23214	MAT 1:1	Wà Iésu *Kériso, âna é té gée goo wà Davita, pwi gòobàra *Abéraama. Â wàilà-ni diri tèpa jojooro Iésu:
23224	MAT 1:11	Yekonia (ma wà tèpa aéjii kêe). Â, na pàara-bà, âna pacòobé tèpa Isaraéla gée napô kàra, â rà pâra nau pwa karapuu naa napô *Babulona.
23230	MAT 1:17	Wàilà diri pwiri, ê jéû tèpa jojooro Iésu Kériso. Tapoo gée goo Abéraama, tèepaa naa goo Davita, âna po 14 naneeâboro. Â tapoo gée goo Davita, tèepaa naa goro pai còobé kâra ê Ba Isaraéla gée Juda pâ naa Babulona, âna po 14 naneeâboro. Â géewê, â po 14 naneeâboro tèepaa naa goo pai pitèpa wà pwi *Mesia.
23232	MAT 1:19	Â é niimiri wà Ioséfa pâ, na ée panuâ Maria. Êco na é pwi âboro na é pitòimiriê, êkaa na câé caa inapàpari, ba na câé caa kamu wà Maria na ara âboro.
23233	MAT 1:20	É dau pinünüma naa goo, â géewê, â é mwa côo naa na naurune pwi jè *angela kà Pwi Ukai, na é ina têe pâ: «Ioséfa, pwi gòobàra Davita, gà cibwaa piwâ na gà popa wà Maria. Ba napwa naa goo ê èpo paao na wâgooé, âna é me gée goro ê Nyuâaê Pwicîri.
23239	MAT 2:1	Pitèpa Iésu naa Bétéléma wâ *Judée, na pàara kà ukai *Héroda. Â wà pàra tèpa maagoi—tèpa tàmanga na rà câmu goro îricò—âna rà me gée na é too wê i tòotù. Â rà tèepaa naa *Iérusaléma.
23240	MAT 2:2	Â rà pitawèeri tèpa âboro wê pâ: «É wâpà pwi nari èpo na pitèpaé, wà pwina ée mwa pâra nau pwi ukai kà tèpa *Juif? Ba bà côo ê îricò kêe, na é tèepaa, câmu kâra pai pitèpaé. Êkaa na bà me nau pipwamainaê, [ma naa têe âraimeai kâbà].»
23242	MAT 2:4	Â é papitiri diri tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò wà Héroda, ma wà tèpa *dotée goro ê Naèà. Â é tawèerirà pâ: «Pwiri wâpà ê ére na o pitèpa naawê i pwi *Mesia [na guwà tapacîê]?»
23243	MAT 2:5	Â rà tòpi têe pâ: «Naa Bétéléma, wâ Judée. Ba wàéni ê popai kà Pwiduée, na ia é jèe wii wà pwi *péroféta, pâ:
23244	MAT 2:6	Cidòri nyuâa napô Bétéléma, napô gée *Juda! Pwamuru naa googà jii pàra napô! Ée còobé gée jaagà pwi ukai na maina; pwi a wéaari ê Ba Isaraéla, pwi Ba na Ba kôo.» Michée 5.1
23245	MAT 2:7	Géewê, â é todà tèpa maagoi wà Héroda. Ûna wàilà co, â é ina tàra pâ: «Guwà ina tôo bwàti i pwi pàara na guwà tapoo côo na i îricò.»
23247	MAT 2:9	Nabwé, â rà còpòo wà tèpa maagoi. Â rà jèu côo mwara i pwi îricò, â é tòcia tàra ê naigé. Â rà pâra wiâê, â na é tèepaa pâ, naa gòro i pwi wâ na tâa na i pwi nari èpo, â é coo.
23248	MAT 2:10	Ûna rà côo pâ é coo wê i îricò, â rà nye dau ipwàdée kaa.
23249	MAT 2:11	Â rà tò naa na i wâ, â rà pâmari i pwi nari èpo ma Maria, tô nyaa kêe. Â rà tùu jùrurà ma ipwamaina i pwi nari èpo. Â rà pwa ma èrù pâ êre atà kàra, â rà naa têe ê jèpa âraimeai kàra, na dau maina wâri wèe—mwani mii, ma encens [pâ dà na ûrea na jè cîri] ma ê jawé ûrea na nee myrrhe.
