23223	MAT 1:10	Ezequiaspa wawanmi karan Manasés; Manasespa wawanmi karan Amón; Amonpa wawanmi karan Josías;
23228	MAT 1:15	Eliudpa wawanmi karan Eleazar; Eleazarpa wawanmi karan Matán; Matanpa wawanmi karan Jacob;
23229	MAT 1:16	Jacobpa wawanmi karan Mariapa qosan José. Mariañataqmi karan Jesuspa mamitan; Jesustan runakunaqa Cristowan suticharanku. [Nota: Cristoqa “Salvador” ninantan nin].
23231	MAT 1:18	Jesucristopa nacesqanqa khaynan karan: Marian Joseywan casarakunanpaq comprometesqaña karan. Hinaqtinmi Mariaqa Joseywan manaraq kushka puñushaspa, Diospa Santo Espiritunpa atiyninwan onqoq rikhuriruran.
23232	MAT 1:19	Chaymi Joseyqa justo runa kasqanrayku, Mariata p'enqayman churayta mana munaspan, aswan mana pipapas yachasqallan saqepuyta piensaran.
23233	MAT 1:20	Saynata piensashaqtinmi, Señorpa angelnin Joseyman sueñoyninpi rikhuriykuspa khaynata niran: —Davidpa mirayninmanta José. Ama manchakuychu Mariawan casarakuytaqa. Payqa Diospa Santo Espiritunpa atiyninwan hunt'ayusqa kaspanmi, onqoq kashan.
23234	MAT 1:21	Chaymi Mariaqa qari wawata onqokunqa. Hinaspan chay wawaman sutinta churanki Jesuswan. Paymi llaqtamasin runakunata salvanqa huchapi kawsasqankumanta, nispa.
23236	MAT 1:23	“Manaraq hayk'aqpas qariwan puñuq sipasmi huk qari wawata onqokunqa; hinaspan chay wawaman sutinta churanqaku, Emanuel”, nispanku. Emanuelqa “Diosmi noqanchiswan”, ninantan significan [Isaías 7.14].
23237	MAT 1:24	Chaymi Joseyqa puñusqanmanta rikch'ariran. Hinaspan angelpa nisqanman hina Mariawan casarakuran.
23238	MAT 1:25	Ichaqa manan Joseyqa puñuranraqchu Mariawanqa, asta primer kaq wawanta María onqokunankama. Onqorukuqtintaqmi, Joseyqa chay wawaman sutinta churaran Jesuswan.
23240	MAT 2:2	Hinaspan paykunaqa Jerusalén llaqtapi tapukuranku: —¿Maypitaq kay Israel nación llaqtapa reyninri nacerun? Noqaykun intipa lloqsimunan lawpi qoyllurninta rikuramuyku. Chaymi hamushayku chay naceq wawata adoranaykupaq, nispanku.
23244	MAT 2:6	“Belén llaqtapi tiyaq runakuna, qankunapa llaqtaykichismi Judea provincia lawpi llapallan llaqtakunamanta aswan más uchuychalla kashaspanpas, aswan más importante llaqta kanqa. Chay llaqtaykichis ukhupin huk kamachikuq nacenqa. Paymi Israel nación llaqtaypi tiyaq runakunata cuidanqa, imaynan huk runapas ovejakunata allinta michin chay hinata”, nispa [Miqueas 5.2].
23249	MAT 2:11	Wawapa kasqan wasiman haykuspankun, wawata rikuranku mamitan Mariatawan kushkata. Hinaspan qonqoriyukuspanku wawata adoraranku. Apamusqanku alforjankumanta orqomuspankutaqmi, regalokunata qoranku: qorita, inciensota hinallataq mishk'i q'apaq mirrawan sutichasqa perfumeta ima.
23268	MAT 3:7	Hinaqtinmi Juanpa bautizasqan lugarmanqa hamullarankutaq ashka runakunapas. Paykunan karanku fariseo religionniyoq runakuna, hinallataq saduceo religionniyoq runakunapiwan ima. Chaymi Bautizaq Juanqa paykunata rikuspa khaynata niran: —¡Mach'aqwaypa miraynin hina runakuna! Qankunamanri, ¿pitaq nisurankichis Diospa castigonmanta ayqekunaykichispaqrí?
