23234	MAT 1:21	Ri are' cäc'oji na jun ral ala, cacoj c'u na JESÚS che u bi'. (Ri “Jesús” quel cubij “To'l Ke”.) Je' u bi' wa' rumal chi queuto' na ru winakil, queresaj na pa ri qui mac, —xcha ri ángel.
23236	MAT 1:23	Ri k'apoj ali cäcanaj na can yawab winak, cäril c'u na u wäch jun ral ala ri cäbix na Emanuel che, —cächa'. Quel cubij wa': Ri Dios c'o kuc', —cächa ri'.
23240	MAT 2:2	Xquita' c'u u tzijol chila', xquibij: ¿Jawije' cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wi' ri winak aj Israel ri c'ä te' xil u wäch? Xa xkil ru ch'imil pa relbal k'ij, rumal ri' xujpe chuk'ijilaxic, —xecha'.
23244	MAT 2:6	Ri at tinimit Belén, at ri' ri rech ri rulew ri Judá, machomaj chi ri at man nim tä a k'ij at chquiwäch ri k'atal tak tzij ri e c'o chila', rumal chi awuc' at quel wi na jun nim c'amal be, ri cuc'am na qui be ri nu winak aj Israel, —cächa', —xecha ri tijonelab re ri Pixab.
23246	MAT 2:8	Te ri' xeutak bi pa Belén, xubij bi chque: Jix ba' jela', chitatabela' jawije' c'o wi ri ac'al. Aretak quiriko, chixpe chubixic chwe, rech ri in xukuje' quine' na chuk'ijilaxic, —xcha chque.
23251	MAT 2:13	Aretak e benak chi ri ajno'jab, xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios, xuc'ut rib chuwäch ri a José pa achic', xubij che: Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al, rachi'l ru nan, chixanimaj bic. Jix pa Egipto, chixcanaj c'u na can chila' c'ä quinbij na chiwe jampa' quixpetic. Je ri' chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri ac'al, —xcha ri ángel che.
23253	MAT 2:15	Chila' xec'oji wi na c'ä xcäm na ri tat Herodes. Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi jas ri xubij ri Dios rumal ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri cubij: “Pa Egipto xinsiq'uij wi lok ri nu C'ojol,” —cächa'.
23256	MAT 2:18	Xtataj c'ut chi c'o jun ri curak u chi' pa ri tinimit Ramá, nimalaj ok'ej wa', nimalaj bis cäbanic. Are ri nan Raquel ri cubisoj qui wäch ri ral, ri man cuya' taj cäcu'bisax u c'ux rumal chi ya e cäminak chic ri ral, —cächa'.
23258	MAT 2:20	Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al awuc', xukuje' ru nan, chixtzelej chi na jumul pa Israel. Xecäm c'u conojel ri cäcaj cäquicämisaj ri ac'al, —xcha che.
23263	MAT 3:2	Cubij c'u chque ri winak: Chiq'uexa ri iwanima', chiq'uexa ri i chomanic, rumal chi xa jubik' chic man cuchaplej ru takanic ri Dios, —xcha chque.
23264	MAT 3:3	We tat Juan ri' are wa' ri xtz'ibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías, ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij: C'o jun ri co cäch'aw pa tak ri juyub ri quetz'inowic, cubij: “Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw. Chisuc'umaj, chibana sibalaj jicom che,” —xcha ri ka mam Isaías.
23268	MAT 3:7	Aretak c'ut xril ri tat Juan chi e q'uia chque ri tata'ib fariseos xukuje' ri tata'ib saduceos xepetic rech cäban qui kasna', xubij chque: ¡Ri alak subanelab tak winak! ¿Jachin c'u ri xbin chech alak chi rajwaxic canimaj alak chuwäch ri nimalaj royowal ri Dios ri cäpetic?
23270	MAT 3:9	Mächaplej c'u alak u bixic pa anima' alak: “Ri uj, uj rachalaxic can ri ka mam Abraham.” Quinbij c'u chech alak chi ri Dios cäcowinic cuban chque tak we abaj ri' chi e rachalaxic can ri ka mam Abraham.
23273	MAT 3:12	Ri Are' are jas jun achi ri cujosk'ij ru trico. Ruc'am chi ru pala, cujopij c'u na ri trico, cutas che ri pajo. Cuc'ol na ri trico pa ri c'uja. Are c'u ri pajo cuporoj na pa jun k'ak' ri man cächup tä chic, —xcha chque.
23275	MAT 3:14	Man xraj tä c'u ri tat Juan, xane xubij che ri Jesús: Ri in man takal tä chwe chi quinban kasna' la. Rajwaxic ne chi ri lal cäban la nu kasna' in, —cächa'. ¿Jas che xpe la wuc' in? —xcha che ri Jesús.
23276	MAT 3:15	Xubij c'u ri Jesús che: Che we chanim ri', chaya chwe chi je' quinban wa'. Are c'u wa' takalic rech cäka'no jachique ri cätakan wi ri Dios, —xcha che. Ri tat Juan c'ut xunimaj ri xubij.
23277	MAT 3:16	Aretak c'ut xbantaj u kasna' ri Jesús, xel lok ri Are' pa ri ja'. ¡Chanim xjakjob ri caj! Ri Jesús c'ut xril ri Lok'alaj Espíritu xkaj lok puwi' ri Are', je' u banic jun palomäx.
23278	MAT 3:17	Te ri' xtataj c'ut chi cäch'aw lok jun chicaj ri xubij: Are ri Lok'alaj nu C'ojol wa'. Cäquicot ri wanima' rumal, —xcha'.
23281	MAT 4:3	Xpe c'u ri Itzel, xopan ruc' ri Jesús rech cutakchi'j ri Are' che mac, xubij che: We kas tzij chi lal u C'ojol ri Dios, takan la chque tak we abaj ri' chi cäca'n na wa, —xcha che.
23282	MAT 4:4	Xch'aw ri Jesús, xubij che: Ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: “Man xak tä xuwi rumal ri wa quec'asi na ri winak, xane xukuje' rumal ronojel ru Tzij ri Dios,” —cächa', —xcha ri Jesús che.
23284	MAT 4:6	Te ri' xubij che: We kas tzij chi lal u C'ojol ri Dios, q'uiäka bi ib la iquim, rumal chi ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: Ri Dios queutak na lok ri ángeles awuc' che a chajixic. Catquichap na che ra k'ab che a to'ic rech man cachak'ij tä rawakan cho abaj, —cächa', —xcha ri Itzel che.
23285	MAT 4:7	Ri Jesús xch'awic, xubij che: Xukuje' cubij ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic: “Mayac royowal ri Awajaw, ri a Dios,” —cächa', —xcha che.
23287	MAT 4:9	Xubij c'u che ri Jesús: Ronojel wa' quinya che la, we cäxuqui la, quink'ijilaj la, —xcha che.
23288	MAT 4:10	Xch'aw ri Jesús, xubij che: Jat, Satanás, chatel chnuwäch rumal chi ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: “Chak'ijilaj ri Awajaw ri a Dios, xuwi c'u ri Are' chapatänij,” —cächa', —xcha che.
