23215	MAT 1:2	Ra̱ Abraham, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Isaac. Ra̱ Isaac, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Jacob. Ra̱ Jacob, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Judá co 'nɛ̱'ʉ mi̱'da yø n'yohʉ.
23224	MAT 1:11	Ra̱ Josías, ra̱ papá na̱ ngue ra̱ Jeconías co 'nɛ̱hmi̱'da yø n'yohʉ. Gue'a̱ ra̱ pa'a̱ ngue yø judío bi̱ ma ma̱bɛnt'i̱, bi ts'its'i i̱ map'ʉ ja ra̱ häi Babilonia.
23230	MAT 1:17	Ja̱na̱ngue 'dɛ'ma̱ goho yø papá bi̱ m'mʉi ngue bi̱ m'mʉhyø ba̱si̱, bá̱ fʉdi ngue ra̱ Abraham asta̱ ra̱ David. 'Dɛ'ma̱ goho yø papá bi̱ m'mʉi, bá̱ fʉdi ngue ra̱ David asta̱ gue'mø mi̱ mbɛntyø judío ngue bi ts'ixpʉ ja ra̱ häi Babilonia. Bá̱ fʉ'ʉ yø pa'ʉ p'ʉya ngue bi̱ m'mʉhmi̱ 'dɛ'ma̱ goho yø papá asta̱ gue'mø mi̱ m'mʉhra̱ Cristo.
23232	MAT 1:19	A nu̱na̱ ra̱ José, ya ja ngue da̱ 'yøt'e ngue rá̱ da̱mme. Mi̱ zä mi̱ ba̱di̱ ngue ya ha̱ rá̱ ba̱si̱ ra̱ Ma̱ya, bi̱ ne ra̱ José ngue xta̱ 'yøt'e te mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley ngue xti̱ nxu̱mmi̱ rá̱ xisu. Pɛ hi̱mbi̱ nepe xta̱ mba̱di̱ xa̱ngu̱ yø ja̱'i̱ te xta̱ 'yøt'e.
23237	MAT 1:24	Mi̱ nnu̱'a̱ nt'a̱ha̱ ra̱ José, bi 'yøt'e tengu̱tho xi xihra̱ anxɛ nu̱na̱ rá̱ m'mɛnhni̱ Oja̱. Bi zixra̱ Ma̱ya p'ʉya ngue di̱ m'mʉhmi̱.
23239	MAT 2:1	Nu̱p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Belén ngue ra̱ häi Judea, ja bi̱ mi̱p'ʉ ra̱ Jesús. Guehya yø pa mi̱ nda̱st'abi ra̱ Herodes, gä ma̱di̱ ma̱nda'a̱ ra̱ xɛqui'a̱. Nu̱p'ʉ ja ra̱ da̱ni̱hni̱ Jerusalén bi zøp'ʉ 'da yø n'yohʉ ngue ja yø mfa̱di̱ ngue di xädi te ga̱ 'yo yø sø, bi 'yɛ̱p'ʉ ja n'na ra̱ häi ni̱ bøxyadi.
23247	MAT 2:9	Nu̱ya yø n'yohʉ, mi̱ 'yø'a̱ ra̱ hya̱ bi xihra̱ da̱st'abi, bi̱ ma. Nu̱'a̱ ra̱ sø xi hyanda̱ m'mɛt'o p'ʉ ni̱ bøxyadi, ma̱hømbi hyandi̱ ngue bí ja ra̱ sø p'ʉ ha ni̱ ma. Nu̱p'ʉ ja ra̱ ngu̱ 'bʉhra̱ 'uɛne ja søp'ʉ rá̱ thai ra̱ sø, gue'a̱ hantho'a̱.
23249	MAT 2:11	Mi̱ zømp'ʉ ja ra̱ ngu̱, bi yʉt'a̱mbo. Bi̱ nu̱ ngue 'bʉp'ʉ ra̱ 'uɛne conna̱ Ma̱ya rá̱ mamá. Gä bi̱ nda̱ntyøhmu̱'ʉ yø n'yohʉ ngue bi da̱nne ra̱ 'uɛne. Bi xʉhyø 'bɛni̱ ngue bi hya̱hra̱ oro op'ʉ, conna̱ hoga̱ bopo ma̱hotho ga̱ yʉni̱ 'nɛ̱ ma̱n'na ra̱ hoga̱ bopo ni̱ hu̱ ngue ra̱ mirra, gä bi u̱nni̱.
23250	MAT 2:12	M'mɛfa p'ʉya, nu̱'mø mi̱ n'a̱hya yø n'yohʉ, bi 'yu̱t'a̱ Oja̱ ngue nu̱'mø bi̱ mengui̱, ya hi̱ndi̱ map'ʉ ha 'bʉhra̱ Herodes. Sinoque n'nan'yo ma̱n'na ra̱ 'yu̱ di̱ mengui̱.
23253	MAT 2:15	Ja bá̱ m'mʉp'ʉ asta̱ gue'mø mi̱ du̱ ra̱ Herodes. Ngu̱na̱ bi̱ nja para ngue di̱ nja ya yø hya̱ bi bɛ̱nnba̱bi̱ rá̱ pønga̱hya̱ Oja̱ da̱ ma̱ ngue bi 'yɛ̱na̱: “Ga̱ ma si ma̱ Ts'ʉnt'ʉ bí 'bʉ'a̱ Egipto”, bi 'yɛ̱n'Oja̱.
23254	MAT 2:16	Mi̱ ba̱hra̱ Herodes ngue nu̱ya yø n'yohʉ bi̱ nya̱ui ngue honna̱ 'uɛne ya hi̱n'i̱ mengbʉ ha 'bʉi, ma̱n'natho bi̱ mbøcuɛ p'ʉya. Bi̱ mɛnhyø soldado p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Belén ngue bá̱ ho yø ts'ʉnt'ʉ nu̱'ʉ 'bʉ'a̱ nyo jɛya pani̱ ga̱i̱. Gätho ma̱thɛ̱t'i̱ ra̱ hni̱ni̱ Belén bi tho yø ts'ʉnt'ʉ. Porque yø n'yohʉ bi xifi ngue hi̱ngui̱ tho'a̱ nyo jɛya xi̱ mʉdi bi̱ nu̱ ra̱ sø.
