23214	MAT 1:1	Are wa' ri qui bi' ri u mam ri Jesús ojer. Ri Jesús Are rachalaxic ri ka mam David xukuje' ri ka mam Abraham ojer.
23224	MAT 1:11	Ri ka mam Josías are u tat ri ka mam Jeconías, xukuje' ri e rachalal. Pa tak ri k'ij ri' xec'am bi ri winak aj Israel, xeopan c'u pa ri tinimit Babilonia.
23225	MAT 1:12	Aretak ri winak aj Israel e c'o chic pa ri tinimit Babilonia, ri ka mam Jeconías xc'oji jun u c'ojol, Salatiel u bi'. Ri ka mam Salatiel are u tat ri ka mam Zorobabel.
23229	MAT 1:16	Ri ka mam Jacob are ru tat ri a José ri rachajil ri María. We María ri' are c'u wa' ru nan ri Jesús ri cäbix Cristo che.
23230	MAT 1:17	Je ri' chi cajlajuj juch'ob tataxelab cachi'l ri qui c'ojol e oc'owinak xchaptaj lok ruc' ri ka mam Abraham c'ä ruc' ri ka mam David. Cajlajuj chic xchaptaj lok ruc' ri ka mam David c'ä aretak xec'am bi ri winak aj Israel, xeopan pa ri tinimit Babilonia. Te c'u ri' e c'o chi cajlajuj chic c'ä xil na u wäch ri Cristo.
23231	MAT 1:18	Are je wa' xbantajic aretak xil u wäch ri alaj a Jesús: Ri k'apoj al María ru nan u yo'm chi u tzij che c'ulanem ruc' ri a José. Mäja' c'u quec'uli'c aretak ri al María xcanaj yawab winak rumal ru chuk'ab ri Lok'alaj Espíritu.
23232	MAT 1:19	Ri a José c'ut ri rachajil are jun achi ri jicom ranima' cho ri Dios, man craj tä c'ut cäresaj u q'uixbal ri al María chquiwäch ri winak. Rumal ri' xuchomaj u ya'ic canok xak chi c'uyal.
23233	MAT 1:20	Aretak je' tajin cuchomaj wa', xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios ri xuc'ut rib chuwäch ri a José pa ri u waram, xubij che: A José, at ba' at rachalaxic ri tat David. Maxej awib chuc'amic ri al María che awixokil, rumal chi ri ral ri quil na u wäch, are rech ri Lok'alaj Espíritu wa'.
23234	MAT 1:21	Ri are' cäc'oji na jun ral ala, cacoj c'u na JESÚS che u bi'. (Ri “Jesús” quel cubij “To'l Ke”.) Je' u bi' wa' rumal chi queuto' na ru winakil, queresaj na pa ri qui mac, —xcha ri ángel.
23235	MAT 1:22	Ronojel wa' xbantajic rech kas je' quel wi jas ru bim ri Kajaw Dios rumal ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri cubij:
23236	MAT 1:23	Ri k'apoj ali cäcanaj na can yawab winak, cäril c'u na u wäch jun ral ala ri cäbix na Emanuel che, —cächa'. Quel cubij wa': Ri Dios c'o kuc', —cächa ri'.
23237	MAT 1:24	Aretak xc'astaj ri a José che ru waram, xunimaj ri xbix che rumal ri ángel ri takom lok rumal ri Dios. Xuc'am ri al María che rixokil.
23238	MAT 1:25	Man xquirik tä c'u na quib, xane c'ä te' aretak xil na u wäch ri ral ri al María. Ri a José xucoj c'u JESÚS che u bi'.
23239	MAT 2:1	Ri alaj a Jesús xil u wäch pa ri tinimit Belén, ri c'o pa Judea. Are chi' c'o ri tat Herodes che nim takanel puwi' ronojel ri Judea. Xeopan c'u jujun achijab ajno'jab pa ri tinimit Jerusalén, jela' c'u quepe pa relbal k'ij.
23240	MAT 2:2	Xquita' c'u u tzijol chila', xquibij: ¿Jawije' cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wi' ri winak aj Israel ri c'ä te' xil u wäch? Xa xkil ru ch'imil pa relbal k'ij, rumal ri' xujpe chuk'ijilaxic, —xecha'.