23294	MAT 4:16	Ri winak ri je' ta ne e c'o pa k'ekum xquil jun nimalaj sakil. E are' winak wa' ri e c'o pa ri qui mac, ri e c'o cho ri cämical, xpe jun nimalaj sakil pa qui wi', —xcha ri ka mam Isaías.
23295	MAT 4:17	C'ä te ri' c'ut ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ru Lok' Pixab ri Dios, xubij c'u chque ri winak: Chiq'uexa ri iwanima', chiq'uexa ri i chomanic, rumal chi xa jubik' chic man cuchaplej ru takanic ri Dios, —xcha chque ri winak.
23297	MAT 4:19	Ri Jesús xubij chque: Chixsa'j wuc'. Quinban c'u na chiwe chi quixoc che qui mulixic winak che qui q'uexwäch ri cär, —xcha chque.
23315	MAT 5:12	Chixquicot ba', chixtze'nok rumal chi quic'am na jun nimalaj tojbal iwe chila' chicaj. Je c'u c'äx wa' xban chque ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios ri xec'oji can ojer, —xcha ri Jesús.
23316	MAT 5:13	Ri ix, je' ta ne ix atz'am chque ri winak cho ruwächulew. We c'u man c'o chic u tzayil ri atz'am, ¿jas ta c'u lo cäban che rech c'o chi cupatänij? Man c'o tä chi u patän ri', xane xa cäq'uiäk na apanok, cätac'alex c'u na cumal ri winak.
23324	MAT 5:21	Ri ix i tom chi xbix chque ri ka mam ojer: “Mixcämisanic, apachin c'u ri cäcämisanic cäk'at na tzij puwi',” —cächa'.
23329	MAT 5:26	Kas tzij ba' ri quinbij chawe chi man c'o tä awelic lok chila' c'ä catoj na ronojel ri a multa, —xcha ri Jesús.
23330	MAT 5:27	Ri ix i tom chi xbix can nabe: “Maban ri nimalaj mac ri äwas u banic chrij ra c'ulaj,” —cächa'.
23331	MAT 5:28	Are c'u ri in quinbij chiwe, chi jachin ri cuca'yej jun ixok, xak xuwi ruc' ru rayixic u wäch xmacun ri' ruc' pa ranima', —cächa ri Jesús.
23333	MAT 5:30	We c'u are ri a k'ab re ri awiquiäk'ab cubano chi catzak pa mac, chak'ata', chaq'uiäka apanok. Are c'u utz na chawe we quel jun ch'äkap che ra cuerpo, chuwäch wa' chi ronojel ra cuerpo cäq'uiäk bi pa ri k'ak', —xcha ri Jesús.
23334	MAT 5:31	(Cäch'aw chi ri Jesús, cubij:) Xukuje' xbix can nabe: “Apachin ri cujach bi ri rixokil, rajwaxic cuya bi jun wuj che ri cubij wi chi jachom canok,” —cächa'.
23335	MAT 5:32	Ri in c'ut quinbij chiwe, chi we jun achi cujach bi ri rixokil man rumal tä u ch'abexic jun achi chic, cuban ri' chi ri rixokil cuban ri nimalaj mac ri äwas u banic. Jachin c'u ri cäc'uli ruc' jun ixok ri jachom bic, cuban ri' ri nimalaj mac ri äwas u banic, —xcha ri Jesús.
23336	MAT 5:33	Xukuje' i tom ri' ri xbix chque ri ka mam ojer: “Kas chabana' jas ri xachi'j u banic ruc' juramento cho ri Kajaw Dios,” —xeuchixic.
23340	MAT 5:37	Xane xak xuwi chibij “je', je ri'” o “man je' taj”, —quixcha'. Are c'u ri tzij ri xak u wi' tzij chic, rech ri Itzel ri', —xcha ri Jesús chque.
23341	MAT 5:38	Ri ix i tom chi xbix can nabe: “We jun cäresaj u wak'äch jun winak chic, quesax na ru wak'äch ri are'. We jun cäresaj u ware jun winak chic, quesax na ru ware ri are',” —cächa'.
23346	MAT 5:43	Xukuje' i tom ri' ri xbix can nabe: “Lok' chawila wi ri awachi'l, chawetzelaj c'u u wäch ri a c'ulel,” —cächa'.
23347	MAT 5:44	Are c'u ri in quinbij chiwe: Lok' chiwila wi ri i c'ulel. Chibij: Ri Dios c'o pi wi', —quixcha chque ri winak ri queyok'on chiwe. Chibana utzil chque ri cäquetzelaj i wäch, chibana ba' orar pa qui wi' ri xak cäca'n c'äx chiwe.
23349	MAT 5:46	Are c'u we xak xuwi queiwaj ri quixcaj ix, ¿jas ta c'u che cäyi' na tojbal re wa' chiwe rumal ri Dios? Xukuje' ne ri tok'il tak alcabal cäcaj quib ri e are'.
23350	MAT 5:47	We xak xuwi quiya rutzil qui wäch ri iwachalal, ¿a quichomaj lo ri' chi i banom jun nimalaj utzil? Je c'u ne wa' xukuje' cäca'n ri man kas quetam tä u wäch ri Dios.
23351	MAT 5:48	Je ba' chibana ix jas ri ka Tat ri c'o chila' chicaj. Ri Are' tz'akat pa ru chomabal. Ri ix xukuje' chibana tz'akat pa ri i chomabal, —xcha ri Jesús.
23355	MAT 6:4	Chibana ba' ri utzil xak chelak'al. Ri ka Tat c'ut ri quilow ronojel ri quiban chelak'al, are cäyo'w na ri tojbal iwe, —xcha ri Jesús.
23364	MAT 6:13	Mäya la chke chi cujtakchi'x che mac, xane chujto' la cho ri Itzel. Ronojel wa' cäkata' che la rumal chi ri lal cätakan la puwi' ronojel. C'o nimalaj chuk'ab uc' la puwi' ronojel, chnimarisax ta ba' k'ij la amak'el pa tak ri k'ij ri junab ri quepetic. Amén. (Je wa' quibij aretak quiban orar, —xcha ri Jesús chque.)
23366	MAT 6:15	Are c'u we man quisach qui mac niq'uiaj winak chic, ri ka Tat man cusach tä na ri i mac ix, —xcha ri Jesús chque ru tijoxelab.
23372	MAT 6:21	Ri c'o wi ri i k'inomal, chila' ri' benak wi ri iwanima', —xcha ri Jesús.
23374	MAT 6:23	We c'u man utz ra wak'äch, man k'alaj tä ri' ra be, at c'o ri' pa k'ekum. We ri sakil ri c'o pa ri awanima' cuban k'ekum, ¡sibalaj nim na ri k'ekum ri'! —xcha ri Jesús chque ru tijoxelab.
23375	MAT 6:24	Man c'o tä jun winak cäcowinic queupatänij quieb patrón. Cäretzelaj c'u na u wäch ri jun, lok' cäril na ri jun chic. Cuban ri jicomal ruc' ri jun, man nim tä c'u cäril wi ri jun chic. Jun winak man cuya' taj cupatänij ri Dios we benak u c'ux ruc' ri k'inomal, —xcha ri Jesús chque.
23378	MAT 6:27	¿A c'o lo jun chiwe ri cäcowinic cäc'asi chi na quieb oxib junab xa rumal chi sibalaj coc il che? ¡Man c'o taj! —xcha ri Jesús chque.