23261	MAT 2:23	Mi̱ zømp'ʉ ja ra̱ häi Galilea, bi̱ m'mʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Nazaret. Ngu̱na̱ bi 'yøt'e para ngue di̱ nja ya yø hya̱ xi̱ ma̱nyø pønga̱hya̱ Oja̱ ngue bi 'yɛ̱na̱: “Nu̱ná̱, di hu̱tyø ja̱'i̱ ngue ra̱ mmɛ̱ngu̱ Nazaret”.
23263	MAT 3:2	Bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱: ―Da̱mi̱ 'bä'ni̱ mmʉihʉ, gui hyɛhmʉ p'ʉ ra̱ nts'o gni̱ 'yohʉ. Porque ya da̱ guehyø pa jap'ʉya da̱ 'yu̱ Oja̱ ngue di̱ ma̱nda ua ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23268	MAT 3:7	Mi̱ nu̱ ra̱ Xuua ngue ma̱ndøngu̱ dyø judío 'bʉp'ʉ ni̱ 'yɛ̱hɛ̱ di xixya̱bi̱. 'Bʉp'ʉ yø fariseo, 'bʉp'ʉ yø saduceo. Bi 'yɛ̱mbʉya: ―Guí øthʉ tengu̱tho øtyø c'ɛ̱ya̱ ngue 'da'mø bá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ sibi. Xiya, ¿hague gni̱ pa̱hmʉ ngue bá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ nda̱te castigo di̱ nja?
23270	MAT 3:9	'Yo sä guí ɛ̱na̱ ngue ya hi̱nte guí jahʉ ngue yø mbom'mɛto'a̱hʉ ra̱ Abraham. Porque dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ua ja yø do ja ua, da̱ zä da̱ 'yøt'Oja̱ ngue da̱ bøcua yø mbom'mɛto ra̱ Abraham.
23281	MAT 4:3	Ra̱ zithu̱ p'ʉya bi guarbʉ 'bähra̱ Jesús. Bi hyonnbi̱ ha di 'yøtra̱ ts'oqui, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Nu̱'mø ngue gue'e rá̱ Ts'ʉnt'ʉ'i Oja̱, da̱mi̱ 'yøt'e ngue yø do janʉ da̱ gohi di̱ nthu̱hmɛ̱ ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23283	MAT 4:5	Ra̱ zithu̱ p'ʉya, bi zixpʉ ja ra̱ ma̱ca̱ da̱ni̱hni̱ Jerusalén, bi̱ ntøp'ʉ ja rá̱ 'bet'e ra̱ ni̱ja̱.
23284	MAT 4:6	Bi 'yɛ̱mbi̱: ―Nu̱'mø gue'e rá̱ Ts'ʉnt'ʉ'i Oja̱ ya, da̱mi̱ nsäcua ya. Porque nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ Ma̱ca̱ Libro ra̱ hya̱ ngue ɛ̱na̱: “Nu̱na̱ Oja̱, da̱ pɛnhyø anxɛ ngue da̱ mä'i. Da̱ 'yøt'e ngue njana̱te gdi søt'a̱ häi, n'namhma̱ ngue hi̱ndi̱ ʉn'na̱ ni̱ gua yø do” ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23285	MAT 4:7	Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbra̱ zithu̱: ―Xquet'a̱ nt'ot'i ra̱ hya̱ p'ʉ ja ra̱ Ma̱ca̱ Libro ngue nu̱na̱ Oja̱, hi̱njonda̱ zännbi̱ te da̱ 'yøt'e para ngue da̱ fa̱di̱ ngue'mø ma̱jua̱ni̱ te mma̱ ogue hi̱n'na̱.
23287	MAT 4:9	Bi 'yɛ̱mbi̱: ―Nu̱ te gä guí handya, gä ga̱ 'da'i ngue'mø gui̱ nda̱ntyøhmu̱ gui tha̱nnegui ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23293	MAT 4:15	“Nu̱'ʉ yø mmɛ̱ngu̱ p'ʉ ja ra̱ häi Zabulón, 'nɛ̱'ʉ yø mmɛ̱ngu̱ p'ʉ ja ra̱ häi Neftalí, guehya yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ jonna̱ nenzabi, 'nɛ̱'ʉ rá̱ m'mʉp'ʉ ma̱n'na nguadi ra̱ da̱the Jordán, 'nɛ̱p'ʉ ja ra̱ häi Galilea, ja jap'ʉ n'na ra̱ xɛqui ngue 'bʉhyø ja̱'i̱ hi̱ngyø judío.
23295	MAT 4:17	Ya bi dʉ'mi̱ bi xihra̱ hya̱ yø ja̱'i̱ ra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Da̱mi̱ 'bä'ni̱ mmʉi ngue gui hyɛhmʉ p'ʉ ra̱ nts'o gni̱ 'yohʉ. Ya da̱ guehyø pa ja p'ʉya da̱ 'yu̱ Oja̱ ngue di̱ ma̱nda ua ya.
23299	MAT 4:21	Mi̱ thohmi̱ts'ʉ ni̱nguep'ʉ p'ʉya, ma̱hømbi̱ di̱mp'ʉ mi̱ yonc'ɛ̱i̱ di̱ n'yohʉ ngue n'nat'a̱ yø papá. Ra̱ Jacobo 'nɛ̱hra̱ Xuua, guehya yø ts'ʉnt'ʉ ra̱ Zebedeo. 'Dap'ʉ mi̱ ohʉ rá̱ papá p'ʉ ja ra̱ barco ngue pøtyø xit'a̱. Ra̱ Jesús bi xifi ngue da̱ mähä.
23301	MAT 4:23	Ra̱ Jesús bi̱ n'yo ndap'ʉ bi zä gä ra̱ häi Galilea. Nu̱'mø bi zømp'ʉ ja yø ni̱ja̱ di̱ mpɛti yø judío, xännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ rá̱ hya̱ Oja̱. Xihyø ja̱'i̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ ngue ha di̱ njap'ʉ di zo rá̱ 'yɛ Oja̱ yø ja̱'i̱. 'Nɛ̱ øthe yø ja̱'i̱ di hyɛ̱nni̱. Hønt'a̱ bi zä ma̱n'ʉ hɛ̱mbyø ja̱'i̱, gä øthe.
23318	MAT 5:15	Nu̱'mø bi̱ ma ma̱ sa̱qui̱ n'na ra̱ lámpara, hi̱nda̱ thørbʉ ja ra̱ huada, sinoque da̱ thøxpʉ ja ra̱ nthøxa̱nyot'i n'namhma̱ ngue di yorpi gätho'ʉ 'bʉ'a̱mbo ra̱ ngu̱.
