23240	MAT 2:2	Nɛ nu'bʉ mi zøm bʉ Jerusalén bi 'yän'dʉ 'bʉpʉ: ―Hapʉ i 'bʉcua a rá hmuts'ʉt'abi yʉ judío ja bim 'bʉi, bi 'yɛ̨n'ʉ. Nguetho dán nuhe n'da ra sø njąm'bʉ dá nuhe n'dandį. Nɛ gue'a ra hmɛpya bi 'yurcahe ngue ya bim 'bʉi, nɛ bá ɛ̨hmbe ya ga thąndehe a, bi 'yɛ̨n'ʉ bi nu ra sø.
23243	MAT 2:5	Nɛ nu'ʉ bi 'yɛ̨mbi: ―Guepʉ Belén ra häi Judea dim 'bʉi, nguetho gue'a bi man ra pøngahyą 'bʉ maya'bʉ 'bʉ mi hma ngue,
23245	MAT 2:7	Nu'bʉ mi mbenc'ʉ yʉ mbäją nɛ yʉ xänbate niją, nu ra Herodes bi zon'dʉ bi nu ra sø, pɛ njon mi ndepe da nu 'bʉ mam bá ts'i. Nɛ nu'bʉ mam bá ts'i bʉ 'bʉh ra Herodes, bi 'yänni: ―Ma njąm'bʉ bi nɛqui a ra sø, bi t'ɛ̨mp'ʉ.
23246	MAT 2:8	Nɛ nu'bʉ mi xifi, nu ra Herodes bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ bi nu ra sø: ―Ní mbähä bʉ Belén, gui hyomhbʉ hapʉ bim 'bʉ a ra 'uɛre, nɛ nu'bʉ gá tįmhbʉ hapʉ i 'bʉi, gua ɛ̨hmbʉ gui xijʉ, nɛcä ga mba ga thąnde a, bi t'ɛ̨mp'ʉ bi nu ra sø. Pɛ hinga gue'a mim bɛ̨n a.
23251	MAT 2:13	Nɛ nu'bʉ mí mba ʉ yʉn 'yohʉ bʉya, n'da rám 'bɛhni Oją bi xi a ra José 'bʉ min ąha: ―Dami ndants'i. Dami six'a ra 'uɛre nɛ a rá mbe. Gui' dahmbʉ, ni mbähä bʉ ra häi Egipto nɛ gam 'bʉhmbʉ bʉ 'da yʉ pa. Nɛ him 'bex gua pengüi, jague'bʉ dá xi'aui gua pengüi. Nguetho nu ra Herodes da hyon'a ra 'uɛre, nɛ nu'bʉ da dįni da hyo, bi 'yɛ̨mp'a rám 'bɛhni Oją a ra José.
23258	MAT 2:20	―Dami ndants'i. Dami six a ra t'ʉhni nɛ a rá mbe. Dami penjʉ bʉ ra häi Israel, nguetho ya bi du ʉ mí nde xtá hyo a ra t'ʉhni, bi t'ɛ̨mp'a ra José.
23262	MAT 3:1	Nɛ nubʉya nu ra Xuua Nxixyą bi dʉ'mi bi xih yʉ ją'i nɛ bi 'yɛ̨na: ―Dami päh nin 'yomfɛ̨nihʉ nguetho ya mi ts'ʉtho di manda ua rá ts'ɛdi Oją, bi t'ɛ̨mb yʉ ją'i. Nɛ mí 'bʉpʉ ja ra dąpo bʉ ra xɛqui Judea 'bʉ min yąhʉ yʉ ją'i a ra Xuua.
23272	MAT 3:11	Nɛ xø bi xi ʉ mi'da: ―Nugä dí xixyą ahʉ nangue ra dehe 'bʉ ya gá päh ni mbʉihʉ, pɛ nu'a man'da ba ɛ̨hɛ, di hoc'ahʉ nangue rá Hogandąhi Oją tengu'bʉ n'da ra sibi. Nɛ nu'a, man'da i ja rá ts'ɛdi xinda guecä. Hin dí sʉcä tengu a, i ɛ̨n a ra Xuua.
23275	MAT 3:14	Pɛ nu ra Xuua him mi ndehma di xixyąbi ra Jesús, nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Pɛ nu'i guí ɛ̨na ga xixyą i, pɛ go man sä'be go gui xixyągui, bi 'yɛ̨n'a ra Xuua.
23276	MAT 3:15	―Pɛ nuya xʉn ho 'bʉ gui xixyągui, nguetho i jatho ga øthʉ 'bɛ'a bi man Oją, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. ―Da nde 'bʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Xuua bʉya.
23278	MAT 3:17	Nɛ 'bex bi t'ø a n'da ra nde bí 'yɛ̨h mahɛ̨ts'i, bi 'yɛ̨na: ―Nuna guehna ma Ts'ʉnt'ʉgä na, ngue ɛ̨mmɛ dídi huɛ̨cä nɛ dí numanho, bi 'yɛ̨n Oją.
