23246	MAT 2:8	Néese Herodes idécanáami yéemìacani, yá íimaca nalí: —‍Pìacuéwa picutáca cayábani, yáara sùmàica; néese pidécanáamicué pìanàacani, yá picàlidacué nulí iináwaná, yéewanápiná nùacawa néré nubàlùacawa nùuluì ipùata iyúwa irí nùacaténá nacái icàaluíniná —‍meedáta cài íimaca nalí, ichìwáidacáita nía meedá Herodesca. Yá ibànùaca nía Belén ìyacàlená nérépiná.
23272	MAT 3:11	Báisíta nubautizácué pía úni yáaculé, píasáidacaténácué pidéca piwènúadaca píiwitáisewa Dios irípiná, quéwa mesúnamáita áiba yàanàaca núamirìcubàawa. Yátacué ibànùapiná Espíritu Santo abénaméeyéicué péená irí ibautizácaténá náiwitáise Espíritu Santo ichàini iyú cawinácaalí wenàiwica yeebáidéeyéica itàacái, yái yàanèeripináca. Aibanáicué péená quéwa càmíiyéica yeebáida itàacái, ibautizápináca níawa quichái iyúwa, nàuwichàacaténáwa càiripináta. Máiní cachàiníiri íiwitáise nuícha. Nuíwacalicani, yái yàanèeripináca; nuicáca núawawa iyúwa yàasu wenàiwica càmíiri cachàini náicha canánama, máinícáiná cayábéerica nuíchani.
23328	MAT 5:25	“Pisutá píawawa Dios íicha caquialéta imàacáanápiná iwàwawa pibáyawaná íicha, ipíchaná yùuwichàidaca pía. Càmicaalí cài pimàni, yásí Dios ìyaca pirí càide iyúwa piùwide. Péemìa comparación: Piùwide itécaalí pía icháawàacaténá piináwaná ìwali nacuèrinánái irí, yá iwàwacutá pitàaníca yáapicha éeréta àyapulìcubàa. Pisutá íicha wawàsi caquialéta imàacáanápiná iwàwawa pibáyawaná íicha ipíchaná itéca pía juez yàatalé; càmicaalí pisutá íicha cài, yásí juez imàacaca úwinái náibàaca pía, yá úwinái náucapiná píawa presoíyéi ibànalìculé, nacapèedáidacaténá píawa.
23488	MAT 10:2	Wía docéeyéica imanùbaca apóstolca íipidenéeyéica cài: quéecha Simón, íipidenéeri nacái Pedro; yá nacái iméeréeri íipidenéeri Andrés; nía nacái Zebedeo yéenibeca, ibèeri íipidenéeri Santiago, yá nacái iméeréeri íipidenéeri Juan;
23489	MAT 10:3	yá nacái Felipe; Bartolomé nacái; Tomás nacái; núa nacái Mateo, núa yái yeedéericaté plata nuénánái judío íichawa Roma ìyacàlená yàasu gobierno irípiná; yá nacái Santiago, yái Alfeo ìirica; Tadeo nacái;
23490	MAT 10:4	yá nacái Simón, íipidenéeri nacái celote; yá nacái Judas Iscariote, yái itéeripinácaté Jesús yùuwidenái náibàacaténáni, nanúawani.
23496	MAT 10:10	Picácué pité saco, pucháiba bàlesi nacái; picácué peedá piríwa wàlisài costiza nacáiri, àicu nacái. Cawinácaalí wenàiwica piyúudèeyéipinácuéca iwàwacutá nàaca piyáapinácuéwa.
23516	MAT 10:30	Càita nacái Dios icùacuéca pía. Yáalíacuéca macáita pìwali, àta càisimalénácaalícué píiwita ibáiná, yáalía nacáiwa Dioscáiná idéca iputàaca nía abéerinamata; càita Dios yáalíacawa pìwalicué.
23545	MAT 11:17	‘Wadéca wapùlìacuéca pirí íwa, quéwa càmitacué pilabàa; néese wadéca wacántàacuéca pirí canción càide iyúwa nacántàaná yéetéeyéimiwa ìwali, quéwa càmitacué píicháaní’, cài náimaca.
23588	MAT 12:30	“Píacué càmíiyéica abédanamata íiwitáise núapicha, piùwidecuéca pimànica núa; càmitacué piyúudàa nùwacáidaca wenàiwica Dios irípiná, néese piyúudàacuéca Satanás iméeràidacaténá wenàiwica Dios íicha meedá.
23643	MAT 13:35	Jesús yéewáidaca nía cài imànicaténá càide iyúwaté Dios yàasu profeta icàlidáanáté tàacáisi Jesús inùmalìcuíse. Yáté Jesús íimaca: “Nucàlidapiná nalíwani comparación iyúwa; nucàlidapiná nalí manùba wawàsi ìwali, càmíiyéicáwa wenàiwica yéemìa iináwaná ìwali, Dios idàbacatáiseté èeriquéi àta siùca nacáide”, íimaca.
23707	MAT 15:5	Quéwa píacué fariseoca péewáidacuéca wenàiwica cayábacasa cài náimaca náaniri iríwa, náatúa irí nacáiwa: ‘Càmita núalimá nuyúudàaca pía; nudéca nucùaca Dios irípináni, yái nuèripinámica pirí, íná canáca nulí cayába nuyúudèeripiná iyú pía’, cài náimaca nasèenái iríwa.
23721	MAT 15:19	Yácáiná macáita báawéeri íiwitáisesi imusúacawa wenàiwica iwàwa irìcuíse. Càita báawéeri íiwitáisesi: Nanúaca wenàiwica; naimáca áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nanìrisíwa nacái; naimáca áibanái yáapicha ipíchawáise needáca nalíwa nía; namànica nainá iyúwa càide iyúwa càmíiná Dios ibatàa wenàiwica imànica; nayéedùaca áibanái yàasu; nachìwáidaca wenàiwica, nacàlida nacái nachìwawa; natàaníca báawéeri iyú áibanái ìwali.