23273	MAT 3:12	Pay hamuspanmi t'aqanqa allin runakunata mana allin runakunamanta, imaynan pajanmanta trigota akllaspa wayrachinku chay hinata. Ichaqa allin ruwaq runakunatataqmi salvanqa. Mana allinpi kawsaq runakunatataqmi mana wañuq nina rawrayman wikch'uyuspa k'ananqa, chaypi wiña-wiñaypaq ñak'arinankupaq, nispa.
23316	MAT 5:13	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa kay pachapin kachi hina kankichis. Kachi q'aymayaruqtinqa, ¿imapaqñataq chay kachiri valenman? Manan ni imapaqpas valenmanñachu. Aswanqa wikapanallapaqñan valen. Hinaqtinmi runakunapas saruchakunku, nispa. [Nota: Allin kachiqa Diospi allinta creespa Diosta qatikuq runakunamanmi rikch'akun. Ichaqa q'aymayaq kachiñataqmi rikch'akun Diospi creeshaspa mana kasukuq runakunaman].
23320	MAT 5:17	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Uyariwaychis, noqaqa manan Moisespa escribisqan leykunata chinkachinaypaqchu, nitaq Diosmanta willakuq profetakunapa yachachisqankunata chinkachinaypaqchu hamurani. Aswanqa Moisespa escribisqan leykunata cumplinaypaqmi hamurani.
23324	MAT 5:21	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Aman pitapas wañuchinkichu. Pipas runamasinta wañuchinqa chayqa, juzgasqan kanqa”, nispa.
23330	MAT 5:27	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Aman waqllikunkichu”, nispa.
23334	MAT 5:31	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa yachachisqanta. Paymi niran: “Pipas warminwan manaña tiyayta munaspaqa, divorcio papelta firmaspayá t'aqakuchun”, nispa.
23336	MAT 5:33	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Juramentota ruwaspaykichisqa, cumplinaykichispunin”, nispa.
23341	MAT 5:38	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa yachachisqanta. Paymi niran: “Pipas runamasinpa ñawinta orqonqa chayqa, paypa ñawinpas orqosqallataqmi kanan. Hinallataq pipas runamasinpa kirunta p'akinqa chayqa, paypa kirunpas p'akisqallataqmi kanan”, nispa.
23361	MAT 6:10	Hamuy noqaykuman sumaqta gobiernawanaykikupaq. Munayniyki ruwasqa kachun, imaynan hanaq pachapipas hinallataq kay pachapipas.
23373	MAT 6:22	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Ñawiykiqa huk mechero hinan kashan, enteron aycha cuerpoykita k'anchayunanpaq. (Mecheropa k'anchayninqa Diospa yachachikuyninmi). Chaymi chay k'anchayta allinta rikuspaykichisqa, tukuy imatapas allinta ruwanaykichis, (Diospa yachachikuyninta allinta chashkisqaykichisrayku).
23375	MAT 6:24	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Manan ni pi sirvientepas ishkay patronkunataqa kasqan ratollaqa serviyta atinmanchu. Huknin kaq patronnintan masta khuyakuspa allinta servinman; huknin kaq patronnintañataqmi cheqnikuspa mana allintachu servinman. Saynallataqmi pipas kay pachapi qapaq kayllata munaspaqa, Diostaqa mana allintachu servinman, nispa.
23390	MAT 7:5	¡Ishkay uya runa! ¿Manachu aswan primertaqa ñawiykipi rakhu kaq k'aspitaraq orqokuwaq? Chayta ruwaspan allinta rikunki, wawqeykipa ñawinpi ishuta orqonaykipaqqa. [Nota: “Ñawipi ishuqa” rimashan chikallan huchamantan. “Ñawipi rakhu k'aspiñataqmi” rimashan nishu millay hatun huchakunamanta].
23392	MAT 7:7	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Diosmanta mañakuychis; payqa qosunkichismi. Mashkaychis; tarinkichismi. Punkuta tocaychis; kichamusunkichismi.
23393	MAT 7:8	Pipas Diosmanta mañakuqmi, chashkin. Mashkaqmi, tarin. Waqyakuqtintaqmi, punkuta kichamun.
23394	MAT 7:9	¿Mayqenniykichistaq wawaykichis t'antata mañakusuqtiykichis, huk rumita qoykuwaqchís?
23397	MAT 7:12	Saynaqa imaynatachus qankunapaq runakuna ruwananta munankichis, saynallatataq qankunapas paykunapaq ruwaychis. Saynatan Moisespa escribisqan leykunapipas, hinallataq profetakunapa escribisqankunapipas nishan, nispa.