23322	MAT 5:19	Ja̱na̱ngue nu̱yá, nu̱ to bi zä ngue fɛstho ra̱ hya̱ di̱ ma̱nda ra̱ ley, ma̱da̱gue'a̱ zits'ʉtho, 'nɛ̱ da̱ ngu̱'a̱ da̱ xännba̱bi̱ mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ mɛstho ra̱ hya̱, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue hi̱nga̱ ɛda̱ hnu̱ ma̱nsu̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ na̱. Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue da̱ 'yøt'e te mma̱nna̱ ley 'nɛ̱ da̱ ngu̱'a̱ da̱ xännba̱bi̱ mi̱'da yø ja̱'i̱ ngue da̱ 'yøt'e, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ hnu̱ ma̱nsu̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ na̱.
23323	MAT 5:20	Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø guí̱ nne di̱ ncʉ'a̱hʉ p'ʉ di̱ ma̱nda Oja̱, ma̱ da̱tho nne ngue xtá̱ ndønho te gdi̱ n'yohʉ, ngue'a̱ te ga̱ 'yo yø xännba̱te ngue ra̱ ley 'nɛ̱'a̱ te ga̱ 'yo yø fariseo.
23326	MAT 5:23	A nu̱yá, xi'mø guí̱ mmap'ʉ ja ra̱ altar ngue guá̱ ørpa̱hʉ ra̱ 'bøt'e Oja̱, 'nɛ̱ ja da̱ sop'ʉ ni̱ mmʉi ngue hi̱ngui̱ ho te xcá̱ 'yørpa̱ ni̱ cu̱hʉ, ya hi̱nguá̱ øthʉ ra̱ 'bøt'e.
23327	MAT 5:24	Sinoque bá̱ sohni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉ ja ra̱ altar, guá̱ pengui̱ gui̱ nhojpa̱ui ni̱ cu̱. Ja guá̱ pengui̱ gui dä ni̱ 'bøt'ehʉ p'ʉya.
23336	MAT 5:33	Ya xcá̱ 'yøhmʉ ya yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ndiua 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Nu̱'mø guí ɛ̱xhʉ ntestigo Oja̱ ngue ma̱jua̱ni̱ di̱ nja'a̱ ra̱ hya̱ guí̱ mma̱mhmʉ, ya ja ts'ɛditho ngue gui 'yøthʉ'a̱ te ra̱ hya̱ ga̱di ya̱rpa̱ ni̱ mmi̱c'ɛi̱hʉ ngue di̱ nja”.
23337	MAT 5:34	Pɛ nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue 'yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo Oja̱ p'ʉ guí ya̱hʉ ngue gdí̱ ha̱tra̱ ts'ɛdi ni̱ hya̱hʉ. Nu̱ te bi ja ma̱hɛ̱ts'i̱, 'yo guí ɛ̱xhʉ ntestigo, porque ja bí 'bʉp'ʉ Oja̱, ɛ̱ntho go t'ɛ̱xa̱ ntestigo'a̱.
23344	MAT 5:41	Nu̱'mø to da̱ 'yɛ̱n'i̱ gui fäxʉ n'na kilómetro ma̱de ngue gui tu̱spa̱ rá̱ 'bɛni̱, da̱mi̱ doblehʉ'a̱ te xi'i gui fäxhʉ.
23345	MAT 5:42	Nu̱'mø te'o da̱ 'yä'a̱hʉ n'na ra̱ cosa, da̱mi̱ u̱nni̱. Nu̱'a̱ te'o da̱ mi̱p'a̱hʉ n'na ra̱ cosa, da̱mi̱ hmi̱ti̱.
23346	MAT 5:43	Ya xcá̱ 'yøhmʉ'ʉ yø hya̱ bi sännba̱bi̱ yø ja̱'i̱ 'mø yø pa xa̱ thogui ngue bi t'ɛ̱mbi̱: “Da̱mi̱ ma̱hni̱ amigohʉ. A nu̱'ʉ sʉ'a̱hʉ, 'yo ga̱di̱ ma̱hmʉ'ʉ”, bi t'ɛ̱mbi̱.
23348	MAT 5:45	A nu̱'mø gui 'yøthʉ ya yø hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, ya di̱ nɛ̱qui̱ ngue yø ba̱si̱'a̱hʉ'a̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ 'mø. Porque ra̱ hyadi bi hoc'a̱ Oja̱, hi̱nga̱ hønnbʉ 'bʉhyø hoja̱'i̱ øtra̱ nho, sinoque 'nɛ̱p'ʉ 'bʉhyø ts'oc'ɛ̱i̱ øtra̱ nho ra̱ hyadi. Ra̱ 'ye p'ʉya, hi̱nga̱ høndyø hoja̱'i̱ 'ye p'ʉ ja yø hua̱hi̱, sinoque 'nɛ̱hyø ts'oc'ɛ̱i̱ 'ye p'ʉ ja yø hua̱hi̱.
23353	MAT 6:2	Ja̱na̱ngue nu̱yá, nu̱'mø guí fäxhʉ yø ja̱'i̱ nu̱'ʉ hyoya, 'yo guí̱ nnehʉ ngue 'da di ba̱tyø ja̱'i̱ te guí øthʉ. Porque ngu̱'a̱ øt'i'da yø ja̱'i̱ p'ʉ ja yø ni̱ja̱ 'nɛ̱p'ʉ ja yø caye, høntho nne ngue di 'yɛ̱ts'i̱ ngue da̱ nu̱ yø ja̱'i̱'a̱ ra̱ nho øt'e. Pɛ ma̱jua̱ni̱ te dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ya yø ja̱'i̱ njap'ʉ, nu̱'a̱ ga̱ nnu̱ ma̱nho yø ja̱'i̱ te øt'e, ya hønt'a̱ yø nzäbi'a̱.
23356	MAT 6:5	A nu̱'mø ngue guí̱ mmat'Oja̱hʉ, 'yo guí øthʉ tengu̱tho øtyø ja̱'i̱ ngue hi̱ngyø mmʉi ga̱ 'yøt'a̱ te øt'e. Di ho te ørbʉ ja yø ni̱ja̱ ngue 'bäi ha ga̱ mmat'Oja̱. I̱ nnepe ngue da̱ nu̱ gätho yø ja̱'i̱ te øt'e. Da̱ guep'ʉ ja yø caye i̱ mmat'Oja̱ p'ʉ ni̱ ma. Pɛ nu̱gä ma̱jua̱ni̱ te dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'a̱ ga̱ nnu̱ma̱nho yø ja̱'i̱ te øt'e, ya hønt'a̱ yø nzäbi'a̱.
