23224	MAT 1:11	Josiaspa wawanmi karan Jeconías, hinallataq Jeconiaspa wawqenkunapiwan. Paykunan karanku Israel nación llaqtayoq runakuna, Babilonia nacionman apasqa kasqanku tiempopi.
23233	MAT 1:20	Saynata piensashaqtinmi, Señorpa angelnin Joseyman sueñoyninpi rikhuriykuspa khaynata niran: —Davidpa mirayninmanta José. Ama manchakuychu Mariawan casarakuytaqa. Payqa Diospa Santo Espiritunpa atiyninwan hunt'ayusqa kaspanmi, onqoq kashan.
23234	MAT 1:21	Chaymi Mariaqa qari wawata onqokunqa. Hinaspan chay wawaman sutinta churanki Jesuswan. Paymi llaqtamasin runakunata salvanqa huchapi kawsasqankumanta, nispa.
23244	MAT 2:6	“Belén llaqtapi tiyaq runakuna, qankunapa llaqtaykichismi Judea provincia lawpi llapallan llaqtakunamanta aswan más uchuychalla kashaspanpas, aswan más importante llaqta kanqa. Chay llaqtaykichis ukhupin huk kamachikuq nacenqa. Paymi Israel nación llaqtaypi tiyaq runakunata cuidanqa, imaynan huk runapas ovejakunata allinta michin chay hinata”, nispa [Miqueas 5.2].
23256	MAT 2:18	“Ramá llaqtapi tiyaq runakunan ancha waqayta hinallataq llakikuyta ima uyarinqaku. Payqa Raquelmi karan. Payqa wawankunamantan waqaran. Payqa wawankunata wañuchiqtinkun waqaran. Payqa manan consuelasqa kayta munaranchu”, nispa [Jeremías 31.15].
23268	MAT 3:7	Hinaqtinmi Juanpa bautizasqan lugarmanqa hamullarankutaq ashka runakunapas. Paykunan karanku fariseo religionniyoq runakuna, hinallataq saduceo religionniyoq runakunapiwan ima. Chaymi Bautizaq Juanqa paykunata rikuspa khaynata niran: —¡Mach'aqwaypa miraynin hina runakuna! Qankunamanri, ¿pitaq nisurankichis Diospa castigonmanta ayqekunaykichispaqrí?
23272	MAT 3:11	Noqaqa unullawanmi qankunataqa bautizaykichis huchaykichismanta wanakusqaykichisrayku. Aswanqa hukraqmi hamushan noqamanta aswan más atiyniyoq. Chaymi noqaqa paypa husut'anllantapas mana apanaypaq hinachu kani. Paymi Diospa Santo Espiritunta qosunkichis qankunapi kananpaq; hinallataq bautizasunkichispas ninawan hina.
23273	MAT 3:12	Pay hamuspanmi t'aqanqa allin runakunata mana allin runakunamanta, imaynan pajanmanta trigota akllaspa wayrachinku chay hinata. Ichaqa allin ruwaq runakunatataqmi salvanqa. Mana allinpi kawsaq runakunatataqmi mana wañuq nina rawrayman wikch'uyuspa k'ananqa, chaypi wiña-wiñaypaq ñak'arinankupaq, nispa.
23278	MAT 3:17	Hinaqtinmi hanaq pachamanta nimuran khaynata: —Paymi ancha munakusqay Wawayqa. Paywanmi ancha kusisqa kashani, nispa.
23288	MAT 4:10	Chaymi Jesusqa khaynata niran: —¡Pasay kaymanta diablo! Bibliapin khaynata nishan: “¡Señor Diosnillaykitan adoranki, pay sapallantataqmi servinkipas!”, nispa [Deuteronomio 6.13; 10.20].
23296	MAT 4:18	Jesusqa Galilea laguna qochapa patanta rishaspanmi, Pedrowan sutichasqa Simonta hinallataq wawqen Andrestawan rikuran. Paykunaqa challwa hap'iqkuna kaspankun mallankuwan challwata challwasharanku.
