23214	MAT 1:1	Ár ndu̱i nunar tꞌofonu̱, ma da ꞌyotkagihu̱ ar ꞌñu togo yá pale ar Hesukristo, nꞌár ma̱ngaꞌbe̱to ar Dabi ne ar Abra.
23216	MAT 1:3	Ar Huda már dada ar Fare ne ar Zara ár jödönu̱, gehyu̱ xki ꞌyo̱mba ar Tamar. Nunar Fare már dada ar Esrom, ha nunar Esrom már dada ar Aram.
23229	MAT 1:16	Ar Hakob már dada ar Huse nöꞌö már döme ar Maria togo bi ꞌyo̱nga ar Hesu tꞌembabi ar Kristo.
23230	MAT 1:17	Nuꞌmú̱, gatho nuyá pale ne yá ma̱ngapale, ga du̱ꞌmhu̱ nuya pa mi ꞌbu̱ ar Abra, di göxa núꞌmu̱ mi ꞌbu̱ ar Dabi, bi tho ꞌre̱tꞌamagoho mꞌu̱i. Ha di ndu̱i ar ꞌbede nuya pa mi ꞌbu̱ ar Dabi, di göxa núꞌmu̱ mi tsꞌixa ya me Israel har ha̱i Mbabilonia, bi tho ma ꞌre̱tꞌamagoho mꞌu̱i nꞌehe. Ha nu mi tsꞌixa ya me Israel har ha̱i Mbabilonia, di göxa núꞌmu̱ mi mꞌu̱ ar Hesukristo, bi tho ma ꞌre̱tꞌamagoho ya mꞌu̱i.
23232	MAT 1:19	Ha nunar Huse togo xki ꞌya̱di, mar hogajöꞌi; himi ne nda ꞌbe̱twa ár tsa̱, jange ma nda hye̱pꞌu̱tho ñꞌöntho.
23233	MAT 1:20	Núꞌmu̱ mi benga njapꞌu̱, nꞌa mbi nhekitho nꞌár e̱nxe̱ ar tsi Hmu, bi zo ntꞌi ne bi ꞌñembabi: —Huse, ár ꞌbe̱toꞌi ar Dabi, yo gi ntsu gi tsixa ar Maria ha ri ngu, ngetho ár Hñö Jö gehnu̱ xi japi xi ñꞌu̱.
23234	MAT 1:21	Ma da mꞌu̱ nꞌár bötsi, ne ma gi hñuꞌspabi ár thuhu ar Hesu, ngetho ma da po̱ ár hnini da gutwa yá tsꞌoki.
23235	MAT 1:22	Bi njapꞌu̱ ne bi tho ngu xki mönga ár mꞌe̱hni Jö mamꞌe̱tꞌo núꞌmu̱ bi ꞌñenö:
23237	MAT 1:24	Nu mi nu ar Huse, bi ma ba o̱tꞌa ngu xki xipa ár e̱nxe̱ ar tsi Hmu, ne bi zixa ar Maria hár ngu.
23238	MAT 1:25	Ne himbi ñꞌöhwi ngur ꞌbe̱hñö, bi do̱ꞌmi bi mꞌu̱ ár ꞌbe̱tꞌo tꞌu̱, ne bi hñuꞌspabi ár thuhu ar HESU.
23240	MAT 2:2	Ne mi ñꞌa̱ni mi eñꞌu̱: —Habu̱ bi ꞌbu̱ ár ndö ya xodyo xi mꞌu̱i, ngetho xta hanthwe ár tsꞌo̱nu̱ mahyatsꞌi, ne xta ehe ga ndöñhe.
23241	MAT 2:3	Nu mi ꞌyo̱ njapꞌu̱ ar Erode, xa bi ntsu, ne gatho ya me Herusalen bi ntsuwi mahye̱gi.
23242	MAT 2:4	Ar Erode dama bi zohna gatho ya ndömöjö ne ya bötꞌofo mi ꞌbu̱hnu̱, ne bi ꞌya̱mbabiꞌu̱ habu̱ nda mꞌu̱ ar Kristo.