23408	MAT 7:23	Hinaqtinmi noqaqa paykunata nisaq: “¡Llapallan huchasapa runakuna, ñawpaqniymanta ayqeriychis! ¡Manan qankunataqa reqsiykichishchu!” nispa.
23418	MAT 8:4	Hinaspan Jesusqa niran: —Aman pimanpas kaykuna pasasusqaykimantaqa willankichu. Aswanyá Israel templopi serviq sacerdotekunaman rispa, qawachikamuy sanoña kasqaykita. Hinaspayki Moisespa escribisqan leyman hina ofrendaykita qomuy. Saynapin paykunaqa sanoña kasqaykita yachanqaku, nispa.
23443	MAT 8:29	Hinaqtinmi chay ishkay runakunapi kaq demoniokunaqa, altota qaparispa, khaynata niranku: —Tukuy atiyniyoq Diospa Wawan Jesús, ¿imatataq qanri noqaykuwan munashankí? ¿Manaraq tiempo chayamushaqtinchu noqaykuta ñak'arichiwanaykikupaq hamushankí? nispanku.
23457	MAT 9:9	Jesusqa chay mana puriq runata sanoyarachispanmi, chaymanta lloqsispa risharan. Hinaspan Mateo sutiyoq runata impuesto cobranan puestopi tiyashaqta rikuran. Hinaspan Jesusqa payta niran: —¡Qatikuway noqata! nispa. Chayta uyarispanmi Mateoqa, tukuy ruwasqankunata saqespa, Jesuswan kushka riran.
23458	MAT 9:10	Hinaspan Mateoqa mikhunata wasinpi wayk'uchiran Jesusman invitananpaq. Chaymi Jesusqa discipulonkunapiwan, Mateopa impuesto cobraqmasinkunapiwan, hinallataq huchasapa runakunapiwan ima, mesapi kushka mikhusharanku.
23460	MAT 9:12	Jesusqa chayta uyariruspanmi, khaynata niran: —Medicotaqa onqosqa runakunallan necesitanku; sano runakunan ichaqa mana necesitankuchu.
23461	MAT 9:13	Qankunaqa riychisyá, hinaspa yachamuychis ima ninantas Bibliapi nishan chayta. Diosmi khaynata niran: “Manan munanichu animalkunata wañuchispa sacrificio ofrendata q'oshñichimuwanaykichistaqa. Aswanqa munani khuyapayakuq kanaykichistan”, nispa. Noqaqa hamurani manan justo tukuq runakunata waqyaqchu, aswanqa huchayoq runakunata salvaqmi, saynapi huchankuta saqespanku, noqata qatikuwanankupaq, nispa.
23465	MAT 9:17	Saynallataqmi manaraq poqosqa vinotaqa mana ni pipas hich'anmanchu thanta odrekunamanqa. Ichaqa chay vino poqoruspanmi chay thanta odrekunataqa phatarachinman. Hinaspan vinopas usunman, hinallataq odrekunapas manaña ni imapaqpas valenmanñachu. Chaymi manaraq poqosqa vinotaqa mosoq odrekunaman hich'ana, saynapi odrepas hinallataq vinopas mana perdenanpaq, nispa. [Nota: Mana poqosqa vinon rikch'akun Jesuspa yachachisqankunaman. Poqosqa vinoñataqmi rikch'akun Israel nacionniyoq runakunapa ñawpaq mana valeq costumbrenkunaman. Chaymi Diospa palabrankunamanqa costumbrenchiskunataqa mana yapananchishchu].
23489	MAT 10:3	saynallataq Felipe; Bartolomé; Tomás; impuesto cobraq Mateo; Alfeopa wawan Jacobo; Lebeo, paytan suticharanku Tadeowan;
23538	MAT 11:10	Bautizaq Juanmantan Dios Taytayqa niwaranña khaynata: “Noqan mandamusaq willakuqniyta, qanpa ñawpaqniykita rispa willamunanpaq. Paymi ñanta allichaq hina, runakunata allinta yachachinqa, chayamuqtiyki sumaqta chashkisunaykikupaq”, nispa [Malaquías 3.1].