23282	MAT 4:4	Nu ra Jesús bi dąti: ―Hin ga øt'ä a, bi 'yɛ̨na. Nguetho mán t'o't'i bʉ ja rám hman Oją, hinga hønt'a ra hmɛ dám 'bʉh yʉ ją'i pɛ nɛ a gätho i ma Oją, bi t'ɛ̨mp'a ra zįthu.
23287	MAT 4:9	Nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Gätho ga 'da a ya 'bɛ'a dá ut'i i 'bʉ gan dąnyahmu gui thąndegui, bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús, bi 'yɛ̨n'a ra zįthu.
23295	MAT 4:17	Nɛ nu ra Jesús bi dʉ'mi bi mam bʉ rám hma nɛ bi 'yɛ̨na: ―Dami päh nin 'yomfɛ̨nihʉ nangue yʉ ts'oqui, ngue da zä di manda ua rá ts'ɛdi Oją bi zøcua guí 'bʉhmbʉ, bi 'yɛ̨mb yʉ ją'i a ra Jesús 'bʉ mim 'bʉpʉ.
23297	MAT 4:19	Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Ba tɛngaui, gui xihmbʉ yʉ ją'i da 'yɛ̨c'yɛigui, tengu thoho bʉ gní thɛui yʉ huą guí øt'ui, bi 'yɛ̨mp'ʉ.
23317	MAT 5:14	Nɛ bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Nu ahʉ gyʉn nɛquihʉ bʉ 'bʉh yʉ ją'i, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi. Dami jafʉ da hnu a ran nɛqui. Tengu n'da ra hnini i ja bʉ ja rá nyą ra t'øhø, am 'batho xʉn ho ngue hin'yʉ 'bɛ'a i juti.
23320	MAT 5:17	Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―O guím bɛ̨mhbʉ ngue ga 'bɛcä yʉn t'ɛ̨di bi man ra Moisés nɛ 'bɛ'a bin xänbate ʉ yʉ pøngahyą, pɛ bá ɛ̨cä ngue ga ut'ahʉ 'bɛ'a majuąni nam bøn ʉ.
23330	MAT 5:27	Nɛ man'da bi xih yʉ́ xädi ra Jesús: ―Nu man'da ran t'ɛ̨di maya'bʉ i ɛ̨na: “O guí øthʉ ran 'yomt'ɛ̨ni.”
23334	MAT 5:31	Nɛ man'da bi man ra Jesús, bi 'yɛ̨na: ―Nɛ a bi mam 'bʉ maya'bʉ gue: “Nu'bʉ n'da ran 'yohʉ in nde da hyɛh rá xisu, i jatho da 'yøt'a n'da ra søcuą din xummi.”
23336	MAT 5:33	―Nɛ guí pąhmbʉ ran t'ɛ̨di mí hmam 'bʉ maya'bʉ ngue i ɛ̨na: “Pɛ nu'bʉ gá ndønbahʉ rá thuhu Oją, guehma gui ją'ts'a gá mamhbʉ.”
23346	MAT 5:43	―Nɛ a n'da ram hma maya'bʉ i ɛ̨na: “Dami huɛ̨c ni amigohʉ nɛ gui ʉcpa nin sʉihʉ,” mí t'ɛ̨n'ahʉ.
23352	MAT 6:1	Nɛ man'da bi man ra Jesús, bi 'yɛ̨mp'ʉ mi 'bʉpʉ: ―Pɛ nu'bʉ guí øthʉ rá 'bɛfi Oją, hin gui 'yøthʉ da 'yɛ̨s'a ni miją'ihʉ, nguetho hin te di 'da ahʉ ma Tahʉ 'bʉpʉ mahɛ̨ts'i 'bʉ din jabʉ gui 'yøthʉ, bi 'yɛ̨n'a.
23367	MAT 6:16	―Nɛ nu'ahʉ, nu'bʉ guí nde gui 'yɛt' nin sihmɛhʉ n'da ora ngue guim bɛ̨mhbʉ Oją, o guí øthʉ tengu øt'ʉ di yorpa a im bɛ̨ni. Nu'ʉ i ut yʉ ją'i 'bɛ'a øt'e, nde'a dí hnumanho, pɛ hønt'a ran 'yɛ̨ts'i bi dąha nangue 'bɛ'a bi 'yøzɛhɛ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23370	MAT 6:19	Nɛ man'da bi man ra Jesús, bi 'yɛ̨na: ―Hin gui muns'hʉ 'bɛ'a gdám mɛmbɛtihʉ ua ja ra ximhäi, nguetho nuua i 'bʉh yʉ zu'uɛ̨ ngue di ts'oni 'bɛ'a gätho guí pɛs'hʉ, nɛ ja'bʉ da boxjua, nɛ ja'bʉ da bɛ̨ ahʉ yʉ bɛ̨.
23373	MAT 6:22	Nɛ xø bi 'yɛ̨na: ―Nɛ nu'bʉ hønt'a xʉn ho guím bɛ̨mhbʉ nɛ guí øthʉ, din ja ahʉ tengutho 'bʉ n'da ra ją'i xʉn ho rá dä, i handi xʉn ho ran nɛqui, din jabʉ ni mbʉihʉ.
