23221	MAT 1:8	Josafá kaabi'i ada Asa kohana. Jorão kaabi'i ada Josafá kohana. Uzias kaabi'i ada Jorão kohana.
23230	MAT 1:17	Asia hojaki hida Jesus kaija'ari avikhananavaki varani vihina. Abraão kahanodi hanodina hanodi'ianana, hanodi'ianana, kahanodi'ianana onivani fori vihi'ianaha adani 14 vihiki vakadisai vahanodironisiagana va'oaniaro maina, oniaroa, hoja'aha ada Davi ovari maina. Davi abini'ina naothinia onivani fori vihiha adani 14 vaipohina vihiki afo'iana, vahanodi'ianana adani vakadihanodi vahanodironisiagana, oniania osahi vihi'aha adani Israel kaija'ari Babilônia kaarabonia. Babilônia kaarabonia avikhana naothinia 14 ipohini vani fori vihi'ianaha vahanodi'ianana adani vakadihanodi vahanodironisiagana, oniania, hoja'aha ada Cristo.
23231	MAT 1:18	Hari. Vara ovani'aki bana hida Jesus Cristo biva'bana'iki kamahini varani hini. Maria oniki ida Jesus kaamia. Joséa binofiki ida Maria-ra kanagamohavini. Joséa bivi'omaravini oadani kajahavido'ihi ida Maria. Ni-Joséa bivaisa'iki. Ma'onahai Jahaki vani ada Maria-ra vaisa'ara. Nokiariha ada Ma'onahai Jahaki.
23232	MAT 1:19	Ni-Joséa biogaki kaho ida niha ninini Maria kajahavidoni. Makhira hoariha kaisai bivanihamanihi. Maria kajahavidoni mani ida José kidigamo kaimoni-ra nofijanaravini hija. Jahaki, asohiki ida José kahojai, ni-binofiki ida Maria va'ini-ra anaipahihivini vahoariha vaviaha bianaathidanoararivini badani jaharikia kabadanini bikahivini. Ija'ari vaipohiki avigaravini oadani, binofiki ida akarai kapapirani-ra na'biravini, kidigamo hijanaria kaimoni ida Maria.
23235	MAT 1:22	'Bo'dakari Deua binava'isohijora'iki ada athi namoniva abono: “Kajahavidoki bana ida ima'inavi. 'Banaha ada isai ija'aria vanaonivini bana ‘Emanuel’.” Nimania ida Deus athi namoniva abono athi afojora. (Emanuel oniki Deus akadiania hojaki.) Hari. Oniaroa, Maria kania namitha'ihi ida athii.
23237	MAT 1:24	Oniaroa, nokho'afora'aha ada José, binaaba'ihi ida Deus ibavi kaija'arini athi, kidigamo hika'oa'ia kaimoni ida Maria.
23239	MAT 2:1	Hari. Judéia kaarabonia 'bana'aha ada Jesus, Belém sidajia. Jesua biva'banaki kari arabo kaka'da'dini ada Iroji. Jesua biva'banaki kari vani, nokiabiininira ada boviri karaho ja'di. Arabo napaja safinia bivikhamananiki kaniaja vahojaki adani makhira boviri-ra vada avani'asibakhiaki, avigaja kaimoni ida namitha'iariki. Vakadihojai oamani hiki ida. Judeus kaija'ari vihiriha adani. Hari. Vanoki'aha ada boviri ja'di, vaabono vakani'akhama'aha: —Judeus kaija'ari vakadika'da'di ja'di 'bana'ina karajomini o boviri ja'di. Anako'dihava ada isai tanaki. Oniaroa, vaibavia ai vihi'aha, Judéia kaarabonia Jerusaléa avikha'aha.
23240	MAT 2:2	Jerusalém sidajia vakaikahi'aha, va'ora vanana'dohi'aha adani sidaji kaija'arini: —Ada hana vania isai 'bana'iki, ovari judeus kaija'ari-ra va'ora vaka'da'diki kaimoni ada? Akadiarabo arihojana vani anokira ada boviri ja'di, safinia bivikhamananiki kaniaja khamananina, kha'aha ada boviri hidiaja. Boviri ja'dia bikarajomiki ida ka'da'di danoki 'bana'ina, oniani hida haria rakhaja hida. Anofiki ida judeus kaija'ari vakadika'da'di-ra akanamasivivini — vakhaniha.
