23218	MAT 1:5	Ri ka mam Salmón are u tat ri ka mam Booz. Ru nan ri ka mam Booz are ri nan Rahab. Ri ka mam Booz are u tat ri ka mam Obed. Ru nan ri ka mam Obed are ri nan Rut. Ri ka mam Obed are u tat ri ka mam Isaí.
23221	MAT 1:8	Ri ka mam Asa are u tat ri ka mam Josafat. Ri ka mam Josafat are u tat ri ka mam Joram. Ri ka mam Joram are u tat ri ka mam Uzías.
23222	MAT 1:9	Ri ka mam Uzías are u tat ri ka mam Jotam. Ri ka mam Jotam are u tat ri ka mam Acaz. Ri ka mam Acaz are u tat ri ka mam Ezequías.
23223	MAT 1:10	Ri ka mam Ezequías are u tat ri ka mam Manasés. Ri ka mam Manasés are u tat ri ka mam Amón. Ri ka mam Amón are u tat ri ka mam Josías.
23226	MAT 1:13	Ri ka mam Zorobabel are u tat ri ka mam Abiud. Ri ka mam Abiud are u tat ri ka mam Eliaquim. Ri ka mam Eliaquim are u tat ri ka mam Azor.
23227	MAT 1:14	Ri ka mam Azor are u tat ri ka mam Sadoc. Ri ka mam Sadoc are u tat ri ka mam Aquim. Ri ka mam Aquim are u tat ri ka mam Eliud.
23228	MAT 1:15	Ri ka mam Eliud are u tat ri ka mam Eleazar. Ri ka mam Eleazar are u tat ri ka mam Matán. Ri ka mam Matán are u tat ri ka mam Jacob.
23231	MAT 1:18	Are je wa' xbantajic aretak xil u wäch ri alaj a Jesús: Ri k'apoj al María ru nan u yo'm chi u tzij che c'ulanem ruc' ri a José. Mäja' c'u quec'uli'c aretak ri al María xcanaj yawab winak rumal ru chuk'ab ri Lok'alaj Espíritu.
23240	MAT 2:2	Xquita' c'u u tzijol chila', xquibij: ¿Jawije' cäriktaj wi ri nim takanel ri cätakan na pa qui wi' ri winak aj Israel ri c'ä te' xil u wäch? Xa xkil ru ch'imil pa relbal k'ij, rumal ri' xujpe chuk'ijilaxic, —xecha'.
23243	MAT 2:5	Ri e are' xquibij che: Pa ri tinimit Belén ri c'o pa Judea, rumal chi ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios je wa' xutz'ibaj:
23244	MAT 2:6	Ri at tinimit Belén, at ri' ri rech ri rulew ri Judá, machomaj chi ri at man nim tä a k'ij at chquiwäch ri k'atal tak tzij ri e c'o chila', rumal chi awuc' at quel wi na jun nim c'amal be, ri cuc'am na qui be ri nu winak aj Israel, —cächa', —xecha ri tijonelab re ri Pixab.
23250	MAT 2:12	Te c'u ri' xbix chque pa achic' chi meoc'ow chi jela' jawije' c'o wi ri tat Herodes. Xetzelej c'u bi pa ri qui tinimit, xquic'am bi jun be chic.
23251	MAT 2:13	Aretak e benak chi ri ajno'jab, xpe jun ángel ri takom lok rumal ri Dios, xuc'ut rib chuwäch ri a José pa achic', xubij che: Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al, rachi'l ru nan, chixanimaj bic. Jix pa Egipto, chixcanaj c'u na can chila' c'ä quinbij na chiwe jampa' quixpetic. Je ri' chibana rumal chi ri tat Herodes cutzucuj na u cämisaxic ri ac'al, —xcha ri ángel che.
