23217	MAT 1:4	Ra̱ Aram, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Aminadab. Ra̱ Aminadab, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Naasón. Ra̱ Naasón, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Salmón.
23218	MAT 1:5	Ra̱ Salmón, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Booz. Nu̱ ra̱ mamá na̱ ra̱ Booz ni̱ hu̱ ngue ra̱ Rahab. Ra̱ Booz, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Obed. Nu̱ ra̱ mamá na̱ ra̱ Obed, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Rut. Ra̱ Obed, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Isaí.
23219	MAT 1:6	Ra̱ Isaí, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ da̱st'abi David. Ra̱ David, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Salomón. Nu̱ ra̱ mamá na̱ ra̱ Salomón, gue'a̱ ra̱ 'danxu̱ ma̱rá̱ xisu ndu̱ ra̱ Urías, bi̱ ntha̱tui ra̱ David.
23220	MAT 1:7	Ra̱ Salomón, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Roboam. Ra̱ Roboam, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Abías. Ra̱ Abías, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Asa.
23225	MAT 1:12	M'mɛfa p'ʉya ra̱ Jeconías, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Salatiel. Ra̱ Salatiel, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Zorobabel.
23227	MAT 1:14	Ra̱ Azor, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Sadoc. Ra̱ Sadoc, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Aquim. Ra̱ Aquim, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Eliud.
23231	MAT 1:18	Ngu̱na̱ bá̱ njap'ʉ bá̱ mi̱hra̱ Jesucristo. Nu̱na̱ ra̱ Ma̱ya ya xi̱ nhohra̱ hya̱ ngue di̱ ntha̱tui ra̱ José. Pɛ hante ngue da̱ mɛ, ya mi̱ ha̱ rá̱ ba̱si̱. Pɛ ra̱ Espíritu Santo'a̱ bi japi ngue bi hya̱ rá̱ ba̱si̱.
23233	MAT 1:20	Mɛ̱nte di̱ n'yomfɛ̱ni̱ te ja ngue da̱ 'yørbʉya, nu̱'mø mi̱ n'a̱ha̱, bi̱ nu̱ n'na rá̱ anxɛ Oja̱ 'mø mi̱ n'ui̱. Bi 'yɛ̱mbi̱: ―Ague José rá̱ mbom'mɛto'i ra̱ David, oguí su̱ guí̱ mmɛ'a̱ ni̱ xisu ra̱ Ma̱ya. Porque nu̱'a̱ rá̱ ba̱si̱ ha̱'a̱, gue'a̱ ra̱ Espíritu Santo bi japi bi hya̱ rá̱ ba̱si̱.
23250	MAT 2:12	M'mɛfa p'ʉya, nu̱'mø mi̱ n'a̱hya yø n'yohʉ, bi 'yu̱t'a̱ Oja̱ ngue nu̱'mø bi̱ mengui̱, ya hi̱ndi̱ map'ʉ ha 'bʉhra̱ Herodes. Sinoque n'nan'yo ma̱n'na ra̱ 'yu̱ di̱ mengui̱.
23272	MAT 3:11	A nu̱gui̱, ma̱jua̱ni̱ ngue nu̱ya yø ja̱'i̱ i̱ mma̱ ngue da̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o, guehya da̱di xixya̱bi̱ conna̱ dehe ya. Pɛ bá̱ ɛ̱p'ʉ ma̱n'na da̱ 'yøtra̱ nxixya̱ conna̱ sibi 'mø bi ha̱'a̱hʉ ra̱ ts'ɛdi ra̱ Espíritu Santo. Nu̱na̱, ma̱n'na ta̱te na̱ ngue nu̱gä. ¿Hapʉ gue ga̱ sʉcä tengu̱ na̱?
23277	MAT 3:16	Høntho bi̱ nxixya̱ ra̱ Jesús, bi̱ ma nenthe p'ʉya. Bi̱ nu̱ ngue bi xohra̱ c'ama̱hɛ̱ts'i̱. Nu̱'a̱ ra̱ Espíritu Santo, ɛ̱ntho n'na ra̱ paloma p'ʉ i hnu̱, ngue bi zøp'ʉ ja rá̱ ya̱ ra̱ Jesús.
23279	MAT 4:1	Ra̱ Espíritu Santo bi zixpʉ bí ja ra̱ da̱po ra̱ Jesús para ngue ja da̱ sämhya̱ p'ʉ ra̱ zithu̱, da̱ hyonnbi̱ ha di̱ mɛstho ra̱ hya̱ di̱ ma̱nda Oja̱.
23296	MAT 4:18	Nu̱p'ʉ ja ra̱ nenzabi Galilea, bi thop'ʉ n'na pa ra̱ Jesús. Ja bi di̱mp'ʉ yoho yø mahua̱ ngue di̱ n'yohʉ. Nu̱'a̱ n'na i Simu̱, 'nɛ̱ xquet'a̱ i Bɛdu. Nu̱na̱ ma̱n'na, ra̱ Andre. Nu̱ya yonc'ɛ̱i̱ ya, mi̱ ɛntyø xit'a̱ p'ʉ ja ra̱ dehe ngue pahua̱.
23302	MAT 4:24	Gätho ra̱ häi Siria bi̱ n'yo ra̱ hya̱ te øtra̱ Jesús. Ja̱na̱ngue nu̱p'ʉ 'bʉhra̱ Jesús bi ts'i̱nnba̱bi̱ to gä xa̱n'ʉ, ndana̱ bi zä ma̱n'ʉ hɛ̱mbi̱. Nu̱'ʉ yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱ bi ts'i̱nnbi̱ ngue øthe. Bi ts'i̱nnba̱bi̱ yø ja̱'i̱ di gu̱xtyø ts'i 'mø bi gʉ ra̱ n'ʉ n'youi. Da̱ guehyø ja̱'i̱ tu̱dyø gua bi ts'i̱nnba̱bi̱ ra̱ Jesús ngue da̱ 'yøthe.