23241	MAT 2:3	Oniaroa, Irojia bikamitha'ihi ida makhira vakaikahina vamonina, bikamitha'ihi ida ka'da'di danoki 'bana'ina varani hina. Iroji ka'da'di hijanarina-ra finivini mani ida Iroji-ra anava'isokonija. Jerusalém sidaji kaija'arini Iroji-ra vifiniki, oniani ida ka'da'di ja'dini kavaranihi-ra avakava'isokonivini hija jaboni.
23243	MAT 2:5	Vagathani'ihi ida Iroji kana'dohi: —Judéia kaarabonia, Belém kasidajini vania 'banara bana ada. 'Bo'dakari Deus athi namoniva abono kohana binajiri'iki ida papira afojora:
23245	MAT 2:7	Oniaroa, Iroji abono-ra ni'aha: —Va'ora okorijanahaki bana adani makhira boviri-ra vanoki'iki, isai-ra vakaragavini naothinia, ovahonariahiki bana ada abinina. Oniaroa, Iroji va'ora kaboa'i'aha adani makhira boviri-ra vanoki'iki, hi'adani safini khamananina kaniaja vikha'iki. Kidiania vikhajakosi'aha. Ni-ija'ari vahoariha o'oiki vakadiania. Irojia ni-binofiki ida vahoariha vakadivarani avigavini. Hari, va'ora nana'dohi'aha: —Hana hina masiko nokiabiininira ada boviri ja'di?
23246	MAT 2:8	Kidina'dohi vagathanivini naothinia Iroji va'ora karona'aha Belém sidajia avikha'ina. Va'ora honaria'aha: —Avikha'a Belém sidajia mahija isaia bivahojaki ibavini-ra avanana'dohivini. Avakaragaha, vajoi bana hida mahija hora avanava'isohivini. Onofiki jaboni ida isai-ra onavanavanahavini okanamasivira kaimoni — va'ora ni'aha.
23249	MAT 2:11	Oniaroa, Jesua bivahojaki gora avakhanoha, avikhajakosi'aha, va'ora vanoki'aha adani isai, kidiamia vihiki. Jesus viaha vakajo'atharari'aha vakanamasivi'aha. Oniania, vadaina-ra avarabikhai'aha, vidioni'ihi ida va'iga Jesus kaimoni. Vano'a'aha ouro, incenso, miha hikia. Kaidivaki ida ouro oniki. Misai mitxaki kaidivaki fori hiki ida incenso, miha hiki.
23251	MAT 2:13	Hari. Makhira ai vihina naothinia, Deus ibavi kaija'arini abono-ra nanokiaha José kania vadamia. José-ra ni'aha: —Irojia bana binofiki binaabinivini ada isai. Gaamanani'a, Egito kaarabonia va'ora avikha'a adani isai, kidiamia vihiki mahija avaraihotavini. Ira onava'isohiravini oadani hari'a vajoi hihida araboa.
23256	MAT 2:18	“Kamithavahaki ida saani karaho Belém sidajia vakadisai hahavi vaabinina-ra vakaasara'ahapiki'iki adani gamo. Raquel kohana kidisai-ra va'ora kaasara'avini vani fori vihiki adani gamo vabarariariana. Raquea bikaabokariki ida kidisai-ra va'ora navijavavini, oniani ida va'ini najaharini hija.”
23258	MAT 2:20	Deus ibavi kaija'arinia bini'aha: —Vaabinihahavi'iki adani isai-ra vanaabinivini-ra vanofiki. José, gaamanani'a va'ora avajoi'a adani isai, kidiamia vihiki Israel kaarabonia.
23260	MAT 2:22	Hari, Joséa bikamitha'ihi ida ija'ari vakadivarani: —Abini'iki ada arabo kaka'da'dini Iroji. Judéia kaarabonia hojaki ada Iroji kohana kaisai Arquelau oniki, ovari maina ada Judéia kaaraboni kaija'arini vakadika'da'di hira — vakhani'aha. Oniani ida José vajoina-ra finivini hija. Vadamia Deua binava'isohi'ianaha ada José: —José, hari'a Judéia kaarabonia avajoi! Galiléia kaaraboni maina avikha — Deua bini'aha ada José vadamia. Oniaroa, avikha'aha Galiléia kaarabonia. Avakhano'aha.