23298	MAT 4:20	Chaymi Pedroqa wawqen Andrespiwan kasqan ratolla mallankuta saqespa Jesusta qatikuranku.
23299	MAT 4:21	Saynallataqmi Jesusqa Galilea laguna qochapa patanta rishaspa, rikullatarantaq Jacobota wawqen Juanta, hinallataq papanku Zebedeotawan ima. Paykunan mallankuta botenkupi remendashasqaku. Hinaspan Jesusqa ishkayninkuta waqyaran, payta qatikunankupaq.
23309	MAT 5:6	Ancha kusisqan kanqaku justiciata mana tariq runakunaqa. Paykunan anchata kusikunqaku paykunapa favorninpi justiciata Dios ruwasqanrayku. Saynataqa kusikunqaku, paykuna yarqachikuq hinaraq, hinallataq ch'akichikuq hinaraq chay justiciata suyasqankuraykun.
23324	MAT 5:21	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa khayna yachachisqanta: “Aman pitapas wañuchinkichu. Pipas runamasinta wañuchinqa chayqa, juzgasqan kanqa”, nispa.
23325	MAT 5:22	Noqan ichaqa niykichis: Pipas runamasinpaq phiñakuspa cheqnikuqqa juzgasqan kanqa. Runamasin k'amiqñataqmi juzgadopi juzgasqa kanqa. Hinallataq runamasinta maldeciqpas, nina rawraq infiernomanmi wiñaypaq wikch'uyusqa kanqa.
23334	MAT 5:31	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa yachachisqanta. Paymi niran: “Pipas warminwan manaña tiyayta munaspaqa, divorcio papelta firmaspayá t'aqakuchun”, nispa.
23341	MAT 5:38	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa uyarirankichismi ñawpaq runakunaman Moisespa yachachisqanta. Paymi niran: “Pipas runamasinpa ñawinta orqonqa chayqa, paypa ñawinpas orqosqallataqmi kanan. Hinallataq pipas runamasinpa kirunta p'akinqa chayqa, paypa kirunpas p'akisqallataqmi kanan”, nispa.
23342	MAT 5:39	Noqan ichaqa niykichis: Pipas mana allinta qankunapa contraykichispi ruwanqaku chayqa, qankunapas amayá paykuna hinallataqchu ruwaychis. Sichus pipas phaña uyaykipi takasuqtiykiqa, aswanyá lloq'e uyaykitawan kutirichiy.
23348	MAT 5:45	Chayta ruwaspan qankunaqa hanaq pachapi Dios Taytaykichispa wawankuna kasqaykichista reqsichikunkichis. Paymi intitapas lloqsichimun allin ruwaq runakunapaq, hinallataq mana allin ruwaq runakunapaqpas. Payllataqmi parachimunpas allin ruwaq runakunapaq, hinallataq mana allin ruwaq runakunapaqpas.
23356	MAT 6:5	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa Diosman orakuspaykichisqa amayá ishkay uya runakuna hinachu orakuychis. Paykunaqa runakuna rikunallanpaqmi orakunku, Diosmanta yachachina sinagoga wasikunapi, hinallataq calle esquinakunapipas sayaykuspa. Noqan ichaqa cheqaqtapuni niykichis: saynata orakuspaqa ñan paykunaqa premionkuta chashkirunkuña; chay premionkuqa runakunapa alabasqanmi. Chaymi paykunaqa Diosmanta manaña ni ima premiotapas chashkinqakuñachu.
23358	MAT 6:7	Qankunaqa Diosman orakuspaqa, amayá Diosta mana reqsiq runakuna hinachu, kaq-kaqllata rimaspa comunta orakuychis. Paykunaqa piensankun, kaq-kaqllata unayllataña orakuqtinku, Dios uyarinanpaq.
23367	MAT 6:16	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Ayunaspaykichisqa aman ishkay uya runakuna hinachu llakisqa uyayoq kankichis. Paykunaqa llakisqa uyantinmi kanku, saynapi ayunasqankuta runakuna yachanankupaq. Cheqaqtapunin niykichis, saynata ruwasqankuraykun chay runakunaqa ña chashkirunkuña premionkutaqa. Chay premio chashkisqankuqa runakunapa alabasqanmi. Chaymi paykunaqa Diosmanta manaña ni ima premiotapas chashkinqakuñachu.