23379	MAT 6:28	¿Jas c'u che sibalaj quixoc il che ri iwatz'iak? Chiwilampe ri cotz'ij pa tak ri juyub jas cäca'no queq'uiyic. Man quebatz'in taj, xukuje' man quequiemen taj.
23380	MAT 6:29	Quinbij c'u chiwe chi pune ta ne je ri', ri nim takanel Salomón, ruc' ronojel ru k'inomal, man xcowin tä xucoj jun ratz'iak je' jas jun chque we cotz'ij ri', —xcha chque.
23381	MAT 6:30	We ri Dios je wa' u banom che ri catz'iak ri k'ayes ri e c'o cämic pa juyub, chuwek c'ut xa queyi' na pa ri k'ak', ¡e ta c'u lo ri ix! ¿A mat quixrilij na ri Dios che ri iwatz'iak? Ri ix xa jubik' quixcojonic, —xcha chque.
23382	MAT 6:31	Rumal ri', mixoc ba' il, mibij: “¿Jawije' cäpe wi ri ka wa? o ¿jawije' cäpe wi ri cäkatijo? o ¿jawije' cäpe wi ri katz'iak?” —mixcha', —xcha chque.
23385	MAT 6:34	Mixoc ba' il che ri chuwek. Ri chuwek c'o na ri c'äx cäriktajic jas ri cämic. Ruc' wa' ri i cosic re ri k'ij cämic, —xcha ri Jesús chque ru tijoxelab.
23388	MAT 7:3	¿Jas che cabij tzij chquij niq'uiaj winak chic? ¡Je' ta ne chi cawil ri in nitz' mes ri c'o pa ru wak'äch ri awachalal, man cawil tä c'u ri a mac at ri je' jas jun cuta'm ri c'o pa ra wak'äch!
23389	MAT 7:4	We ri at c'o jun cuta'm pa ra wak'äch, ¿a cuya' lo ri' cabij che ri awachalal: “Chaya chwe chi quinwesaj cok ri in nitz' mes ri c'o pa ra wak'äch”?
23390	MAT 7:5	¡Ri at xak quieb a wäch! Chawila' nabe jas u banic ra c'aslemal at, je' ta ne chi cawesaj jun cuta'm ri c'o pa ra wak'äch. Je ri' kas catca'y na che resaxic cok ri in nitz' mes ri c'o pa ru wak'äch ri awachalal.
23394	MAT 7:9	¿A c'o lo jun chiwe ri cuya jun abaj che ri u c'ojol aretak cuta' u wa?
23395	MAT 7:10	¿A cuya ne lo jun cumätz che aretak cuta' jun cär?
23396	MAT 7:11	We ri ix, ix ajmaquib, quixcowin chuya'ic utzalaj tak jastak chque ri iwalc'ual, ¿a mat ri i Tat ri c'o chila' chicaj queuya na utzalaj tak jastak chque ri cäquita' che?
23401	MAT 7:16	Ri ix quich'ob na jachin tak wa' rumal ri cäca'no. Je' jas jun che' cäch'obtaj u wäch rumal ru wächinic. ¿A c'o lo jumul ri quetam uvas chrij ri q'uix? ¿A quetam lo higos chrij ri tzäcäm? ¡Man je' taj!
23405	MAT 7:20	Je wa ri' ri ix kas quich'ob na jas qui banic ri winak rumal ri cäca'no, —xcha chque.
23406	MAT 7:21	Man conojel tä winak queboc chila' jawije' ri cätakan wi ri Dios, pune cäquibij chwe: “Kajaw, Kajaw,” —quecha ri', xane xak xuwi ri quebanow ru rayibal ri nu Tat ri c'o chila' chicaj.
23407	MAT 7:22	E q'uia ri cäquibij na chwe pa ri k'ij ri': “Kajaw, Kajaw, ri uj ka yo'm tzijonem pa ri bi' la. Pa ri bi' la xekesaj bi itzel tak espíritus chque ri winak, xukuje' are pa ri bi' la ri xka'n q'uia u wäch cajmabal,” —quecha na.
23408	MAT 7:23	Ri in c'ut quinbij na chque: “Man wetam tä i wäch. Chixel bi chnuwäch, ri ix xak ix banal tak etzelal,” —quincha na chque, —xcha ri Jesús chque ru tijoxelab.
23412	MAT 7:27	Xkaj ri jäb, xeq'uiy tak ri ja', xpe jun nimalaj quiäkik' chrij ri ja, xtzak c'u ri ja. ¡Ronojel xa xwulijic! —xcha ri Jesús.
23416	MAT 8:2	Xopan c'u ruc' ri Jesús jun achi ri c'o itzel ch'a'c che. Xxuqui chuwäch ri Jesús, xubij che: Tat, ri in wetam chi cäcowin la che nu cunaxic we caj la, —xcha che.
23417	MAT 8:3	Xuyuk c'u ru k'ab ri Jesús, xuchap cok ri achi, xubij che: ¡Cwaj! Chutzir ba' la, —xcha che. Xuwi wa' xubij ri Jesús. Xutzir c'u ri achi ri c'o ri itzel ch'a'c che.
23418	MAT 8:4	Xubij c'u ri Jesús che: ¡Tampe la! C'o jas mäbij la che jachin jun. Oj la, jec'utu ib la cho ri sacerdote. Ya la ri sipanic ri takom can rumal ri ka mam Moisés chi cäyi'c aretak cäcunataj jun ri c'o itzel ch'a'c che. Are c'u k'alajisabal wa' chquiwäch ri winak chi utzirinak chi la, —xcha che.
23420	MAT 8:6	Je wa' xubij: Tat, ri ala ri patänil we kajinak pa ch'at cho ja, cäminak u cuerpo. Sibalaj c'äx u rikom rumal ri yabil, —xcha che.
23421	MAT 8:7	Ri Jesús xubij che: Quine' na chucunaxic, —xcha che.
23422	MAT 8:8	Ri qui nimal soldados xch'awic, xubij che ri Jesús: Tat, man takal tä chwe chi coc la pa ri wachoch. Xak xuwi takan la chi quel ri yabil che ri patänil we, ruc' c'u wa' cutzir na, —xcha che.
23423	MAT 8:9	Ri in xukuje' c'o jun ri cätakan pa nu wi' ri nim u banic. Xukuje' ri in e c'o nu soldados ri quintakan pa qui wi'. Aretak quinbij che jun chque ri nu soldados chi que'c, que' c'ut. Aretak quinbij che jun chic chi cäpetic, cäpe c'u ri are'. Aretak quintak ri patänil we chubanic jun chac, ri are' cuban ri quinbij, —xcha ri qui nimal soldados che ri Jesús.
23424	MAT 8:10	Aretak ri Jesús xuta wa', sibalaj xucajmaj, xubij c'u chque ri winak ri e teren chrij: Kas tzij quinbij chiwe, chi man c'o tä jumul ri nu rikom chquixol ri winak aj Israel jun achi jas we achi ri' ri sibalaj cäcojon chwe, —xcha chque.