23357	MAT 6:6	Pɛ nu̱'a̱hʉ, nu̱'mø guí̱ mmat'Oja̱hʉ, da̱mi̱ cʉt'a̱mbo ni̱ ngu̱hʉ, tøtra̱ goxthi, da̱mi̱ ma̱t'Oja̱hʉ p'ʉya. A nu̱na̱ Oja̱ ni̱ Papáhʉ, ja 'bʉp'ʉ ha guí 'bʉhmʉ na̱, go nnu̱ dra̱ mhmat'Oja̱ guí ørbʉ ja ni̱ ngu̱hʉ na̱, 'nɛ̱ go da̱ gu̱t'a̱hʉ na̱.
23360	MAT 6:9	Ja̱na̱ngue nu̱'mø gá̱ mat'Oja̱hʉ, da̱mi̱ 'yɛ̱mhmʉ: Ma̱ Papá'a̱he guí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, da̱mi̱ 'yøt'e ngue da̱ hnu̱ ma̱nsu̱'i̱.
23367	MAT 6:16	Nu̱'mø guí̱ nne ngue gui 'yɛ'ni̱ mmʉihʉ, 'yo ga̱di hmi̱ du̱mmʉihʉ tengu̱tho øtyø ja̱'i̱ ngue hi̱ngyø mmʉi ga̱ 'yøt'a̱ te øt'e. A nu̱yá, di hmi̱ du̱mmʉi 'mø ɛtyø mmʉi, i̱ nne ngue da̱ nu̱ yø ja̱'i̱ te øt'e. Pɛ ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ, nu̱'a̱ ga̱ nnu̱ ma̱nho yø ja̱'i̱ te øt'e, ya hønt'a̱ yø nzäbi'a̱.
23382	MAT 6:31	Ja̱na̱ngue nu̱yá, 'yo ma̱thoguitho di tu̱ ni̱ mmʉihʉ ngue sä gui 'yɛ̱mhmʉ: “¿Te 'bɛ'a̱ ga̱ sihʉ ya, o gue te 'bɛ'a̱ ga̱ hehʉ ya?” gui 'yɛ̱mhmʉ.
23383	MAT 6:32	Porque yø ja̱'i̱ 'bʉcua ja ra̱ xi̱mhäi, hønt'a̱ te da̱ zi 'nɛ̱'a̱ te da̱ hye ni̱ ma yø mmʉi honi̱. Pɛ nu̱'a̱hʉ, nu̱'a̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, ya pa̱di̱ ngue guí homhmʉ gätho ya yø cosa ya.
23384	MAT 6:33	Ja̱na̱ngue nu̱yá, ma̱ da̱tho da̱mi̱ hyoni̱ ha gdi sohʉ rá̱ 'yɛ Oja̱. Nu̱ya yø hya̱ di̱ ma̱nda Oja̱, da̱mi̱ ja ndu̱mmʉi gui 'yøthʉ, n'namhma̱ ngue di 'da'i te gäma̱ cosa gui homhmʉ.
23390	MAT 7:5	Ya hi̱nni̱ 'yu̱p'ʉ te guí̱ mma̱. 'Be da̱mi̱ hya̱hra̱ biga o ni̱ dä n'namhma̱ da̱ zä gui hya̱mba̱ ra̱ häi o rá̱ dä ni̱ cu̱.
23392	MAT 7:7	Nu̱na̱ Oja̱ di 'da'i te guí homhmʉ. Da̱mi̱ 'yäpi te guí̱ nnehʉ. Nu̱ te gui hyoni̱, gui ti̱ni̱. Nu̱'mø gá̱ jätra̱ goxthi ngue gui̱ nzohmʉ Oja̱, da̱ xoc'a̱hʉ.
23396	MAT 7:11	A nu̱yá, i ja ni̱ ts'oquihʉ, pɛ guí pa̱di̱ guí u̱nna̱ cosa nu̱'a̱ xa̱nho ni̱ ba̱si̱hʉ. Ma̱n'natho'a̱ ni̱ Papáhʉ bí 'bʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ ngue xa̱ndønho te di 'da'a̱hʉ 'mø gui 'yäphʉ.
23399	MAT 7:14	Pɛ nu̱ ra̱ 'yu̱ njua̱ntho da̱ hya̱xra̱ ja̱'i̱ di̱ nthɛui ra̱ 'da'yo te, hi̱ngui̱ xi̱di̱ ra̱ goxthi 'nɛ̱ hi̱ngui̱ xi̱di̱ ra̱ 'yu̱. Pɛ ziyohotho yø ja̱'i̱ ni̱ map'ʉ.
23409	MAT 7:24	Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ øde te gäma̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä 'nɛ̱ da̱ 'yøt'e te dí xifi, guehna̱ nná̱ hyɛjpa̱bi̱ n'na ra̱ n'yohʉ ngue ra̱ njammʉi na̱, ngue ra̱ mmʉndo p'ʉ bi hyøhrá̱ ngu̱.
23411	MAT 7:26	Pɛ nu̱ ra̱ ja̱'i̱ øde te gäma̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä, 'nɛ̱ hi̱nda̱ 'yøt'e te dí xifi, guehna̱ nná̱ hyɛjpa̱bi̱ n'na ra̱ n'yohʉ ngue hi̱n'yʉ rá̱ n'yomfɛ̱ni̱ na̱. Guep'ʉ ja ra̱ 'bomu̱ dehe bi hyøhrá̱ ngu̱.
23418	MAT 8:4	Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbra̱ n'yohʉ mi̱'ʉ: ―Nu̱yá, 'yo to guí xifi te dá̱ øt'a̱'i̱ ya. 'Be ni̱ ma ya, sømp'ʉ 'bʉhra̱ mmäcja̱. Da̱ nu̱ ngue ya bi zä'i. Da̱mi̱ 'yøtra̱ 'bøt'e tengu̱tho bi̱ ma̱nda ra̱ Moisés ngue da̱ 'yøtyø ja̱'i̱ 'mø bi zä ra̱ 'ya hɛ̱mbi̱. Ja̱na̱ngue da̱ ba̱di̱ gätho yø ja̱'i̱ ngue ya bi zä'i.