23377	MAT 6:26	Aswanyá qawariychis alton phawaq pichinkukunata. Paykunaqa manan tarpunkuchu nitaq cosechankuchu, nitaqmi huñunkupashchu waqaychanankupaqqa. Ichaqa hanaq pachapi Dios Taytaykichismi mikhuchin. ¡Qankunaqa chay pichinkukunamantapas, aswan más valorniyoqmi kankichis!
23391	MAT 7:6	Diospa sumaq palabrantaqa amayá mana uyariy munaq runakunamanqa willaychishchu. Chay runakunaman Diospa palabranta willaspaykichisqa, alqomanpas otaq khuchikunamanpas Diospa palabranta willashawaqchis hinan. Paykunaqa chay willasqaykichista saruchakuspankun, kanikuq alqo hina qankunapa contraykichispi sayarinkuman, nispa.
23392	MAT 7:7	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Diosmanta mañakuychis; payqa qosunkichismi. Mashkaychis; tarinkichismi. Punkuta tocaychis; kichamusunkichismi.
23393	MAT 7:8	Pipas Diosmanta mañakuqmi, chashkin. Mashkaqmi, tarin. Waqyakuqtintaqmi, punkuta kichamun.
23400	MAT 7:15	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Qankunaqa cuidakuychis, falso profeta runakunamanta. Paykunaqa huk manso oveja hinan qankunaman hamunqaku. Ichaqa paykunapa piensayninkuqa yarqasqa suwa atoqpa hinaraqmi kashan.
23409	MAT 7:24	Jesusqa nillarantaqmi khaynata: —Noqapa yachachisqaykunata uyarispa kasukuq runaqa, huk yachayniyoq runamanmi rikch'akun. Paymi wasinta ruwananpaq pampata t'oqospa, rumi hawapi cimientota hatarichin.
23411	MAT 7:26	Ichaqa wakin runakunaqa noqapa yachachisqaykunata uyarishaspankun mana kasukunkuchu. Paykunan rikch'akunku wasinta ruwaq huk mana yachayniyoq runaman. Paymi wasinta ruwananpaq pampata t'oqon hawallata. Hinaspan chay runaqa, roqro uma kasqanrayku, aqo-aqo hawallapi wasinta hatarichin.
23428	MAT 8:14	Jesusqa Pedropa wasinmanmi riran. Chaypin Pedropa suegranta rikuran nishu fiebrewan camapi onqoshaqta.
23429	MAT 8:15	Hinaspanmi Pedropa suegranman ashuyuspa, Jesusqa makinta llamiykuran. Chaymi Pedropa suegranqa chay fiebre onqoymanta kasqan ratolla sanoyaran. Hinaspan camanmanta hatarispa, paykunaman mikhunata serviran.
23431	MAT 8:17	Saynapin Diosmanta willakuq ñawpaq profeta Isaiaspa khayna escribisqan cumplikuran: “Paymi noqanchispa onqoyninchiskunamanta, hinallataq tukuy nanayninchiskunamantapas sanoyachiwasun”, nispa [Isaías 53.4].
23436	MAT 8:22	Chaymi Jesusqa niran: —Qanqa noqata qatikuway. Diospi mana creeq runakunaqa wañusqa hinan kashanku. Paykunayá wañusqa runakunataqa p'ampamushachunku, nispa.
23440	MAT 8:26	Chaymi Jesusqa niran: —¡Pisi iñiyniyoq runakuna! ¿Imanaqtintaq qankunari noqapi mana confiaspa, aswan mancharisqa kashankichís? nispa. Saynata nispanmi, Jesusqa sayarimuspa chay wayrata, hinallataq laguna qochapi qallchikamuq unutawan kamachiran thañinanpaq. Chaymi kasqan ratolla wayrapas unupas thañiran.
23441	MAT 8:27	Hinaqtinmi Jesuspa discipulonkunaqa admirasqallaña anchata mancharikuspanku tapunakuranku khaynata: —¿Imayna runañataq kay runarí? Pay kamachiqtin, ¿wayrapas, unupas kasukunanpaqrí? nispanku.