23241	MAT 2:3	Aretak ri tat Herodes ri nim takanel xuta wa', sibalaj xsach u c'ux, je' xukuje' conojel ri niq'uiaj winak aj Jerusalén.
23242	MAT 2:4	Xtakan c'u ri nim takanel che qui siq'uixic ri qui nimakil sacerdotes, xukuje' ri tijonelab re ri Pixab, xuta' c'u chque jawije' quil wi na u wäch ri Cristo.
23243	MAT 2:5	Ri e are' xquibij che: Pa ri tinimit Belén ri c'o pa Judea, rumal chi ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios je wa' xutz'ibaj:
23244	MAT 2:6	Ri at tinimit Belén, at ri' ri rech ri rulew ri Judá, machomaj chi ri at man nim tä a k'ij at chquiwäch ri k'atal tak tzij ri e c'o chila', rumal chi awuc' at quel wi na jun nim c'amal be, ri cuc'am na qui be ri nu winak aj Israel, —cächa', —xecha ri tijonelab re ri Pixab.
23246	MAT 2:8	Te ri' xeutak bi pa Belén, xubij bi chque: Jix ba' jela', chitatabela' jawije' c'o wi ri ac'al. Aretak quiriko, chixpe chubixic chwe, rech ri in xukuje' quine' na chuk'ijilaxic, —xcha chque.
23247	MAT 2:9	Ri ajno'jab xuwi xquito ri xbix chque rumal ri nim takanel, xebe'c. Are c'u ri ch'imil ri xquil pa relbal k'ij xnabej chquiwäch, c'ä xopan na puwi' ri c'o wi ri ac'al, xtaq'ui c'u chila'.
23249	MAT 2:11	Xeboc c'u bi pa ri ja, xquil c'u ri ac'al c'o ruc' ri al María ru nan. Xexuqui'c, xquik'ijilaj ri ac'al. Te c'u ri' xquijak u wi' ri qui c'olibal, xquisipaj k'än puak, incienso, xukuje' mirra che ri Are'.
23250	MAT 2:12	Te c'u ri' xbix chque pa achic' chi meoc'ow chi jela' jawije' c'o wi ri tat Herodes. Xetzelej c'u bi pa ri qui tinimit, xquic'am bi jun be chic.
23251	MAT 2:13	Aretak e benak chi ri ajno'jab, xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios, xuc'ut rib chuwäch ri a José pa achic', xubij che: Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al, rachi'l ru nan, chixanimaj bic. Jix pa Egipto, chixcanaj c'u na can chila' c'ä quinbij na chiwe jampa' quixpetic. Je ri' chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri ac'al, —xcha ri ángel che.
23252	MAT 2:14	Xwalij c'u ri a José, xuc'am ri ac'al, rachi'l ru nan, chak'ab c'ut xebel bic, xebe' pa Egipto.
23253	MAT 2:15	Chila' xec'oji wi na c'ä xcäm na ri tat Herodes. Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi jas ri xubij ri Dios rumal ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri cubij: “Pa Egipto xinsiq'uij wi lok ri nu C'ojol,” —cächa'.
23254	MAT 2:16	Aretak ri tat Herodes xretamaj chi man are tä kas tzij ri xbix can che cumal ri ajno'jab, sibalaj xpe royowal. Xutak c'u qui cämisaxic conojel ri ac'alab alabom ri tz'akat chi quieb qui junab xukuje' ri mäja' cätz'akat quieb qui junab ri e c'o pa ri tinimit Belén xukuje' ri e c'o pa tak ri tinimit chunakaj ri Belén, je' jas ri k'ij ri xquibij can ri ajno'jab.
23255	MAT 2:17	Xa je ri' kas je' xel wi jas ri xutz'ibaj can ri ka mam Jeremías ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij:
23256	MAT 2:18	Xtataj c'ut chi c'o jun ri curak u chi' pa ri tinimit Ramá, nimalaj ok'ej wa', nimalaj bis cäbanic. Are ri nan Raquel ri cubisoj qui wäch ri ral, ri man cuya' taj cäcu'bisax u c'ux rumal chi ya e cäminak chic ri ral, —cächa'.