23375	MAT 6:24	Nɛ xø bi 'yɛ̨na: ―Nɛ hingui sä dim 'bʉ i yoho yʉ́ hmu n'da ra 'yɛ̨hɛ. Nguetho nu'bʉ yoho yʉ́ hmu i 'bʉ a n'da, nu'a n'da da numanho, nɛ nu'a man'da hin da numanho. Uague nu'a n'da da hyumbi dim pɛhmi a, pɛ nu'a man'da da zocpa thoho rá 'bɛfi a. Janangue'a hingui sä yoho yʉ́ hmu da dɛn'na n'da. Hingui sä da 'yɛ̨mp Oją rá Hmu 'bʉ i numanho ʉ yʉ mbɛti, nguetho tengu'bʉ rá hmu a ra mbɛti, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23392	MAT 7:7	Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Dami 'yäfʉ Oją 'bɛ'a guí homhbʉ, nɛ nu'a di 'da ahʉ.
23400	MAT 7:15	―Pɛ gam fähmbʉ nangue yʉ hyäte pøngahyą. Nu'bʉ i søm bʉ guí 'bʉhmbʉ, sä øt'e tengu'bʉ yʉ dɛ'yo ngue xʉn ho, pɛ nu yʉ́ mbʉi tengu'bʉ n'da ra zate.
23406	MAT 7:21	Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Nɛ sä ɛ̨na yʉ́ hmujʉ ʉ 'da, pɛ hin da yʉrpʉ di manda rá ts'ɛdi Oją ʉ. Pɛ hønt'ʉ majuąni i øt' rá pähä ma Ta mahɛ̨ts'i da yʉrpʉ ʉ.
23409	MAT 7:24	―Pɛ nu'a to'o i øh ma nde nɛ i øt'a ma pähägä, i øt'e tengu bi 'yøt'a n'da ran 'yohʉ ngue mí ja rán 'yomfɛ̨ni nɛ bi hyø a n'da rá ngu bʉ ja n'da ra dongu xʉn juąni.
23413	MAT 7:28	Nɛ nu'bʉ mi gua a bi ma ra Jesús 'bʉ mí hyupʉ ja ra nyuni, nu yʉ ją'i mi huhmbʉ bʉ bi hyonya ʉ. ―Haguen ja i xänbi xʉn ho, nɛ hinga ngubʉ i xängahʉ ma xänbatehʉ bʉ ja ra niją, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ ją'i. Nguetho nu'bʉ mi xänba ra Jesús, bi 'yuti ngue mi ja rá ts'ɛdi xʉn ho a.
23416	MAT 8:2	Nɛ bá ɛ̨'a n'da ran 'yohʉ ngue mi hɛ̨mb ra t'axca'ya. Bin dąnyahmu bʉ mí 'bäh ra Jesús, nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Gra Hmu, nu'bʉ ni pähä, da zä gui 'uec'i ts'ʉ ran ʉ dí hɛ̨mbi.
23417	MAT 8:3	Nɛ nu ra Jesús bʉya bi uąt rá 'yɛ bi dädi nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―I jagä ra pähä ngue 'bex da zä i. Dami yą́ni. Nɛ nu'bʉ mí 'yɛ̨mbi, 'bexgue bi yąn'a ran 'yohʉ.
23418	MAT 8:4	Nɛ nu ra Jesús bʉya bi hɛcpa a ran 'yohʉ njon da xifi to'o a bi japi bi yąni, nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Ní mba bʉ 'bʉh yʉ mbäją da nu i ngue ya bi yąn i, nɛ gui un'na n'da ra 'bøts'e tengu i man yʉ́n t'ɛ̨di ra Moisés, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. Nɛ ja bi thopʉ ra hnini Capernaum bʉya.
23421	MAT 8:7	Nɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'a: ―Ga mba bʉ ga hoqui.
23422	MAT 8:8	Pɛ nu ra hmudofʉi bʉya bi 'yɛ̨mbi: ―Hingui jatho gui mba bʉ ja ma ngu, grá Hmu, nugä hin dí sʉcä tengu e nɛ hin drá judíogä. Pɛ dí pądi ngue i ja ni ts'ɛdi zɛhɛ, ngue nu'bʉ guim ma da yąni, nɛ 'bexgue da yąni, bi 'yɛ̨na. Tengu thohogä bin 'dac'i ts'ʉ man t'ɛ̨di, nɛ nu'bʉ i ja 'bɛ'a dí xi ʉ ma dofʉi nɛ'ʉ ma 'yɛ̨hɛ, 'bexgue 'dahmantho in ja. Nɛ ngutho i, da zä guim mantho ua nɛ 'bexgue da yąm bʉya, bi 'yɛ̨n'a ra hmudofʉi.
23424	MAT 8:10	Nu'bʉ mí 'yøh ra Jesús 'bɛ'a bi man a ra hmudofʉi, bi hyonya thoho nɛ bi xi ʉ min 'yohʉ: ―Majuąni dí xi ahʉ, njąm'bʉ xtá tįngä n'da ma mɛnguhʉ yʉ ją'i israel dyʉ judíohʉ ngue xtám bądi i ja ma ts'ɛdi xʉn ho tengu na ran 'yohʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23427	MAT 8:13	Nɛ nubʉya bi t'ɛ̨mp'a ra hmudofʉi: ―Ní mba ni ngu, ya bin ja a gám ma nguetho gá 'yɛ̨c'yɛi i ja ma ts'ɛdi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. Nɛ 'bexgue bi yąn a rá 'yɛ̨hɛ bʉya.