23426	MAT 8:12	Are c'u ri xa xquichomaj queboc chila' jawije' ri cätakan wi ri Dios, man queboc taj rumal chi man xecojon taj. Xane xa queq'uiäk na bi pa ri k'ekum. Chila' c'ut quebok' wi na, chila' cäquikuch'uch'ej wi na ri qui ware, —xcha ri Jesús chque ri winak.
23427	MAT 8:13	Te ri' xubij ri Jesús che ri qui nimal soldados: Oj la cho ja. Rumal chi xcoj la chi cäcunataj ri ala, je c'u cäbantaj na, —xcha che. Tzare chi' c'ut xutzir ri ala aretak xubij ri Jesús wa' we tzij ri'.
23431	MAT 8:17	Je' xbantaj wa' rech je' quelic jas ri xubij ri ka mam Isaías ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios: “Ri Are' xurik c'äx rumal kech, xuya ka chuk'ab, xujucunaj che ri ka yabilal,” —xcha ri ka mam Isaías.
23432	MAT 8:18	Ri Jesús xrilo chi e q'uia winak qui mulim quib ruc', xubij chque ru tijoxelab: Chujk'ax ch'äkäp che ri mar, —xcha chque.
23433	MAT 8:19	Xpe c'u jun tijonel re ri Pixab, xkeb c'u ruc' ri Jesús, xubij che: Ajtij, cwaj quine' uc' la apawije' ta ne ri que' wi la, —xcha che.
23434	MAT 8:20	Xch'aw c'u ri Jesús, xubij che: Ri yac c'o qui jul, xukuje' ri chicop ri querapap cho ri caj c'o qui soc. Are c'u ri in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, man c'o tä jawije' ri quinwar wi, —xcha che.
23435	MAT 8:21	Jun achi chic, jun chque ru tijoxelab, xubij che ri Jesús: Tat, ya la chwe chi nabe quine'c, quinmuk can ri nu tat aretak cäcämic, —xcha che.
23436	MAT 8:22	Xch'aw c'u ri Jesús, xubij che: Tasa'j at wuc', chaya chque ri cäminakib chi chquimuku ri qui cäminak, —xcha ri Jesús che.
23439	MAT 8:25	Xebe' c'u ru tijoxelab, xequic'asuj, xquibij che: ¡Kajaw Jesús, chujto' la! ¡Tajin cujcämic! —xecha che.
23440	MAT 8:26	Xch'aw c'u ri Jesús, xubij chque: ¿Jas che sibalaj quixej iwib? ¡Ri ix kas tzij man nim tä más ri i cojonic! —xcha chque. Xwalij c'u ri Jesús, xuyaj ri quiäkik' xukuje' ri mar. Xtäni c'u ri quiäkik', xlilob ronojel ru wi' ri mar.
23441	MAT 8:27	Ri achijab sibalaj xquicajmaj, xquibij c'ut: ¿Jachin lo ri' we achi ri', chi ri quiäkik' xukuje' ri ja' re ri mar queniman che? —xecha ri achijab.
23443	MAT 8:29	Xquichap c'u u rakic qui chi', co xech'awic, xquibij che ri Jesús: ¿Jas caj la chke uj, Jesús, lal ri' ri u C'ojol ri Dios? ¿A petinak la waral chubanic c'äx chke pune mäja' curik ri k'ij? —xecha che ri Jesús.
23445	MAT 8:31	Ri itzel tak espíritus xebochi'n che ri Jesús, xquibij che: We cujesaj bi la, ya la chke chi cujoc chque ri ak, —xecha che.
23446	MAT 8:32	Xubij c'u ri Jesús chque: Jix ba', chixoc chque ri ak, —xcha chque. Xebel c'u bi ri itzel tak espíritus chque ri achijab, xeboc bi chque ri ak. Conojel c'u ri ak xquiq'uiäk bi quib chutza'm ri juyub, xekaj c'u pa ri mar, xejik'ic.
23450	MAT 9:2	Xc'am c'u bi jun achi cho ri Jesús ri cäminak u cuerpo, k'oyol c'u ri' cho jun alaj ch'at. Aretak ri Jesús xrilo chi ri achijab ri e teleninak lok sibalaj quecojon che, xubij che ri yawab: Mäbison chi la, tat, ri mac la xesachtajic, —xcha che.
23451	MAT 9:3	Jujun c'u chque ri tijonelab re ri Pixab tajin quechomanic, xquibij pa canima': “We achi ri' cubij ri äwas u bixic chrij ri Dios,” —xecha'.
23452	MAT 9:4	Ri Jesús retam chic jas ri tajin cäquichomaj, xubij c'u chque: ¿Jas che c'o we itzel tak chomanic ri' pa anima' alak? —xcha chque.
23453	MAT 9:5	¿Jachique ri man c'äx tä u bixic: “Ri mac la xesachtajic”, o ru bixic: “Walij la, oj la cho ja”? —xcha ri Jesús chque.
23454	MAT 9:6	Rech ba' quetamaj alak chi ri in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, c'o c'u nu takanic pa qui wi' ri winak cho ruwächulew chusachic ri qui mac, ¡tampe alak ri quinbij! —xcha chque. Xubij c'u ri Jesús che ri achi ri cäminak u cuerpo: Walij la, oj la cho ja, c'ama bi la ri soc la, —xcha che.
23457	MAT 9:9	Xel bi ri Jesús chila'. Oc'owem cuban ri Are' jawije' ri cätoj wi ri alcabal, xril c'u u wäch jun achi, Mateo u bi', t'uyul chila'. Xubij c'u che: Tasa'j wuc', —xcha che. Xwalij c'u ri tat Mateo, xe' ruc' ri Jesús.
23459	MAT 9:11	Xepe c'u ri tata'ib fariseos, xquil ronojel wa'. Xquita' c'u chque ru tijoxelab, xquibij: ¿Jas che cäwi' ri Jesús ri iwajtij cuc' ri tok'il tak alcabal xukuje' cuc' ri ajmaquib? —xecha chque.
23460	MAT 9:12	Aretak xuta ri Jesús wa', xubij chque: Ri winak ri utz qui wäch, ri c'o qui chuk'ab, man rajwaxic tä cunal que, xane are rajwaxic wa' chque ri yawabib, —xcha chque.
23461	MAT 9:13	Oj alak, jetamaj alak jas quel cubij wa' we tzij ri' ri tz'ibtal can pa ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij: “Ri in are cwaj chi ri ix quitok'obisaj qui wäch ri winak. Man are tä cwaj chi queicämisaj tak awaj che qui sipaxic chnuwäch,” —cächa ri Dios, —xcha chque. Ri in, man in petinak tä che qui siq'uixic winak ri jicom canima' cho ri Dios, xane in petinak che qui siq'uixic ri ajmaquib rech cäquiq'uex canima', cäquiq'uex c'u qui chomanic, —xcha chque.
23462	MAT 9:14	Ru tijoxelab ri tat Juan Kasal Ja' xeopan ruc' ri Jesús, xquibij che: ¿Jas che ri uj xukuje' ri tata'ib fariseos amak'el cäka'n ri ayuno, are c'u ri tijoxelab la man cäca'n tä ri ayuno? —xecha che.
23463	MAT 9:15	Ri Jesús xch'awic, xubij chque: ¿A quebison lo ri winak ri e c'o pa jun c'ulanem aretak ri achi ri te' xc'uli'c c'o cuc'? Copan c'u na ri k'ij aretak quesax bi we achi ri' chquixol. Te c'u ri' cäca'n na ri ayuno pa ri k'ij ri', —xcha ri Jesús chque.