23254	MAT 2:16	Aretak ri tat Herodes xretamaj chi man are tä kas tzij ri xbix can che cumal ri ajno'jab, sibalaj xpe royowal. Xutak c'u qui cämisaxic conojel ri ac'alab alabom ri tz'akat chi quieb qui junab xukuje' ri mäja' cätz'akat quieb qui junab ri e c'o pa ri tinimit Belén xukuje' ri e c'o pa tak ri tinimit chunakaj ri Belén, je' jas ri k'ij ri xquibij can ri ajno'jab.
23255	MAT 2:17	Xa je ri' kas je' xel wi jas ri xutz'ibaj can ri ka mam Jeremías ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij:
23258	MAT 2:20	Chatwalijok, chac'ama bi ri ac'al awuc', xukuje' ru nan, chixtzelej chi na jumul pa Israel. Xecäm c'u conojel ri cäcaj cäquicämisaj ri ac'al, —xcha che.
23259	MAT 2:21	Xwalij c'u ri a José, xuc'am bi ri ac'al rachi'l ru nan, xtzelej chi na jumul pa Israel.
23261	MAT 2:23	Aretak xopan chila', jela' xec'ol wi pa ri tinimit Nazaret. Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi ri xquibij can ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios, chi ri Jesús cäbix na aj Nazaret che.
23262	MAT 3:1	Pa tak ri k'ij ri' ri tat Juan Kasal Ja' xopan pa Judea, pa tak ri juyub ri cätz'inowic. Tajin cutzijoj ru Lok' Pixab ri Dios.
23264	MAT 3:3	We tat Juan ri' are wa' ri xtz'ibax can chrij ojer rumal ri ka mam Isaías, ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij: C'o jun ri co cäch'aw pa tak ri juyub ri quetz'inowic, cubij: “Chibana u banic ri nim be ri cäbin wi ri Kajaw. Chisuc'umaj, chibana sibalaj jicom che,” —xcha ri ka mam Isaías.
23265	MAT 3:4	Are c'u ri tat Juan xucoj atz'iak ri banom ruc' ri rismal jun awaj, camello u bi', tz'um c'u ru pas. Xa sac' xukuje' uwal che' xutijo.
23269	MAT 3:8	Bana ba' alak ri takal u banic, ri cuk'alajisaj chi kas tzij xq'uextaj ri anima' alak, ri chomanic alak.
23271	MAT 3:10	Cämic ri' tajin cäcoj ri iquiäj che tak ri qui xera' ri che' rech quet'oyic. Ronojel che' ri man cuya tä utzalaj u wäch, cät'oy c'u na wa', cäporox na pa ri k'ak'.
23272	MAT 3:11	Ri in kas tzij quinban kasna' alak ruc' joron, c'utbal wa' chi q'uexom chi anima' alak, q'uexom chi ri chomanic alak. Cäpe chi c'u na jun chic ri cuban na kasna' alak ruc' ri Lok'alaj Espíritu xukuje' ruc' k'ak'. Ri Are' nim na u k'ij chnuwäch in, nim c'u na u banic. Man takal tä chwe in chi quinquir ru c'amal u xajäb.
23279	MAT 4:1	Te c'u ri' ri Lok'alaj Espíritu xuc'am bi ri Jesús pa tak juyub ri quetz'inowic, rech cätakchi'x che mac chila' rumal ri Itzel.
23281	MAT 4:3	Xpe c'u ri Itzel, xopan ruc' ri Jesús rech cutakchi'j ri Are' che mac, xubij che: We kas tzij chi lal u C'ojol ri Dios, takan la chque tak we abaj ri' chi cäca'n na wa, —xcha che.
23282	MAT 4:4	Xch'aw ri Jesús, xubij che: Ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: “Man xak tä xuwi rumal ri wa quec'asi na ri winak, xane xukuje' rumal ronojel ru Tzij ri Dios,” —cächa', —xcha ri Jesús che.