23432	MAT 8:18	Nɛ nu'bʉ mín nu ra Jesús ngue ɛ̨mmɛ xʉn ngu yʉ ją'i mi 'bäpʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi: ―Masque xʉn ho 'bʉ ga thohmbʉ 'danguadi ra dądehe, bi 'yɛ̨na.
23433	MAT 8:19	Nɛ nu n'da ra xänbate niją bi 'yɛ̨mbi: ―Xänbate i, dín nde ga tɛn'ni i hønbʉ go hapʉ gui mba, bi 'yɛ̨mp'a ra Jesús.
23434	MAT 8:20	Nɛ bi dą a ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Pɛ nu yʉ haho i ja yʉ́ ngu nɛ yʉ doja i ja hapʉ da 'yoi. Pɛ nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, hin'yʉ ma ngungä ua, bi 'yɛ̨mthoho ra Jesús.
23435	MAT 8:21	Nɛ xø bi 'yɛ̨n'a man'da ra ją'i min 'yohʉ bʉya: ―Ma Hmu, dami tøcpi ts'ʉ, 'bɛ ga äcä ts'ʉ ma ta nɛ ga tɛn'na bʉya, bi 'yɛ̨mbi.
23436	MAT 8:22	Bi dą'a ra Jesús, bi 'yɛ̨mbi: ―Tɛnga maha, nu'ʉ xʉn du da 'yä ʉ 'bʉpʉ, tengu'bʉ nɛ ʉ xʉn du ʉ, bi 'yɛ̨na.
23439	MAT 8:25	Nɛ bi 'yä ʉ yʉ́ xädi nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Gra Hmu, dami nuhu, guin yąnje, nguetho ya in nde ga tonthʉ mbo ra dehe, bi 'yɛ̨mbi.
23446	MAT 8:32	―Ni mbähä, dami cʉthʉ nʉ, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús. Nɛ nu yʉ zįthu bʉya bi bøm bʉ ja rá mbʉi ʉ yʉn 'yohʉ, nɛ 'bexgue bi yʉrpʉ 'bʉh yʉ ts'ʉdi. Nɛ nu yʉ ts'ʉdi bʉya bin tihi nɛ bi gąpʉ ja ra nguani, him bi zä bin säya, nin uɛ̨m bʉ ja ra dehe, bim 'bɛpʉ.
23450	MAT 9:2	Nɛ bá thunba bʉ man'da ra hyɛ̨nni mahøn'a, ngue n'da ran 'yohʉ bá 'yox ra 'beza nguetho midí ts'a rá ją'i. Nɛ 'bexgue mí pą a ra Jesús mí ɛ̨c'yɛi ʉ ngue i jasɛ rá ts'ɛdi, janangue'a bi 'yɛ̨mp'a ra hyɛ̨nni: ―O te guím bɛ̨ni n'yø, nguetho ya dá pun'na ni ts'oqui, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23451	MAT 9:3	Nɛ nu'ʉ 'da yʉ xänbate niją bʉya, nu'bʉ mi 'yøde 'bɛ'a bi man ra Jesús, 'bex bi bɛ̨n ʉ: ―Nuna ran 'yohʉ hingui ho i øt' na, ha hinga hønt'a Oją sä di punba n'da, mi ɛ̨nsɛ ʉ.
23452	MAT 9:4	Pɛ nu ra Jesús 'bex bi bądi 'bɛ'a mim bɛ̨n'ʉ yʉ xänbate niją, nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Hingui ho guím bɛ̨mhbʉ mbo ni mbʉihʉ, ngue guí ɛ̨mhbʉ hingui ho 'bɛ'a dá øt'ä, bi 'yɛ̨na.
23453	MAT 9:5	Ha guím bɛ̨mhbʉ nte ní mbatho dá xicä ran 'yohʉ, ngue rá ts'oqui ya dá punbi. Ha guím bɛ̨mhbʉ man'da xquí pąhmbʉ i ja ma ts'ɛdi 'bʉ ga xifi da ndants'i, din 'yo. Pɛ nuya ga ut'ahʉ ngue i ja man t'ɛ̨digä ua ja ra häi ga punba yʉ́ ts'oqui yʉ ją'i, nugä ngue dán ją'igä ua ja ra ximhäi, bi 'yɛ̨mp'ʉ. Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'a ran 'yohʉ i ts'a rá ją'i bʉya: ―Dami ndants'i, cąx ni fįdi, ní mba ni ngu, bi 'yɛ̨mbi.
23457	MAT 9:9	Nɛ nu'bʉ mi bøm bʉ ra Jesús, bi thopʉ mi hucä bʉ dí hącä ra renta, drá hyącahäigä ngue drá Mateo, nɛ bi 'yɛ̨ngui: ―Dami tɛngui. Nɛ nubʉya dá ndangui nɛ dá tɛnni.