23265	MAT 3:4	João Batista ni-bikaimahaki ida makari kaidivaki, kidimakari hiki ida camelo asafi amonahaki. Bikaimahaki jaboni jararia baasafi kacinturãohi. Kidi'bai hiki omavari, bahina a'bana hiki. Elias kohana kamakari, kidi'bai, kidihojai fori hiki ida João Batista kahojai.
23266	MAT 3:5	Jerusalém sidaji kaija'arini vaipohiki João Batista kani-ra avanikhabakhiaki. Judéia kaaraboni kaija'arini jaboni vaipohiki João Batista kani-ra avanikhabakhiaki. Jordão vainia hojaki ida ibavi ipohiki kaija'arini João Batista kani-ra avanikhabakhiaki. Vaipohi'oamanira adani ija'ari João Batista kavarani-ra vakamithavini-ra vanofiki.
23267	MAT 3:6	Vakava'ipahinivini vanofivini ida vakadihojai asohiriki afohahavi, oniania Deus kania vara vavani'avini Deus bina'biraja kaimoni. Vara vavani'avini naothinia, João Batista va'ora kana'aha afohanana Jordão vaini onikia.
23268	MAT 3:7	Hari. João Batista kania avikhaki adani farisio vaipohiki, sadosio vihiki. Farisio vaoniki vanaabajahakiki ida vakadija'ari avikhananavaki vakadihojai. Vanofiki jaboni João Batista va'ora kanavini. João Batista va'ora ni'aha: —Jahari kabadani-ra avakava'ipahinivini-ra avakahi'badaraki a'oni. Deua bikaronaki bana ida avakadihojai asohiriki abosini. Ni-avakaabokaki ida Deu-ra avakorijanahavini.
23269	MAT 3:8	Hojai asohikia vakahojai'a bana mahija Deus biogavini ida avakadihojai asohiriki-ra avanofijanaravini.
23271	MAT 3:10	Ihi'ai avani fori avihiki a'oni. Hojai asohikia avakahojairihi; ihi'ai avani bonobakhiariki fori avihihi. Makhira kajoriki fori hiki ada Deus. Khaki bana ada makhira binobaja kaimoni ida ihi'ai avani bonobakhiariki 'damani. Binahokahiki ida ihi'ai avani obaki siho kabodinia. Nini vani jaboni Deus va'ora arakhaki bana adani athi naabani vihiriki nahina jaharikia — va'ora ni'aha ada João Batista.
23272	MAT 3:11	Asia João Batista va'ora vara ni'aha adani ija'ari vajoroniki: —A'onira okanaki ho paha bodinia. Avakadihojai asohirikia avaabononi avaka'da'digariavini-ra avigara kaimoni adani vahoariha. Khaki bana ada hoariha, ka'da'di ka'oa ada ovari. Hovani kidihonai abono ho. Arafiaki ida kidihojai asohika'oani. Kodihojai jahani fori hirihi ida kidihojai jahani arafiaki, kaba'i hora nagathogathovini oakodiara kaimoni. Ovaria bikaronaki ada Ma'onahai Jahaki ija'ari va'ini-ra nahonariahihiki kaimoni. Siho kakhororoki fori hiki bana ada Ma'onahai Jahaki ija'ari kania. Binihimaki bana ida ija'ari kahojai asohiriki — va'ora ni'aha ada João Batista.
23273	MAT 3:12	Vara ni'ianaha ada João Batista. Ija'ari-ra kavarajomivini ida trigo 'ba'dani aka'diririhaki: —Aka'diririhaki ida trigo 'ba'dani aaniaja kaimoni ida ba'ba'da asafini. Anabavihi ida trigo 'ba'dani so'oroa. Siho kabodinia anahokahi'ihi ida asafini. Nimania jaboni ida onaothia khaki ija'ari-ra kanahoarihakhamavini. Va'ora aniki adani ija'ari hojai asohirikia vakahojaiki, ija'ari hojai asohikia vakahojaiki vahararana. Ovari va'ora vahojaki adani ija'ari hojai asohikia vakahojaiki kidiania. Va'ora nahokahiki adani hojai asohirikia vakahojaiki Ibavi Jaharika'oaki siho kaihimiriki kania — va'ora ni'aha ada João Batista.