23320	MAT 5:17	A nu̱yá, 'yo guí ɛ̱mhmʉ ngue dá̱ ɛ̱hɛ̱ ga̱ ha̱cä ra̱ ley bi 'yotra̱ Moisés, ogue ga̱ ha̱cä'ʉ yø hya̱ bi̱ nxännba̱te yø pønga̱hya̱ Oja̱. Nu̱'a̱, hi̱n'na̱'a̱. Sinoque dá̱ ɛ̱hɛ̱ ngue nu̱'a̱ te gäma̱ hya̱ mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley, gä gue'a̱ ga̱ thogä'a̱.
23327	MAT 5:24	Sinoque bá̱ sohni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉ ja ra̱ altar, guá̱ pengui̱ gui̱ nhojpa̱ui ni̱ cu̱. Ja guá̱ pengui̱ gui dä ni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉya.
23380	MAT 6:29	Dí xi'a̱hʉ na̱ ra̱ hya̱ na̱, ngue tengu̱ ra̱ da̱st'abi Salomón, ma̱ndønho drá̱ he bi hye, pɛ hi̱nha da̱ zʉdi tengu̱ ga̱nho yø døni̱.
23488	MAT 10:2	Ja ua yø thu̱hu̱ ya 'dɛ'ma̱ yonc'ɛ̱i̱ yø representante ra̱ Jesús. Rá̱ mʉdi rá̱ thu̱hu̱ ra̱ Simu̱, nu̱'a̱ i̱ nhu̱ta̱ m'mɛfa ngue ra̱ Bɛdu. Ra̱ Andre nu̱na̱ rá̱ n'yohʉ ra̱ Bɛdu. Ra̱ Jacobo, 'nɛ̱hra̱ Xuua, guehya yø ts'ʉnt'ʉ ra̱ Zebedeo ya.
23490	MAT 10:4	Ra̱ Simu̱ nu̱na̱ n'youi ra̱ partido ngue ra̱ cananista. 'Nɛ̱hra̱ Judas Iscariote nu̱na̱ bi dä ra̱ Jesús.
23491	MAT 10:5	Nu̱ya 'dɛ'ma̱ yoho yø xädi ra̱ Jesús, bi 'yɛt'i ngue da̱ ma̱nna̱ hya̱. Rá̱ mʉdi bi 'yɛ̱mbi̱: ―'Yo gni̱ mähä p'ʉ ja rá̱ m'mʉhyø ja̱'i̱ hi̱ngyø judío. 'Nɛ̱ 'yo guí cʉthʉ p'ʉ ja yø hni̱ni̱ ja'a̱ ra̱ ra̱ häi Samaria.
23492	MAT 10:6	Sinoque i̱ mähä p'ʉ 'bʉhyø judío. Porque yø judío tengu̱tho yø dɛ'yo ngue xa̱ m'mɛdi.
23501	MAT 10:15	Ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ hya̱spa̱ ra̱ güɛnda Oja̱ ya yø ja̱'i̱ di ja'a̱hʉ p'ʉ, ma̱n'na xa̱ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohya, ngue'a̱ te ra̱ castigo da̱ tho'ʉ yø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sodoma 'nɛ̱p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Gomorra.
23506	MAT 10:20	Porque ra̱ Espíritu Santo di bɛ̱n'na̱hʉ ra̱ hya̱ gui xihmʉ ra̱ ts'ʉt'abi. Hi̱ngni̱ n'yomfɛ̱ni̱sɛ gui jʉcra̱ hya̱ guí̱ mma̱mhmʉ.
23520	MAT 10:34	'Yo guí ɛ̱mhmʉ ngue dá̱ ɛ̱cä ua ja ra̱ xi̱mhäi ngue hi̱n tema̱ n'ʉ guí sähʉ. Nu̱'á̱, hi̱n'na̱'a̱. Sinoque di̱ nja ra̱ sʉi.
23549	MAT 11:21	―Hague ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Corazín. Hague ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Betsaida. Porque hi̱mbi̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ 'mø mi̱ nu̱ yø milagro dá̱ ørbʉ ha 'bʉi. A nu̱'mø xta̱ nnu̱ yø milagro yø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja yø nyogui hni̱ni̱ Tiro 'nɛ̱p'ʉ Sidón, n'na zihma̱ntho xta̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ma̱ni̱ n'yo yø ja̱'i̱. Xti̱ n'yʉxyø 'bospi 'nɛ̱ xta̱ hye yø he nu̱'a̱ he yø ja̱'i̱ 'mø 'bʉ ndu̱mmʉi.
23550	MAT 11:22	Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ tha̱xra̱ güɛnda, ma̱n'na xa̱ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ fɛsta̱ ra̱ hya̱ ya, ngue'a̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Tiro 'nɛ̱p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sidón.
23551	MAT 11:23	A nu̱ya yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Capernaum, rá̱ nzɛgui ɛ̱na̱ ngue da̱ t'ɛ̱spa̱bi̱ ua ja ra̱ häi, 'nɛ̱p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ da̱ t'ɛ̱spi̱. Pɛ gue di̱ map'ʉ ja ra̱ ni̱du̱ ya. Porque hi̱mbi̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ga̱ 'yo. Nu̱'ʉ yø nyogui ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sodoma, nu̱'mø xta̱ nnu̱ yø milagro tengu̱tho bi̱ njap'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Capernaum, xta̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ma̱ni̱ n'yo yø ja̱'i̱'a̱ ra̱ hni̱ni̱'a̱ 'nɛ̱ hi̱nxta̱ nguahyø ja̱'i̱ 'mø.