23542	MAT 11:14	Chaymi niykichis, sichus qankuna Moisespa escribisqan leykunapi hinallataq profetakunapa yachachisqanpi creenkichis chayqa, Bautizaq Juanmi chay suyasqaykichis profeta Eliasqa.
23551	MAT 11:23	Saynallataq Capernaúm llaqtapi tiyaq runakuna uyariwaychis allinta: ¡Manan qankunapas hanaq pachamanqa haykunkichishchu! ¡Aswanmi qankunaqa nina rawray infiernopa ukhu-ukhunmanraq wikch'uyusqa kankichis! Sichus Sodoma llaqtapi kay ruwasqay milagrokunata ruwayman karan chayqa, chay Sodoma llaqtaqa kunankamapas kashanmanraqmi karan.
23555	MAT 11:27	Jesusqa nillarantaqmi chaypi kaq runakunamanpas khaynata: —Dios Taytaymi tukuy imakunata noqaman entregawaran. Hinaspapas noqataqa manan pipas reqsiwanchu, aswanqa Taytallaymi. Manataqmi Dios Taytaytaqa ni pipas reqsinchu. Aswanqa noqa wawallanmi paytaqa reqsini. Noqan runakunatapas akllani, paykunapas Dios Taytayta noqa hina reqsinankupaq.
23560	MAT 12:2	Chay ruwasqankuta rikuspan, fariseo religionniyoq runakunaqa, khaynata niranku: —¡Qawariy discipuloykikunapa ruwasqankuta! ¡Moisespa escribisqan leyman hinaqa, samana p'unchawpiqa manan saynataqa ruwanankuchu! nispanku.
23561	MAT 12:3	Jesusñataqmi contestaspa niran: —¿Manachu qankuna Bibliapi leerankichis, rey Davidqa puriqmasinkunapiwan yarqachikuspa imatachus ruwasqanmanta?
23563	MAT 12:5	¿Manachu qankunari Moisespa escribisqan leykunata leerankichís? ¿Manachu qankunari yachankichis, sacerdotekunapas samana p'unchawpi Dios yupaychana templopi llank'asqankuta? Paykunataqa samana p'unchawpi llank'ashaqtinkupas manan ni pipas acusankuchu, “qankunaqa huchallikushankichismi”, nispaqa.
23568	MAT 12:10	Chaypin huk runa mana valeq makiyoq kashasqa. Hinaqtinmi fariseo religionniyoq runakunaqa Jesusta acusayta munaspanku, khaynata tapuranku: —¿Moisespa escribisqan leypiri, permitisqachu kashan samana p'unchawpi onqosqa runata sanoyachinapaq? nispanku.
23569	MAT 12:11	Chaymi Jesusqa niran: —¿Mayqenniykichistaq samana p'unchawpi ovejaykichis huk t'oqoman urmayuqtin mana orqowaqchishchú?
23592	MAT 12:34	¡Mach'aqwaypa miraynin hina runakuna! ¿Ima uyaykichiswantaq qankunari allin kaqkunata rimawaqchis, mana allin ruwaq runakuna kashaspaykichisrí? Runakunaqa sonqonku ukhupi imapas hunt'a kasqanman hinan rimanku.
23601	MAT 12:43	Jesusqa nillarantaqmi: —Runamanta huk demonio lloqsispaqa, ch'inñeq desierto ch'aki lugarkunapin purin, samananpaq huk lugarta mashkaspa. Manaña tarispanñataqmi
23605	MAT 12:47	Hinaqtinmi huk runaqa Jesusman willaran: —Mamitaykin wawqeykikunapiwan hawapi kashanku. Paykunan qanwan parlayta munashanku, nispa.
23642	MAT 13:34	Jesusqa chay ejemplokunallawanmi runakunamanqa yachachiran. Mana ejemplokunawanqa manan ni imatapas yachachiranchu.
23646	MAT 13:38	Trigo chakraqa kay pachan. Trigo mukhuqa, Diospa wawan runakunan. Mana allin qorakunaqa, Diosta mana kasukuspa diablopa kamachisqanta ruwaq runakunan.
23647	MAT 13:39	Mana allin qorapa mukhunta t'akaq runaqa, diablon. Cosechana tiempoqa, juicio p'unchawmi. Trigota rutuspa eraqkunañataqmi, Diospa angelninkuna.