23251	MAT 2:13	Ûna rà jèe wâjué côwâ wà tèpa maagoi, â é pwa naurune wà Ioséfa. Â é côo wà pwi *angela, na é ina têe pâ: «Gà wàcî! Gà cimadò, â gà popa i du duanaî, â gà uparu, pâ naa *Aigupito! Ba wà Héroda, âna é pwa na é mudàra i pwi nari èpo, ba na pòtàmwereê. Â guwà tâa wê tiagoro tòotù na go mwa patùragà.»
23252	MAT 2:14	Â é cimadò wà Ioséfa, â é popa i du duanaî, â rà pâra na ne, naa napô Aigupito.
23253	MAT 2:15	Â rà tâa wê, tiagoro pai bà kà Héroda. Diri pâ muru bèepwiri, âna tèepaa, ba na pacoo i pwi ia é ina wà Pwi Ukai, na é naigé mee pwi péroféta kêe, pâ: Go jèe todà me pwi naîô, â go pacòobée gée Aigupito.
23254	MAT 2:16	Wà Héroda, âna é côo pâ rà ipwa tûâ têe wà tèpa maagoi. Â é nye dau putàmu kaa. Â é nama pòtàmwara diri pâ nari èpo paao, na wâboo côwâ kâra ârailu naja, wâna diri Bétéléma, ma pâ napô goro jènereê. Ba é tâmogòori gée goo tèpa maagoi i pàara na é tèepaa na, i îricò.
23258	MAT 2:20	na é ina têe pâ: «Gà cimadò, â gà popa i du duanaî, â gà wâjué côwâ paru pâ naa napô *Isaraéla. Ba rà jèe bà wà tàpé na ia nümarà na rà pòtàmwara i nari èpo.»
23259	MAT 2:21	Â é cimadò wà Ioséfa, â é poparu wâjué naa napô Isaraéla.
23262	MAT 3:1	Gée na càùru pâ naja na wâru, â é cimadò wà pwi âboro na nee *Ioane Pwi a piupwaa. Â é tâa namaré wâ *Judée, â é picémara târa pâ âboro na rà medarié. Â é ina tàra pâ:
23263	MAT 3:2	«Guwà pinünüma ma guwà pitòotéri ê wâro kàwà! Ba jèe wâmwünyabwe ê *Mwaciri napwéretòotù!»
23265	MAT 3:4	Napwa naa goo Ioane, âna é coona ê ârabwée na pwa goro wàra kaamela. Â é piié goro karapuu parawére macii. Â é uti kòrée ma wâdo narapuutâ.
23268	MAT 3:7	Wâru mwara tèpa âboro gée na du ditàra pwapwicîri kà tèpa *Juif, wà tèpa *Farasaio ma tèpa *Sadukaio, na rà medari Ioane, ba na é upwaarà. Ûna é côorà, â é ina tàra pâ: «Guwà pâ tèpa nari dòèa, ma tèpa pwâ! Wàilàapà na ina tàwà pâ, guwà o udò jii ê wârimuru, na ée mwa naa tàwà wà Pwiduée?
23269	MAT 3:8	Bwa! Guwà mara pwa cè tûâ cèna wâdé, târa ma o paari pâ, jèe pitòotéri ê wâro kàwà!
23270	MAT 3:9	É, gona guwà tà niimiri pâ, guwà udò, gée goo na wà *Abéraama, âna é pwi jojoorowà? Bwa! Piticèmuru naa goo. Ba wiàna nümee, â o pâri wà Pwiduée ma é bii ê pâ atü bèeni ma rà o tèpa gòobàra Abéraama!
23272	MAT 3:11	«Wâgo, âna go upwaawà goro jawé, târa ma o paari pâ guwà pitòotéri ê wâro kàwà. Êco na wà pwina ée mwa me pwicò kôo, âna ée mwa upwaawà goro Nyuâaê Pwicîri ma ânye. Wàé, âna dau pwa pàtàmee jiio, â càcaa pâriô ma go tipi ê otàpwe goro du wâraâê [ba é Pwi Ukai].
23273	MAT 3:12	É jèe nye tà pwabwàtié, ba na é pitèi tèpa âboro. Â ée mwa naaitiri tàpé na rà wâdé jii tàpé na rà èpà, pwacèwii pai pinaaitiri ê pudòro upwâra jii ê parawée. Â é tòimiri ê pudòé, â é cîri parawée naa na ânye na ticè pwâadèreè.»