23722	MAT 15:20	Yái báawéeri wawàsica wenàiwicanái imàníirica, yácata casaquèerica imànica wenàiwica íiwitáise Dios íicha; néese, càmicaalí wamàni culto nacáiri wáibáaná wacáapiwa éeréeri iyú càide iyúwa fariseo íiwitáise íimáaná ipíchawáise wayáaca wayáacaléwa, càmita casacàa imànica wáiwitáise Dios íicha —‍íimaca yái Jesúsca.
23728	MAT 15:26	Jesús íimaca ulí: —‍Péemìa comparación: Càmita wáuca sùmanái iyáacalé áulinái iyáapiná; càita nacái iwàwacutá nuyúudàaca quéechacáwa nuénánáicawa, níái israelitaca. Càmita cayába nuyúudàaca píacué càmíiyéica israelita —‍íimaca ulí, yáalimáidacaténá iicáwa úa, asáisí uebáidacaalí Dios imàníinápiná ulí cayábéeri éwita càmicáaníta israelita úa.
23733	MAT 15:31	Iná níái manùbéeyéi wenàiwicaca náináidacawa manuísíwata naicáidaca Jesús irí, imànicáináté cayábéeri wawàsi íiwitáise iyúwa. Néemìaca matàacáiyéimi itàaníca cayába. Naicáca nacái cacháunéeyéimi iiná cayábaca nía; níái éeruíyéimi yàabàli nacái nàipìnáaníca cayába; nía nacái matuíyéimica naicáidaca cayába. Yá nadàbaca nàaca Dios irí cayábéeri, yái Dios Israel itaquénáinámi yèerica icàaluíniná.
23886	MAT 20:25	Quéwa Jesús imáidaca yàataléwa wía. Yá íimaca walí: —‍Píalíacuécawa càinácaalí iyú càmíiyéi judío imànica icuèyéica yàasu cáli néeséeyéiwa; casíimáica nacùaca wenàiwica cachàiníiri iyú. Píalíacuéwa nacái casíimáica náiwacanánái nachùulìaca macái wenàiwica.
23896	MAT 21:1	Wàanàacaté mawiénita Jerusalén ìyacàlená irí; quéechatécáwa wàanàaca Betfagé ìyacàlená néré, ìyéerica dúli ìwali íipidenéechúa Olivos, yái olivo inàlimanáca. Yá Jesús ibànùaca ipíchalépináwa pucháiba wéená wía yéewáidacaléca.
23910	MAT 21:15	Quéwa sacerdote íiwacanánái, nía nacái yéewáidéeyéica wenàiwica templo irìcu báawaca naicáca Jesús imàníináca yái càmíirica wenàiwica idé imànica, cayábacáiná wenàiwicanái iicáca náicha Jesús. Néemìaca nacái sùmanái isàna imáidéeyéica casíimáiri iyú templo irìcu; sùmanái íimaca Jesús ìwali: “¡Wàacué irí cayábéeri, yái rey David itaquérinámica, Dios ibànuèrica walí Wacuèrinápiná!” náimaca níái sùmanáica. Iná calúaca sacerdote íiwacanánái, nía nacái yéewáidéeyéica wenàiwica templo irìcu, yácáiná yái tàacáisi sùmanái icàlidéerica íimáanáca Mesíascani yái Jesúsca, judío icuèrinápiná Dios ibànuèrica nalí.
23930	MAT 21:35	Quéwa níái icuèyéica bànacalé náibàaca nía; nacapèedáidaca abénaméeyéi, nanúaca áibanái, néese nanúaca abénaméeyéi wenàiwica íba iyú.
24003	MAT 23:16	“¡Dios yùuwichàidapinácué píawa! Càicuéca píade iyúwa matuíyéi itéeyéica áiba wenàiwica, píimacáinácué pìwaliwa píalimáanása péewáidaca wenàiwica Dios ìwali, quéwa càmitacué báisí píalíacawa Dios ìwali. ¡Cáanáica péewáidacuéca wenàiwica chìwái iyú nachìwáidacaténá áibanái! Píacué fariseoca, pidécuéca cài píimaca nalí: ‘Píimacaalí báisí báisísíwatasa templo íipidená ìwali pimàníinápiná áiba wawàsi, néese càmicaalí piwàwa pimànicani machacàníiri iyú càide iyúwaté píimáaná, néese càmita iwàwacutá pimànicani, càmicáiná máiní cachàiníirica yái templo íipidenáca; quéwa picàlidacaalíni templo yàasu oro íipidená ìwali, yásí iwàwacutá pimànica macáita càide iyúwaté píimáaná, ipíchaná Dios yùuwichàidaca pía, máinícáiná cachàiníirica oro templo íicha’, cài péewáidacuéca wenàiwica pichìwa iyúwa nachìwáidáanápiná áibanái.
24005	MAT 23:18	Càita nacái, píacué fariseoca, pidécuéca cài píimaca altar ìwali: ‘Píimacaalí báisí báisísíwatasa altar íipidená ìwali pimàníinápiná áiba wawàsi, néese càmicaalí piwàwa pimànicani machacàníiri iyú càide iyúwaté píimáaná, néese càmita iwàwacutá cài pimànicani, càmicáiná máiní cachàiníirica altar íipidená; quéwa picàlidacaalíni ofrenda íipidená ìwali, yái pìrái nanuérimica iyúwa sacrificio nàacaténá Dios icàaluíniná, yásí iwàwacutá pimànica macáita càide iyúwaté píimáaná, ipíchaná Dios yùuwichàidaca pía, máinícáiná cachàinica ofrenda altar íicha’, cài péewáidacuéca wenàiwica pichìwa iyúwa nachìwáidáanápiná áibanái, píacué fariseoca.