23451	MAT 9:3	Hinaqtinmi leykunata yachachiq wakin runakunaqa, sonqollankupi piensaranku khaynata: “Kay runaqa runallan, chayri ¿pi kananpaqtaq payri creekun? ¿Payri Dios kananpaqchu creekun, tukuy kaykunata rimaspa? Payqa Diostan ofendeshan kaykunata rimaspanqa”, nispanku.
23465	MAT 9:17	Saynallataqmi manaraq poqosqa vinotaqa mana ni pipas hich'anmanchu thanta odrekunamanqa. Ichaqa chay vino poqoruspanmi chay thanta odrekunataqa phatarachinman. Hinaspan vinopas usunman, hinallataq odrekunapas manaña ni imapaqpas valenmanñachu. Chaymi manaraq poqosqa vinotaqa mosoq odrekunaman hich'ana, saynapi odrepas hinallataq vinopas mana perdenanpaq, nispa. [Nota: Mana poqosqa vinon rikch'akun Jesuspa yachachisqankunaman. Poqosqa vinoñataqmi rikch'akun Israel nacionniyoq runakunapa ñawpaq mana valeq costumbrenkunaman. Chaymi Diospa palabrankunamanqa costumbrenchiskunataqa mana yapananchishchu].
23479	MAT 9:31	Paykunan ichaqa chaymanta lloqsiruspanku, chay llaqtakunapi llapallan tiyaq runakunaman willakachakuranku, paykunata Jesús sanoyachisqanmanta.
23488	MAT 10:2	Chay chunka ishkayniyoq akllasqan discipulonkunatan suticharanku apostolwan. Paykunan karanku: Simón, huknin sutinmi karan Pedro; Simón Pedropa wawqen Andrés; Zebedeopa wawankuna Jacobowan hinallataq Juanpiwan ima;
23492	MAT 10:6	Aswanmi rinkichis Israel nacionniyoq runakunallaman. Paykunan chinkasqa ovejakuna hina kashanku.
23493	MAT 10:7	Paykunaman rispaykichis willamuychis khaynata: “Diosmi sumaq gobiernayta ña qallarishanña (runakuna paypi creeqtinku)”, nispa.
23503	MAT 10:17	Saynaqa cuidakuychisyá chay runakunamanta. Paykunaqa juezkunamanmi apasunkichis; hinallataq Diosmanta yachachina sinagoga wasikunapipas castigasunkichis;
23507	MAT 10:21	Saynallataqmi chay tiempopiqa, wawqentin kashaspankupas wañuyman entreganakunqaku. Papanpas wawantan wañunanpaq entreganqa. Wawanpas tayta mamanta traicionaspan wañuchinqa.
23511	MAT 10:25	Aswanmi chay discipuloqa procuranan chay yachachiqnin maestron hina kayta. Saynallataq chay sirviente runapas procuranan chay patronnin hina kayta. Ichaqa imaynan noqatapas kay runakunaqa demoniokunapa jefen Beelzebú nispa k'amiwaranku. Saynallatataqmi qankunatapas, imaynataraqchá k'amisunkichis, noqapi creesqaykichisrayku, nispa. [Nota: Patronpas hinallataq yachachikuq maestropas Jesusmi. Discipulowan hinallataq sirvientewanñataqmi Jesucristopi creeqkuna kanchis].
23514	MAT 10:28	Hinaspapas qankunaqa, runakuna wañuchiyta munasuqtiykichisqa, amayá manchakunkichishchu. Paykunaqa cuerpollaykichistan wañuchiyta atinkuman. Ichaqa manan almaykichistaqa wañuchiytaqa atinkumanchu. Aswanqa Dios Taytaykichistayá qankunaqa manchakuychis. Payllan cuerpoykichistapas hinallataq almaykichistapas wiñaypaq ñak'ariy infiernoman wikch'uyunanpaq ancha atiyniyoqqa.