23423	MAT 8:9	Porque nu̱gui̱ xquet'a̱ 'bʉi to 'bɛt'o ngue di̱ ma̱ndagui̱. A nu̱gä p'ʉya, xquet'a̱ dí si ma̱ soldado da̱di̱ ma̱nda. Nu̱'mø dí xi'a̱ n'na ra̱ soldado ngue ha da̱ ma, i pap'ʉ dí ɛt'i. Ogue ga̱ ɛ̱mbi̱: “Bi 'yɛ̱cua”, ra̱ soldado p'ʉya bá̱ ɛ̱p'ʉ. Ogue ma̱ hmi̱qui̱, ga̱ 'bɛpi te da̱ mɛfi, ra̱ hmi̱qui̱ øt'e te dí xifi.
23424	MAT 8:10	Nu̱na̱ ra̱ Jesús mi̱ 'yøde te xihra̱ capita, di 'yøtho te sifi. Bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱ n'youi p'ʉya: ―Ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ ngue hi̱njonni̱ judío di pøni̱ ngue gdi ti̱nnbä rá̱ nt'ɛ̱c'ɛ̱i̱ tengu̱ ga̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gä na̱ ra̱ n'yohʉ na̱.
23425	MAT 8:11	Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue xa̱ngu̱ yø ja̱'i̱ hi̱ngyø judío dí bømp'ʉ ni̱ bøxyadi 'nɛ̱p'ʉ ni̱ yʉhra̱ hyadi, ngue nu̱p'ʉ di̱ ma̱nda Oja̱ p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱, 'dap'ʉ di̱ nsi̱hmɛ̱ui ra̱ Abraham, conna̱ Isaac, conna̱ Jacob.
23430	MAT 8:16	Mi̱ dähra̱ nde p'ʉya, nu̱p'ʉ 'bʉhra̱ Jesús, xa̱ngu̱ yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱ bá̱ ts'i̱nnbi̱ ngue da̱ 'yøthe. Pɛ ra̱ Jesús høntho da̱ ma̱ ngue da̱ zä yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱, 'bexi sä. 'Dama̱ 'dan'yo yø n'ʉ hɛ̱mbyø ja̱'i̱, pɛ gä bi 'yøthe.
23434	MAT 8:20	Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mp'a̱ ya̱ui: ―Yø haho ja yø 'bido hapʉ säya. Yø ts'ints'ʉ ja yø 'bafi hapʉ säya. Pɛ ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, hi̱n'yʉ rá̱ ngu̱ hapʉ di̱ n'oxi.
23442	MAT 8:28	Mi̱ zøm ma̱n'na nguadi ra̱ zabi, ja ra̱ häi ni̱ hu̱ ngue Gadara. Ja bi̱ nthɛui p'ʉ ra̱ Jesús yoho yø n'yohʉ mi̱ n'youi yø ts'onthi̱. Pɛ ma̱ndønts'otho, xpí 'yɛ̱p'ʉ ja ra̱ camposanto. Asta̱ nts'u̱tho to da̱ thop'ʉ ja ra̱ 'yu̱.
23444	MAT 8:30	Nu̱p'ʉ yap'ʉtho, ma̱mbi̱ 'yop'ʉ n'na 'bʉi yø ts'ʉdi, ma̱ 'yoni̱ p'ʉ ngue si̱hmɛ̱.
23448	MAT 8:34	Nu̱'ʉ yø ja̱'i̱ ma̱mbí̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱, gä bi̱ ma ngue bi zømp'ʉ bí 'bʉhra̱ Jesús. Mi̱ zønyø ja̱'i̱ p'ʉ 'bʉhra̱ Jesús, bi xifi ngue da̱ ma.
23451	MAT 9:3	Nuna̱ ra̱ hya̱ bi̱ ma̱nna̱ Jesús, mi̱ 'yøhyø xännba̱te ngue ra̱ ley, bi̱ mbøcuɛ. Bi 'yɛ̱mp'ʉ ja yø n'yomfɛ̱ni̱: “Nu̱na̱ ra̱ n'yohʉ 'bʉcua, thenma̱hya̱ Oja̱ na̱ co nu̱'a̱ ra̱ hya̱ i̱ mma̱”.
23458	MAT 9:10	Ma̱n'na ra̱ pa p'ʉya, nu̱na̱ ra̱ Jesús bi̱ mɛ yø xädi p'ʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ Mateo ngue da̱ nsi̱hmɛ̱. Xa̱ngu̱ yø ngʉthäi 'bʉp'ʉ, co 'nɛ̱ hmi̱'da yø ja̱'i̱ t'ɛ̱mbi̱ ngue ja yø ts'oqui, gä 'dap'ʉ si̱hmɛ̱ui ra̱ Jesús.
23459	MAT 9:11	Yø fariseo p'ʉya mi̱ nu̱ te øtra̱ Jesús, bi 'yørpa̱bi̱ ra̱ nt'änni̱'ʉ yø xädi, bi 'yɛ̱mbi̱: ―¿Hanja ni̱ xännba̱tehʉ ngue 'dap'ʉ si̱hmɛ̱hʉ yø ngʉthäi co 'nɛ̱hyʉ mi̱'da yø ja̱'i̱ ja xa̱ngu̱ yø ts'oqui? ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23460	MAT 9:12	Mi̱ 'yøhra̱ Jesús te sipyø xädi, bi 'yɛ̱mp'ʉ di̱ ya̱hni̱: ―Nu̱ya yø ja̱'i̱ di hyɛ̱nni̱, guehya ni̱ 'yɛ̱hra̱ 'yøthe ya. Pɛ yø ja̱'i̱ xa̱nzaqui, hi̱nga̱ gue'ʉ ni̱ 'yɛ̱'ʉ.