23663	MAT 13:55	Ichaqa wakinñataqmi burlakuspa, khaynata niranku: —Kay runaqa, ¿manachu carpintero Joseypa wawan? ¿Manachu mamitanpa sutinpas María? ¿Manachu wawqenkunapa sutinpas: Jacobo, José, Simón, hinallataq Judas ima?
23664	MAT 13:56	¿Manachu panankunapas llaqtamasinchiskuna kashankú? Chayri, ¿maypitaq kay runari, kay rimasqankunatari yacharamun? nispanku.
23707	MAT 15:5	Ichaqa qankunañataqmi nishankichis: “Manan tayta mamaytaqa yanapayta atiymanchu. Chay yanapanay llapallan kaqniykunaqa Diosman qopunaypaqmi separasqaña kashan”, nispa.
23728	MAT 15:26	Jesusñataqmi contestaran: —Manan allinchu kanman wawakunapa t'antanta qechuruspa, alqokunaman wikch'uyuyqa, nispa.
23730	MAT 15:28	Chaymi Jesusqa niran: —¡Qanqa cheqaqtapunin Diospi iñishanki! Saynaqa ripullay. Mañakusqaykiman hinayá ruwasqa kachun, nispa. Hinaqtinmi chay ratomantapacha, chay warmipa ususinqa sanoyapuran.
23741	MAT 15:39	Chaymantan Jesusqa runakunata wasinkuman ripunankupaq despediran. Hinaspan boteman wichaspa Magdala llaqta lawman riran.
23750	MAT 16:9	¿Manaraqchu allinta entiendenkichis imatachus niyta munani chayta? Qankunari, ¿manachu yuyankichis pishqa t'antallawan, pishqa waranqa runakuna mikhunanpaq milagro ruwasqayta? Hinaspapas, ¿manachu yuyankichis ashka canasta hunt'ataraq puchuq t'antakunatapas huñusqaykichista?
23751	MAT 16:10	¿Manallataqchu yuyankichis, qanchis t'antallamanta tawa waranqa runakuna mikhunanpaq milagro ruwasqayta? Hinaspapas, ¿manachu yuyankichis ashka canasta hunt'ataraq puchuq t'antakunatapas huñumusqaykichista?
23755	MAT 16:14	Chaymi discipulonkunaqa contestaranku: —Wakinmi ninku: “Bautizaq Juanmi”, nispanku. Wakintaqmi ninku: “Ñawpaq profeta Eliasmi”, nispanku. Wakinñataqmi ninku: “Ñawpaq profeta Jeremiasmi”, nispanku. Hukkunañataqmi ninku: “Mayqen profetapashchá”, nispanku.
23767	MAT 16:26	Kay pachapi tukuy ima kaqniyoq kayri, ¿imapaqtaq sirven, sichus runapa alman mana salvasqa kaqtinrí? Kay pachapi runari, ¿hayk'atataq paganman almanta salvananpaqrí? Manan ni hayk'ataña pagaspapas salvakuytaqa atinkumanchu.
23772	MAT 17:3	Hinaqtinmi chaypi qonqayllamanta rikhuriranku Jesuswan parlaspanku, Diosmanta yachachiq ñawpaq profetakuna Moiseswan hinallataq Eliaspiwan ima.
23773	MAT 17:4	Chaymi Pedroqa Jesusta niran: —Yachachikuq, ¡allinmi kaypi kasqaykuqa! Munaqtiykiqa, kinsa ramadatayá ruwarusaqku, hukninta qanpaq, hukninta Moisespaq, huknintataq Eliaspaq, nispa.
23789	MAT 17:20	Chaymi Jesusqa discipulonkunata niran: —Qankunaqa pisi iñiyllayoq kasqaykichisraykun mana atirankichishchu chay demonio qarqoytaqa. Ichaqa cheqaqtapunin niykichis, sichus huk mostazapa mukhun hina uchuychallapas qankunapa iñiyniykichis kanman chayqa, niwaqchismi kay orqotapas “huk lawman ayqeriy”, nispa. Hinaqtinqa kay orqopas huk lawmanmi ayqerinman. Manan imapas sasaqa kanmanchu Diospi qankuna allinta iñiqtiykichisqa.