23552	MAT 11:24	Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ tha̱xra̱ güɛnda, ma̱n'na xa̱ngu̱ ra̱ castigo da̱ tho'ʉ yø mmɛ̱ngu̱ Capernaum ngue ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sodoma.
23576	MAT 12:18	“Nu̱na̱ 'bʉcua ya, guehna̱ ma̱ mɛfi ya xtá̱ huanhni̱. Ɛ̱mmɛ̱i̱ da̱di̱ ma̱di̱. Co nu̱ná̱, i ja ga̱mpähä. Ga̱ japi ngue di̱ n'youi ra̱ Espíritu Santo ya, n'namhma ngue di ha̱tra̱ ts'ɛdi te da̱ 'yøt'e. Guehna̱ da̱ xihyø ja̱'i̱ hi̱ngyø judío na̱, ngue nu̱na̱ Oja̱, da̱ hya̱spa̱ ra̱ güɛnda te ga̱ 'yo yø ja̱'i̱.
23586	MAT 12:28	A nu̱gui̱, Oja̱ bá̱ pɛnnga̱gui̱ ra̱ Espíritu Santo ngue ga̱ n'yo'be, da̱ mäxqui ga̱ øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱. Ja di̱ nɛ̱qui̱ p'ʉya, ngue ya di̱ ma̱nda ua Oja̱.
23589	MAT 12:31	Da̱mi̱ pa̱hmʉ ya, ngue nu̱'a̱ te gäma̱ ts'oqui øtyø ja̱'i̱, da̱ gue'a̱ te gäma̱ hya̱ ma̱n'ʉ ga̱ ya̱ yø ja̱'i̱, da̱ zä ngue di̱ mpu̱nnbi̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ Espíritu Santo, ya hi̱ndi̱ pu̱nnba̱bi̱ Oja̱.
23590	MAT 12:32	Ja̱na̱ngue nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, i sä ngue di̱ mpu̱nnbi̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ Espíritu Santo, ya hi̱ndi̱ mpu̱nnbi̱, ni̱ xi̱nga̱ guehra̱ pa dí 'yohʉ ya, ni̱ xi̱nga̱ guehra̱ pa di 'yɛ̱p'ʉ di̱ mpu̱nnbi̱.
23600	MAT 12:42	Dá̱ gue'a̱ n'na ra̱ xisu mi̱ nda̱st'abi p'ʉ sur, nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ hya̱xra̱ güɛnda Oja̱, da̱ nangui̱ ngue di ya̱pya yø ja̱'i̱ 'bʉhra̱ pa ja p'ʉya. Porque nu̱na̱ ra̱ xisu na̱, ndøyap'ʉtho rá̱ häi bí 'yɛ̱hɛ̱ ngue bi 'yøxra̱ hya̱ mi̱ pa̱hra̱ Salomón. Conque ma̱n'na dí ta̱tegä ya ngue ra̱ Salomón, pɛ hi̱nguí̱ nne gui 'yøhmʉ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä ya.
23663	MAT 13:55	Conque guehna̱ rá̱ ts'ʉnt'ʉ ra̱ yaxi na̱. Nu̱na̱ rá̱ mamá p'ʉya, gue'a̱ ra̱ Ma̱ya. Yø n'yohʉ p'ʉya, gue'a̱ ra̱ Jacobo, 'nɛ̱hra̱ José, 'nɛ̱hra̱ Simu̱, 'nɛ̱hra̱ Judas.
23723	MAT 15:21	Mi̱ bømp'ʉ mi̱ 'bʉhra̱ Jesús, i̱ map'ʉ ja n'na ra̱ häi ja ra̱ hni̱ni̱ Tiro conna̱ hni̱ni̱ Sidón.
23753	MAT 16:12	Ya bi̱ di̱nyø mmʉi'ʉ yø xädi te mma̱nna̱ Jesús, ngue hi̱ngra̱ íxi pɛ ra̱ thu̱hmɛ̱'a̱ xifi ngue di̱ mfädi. Sinoque nu̱'a̱ ra̱ hya̱ xifi, ngue hi̱ndi̱ xä'ʉ yø hya̱ xännba̱te yø fariseo 'nɛ̱hyø saduceo.
23758	MAT 16:17	Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbi̱: ―Ra̱ mmɛ̱nthi̱ gá̱ nthɛui grá̱ Simu̱, rá̱ ts'ʉnt'ʉ'i Jonás. Porque hi̱njonni̱ ja̱'i̱ bi bɛ̱n'na̱'i̱ ra̱ hya̱ guí̱ mma̱, sinoque guesɛ na̱ ma̱ Papá bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ bi ja'i̱ gá̱ ma̱nna̱ ra̱ hya̱ na̱.
23764	MAT 16:23	Mi̱ 'bätra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbra̱ Bɛdu: ―Da̱mi̱ 'uegue, rá̱ mɛfi'i ra̱ zithu̱. Porque nu̱'i̱ guí orca̱thogui. Hi̱nga̱ gue'a̱ rá̱ ts'änni̱ Oja̱ so ni̱ mmʉi di̱ nja. Sinoque gue'a̱ te yø hya̱sɛ yø ja̱'i̱ so ni̱ mmʉi di̱ nja.