23464	MAT 9:16	Xukuje' xubij ri Jesús chque: Man c'o tä jun winak ri cut'is jun c'ac' c'ojobal chrij jun k'el atz'iak. We ta je ri' ri c'ac' c'ojobal cuc'ol rib, cäresaj c'u bi jubik' che ri k'el atz'iak, cänimar c'u ru tek'tobic, —xcha chque.
23465	MAT 9:17	Man c'o tä jun ri cuya c'ac' vino pa k'el tak k'ebal re tz'um. We ta je ri', ri vino cut'ubij na ri tz'um, quetzeletaj c'u na ri vino xukuje' tak ri tz'um. Rajwaxic c'ut chi ri c'ac' vino cäyi' pa tak c'ac' tak k'ebal re tz'um, rech ri vino xukuje' tak ri tz'um man quetzeletaj taj, —xcha ri Jesús chque.
23466	MAT 9:18	Je wa' tajin cubij ri Jesús chque ri winak aretak xopan jun tata' qui nimal ri winak aj Israel. Xxuqui chuwäch ri Jesús, xubij che: Ri alaj nu mia'l c'ä te' xcäm canok. We c'u ri lal que' la wuc', cäya la ri k'ab la puwi', cäc'asi na, —xcha che.
23469	MAT 9:21	Xubij c'u pa ranima': “Xuwi ta ne we quinchap cok ru k'u', quinutzir na,” —xcha ri ixok.
23470	MAT 9:22	Ri Jesús c'ut xutzolk'omij rib, xril ri ixok, xubij che: Mäbison chi la, nan, xcunataj c'u la, rumal chi xcojon la chwe, —xcha che. Tzare chi' c'ut xutzir ri ixok.
23472	MAT 9:24	Xubij c'u chque: ¡Chel na apan alak cho ja! Man cäminak tä ri ali, xane xa cäwaric, —xcha chque. Are c'u ri winak xa xquitze'j u wäch ri Jesús.
23475	MAT 9:27	Aretak xel bi ri Jesús chila', quieb moyab xeteri bi chrij, xquirak qui chi', xquibij: ¡Tat, lal ri' ri Ralc'ual can ri ka mam David, tok'obisaj la ka wäch! —xecha che.
23476	MAT 9:28	Aretak ri Jesús xoc bi pa ri ja, ri quieb moyab xekeb ruc'. Ri Jesús xuta' chque: ¿A cäcoj alak chi quincowin chubanic wa'? —xcha chque. Cäkacojo, Tat, —xecha ri e are'.
23477	MAT 9:29	Ri Jesús xuchap cok ri qui wak'äch, xubij chque: Je' ta ba' chbantajic jas ri xcoj alak chi quincowin chubanic, —xcha chque.
23478	MAT 9:30	Xutzir c'u ri qui wak'äch. Ri Jesús sibalaj xeupixbaj, xubij chque: Mätzijoj alak wa' che jachin jun, —xcha chque.
23481	MAT 9:33	Aretak xesax bi ri itzel espíritu rumal ri Jesús, ri achi ri mem xuchaplej tzijonem. Ri winak sibalaj xquicajmaj wa', xquibij: Man c'o tä jumul ri je' kilom wa' waral pa Israel, —xecha'.
23482	MAT 9:34	Are c'u ri tata'ib fariseos xquibij: We achi ri' queresaj bi ri itzel tak espíritus chque ri winak ruc' ru chuk'ab ri qui nimal ri itzel tak espíritus, —xecha'.
23486	MAT 9:38	Chibochi'j ba' ri Ajchak'el ri k'atoj chi queutak bi niq'uiaj ajchaquib chic pa ru chac, —xcha chque.
23494	MAT 10:8	Cheicunaj ri yawabib, cheic'astajisaj ri cäminakib, cheicunaj ri c'o itzel tak ch'a'c chquij, cheiwesaj c'u bi ri itzel tak espíritus chque ri winak. Ri ix xak sipam wa' we cuinem ri' chiwe, c'o c'u ba' mita' che ri qui to'ic ri winak, —xcha chque.
23501	MAT 10:15	Kas tzij quinbij chiwe chi pa ri k'ij ri cäk'at na tzij pa qui wi' ri winak ri' rumal ri Dios, nim na ri c'äjisabal qui wäch ri winak re ri tinimit ri' chuwäch ri c'äjisabal qui wäch ri winak aj Sodoma xukuje' ri winak aj Gomorra, —xcha chque.
23502	MAT 10:16	¡Chiwilampe'! Ri in quixintak bic je' ta ne chi ix chij chquixol ri utiw. Chixsac'laj ba' je' jas ri cumätz, chibana c'ut je' jas ri cuban ri palomäx ri man cuban tä c'äx.
23506	MAT 10:20	Man ix tä c'u ri' ri quixtzijon na, xane are ri Lok'alaj Espíritu rech ri ka Tat cäyo'w na ri tzij pa ri iwanima', —xcha chque.
23509	MAT 10:23	Aretak cäban c'äx chiwe pa jun tinimit, chixanimaj bi pa jun tinimit chic. Kas tzij quinbij chiwe chi mäja' quixcowin chusolixic tak conojel ri tinimit ri e c'o wi ri winak aj Israel aretak quinpe in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, —xcha chque ru tijoxelab.
23511	MAT 10:25	Ri tijoxel rajwaxic cäcu'bi u c'ux chi cäjunamataj na ruc' ru tijonel. Ri ajchac c'ut rajwaxic cäcu'bi u c'ux chi cäjunamataj na ruc' ru patrón. We ri ajchak'el ja cäbix Beelzebú che xa che yok'bal re, ¿jas ta c'u lo cäbix chque ri rachalaxic ri are'?
23515	MAT 10:29	¿A mat xa jun centavo queq'uiyix wi quieb alaj tak chicop ajuwocaj? Man c'o tä c'u jun chque we alaj tak chicop ri' ri cäcämic we ta mat craj ri i Tat.
23517	MAT 10:31	Mixej ba' iwib, ri ix sibalaj ix lok' na chquiwäch q'uia alaj tak chicop ajuwocaj, —xcha ri Jesús chque.
23519	MAT 10:33	Apachin c'u ri cubij chquiwäch ri winak chi man retam tä nu wäch, ri in xukuje' quinbij chuwäch ri nu Tat ri c'o chila' chicaj chi man wetam tä u wäch ri are', —xcha ri Jesús.
23522	MAT 10:36	Je ri' chi ri qui c'ulel ri winak chquijujunal, e are' ri cachalaxic ri e are', —cächa ri Jesús.
23528	MAT 10:42	Apachin ri cuya jun vaso joron che jun chque we winak ri' ri man nim tä qui banic xa rumal chi are nu tijoxel wa', kas curik na ri tojbal re, —xcha ri Jesús chque.
23531	MAT 11:3	Je' xubano rech cäquita' che: ¿A lal ri' ri Cristo ri cäpe na? o ¿A rajwaxic ne cäkeyej chi na jun chic? —xecha che.