23796	MAT 17:27	Ichaqa chay impuesto cobraqkuna ama phiñakunankupaqyá, laguna qochaman rispayki, anzueloykiwan challwata challwamuy. Hinaspa primer kaq challwa hap'isqaykipa siminta kichariy. Chay challwapa siminpin tarinki huk qolqeta. Hinaspa chay qolqewan chay impuesto cobraqkunaman pagamuy, noqapa impuesto paganayta, hinallataq qanpa impuesto paganaykitawan ima, nispa. [Nota: Ñawpaq Israel nación llaqtapiqa, costumbrenkuman hinan, templota mantenenankupaq llapallan chay Israel nacionniyoq runakunaqa huk impuestota pagaranku. Chay clase impuestomantan rimashan Mateo 17.24].
23812	MAT 18:16	Mana kasukunqachu chayqa, huk testigota otaq ishkay testigokunata pusayukuspayki riy, contraykipi ruwasqanmanta paywan parlamunaykipaq, saynapi chay ishkay otaq kinsa testigokunapa ñawpaqninpi rimapayasqayki, yachasqa kananpaq.
23818	MAT 18:22	Hinaqtinmi Jesusqa contestaran: —Manan qanchis kutillatachu Diospi creeqmasiykitaqa perdonanayki, aswanqa qanchis chunkata qanchis kutikaman, nispa. [Nota: Kay versiculoqa khayna ninantan nin: Noqanchisqa tukuy tiempon dispuesto kananchis perdonananchispaq].
23835	MAT 19:4	Jesusñataqmi contestaran: —¿Manachu qankunari Bibliapi leerankichis, Diosqa kay pacha qallariyninpi qarita warmitawan ruwasqanta?
23838	MAT 19:7	Hinaqtinmi fariseo religionniyoq runakunaqa Jesusta tapullarankutaq: —Chayri, ¿imanaqtintaq Moisesri escribisqan leypi yachachiran khaynata: “Pipas warminmanta t'aqakuyta munaspaqa, divorcio papelta firmayuspanmi t'aqakullanman”, nisparí?
23839	MAT 19:8	Jesusñataqmi contestaran: —Moisespa tiemponpi runakunaqa qankuna hinan nishu rumi sonqo karanku. Chayraykun Moisesqa chay runakunataqa permitiran warminkumanta t'aqakunankutaqa. Ichaqa kay pacha qallariyninmantapachapas Diosqa manan munaranchu, pipas casarasqa kashaspa warminmanta t'aqakunantaqa.
23848	MAT 19:17	Hinaqtinmi Jesusqa contestaspa niran: —¿Imanaqtintaq allin kaqkunamantari yachayta munankí? Manan pipas allinqa kanchu, aswanqa Diosllan. Sichus wiñaypaq kawsayta munaspaykiqa, Diospa kamachikuyninkunata kasukuy, nispa.
23849	MAT 19:18	Hinaqtinmi chay jovenqa Jesusta tapullarantaq khaynata: —¿Mayqen kaq kamachikuykunatataq kasukunayrí? nispa. Chaymi Jesusqa niran: —Aman pitapas wañuchinkichu; aman piwanpas waqllikunkichu; aman suwakunkichu; aman pipa contranpipas llullakuspaqa rimankichu.
23868	MAT 20:7	Chaymi chay runakunaqa contestaranku khaynata: “¡Manan ni pipas llank'apakunaykupaq pusawankuchu!” nispanku. Hinaqtinmi chay uvas chakrayoq runaqa niran: “Saynaqa qankunapas chakraypi llank'aqyá riychis; {llank'asqaykichismantaqa pagapusqaykichismi}”, nispa.
23874	MAT 20:13	Hinaqtinmi uvas chakrayoq runaqa, chay reclamaq runakunamanta huknin kaq runata, khaynata contestaran: “¡Amigo! Manan noqaqa engañashaykichu. Qanmanqa pagapushayki imaynan parlasqanchisman hinan. Icha ¿manachu noqawan acuerdopi qeparanchis, huk p'unchaw jornalta pagapunaypaq?
23911	MAT 21:16	Hinaspan Jesusta khaynata tapuranku: —¿Manachu uyarinki kay warmakuna imatachus nishanku chayta? nispanku. Jesusñataqmi contestaran: —Arí, allintan uyarishani. Qankunari, ¿manachu Bibliapi leerankichis: “Uchuy warmakunan, ñuñuq wawakunapiwan ima alabasunki”, nisqanta? nispa [Salmos 8.2].