23794	MAT 17:25	Ra̱ Bɛdu p'ʉya bi 'yɛ̱mbra̱ n'yohʉ jʉhra̱ mɛ̱nyu̱: ―A̱há̱, da̱ gu̱tra̱ mɛ̱nyu̱ ra̱ xännba̱te. M'mɛfa p'ʉya bi̱ ma ra̱ Bɛdu p'ʉ bí ja ra̱ ngu̱ 'bʉhra̱ Jesús. Hante ngue di̱ nya̱ ra̱ Bɛdu, ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbi̱: ―Ague Simu̱, ¿te guí̱ mma̱nya? Xi yø da̱st'abi 'bʉcua ja ra̱ xi̱mhäi, ¿ndana̱ gue'a̱ jʉmba̱bi̱ ra̱ mɛ̱nyu̱ i jʉi, gue'ʉ yø ba̱si̱ jʉmbi̱, ua gue gue'ʉ yø ja̱'i̱ n'nan'yo jʉmbi̱? ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23818	MAT 18:22	Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Nu̱gä hi̱nte dí xi'i ngue høndi̱ nyoto nni̱di̱ ja ngue guí pu̱nnbi̱. Sinoque dí xi'i nja mmi̱ndi̱ guí pu̱nnbi̱, yoto yø hya̱te ma̱'dɛt'a nni̱di̱ ja ngue guí pu̱nnbi̱.
23826	MAT 18:30	Pɛ nu̱'a̱ ra̱ n'yohʉ mi̱ thu̱prá̱ mɛ̱nyu̱ p'ʉya, hi̱mbi̱ ne xta̱ ndø'ma̱ tu̱pi̱. Sinoque bi bɛnt'i̱, bi zixa̱ fädi asta̱ gue'mø di japi da̱ gu̱trá̱ mɛ̱nyu̱ tu̱pi̱.
23842	MAT 19:11	Pɛ ra̱ Jesús ma̱hømbi 'yɛ̱na̱: ―Nu̱na̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱, hi̱ngui̱ nne da̱ ma̱ ngue da̱ gätho yø ja̱'i̱ di ja ngue di̱ ntha̱ti̱. Sinoque nu̱ya yø ja̱'i̱, Oja̱ nnepe ngue di̱ ntha̱ti̱, guehya dí̱ mma̱ngä ya.
23889	MAT 20:28	Conque ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, hi̱mbi 'yɛ̱hɛ̱ ngue n'narbʉ da̱ mi̱ di̱ ma̱ndatho. Sinoque bi 'yɛ̱hɛ̱ ngue di̱ mpɛfi da̱ mäxyø ja̱'i̱. 'Nɛ̱ hi̱nga̱ høndra̱ 'bäxte da̱ 'yøt'e, asta̱ da̱ du̱ ngue da̱ ya̱ni̱ xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱.
23900	MAT 21:5	“Da̱mi̱ xihmʉ yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sión, gui 'yɛ̱mphʉ: Nu̱ua guí 'bʉhmʉ, ya bá̱ ɛ̱p'ʉ ni̱ nda̱st'abihʉ da̱ zøcua. Pɛ hi̱ngra̱ tu̱nhni̱ ga̱ 'yo ni̱ da̱st'abihʉ, bá̱ hu̱xa̱ n'na ra̱ burru ngue rá̱ ba̱si̱ n'na ra̱ mbo'øni̱ ngue ra̱ ndu̱, gui 'yɛ̱mphʉ”.
23984	MAT 22:43	Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Pɛ ¿hanja na̱ ra̱ hya̱ bi bɛ̱nnba̱bi̱ ra̱ Espíritu Santo ra̱ David 'mø? Porque ra̱ David, bi̱ ma̱ ngue rá̱ Hmu̱'a̱ ra̱ Cristo. Ra̱ David bi 'yɛ̱na̱:
24129	MAT 26:6	Nu̱na̱ ra̱ Jesús, ya 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Betania ja rá̱ ngu̱ ra̱ Simu̱ nu̱na̱ xi 'yøthe m'mɛt'o ngue mi̱ 'ya rá̱ do'yo.
24230	MAT 27:32	Nu̱p'ʉ ja ra̱ 'yu̱, bi̱ nthɛui p'ʉ n'na ra̱ n'yohʉ ngue ra̱ mmɛ̱ngu̱ p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Cirene, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Simu̱. Nu̱'ʉ yø soldado ma̱ni̱ zi ra̱ Jesús, bi japra̱ Simu̱ ngue bi du̱xra̱ pont'i̱ nu̱na̱ da̱ ma ma̱cuati ra̱ Jesús.
24283	MAT 28:19	Ja̱na̱ngue nu̱yá, dí xi'a̱hʉ ya ngue guí̱ mmähä gä rá̱ ngʉni̱ nxi̱mhäi. Da̱mi̱ hyoni̱ ha gdí japhʉ yø ja̱'i̱ ha di gohi ngue ma̱ xädi. Da̱mi̱ xixya̱ba̱hʉ yø ja̱'i̱ da̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱, gue'a̱ di̱ nɛ̱qui̱'a̱ ngue n'youi ra̱ Papá, n'youi rá̱ Ts'ʉnt'ʉ Oja̱, n'youi ra̱ Espíritu Santo.
24292	MRK 1:8	A nu̱gä, dá̱ xixya̱'a̱hʉ conna̱ dehe. Pɛ nu̱na̱ ra̱ n'yohʉ dí xi'a̱hʉ, guehna̱ da̱ 'yøt'e ngue di ha̱'a̱hʉ ra̱ ts'ɛdi ra̱ Espíritu Santo na̱.
24294	MRK 1:10	Mi̱ nxixya̱ p'ʉya, bi̱ ma nenthe. Bi̱ nu̱ ra̱ Jesús ngue bá̱ xohra̱ c'ama̱hɛ̱ts'i̱. Bá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ Espíritu Santo, tengu̱tho n'na ra̱ paloma bi zøp'ʉ ja rá̱ ya̱ ra̱ Jesús.