23534	MAT 11:6	Utz re ri winak ri man cuban tä quieb u c'ux chwij, —xcha chque ru tijoxelab ri tat Juan.
23535	MAT 11:7	Aretak xebe' ru tijoxelab ri tat Juan, ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ri tat Juan chque ri winak, xubij chque: ¿Jas xe' alak che rilic pa ri juyub ri cätz'inowic? ¿A xe' alak che rilic jun aj ri tajin cäslabisax rumal ri quiäkik'?
23536	MAT 11:8	We man are tä ri', ¿jas ri xil alak? ¿A xil alak jun achi ri je'l ri ratz'iak u cojom? Etam alak chi ri c'o je'lalaj tak catz'iak, e c'o ri e are' pa tak cachoch ri nimak tak takanelab.
23537	MAT 11:9	¿Jas c'u ri xe' alak che rilic? ¿A xil alak jun k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios? Je', je ri', —xcha'. Tzare c'u ri tat Juan nim na u banic chuwäch apachique k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios.
23538	MAT 11:10	Ri tat Juan are wa' ri tz'ibam can chrij pa ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic ri cubij: Quintak na bi ri nu tako'n, cänabej c'u na chawäch ri cuban na u banic ra be, —cächa ri', —xcha ri Jesús chque ri winak.
23539	MAT 11:11	Kas tzij ri quinbij chiwe chi chquixol conojel ri winak ri e c'olinak c'ä we cämic ri', man c'o tä jun ri nim na u k'ij chuwäch ri tat Juan Kasal Ja'. Pune je ri', ri jun ri man kas nim tä u banic ri cätakan ri Dios pa ranima', are nim na u k'ij wa' chuwäch ri tat Juan Kasal Ja', —xcha chque.
23543	MAT 11:15	Jachin tak ri cäquijiquiba canima' chutatabexic ri nu tzij, chquitatabej ba', —xcha chque.
23544	MAT 11:16	¿Jas ruc' queinjunamaj wi ri winak re we k'ij junab ri'? Ri winak cämic quejunamataj cuc' ri ac'alab ri queetz'en pa tak ri c'ayibal, cäquirak qui chi' che qui ch'abexic ri cachi'l, cäquibij:
23545	MAT 11:17	“Xkok'esaj ri su' chiwe, man xixxojow tä c'ut. Xka'n u k'ojom cäminak, man xixok' tä c'ut,” —quecha ri'.
23547	MAT 11:19	Aretak c'ut xinpe in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, ri quinwi'c, ri quintij vino, conojel c'ut cäquibij chi xa in jik'alaj achi, in k'abarel, in cachi'l ajmaquib xukuje' tok'il tak alcabal. Ri winak ri utz ru chac k'alaj wa' chi c'o ri u no'j ri Dios ruc', —xcha ri Jesús.
23549	MAT 11:21	¡C'äx iwe, winak re ri tinimit Corazín! ¡C'äx iwe, winak re ri tinimit Betsaida! We ta xeban wa' we cajmabal ri' pa tak ri tinimit Tiro, ri tinimit Sidón jas ri xebantaj iwuc' ix, q'uextajinak ta chi ri' ri canima', ri qui chomanic ri winak jela'. Xquicoj ta catz'iak ri' ri cuk'alajisaj chi quebisonic. Xukuje' c'o ta banom wi chi cuk'alajisaj chi are rumal ri qui mac chi quebisonic, —xcha'.
23552	MAT 11:24	Quinbij c'u chiwe chi pa ri k'ij aretak cuk'at na tzij ri Dios, nim na ri c'äjisabal i wäch ix quirik na chuwäch ri cäquirik ri winak aj Sodoma, —xcha ri Jesús.
23561	MAT 12:3	Ri Jesús xubij chque: ¿A mat c'o jumul ri siq'uim alak jas ri xuban ri ka mam David ojer aretak ri are' xuna' numic, xukuje' jas ri xca'n ri e c'o ruc'?
23562	MAT 12:4	Xoc c'u bi ri ka mam David pa ri nimalaj rachoch Dios, xutij c'u re ri wa ri yo'm cho ri Dios, xuya c'u que ri e c'o ruc' xukuje'. Äwas c'u u tijic wa' cumal xak jachinok, xane xak xuwi chque ri sacerdotes ya'tal wi wa', —xcha'.
23563	MAT 12:5	Xukuje' xubij: ¿A mat c'o jumul ri siq'uim alak pa ri Pixab ri xutz'ibaj ri ka mam Moisés, chi ri sacerdotes ri quepatänin pa ri rachoch Dios man queuxlan tä pa ri k'ij re uxlanem? Pune ta ne je ri' man mac tä c'u ri' chi je' cäca'n wa'.
23565	MAT 12:7	Ri alak xa man cäch'ob tä alak jas quel cubij wa' we tzij ri' ri tz'ibtal can pa ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij: “Ri in cwaj chi ri ix quiban tok'ob chque ri winak, man are tä cwaj chi queicämisaj awaj che qui sipaxic chnuwäch,” —cächa ri'. We ta kas cäch'ob alak wa', mat cäk'at alak tzij chi cäc'äjisax qui wäch ri winak ri man c'o tä qui mac.
23566	MAT 12:8	Are c'u ri' ri in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, c'o nu takanic puwi' ri k'ij re uxlanem xukuje', —xcha ri Jesús chque ri tata'ib fariseos.
23568	MAT 12:10	C'o c'u jun achi chila' ri cäminak jun u k'ab. Are c'u ri tata'ib fariseos cäcaj cäquitzucuj u mac ri Jesús, rumal ri' xquita' che: ¿A ya'talic cäcunax jun yawab pa ri k'ij re uxlanem? —xecha che.
23569	MAT 12:11	Xch'aw ri Jesús, xubij chque: We jun chiwe c'o jun u chij, cätzak c'u bi pa jun c'ua' pa jun k'ij re uxlanem, ¿a mat que' ri' che resaxic?
23570	MAT 12:12	E ta c'u lo jun winak, are ri Dios nim na u banic cäril wi wa' chuwäch jun chij. Rumal ri' ya'tal u banic tok'ob pa tak ri k'ij re uxlanem, —xcha chque.
23571	MAT 12:13	Xubij c'u ri Jesús che ri achi: Yuku ri k'ab la, —xcha che. Xuyuk ru k'ab, xutzir c'ut. Je' chic ri u k'ab ri' jas ri jun chic.
23579	MAT 12:21	Conojel c'u qui wäch winak cho ruwächulew, cäcu'bi na qui c'ux chrij ri Are', —xcha ri Dios chuchi' ri k'alajisal re ru Lok' Pixab.
23581	MAT 12:23	Conojel ri winak xquicajmaj wa', xquibij: ¿A mat are wa' ri Ralc'ual can ri ka mam David ri cäbixic chi cäpe na? —xecha'.
23582	MAT 12:24	Aretak c'ut xquita ri tata'ib fariseos ri cäquibij ri winak, ri e are' xquibij: We achi ri' cäcowinic queresaj bi ri itzel tak espíritus chque ri winak xa rumal ru chuk'ab ri Beelzebú ri qui nimal ri itzel tak espíritus ri c'o ruc', —xecha'.
