingui ngu yʉ mbɛfi, nɛ da 'yäp'a ra mɛhuąhi mi'da yʉ mbɛfi 'dahma da xoc'a n'dihi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23495	MAT 10:9	Nɛ hin te ma mbɛti gui hyąxhʉ 'bʉ gá mbähä, bi 'yɛ̨ngähe.
23499	MAT 10:13	Nɛ nu'bʉ rán säui a da 'yøt'ahʉ ʉ yʉ mɛngu bʉ hapʉ gui sømhbʉ, Oją di un rán jąpi gá 'yäfʉ bʉya. Pɛ nu'bʉ hin'na, tengutho 'bʉ nte gamí 'yäfʉ.
23502	MAT 10:16	Nɛ xø bi 'yɛ̨na: ―Nuya hønbʉ go hapʉ ga pɛn'nahʉ, ɛ̨mmɛ di ʉn'nahʉ ʉ 'bʉpʉ, tenguthoho yʉ zate di ʉnba yʉ dɛ'yo. Damim fähmbʉ tengu yʉ c'ɛ̨ya nɛ gui 'yøthʉ tengu øt' yʉ t'azʉ, hønt'a ran ho gui 'yøthʉ.
23521	MAT 10:35	Nu yʉ 'yɛ̨c'yɛi da ts'ʉpʉ ja rá ngusɛ, nu'bʉ hing yʉ 'yɛ̨c'yɛi 'bʉpʉ. Nu yʉn 'yohʉ din sʉhmbʉ yʉ́ ta, nɛ nu yʉ xisu bʉya din sʉhmbʉ yʉ́ mbe nɛ ʉ yʉ́ cä, nangue ʉ hingui ɛ̨c'yɛigui, bi 'yɛ̨na.
23532	MAT 11:4	Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ra Xuua: ―Ni mbɛ bʉ, gui xihmi a ra Xuua 'bɛ'a gätho guí øhmi, bi 'yɛ̨mbi. Dami xihmi 'bɛ'a guín nuui, ngue nu yʉ xädä bin zø yʉ́ dä ya, nɛ'ʉ yʉ dogua i 'yo, nɛ'ʉ mi hɛ̨mb ra t'axca'ya ya bi yąn ʉ, nɛ'ʉ yʉ gogu ya i øhnahyą ya, nɛ'ʉ 'da xøn du i pa nsots'i, nɛ yʉ hyoya i si a ram hma ngue 'bɛpʉ dím pø ʉ.
23539	MAT 11:11	Majuąni dí xi ahʉ, njon mí 'bʉh man'da ran 'yohʉ man'da xʉn hɛ̨ts'i nangue a rá 'bɛfi bin t'unni xínda gue a ra Xuua. Pɛ hønt'a go to'o din uni ngue di manda rá ts'ɛdi Oją, madague'a hingui hɛ̨ts'i rá 'bɛfi din t'unni, pɛ man'da xtán hɛ̨ts'i bʉ dí nɛqui, xinda guepʉ ni nɛqui a ra Xuua ya, bi 'yɛ̨na.
23545	MAT 11:17	“Dá pixt' mam 'bixt'i pɛ hin gá 'yʉrpahʉ ra güɛnda, nɛ hin gán nɛ̨hmbʉ,” i ɛ̨n'ʉ 'da. “Pɛ nugähe dá pɛ'be n'da ra 'bɛi ngue tengu'bʉ xøn du n'da, pɛ nte gá bɛ̨mhbʉ nɛ hin gán zomhbʉ,” i ɛ̨n'ʉ mi'da yʉ t'ʉhni.
23550	MAT 11:22	Janangue'a nu'bʉ bi zøn ra pa din ja ran juąnbi, man'da xʉn ʉ tho ran ʉnbi gui nuhʉ xinda gue ʉ 'bʉpʉ Tiro nɛpʉ Sidón, bi 'yɛ̨mbi.
23563	MAT 12:5	Uague hin guím bɛ̨mhbʉ 'bɛ'a mam bʉ ja rán t'ɛ̨di ra Moisés nangue yʉ mbäją 'bʉpʉ ja ra niją, ngue nɛ'bʉ ra pa ran ts'äya i øt' yʉ́ 'bɛfi. Pɛ hing ra ts'oqui a i øt'e, nguetho guepʉ ja ra niją dim pɛfi.