24040	MAT 24:14	Yá nàapinácawa macái cáli íinatalé nacàlidacaténá yái tàacáisi cayábéerica íiméerica Dios icùaca yàasu wenàiwicawa yéewacaténá macái èeri mìnanái néemìacani; néese èeri imáalàapinácawa macáita.
24049	MAT 24:23	“Néese néenialípiná áibanái íimapiná piríwa: ‘Aquialécué piicáca, chácata ìyaca yái Mesíasca’, càipiná náimaca; áibanái nacái náimapinácué piríwa: ‘Piicácué Mesías ìyaca néré, yái judío icuèrináca’, càipiná náimaca. Quéwa, picácué peebáida nalíwani.
24050	MAT 24:24	Manùbacáiná cachìwéeyéi yàanàapiná, icàlidéeyéipiná ichìwawa Mesíascasa nía, judío icuèrinápinása; áibanái iwicùlidéeyéi nacái nàanàaca icàlidéeyéipiná ichìwawa. Náimapiná natàaníinása Dios inùmalìcuíse. Yá namànipiná yái càmíirica wenàiwica idé imànica. Càita náasáidapiná nachàiniwa nachìwáidacaténá èeri mìnanái. Náalimáidapiná nachìwáidaca nacái Dios yàasu wenàiwica, níái Dios yeedéeyéica yàasunáipináwa. Càmicaalí Dios yàasunái iicá íichawa cayábani, yásí cachìwéeyéi náalimá nachìwáidaca nía nacái.
24064	MAT 24:38	Bàaluité èeri ipíchawáiseté úni yéesacawa macáita cáliquéi, macái èeri mìnanái nàyacaté matuíbanáita Dios íicha; nayáacaté nayáacaléwa, nàiracaté nacái nàiracaléwa. Needácaté nacái náinupináwa. Càité namànica àta Noénái iwàlùacatalétatéwa arca irìculé.
24147	MAT 26:24	Iwàwacutá nuétácawa càide iyúwaté profetanái itànàanáté tàacáisi nuináwaná ìwali Dios inùmalìcuíse, núa asìali Dios néeséerica; quéwa, ¡máiníiripiná yùuwichàacawa yái asìalica itéeripináca nùuwidenái náibàacaténá núa! Cayábatésica irítáni càmicaalíté imusúa iicá èeritá —‍íimaca yái Jesúsca.
24291	MRK 1:7	Càité Juan icàlidaca yèepunícawa nalíni: “Mesúnamáita áiba yàanàaca núamirìcubàa, máiníiri cachàinica íiwitáise nuícha. Nuíwacalicani, yái yàanèeripináca; nuicáca núawawa iyúwa yàasu wenàiwica càmíiri cachàini náicha canánama máinícáiná cayábéerica nuíchani.
24410	MRK 4:18	Aibanái wenàiwica, càica níade iyúwa ituínási ibànacanéerimica tuíri yèewiré; néemìaca Dios itàacái.
24553	MRK 7:21	Macáita íiwitáisesi báawéeri imusúacawa wenàiwica iwàwa irìcuíse. Càita báawéeri íiwitáisesi: Namànica náalaniwa; namànica nainá iyúwa càide iyúwa càmíiná Dios imàaca wenàiwica imànica; nayéedùaca áibanái yàasu; nanúaca wenàiwica;
24554	MRK 7:22	naimáca áiba wenàiwica yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa; máiní nawàwa needáca nalíwa manùba wawàsi; namànica áibanái irí báawéeri; nachìwáidaca áibanái wenàiwica; mabáiníiri iyú namànica báawéeri nainá iyúwa máaléquéeri iyú áibanái wenàiwica yàacuésemi; báawaca naicáca áibanái wenàiwica ìwalíise yái cawèníirica áibanái idènièrica; natàaníca báawéeri iyú áibanái ìwali; máiní cachàinica naicáca níawawa; càmita náalía cayábéeri ìwali báawéeri íichaná.
24706	MRK 10:49	Iná Jesús iyamáaca ibàlùacawa, yá íimaca wenàiwicanái irí: —‍Pimáidacué nùataléni —‍íimaca yái Jesúsca. Iná namáidaca matuíri, yá náimaca irí: —‍Picá achúma piwàwa, pimichàawa, pìanáwa yàatalé; imáidaca ìyaca pía —‍náimaca.
24807	MRK 13:21	“Néese néenialípiná áibanái íimapinácué piríwa: ‘Aquialécué, piicáca chácata ìyaca yái Mesíasca’, càipiná náimaca; áibanái nacái náimapinácué piríwa: ‘Piicácué Mesías ìyaca néré, yái judío icuèrináca’, càipiná náimaca. Quéwa picácué peebáida nalíwani.
24808	MRK 13:22	Manùbacáiná cachìwéeyéi yàanàapináca, icàlidéeyéipiná ichìwawa, náimapiná Mesíascasa nía, judío icuèrinápiná; áibanái iwicùlidéeyéi nacái nàanàapiná icàlidéeyéi ichìwawa. Náimapiná natàaníinása Dios inùmalìcuíse. Namànipiná yái càmíirica wenàiwica idé imànica. Càipiná náasáidaca nachàiniwa nachìwáidacaténá èeri mìnanái. Náalimáidapiná nachìwáidaca Dios yàasu wenàiwica, Dios yeedéeyéica yàasunáipináwa. Càmicaalí Dios yàasunái iicá íichawa cayábani, yásí cachìwéeyéi náalimá nachìwáidaca nía nacái.