23584	MAT 12:26	Je ri' xukuje', we ta ri Satanás cäresaj bi ri Satanás, u banom quieb ri'. We ta je ri', ¿a naj ta c'u ri' cuch'ij ru takanic? ¡Man je' taj!
23585	MAT 12:27	Ri alak cäbij alak chi ri in quinwesaj bi ri itzel tak espíritus ruc' ru chuk'ab ri Beelzebú. We ta je ri', ¿jachin cäyo'w qui chuk'ab ri tijoxelab alak che quesaxic bi ri itzel tak espíritus? Kas are ri e are' cäquik'alajisaj chi xa sachinak alak.
23586	MAT 12:28	Ri in c'ut quinwesaj bi ri itzel tak espíritus ruc' ru chuk'ab ri Espíritu rech ri Dios ri c'o wuc'. Quel cubij wa' chi ri Dios c'o chi uc' alak rech cätakan puwi' alak, —xcha chque.
23588	MAT 12:30	Ri jun ri man junam tä u chomanic wuc', quinuc'ulelaj ri'. Ri jun ri man cächacun tä wuc', xak cutur ri' ri nu chac, —xcha chque.
23590	MAT 12:32	Apachin ri cubij tzij ri äwas u bixic chwij in, in ri' ri Ralc'ual ri Dios ri Kas Winak, cäsachtaj na u mac ri' che. Apachin c'u ri cubij ri äwas u bixic chrij ri Lok'alaj Espíritu, man cäsachtaj tä na u mac ri' che waral cho we uwächulew. Man cäsach tä c'u u mac ri' pa ri jun c'aslemal chic ri cäpe na, —xcha ri Jesús.
23592	MAT 12:34	¡Ri alak, alak subanelab tak winak! ¿A cäcowin lo alak ri' chubixic utzalaj tak tzij, alak itzel tak winak c'ut? Ri quel lok pu chi' ri winak, are wa' ri kas c'o pa ranima'.
23596	MAT 12:38	Jujun tata'ib fariseos cachi'l jujun tijonelab re ri Pixab, xquibij che ri Jesús: Ajtij, cäkaj chi cäban la jun cajmabal etal chkawäch rech cäkilo, —xecha che.
23602	MAT 12:44	“Quintzelej na bi cho ri wachoch jawije' ri xinel wi lok,” —cächa'. Aretak copanic, curika ri ranima' ri winak je' u banic jun ja tolonic, mesom chi u pam, utz c'u banom che.
23603	MAT 12:45	Que' c'ut, queuc'ama chi na wukub itzelalaj tak espíritus ri sibalaj e lawalo na chuwäch ri are'. Conojel wa' queboc pa ranima' ri winak. Ri winak ri' nim na ri c'äx curik na chuwäch ri c'äx ri xurik nabe. Je c'u wa' ri cäquic'ulmaj na ri lawalo tak winak cämic, —xcha chque.
23605	MAT 12:47	C'o c'u jun ri xubij che ri Jesús: Ri nan la, xukuje' ri chak' la e c'o chrij ri ja, cäch'abex la cumal, —xecha che.
23606	MAT 12:48	Xubij c'u ri Jesús che ri xbin che: ¿Jachin ri' ri nu nan, xukuje' jachin tak ri kas e wachalal? —xcha che.
23607	MAT 12:49	Xeuc'ut ru tijoxelab chquiwäch ri winak, te c'u ri' xubij: E are wa' je' ta ne ri nu nan, xukuje' ri nu chak', —xcha'.
23608	MAT 12:50	Je ri', rumal chi apachin ta ne ri cäbanow ru rayibal ri nu Tat ri c'o chila' chicaj, are wa' ri kas wachalal, ri nu chak', ri wanab, ri nu nan, —xcha ri Jesús chque.
23611	MAT 13:3	Xeucoj c'u tak c'utbal che qui tijoxic ri winak chquij q'uia u wäch tak no'j, xubij chque: Xel bi jun ticol ija' cho rachoch, xe' chubanic u tico'n, —xcha chque.
23616	MAT 13:8	Are c'u ri niq'uiaj ija' chic xekaj pa utzalaj ulew. Sibalaj xewächinic. E c'o jujun tico'n xquiya jujun ciento qui wäch pa tak ri qui jolom ri trico chquijujunal, e c'o c'u jule' chic xquiya oxc'al qui wäch pa tak ri jujun qui jolom. Ri niq'uiaj tico'n chic xquiya juwinak lajuj qui wäch chquijujunal, —xcha ri Jesús chque ri winak.
23617	MAT 13:9	We ri ix quijiquiba ri iwanima' chutatabexic ri nu tzij, ¡chitatabej ba'! —xcha chque.
23618	MAT 13:10	Ru tijoxelab ri Jesús xekeb ruc', xquita' che: ¿Jas che cuc' tak c'utbal quetzijobej la ri winak? —xecha che.
23623	MAT 13:15	Je ri', rumal chi abajarinak ri canima' we winak ri'. Man utz tä quetow tzij. Qui tz'apim c'u ri qui wak'äch rech man queca'y taj. Je' u banom ri canima' rech man cäquita taj, rech man cäkaj tä ri nu tzij pa canima', rech man quinquitzucuj taj rech queincunaj, —xcha ri Dios chuchi' ri k'alajisal re ru Lok' Pixab.
23625	MAT 13:17	Kas tzij quinbij chiwe chi e q'uia k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios, xukuje' e q'uia utzalaj tak winak xcaj xquilo jas ri tajin quiwil ix cämic, man xquil tä c'ut. Xcaj xquita jas ri tajin quita ix cämic, man xquita tä c'ut, —xcha ri Jesús chque ru tijoxelab.
23626	MAT 13:18	Chitatabej ba' jas quel cubij ri c'utbal chrij ri ticol ija', —xcha chque.
23631	MAT 13:23	Are c'u ri ija' ri xekaj pa utzalaj ulew, e are wa' jas ri winak ri cäquita ru Tzij ri Dios, cäquich'obo. Cäquiya c'u q'uia qui wäch. E je' jas ri ija' ri xquiya jujun ciento qui wäch chquijujunal, niq'uiaj chic e je' jas ri ija' ri xquiya oxc'al qui wäch chquijujunal, jujun chic e je' jas ri ija' ri xquiya juwinak lajuj qui wäch chquijujunal, —xcha chque.
23635	MAT 13:27	Xebe' c'u ri ajchaquib, xequibij che ri qui patrón: “Tat, we kas utz ri ija' ri xtic la, ¿jawije' c'ut xpe wi wa' we itzel k'ayes ri'?” —xecha che.
23636	MAT 13:28	Xubij c'u ri patrón chque: “Xa c'o jun nu c'ulel xbanow wa',” —xcha chque. Ri ajchaquib xquibij che ri qui patrón: “¿A caj la chi quekabok ri itzel tak k'ayes?” —xecha che.
23637	MAT 13:29	Ri patrón xubij chque: “Man utz tä ri' we je' quibano, rumal chi we ne quibok bi ri trico junam ruc' ri itzel k'ayes.
23638	MAT 13:30	Cheq'uiy na ri itzel tak k'ayes junam ruc' ri trico, chiweyej na c'ä curik ri k'atoj. Queintak c'u na bi ri ajchaquib rech nabe cäquimol ri itzel tak k'ayes, cäquixim pa tak yataj, te c'u ri' cäquiporoj. Are c'u ri trico cäquic'ol na pa ri nu c'uja,” —xcha chque.