23564	MAT 12:6	Nɛ nugä dí xi ahʉ, man'da xʉn hɛ̨ts'i ma ts'ɛdigä xínda gue ra niją, hanja guí ɛ̨mhbʉ bi 'yøt' ra ts'oqui ma xädigä, bi 'yɛ̨mbi.
23566	MAT 12:8	Nɛ nugä guecä dán ją'igä ua ja ra ximhäi, drá hmu, nɛ i ja man t'ɛ̨di ga mangä 'bɛ'a da 'yøt' yʉ ją'i ra pa ran ts'äya, bi 'yɛ̨mbi.
23568	MAT 12:10	Nɛ nu yʉ́n sʉihʉ a ra Jesús mi nde xtán dįnba n'da ra ts'oqui ngue mi sä xtí yąpi, nɛ bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús: ―Ha da zä da mba ma hoqui a ra pa ran ts'äya n'da ra hyɛ̨nni, uague hin'na, bi 'yɛ̨n'ʉ. Nguetho mí 'bʉpʉ n'da ran 'yohʉ ngue ra mbɛdi rá 'yɛ.
23571	MAT 12:13	Nɛ nubʉya, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Dami juąn ni 'yɛ, bi t'ɛ̨mp'a ran 'yohʉ. Nɛ bi juąn bʉya. Nɛ 'bex bi gohi xʉn ho tengu man'da rá 'yɛ xʉn ho.
23577	MAT 12:19	Nɛ hin din sʉte a nɛ xín dim mbatho, nɛ hingan ts'ɛdi din yą hapʉ din 'yo.
23583	MAT 12:25	Nɛ 'bex bi bą'a ra Jesús 'bɛ'a mim bɛ̨n'ʉ yʉ fariseo nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Pɛ him majuąni guí mamhbʉ, nguetho nu ra zįthu hin da zä din sʉsɛhʉ yʉ́m fäts'ihʉ. Nu'bʉ din sʉsɛ din juasɛ yʉ́ ts'ɛdi ʉ 'bʉ, tenguthoho 'bʉ n'da ra ts'ʉt'abi din heque nɛ din tunhdʉ ʉ yʉ́m fäts'ihʉ, di 'bɛsɛ yʉ́ ts'ɛdi 'bʉ. Nɛ ngutho n'da ra hnini o gue n'da ra ngu 'bʉ din heque, pɛ gä dim 'bɛ ʉ.
23589	MAT 12:31	Janangue'a dí xi ahʉ, hønt'a go má ts'oqui nɛ hønt'a go má ts'ore da man a n'da, i sä da mba ma punbi, pɛ nu'bʉ i man ra ts'ore nangue rá Hogandąhi Oją n'da, ya hin da zä da mba ma punbi n'da 'bʉ.
23591	MAT 12:33	―Pɛ nu'bʉ xʉn ho ran t'øt'e ngue dá høn a thi ʉ yʉ zįthu, nde'bʉ gui numanhojʉ 'bʉ, nguetho gui 'yɛ̨mfʉ xʉn ho ra za gue'bʉ xʉn ho rán dät'ä. Pɛ nu'bʉ hingui ho yʉ́n dät'ä gui 'yɛ̨mfʉ hingui ho ra za 'bʉ. Nguetho nu yʉ́n dät'ä i zʉpʉ da bą a n'da nda'a ní za a, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23604	MAT 12:46	Nɛ nu ra Jesús mi yąhʉ yʉ ją'i 'bʉ mi zøm bʉ a rá mbe nɛ yʉ́n 'yohʉ. Bi zøm bʉ ja ra ngu mí 'bʉi. Pɛ him bi yʉrpʉ, bim 'bätho bʉ thi, mi nde xtín yąui a rá ts'ʉnt'ʉ.
23606	MAT 12:48	Nɛ bi dą a ra Jesús: ―Ga xi ahʉ to'o a ma mbe nɛ to'o ʉ man 'yohʉ.
23607	MAT 12:49	Nɛ bi 'yut'ʉ yʉ́ xädi bʉya: ―I 'bʉcua ya ma mbe nɛ ma cu, bi 'yɛ̨na.
23615	MAT 13:7	Nɛ nu mi'da yʉ hmudä bʉya bi zo bʉ ja yʉ 'bo'uįni, nɛ bi bøx'ʉ yʉ hmudä. Pɛ nu'bʉ min te yʉ 'uįni bʉya bi go'mi, nɛ bim 'bɛdi.