23274	MAT 3:13	Oniaro kari, Galiléia kaarabonia hojaha ada Jesus. Hari. Oniaroa, ajihi'aha, okha'aha, Jordão vaini onikia akhanofoni'aha, João Batista-ra ni'aha: —Hora kana'a bana!
23276	MAT 3:15	Jesua bini'aha: —Kaba'i, jahaki ida hora ikanavini. Hora ikanahi; Deua binofikia akabadanihahavihi — niha ada Jesus. Oniaroa, João Batista bikana'aha.
23277	MAT 3:16	Jesus kanana naothinia ogaimori'aha. Binoki'ihi ida nama arabikhajahaki. Binokiha jaboni ada Ma'onahai Jahaki gaari'ina kidiania, ho'doko aagariki fori hiki.
23278	MAT 3:17	Nama kamithavahaki ida athii: —Hi'o kodisai o. Onofijahakiki o. Khai oni'aki ida kodisai hojana.
23279	MAT 4:1	Hari. Oniaroa, Ma'onahai Jahakia biavikha'aha ada Jesus amasia, 40 mahi hoja'aha. Kaija'aririhi ida amasi. Ni-nahina-ra haki. 'Bairina mani ida Jesu-ra navai'ami'ia. Oniaroa, okha'aha ada Jahari Jesus kania. Bikaboroboro'aha ada Jesus bada bini'aja kaimoni ida badani Deua binofiriki. Jesua ni-bikapoaripa'itxiki ida athi. Jaharia bini'aha: —Deus kaisai ihihi, ja'di-ra 'bai aniha'a.
23284	MAT 4:6	—Deus kaisai ihihi, araofarari'a bana nabo'ajaja. Deus athi kapapirania bini'aki: “Deus va'ora honariaki bana adani ibavi kaija'arini kadania ira avagathanivini, ivigarirariria kaimoni ida ja'di, iabononi a'bororia kaimoni jaboni.”
23285	MAT 4:7	Jesua bigathanihi ida athi: —Iniani. Jokoa iathini-ra onaabarihi. Jokoa oaraofararirihi. Deus athi haria nava'isohiki hari jaboni: “Hari'a Deu-ra kaijo'a bana badani danokia kabadanina, iogaja kaimoni ida Deus hojana kadania.”
23287	MAT 4:9	—Oviaha ikajo'athararihi hora ikanamasivivini, oniani ida hahavi ira onanokiahivini hi'ikia ira ono'avini hija bana — niha ada Jahari, Jesu-ra kaboroborovini, bada bini'aja kaimoni ida Deua binofiriki.
23291	MAT 4:13	Ni-Nazaré sidajia ibavijanaki ada Jesus. Cafarnaum kasidajini vania okha'aha, hoja'aha. Galiléia ka'dakoni maakarinia hojaki ida Cafarnaum sidaji. Zebulom Naftali kaarabonia hojaki ida 'dako.
23292	MAT 4:14	Mahi 'bo'dakari Deus athi namoniva abono Isaías onikia bini'a'iki: “Deus va'ora kajoamoraki bana adani Zebulom kaaraboni kaija'arini, Naftali kaaraboni kaija'arini vihiki. Jordão vaini kahararakhamania hojaki ida vakadiarabo. Galiléia kaarabonia oniki jaboni ida vakadiarabo. Ni-Deu-ra avigariha adani.
23294	MAT 4:16	Bakibakiki fori hiki ida vakadiarabo vavaibaviki. Hari. Vanokiki bana ida vagani fori hiki karaho. Vagahahaviki bana ida vaibavi. Va'ora navagaki bana adani ija'ari vaabiniki fori vihiki. Ni-Deu-ra avigariha adani.” Nimania ida Deus athi kapapirani Isaías kohana binajiri'iki. Isaías kohana vara bivani'a'bo'da'iki hihida vaibavia Jesus aadahaonina, oniani ida kidivarani nanamithani hi'ia.
23295	MAT 4:17	Hari. Cafarnaum sidajia Jesus hojana vara bivani'a'ihi ida moni jahaki. Va'ora ni'aha adani ija'ari: —Avakadihojai asohiriki-ra vakava'ipahinika'oa bana. Maakari'iki ida mahi Deus ija'ari hahavi-ra vaka'da'divini — va'ora ni'aha ada Jesus.