23459	MAT 9:11	Nɛ nu yʉ fariseo bʉya, ngue im bɛ̨ni hønsɛ xʉn ho, 'bʉ mi nu 'bɛ'a bi 'yøt'a ra Jesús, bi 'yängähe ngue yʉ́ xädigähe bʉya: ―Hanja in jabʉ ni xänbatehʉ 'darbʉ i sihmɛhʉ yʉ ziyate hyącahäi nɛ yʉ ts'om'bäi, bi 'yɛ̨n'ʉ.
23460	MAT 9:12	Nu'bʉ mí 'yø'a ra Jesús 'bɛ'a bi man ʉ, bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Hingui honi to'o da mbäx ʉ im bɛ̨nsɛ xʉn zaqui tengu ahʉ, pɛ hønt'ʉ i pąsɛ xʉm bøca i honi to'o da mbäx ʉ tengu ya i nde da dɛngui, bi 'yɛ̨mp'ʉ.
23462	MAT 9:14	Nɛ n'da ra pa bʉya bi zøm bʉ 'bʉh ra Jesús yʉ́ xädi ra Xuua Nxixyą, nɛ bi 'yänni: ―Hanja dí ɛ't'ähe man ts'ihmɛ, nɛ yʉ fariseo, pɛ nu ni xädi hingui ɛ't' yʉ́n ts'ihmɛ ʉ, bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús.
23463	MAT 9:15	Ra Jesús bi man'a n'da ran t'uti 'bʉ mi dądi, bi 'yɛ̨mbi: ―Pɛ nu'ʉ i 'bʉpʉ ja ran thąti hin da du yʉ́ mbʉi, nguetho 'bʉpʉ a ran 'yohʉ din thąti. Pɛ da zøn ra ora da ts'ispa a ran 'yohʉ, nɛ ja da 'yɛ't' yʉ́n ts'ihmɛ bʉya, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23466	MAT 9:18	Nɛ nu'bʉ mí yąhʉ ʉ, 'bexgue bi zøm bʉ n'da ra ngʉrpi bʉ ja ra niją, nɛ bin dąnyahmu bʉ mí 'bäh ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Bi du n'da ma t'įxu, 'yørqui ts'ʉ ra mate ga mbɛ gui cäx ni 'yɛ, nɛ da dąmbɛ̨ni.
23470	MAT 9:22	Nɛ nu'bʉ mi därpa rá pahni ra Jesús a ra xisu, 'bex bi nyɛ̨ a ra Jesús, bi nu a ra xisu nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Damin johya gra xisu, ya bi yąn i nguetho gá 'yɛ̨c'yɛi i ja ma ts'ɛdi, bi 'yɛ̨mbi. 'Bexgue gue'a ra ora bi yąn'a ra xisu bʉya.
23472	MAT 9:24	Nɛ bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Dami pømhbʉ thi, nguetho nuna ra hmute him bi du, nɛ i ątho, bi 'yɛ̨mbi. Pɛ bin thetho ʉ yʉ ją'i 'bʉ mi 'yø a bi xifi, nguetho mi pą ʉ ya xí du ra hmute.
23475	MAT 9:27	Nɛ bi bøm bʉ rá ngu ra ngʉrpi a ra Jesús. Nɛ bi dɛnni yoho yʉ xädä, nɛ i mba't' bʉ ní mba: ―Dami huɛ̨gä'be, gram bom'bɛto i ra David, bi 'yɛ̨mbi.
23476	MAT 9:28	Nɛ bi zøm bʉ ja ra ngu a ra Jesús, bi dɛn'ndʉ yʉ xädä. Nu ra Jesús bi 'yänni: ―Ha guí ɛ̨c'yɛiui i ja ma ts'ɛdigä ngue ga xoc'a ni däui, bi 'yɛ̨n a ra Jesús. ―Dí ɛ̨c'yɛi'be ngue i ja ni ts'ɛdi, gra Hmu, bi 'yɛ̨n ʉ yʉ xädä.
23477	MAT 9:29	Nu ra Jesús bʉya bi därpa yʉ́ dä nɛ bi 'yɛ̨mbi: ―Din ja tengu a gá 'yɛ̨c'yɛiui, bi 'yɛ̨mbi.
23478	MAT 9:30	Nɛ 'bex bi xo ʉ yʉ́ dä. Nɛ nu ra Jesús bʉya bi hɛcpa ʉ yʉn 'yohʉ, bi 'yɛ̨mbi: ―Njon gui xihmi 'bɛ'a dá øt'aui.
23482	MAT 9:34	Pɛ nu ʉ yʉ fariseo sä i ɛ̨na: ―Nuna ran 'yohʉ i høn a thi yʉ zįthu nangue rán t'ɛ̨di bi un'na rá hmu yʉ zįthu, sä i ɛ̨n ʉ.