24844	MRK 14:21	Báisíta núa, asìali Dios néeséerica, nuétápinácawa càide iyúwaté profetanái itànàanáté tàacáisi nùwali Dios inùmalìcuíse; quéwa ¡máiníiripiná yùuwichàacawa yái asìalica itéeripináca nùuwidenái náibàacaténá núa! Cayába cachàinitésica irítáni càmicaalíté imusúa iicáca èeritá —‍íimaca yái Jesúsca.
24859	MRK 14:36	Càité Jesús isutáca yáawawa Dios íicha: “Núaniri, píacata yáaliméerica imànica macái wawàsi. Iná piwasàaca núa íicha yái nùuwichàanápinácawa yàanèeripinácawa nùwali siùcade; quéwa, càmicaalí cayábani yái piwasàanáca núa, yá picá pimàni càide iyúwa nuwàwáaná, néese pimàni càide iyúwa piwàwáaná”, íimaca isutáca Dios íicha yái Jesúsca.
24865	MRK 14:42	Pimichàacuéwa, wàanácuéwa; áca néese yái asìalica itéerica nùuwidenái náibàacaténá núa —‍íimaca yái Jesúsca.
24959	MRK 16:17	Níái yeebáidéeyéica nutàacái namànipiná yái càmíirica wenàiwica idé imànica, náasáidacaténá báisíiricani, yái tàacáisica nacàlidéerica nalí nùwali. Càipiná namànica nuíwitáise iyúwa nasutácáiná níawawa nuícha: Náucapiná demonio wenàiwica íichawa nuípidená ìwali; natàanípiná áiba tàacáisi iyú, càmíiyéicáwa náalíawa ìwali.
24975	LUK 1:13	Quéwa ángel íimaca irí: —‍Picá cáalu pía nuícha, Zacarías, Dioscáiná idéca yéemìaca pisutáaná íicha. Pìacawéetúa Elisabet quéenibéechúapiná piríwa abéeri sùmàiwa; pimàni íipidená Juan.
25008	LUK 1:46	Néese María íimaca: “Nucàlidaca manuísíwata Wacuèriná Dios iináwaná ìwali, máiní cayábéericani;
25071	LUK 2:29	“Pía, Nucuèriná Dios, siùca pidéca pimànica càide iyúwa píimáanáté nulí; yásí cayábaca pimàacaca nuétácawa matuíbanáiri iyú, núa pìasu wenàiwicaca.
25110	LUK 3:16	Quéwa Juan íimaca macái wenàiwicanái irí: “Báisíta nubautizácuéca pía úni yáaculé. Quéwa mesúnamáita áiba yàanàaca. Yáta ibànùapiná Espíritu Santo abénaméeyéi péenácué irí ibautizácaténá náiwitáise Espíritu Santo ichàini iyú, cawinácaalí wenàiwica yeebáidéeyéica itàacái, yái yàanèeripináca. Quéwa áibanái péenácué càmíiyéica yeebáida itàacái, ibautizápiná níawa quichái iyú nàuwichàacaténáwa càiripináta. Máiní cachàiníirica íiwitáise nuícha. Nuíwacalicani, yái yàanèeripináca; nuicáca núawawa càiride iyúwa yàasu wenàiwica càmíirica cachàini náicha canánama, máinícáiná cayábéerica nuíchani.
25111	LUK 3:17	Càide iyúwa wenàiwicanái itécaalí yàasu palawa nacáapi irìcuwa, masacàacaténá namànica nàasu trigo ituínáwa, náaláidacaténá nacái trigo iwìralèmi, càita nacái yái yàanèeripináca núamirìcubàa yàanàaca iwàlisàidacaténá yàasu wenàiwica íiwitáisewa, iseríacaténá nacái nía náicha áibanái càmíiyéica yàasu. Càide iyúwa wenàiwica yeedácaalí ibànacale trigo ituínáwa manuíri capìi irìculé, ituínási yàaluca, càita nacái yái yàanèeripináca ìwacáidapiná yàataléwa yàasu wenàiwicanáiwa. Càide iyúwa wenàiwica yeemácaalí ituíná iwìralèmi manuíri quichái irìcu, càita nacái yái yàanèeripináca yùuwichàidapiná nía quichái irìcu, càmíiyéica yàasu wenàiwica; yùuwichàidapiná nía quichái irìcu càmíirica ichacàwa càiripinéerita ìyaca”, íimaca yái Juanca.
25138	LUK 4:6	Yá Satanás íimaca Jesús irí: —‍Nùapiná piríwa macáita ìyéerica chái èeri irìcu cawèníirica, yá picùapiná macái cáliwa; núacata yèeri canánama nuwàwéeyéi iríwa núacáináta icuèrica macáitani.
25229	LUK 6:14	Níái docéeyéica náipidená cài: Simón, yái asìali Jesús yèerica íipidenápiná nacái Pedro; yá nacái Andrés, yái Simón iméeréerica; Santiago nacái; Juan nacái; Felipe nacái; Bartolomé nacái.
25230	LUK 6:15	Yá nacái Mateo; Tomás nacái; Santiago nacái, yái Alfeo ìirimica; yá nacái Simón, áibaalí íipidenéeri celote;
25231	LUK 6:16	Yá nacái Judas, yái Santiago yéenásàirica; yá nacái Judas Iscariote, yái itéeripinácaté Jesús yùuwidenái náibàacaténáténi, nanúawani.
25245	LUK 6:30	Aiba isutácaalí píicha wawàsi, pimàaca iríni; imelùdacaalí píicha pìasu, picá pisutá yèepùadáanápiná piríni.