23616	MAT 13:8	Pɛ nu'ʉ 'da bi zo bʉ ja ra hogahäi, nɛ bin ja xʉn ho ʉ. Nu 'da bi ndø'a n'da ciɛnto, nɛ nu'ʉ 'da bi ndø'i hyąte, nɛ 'däte ma 'dɛt'a bi ndø ʉ 'da.
23622	MAT 13:14	Nɛ majuąni i man'a ra pøngahyą Isaías nangue ʉ 'bʉ mi 'yɛ̨n'a: Gui 'yøhmbʉ pɛ hin gui pąhmbʉ 'bɛ'a gá 'yøhmbʉ. Nɛ gui nuhʉ pɛ hin gui pąhmbʉ 'bɛ'a nám bøn'a guin nuhʉ.
23629	MAT 13:21	Nɛ hinga gätho mbo yʉ́ mbʉi, nguetho hin'yʉ yʉ́ 'yʉ xʉn ho, nɛ go zi ts'ʉ din ʉnbi nangue a ram hma, 'bexgue da 'uegue.
23635	MAT 13:27	Nɛ nu'ʉ yʉ́ 'yɛ̨hɛ bʉya bi mba bi xi ʉ yʉ́ hmu: “Nu yʉ hmudä gá tupʉ ja ra huąhi, xʉn ho 'bʉ gmi tuhu, hapʉ bi nɛqui ʉ yʉ hmudä hingui ho,” bi 'yɛ̨mbi.
23636	MAT 13:28	Nɛ nu ʉ yʉ́ hmu bʉya bi 'yɛ̨mbi: “Nɛ masque n'da man sʉi'be bá ɛ̨hɛ bi ts'onga ma huąhi,” bi 'yɛ̨na. “Ha ga xathʉ ʉ yʉ paxi hingui ho,” bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ́ 'yɛ̨hɛ bʉya.
23640	MAT 13:32	Pɛ nu'bʉ bin te nɛ man'da xʉn ndoho bʉ ni nɛqui, madague'bʉ ra c'ani thoho, pɛ i te tengu'bʉ n'da ra za guepʉ da zä da 'yøt' yʉ́ 'bafi yʉ doja bʉ ja yʉ́ 'yɛ. In jabʉ rá ts'ɛdi Oją bʉ ni nɛqui ngue di manda ua, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23641	MAT 13:33	Nɛ man'da ran t'uti bi ma ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨na: ―Nɛ tengu ra íxi 'bʉ din jap'a ra hocjʉni, nɛ gätho bi nden a ra jʉni bʉya. In jabʉ rá ts'ɛdi Oją bʉ ni nɛqui ngue di manda ua, bi 'yɛ̨na.
23666	MAT 13:58	Janangue'a hingui ngu yʉn t'øt'e mixte bi 'yørpʉ, ngue him bi 'yɛ̨c'yɛi ʉ 'bʉpʉ.
23673	MAT 14:7	Nɛ bi 'yɛ̨mp'a ra hmute: “Dami 'yädi 'bɛ'a gätho guí nde gui 'yäqui. Majuąni dí xi i, ga 'da i 'bɛ'a gätho gui 'yäqui,” bi 'yɛ̨n'a ra Herodes.
23675	MAT 14:9	Nɛ bi du rá mbʉi a ra Herodes bʉya, him mi ndehma da hyo a ra Xuua, pɛ hin'yʉ 'bɛ'a sä da 'yøt'e nguetho ya xí xifi di unni 'bɛ'a gä da 'yäpi, nɛ ya xí 'yøh yʉ ją'i di unni 'bɛ'a gätho da 'yäpi.
23678	MAT 14:12	Nɛ nu yʉ́ xädi ra Xuua bʉya, bá tunba a rá ngøc'yɛi bʉ ja ra fädi, bi 'yägui. Nɛ bi mba bʉya bá xi a ra Jesús ngue ya bi du ra Xuua.