23276	MAT 3:15	Â é tòpi têe wà Iésu pâ: «Nye wâdé ê pwina gà ina. Êco na, ni, âna wâdé na ju pacoo ê pwina *tàrù na ara Pwiduée.» Êkaa na é upwaaé wà Ioane, wàra pai ina kêe.
23277	MAT 3:16	Ûna é cimadò gée najawé wà Iésu, â nye tàpirié kaa ê napwéretòotù, â é côo ê Nyuâaê Pwicîri kà Pwiduée, na é gére boome naa gòé, pwacèwii ê déamu.
23278	MAT 3:17	Â é têre ê pwâratùra me gée napwéretòotù na ina pâ: «Wà pwi bèepwiri, âna Pwina naîô [na caapwi co] na go dau meaarié. Wàé kaa na go jèe nye pitòrigarié, ba dau wânümoo têe.»
23280	MAT 4:2	Â câé caa ija wà Iésu naa na 40 tòotù, ba é *ipwanya. Â é tapoo copwa.
23282	MAT 4:4	Â é tòpi têe wà Iésu pâ: «Jèe nye wii naa na *Tii Pwicîri pâ: Câé caa wâro co goro poloa wà pwi âboro, â é nye wâro goro diri pâ popai na é ina wà Pwiduée.»
23283	MAT 4:5	Â é popa Iésu pâ naa *Iérusaléma, ville na pwicîri. Â é popaé too naa gòro pûru *Wâra pwapwicîri.
23284	MAT 4:6	Â é ina têe pâ: «Wiàna gà Pwina naî Pwiduée, â gà êgò géeni! Ba jèe wii naa na Tii Pwicîri pâ: Ée mwa tûâri tà tèpa *angela kêe, wà Pwi Ukai Pwiduée, ba na rà wéaarigà. Rà mwa tapigà. O càcaa tanoori âgà naa gòro atü.» Psaume 91.11–12
23285	MAT 4:7	Â é tòpi têe wà Iésu pâ: «Bwa. Ba jèe nye wii mwara naa na Tii Pwicîri pâ: Gà cibwaa pigàdà Pwi Ukai Pwiduée'gà.»
23286	MAT 4:8	É popaé mwara wà Caatana naa gòro jè jaa na dau wâdòiti. Â é paari têe diri ê pâ napô ma mwaciri gòropuu bau ê pwényuâa kàra ma ê neemururà.
23290	MAT 4:12	Gée na càùé, â é têre wà Iésu pâ, jèe tòpò wà *Ioane Pwi a piupwaa naa na karapuu. Â é pâra wà Iésu naa napô Galilée.
23294	MAT 4:16	Go ina târa pwi Ba kôo: Ba kôo na tâa na bàutê —bàutê na dau cikautê. Té mariê ê tòotù; èpàparié pwéelaa na pwâra. É pawâroé côwâ wà Pwiduée!Ésaïe 8.23–9.1
23295	MAT 4:17	Â nye tapoo kaa naawê, na wà Iésu, âna é picémara ê popai târa pâ âboro. Â é ina tàra pâ: «Guwà pinünüma ma pitòotéri ê wâro kàwà! Ba jèe wâmwünyabwe ê *Mwaciri napwéretòotù!»
23296	MAT 4:18	Na jè tòotù, â é pâra wii bàrawià Galilée wà Iésu. Â é côo tupédu âboro na tupédu a taa ârawéà—wà Simona na ina gooé pâ Pétéru, ma wà André, pwi aéjii kêe. Â ru gére tòpò puà kàru naa nawià.
23299	MAT 4:21	Rà tàpo dau pipâra pâ, â wà Iésu, âna é côo Jacques ma Ioane, tupédu naî Zébédée. Rà tàgére pwàni puà gòro wànga ma wà caa kàru. Â é todàru wà Iésu,
23301	MAT 4:23	É pâra pitiri napô Galilée wà Iésu, â é pacâmuri tèpa âboro naa na pâ *wâra pitapitiri. Â é picémara ê *Picémara Wâdé goro ê Mwaciri [napwéretòotù]. Â é nama tiàu diri pâ maagé ma aré kâra pâ âboro.
23304	MAT 5:1	Ûna é côo pâ âboro na wâru wà Iésu, na rà gére me, â é too naa gòrojaa, â é tâaboo, ba na é pacâmurirà. Â rà me naa jaaé tàpé na rà pâra wiâê.