23296	MAT 4:18	Oniaroa, Galiléia 'dako vadinia khabaoniha ada Jesus. Va'ora kanokiha adani araba abono vi'bamiki vakatahafahaki. Aajojahiki Simão Pedro, kajo'ojahiki André.
23298	MAT 4:20	Oniaroa, vakahagi kabodinia vakanahojaha'ihi ida vakaditahafa, Jesu-ra vavaipohiha'aha.
23299	MAT 4:21	Avikha'ianaha adani Jesus, va'ora vakanokiha adani araba abono vakahoariha vi'bamiki vakadiabi'i khama. Aajojahiki Tiago, kajo'ojahiki João. Vakadiabi'i Zebedeu oniki. Vakahagi kabodinia vahojaki adani. Bada vakhaniki adani tahafa-ra avakanaja'divini. Jesus va'ora baranahaha adani vi'bamiki: —Hora vavaipohiha!
23308	MAT 5:5	Deua bikajoamoraki ida ija'ari abononi nava'ibodivaraniki: “Jokoa hovani ka'oa oabono ovaka'da'dirihi. Deus hora vaka'da'divini-ra onofiki ho.” Nihi ida ija'ari. Nini vani, nahina hahavi araboa hojaki-ra vaka'da'diki ida ija'ari.
23309	MAT 5:6	Deua bikajoamoraki ida ija'ari abononi nava'ibodivaraniki: “Onofi'oamanija ida badani Deua binofiki bada oni'avini.” Nihi ida ija'ari. Nini vani Deua bikajoamoraki hida ija'ari, bada bini'aja kaimoni hida badani Deua binofiki.
23310	MAT 5:7	Deua bikajoamoraki ida ija'ari abononi nava'ibodivaraniki: “Onofiki ida hoariha-ra ova'adivini, ni-onamakhaniki.” Nihi ida ija'ari. Nini vani Deua biva'adija ida ija'ari.
23311	MAT 5:8	Deua bikajoamoraki ida ija'ari abononi nava'ibodivaraniki: “Ni-onofipa'itxiki ida Jahari kahojaia okahojaina. Deus kahojai ka'oa vani ida onofija.” Nihi ida ija'ari. Nini vani binokira bana ada Deus.
23312	MAT 5:9	Deua bikajoamoraki ida ija'ari abononi nava'ibodivaraniki: “Oanariakaki ida hoariha ihamahiki.” Nihi ida ija'ari. Nini vani ida ija'ari kahojai, Deus kahojai fori hija, oniani ida kidisaia Deus ija'ari-ra naonivini hija.
23315	MAT 5:12	A'onira vanajahariharivini kaba'i, khai vakhani bana. Deua binaibavijahaki ida kidija'ari vajaharihariki vakadimoni kidinahina jahaki kidiania, va'ora naabosira kaimoni. Onivani fori vihiki jaboni adani Deus athi namoniva abono kohana. Mahi 'bo'dakari vajaharihari'iki jaboni adani — va'ora ni'aha ada Jesus.
23316	MAT 5:13	Hari. Jesus va'ora ni'aha adani kidipohi: —Jokira fori avihiki a'oni. Avakajokirahi ida baimana; ni-'baxaki. Hojai jahakia avakahojaihi; ija'ari vahoariha hojai jaharikia vakahojaiki-ra avanadabahi. Avaabononi avakava'igairi bana! Nahina binajaharihi ida jokira; ni-ponini jahajanaki. Hokahika'oaki ida jokira jahajanariki ija'ari vaadahakia vakada'aha'aha'iki ida. A'onivani jaboni, nahina bana binajahariki bana ida avakadihojai; ni-avajahajanaki jaboni.
23317	MAT 5:14	Lamparina fori avihiki a'oni. Aha'diki ida lamparina, ni-bakibakini kania vahojaki adani ija'ari. Vagaki fori hihi ida avakadihojai jahaki; Deus kahagihi-ra anavagahi ija'ari hahavi vakadimoni. Hari. Sidaji arabo namahiki namania hojaki fori avihiki a'oni. Ahojariki ida sidaji. Ahojariki jaboni ida avakadihojai, ija'ari hahavia vanokiki ida.