23461	MAT 9:13	Da̱mi̱ xähmʉ te ni̱ bønyø hya̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ Ma̱ca̱ Libro ngue ɛ̱na̱: “Dí̱ nnegä ngue di̱ nja ni̱ nhuɛ̱ca̱tehʉ, porque guehna̱ ma̱n'natho di̱ mu̱ui na̱ ngue yø 'bøt'e guí ørca̱hʉ”, ɛ̱n'Oja̱. A nu̱gä, dá̱ ɛ̱hɛ̱ ngue gue'ʉ yø ja̱'i̱ ja yø ts'oqui ga̱ xifi da̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ga̱ 'yo, hi̱nga̱ gue'ʉ yø ja̱'i̱ ɛ̱na̱ ngue ya 'yo xa̱nho dá̱ ɛ̱hɛ̱ ga̱ nzofo ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23463	MAT 9:15	Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbya ya̱ui: ―Nu̱'ʉ yø ja̱'i̱ ts'ofo ngue da̱ nu̱ ra̱ ntha̱ti̱, hi̱ngui̱ 'bʉ ndu̱mmʉi ngue da̱ 'yɛtyø mmʉi mɛ̱nte 'dap'ʉ 'bʉhmʉ ra̱ novio. Njarbʉtho ma̱ xädigä ya, hi̱ngui̱ ɛtyø mmʉi ngue 'daua dí̱ n'yo'be. Pɛ bá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ pa ngue da̱ ziga̱gui̱ ma̱ nsʉi'be. Nu̱'a̱ ra̱ pa'a̱ p'ʉya, mfa̱di̱ ngue da̱ zä da̱ 'yɛtyø mmʉi ya ma̱ xädi 'mø.
23464	MAT 9:16	Nu̱na̱ ra̱ 'da'yo hya̱ dí xännba̱te, n'nan'yo na̱ ngue ra̱ nyogui xädi. Tengu̱tho n'na ra̱ 'da'yo u̱lu, hi̱nda̱ zä di 'bøtra̱ zɛ'u̱lu. Porque ra̱ 'da'yo u̱lu di̱ nga̱nts'i̱, ya ma̱n'na di̱ nts'onna̱ zɛ'u̱lu.
23465	MAT 9:17	Tengu̱tho ra̱ 'da'yo vino hi̱ngui̱ sä da̱ sirbʉ ja ra̱ zɛxfani̱ ngue da̱ zɛdi. Porque ra̱ 'da'yo vino da̱ xɛtra̱ zɛxfani̱ 'mø da̱ sit'i, ja di̱ m'mɛp'ʉ p'ʉya. Ja̱na̱ngue ra̱ 'da'yo vino, ra̱ 'da'yo xifani̱ da̱ sit'i n'namhma ngue gä yoho hi̱ndi̱ m'mɛdi.
23466	MAT 9:18	Mɛ̱nte ra̱ Jesús bi xihyø ja̱'i̱ ya yø hya̱ ya, bi zø'a̱ n'na ra̱ n'yohʉ 'bɛt'o ngue yø judío. Bi̱ nda̱ntyøhmu̱ p'ʉ 'bähra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Nu̱ ma̱ t'i̱xu̱ ɛxa̱ ja bi̱ du̱, pɛ nu̱'mø guí̱ mma, gui japni̱ 'yɛ p'ʉ ja rá̱ do'yo, ma̱høndi̱ m'mʉi.
23470	MAT 9:22	Mi̱ dädi, 'bexpi 'bätra̱ Jesús ngue bi hyɛ̱tra̱ xisu. Bi 'yɛ̱mbʉya: ―Ague t'i̱xu̱, da̱ hyu̱ ni̱ mmʉi. Ya bi zä'i ngue gá̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ ngue da̱ zä'i comma̱ ts'ɛdi ―bi 'yɛ̱mbi̱. 'Bexque'a̱ bi zä ra̱ n'ʉ mi̱ hɛ̱mbra̱ xisu.
23471	MAT 9:23	Mi̱ zømp'ʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ n'yohʉ na̱ ra̱ Jesús, bi̱ nu̱ ngue 'bʉp'ʉ yø mɛ'bida. Di yänni̱ yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ngue zoni̱.
23476	MAT 9:28	Mi̱ yʉrbʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ Jesús, bi guatyø xädä. Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbi̱: ―¿Ua guí ɛ̱c'ɛ̱i̱ui ngue da̱ zä ga̱ øt'ä na̱ te guí xicui ya? Yø xädä p'ʉya bi 'yɛ̱mbi̱: ―A̱há̱ grá̱ Hmu̱, dí ɛ̱c'ɛ̱i̱'be ngue da̱ zä gui 'yøt'e ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23478	MAT 9:30	Nu̱'ʉ yø xädä p'ʉya 'bexpi̱ nzø yø dä. Pɛ ra̱ Jesús di hɛjpi ngue hi̱nte da̱ ma̱, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Ma̱n'nan'yo mi̱ 'yøt'e ngue guí̱ mma̱mmi̱ te dá̱ øt'a̱ui ya ―bi 'yɛ̱mbi̱.
23481	MAT 9:33	Nu̱na̱ ra̱ Jesús bi japra̱ ts'onthi̱ ngue bi hyɛp'ʉ ra̱ ja̱'i̱ n'youi. Bi zä bi̱ nya̱ ra̱ gone. Pɛ yø ja̱'i̱ bi̱ nu̱ te bi̱ nja, di 'yøtho, di̱ n'yɛ̱mbi̱: ―Nu̱na̱ te dá̱ nu̱hʉ bi̱ nja ya, mɛ̱nte yø pa xa̱ thogui hi̱njongui̱ pøni̱ ngue da̱ ngu̱'a̱ da̱ 'yøt'ua ja ra̱ häi Israél.
23483	MAT 9:35	Nu̱na̱ ra̱ Jesús bi̱ n'yo ndap'ʉ bi zä yø hni̱ni̱. Nu̱p'ʉ ja yø hni̱ni̱ søni̱, xännba̱bi̱ rá̱ hya̱ Oja̱ yø ja̱'i̱ di̱ mpɛti p'ʉ ja yø ni̱ja̱ yø judío. I xihyø ja̱'i̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ ngue ha di̱ njap'ʉ di zo rá̱ 'yɛ Oja̱ yø ja̱'i̱. Yø ja̱'i̱ 'dama̱ 'dan'yo ma̱n'ʉ hɛ̱mbi̱, pɛ gä bi 'yøthe ra̱ Jesús.
23487	MAT 10:1	Ra̱ Jesús bi zo'ʉ 'dɛ'ma̱ yoho yø xädi ya xi huanhni̱. Bi u̱nna̱ ts'ɛdi ngue da̱ 'yøthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱, da̱ gue'ʉ yø ja̱'i̱ hɛ̱mbi̱ n'na ma̱ 'dan'yo ma̱ n'ʉ, da̱ 'yøthe.