23682	MAT 14:16	Nɛ bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Pɛ hingui jatho da mba, pɛ guesɛ ahʉ dami 'uįmhbʉ, bi 'yɛ̨ngähe.
23693	MAT 14:27	Nɛ bi dąrcähe a ra Jesús: ―Dami hyuthʉ nzambʉi, o guín suhʉ, guecä, bi 'yɛ̨ngähe.
23696	MAT 14:30	Pɛ bi nu ngue ɛ̨mmɛ nts'ɛdi ran dąhi nɛ 'bex bin su bʉya, nɛ bi dʉ'mi bi dont'a mbonthe. Nɛ nts'ɛdi bi mbah pʉya: ―Ma Hmu, dami yąngui, bi 'yɛ̨na.
23707	MAT 15:5	Pɛ nu ahʉ, 'dan'yo thoho guí mamhbʉ, ngue guí ɛ̨mhbʉ xʉn ho 'bʉ di yąrpa Oją a mi ja ngue xtá mbäx'a rá mbe o gue rá ta n'da ran 'yohʉ. Nɛ hin gá xihmbʉ ngue him bi numansu rá ta 'bʉ ngubʉ bi 'yøt'e.
23717	MAT 15:15	Nu ra Pedro bʉya bi xi a ra Jesús: ―Dami xije nangue a ran t'uti gá ma mahɛ̨'bʉ, 'bɛ'a nam bøn'a, bi 'yɛ̨mbi.
23718	MAT 15:16	Nɛ bi dą'a ra Jesús: ―Ha nɛ ahʉ xíngui ts'ʉ guí pąhmbʉ 'bɛ'a nam bøn'a dí xi ahʉ, bi 'yɛ̨na.
23719	MAT 15:17	Ha hin guí pąhmbʉ nu 'bɛ'a da zi n'da, da yʉrpʉ ja rá nde nɛ da mba bʉ ja rá foho, nɛ hingui ząm bʉ, bi 'yɛ̨ngähe.
23726	MAT 15:24	Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨na: ―Nu Oją bá pɛngui ga ørpa rá 'bɛfi ngue hønt'ʉ ma mɛnguhʉ yʉ israel ga jamansu, nguetho i 'bʉi tengu yʉ dɛ'yo bi 'bɛh ra 'yu, bi 'yɛ̨na.
23728	MAT 15:26	Pɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mbi: ―Hingui ho 'bʉ n'da ran 'yohʉ da hyąnba rá hmɛ yʉ́ t'ʉhni, go di un'dʉ yʉ t'ʉ'yo, bi 'yɛ̨mbi. Ngubʉ bi xifi nguetho hing ra israel a ra xisu.
23730	MAT 15:28	Ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mp'a ra xisu: ―Gra xisu, ɛ̨mmɛ guí ɛ̨c'yɛi xʉn ho a ma mate. Janangue'a din ja a gá 'yädi, bi 'yɛ̨mbi. Nɛ 'bexgue gue'a ra ora bi yąn'a rá t'įxu.
23747	MAT 16:6	Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨ngähe: ―Damim fähmbʉ nangue yʉ́ íxi yʉ fariseo nɛ yʉ saduceo, bi 'yɛ̨na.
23752	MAT 16:11	Hanja hin gá pąhmbʉ 'bʉ má xi ahʉ nangue yʉ́ íxi yʉ fariseo nɛ yʉ saduceo, pɛ hin nangue ʉ yʉ hmɛ dá xi ahʉ, bi 'yɛ̨ngähe.
23754	MAT 16:13	Nɛ nubʉya dá mbähmbe ra Jesús bʉ ra xɛqui Cesarea, guepʉ min ts'ʉt'abi ra Felipe. Nɛ bi 'yängahe dyʉ xädigähe ra Jesús: ―'Bɛ'a im bɛ̨n'ʉ yʉ ją'i ngue to'ogä, ngue guecä dán ją'igä ua ja ra ximhäi, bi 'yɛ̨na.