25257	LUK 6:42	Máinícáiná cabáyawanáca pía manuísíwata, íná canáca yéewaná báawaca piicáca píichawa áiba wenàiwica idènièrica ibáyawanáwa achúméeri meedá. Péemìacué comparación: Manuíri àicu yúuwàacaalíwa pituí irìculétá, yá càmita pidé piicáca cayába pimusúadacaténá imuluísi áiba wenàiwica ituí irìcuísetá. Càita nacái cabáyawanácaalí pía, picá cài píima áiba wenàiwica irí: ‘Nuénásàiri, pimàaca nucàlidaca pirí pibáyawaná ìwali, nuyúudàacaténá pimàacaca píichawani’, picá cài píimaca irí; pucháibaca píiwitáise pìyaca. ¡Pidéca piimáichaca meedá pibáyawanáwa! Iwàwacutá pimàacaca píichawa quéechacáwa yái báawéeri manuírica pimàníirica. Yásí pidéca pìalàaca áiba wenàiwica imàacáanápiná íichawa achúméeri báawéeri imàníirica”, íimaca yái Jesúsca.
25296	LUK 7:32	Péemìacué comparación: Càicuéca píade iyúwa sùmanái yáawinéeyéicawa àyapulìcubàa bamuchúamibàa yàcalé. Néese namáidaca nanacáiyéi iríwa, ‘Wadéca wapùlìacuéca pirí íwa, quéwa càmitacué pilabàa; néese wadéca wacántàaca pirícué canción càide iyúwa nacántàaná yéetéeyéimiwa ìwali, quéwa càmitacué píicháaní’, cài náimaca.
25309	LUK 7:45	Càmita pisùsùa nunàni ìwali pitàidacaténá cayába núa càide iyúwa wáiwitáise ìyáaná, wía judíoca; quéwa úái inanáica, nudécanáami nuwàlùacawa capìi irìculé, càmita uyamáida usùsùaca nùabàli ùacaténá nucàaluíniná, càide iyúwa judío íiwitáise ìyáaná.
25310	LUK 7:46	Càmita piùcùa mawèníiri olivo iséená nuíwita ìwali píasáidacaténá casíimáica piicáca núa càide iyúwa judío íiwitáise ìyáaná; quéwa úái inanáica udéca ùucùaca cawèníiri perfume pumèníiri isàni nùabàli ìwali.
25311	LUK 7:47	Iná núuma pirí nudéca numàacaca nuwàwawa ubáyawaná íicha, yái ubáyawanáca manuírica, máinícáiná cáinináca uicáca núa; quéwa pía iyúunáidéerica càmita máiní cabáyawanáca càmita máiní cáinináca piicáca núa —‍íimaca yái Jesúsca.
25317	LUK 8:3	Uacawa náapicha nacái Cuza yàacawéetúa íipidenéechúa Juana. Uacawéeri Cuza ichùulìaca rey Herodes yàasu wenàiwica íibaidéeyéica Herodes icapèerìcu; áiba inanái íipidenéechúa Susana ùacawéeridaca nía nacái; áibanái nacái manùbéeyéi inanái nàacawa náapicha nayúudàacaténá nía nàasu iyúwa.
25377	LUK 9:7	Néeseté rey Herodes yéemìaca abénaméeyéi wenàiwica icàlidaca Jesús iináwaná ìwali, macáita nacái Jesús imàníirica. Iná càmita Herodes yáalíawa íináidéeripináwa, máiní càulenáca íichani; abénaméeyéi wenàiwica náimacáiná Jesús ìwali Juan el Bautistamicani, náináidacawa Juanmi icáucàacatéwa.
25378	LUK 9:8	Aibanái nacái náimaca Jesús ìwali profeta Elíascani, yèepuèricasa yàanàaca àniwa; áibanái nacái náimaca Jesús ìwali bàaluisàimi profetanáimi yéenácani, imichèericasawa yéetácáisi íicha.
25497	LUK 11:23	“Píacué càmíiyéica abédanama íiwitáise núapicha, piùwidecuéca pimànica núa; càmitacué piyúudàa nùwacáidaca wenàiwica Dios irípiná, néese piyúudàacuéca Satanás iméeràidacaténá wenàiwica Dios íicha meedá”, íimaca yái Jesúsca.
25503	LUK 11:29	Néeseté manùba wenàiwica nàwacáidáyacacawa mamáalàacata Jesús itéese. Yá Jesús idàbaca icàlidaca nalíni: “Báawaca náiwitáise níái wenàiwicaca ìyéeyéica siùcade; nasutáca nuícha numàníinápiná naicá yái càmíirica wenàiwica idé imànica. Càmita quéwa numànipiná nalí càiri wawàsi. Numàacacáita naicáca numàníinápiná càide iyúwaté profeta Jonás ìyáaná.
25522	LUK 11:48	Iná píasáidacuéca abédanama píiwitáise pìawirináimi yáapichawa, cayábaca piicácuéca yái namàníiricaté; nanúacáináté profetanái, néese cayábacuéca pimànica profetanáimi yàasu càliculìimi.
25560	LUK 12:32	Jesús íimaca yéewáidacalénái iríwa: “Picácué cáalu pía, píacué nùasu ovejanáica; máisibáwanáitacué pía, quéwa Wáaniri Dios idéca yeedácuéca pía imàacáanápinácué yàasunáica pía, icùacaténácué pía.
25577	LUK 12:49	Néeseté Jesús íimaca yéewáidacalénái iríwa: “Nudéca nùanàaca aléi èeri irìculé, íná càulenéeri wawàsi yàanàapináca macái èeri mìnanái ìwali càide iyúwa quichái yeemácaalí wenàiwica; yá ¡máiní nuwàwa quichái idàbaca ipucúacawa ráunamáita!