23485	MAT 9:37	Nɛ bi 'yɛ̨ngähe ngue yʉ́ xädigähe: ―Majuąni dí xi ahʉ, xʉn ngu yʉ ją'i i 'bʉi ngue di däp rá mbʉi Oją 'bʉ 'bo'o da xifi nangue'a, pɛ hingui ngu i 'bʉi ngue da xifi. Nde'bʉ gui 'yäfʉ Oją di un ra 'bɛfi mi'da da mbäx'a rá 'bɛfi. Tengu'bʉ i ja n'da ra huąhi xʉ 'yot'i, nɛ hingui ngu yʉ mbɛfi, nɛ da 'yäp'a ra mɛhuąhi mi'da yʉ mbɛfi 'dahma da xoc'a n'dihi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23491	MAT 10:5	Nɛ nu'bʉ mí zängahe dí 'dɛ'ma yohogähe bi 'yɛ̨nje: ―Nuya hin gui mbähä bʉ i 'bʉ ʉ him ma mijudíohʉ, dyʉ israelhʉ. Xínga guepʉ ra xɛqui Samaria gui mbähä.
23502	MAT 10:16	Nɛ xø bi 'yɛ̨na: ―Nuya hønbʉ go hapʉ ga pɛn'nahʉ, ɛ̨mmɛ di ʉn'nahʉ ʉ 'bʉpʉ, tenguthoho yʉ zate di ʉnba yʉ dɛ'yo. Damim fähmbʉ tengu yʉ c'ɛ̨ya nɛ gui 'yøthʉ tengu øt' yʉ t'azʉ, hønt'a ran ho gui 'yøthʉ.
23518	MAT 10:32	―Nɛ gätho to'o da mam bʉ 'bʉh yʉ ją'i ngue i tɛngä, nɛcä gam ma bʉ 'bʉh ma Ta nubʉ mahɛ̨ts'i nangue ʉ.
23520	MAT 10:34	―Nɛ hin guim bɛ̨mhbʉ ngue bá ɛ̨cä da zɛh yʉ sʉi, pɛ man'da din ja yʉ sʉi nanguecä.
23531	MAT 11:3	bi 'yänni: ―Ha gue'e gra Cristo, gra Thahni i Oją, ngue mi hma ba ɛ̨hɛ, uague ga thoqui ga tømhbʉ, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ́ xädi ra Xuua.
23532	MAT 11:4	Nu ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ́ xädi ra Xuua: ―Ni mbɛ bʉ, gui xihmi a ra Xuua 'bɛ'a gätho guí øhmi, bi 'yɛ̨mbi. Dami xihmi 'bɛ'a guín nuui, ngue nu yʉ xädä bin zø yʉ́ dä ya, nɛ'ʉ yʉ dogua i 'yo, nɛ'ʉ mi hɛ̨mb ra t'axca'ya ya bi yąn ʉ, nɛ'ʉ yʉ gogu ya i øhnahyą ya, nɛ'ʉ 'da xøn du i pa nsots'i, nɛ yʉ hyoya i si a ram hma ngue 'bɛpʉ dím pø ʉ.
23549	MAT 11:21	―Huɛ̨hi maha ahʉ gyʉ mɛnguhʉ bʉ ra hnini Corazín nɛ ra hnini Betsaida, nguetho nu'bʉ xcá øt'ä yʉn t'øt'e xcá ut'ahʉ bʉ ja ra hnini Tiro nɛ ra hnini Sidón, xtán du yʉ́ mbʉi nangue ran ts'o mí øt'ʉ nɛ xtí päh yʉ́ mbʉi ʉ.
23553	MAT 11:25	Nɛ nubʉya nu ra Jesús bin yąui Oją nɛ bi 'yɛ̨na: ―Ma Ta i, gra Hmu mahɛ̨ts'i, nɛ gra Hmu ua ja ra häi, jamadi ya ngue gá japi him bi bą'a ram hma nangue ni ts'ɛdi ʉ im bɛ̨nsɛ ja yʉ́n 'yomfɛ̨nisɛ, pɛ gá japi bi bądi nangue'e ʉ i hon'a'i, tengu yʉ t'ʉhni ngue hin te i pądi.
23555	MAT 11:27	Nɛ xø bi 'yɛ̨mp'ʉ yʉ ją'i bʉya: ―Gätho 'bɛ'a i ja, bi 'dacä ma Ta. Nɛ njon da bąqui xʉn ho, hinda hønt'a ma Ta i pąqui. Nɛ njon da bądi xʉn ho ma Ta, hinda høngdä ngue rá Ts'ʉnt'ʉgui dí pącä a, nɛ ʉ ngue ma pähä ga japi da bądi, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23560	MAT 12:2	Nu yʉ fariseo bi nu 'bɛ'a dá øthe nɛ bi 'yɛ̨mp'a ra Jesús: ―Nu ni xädi bi 'yøt'a hin xtá 'yøt'e, nguetho bi 'yøt'a n'da ra 'bɛfi ra pa ran ts'äya, 'bʉ mi dʉc yʉ trigo.
23561	MAT 12:3	Nɛ bi dą'a ra Jesús, bi 'yɛ̨mbi: ―Ha hin gán nuhʉ bʉ ja ni søcuąhʉ, ngue nɛ a ra David bi mbɛsta a rán t'ɛ̨di Oją 'bʉ mi mbähä ʉ 'da, nɛ bin tumanthuhu, má hin'yʉ 'bɛ'a da zi ʉ.