23283	MAT 4:5	Ri Itzel xuc'am bi ri Jesús pa ri lok'alaj tinimit Jerusalén, xupakba c'u puwi' ri nimalaj rachoch Dios.
23284	MAT 4:6	Te ri' xubij che: We kas tzij chi lal u C'ojol ri Dios, q'uiäka bi ib la iquim, rumal chi ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: Ri Dios queutak na lok ri ángeles awuc' che a chajixic. Catquichap na che ra k'ab che a to'ic rech man cachak'ij tä rawakan cho abaj, —cächa', —xcha ri Itzel che.
23285	MAT 4:7	Ri Jesús xch'awic, xubij che: Xukuje' cubij ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic: “Mayac royowal ri Awajaw, ri a Dios,” —cächa', —xcha che.
23286	MAT 4:8	Te c'u ri' ri Itzel xuc'am bi ri Jesús puwi' jun nimalaj juyub. Xeuc'ut c'u conojel tak ri tinimit ajuwächulew chuwäch ri Are', xukuje' ri qui k'inomal.
23288	MAT 4:10	Xch'aw ri Jesús, xubij che: Jat, Satanás, chatel chnuwäch rumal chi ru Lok' Pixab ri Dios ri Tz'ibtalic cubij: “Chak'ijilaj ri Awajaw ri a Dios, xuwi c'u ri Are' chapatänij,” —cächa', —xcha che.
23289	MAT 4:11	Xel c'u bi ri Itzel ruc' ri Jesús. Xepe c'u jujun ángeles rech quepatänin che ri Are'.
23291	MAT 4:13	Man xcanaj tä c'u can pa ri tinimit Nazaret, xane xa xc'oji pa Capernaum, jun tinimit Romano wa' ri c'o chi' ri mar chquinakaj ri ojer tak tinimit Zabulón ruc' Neftalí.
23292	MAT 4:14	Je' xbantaj wa' rech kas je' quel wi jas ri xutz'ibaj can ri ka mam Isaías ri k'alajisal re ru Lok' Pixab ri Dios ri cubij:
23295	MAT 4:17	C'ä te ri' c'ut ri Jesús xuchaplej u tzijoxic ru Lok' Pixab ri Dios, xubij c'u chque ri winak: Chiq'uexa ri iwanima', chiq'uexa ri i chomanic, rumal chi xa jubik' chic man cuchaplej ru takanic ri Dios, —xcha chque ri winak.
23301	MAT 4:23	Ri Jesús xbin pa conojel tak ri tinimit re Galilea, xuya tijonic chque ri winak pa tak ri rachoch Dios. Xutzijoj ri Utzalaj Tzij re ri Evangelio chrij ru takanic ri Dios pa qui wi' ri winak. Xukuje' xucunaj ronojel u wäch yabil ri c'o chque.
23302	MAT 4:24	Xtataj c'u u tzijol ri Jesús cumal ri winak pa conojel tak ri tinimit re Siria. Ri winak c'ut xequic'am lok conojel ri qui rikom c'äx rumal q'uia u wäch c'äxc'ol, yabil, k'oxom. Xequic'am lok ri e c'o itzel tak espíritus chque, xukuje' ri winak ri man utz tä chi qui jolom rumal chi e elinak ch'uj, xequic'am c'u lok ri cäminak qui cuerpo. Ri Jesús c'ut xeucunaj conojel.
23306	MAT 5:3	Utz que ri cäquina' pa canima' chi c'o ri rajwaxic chque ri cäpe chila' chicaj. Ri Dios c'ut cätakan na pa qui wi'.