23243	MAT 2:5	Ne bi ꞌñeñꞌu̱: —Núnu̱ Belen har ha̱i Nhudea, ngetho njapꞌu̱ bi mönga ár mꞌe̱hni Jö núꞌmu̱ bi ꞌñenö:
23244	MAT 2:6	Nuꞌahu̱ gar menguhu̱ Belen har ha̱i Huda, hinxi the̱kꞌase̱hu̱, ngetho xa ma da tꞌesꞌa ri nsuhu̱ gi töhu̱ gatho nu maꞌra ya döhni har ha̱i Nhudea; ngetho ma da bo̱mpꞌu̱ nꞌar ndö da suka ma hnini ya me Israel.
23245	MAT 2:7	Nuꞌmú̱ ar Erode bi ñöwise̱ nuꞌu̱ ya ñꞌo̱ho̱ mi hetꞌa ya tso̱, ne ꞌramtxꞌu̱ bi gu̱kwabiꞌu̱ hamꞌu̱ xki hyantꞌu̱ ar tso̱.
23246	MAT 2:8	Ne bi ꞌñembabiꞌu̱: —Di möhu̱ Belen ne ñꞌa̱ñhu̱ xiñho habu̱ ꞌbu̱ ar bötsi, ne núꞌmu̱ xki tiñhu̱, gi e gi xikagihu̱, ne ma ga ndönga nꞌehe.
23247	MAT 2:9	Nu mi wadi bi ꞌyo̱xa nöꞌö bi mönga ar ndö Erode, bi gu̱ yá ꞌñu bi maꞌu̱, ne nor tso̱ xki hyanda mahyatsꞌi mi ꞌbe̱tꞌo mi utwabiꞌu̱ ar ꞌñu. Ha nu mi zo̱nga habu̱ mi ꞌbu̱ ar bötsi, ka bi mꞌa̱hnu̱.
23248	MAT 2:10	Nu mi hyantꞌu̱ ar tso̱ manꞌagi, xa bi njohya.
23249	MAT 2:11	Ne bi yu̱tꞌu̱ har ngu, ka bi hyandnu̱ꞌu̱ ar tsi bötsi mi ꞌbu̱hwi ar Maria ár nönö, ne bi nda̱ndihmö bi ndöñꞌu̱. Ne bi xotꞌa yá mꞌe̱tsꞌi, bi umba ya mꞌo̱ñho̱: ya kꞌaxtꞌabo̱jö xi mar mhödi, ya githni ne nꞌar hogañu̱ni ár thuhu ar mira.
23250	MAT 2:12	Ma nda thota habu̱ xki ꞌñehyu̱ nda kꞌöꞌsa ar Erode. Ha Jö bi xipabi ntꞌi hinge nda manu̱ꞌu̱, jange bi pa̱ta yá ꞌñu, bi mengyá ha̱i.
23251	MAT 2:13	Nu mi mengyá ha̱i ya jöꞌi mi hetꞌa ya tso̱, nꞌár e̱nxe̱ Jö bi ꞌñemba ntꞌi ar Huse: —Nangi, tsixa ar bötsi ne ár nönö di ma har ha̱i Ehipto. Ne ka gi kohnu̱, go xka xiꞌaꞌi hamꞌu̱ gi ehe, ngetho ar Erode ma da hyonga ar bötsi da hyo.
23252	MAT 2:14	Ne bi nu ar Huse bi gu̱ ar bötsi ne ár nönö, bi ñꞌo ar ꞌñu bi zixa har ha̱i Ehipto núꞌmu̱ mi nxuitho.
23253	MAT 2:15	Ne ka ba ꞌbu̱hnu̱ bi do̱ꞌmi bi du ar Erode. Njapꞌu̱ nda tho ngu xki mönga ár mꞌe̱hni Jö núꞌmu̱ bi ꞌñenö: Da zo ma Tꞌu̱ nda bo̱nga har ha̱i Ehipto.
23254	MAT 2:16	Ar Erode xa bi mbo̱ ár kwe̱ núꞌmu̱ mi bödi xki ka ya ñꞌo̱ho̱ mi hetꞌa ya tso̱. Jange bi japi nda tho gatho ya tsi bötsi hinxki jwatꞌatho hñu nje̱ye̱, mi ꞌbu̱hnu̱ Belen ne gatho ár nthetꞌi, ngu xki gu̱kwa nuꞌu̱ ya ñꞌo̱ho̱ꞌu̱.