24296	MRK 1:12	'Bexque'a̱ ra̱ ora'a̱ p'ʉya, nu̱na̱ ra̱ Espíritu Santo bi zixpʉ ja ra̱ da̱po ra̱ Jesús.
24300	MRK 1:16	Nu̱p'ʉ ja ra̱ nenzabi Galilea, bi thop'ʉ n'na pa ra̱ Jesús. Ja bi di̱mp'ʉ yoho yø mahua̱ ngue di̱ n'yohʉ. Nu̱'a̱ n'na, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Simu̱. Nu̱'a̱ ma̱n'na, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Andre. Nu̱ya yonc'ɛ̱i̱ ya, mi̱ ɛntyø xit'a̱ p'ʉ ja ra̱ dehe ngue pahua̱.
24313	MRK 1:29	Mi̱ bømp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱ ra̱ Jesús, bi̱ mähä ra̱ Jacobo 'nɛ̱hra̱ Xuua co 'nɛ̱'ʉ mi̱'da yø xädi. I̱ map'ʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ Simu̱ 'nɛ̱hra̱ Andre.
24314	MRK 1:30	Nu̱'a̱ rá̱ to ra̱ Simu̱ oxpʉ ja rá̱ t'ots'i ngue hɛ̱mbra̱ pa. Mi̱ zønna̱ Jesús, bi sifi ngue di hyɛ̱nni̱.
24320	MRK 1:36	M'mɛfa p'ʉya, bi̱ ma ra̱ Simu̱ co 'nɛ̱'ʉ mi̱'da yø xädi, ngue bi honi̱ hapʉ 'bʉi.
24364	MRK 3:7	Ra̱ Jesús bi̱ mɛ yø xädi, i̱ map'ʉ ja ra̱ nenzabi Galilea. Pɛ xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱ bi dɛnni̱, porque øhyø ja̱'i̱ ngue øtyø milagro ra̱ Jesús. Nu̱ya yø ja̱'i̱ ya, yø mmɛ̱ngu̱ 'da p'ʉ ja ra̱ häi Galilea, yø mmɛ̱ngu̱ 'da p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Jerusalén, yø mmɛ̱ngu̱ 'da p'ʉ ja ra̱ häi Judea, yø mmɛ̱ngu̱ 'da p'ʉ ja ra̱ häi Idumea, yø mmɛ̱ngu̱ 'da p'ʉ ma̱n'na nguadi ra̱ da̱the Jordán, xa̱ngu̱ mi̱'da yø hni̱ni̱ ja'ʉ yø häi ha ja ra̱ hni̱ni̱ Tiro 'nɛ̱hra̱ hni̱ni̱ Sidón, gä ja bi 'yɛ̱p'ʉ yø ja̱'i̱.
24373	MRK 3:16	Ja ua yø thu̱hu̱ ya 'dɛ'ma̱ yonc'ɛ̱i̱ bi thanhni̱: ra̱ Simu̱ nu̱na̱ i̱ nhu̱ta̱ m'mɛfa ngue i Bɛdu,
24375	MRK 3:18	ra̱ Andre, ra̱ Lipe, ra̱ Bartolomé, ra̱ Mateo, ra̱ Toma, ra̱ Jacobo nu̱na̱ rá̱ ts'ʉnt'ʉ ra̱ Alfeo, ra̱ Tadeo, 'nɛ̱hna̱ ma̱n'na ra̱ Simu̱ yø n'yohʉ yø ja̱'i̱ n'youi ra̱ partido ngue ra̱ cananista,
24386	MRK 3:29	Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ nømma̱n'ʉ ra̱ Espíritu Santo, ya hi̱ndi̱ pu̱nnba̱ Oja̱.
24413	MRK 4:21	Ma̱hømbi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱ ra̱ Jesús: ―Xi'mø ngue ha̱ ra̱ nyot'i n'na ra̱ ja̱'i̱, nu̱'a̱ ra̱ nyot'i ha̱, hi̱nda̱ gombʉ ja ra̱ huada. 'Nɛ̱ hi̱nda̱ hyøt'a̱ 'bit'ots'i. Sinoque da̱ hyøxpʉ ja ra̱ nthøxa̱nyot'i n'namhma̱ di yot'i xa̱nho mbo ra̱ ngu̱.
24459	MRK 5:26	Nu̱na̱ ra̱ xisu ma̱di̱ hyɛ̱nni̱, xa̱ndøngu̱ rá̱ mɛ̱nyu̱ xi ʉni ngue honyø 'yøthe da̱ 'yøthe. Ya xi ʉni̱ gätho'a̱ te mi̱ pɛts'i, porque nne ngue da̱ zä te hɛ̱mbi̱. Pɛ hi̱n'i zä'a̱ ngue ma̱di̱ n'yøthe. Sinoque ma̱n'na ma̱ni̱ ma ma̱n'ʉ.
24469	MRK 5:36	Nu̱na̱ ra̱ hya̱ bi sihra̱ Jairo, bi 'yøhra̱ Jesús, pɛ hi̱ngui̱ ørpa̱tho ma̱su̱. Sinoque bi 'yɛ̱mbra̱ Jairo: ―'Yo sä guí su̱'a̱ si'i ngue bi du̱ ni̱ t'i̱xu̱. Sinoque da̱mi̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ ngue da̱ zä ga̱ fäxa̱'i̱ ―bi 'yɛ̱mbi̱.
24470	MRK 5:37	Ya hi̱mbi̱ nepe xta̱ thogui gätho yø ja̱'i̱. Sinoque høndra̱ Bɛdu bi zits'i, co 'nɛ̱hya yonc'ɛ̱i̱ di̱ n'yohʉ, ra̱ Xuua 'nɛ̱hra̱ Jacobo.