23757	MAT 16:16	Ra Simón Pedro bʉya bi dąti: ―Gue'e rá thahni i Oją ngue ra Cristo, rá Ts'ʉnt'ʉ i Oją i 'bʉi.
23774	MAT 17:5	Pɛ nu'bʉ mí yą ra Pedro, bi nɛqui n'da ra güi di fɛxni, ngue bi go'bʉ, nɛ bi 'yø'a n'da ra nde bin yą bʉ ja ra güi: “Guehna ma Ts'ʉnt'ʉgä na, ɛ̨mmɛ dídi huɛ̨cä na nɛ dí numanho. Dami 'yøhmbʉ 'bɛ'a i xi ahʉ.” Gue'a bi man'a ra nde bi 'yøpʉ.
23777	MAT 17:8	Nɛ nu'bʉ mi ndøx'ʉ bʉya njom bi nu, pɛ hønt'a ra Jesús mí 'bäpʉ.
23784	MAT 17:15	―Gra Hmu, dami 'yørqui ts'ʉ ran huɛ̨cate a ma ts'ʉnt'ʉ, jant'a thoho i sändąte nɛ hønbʉ go i so 'bʉ xø 'yagui. Ja'bʉ i so bʉ ja ra sibi, nɛ ja'bʉ i so bʉ ja ra dehe, hønbʉ go hapʉ 'yo 'bʉ xøn zändąte.
23785	MAT 17:16	Nɛ bá sigä bʉ mi 'bʉ ʉ ni xädi, pɛ him bi zä bi hyącpa a ran ʉ in 'youi, bi 'yɛ̨n'a ran 'yohʉ.
23786	MAT 17:17	Nɛ bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Gyʉ ts'om'bäihʉ, hin guí ɛ̨c'yɛihʉ Oją xʉn ho. Hangu yʉ pa ga tøp'a thoho ahʉ ngue gui 'yɛ̨c'yɛigahʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. Bá si ni ts'ʉnt'ʉ guím ma, bi t'ɛ̨mp'a ran 'yohʉ.
23788	MAT 17:19	M'bɛjua bʉya bin yąhʉ ʉ ma mixädihe a ra Jesús nubʉ dám 'bʉsɛhe. ―Hanja him bi zä dá høngähe thi a ra zįthu min 'youi a ra ts'ʉnt'ʉ, bi 'yɛ̨n'ʉ.
23789	MAT 17:20	Bi dą a ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨na: ―Him bi zä gá hyømhbʉ thi ra zįthu, nguetho ts'ʉtho guí ɛ̨c'yɛihʉ. Man'da zi ts'ʉtho ni t'ɛ̨c'yɛihʉ xinda gue n'da rá hmudä ra c'u ngue ɛ̨mmɛ zicuɛ. Nɛ nu'bʉ da zøni gui 'yɛ̨c'yɛihʉ tengu n'da rá hmudä ra c'u, da zä gui xihmbʉ n'da ra t'øhø: “Dami 'uegue gui thąn nʉ n'danni,” gui 'yɛ̨mfʉ, nɛ da 'uegue. Hin te gui hyɛ̨mfʉ 'bʉ majuąni gui 'yɛ̨c'yɛihʉ. Gätho xʉn hɛ̨i i sä gui 'yøthʉ, bi 'yɛ̨nje.
23799	MAT 18:3	nɛ bi 'yɛ̨nje: ―Majuąni dí xi ahʉ, nde'bʉ gui päh ni mbʉihʉ gui cohmbʉ tengu'bʉ gyʉ t'ʉhnihʉ, nu'bʉ hin'na hin gui sä gui cʉthʉ bʉ di manda rá ts'ɛdi Oją 'bʉ, bi 'yɛ̨nje.
23803	MAT 18:7	―Nhuɛ̨cate ahʉ nangue yʉm 'bɛpate xʉn ngu da t'øt'ahʉ. Guehma gui nuhʉ ʉ, pɛ í huɛ̨hi maha to'o di 'bɛp'ahʉ, bi 'yɛ̨na.
23806	MAT 18:10	―Dami jamansuhʉ a guí øthʉ. Hin gui 'yøthʉ tengu'bʉ nte di muui ʉ zicuɛ, nguetho dí xi ahʉ nu yʉ́m 'bɛhni Oją di jamansu ʉ, nɛ ząi i 'bʉpʉ ja rá hmi ma Ta bʉ mahɛ̨tsi ʉ yʉ́m 'bɛhni.