23307	MAT 5:4	Utz que ri quebisonic rumal chi ri Dios cäcu'bisan na qui c'ux.
23308	MAT 5:5	Utz que ri man cäca'n tä nimal. Ri e are' c'ut cäquechbej na ri ulew ri u bim ri Dios chi cuya chque.
23309	MAT 5:6	Utz que ri quenumic, ri cächaki'j qui chi' che jun c'aslemal jicom. Are c'u ri Dios cäyo'w na wa' chque.
23310	MAT 5:7	Utz que ri quel qui c'ux chque niq'uiaj winak chic. Ri Dios c'ut cutok'obisaj na qui wäch ri e are'.
23311	MAT 5:8	Utz que ri sak canima'. Ri e are' c'ut cäquil na u wäch ri Dios.
23312	MAT 5:9	Utz que ri cäquitzucuj u ya'ic utzil chquixol ri winak. Ri Dios cubij na chi e are' ralc'ual ri Are'.
23313	MAT 5:10	Utz que ri quetzelax qui wäch rumal ru banic ri jicomal cho ri Dios. Ri Dios c'ut cätakan na pa qui wi'.
23314	MAT 5:11	Utz iwe ix aretak cäban c'äx chiwe cumal ri winak, quixyok' cumal, cäquibij ronojel u wäch ri man kas tzij taj chiwij, xa rumal chi quixcojon chwe in.
23315	MAT 5:12	Chixquicot ba', chixtze'nok rumal chi quic'am na jun nimalaj tojbal iwe chila' chicaj. Je c'u c'äx wa' xban chque ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios ri xec'oji can ojer, —xcha ri Jesús.
23316	MAT 5:13	Ri ix, je' ta ne ix atz'am chque ri winak cho ruwächulew. We c'u man c'o chic u tzayil ri atz'am, ¿jas ta c'u lo cäban che rech c'o chi cupatänij? Man c'o tä chi u patän ri', xane xa cäq'uiäk na apanok, cätac'alex c'u na cumal ri winak.
23318	MAT 5:15	Man cätzij tä jun chäj, te c'u ri' cäyi' chuxe' jun coxon, xane xa cäyi' ri' pa jun c'olibal chicaj rech cätunun pa qui wi' conojel ri e c'o pa ri ja.
23319	MAT 5:16	Je wa' chibana ix xukuje', chibana' chi ri sakil ri c'o iwuc' cätunun chquiwäch ri winak. Je ri' rech aretak cäquil ri utzil ri quibano, cäquiya u k'ij ri i Tat ri c'o chila' chicaj.
23320	MAT 5:17	Michomaj ix chi in petinak che resaxic ri Pixab ri xutz'ibaj can ri ka mam Moisés, o ri qui tijonic ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios. Man in petinak tä che resaxic, xane in petinak chubixic ri kas u banic ri Pixab xukuje' ri qui tijonic ri k'alajisal tak re ru Lok' Pixab ri Dios.
23321	MAT 5:18	Kas tzij quinbij chiwe, man c'o tä quesax na che ri Pixab, xane xa ronojel cäbantaj na. C'ä mäjok cäsach u wäch ri caj ulew, man c'o tä jun punto, man c'o tä jun alaj tz'ib ri quesax na che ri Pixab.
23324	MAT 5:21	Ri ix i tom chi xbix chque ri ka mam ojer: “Mixcämisanic, apachin c'u ri cäcämisanic cäk'at na tzij puwi',” —cächa'.
23325	MAT 5:22	Are c'u ri in quinbij chiwe chi jachin ri cuyac royowal chrij ri rachalal cäk'at na tzij puwi'. Jachin ri c'äx cäch'aw che ri rachalal cäk'at na tzij puwi' cumal ri k'atal tak tzij. Xukuje' jachin ri cubij che ri rachalal chi xa are jun con, chi man c'o tä chi u patän, que' na ri' pa ri k'ak'.
23326	MAT 5:23	Rumal c'u ri', we cac'am bi ri a sipanic cho ri ta'bal tok'ob, chila' c'ut cäna'taj chawe chi c'o jun c'äx ri cuna' ri awachalal chawij, chaya can ri a sipanic cho ri ta'bal tok'ob. Jat na ruc' ri awachalal rech catutzir ruc' nabe, te c'u ri' cuya' cattzelej cho ri ta'bal tok'ob chuya'ic ra sipanic cho ri Dios.
23328	MAT 5:25	We c'o jun winak cuban u c'ulel chawe, catuc'am c'u bi pa ri k'atbal tzij, chatutzir na ruc' pa ri be rech man catujach tä pu k'ab ri k'atal tzij. We ta mat je ri', ri k'atal tzij catujach na pa qui k'ab ri mayor, ri mayor c'ut catquicoj na pa che'.