24479	MRK 6:3	Conque guehna̱ ra̱ yaxi rá̱ ts'ʉnt'ʉ ra̱ Ma̱ya na̱. Yø n'yohʉ p'ʉya, guehna̱ ra̱ Jacobo, 'nɛ̱hra̱ José, 'nɛ̱hra̱ Judas, 'nɛ̱hra̱ Simu̱. Yø nju̱ p'ʉya, gä 'dadua ra̱ hni̱ni̱ dí 'bʉhmʉ. Ja̱na̱ngue ɛ̱mbyø ja̱'i̱ ngue to bi zä ma̱n'yohʉ na̱ ra̱ Jesús. Hi̱ngui̱ ørpa̱tho ma̱su̱ yø ja̱'i̱ ra̱ hya̱ xifi.
24484	MRK 6:8	Bi xi p'ʉya, ngue hi̱n teni̱ buxa da̱ ga̱ts'i̱. 'Nɛ̱ hi̱n tema̱ thu̱hmɛ̱ da̱ hya̱ts'i̱. 'Nɛ̱ hi̱n tema̱ mɛ̱nyu̱ da̱ hya̱ts'i̱. Sinoque høndra̱ tøhø da̱ hya̱ts'i̱.
24500	MRK 6:24	Ra̱ hmu̱te p'ʉya, hi̱nga̱ 'bexpi xifi te 'bɛ'a̱ nne da̱ 'yäpi. Sinoque 'be bá̱ änna̱ mamá. Bi 'yɛ̱mbi̱: “Ague mamá, ¿teni̱ 'bɛ'a̱ ga̱ ädi?” Nu̱'a̱ rá̱ mamá ra̱ hmu̱te p'ʉya, bi 'yɛ̱mbi̱: “Da̱mi̱ 'yäpya ngue di 'da'i rá̱ ya̱ ra̱ Xuua mi̱ øtra̱ nxixya̱”, bi 'yɛ̱mbi̱.
24556	MRK 7:24	Mi̱ bømp'ʉ mi̱ 'bʉhra̱ Jesús, i̱ map'ʉ ja n'na ra̱ häi ja ra̱ hni̱ni̱ Tiro conna̱ hni̱ni̱ Sidón. Nu̱p'ʉ ja ra̱ ngu̱ bi̱ nsäya, hi̱ngui̱ nnepe to xta̱ mba̱di̱ ngue 'bʉp'ʉ. Pɛ hi̱mbi̱ zä bi̱ n'ya̱ni̱.
24558	MRK 7:26	Pɛ hi̱ngra̱ judío na̱ ra̱ xisu, porque ra̱ mmɛ̱ngu̱ p'ʉ ja ra̱ häi Sirofenicia. Bi 'yäpra̱ ma̱te ra̱ Jesús ngue da̱ 'yøthebi rá̱ t'i̱xu̱ n'youi ra̱ ts'onthi̱.
24563	MRK 7:31	Mi̱ 'danyø pa p'ʉya, bi bømp'ʉ mi̱ 'bʉhra̱ Jesús, i̱ map'ʉ ja ra̱ zabi Galilea. I̱ nthop'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sidón, i̱ mpa p'ʉ ja ra̱ häi Decápolis.
24617	MRK 9:10	Nu̱'ʉ yø xädi ra̱ Jesús, nu̱'ʉ yø hya̱ bi xifi hønt'a̱ mbɛ̱n'a̱, pɛ hi̱njombi̱ xifi te bi̱ nu̱. Sinoque di̱ nyänsɛ'ʉ yø xädi te 'bɛ'a̱ ga̱ mbønna̱ ra̱ hya̱ bi̱ ma̱nna̱ Jesús ngue ɛ̱na̱ di bɛ̱nna̱te.
24702	MRK 10:45	Conque ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, hi̱mbi̱ 'yɛ̱hɛ̱ ngue n'narbʉ da̱ mi̱ di̱ ma̱ndatho. Sinoque bí 'yɛ̱hɛ̱ ngue di̱ mpɛfi da̱ mäxyø ja̱'i̱. 'Nɛ̱ hi̱nga̱ høndra̱ 'bäxte da̱ 'yøt'e, asta̱ da̱ du̱ ngue da̱ ya̱ni̱ xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱.
24751	MRK 12:9	Nu̱na̱ ra̱ Jesús, bi 'yänyø ja̱'i̱, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Xi'mø ya bi̱ nja ya yø hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, ¿teni̱ 'bɛ'a̱ da̱ 'yøtra̱ mmɛ̱hui̱? Siempre da̱ ma ra̱ mmɛ̱hui̱ p'ʉya, da̱ ho yø mɛfi conhui rá̱ hua̱hi̱. N'nan'yo mi̱'da yø ja̱'i̱ di fätra̱ hua̱hi̱ p'ʉya.
24756	MRK 12:14	Bi 'yɛ̱mbi̱: ―Ague grá̱ xännba̱te, dí pa̱cähe ngue grá̱ hoga̱ n'yohʉ, porque gä pømma̱nho ra̱ hya̱ guí̱ mma̱. 'Nɛ̱ hi̱nguí̱ su̱'a̱ te mbɛ̱n'na̱'i̱ yø ja̱'i̱. Ma̱da̱gue'a̱ ja yø cargo 'da yø n'yohʉ gui ya̱ui, pɛ hi̱nguí̱ su̱ gui xifi ndana̱ ra̱ hya̱ ma̱jua̱ni̱. Sinoque ma̱jua̱ni̱ ngue guí xännba̱te'a̱ ra̱ hya̱ nne Oja̱ ngue gdá̱ n'yohʉ. Da̱mi̱ xicje ya, ¿ua xa̱nho ngue di̱ nju̱tra̱ mɛ̱nyu̱ ähra̱ da̱st'abi, uague hi̱n'na̱? ―bi 'yɛ̱mbi̱.