23257	MAT 2:19	Aretak c'ut cäminak chic ri tat Herodes, jun ángel ri takom lok rumal ri Dios xuc'ut rib chuwäch ri a José pa achic' jela' pa Egipto, xubij che:
23258	MAT 2:20	Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al awuc', xukuje' ru nan, chixtzelej chi na jumul pa Israel. Xecäm c'u conojel ri cäcaj cäquicämisaj ri ac'al, —xcha che.
23259	MAT 2:21	Xwalij c'u ri a José, xuc'am bi ri ac'al rachi'l ru nan, xtzelej chi na jumul pa Israel.
23260	MAT 2:22	Aretak c'ut ri a José xuto chi are ri tat Arquelao chic c'o che nim takanel pa Judea chuq'uexel ri Herodes ru tat, xuxej rib xe' jela'. Xch'abex c'u rumal ri Dios pa achic', rumal ri' jela' xe' wi pa Galilea.
23261	MAT 2:23	Aretak xopan chila', jela' xec'ol wi pa ri tinimit Nazaret. Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi ri xquibij can ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios, chi ri Jesús cäbix na aj Nazaret che.
23262	MAT 3:1	Pa tak ri k'ij ri' ri tat Juan Kasal Ja' xopan pa Judea, pa tak ri juyub ri cätz'inowic. Tajin cutzijoj ru Lok' Pixab ri Dios.
23263	MAT 3:2	Cubij c'u chque ri winak: Chiq'uexa ri iwanima', chiq'uexa ri i chomanic, rumal chi xa jubik' chic man cuchaplej ru takanic ri Dios, —xcha chque.
23264	MAT 3:3	We tat Juan ri' are wa' ri xtz'ibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías, ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij: C'o jun ri co cäch'aw pa tak ri juyub ri quetz'inowic, cubij: “Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw. Chisuc'umaj, chibana sibalaj jicom che,” —xcha ri ka mam Isaías.
23265	MAT 3:4	Are c'u ri tat Juan xucoj atz'iak ri banom ruc' ri rismal jun awaj, camello u bi', tz'um c'u ru pas. Xa sac' xukuje' uwal che' xutijo.
23266	MAT 3:5	Xepe c'u ri winak aj Jerusalén, xukuje' ri e c'o pa tak niq'uiaj tak tinimit chic re Judea xukuje' ri e c'o chunakaj ri nima' Jordán, xeopan c'u ruc' ri tat Juan chutatabexic ri cubij.
23268	MAT 3:7	Aretak c'ut xril ri tat Juan chi e q'uia chque ri tata'ib fariseos xukuje' ri tata'ib saduceos xepetic rech cäban qui kasna', xubij chque: ¡Ri alak subanelab tak winak! ¿Jachin c'u ri xbin chech alak chi rajwaxic canimaj alak chuwäch ri nimalaj royowal ri Dios ri cäpetic?
23270	MAT 3:9	Mächaplej c'u alak u bixic pa anima' alak: “Ri uj, uj rachalaxic can ri ka mam Abraham.” Quinbij c'u chech alak chi ri Dios cäcowinic cuban chque tak we abaj ri' chi e rachalaxic can ri ka mam Abraham.
23271	MAT 3:10	Cämic ri' tajin cäcoj ri iquiäj che tak ri qui xera' ri che' rech quet'oyic. Ronojel che' ri man cuya tä utzalaj u wäch, cät'oy c'u na wa', cäporox na pa ri k'ak'.
23272	MAT 3:11	Ri in kas tzij quinban kasna' alak ruc' joron, c'utbal wa' chi q'uexom chi anima' alak, q'uexom chi ri chomanic alak. Cäpe chi c'u na jun chic ri cuban na kasna' alak ruc' ri Lok'alaj Espíritu xukuje' ruc' k'ak'. Ri Are' nim na u k'ij chnuwäch in, nim c'u na u banic. Man takal tä chwe in chi quinquir ru c'amal u xajäb.
23274	MAT 3:13	Xel c'u lok ri Jesús pa Galilea, xopan chuchi' ri nima' Jordán ri c'o wi ri tat Juan rech cäban u kasna' rumal.
23275	MAT 3:14	Man xraj tä c'u ri tat Juan, xane xubij che ri Jesús: Ri in man takal tä chwe chi quinban kasna' la. Rajwaxic ne chi ri lal cäban la nu kasna' in, —cächa'. ¿Jas che xpe la wuc' in? —xcha che ri Jesús.