23639	MAT 13:31	Ri Jesús xucoj chi jun c'utbal chquiwäch, xubij: Ru takanic ri Dios pa qui wi' ri winak, junam wa' ruc' ri ija' re ri tico'n ri cäbix “mostaza” che, ri cutic jun achi pa ri rulew.
23640	MAT 13:32	Kas tzij ri ija' ri' are ri sibalaj nitz' na chquiwäch conojel tak u wäch ija'. Aretak c'ut cäq'uiyic, are nim na que' chquiwäch conojel tak ri tico'n. Cuban jun nimalaj che', je ri' chi ri chicop ajuwocaj cäca'n ri qui soc xol tak ru k'ab, quemu'jan chupam, —xcha ri Jesús chque.
23641	MAT 13:33	Ri Jesús xucoj chi jun c'utbal chquiwäch, xubij: Ru takanic ri Dios pa qui wi' ri winak, are je' jas ri ch'äm ri cuya jun ixok ruc' oxib pajbal c'äj, rech cuq'uiyisaj ronojel ri k'or re caxlan wa, —xcha ri Jesús chque.
23643	MAT 13:35	Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi jas ri xubij ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtal canok: Quintzijon na cuc' tak c'utbal, quinbij na ri man etamtal taj tzaretak ri Dios xuban ri cajulew, —xcha ri'.
23644	MAT 13:36	Xtäni c'u ri Jesús che ru tzij, xeutak bi ri winak cho tak ri cachoch, ri Are' c'ut xoc pa ja. Are c'u ri tijoxelab xquirik quib ruc', xquibij che: Bij la chke jas quel cubij ri c'utbal chrij ri itzel k'ayes ri xtic can pa ri ulew, —xecha che.
23651	MAT 13:43	Are c'u ri cäca'n ri craj ri Dios, queopan na jawije' ri cätakan wi ri ka Tat chila' chicaj. Quejuluw na je' jas ri k'ij. We quijiquiba ri iwanima' chutatabexic ri quinbij, ¡chitatabej ba'! —xcha ri Jesús chque ru tijoxelab.
23652	MAT 13:44	Ru takanic ri Dios pa qui wi' ri winak, quinjunamaj ruc' jun coxon puak ri muktalic. Cäriktaj c'u ri puak rumal jun achi. Ri are' cumuk chi c'u can jumul chic chila'. Rumal ru quicotemal que'c, cuq'uiyij ronojel ri jastak re, culok' ri ulew, —cächa'.
23654	MAT 13:46	Aretak curik jun ri sibalaj pakal rajil, que'c, cuq'uiyij ronojel ri jastak re, culok' ri perla ri xuriko, —cächa'.
23656	MAT 13:48	Aretak nojinak chi ri c'at, quesax lok cumal ri chapal tak cär, cäquiya chuchi' ri ja', te c'u ri' quet'uyi che qui cha'ic ri cär. Ri utzalaj tak cär quequiya pa tak chicäch, are c'u ri man e utz taj, quequiq'uiäk can pa ri ja', —cächa'.
23658	MAT 13:50	Ri man e utz taj quequiq'uiäk na pa ri nimalaj k'ak'. Chila' quebok' wi na, cäquikuch'uch'ej na ri qui ware, —xcha ri Jesús chque.
23659	MAT 13:51	Ri Jesús xuta' chque ri winak, xubij: ¿A quich'ob ronojel ri xinbij? —xcha chque. Cäkach'obo, —xecha che.
23660	MAT 13:52	Xubij c'u ri Jesús chque: Aretak jun tijonel re ri Pixab craj cäretamaj ronojel chrij ru takanic ri Dios pa qui wi' ri winak, je' u banic ri' jas jun ajchak'el ja ri c'o q'uia jastak re. Aretak rajwaxic ri k'el che, cäresaj lok, cucojo. Aretak rajwaxic ri c'ac' che, cäresaj lok, cucojo, —xcha ri Jesús chque.
23662	MAT 13:54	Xopan c'u pa ri u tinimit ri Are'. Xuchaplej qui tijoxic ri winak pa ri rachoch Dios ri c'o chila'. Are c'u ri winak sibalaj xquicajmaj wa', xquibij: ¿Jawije' xretamaj wi we achi ri' we no'j ri'? ¿Jas lo cubano che qui banic ri nimak tak cajmabal ri tajin quebantaj rumal? —xecha'.
23664	MAT 13:56	E c'o c'u ri ranab kuc' waral xukuje'. ¿Jawije' c'ut xretamaj wi wa' ronojel ri tajin cubano? —xecha'.
23665	MAT 13:57	Rumal ri' ri winak xa tzel xquita ru tzij. Xubij c'u ri Jesús chque: Pa niq'uiaj tinimit chic, nim quil wi ronojel k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios. Xak xuwi pa ru tinimit ri are', xukuje' chquixol ri rachalal, xukuje' cho rachoch man nim tä quil wi, —xcha chque.
23668	MAT 14:2	Xubij c'u chque ri winak ri e c'o ruc': Are ri Juan Kasal Ja' ri' ri xc'astaj lok chquixol ri cäminakib, rumal ri' cäcowin ri are' chubanic q'uia u wäch cajmabal, —xcha ri tat Herodes chque.
23670	MAT 14:4	Xubij c'u ri tat Juan che ri tat Herodes: Man takal tä che la chi cäban ixokil la che ri rixokil ri chak' la, —xcha che.
23674	MAT 14:8	Ri ali c'ut cojom chi lok u c'ux rumal ru nan, xubij che ri tat Herodes: Cwaj chi cäya la chwe ru jolom ri Juan Kasal Ja' pa jun plato, —xcha che.
23681	MAT 14:15	Kajem c'u cuban ri k'ij, ru tijoxelab ri Jesús xekeb ruc', xquibij che: We juyub ri' ri uj c'o wi sibalaj cätz'inowic, benak chi c'u ri k'ij. Chetaka la bi ri winak rech quebe' pa ri alaj tak tinimit ri nakaj e c'o wi, rech cäquilok' c'u na ri qui wa, —xecha che.
23682	MAT 14:16	Ri Jesús xubij chque: Man rajwaxic taj quebe'c, xane xa chiya ix ri cäquitijo, —xcha chque.
23683	MAT 14:17	Xquibij c'u ru tijoxelab che: Xa job caxlan wa rachi'l quieb cär c'o kuc', —xecha che.
23684	MAT 14:18	Ri Jesús xubij chque: Chic'ama lok chwe waral, —xcha chque.
23692	MAT 14:26	Aretak ri tijoxelab xquilo chi cäbin ri Jesús puwi' ri ja', xquixej quib. Rumal rech chi xquixej quib xquirak qui chi', xquibij: ¡Are jun xibinel wa'! —xecha'.
23693	MAT 14:27	Chanim ri Jesús xeuch'abej, xubij chque: ¡In wa', mixej iwib, chichajij anima'! —xcha chque.
23694	MAT 14:28	Xch'aw c'u ri tat Pedro, xubij che: We lal ri', Tat, takan la chi quinbin puwi' ri ja', rech quinopan uc' la, —xcha che.