24778	MRK 12:36	Porque ra̱ David, gue'a̱ ra̱ Espíritu Santo bi bɛ̱nnba̱bi̱ ra̱ hya̱ bi 'yot'i, ngue bi 'yɛ̱na̱: “Nu̱na̱ Oja̱, nu̱'mø mi̱ zojba̱gui̱ ma̱ Hmu̱, ngu̱na̱ ra̱ hya̱ bi xifi, bi 'yɛ̱mbi̱: Da̱mi̱ mi̱cua ja ma̱ n'yɛigä ya, asta̱ gue'mø ga̱ øt'e ngue guí̱ ma̱nda gätho'ʉ ni̱ nsʉiui”, bi 'yɛ̱mbi̱.
24797	MRK 13:11	Nu̱'mø bi̱ ma ma̱ bɛnt'i̱'a̱hʉ, 'yo sä di tu̱ ni̱ mmʉihʉ'a̱ ra̱ hya̱ ja ngue gui xihmʉ ra̱ ts'ʉt'abi. Porque nu̱'a̱ ra̱ ora gui dä ni̱ hya̱hʉ p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi, gue'a̱ ra̱ Espíritu Santo di bɛ̱n'na̱ ra̱ hya̱ gui xihmʉ ra̱ ts'ʉt'abi. Ya hi̱ngni̱ n'yomfɛ̱ni̱sɛ gui jʉcjʉ ra̱ hya̱ gui̱ mma̱mhmʉ.
24826	MRK 14:3	Ya 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Betania ra̱ Jesús. Ɛxa̱ si̱hmɛ̱ p'ʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ Simu̱ nu̱na̱ xi 'yøthe m'mɛt'o ngue mi̱ 'ya rá̱ do'yo. Bi yʉt'a̱mbo n'na ra̱ xisu ni̱ du̱ n'na ra̱ m'mo aceite ngue ra̱ alabastro. I yu̱p'ʉ ra̱ aceite ma̱zihotho ga̱ yʉni̱, bi̱ ma ma̱hoqui conna̱ paxi ngue ra̱ nardo, pɛ xa̱ndøngu̱ rá̱ mu̱ui. Bi 'yøjpa̱ rá̱ 'yʉga ra̱ m'mo aceite p'ʉya, bi xispa̱bi̱ rá̱ ya ra Jesús.
24860	MRK 14:37	Mi̱ juadi bi̱ mat'Oja̱ p'ʉya, bí 'yɛ̱p'ʉ 'bʉ'ʉ hyu̱ yø xädi. Pɛ bi di̱ni̱ ngue ya mi̱ a̱ha̱. Bi 'yɛ̱mbra̱ Bɛdu p'ʉya: ―Ague Simu̱, ¿hanja ngue guí a̱ha̱? ¿Ua xi̱nga̱ n'na ora di sä gui 'yä ni̱ t'a̱ha̱?
24916	MRK 15:21	Nu̱p'ʉ ja ra̱ 'yu̱, bi̱ nthɛui p'ʉ n'na ra̱ n'yohʉ xpi 'yɛ̱hra̱ 'bɛfi. Rá̱ mmɛ̱ngu̱ Cirene na̱ ra̱ n'yohʉ, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Simu̱. Guehna̱ rá̱ papá ra̱ Alejandro 'nɛ̱hra̱ Rufo. Nu̱'ʉ yø soldado ma̱ni̱ zi ra̱ Jesús, bi japra̱ Simu̱ ngue bi du̱xra̱ pont'i̱ nu̱na̱ da̱ ma ma̱cuati ra̱ Jesús.
24935	MRK 15:40	Xa̱ngu̱ yø xisu bí 'bäp'ʉ yap'ʉtho, hantho te gä bi̱ nja. Nu̱'ʉ yø xisu'ʉ p'ʉya, n'youi p'ʉ ra̱ Salomé, conna̱ Ma̱ya nu̱na̱ ra̱ mmɛ̱ngu̱ Magdala, co 'nɛ̱hna̱ ma̱n'na ra̱ Ma̱ya rá̱ mamá ra̱ t'ʉ Jacobo 'nɛ̱hra̱ José.
24943	MRK 16:1	Mi̱ thohra̱ pa ngue ra̱ ts'äya, nu̱na̱ ra̱ Ma̱ya ngue ra̱ mmɛ̱ngu̱ Magdala, conna̱ Ma̱ya rá̱ mamá ra̱ Jacobo, conna̱ Salomé bi dänyø 'yɛ̱thi̱ ya p'ʉya, ngue da̱ map'ʉ bí o ra̱ Jesús, da̱ cots'i.
24977	LUK 1:15	Porque da̱ nu̱ ma̱nho Oja̱ ni̱ ts'ʉnt'ʉ. Nu̱na̱ ni̱ ts'ʉnt'ʉ hi̱nja̱m'mø da̱ zi ra̱ vino, 'nɛ̱ hi̱nte ma̱n'na ma̱ cosa da̱ zi ngue di̱ n'i̱ti̱. Mɛ̱nte yø pa di̱ m'mʉi, di̱ n'youi ra̱ Espíritu Santo.