23524	MAT 10:38	Pipas noqapa discipuloy kayta munaspaqa listo kanan sasachakuykuna chayamuqtin ñak'arinanpaq. Hinaspan sapa p'unchaw noqapi iñinan. Sichus noqapi mana iñinqachu chayqa, manan discipuloyqa kanmanchu.
23525	MAT 10:39	Pipas kay pachapi payllapaq kawsay munaqqa, wiñaypaqmi wañunqa. Aswanqa pipas noqapi creesqanrayku wañuyta tariqmi, wiña-wiñaypaq kawsanqa, nispa.
23527	MAT 10:41	Pipas Diosmanta willakuq profetata wasinpi samachinqa chayqa, Diosmi chay samachiq runamanpas qonqa, chay profetapa chashkinan hina premiota. Saynallataqmi pipas Diospi creeq justo runata wasinpi samachinqa chayqa, Diosmi paymanpas qonqa, chay justo runapa chashkinan hina premiota.
23538	MAT 11:10	Bautizaq Juanmantan Dios Taytayqa niwaranña khaynata: “Noqan mandamusaq willakuqniyta, qanpa ñawpaqniykita rispa willamunanpaq. Paymi ñanta allichaq hina, runakunata allinta yachachinqa, chayamuqtiyki sumaqta chashkisunaykikupaq”, nispa [Malaquías 3.1].
23544	MAT 11:16	¿Pimantaq kay tiempopi kawsaq runakunatari comparachiyman? Paykunaqa rikch'akunku plazakunapi tiyaruspanku pukllaspa waqyanakuq warmakunamanmi.
23545	MAT 11:17	Paykunan khaynata ninakunku: “Quenata tocashaqtiykupas qankunaqa manan tusunkichishchu. Llakisqa takikunata takishaqtiykupas, qankunaqa manan waqankichishchu”, nispa.
23547	MAT 11:19	Noqa Diosmanta Hamuq Runa hamuspaytaqmi ichaqa mikhuni, hinallataq vinotapas tomani. Chayta rikuspaykichishñataqmi qankunaqa noqamanta rimankichis khaynata: “Payqa mikhuysapan, vinotapas tomakuspan mach'akun. Hinaspapas llapallan impuesto cobraqkunapa, hinallataq huchasapa runakunapapas amigonmi”, nispaykichis. Ichaqa yachaychisyá Diosta kasukuq runaqa imapas ruwasqanpin reqsichikun, nispa. [Nota: Jesucristopa enemigon runakunaqa manan contentochu karanku, Bautizaq Juanpa ruwasqanwanpas nitaq Señorninchis Jesucristopa ruwasqanwanpas. Chaymi paykunaqa saynata rimaranku Bautizaq Juanpa contranpi hinallataq Jesucristopa contranpipas].
23563	MAT 12:5	¿Manachu qankunari Moisespa escribisqan leykunata leerankichís? ¿Manachu qankunari yachankichis, sacerdotekunapas samana p'unchawpi Dios yupaychana templopi llank'asqankuta? Paykunataqa samana p'unchawpi llank'ashaqtinkupas manan ni pipas acusankuchu, “qankunaqa huchallikushankichismi”, nispaqa.
23565	MAT 12:7	Qankunaqa manan entiendenkichishchu ima ninantas Diospa nisqantaqa. Payqa niranmi khaynata: “Animalkunata wañuchispa sacrificio ofrendata q'oshñichimuwanaykichistaqa manan munanichu. Aswanqa runamasiykichista khuyapayaq kanaykichistan munani”, nispa [Oseas 6.6]. Chayta entiendespaykichisqa, manachá yanqapuniqa kay mana culpayoq runakunataqa ni imamantapas acusawaqchishchu.
23573	MAT 12:15	Jesusqa fariseo religionniyoq runakunapa piensasqankuta yachaspanmi, chay sinagoga wasimanta ripuran. Hinaqtinmi paypa qepanta ashka runakunaqa qatikuranku. Paykunamantan Jesusqa llapallan onqosqa runakunata sanoyachiran.