25586	LUK 12:58	Pisutá Dios íicha caquialéta imàacáanápiná iwàwawa pibáyawaná íicha, ipíchaná yùuwichàidaca pía. Càmicaalí cài pimàni, yásí Dios ìyaca pirí càiride iyúwa piùwide. Péemìa comparación: Piùwide itécaalí pía icháawàacaténá piináwaná ìwali nacuèrinánái irí, yá iwàwacutá pitàaníca yáapicha éeréta àyapulìcubàa. Pisutá íicha wawàsi caquialéta imàacáanápiná iwàwawa pibáyawaná íicha ipíchaná itéca pía juez yàatalé; càmicaalí pisutá íicha cài, yásí juez imàacaca úwinái náibàaca pía, yá úwinái náucapiná píawa presoíyéi ibànalìculé, nacapèedáidacaténá píawa.
25622	LUK 13:35	Iná péemìacué cayába, máiséeyéipiná picapèemicuéca idécanáami piùwidenái imànicuéca píipunita ùwicái; núumacué nacái pirí, càmitacué piicá núa quirínama àta píimacatalépinátacué nùwali: ‘¡Cayábéericani yái yàanèerica Wacuèriná Dios íipidená ìwali, Dios ibànuèrica walí!’ càipinácué píimaca nùwali —‍íimaca yái Jesúsca.
25634	LUK 14:12	Néese Jesús íimaca capìi íiwacali irí imáidéericaté Jesús néré: —‍Pimáidacaalí áibanái nayáacaténá nayáacaléwa píapicha, picá pimáida pìacawéeyéináwa, nía nacái péenánáiwa, nía nacái pìawiría yéenáca, nía nacái càasuíyéica ìyéeyéica mawiénita pirí; níacáiná áibaalípiná náalíacawa iwàwacutáaná namáidaca nàataléwa pía nacái piyáacaténá piyáacaléwa náapicha. Càita napáyaidaca pía yàacàsi ìwaliná pièricaté nalí. Quéwa càmita cayába cài pimànica.
25689	LUK 15:32	Siùcade quéwa máiní cayábaca wamàníináca fiesta, casíimáica nacái wía. Piméeréericáiná idéca yàanàaca, yái ìyéericaté càide iyúwa yéetéerimiwa, quéwa idéca yèepùacawa wàatalé càide iyúwa idéca nacáicaalí yèepùacawa cáuca àniwani; yúucacatéwa nuícha, yá wadéca wàanàaca àniwani’, íimaca yái yáanirica. Càita nacái Dios itàidaca cayába cawinácaalí wenàiwica iwènúadéerica íiwitáisewa ibáyawaná íichawa”, íimaca yái Jesúsca.
25777	LUK 18:20	Néese Jesús íimaca irí àniwa: —‍Píalíacawa Dios itàacái ichùulìaná wía: ‘Picá piimá áiba inanái yáapicha càmíichúaca píinusíwa, áiba asìali yáapicha nacái càmíirica pinìrisíwa; picá pinúa wenàiwica; picá piyéedùa; picá nacái pichìwáida áibanái; pìa náimiétacaná píaniri, píatúa nacái’ —‍íimaca yái Jesúsca.
25846	LUK 19:46	Yá íimaca nalí: —‍Pidécuéca péemìaca tàacáisi profeta itànèericaté Dios inùmalìcuíse; Dios íimacaté yàasu templo ìwaliwa: ‘Yái nucapèeca nasutácàalupináca nuícha’, íimacaté yái Diosca. Quéwa, pidécuéca piwènúadacani cayéedéeyéi icapèe iyú, yái temploca, piyéedùacáinácué plata wenàiwica íicha pichìwa iyúwa —‍íimaca yái Jesúsca.
25852	LUK 20:4	¿Cawiná ichùulìaté Juan ibautizáanápináté wenàiwica; Diossica, wenàiwicanáisica? Píimacué nulí càiríinácaalí náicha ichùulìaca Juan ibautizáanápináté wenàiwica —‍íimaca yái Jesúsca.
25899	LUK 21:4	Macáita níái áibanái nàaca ichàbéericawa meedá, máisibáwanáita nàasu cawèníiri íichawa; úata quéwa éwita catúulécanácáaníta úa, càicáaníta ùaca macáita yái udènièrimica uwènìanápináca uyáacaléwa —‍íimaca yái Jesúsca.
25950	LUK 22:17	Néese Jesús yeedáca abéechúa copa icáapi irìculéwa, idènièchúa irìcuwa uva ituní. Idécanáami yàaca Dios irí cayábéeri, yá íimaca nalí: —‍Peedácuéni, pìiracuéni, piwacùacué pìwaliwáacawani;
26122	JHN 1:9	Yái Jesucristoca, yácata abéerita amaléerica imànica macái wenàiwica íiwitáise yeebáidéeyéica itàacái náalíacaténáwa càinácaalí iwàwacutáaná namànica nàyacaténá machacàníiri iyú; yácata yàanèericaté aléi èeri irìculé.
26131	JHN 1:18	Canácatàacá áiba Jesucristo íicha iiquéeri Dios, quéwa Jesucristo, yái Dios Iiri abéerita, yácata Wacuèriná Dioscani, yái Jesucristoca, cáininéerica Dios iicáca; yái Jesucristo yácata abéerita imàaquéerica wáalíaca Wáaniri Dios ìwaliwa, càinácaalí Dios íiwitáise ìyaca.
26140	JHN 1:27	Yàanàaca núamirìcubàawa. Máiní cachàiníiri íiwitáise nuícha. Nuíwacalicani, yái yàanèeripináca; nuicáca núawawa càiride iyúwa yàasu wenàiwica càmíiri cachàini náicha canánama, máinícáiná cayábéerica nuíchani —‍íimaca yái Juanca.
26181	JHN 2:17	Néese wía yéewáidacaléca wawàwalicaté tàacáisi rey David itànèericaté Dios Iiri inùmalìcuíse cuyàluta Salmos irìcu. Iimacaté: “Máiní báawa nuicáca yái namàníináca báawéeri wawàsi pìasu templo irìcu, pía Nucuèriná Dios; namànipiná nulí báawéeri máinícáiná cáinináca nuicáca picapèe”, íimacaté yái Dios Iirica.