23922	MAT 21:27	Chaymi paykunaqa Jesusta contestaranku khaynata: —Manan yachaykuchu, nispanku. Hinaqtinmi Jesuspas nillarantaq: —Noqapas manan nisqaykichishchu ima atiywansi kaykuna ruwasqaytaqa, nispa.
23924	MAT 21:29	Chaymi chay kuraq wawanqa contestaran: “¡Manan riymanchu!” nispa. Ichaqa chay kuraq wawanqa, tumpa unaymanta yuyaymanarispanmi, “manan riymanchu” nishaspanpas, chay uvas chakraman llank'aq riran.
23926	MAT 21:31	Chayta willaspanmi Jesusqa tapuran chay runakunata: —¿Mayqen kaq wawantaq papanpa kamachisqanman hina ruwaranrí? nispa. Chaymi sacerdotekunapa jefenkunaqa, hinallataq Israel nacionniyoq runakunapa kamachiqnin runakunapiwan contestaranku: —Kuraq kaq wawanmi, nispanku. Hinaqtinmi Jesusñataq niran: —Cheqaqtapunin niykichis, impuesto cobraq runakuna, hinallataq qenlli vidapi puriq huchasapa warmikuna iman, Diospa gobiernasqan sumaq glorianmanqa qankunamanta primerta haykunqaku, (huchankumanta wanakusqankurayku).
23965	MAT 22:24	—Yachachikuq, Moisespa escribisqan leypin niwanchis: “Huk runa casarakuspa, warminpi manaraq wawayoq kashaspa wañupunman chayqa, sullk'a wawqenmi, chay viuda warmiwan casarakuspa wawayoq kanan. Hinallataqmi chay wawa nacemuqpas, wañuqpa wawan hina kananpaq chay wañuqpa sutinta apanan, saynapi wañuqpa sutin mana chinkananpaq”, nispa.
23981	MAT 22:40	Chaymi niykichis, kay ishkaynin kamachikuypin cumplikun, Moisespa escribisqan leykunapas, hinallataq Diosmanta willakuq ñawpaq profetakunapa yachachisqankunapas, nispa [Deuteronomio 6.5; Levítico 19.18].
23989	MAT 23:2	—Moisespa escribisqan leykunata yachachinankupaqqa autorizasqa karanku, fariseo religionniyoq runakuna, hinallataq leykunata yachachiq runakunallapiwanmi.
24006	MAT 23:19	¡Mana yachayniyoq ñawsakuna! ¿Mayqentaq aswan más importanteri, ofrendachu icha Diospaq ofrendata churana altarchú? Ofrendamanta aswan más importanteqa Diospa altarninmi.
24011	MAT 23:24	¡Runakunata pusaq ñawsakuna! ¡Qankunaqa tomanaykichisman urmaykuq ch'uspichatapas suysunkichismi. Caballomantapas aswan más hatunkaray camello animaltan ichaqa, enterollanta millp'unkichis! [Nota: Israel nacionniyoq runakunapaqqa ch'uspipas, hinallataq camello animalpas mana mikhuna animalkunan karanku, leypi prohibisqa kasqanrayku. Chay ch'uspiwanmi Jesusqa comparachiran uchuy kaq kamachikuy leykunata; chay camello animalwantaqmi Jesusqa comparachiran hatun kaq kamachikuy leykunata. Paykunan Moisespa leyninkunamanta chay ch'uspi hina uchuy kamachikuykunata allinta cumplinankupaq preocupakuranku. Ichaqa chay camello hina hatun kamachikuykunata cumplinankupaqtaqmi mana preocupakurankuchu].
24020	MAT 23:33	¡Mach'aqwaypa miraynin hina runakuna! (Qankunaqa llulla runakunan kankichis. Mach'aqwaypa venenon hinan qankunapa simiykichismantaqa lloqsimun). Chaymi niykichis, ¡qankunaqa nina rawray infiernomantaqa manan ayqekunkichishchu!
24028	MAT 24:2	Chaymi Jesusqa discipulonkunata khaynata niran: —¿Rikushankichishchu kay templopa perqankunata? Cheqaqtapunin niykichis, kay llapallan rikusqaykichiskunan thuñichisqa kanqa. Manan ni ch'ulla rumillapas perqasqaqa qepanqachu, nispa.