23319	MAT 5:16	Lamparina vagani fori hiva ida avakadihojai jahaki. Onofiki ida ija'ari vahoariha avakadihojai jahaki-ra vanokivini. Avakadihojai jahaki-ra vanokiha; khai vani'aha ada avakadiabi'i nama hojaki — va'ora ni'aha ada Jesus.
23320	MAT 5:17	Jesus va'ora ni'aha: —Hari'a avaabononi vani'a bana: “Kha'aha ada Jesus, binihimaja kaimoni ida Deus kava'isohihi jiriki Moisé-ra nava'isohi'bo'davini hi'iki. Binihima'iki jaboni ida ojomo'ihi kavaranihi Deus athi namoniva abono va'ora nava'isohi'bo'davini hi'iki adani akadija'ari avikhananavaki.” Hari'a vakava'ibodivarani hida athii-ra avanaabajanaravini. Onihimavini kaimoni hirihi ida hora rakhaja hida. Hora rakhaki ida ija'ari-ra va'ora onava'isohijahakivini Deus kava'isohihi jiriki nahina hini ida binofiki vakadiania.
23323	MAT 5:20	A'onira onava'isohivini judeus kaija'ari vaka'ojomo'iva abono, farisio khama jaboni vaabono vara vavani'a'badaraki: “Jahaki ida akadihojai. Anaabajahakiki ida Deus kava'isohihi jiriki.” Vakhani'badarana. Ni-vanaabajahakiki ida Deus va'ora honariavini hiki. Va'oaniaro fori avihihi; ni-Deua khai bini'aki bana ida ka'da'di avihini kidiania.
23324	MAT 5:21	Asia vara ni'aha ada Jesus: —Avakamithabakhia'iki ida Deus kava'isohihi jiriki avakadija'ari avikhananavaki-ra va'ora no'avini hi'iki: “Hari'a kaabini. Ija'aria binaabinihi ida hoariha, ija'ari nasohiva abono viaha vahoariha avisahi ida ija'ari. Nasohiva abonoa bihonariaki kaabiniki abinini ka'da'di kaabosini hina.” Asohiki ida Deua bivava'isohihi'bo'daki athini. Hovani a'onira onava'isohijahakiki ho bana Deua binofikia. Iigamini-ra ikaihamahihi; Deua bihonariaki ida Jahari kabadani abosini-ra igathanivini. Ija'aria bini'ahi ida igamini: “Ijahari'oamanija.” Deua bihonariahi bana ida ija'ari Jahari kabadani abosini-ra gathanija kaimoni. Ija'aria bini'ahi ida igamini: “Iva'ihariki fori ihiki i, ni-nahina-ra iogarihi.” Deua bihonariaki vahabini bana ida ija'ari Ibavi Jaharika'oaki siho kabodinia okhani.
23331	MAT 5:28	Hovani a'onira onava'isohijahakiki bana Deua binofikia. Makhira vada bini'ahi ida gamo kidigamo hiriki, bivi'omavini binofiki ida, ovari va'i bodinia bivi'omaki fori hiki ida gamo.
23332	MAT 5:29	Ija'aria binokiki ida Jahari kabadani, binofiki ida bada bini'avini, bianivini jahaki ida nokhoni 'ba'dani aniaja, binahokahi'ihi ida nokhoni 'ba'dani bada bini'aria kaimoni ida Jahari kabadani. Jahari kabadani-ra bada ni'ahi; Ibavi Jaharika'oaki kania hokahihi. Jahariki ida abononi hahavi Ibavi Jaharika'oaki kania hokahini. Jahaki ida nokhoni 'ba'dani hoaranini kaba'i, Deus Ibavi Jahaka'oakia okhani.
23333	MAT 5:30	Ija'aria binofihi ida Jahari kabadani-ra bada ni'avini, biakava'boavini kajahaki ida sa'ani aniaja kahokahini, bada bini'aria kaimoni ida Jahari kabadani. Jahariki ida abononi hahavi Ibavi Jaharika'oaki kania okhani. Jahaki ida sa'ani kahoaranini kaba'i Deus Ibavi Jahaka'oaki okhani.