23568	MAT 12:10	Nɛ nu yʉ́n sʉihʉ a ra Jesús mi nde xtán dįnba n'da ra ts'oqui ngue mi sä xtí yąpi, nɛ bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús: ―Ha da zä da mba ma hoqui a ra pa ran ts'äya n'da ra hyɛ̨nni, uague hin'na, bi 'yɛ̨n'ʉ. Nguetho mí 'bʉpʉ n'da ran 'yohʉ ngue ra mbɛdi rá 'yɛ.
23569	MAT 12:11	Nɛ bi dą'a ra Jesús: ―Ha i 'bʉ a n'da ahʉ ngue nu'bʉ ni dɛ'yohʉ da däpʉ ja ra hyąhäi gue'bʉ ra pa ran ts'äya, ha hin gui jʉxhʉ.
23571	MAT 12:13	Nɛ nubʉya, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Dami juąn ni 'yɛ, bi t'ɛ̨mp'a ran 'yohʉ. Nɛ bi juąn bʉya. Nɛ 'bex bi gohi xʉn ho tengu man'da rá 'yɛ xʉn ho.
23581	MAT 12:23	Nu'ʉ gätho bi nu 'bɛ'a bi 'yøt'e bi hyonya thoho ʉ, nɛ bi 'yɛ̨na: ―Masque guehna mi man ʉ yʉ pøngahyą, ngue rám bom'bɛto ra David, ngue rá Thahni Oją, bi 'yɛ̨n'ʉ yʉ ją'i.
23582	MAT 12:24	Nɛ nu yʉ fariseo 'bʉ mi 'yøde 'bɛ'a i man yʉ ją'i, bin cuɛ ʉ, bi 'yɛ̨na: ―Nuna ran 'yohʉ na i høn a thi yʉ zįthu nguetho in 'youi rá ts'ɛdi a yʉ́ hmu, sä ɛ̨n'ʉ.
23583	MAT 12:25	Nɛ 'bex bi bą'a ra Jesús 'bɛ'a mim bɛ̨n'ʉ yʉ fariseo nɛ bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Pɛ him majuąni guí mamhbʉ, nguetho nu ra zįthu hin da zä din sʉsɛhʉ yʉ́m fäts'ihʉ. Nu'bʉ din sʉsɛ din juasɛ yʉ́ ts'ɛdi ʉ 'bʉ, tenguthoho 'bʉ n'da ra ts'ʉt'abi din heque nɛ din tunhdʉ ʉ yʉ́m fäts'ihʉ, di 'bɛsɛ yʉ́ ts'ɛdi 'bʉ. Nɛ ngutho n'da ra hnini o gue n'da ra ngu 'bʉ din heque, pɛ gä dim 'bɛ ʉ.
23591	MAT 12:33	―Pɛ nu'bʉ xʉn ho ran t'øt'e ngue dá høn a thi ʉ yʉ zįthu, nde'bʉ gui numanhojʉ 'bʉ, nguetho gui 'yɛ̨mfʉ xʉn ho ra za gue'bʉ xʉn ho rán dät'ä. Pɛ nu'bʉ hingui ho yʉ́n dät'ä gui 'yɛ̨mfʉ hingui ho ra za 'bʉ. Nguetho nu yʉ́n dät'ä i zʉpʉ da bą a n'da nda'a ní za a, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23596	MAT 12:38	Nɛ nubʉya, bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús, bi 'yɛ̨mp'ʉ 'da ma ngʉrpihe yʉ fariseo nɛ yʉ xänbate niją: ―Gra xänbate, dami 'yurcahe n'da ra hmɛpya ngue'bʉ majuąni Oją bi 'da'a ni ts'ɛdi.
23601	MAT 12:43	―Pɛ nu'a ran ts'o guidí hohʉ, din ja ahʉ tengu bi 'yøt'a n'da ra ją'i min 'youi n'da ra zįthu. Nɛ bi bøn a ra zįthu, bin 'yo bʉ ja ra 'yonhäi, mí honi hapʉ din säya pɛ him bi dįni hapʉ din säya. Nɛ bi mbeng bʉ ja rá mbʉi ra ją'i bʉ bá nɛts'i.
23605	MAT 12:47	Nɛ nu'ʉ 'da bʉya bi xi a ra Jesús: ―I 'bäcua thi ni mbe nɛ nin 'yohʉ, nɛ in nde gan yąhʉ 'na, bi t'ɛ̨mp'a ra Jesús.
23606	MAT 12:48	Nɛ bi dą a ra Jesús: ―Ga xi ahʉ to'o a ma mbe nɛ to'o ʉ man 'yohʉ.
23607	MAT 12:49	Nɛ bi 'yut'ʉ yʉ́ xädi bʉya: ―I 'bʉcua ya ma mbe nɛ ma cu, bi 'yɛ̨na.
23618	MAT 13:10	Nɛ dá xihmbe ra Jesús bʉya, dá ɛ̨mfe: ―Hanja gní xänba yʉn t'uti yʉ ją'i, nɛ hingui pą ʉ 'bɛ'a nam bøn ʉ, dá ɛ̨mfe.