23488	MAT 10:2	Ja ua yø thu̱hu̱ ya 'dɛ'ma̱ yonc'ɛ̱i̱ yø representante ra̱ Jesús. Rá̱ mʉdi rá̱ thu̱hu̱ ra̱ Simu̱, nu̱'a̱ i̱ nhu̱ta̱ m'mɛfa ngue ra̱ Bɛdu. Ra̱ Andre nu̱na̱ rá̱ n'yohʉ ra̱ Bɛdu. Ra̱ Jacobo, 'nɛ̱hra̱ Xuua, guehya yø ts'ʉnt'ʉ ra̱ Zebedeo ya.
23491	MAT 10:5	Nu̱ya 'dɛ'ma̱ yoho yø xädi ra̱ Jesús, bi 'yɛt'i ngue da̱ ma̱nna̱ hya̱. Rá̱ mʉdi bi 'yɛ̱mbi̱: ―'Yo gni̱ mähä p'ʉ ja rá̱ m'mʉhyø ja̱'i̱ hi̱ngyø judío. 'Nɛ̱ 'yo guí cʉthʉ p'ʉ ja yø hni̱ni̱ ja'a̱ ra̱ ra̱ häi Samaria.
23497	MAT 10:11	Nu̱'mø gá̱ sømhmʉ p'ʉ ja n'na ra̱ da̱ni̱hni̱ ogue ja n'na ra̱ t'ʉni̱hni̱, da̱mi̱ hyomhmʉ n'na ra̱ n'yohʉ nu̱'a̱ hnu̱ma̱nho p'ʉ ja rá̱ hni̱ni̱, da̱mi̱ 'yäphʉ ra̱ nt'ɛ̱di̱ ngue di 'da'a̱hʉ ra̱ ts'äya. Ja da̱mi̱ nsäyahʉ p'ʉ ja rá̱ ngu̱'a̱, asta̱ gue'mø guá̱ ɛ̱hmʉ.
23499	MAT 10:13	Nu̱'mø da̱ nu̱ ma̱nho'a̱hʉ yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ ngu̱, ya di tocabi na̱ ra̱ nzɛngua guí xihmʉ 'mø. Pɛ nu̱'mø ngue hi̱ngui̱ nnu̱ ma̱nho'a̱hʉ, nu̱'a̱ ra̱ nzɛngua guí xihmʉ, ya hi̱ndi̱ tocabi.
23501	MAT 10:15	Ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ hya̱spa̱ ra̱ güɛnda Oja̱ ya yø ja̱'i̱ di ja'a̱hʉ p'ʉ, ma̱n'na xa̱ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohya, ngue'a̱ te ra̱ castigo da̱ tho'ʉ yø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sodoma 'nɛ̱p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Gomorra.
23502	MAT 10:16	A nu̱yá, ga̱ pɛn'na̱hʉ p'ʉ ha 'bʉhyø ts'oc'ɛ̱i̱, ngue nts'u̱tho, tengu̱tho yø dɛ'yo 'mø bi zømp'ʉ 'bʉhyø zate. Pɛ da̱mi̱ 'yøt'e ngue gyø njammʉihʉ, gui̱ mfähmʉ, tengu̱tho guí̱ mfähyø c'ɛ̱ya̱. Pɛ 'yo to guí sʉhmʉ, gui 'yøthʉ tengutho yø paloma ngue hi̱ngyø nequisʉi.
23504	MAT 10:18	Di dä'a̱hʉ p'ʉ 'bʉhyø ts'ʉt'abi 'nɛ̱p'ʉ 'bʉhyø gobierno. Di ʉ'a̱hʉ yø ja̱'i̱ ngue guí ɛ̱c'ɛ̱i̱ga̱hʉ. Nu̱'mø ngue ya gdí 'bʉhmʉ p'ʉ ha 'bʉhyø ts'ʉt'abi, ngu̱'ʉ yø judío, ngu̱'ʉ hi̱ngyø judío, gä da̱ zä da̱ 'yøhna̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ guí xihmʉ.
23505	MAT 10:19	Nu̱'mø bi jo'a̱hʉ, 'yo sä di tu̱ ni̱ mmʉihʉ'a̱ te ra̱ hya̱ ja ngue gui xihmʉ ra̱ ts'ʉt'abi. Nu̱'a̱ ra̱ ora guí dä ni̱ hya̱hʉ p'ʉ ja ra̱ ts'ʉt'abi, Oja̱ di 'da'a̱hʉ ra̱ hya̱ ja ngue guí̱ mma̱mhmʉ.
23507	MAT 10:21	Nu̱ yø n'yohʉ ɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱, di̱ ya̱psɛ yø n'yohʉ hi̱ngui̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ ngue da̱ tho. Yø papá, nu̱'mø bi 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ yø ba̱si̱, di dä yø ba̱si̱ ngue da̱ tho. Yø ba̱si̱ p'ʉya, nu̱'mø bi 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ yø papá, di dä yø papá ngue da̱ tho.
23522	MAT 10:36	Nu̱'ʉ yø nsʉiui ra̱ ja̱'i̱ da̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱, gue'ʉ 'bʉp'ʉ ja rá̱ ngu̱ da̱ zʉi.
23526	MAT 10:40	Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ 'yøt'a̱hʉ ma̱su̱, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ tengu̱tho 'mø go di ørca̱gui̱ ma̱su̱ na̱. Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ 'yørca̱gui̱ ma̱su̱, tengu̱tho 'mø go di ørpa̱bi̱ ma̱su̱'a̱ to bá̱ pɛnngui̱.
23529	MAT 11:1	Nu̱ya 'dɛ'ma̱ yoho yø xädi ra̱ Jesús, mi̱ juadi bi xifi te ja ngue da̱ 'yøt'e, bi̱ map'ʉ bí ja yø hni̱ni̱ na̱ ra̱ Jesús ngue da̱ xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱.
23533	MAT 11:5	Da̱mi̱ xihmi̱ ngue yø xädä ya zø yø dä. Yø dogua, ya i 'yo. Yø ja̱'i̱ mi̱ 'ya yø do'yo, ya bi zä ha hɛ̱mbi̱. Yø gogu̱, ya øhra̱ hya̱. Yø ánima, ya di bɛ̱nna̱te. Yø hyoya, ya sihra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱.
23547	MAT 11:19	A nu̱yá, guecä drá̱ N'yohʉ dá̱ ɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, dí si'a̱ te dí ti̱ni̱, a nu̱'a̱hʉ p'ʉya guí ɛ̱njʉ ngue drá̱ nhyøt'a̱ zi̱hmɛ̱. Guí ɛ̱njʉ ngue da̱di thɛgä'be'ʉ yø ja̱'i̱ ja yø ts'oqui 'nɛ̱'ʉ yø ngʉthäi. Pɛ nu̱na̱ ra̱ hya̱ njua̱ntho, nu̱'mø di̱ n'yomfɛ̱ni̱ xa̱nho yø ja̱'i̱, da̱ ba̱di̱ ha rá̱ nja ra̱ hya̱.