23334	MAT 5:31	Hari. Vara ni'iana ada Jesus: —Hojaki ida Deus kava'isohihi jiriki hoariha: “Makhira binofiki ida kidigamo-ra nahojahavini, binahojahavini viahania kidigamo-ra no'avini hiva ida papira jiriki kidigamo hijanaria kaimoni.” Asohiki ida Deua bivava'isohihi'bo'da'iki athini. Hovani a'onira onava'isohijahakiki bana ho Deua binofikia. Gamo makhira hoariha-ra vi'omaravini kaba'i kidimakhira binahojahahi, gamo hoariha-ra anakarara kaimoni, Jahari kahojaia kahojaiki ada makhira. Makhira hoariha bianakara'ihi ida gamo kidimakhira binahojaha'iki, jaharihi ida hojani hi'iki. Jaharihi jaboni ida makhira anakarani hi'iki kahojai.
23336	MAT 5:33	Asia vara ni'aha ada Jesus: —Avarigaki ida Deus kava'isohihi jiriki avakadija'ari avikhananavaki-ra va'ora no'avini hi'iki: “Deu-ra vara ini'avini hiki ida badani bada ini'aja kaimoni kidimoni, bada ini'a bana, hari'a inava'iponi'imarini bana.” Asohiki ida Deua bivava'isohihi'bo'daki athini. Hovani a'onira onava'isohijahakiki bana ho Deua binofikia. Ija'ari-ra inava'isohivini hiki ida badani bada ini'aki kaimoni, bada ini'a. Hari'a Deus onina-ra dioni, hoariha biogaja kaimoni ida iathini ka'oa hini. Hari'a nama onini-ra dioni jaboni biogaja kaimoni ida iathini ka'oa hini. Deus kavithi ibavini ida nama.
23339	MAT 5:36	Hoariha-ra inava'isohivini hiki ida varani bada ini'a'iki kidimoni, hari'a i'da'dini onini-ra dioni, hoariha biogaja kaimoni ida ka'oa hini kadavarani. Ni-ikaabokaki ida ika'da'dini kaafani kahoarani-ra ikanavaforivini, ni-ikanapororovini, ni-ikaabokaki ida iabononi-ra ivaka'da'divini.
23341	MAT 5:38	Asia vara niha ada Jesus: —Avakadi'ojomo'ihi abono a'onira vanava'isohibakhiavini hiki ida Deus kava'isohihi jiriki: “Ija'aria bianahahahi ida hoariha nokhoni 'ba'dani, jakaho bina'da'diabosiva bianahahavini jaboni ida nokhoni 'ba'dani. Ija'aria bianahahahi ida hoariha inoni, jakaho bina'da'diabosiva bianahahavini jaboni ida inoni.” Asohiki ida Deua bivava'isohihi'bo'daki athini. Hovani a'onira onava'isohijahakiki bana ho Deua binofikia. Ija'ari hojai jaharikia vakahojaiki avakadiania, hari'a vana'da'diabosi bana. Ija'ari i'ba'dani-ra kapatahi, hari'a iana'da'diabosi bana. Jahaki ida iroiribanini pitanija bikapataja kaimoni jaboni.
23343	MAT 5:40	Ija'ari ira najahariharikia binofiki ida ija'ari nasohiva abono ira honariavini kadamakari-ra iarakhavini, iva'aha bana jaboni ida kadamakari hoariha-ra saarivini.
23345	MAT 5:42	Ija'aria bikanikhariahi ida kadanahina, ino'a bana. Ija'aria birihavini binofihi ida kadanahina, ikanarihaivinihi bana — va'ora ni'aha ada Jesus.
23346	MAT 5:43	Asia vara niha ada Jesus: —Avakadi'ojomo'ihi abono a'onira vanava'isohibakhiavini hiki ida Deus kava'isohihi jiriki: “Va'ora nakaidiva bana adani kadava'ahi ka'oa. Hari'a va'ora nakaidiva adani vaimajahahiriki.” Vakhaniha. Hovani a'onira onava'isohijahakiki bana ho Deua binofikia. Va'ora nakaidiva bana adani a'onira vakaimajahariki. Deu-ra vakanikharia mahija a'onira vanajaharihariki-ra va'ora nakaidivavini.