24997	LUK 1:35	Bi 'yɛ̱nna̱ anxɛ p'ʉya: ―Ra̱ Espíritu Santo da̱ zøp'ʉ gdi 'bʉi. Nu̱na̱ Oja̱ ma̱guesɛ ja rá̱ ts'ɛdi, da̱ zä da̱ 'yøt'e ngue gui hya̱ ni̱ ba̱si̱. Ja̱na̱ngue nu̱na̱ ra̱ ts'ʉnt'ʉ di̱ m'mʉi, gä ra̱ nho da̱ n'yo, 'nɛ̱ di̱ nhu̱ti̱ ngue rá̱ Ts'ʉnt'ʉ Oja̱.
25003	LUK 1:41	Nu̱'mø mi̱ 'yøhra̱ Elisabet ngue di zɛnguate ra̱ Ma̱ya, ra̱ Elisabet bi 'ya̱nná̱ ba̱si̱ o rá̱ mmʉi. Ra̱ Espíritu Santo bi bɛ̱nnba̱bi̱ ra̱ hya̱ da̱ xihra̱ Ma̱ya.
25029	LUK 1:67	Nu̱na̱ ra̱ Zacarías rá̱ papá ra̱ Xuua, bi bɛ̱nnba̱bi̱ ra̱ Espíritu Santo ra̱ hya̱ da̱ ma̱. Bi 'yɛ̱na̱:
25044	LUK 2:2	Guehna̱ rá̱ mʉdi ra̱ censo bi̱ ma nsots'i 'mø mi̱ nda̱st'abi ra̱ Cirenio p'ʉ ja ra̱ häi Siria.
25067	LUK 2:25	Nu̱'a̱ ra̱ tiempo'a̱ p'ʉya, mi̱ 'bʉp'ʉ Jerusalén n'na ra̱ n'yohʉ ni̱ hu̱ ngue ra̱ Simeón. Guehna̱ n'na ra̱ hoga̱ n'yohʉ mi̱ tha̱nne Oja̱, 'nɛ̱ mi̱ tø'mi̱ ngue da̱ ma nhya̱ni̱ yø judío. Ra̱ Espíritu Santo di bɛ̱nnbi̱ te da̱ 'yø'na̱ ra̱ Simeón.
25069	LUK 2:27	Nu̱na̱ ra̱ Simeón bi bɛ̱nnba̱bi̱ ra̱ Espíritu Santo ngue bi̱ map'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱. A nu̱na̱ rá̱ papá 'nɛ̱hrá̱ mamá na̱ ra̱ t'ʉts'ʉnt'ʉ Jesús, ya bi zøp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, nnepe ngue da̱ ma ma̱ däpi Oja̱ na̱ ra̱ Jesús, tengu̱tho mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley.
25070	LUK 2:28	Nu̱na̱ ra̱ Simeón bi hyanna̱ ts'ʉnt'ʉ ngue bi dɛts'i. Bi ja ma̱mma̱di̱ Oja̱ p'ʉya, bi 'yɛ̱na̱:
25075	LUK 2:33	Nu̱na̱ ra̱ hya̱ bi xihra̱ zi'uɛne ra̱ Simeón, ra̱ José 'nɛ̱hrá̱ mamá ra̱ Jesús di 'yøtho hanja'a̱ ra̱ hya̱ øde.
25076	LUK 2:34	Nu̱na̱ ra̱ Simeón, bi 'yäp'a̱ Oja̱ ngue di ja̱pi̱. Bi t'ɛ̱mbra̱ Ma̱ya rá̱ mamá ra̱ Jesús: ―Nu̱na̱ ra̱ zi'uɛne 'bʉcua, bá̱ ts'ännba̱bi̱ na̱ ngue nu̱'mø bi̱ nda̱n'yohʉ, xa̱ngu̱ yø judío hi̱nda̱ nu̱ ma̱nho, guehya di̱ m'mɛhya. Pɛ nu̱ to da̱ nu̱ ma̱nho, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ di̱ nya̱ni̱.
25110	LUK 3:16	Pɛ ra̱ Xuua bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱: ―Nu̱gä ma̱jua̱ni̱ da̱di xixya̱'a̱hʉ conna̱ dehe. Pɛ bá̱ ɛ̱p'ʉ ma̱n'na da̱ 'yøtra̱ nxixya̱ conna̱ sibi 'mø bi ha̱'a̱hʉ ra̱ ts'ɛdi ra̱ Espíritu Santo. A nu̱na̱, ma̱n'na ta̱te na̱ ngue nu̱gä. ¿Hapʉ gue ga̱ sʉcä tengu̱ na̱?
25116	LUK 3:22	Nu̱'a̱ ra̱ Espíritu Santo, ɛ̱ntho n'na ra̱ paloma p'ʉ i hnu̱, ngue bi zøp'ʉ ja rá̱ ya̱ ra̱ Jesús. 'Nɛ̱ bi t'ø'a̱ n'na ra̱ hya̱ bá̱ nya̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, bi 'yɛ̱na̱: ―Gue'e ma̱ Ts'ʉnt'ʉ, da̱di̱ ma̱'i̱. A nu̱yá, ja̱njua̱ni̱ ngue ja ga̱mpähä conná̱ ngue'e.
25120	LUK 3:26	ra̱ Maat, ra̱ Matatías, ra̱ Semei, ra̱ José, ra̱ Judá,
25121	LUK 3:27	ra̱ Joana, ra̱ Resa, ra̱ Zorobabel, ra̱ Salatiel, ra̱ Neri,
25124	LUK 3:30	ra̱ Leví, ra̱ Simeón, ra̱ Judá, ra̱ José, ra̱ Jonán, ra̱ Eliaquim,
25126	LUK 3:32	ra̱ David, ra̱ Isaí, ra̱ Obed, ra̱ Booz, ra̱ Salmón, ra̱ Naasón,
25129	LUK 3:35	ra̱ Serug, ra̱ Ragau, ra̱ Peleg, ra̱ Heber, ra̱ Sala,