26380	JHN 6:54	Cawinácaalí iyéerica nuiná, ìiréeri nacái nuíraná, idènìaca siùcáisede icáucawa càmíiri imáalàawa; néese numichàidapinácani yéetácáisi íicha èeri imáalàacaalípináwa.
26407	JHN 7:10	Néeseté idécanáami Jesús yéenánái yàacawa, yá Jesús yàacawa nacái Jerusalén ìyacàlená nérépiná. Càmita quéwa yàawa manùba wenàiwica yáapicha; yàacawa batéwa ibàacanéeri iyú.
26414	JHN 7:17	Aibacaalí iwàwa imànica càide iyúwa Dios iwàwáaná, yásí yáalíacawa nuéwáidaca nía Dios yàasu tàacáisi iyú; náalía nacáiwa càmita nuéwáida nía nùasu tàacáisi iyúwa meedá.
26509	JHN 8:59	Néese náibàaca íba nanúacaténá Jesús íba iyú quéwa Jesús ibàacawa náicha. Yá imusúacawa templo irìcuíse. Yá yàacawa manùbéeyéi wenàiwica yèewibàa; càité Jesús ichàbacawa náicha.
26596	JHN 11:4	Idécanáami Jesús yéemìacani, yá íimaca walí, wía yéewáidacaléca: —‍Yáara mecuní càmita inúapináni. Néese mecuní yáasáidapiná wenàiwicanái iicá Dios íiwitáise cachàiníiri, nàacaténá Dios icàaluíniná; yáasáidapiná nacái wenàiwicanái iicá nuíwitáise cachàiníiri, núa Dios Iirica —‍íimaca yái Jesúsca.
26601	JHN 11:9	Néese Jesús íimaca walí: —‍Péemìacué comparación: Iyaca doce imanùbaca hora camalási èeri imanùbaca; wenàiwica yèepunícaalíwa èeríapi, yá càmita yúuwàawa amalácáiná iicáca chái èeri irìcu.
26689	JHN 12:40	“Dios imàacacaté matuíca náiwitáise, càmíiyéi nacái yáalíawa. Iná càmita náalimá náalíaca néemìaca itàacái càinácaalí íimáaná, càmita nacái neebáida báisíiri iyú; càmita náalimá nawènúadaca náiwitáisewa Dios irípiná, íná càmita Dios iwàlisàida nawàwa”, íimacaté yái Isaíasca.
26760	JHN 14:23	Néese Jesús íimaca irí: —‍Càmicáiná cáininá naicáca núa. Cawinácaalí cáininéerica iicáca núa, yeebáidaca nutàacái; Núaniri Dios nacái cáininéeripiná nacái iicácani. Yá nacái Núaniri Dios, núa nacái wàanàapináca wàyacaténá yáapicha.
26969	JHN 21:2	Siete wamanùbaca wía ìyéeyéicaté néeni: Simón Pedro; Tomás nacái, áibaalí íipidenéeri Gemelo; Natanael nacái, Caná ìyacàlená mìnali, Galilea yàasu cáli íinatéeri yàcaléca; wía nacái Zebedeo yéenibe pucháibaca; áibanái nacái Jesús yéewáidacalé pucháiba.
26987	JHN 21:20	Néeseté Pedro iwènúacawa iicáidaca íinataléwa, yá iicáca nùacawa náamíisewa, núa Juanca. Núacata yái yéewáidacalé cáininéerica Jesús iicáca. Núacata yái yáawinéericatéwa mawiénita Jesús irí wayáacaalíté wayáacaléwa Pascua yaalí Jesús yáapicha; núacata yái isutéericaté yéemìawa Jesús: “Nuíwacali, ¿cawiná yái itéeripináca piùwidenái náibàacaténá pía?” núumacaté Jesús irí.
27035	ACT 2:17	‘Mawiénicaalí yái èeri imáalàacatáipináwa, yá nubànùapiná Espíritu Santo wenàiwicanái irí canánama, yàacawéeridacaténá nía; íná yéewanápinácué péenibe nacàlidaca tàacáisi nunùmalìcuíse; nubànùapiná tàacáisi ùuculìiyéi irí yéenáiwanási nacáiri iyú, béeyéi irí nacái náamacani irìcuísewa.
27281	ACT 8:36	Néese nachàbaca nàacawa úni néenibàa, yá gobierno icuèriná íimaca Felipe irí: —‍Piicá úni; ¿cayábasica pibautizáca núa? —‍íimaca.
27300	ACT 9:15	Quéwa Wáiwacali íimaca Ananías irí: “Pìawa matuíbanáiri iyú; nudéca nuedáca yái asìalica icàlidacaténá nuináwaná ìwali áibanái wenàiwica irí, nalí nacái áiba cáli néeséeyéica, nacuèrinánái irí nacái, israelitanái irí nacái.
27348	ACT 10:20	Pimichàawa, pìawa nàatalé pèepuníináwa náapicha. Picá achúma píináidacawa piwàwawa, néese manuí píináidaca piwàwawa; nudéca nubànùaca nía pìatalé”, íimaca yái Espíritu Santoca. Iwàwacutácaté Espíritu Santo ichàiniadaca Pedro iwàwa bàaluitécáiná profeta Moisés ichùulìacaté judíonái càmíinápiná nèepuníwa càmíiyéi judío yáapicha, íná Espíritu Santo ichàiniadaca Pedro iwàwa.
27432	ACT 13:1	Madécaná Antioquía ìyacàlená mìnanái neebáidacaté Jesús itàacái. Abénaméeyéi profeta, áibanái nacái yéewáidéeyéica wenàiwica nàyacaté yeebáidéeyéi yèewi. Càica náipidená: Bernabé; Simón nacái, áibaalí íipidená Negro; Lucio nacái, Cirene yàasu cáli néeséeri; Manaén nacái, idàwinèericatéwa rey Herodes yáapicha, yái Herodes icuèricaté Galilea yàasu cáli; Saulo nacái áiba.