23348	MAT 5:45	Deus va'ora kajoamoraki adani ija'ari hojai jahakia vakahojaiki, ija'ari hojai jaharikia vakahojaiki vihiki. Deua binavagaki ada safini ija'ari hojai jahakia vakahojaiki, ija'ari hojai jaharikia vakahojaiki vanamana. Deua bihonariaki ada bahi ija'ari hahavi vakadimoni hina, ija'ari kahojai jahaki, ija'ari kahojai jahariki vakadimoni jaboni ada bahi. Vahoariha va'ora avakajoamoraki a'oni, oniani ida kodiabi'i kaisai a'onira nihaja. Deus va'ora kajoamorahahaviki adani ija'ari vajahaki vajahariki. Deus kahojaia vakahojai'a bana.
23349	MAT 5:46	Ija'ari Deu-ra avigariki va'ora vanakaidivavini adani nofini vihiki. Ija'ari hahavi hojani hiki ida nofini hiki-ra nakaidivavini. Avakadihojai jaboni ida va'ora avanakaidivaki adani a'onira vanofiki. Va'ora nakaidiva jaboni bana adani a'onira vanofiriki. Va'ora avanakaidivariha; ni-Deus avajahani arafiani-ra kahiki. Ni-Deus avakadihojai-ra naabosiki kidinahina jahakia.
23350	MAT 5:47	Avakadihojai hiki va'ora avanavaravaraki adani avakadiva'ahi. Ija'ari Deu-ra avigariki jaboni va'ora vanavaravaraki adani nofini vihiki. Va'ora vanavaravara jaboni bana adani a'onira vanofiriki. Va'ora avanavaravarariha adani a'onira vanofiriki; ni-Deus avakadihojai jahani arafiani-ra kahiki. Ni-Deus avakadihojai-ra naabosiki kidinahina jahakia.
23351	MAT 5:48	Deua binofiki ida ija'ari hahavi-ra va'ora avanakaidivavini. Nimania ida kidihojai jahaki. Kidihojai jahaka'oakia vakahojai'a bana. Jahaka'oaki ada avakadiabi'i nama hojaki. Ovari fori vihi'a bana — va'ora ni'aha ada Jesus.
23352	MAT 6:1	Asia vara ni'aha ada Jesus: —Avaabononi avakava'igairi bana! Hari'a avaabononi vavaboraboraha! Hari'a avaabononi vara vani'a afohanana: “Onofiki ida vahoariha ojahana-ra vanokivini, oniani ida kodibadani jahakia va'ora onanokiahivini hija.” Hari'a vanokivini vanofi. Vanokivini avanofihi; ni-avakadiabi'i nama hojakia binaabosiki bana ida avakadibadani jahaki kidinahina jahakia.
23353	MAT 6:2	Kanahinariki-ra ino'avini hiki ida kadanahina, hari'a ija'ari hoariha-ra nanamitha bana ino'avini hikia. Ija'ari abononi vaboraborahakia bivajahaki ida vahoariha avigavini, oniani ida kagahinaibakhiani-ra kahibakhiavini hija. Judeus kaija'ari Deu-ra vara vani'avini kagorania abononi vaboraborahaki ida, hagihia adahaki abononi vaboraborahaki jaboni, ija'ari vahoariha-ra va'ora ananamithaonivini hiki ida kanahinariki-ra kajoamora'avini. Binofiki ida kidihojai jahaki-ra vara vani'avini khai vani'avini. Vakava'ibodivarani'a bana hida kodivarani. Ija'ari abononi vaboraborahahi; ni-Deua binaabosiki ida kanahinariki-ra kajoamoravini kidinahina jahakia. Kanahinariki-ra kajoamoravini abosinia gahina'iki hida ija'ari vahoariha kidihojai jahaki-ra vara vavani'avini.
23356	MAT 6:5	Asia vara niha ada Jesus: —Deu-ra vara avani'avini, hari'a ija'ari abononi vaboraborahaki fori vihi. Va'oaniaro vavajahaki ida judeus kaija'ari Deu-ra vara vani'avini kagorania vigaana, vahoariha vanokija kaimoni ida Deu-ra vara vani'avini. Vavajahaki ida ija'ari vaipohikia vavaradahaki kania Deu-ra vara vani'avini, vahoariha va'ora vanokira kaimoni. Vakava'ibodivarani bana hida kodivarani. Ija'ari abononi vaboraborahahi; ni-Deua binaabosiki ida ija'ari. Deu-ra vara ni'avini abosinia gahina'iki hida ija'ari vahoariha kidihojai jahakia vakavaranina.