23619	MAT 13:11	Nɛ nu ra Jesús bi dąrcahe bʉya, nɛ bi 'yɛ̨nje: ―Nu ahʉ bin ja ahʉ gá pąhmbʉ a njom mi pąh mam'bɛt'o 'bɛpʉ ní manda rá ts'ɛdi Oją, pɛ nu'ʉ mi'da, him bin japi da bądi, bi 'yɛ̨ngähe ra Jesús.
23626	MAT 13:18	―Nɛ nuya ga xi ahʉ 'bɛ'a nam bøn'a rán t'uti a ra mbomhmudä, bi 'yɛ̨ngähe ra Jesús.
23639	MAT 13:31	Nɛ man'da ran t'uti bi man'a ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨na: ―Nɛ tengu n'da rá hmudä ra mostaza bi dupʉ ja rá huąhi n'da ra ją'i. Nɛ zi ts'ʉtho a, ɛ̨mmɛ man'da zi ts'ʉ xínda gue ʉ mi'da yʉ hmudä.
23641	MAT 13:33	Nɛ man'da ran t'uti bi ma ra Jesús nɛ bi 'yɛ̨na: ―Nɛ tengu ra íxi 'bʉ din jap'a ra hocjʉni, nɛ gätho bi nden a ra jʉni bʉya. In jabʉ rá ts'ɛdi Oją bʉ ni nɛqui ngue di manda ua, bi 'yɛ̨na.
23644	MAT 13:36	Nɛ nubʉya bi xi ʉ yʉ ją'i a ra Jesús ngue da mbengui. Nɛ nu'bʉ gätho mí mba ʉ, bi mba ra Jesús bʉ ja ra ngu. Nɛ dá tɛndähe bʉya. Nɛ nu'bʉ mí hyupʉ ja a ra ngu, dá änhde: ―Dami xije ts'ʉ 'bɛ'a nam bøn'a ran t'uti gá ma nangue ra hmudä hingui ho bi dupʉ rá huąhi a ran 'yohʉ, dá ɛ̨mfe.
23652	MAT 13:44	Nɛ man'da ran t'uti bi man'a ra Jesús, bi 'yɛ̨na: ―Nu n'da ran 'yohʉ bi dįn'a n'da ra mbɛti bʉ mbo ra häi ngue ɛ̨mmɛ di muui a. Nɛ bi gärpʉ mahøn'a. Nɛ midí johya, nɛ bi mba bʉya da mbä 'bɛ'a gätho mi pɛ'ts'i guepʉ bi zä bi dän'a ra xɛqui a guepʉ bi dįn'a di muui, ngue mi pądi man'da da dąpi bʉ. Nɛ din jabʉ gui 'yøthʉ ngue ɛ̨mmɛ gui hyomhbʉ ngue di manda rá ts'ɛdi Oją, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23653	MAT 13:45	Nɛ xø bi 'yɛ̨na: ―Nu n'da ra pøhø ngue mi honi da dän yʉ do i thįm bʉ mbo ra dehe xʉm hmadi di muui.
23659	MAT 13:51	Nɛ nu'a ra Jesús bʉya bi 'yɛ̨ngähe yʉ́ xädigähe: ―Ha guí pąhmbʉ a dí xi ahʉ ya. ―Hąha, ma Hmu, ya dí pąhmbe a guím ma, dá ɛ̨mbähe a.
23662	MAT 13:54	Nɛ bi mba bʉ rá hnini zɛhɛ ngue Nazaret. Nɛ bin xäpʉ ja ra niją, nɛ nu yʉ ją'i bʉya bi hyonya thoho 'bɛ'a bi 'yøt'a, nɛ bi 'yɛ̨na: ―Hapʉ bí hyą rán 'yomfɛ̨ni na, ngue da zä da 'yøt'a i øt'e.
23665	MAT 13:57	Nɛ him bi numanho a ra Jesús. Pɛ nu ra Jesús bi 'yɛ̨mp'ʉ: ―Gätho yʉ ją'i in jabʉ. Nubʉ ja yʉ́ hnini zɛhɛ hin da hnumanho n'da rá pøngahyą Oją, xínga gue'ʉ i 'bʉpʉ rá ngu da numanho, bi 'yɛ̨n'a ra Jesús.
23668	MAT 14:2	―Masque ra Xuua Nxixyą a, bi dąmbɛ̨ni bʉ 'bʉ ʉ xʉn du, janangue'a i ja rá ts'ɛdi xʉn ho i øt' yʉn t'øt'e mixte, bi 'yɛ̨m bʉya.
23681	MAT 14:15	Nɛ nu'bʉ min de bʉya dá ɛ̨mbähe a ra Hmu: ―Ya bin de ya, nɛ njongui 'bʉcua ja ra xɛqui ua, dami xih yʉ ją'i da mba bʉ ja yʉ hnini nɛ da däm bʉ 'bɛ'a da zi, dá ɛ̨mbähe a.
23682	MAT 14:16	Nɛ bi 'yɛ̨n'a ra Jesús: ―Pɛ hingui jatho da mba, pɛ guesɛ ahʉ dami 'uįmhbʉ, bi 'yɛ̨ngähe.