27464	ACT 13:33	Iná siùcade Dios idéca imànica walíni wía nataquénáinámica càide iyúwaté icàlidáaná tàacáisi wàawirináimi irí, íiméerica imichàidáanápináté Jesús yéetácáisi íicha. Yái rey Davidca nacái itànàacaté tàacáisi Jesús iináwaná ìwali pucháibáaná salmo irìcu, David itànàacáináté tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Dios íimacaté Iiri iríwa: ‘Píacata Nuìrica; siùcade nudéca numàacaca èeri mìnanái náalíacawa Nuìrica pía’, cài íimacaté yái Diosca.
27474	ACT 13:43	Idécanáamité namáalàidaca namànica culto, yá namusúacawa macáita yéewáidacàalu íicha, yá manùbéeyéi judíonái yàacawa náapicha níái Pablo, Bernabé nacái; áibanái nacái càmíiyéi judío, yeebéeyéi quéwa càiyéide iyúwa judíonái yeebáidáaná Dios itàacái, níacata yèeyéicatéwa Pablonái yáapicha. Yá Pablonái yàalàaca nía neebáidáanápiná mamáalàacata Wáiwacali itàacái, yéewacaténá Dios imànica nalí cayábéeri.
27531	ACT 15:20	Iwàwacutácáita watànàacuéca nalí tàacáisi wàalàacaténácué nía ipíchaná nayáaca iinási áibanái inuérica iyúwa sacrificio ídolo irípiná, yái cuwáinái yéenáiwanáca; càmíinápiná nacái naimá áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa; càmíinápiná nacái nayáa iinási càmíirica íiraná imusúawa íicha; càmíinápiná nacái nayáa irái.
27533	ACT 15:22	Néese apóstolnái, ancianonái nacái, macái nacái ìwacáidáyaquéeyéicawa néré Jerusalén ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéi Jesús itàacái, macáita náináidacawa needáanápiná nèewíisewa abénaméeyéi nabànùacaténá nía Antioquía ìyacàlená néré náapicha níái Pablo, Bernabé nacái. Yá needáca Judas, áibaalí íipidenéeri Barsabás; needáca Silas nacái, pucháiba asìanái cáimiétacanéeyéi nèewi níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái.
27623	ACT 17:31	Dios idéca ichùulìaca wawènúadáanápiná wáiwitáisewa; idéca imàacaca abé èeripiná icàlidáanápiná báisíiri iyú èeri mìnanái ibáyawaná ìwali, yéemìacaténá naináwaná ìwali cáalíacáiri iyú. Dios idéca imàacaca abéeri asìali icàlidáanápiná naináwaná ìwali yùuwichàidacaténá nía. Idéca yáasáidaca walí canánama càiríinácaalíni, yái Jesúsca, Dios imichàidacáináté Jesús yéetácáisi íicha”, íimaca nalí yái Pabloca.
27698	ACT 20:4	Nàa nacáiwa yáapicha áibanái íipidenéeyéi: Sópater, yái Pirro ìirica, Berea ìyacàlená mìnali; Aristarco nacái, Segundo nacái, níái pucháiba asìanáica Tesalónica ìyacàlená mìnanáica; Gayo nacái, Derbe ìyacàlená mìnalica; Timoteo nacái; Tíquico nacái, Trófimo nacái, níái pucháiba asìanáica Asia yàasu cáli néeséeyéica.
27721	ACT 20:27	Nucàlidacatécué pirí macái tàacáisi Dios iwàwéericuéca píalíacawa ìwali; càmitacué nubàa píicha tàacáisi, ibatàa abéeripináta, càmitacué nubàa píichani.
27782	ACT 22:10	Néese núumaca irí: ‘Nuíwacali, ¿càiná iwàwacutá numànica?’, núumaca irí. Yá Wáiwacali íimaca nulí: ‘Pimichàawa, pìanáwa Damasco ìyacàlená irìculé; nérénica nacàlidaca piríwani macáita iwàwacutéeripiná pimànica’, íimaca nulí.
27871	ACT 25:7	Pablo iwàlùacawa néré, néese níái judío yàanèeyéicaté Jerusalén ìyacàlená íicha nàacawa Pablo yàatalé. Yá nacháawàaca Pablo iináwaná ìwali; náimaca Pablo imànicasa madécaná wawàsi báawéeri, éwita càmicáaníta náalimá náasáidaca báisícatani, yái náiméerica ìwali.
27894	ACT 26:3	Casíimáica nuwàwa nucàlidáanápiná piríni, píalíacáináwa ìwali macáita yái wáiwitáiseca, wía judíoca; píalía nacáiwa ìwali yái wawàsica càmíirica abédanamata wáiwitáise ìwali. Iná nusutáca pimàníinápiná nulí cayábéeri péemìacaténácáwa cayába nuináwaná ìwali”, íimaca yái Pabloca.
27909	ACT 26:18	Nubànùapiná píawa nàatalé picàlidacaténá nalí nutàacái, amalácaténá náiwitáise, nàyacaténá Dios icamaláná irìcu, ipíchaná nàyaca mamáalàacata càide iyúwa Satanás ichùulìaná nía, néese nèepunícaténáwa Dios yáapicha; yéewanápiná nacái neebáidaca nutàacái, Dios imàacacaténá iwàwawa nabáyawaná íicha, numàacacaténá nacái Dios yàasu wenàiwicaca nía, Dios yeedéeyéica yàasunáipináwa, neebáidacáiná nutàacái’, càité íimaca nulí yái Wáiwacalica”, íimaca yái Pabloca.