23306	MAT 5:3	«Cidòri nyuâa tàpé na rà ipakîrirà, ba o kàra ê *Mwaciri napwéretòotù!
23307	MAT 5:4	Cidòri nyuâa tàpé na rà i, ba ée mwa patàmarùrà wà Pwiduée!
23308	MAT 5:5	Cidòri nyuâa tàpé na moo pwâranümarà, ba o mwa kàra ê gòropuu diri!
23309	MAT 5:6	Cidòri nyuâa tàpé na rà copwa dàra câbawâdé kà Pwiduée, ba ée mwa naa tàra diri pwina nümarà goo!
23310	MAT 5:7	Cidòri nyuâa tàpé na rà imeai, ba ée mwa imeairà wà Pwiduée!
23311	MAT 5:8	Cidòri nyuâa tàpé na tâbawêe pwâranümarà naa goo Pwiduée, ba rà o mwa côoê!
23312	MAT 5:9	Cidòri nyuâa tàpé na rà pinaanapô bèepirà, ba ée mwa tunee tàra wà Pwiduée pâ, tèpa naîê!
23313	MAT 5:10	Cidòri nyuâa tàpé na pièpàrirà gée goro pai pitêre dàra kàra ê popai kà Pwiduée. Ba o mwa kàra ê Mwaciri napwéretòotù.
23314	MAT 5:11	Cidòri nyuâawà, wiàna rà tobapwâwà ma pièpàriwà, gée goro na guwà tèpa âboro kôo.
23315	MAT 5:12	Ba rà jèe nye wàrapwiri tà tèpa *péroféta na rà pâbéaa kàwà. Â guwà ipwàdée ma piêgòtùru, ba o maina pumara wakè kàwà naanidò *napwéretòotù!»
23316	MAT 5:13	«Guwà tèpa còo târa gòropuu. Â wiàna ê còo, âna tubatiàu ê nümee, â jè o wànau târa ma jè o pwa ma tèepaa côwâ ê nümee? Bwa. O jèe piticèmuru naa goo. Â o tü naa gòroigé, â rà o mwa pâra gò pâ âboro.
23317	MAT 5:14	«Guwà tèpa pwéelaa kâra gòropuu, pwacèwii ê jè ville na é tâa gòrojaa, ba o pwacoé ma jè cîdaée.
23318	MAT 5:15	Â ipaiwà mwara naa goo ê jè wâra ânye. Ba câjè caa nuri, ma jè mwa caa naapwàniri ê pwéelaa kêe! Bwa! Jè nye tòpò dòiti. Â é pwéelaa goo diri ê pâ âboro, na rà tâa na ê wâ.
23319	MAT 5:16	Â wâdé na wàrapwiri ê pwéelaa kàwà! Wâdé na é tèepaa na ara diri tèpa âboro. Â géewê, âna rà o côo ê pâ muru na wâdé na guwà pwa. Â rà o pwamaina Pwiduée, Caa kàwà, na é wânidò napwéretòotù.»
23321	MAT 5:18	Guwà têre bwàti, ba go ina tàwà ê âjupâra pâ: Ûna bwaa tâa ê napwéretòotù ma gòropuu, â o càcaa câtùra cè ji caapwi âmu gée goro ê Naèà, tiagoro na pacoo diri ê pâ namuru.
23322	MAT 5:19	«Gée goo pwiri, â wà pwi âboro na é tajii ê ji caapwi naèà na dau kîri, â é picòo tà pàra tàpé ma rà ipwacèwiié, âna wà pwiibà, âna ée dau kîri naa na Mwaciri napwéretòotù. Â wà pwi âboro na é pâra wiâra bwàti ê Naèà, ma picòo tà pàra tàpé ma rà wàrapwiri, âna wà pwiibà, âna ée dau maina naa na Mwaciri napwéretòotù.
23323	MAT 5:20	Üu, wâdé na guwà pitêre dàra ê câbawâdé kà Pwiduée, jii pai pwa kà tèpa *dotée goro ê Naèà ma wà tèpa *Farasaio. Ba wiàna càcaa wàrapwiri, â o câguwà caa tò naa na Mwaciri napwéretòotù.»
23324	MAT 5:21	«Guwà tâmogòori bwàti pâ é jèe ina [wà Pwiduée] tà tèpa jojoorojè, pâ: Gà cibwaa tétàmwara âboro. Â wà pwina é tétàmwara pwi jèpwi, âna o popaé pâdari pwi a pitèimuru, ma é pwa wârimuru têe.