23548	MAT 11:20	Nu̱na̱ ra̱ Jesús, nu̱'ʉ yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja yø hni̱ni̱ xi 'yøt'e xa̱ngu̱ yø milagro, bi̱ mʉdi bi hɛjpi te ga̱ 'yo yø ja̱'i̱, porque hi̱ngui̱ nne yø ja̱'i̱ da̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ga̱ 'yo. Bi 'yɛ̱mbi̱:
23549	MAT 11:21	―Hague ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Corazín. Hague ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Betsaida. Porque hi̱mbi̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱gui̱ 'mø mi̱ nu̱ yø milagro dá̱ ørbʉ ha 'bʉi. A nu̱'mø xta̱ nnu̱ yø milagro yø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja yø nyogui hni̱ni̱ Tiro 'nɛ̱p'ʉ Sidón, n'na zihma̱ntho xta̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ma̱ni̱ n'yo yø ja̱'i̱. Xti̱ n'yʉxyø 'bospi 'nɛ̱ xta̱ hye yø he nu̱'a̱ he yø ja̱'i̱ 'mø 'bʉ ndu̱mmʉi.
23550	MAT 11:22	Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ tha̱xra̱ güɛnda, ma̱n'na xa̱ngu̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ fɛsta̱ ra̱ hya̱ ya, ngue'a̱ ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Tiro 'nɛ̱p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sidón.
23551	MAT 11:23	A nu̱ya yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Capernaum, rá̱ nzɛgui ɛ̱na̱ ngue da̱ t'ɛ̱spa̱bi̱ ua ja ra̱ häi, 'nɛ̱p'ʉ ma̱hɛ̱ts'i̱ da̱ t'ɛ̱spi̱. Pɛ gue di̱ map'ʉ ja ra̱ ni̱du̱ ya. Porque hi̱mbi̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ga̱ 'yo. Nu̱'ʉ yø nyogui ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sodoma, nu̱'mø xta̱ nnu̱ yø milagro tengu̱tho bi̱ njap'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Capernaum, xta̱ hyɛp'ʉ ra̱ nts'o ma̱ni̱ n'yo yø ja̱'i̱'a̱ ra̱ hni̱ni̱'a̱ 'nɛ̱ hi̱nxta̱ nguahyø ja̱'i̱ 'mø.
23552	MAT 11:24	Nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue nu̱'mø ra̱ pa da̱ni̱ tha̱xra̱ güɛnda, ma̱n'na xa̱ngu̱ ra̱ castigo da̱ tho'ʉ yø mmɛ̱ngu̱ Capernaum ngue ra̱ castigo da̱ thohyø ja̱'i̱ mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Sodoma.
23554	MAT 11:26	Ngu̱na̱ gá̱ 'yøt'e ma̱ Papá'i, porque gue'a̱ guá̱ sänni̱ ngue di̱ nja'a̱.
23556	MAT 11:28	Nu̱ gätho yø ja̱'i̱ ya xa̱ nyägui ngue hi̱ngui̱ hät'i da̱ 'yøt'e te gäma̱ hya̱ sännbi̱, da̱mi̱ n'u̱ni̱ ngue ga̱ fäxa̱hʉ n'namhma̱ ngue da̱ di̱ni̱ ha di̱ nsäya ni̱ tehʉ.
23557	MAT 11:29	Da̱mi̱ 'yøt'e ngue ni̱ Hmu̱jʉ. Da̱mi̱ hya̱xhʉ na̱ ra̱ hya̱ dí xän'na̱hʉ. A nu̱gui̱, dí ya̱ ma̱ntu̱di̱, hi̱ngrá̱ n'yɛ̱ts'i̱ nna̱ ya̱. Nu̱na̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä, da̱ hyu̱t'a̱ ni̱ mmʉihʉ na̱.
23561	MAT 12:3	Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱: ―Xi'mø mi̱ zʉhra̱ thu̱hu̱ n'na ndi̱ ra̱ David, co 'nɛ̱'ʉ mi̱ n'youi, ¿ua hi̱nja̱m'mø ga̱di xähmʉ p'ʉ ha nt'ot'i'a̱ te bi 'yøt'e?
23562	MAT 12:4	Nu̱ ra̱ David bi yʉrbʉ ja rá̱ ngu̱ Oja̱ ngue bi zi yø thu̱hmɛ̱ xi t'ʉspa̱bi̱ Oja̱ ngue da̱ nu̱. Bi zi ra̱ David co 'nɛ̱'ʉ mi̱ n'youi. Conque nu̱'ʉ yø thu̱hmɛ̱'ʉ, hi̱ndi̱ u̱nna̱ nt'ɛ̱di̱ ra̱ ley ngue to bi zä da̱ zi, hi̱nda̱ høndyø mmäcja̱ yø ts'i'ʉ yø thu̱hmɛ̱ t'ʉspa̱bi̱ Oja̱.
23563	MAT 12:5	¿Ua hi̱n ga̱di xähmʉ te mma̱mp'ʉ ja ra̱ ley, ngue yø mmäcja̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, nu̱'mø ra̱ pa ngue ra̱ ts'äya di̱ mpɛfi, pɛ hi̱nda̱ t'ɛ̱mbi̱ ngue ra̱ ts'oqui øt'e ngue njap'ʉ?
23565	MAT 12:7	Pɛ hi̱ngui̱ ti̱nni̱ mmʉihʉ hanja'a̱ te ra̱ hya̱ nt'ot'i p'ʉ ja ra̱ Ma̱ca̱ Libro ngue ɛ̱na̱: “Dí̱ nnegä ngue di̱ nja ni̱ nhuɛ̱ca̱tehʉ, porque guehna̱ ma̱n'natho di̱ mu̱ui'a̱ ngue yø 'bøt'e guí ørca̱hʉ”, i ɛ̱na̱. Porque nu̱'mø di ja ni̱ nhuɛ̱ca̱tehʉ, nuya yø ja̱'i̱ hi̱n tema̱ hya̱ øt'e, hi̱ngui̱ 'yɛ̱mphʉ ngue ja yø ts'oqui 'mø.