23329	MAT 5:26	Kas tzij ba' ri quinbij chawe chi man c'o tä awelic lok chila' c'ä catoj na ronojel ri a multa, —xcha ri Jesús.
23332	MAT 5:29	We ri awak'äch re ri awiquiäk'ab cubano chi catzak pa mac, chawesaj, chaq'uiäka apanok. Are utz na chawe we quel jun ch'äkap che ra cuerpo, chuwäch wa' chi ronojel ra cuerpo cäq'uiäk bi pa ri k'ak'.
23333	MAT 5:30	We c'u are ri a k'ab re ri awiquiäk'ab cubano chi catzak pa mac, chak'ata', chaq'uiäka apanok. Are c'u utz na chawe we quel jun ch'äkap che ra cuerpo, chuwäch wa' chi ronojel ra cuerpo cäq'uiäk bi pa ri k'ak', —xcha ri Jesús.
23340	MAT 5:37	Xane xak xuwi chibij “je', je ri'” o “man je' taj”, —quixcha'. Are c'u ri tzij ri xak u wi' tzij chic, rech ri Itzel ri', —xcha ri Jesús chque.
23342	MAT 5:39	Are c'u ri in quinbij chiwe: Chixel chuwäch ri itzel achi ri craj cäch'ojin iwuc'. Xane we c'o jun catch'ayow che ri juperaj a palaj, chaya ri juperaj a palaj chic chuwäch. Mitzelej u q'uexel ri c'äx ri cäban chiwe.
23343	MAT 5:40	We c'o jun craj catusiq'uij pa k'atbal tzij, craj c'ut cumaj ri a camixa', chaya bi ra chaquet che xukuje'.
23346	MAT 5:43	Xukuje' i tom ri' ri xbix can nabe: “Lok' chawila wi ri awachi'l, chawetzelaj c'u u wäch ri a c'ulel,” —cächa'.
23347	MAT 5:44	Are c'u ri in quinbij chiwe: Lok' chiwila wi ri i c'ulel. Chibij: Ri Dios c'o pi wi', —quixcha chque ri winak ri queyok'on chiwe. Chibana utzil chque ri cäquetzelaj i wäch, chibana ba' orar pa qui wi' ri xak cäca'n c'äx chiwe.
23348	MAT 5:45	We je' quiban wa' k'alaj ri' chi kas ix ralc'ual ri ka Tat ri c'o chila' chicaj. Are c'u ri ka Tat quesan lok ri k'ij pa qui wi' ri utzalaj tak winak, xukuje' pa qui wi' ri itzel tak winak. Cutak c'u lok ri jäb pa qui wi' ri cäca'n ri jicomal, xukuje' pa qui wi' ri man cäca'n tä ri jicomal.
23350	MAT 5:47	We xak xuwi quiya rutzil qui wäch ri iwachalal, ¿a quichomaj lo ri' chi i banom jun nimalaj utzil? Je c'u ne wa' xukuje' cäca'n ri man kas quetam tä u wäch ri Dios.
23351	MAT 5:48	Je ba' chibana ix jas ri ka Tat ri c'o chila' chicaj. Ri Are' tz'akat pa ru chomabal. Ri ix xukuje' chibana tz'akat pa ri i chomabal, —xcha ri Jesús.
23353	MAT 6:2	Rumal ri' aretak queito' ri c'o qui rajwaxic, mitzijoj chque conojel ri winak, je' jas ri cäca'n ri winak ri xak quieb qui wäch cäquitzijoj chque conojel ri winak pa tak ri rachoch Dios, pa tak ri be. Je' cäca'n wa' xak xuwi rech utz quech'aw ri winak chquij. Kas tzij c'ut quinbij chiwe chi ri cäbix chquij xuwi wa' ri tojbal que cäquirik na.