23255	MAT 2:17	Bi tho njapꞌu̱ ngu xki mönga ar Heremia ár mꞌe̱hni Jö núꞌmu̱ bi ꞌñenö:
23256	MAT 2:18	Bi nheki nꞌar mhafi núnu̱ har ha̱i Rama ne nꞌar döta tsꞌoni; ar Rakel zontꞌa yá bötsi, ne himbi ne togo nda hotꞌi ngetho bi thopabi.
23257	MAT 2:19	Mꞌe̱fa mi du ar Erode, Jö bi mengi bi me̱hna nꞌár e̱nxe̱ ma ba kꞌöꞌsa ar Huse núnu̱ Ehipto, ne bi ꞌñembabi:
23258	MAT 2:20	—Nangi, penga ri ha̱i Israel, tsixa ar bötsi ne ár nönö, ngetho nuꞌu̱ mi honga ar bötsi nda hyohmö, xi duꞌu̱.
23259	MAT 2:21	Nuꞌmú̱, bi nangi bi zixa ar bötsi ne ár nönö, bi menga har ha̱i Israel.
23260	MAT 2:22	Ha nu mi ꞌyo̱de mar ndö ar Arkelao ár tꞌu̱ ar Erode har ha̱i Nhudea, bi ntsu nda manu̱. Ne Jö bi zo ntꞌi, jange bi ma har ha̱i Ngalilea.
23261	MAT 2:23	Ne bi mꞌu̱ har hnini ár thuhu Nasare. Njapꞌu̱ bi tho ngu xki mönga ár mꞌe̱hni Jö núꞌmu̱ bi ꞌñenö: Ma da tꞌembabi ar me Nasare.
23263	MAT 3:2	Ne mi emba njanu̱: —ꞌYo̱thwu̱ ár ntso̱ꞌmi ngetho ár tsꞌu̱tꞌwi Jö ba epꞌu̱tho.
23264	MAT 3:3	Nunar Xuwa gehnu̱ ar ñꞌo̱ho̱ mi no̱nga ar mꞌe̱hni Isaia núꞌmu̱ bi ꞌñenö: Ár mhafi nꞌa togo enga har otꞌatꞌo̱ho̱: Hyojwu̱ ár ꞌñu ar tsi Hmu. Jömfu̱ habu̱ da thogi.
23265	MAT 3:4	Ar Xuwa mi hö nꞌar he xki nju̱mpa ár xi nꞌar me̱ti ár thuhu ar kameyo ne xki mꞌe, ne mi ngu̱tꞌa nꞌar ximhni. Ha nunar ñhuni mi tsi, ya ma̱ngakꞌoto ne ya tꞌafi mi tinga har tꞌo̱ho̱.
23266	MAT 3:5	Ne nze̱ye̱ ya jöꞌi mi po̱nga ha ya hnini nda ꞌyo̱xa nöꞌö mi möñꞌö, nuya me Herusalen ne gatho har ha̱i Nhudea, ne nuya jöꞌi mi ꞌbu̱ hár ñöni ar döthe Hordan.
23268	MAT 3:7	Nu mi hyandi nze̱ye̱ ya de̱ngaꞌbe̱pate ne ya de̱ngamöjö mi e nda nxixthe nꞌehe, bi ꞌñembabiꞌu̱: —Yá bötsiꞌihu̱ ya kꞌeñö gi ha̱tehu̱. Togo xi utꞌahu̱ gi kꞌonthu̱ ár kwe̱ Jö xi ꞌñepꞌu̱.
23269	MAT 3:8	Mahyoni gi ꞌyo̱thu̱ nöꞌö xiñho, ne da nheki xka ꞌyo̱thwu̱ ár ntso̱ꞌmi.
23270	MAT 3:9	Yo ma gi ꞌñexa ri nsuhu̱ gi ꞌñense̱hu̱: Ma dadahe ar Abra. Ngetho nuga di xiꞌahu̱, Jö tsa̱ da gu̱xa nuya doyu̱, ne da ꞌñexa ngu yá bötsi ar Abra.