23575	MAT 12:17	Saynataqa niran Diosmanta willakuq profeta Isaiaspa ñawpaqtaraq escribisqan cumplikunanpaqmi. Paymanmi Diosqa khaynata niran:
23576	MAT 12:18	“Qawariychis, kaypin kashan serviwananpaq akllakusqay runaqa. Paytan noqa anchata khuyakuni. Paywanmi anchata kusikuni. Paymanmi Santo Espirituywan hunt'ayusaq. Chaymi payqa ashka nacionniyoq runakunaman juicio p'unchaw chayamunanmanta willamunqa, paykunapas Diospi creenankupaq.
23577	MAT 12:19	Payqa manan piwanpas discutinakunqachu, nitaqmi piwanpas qaparinakunqachu. Payqa manan waqyakunqachu. Chaymi callekunapipas mana uyarinqakuchu.
23578	MAT 12:20	Payqa manan dañotaqa astawanqa ruwanqachu k'irisqaña kaq runakunataqa. Nitaqmi wañuchinqachu wañuypa patallanpiña kaq runakunatapas. (Aswanmi mana kallpayoq runakunatapas kallpanchanqa). Hinallataqmi mana allin ruwaq runakunata vencenqa. Hinaspan cheqaq justiciata ruwanqa.
23587	MAT 12:29	Kunan nisqaykichis, huk kallpasapa runapa wasinmanta imantapas qechuyta munaspari, ¿imatataq ruwanan chay kallpasapa runatarí? Primertan chay kallpasapa runataqa vencespa alli-allinta chaqnanan. Saynata chaqnaruspañan chay runapa wasinpi imankunatapas qechunqa. [Nota: Chay kallpasapa runaqa diablon. Ichaqa chay kallpasapa runata chaqnaqñataqmi Jesucristo. Señorninchis Jesucristoqa diablomanta aswan más kallpayoqmi. Chaymi payqa diablota chaqnaspa diablopa atiyninmanta librawanchis].
23604	MAT 12:46	Chaypi kaq runakunaman Jesús yachachillashaqtinraqmi, paypa wawqenkuna mamitanpiwan ima chayamuranku. Paykunan Jesuswan parlayta munaspanku, hawallapi suyaranku.
23605	MAT 12:47	Hinaqtinmi huk runaqa Jesusman willaran: —Mamitaykin wawqeykikunapiwan hawapi kashanku. Paykunan qanwan parlayta munashanku, nispa.
23606	MAT 12:48	Hinaqtinmi Jesusqa willaqnin runata niran: —¿Pitaq mamitayrí? ¿Pikunataq wawqeykunarí? nispa.
23607	MAT 12:49	Saynata niruspanmi, Jesusqa discipulonkunata makinwan señalaspa, chay runata niran: —Paykunan mamitaypas wawqeykunapas.
23608	MAT 12:50	Pipas hanaq pachapi Dios Taytaypa munayninta ruwaqmi, wawqeypas, panaypas, hinallataq mamitaypas, nispa.
23620	MAT 13:12	Pipas Diospa palabranta entiendeqmanqa, astawanraqmi Diosqa entiendechinqa. Ichaqa Diospa palabranta mana entiendey munaq runakunamantan, Diospuni qechunqa pisilla yachasqankutapas.
23621	MAT 13:13	Chayraykun paykunamanqa yachachini kay ejemplokunallawan. Paykunaqa rikushaspankupas, manan rikunkuchu; uyarishaspankupas, manan entiendenkuchu.
23623	MAT 13:15	Kay runakunapa sonqonqa rumiyasqan kashan. Chaymi mana entiendenkupashchu. Paykunaqa ñawinkutan ch'illminku ama rikuq tukunankupaq. Ninrinkutan tapakunku mana uyarinankupaq. Sichus paykuna rikunkuman, uyarinkuman, entiendenkuman, hinallataq noqapi creenkuman chayqa, chay millay kawsayninkumantan noqaqa perdonaspay salvayman”, nispa [Isaías 6.9-10 Septuaginta].
23629	MAT 13:21	Ichaqa trigo hina hawallapi saphiyoq kasqankuraykutaqmi, Diospi mana allin creesqanku pisi tiempollapaq duran. Paykunaqa sasachakuy tiempokuna, hinallataq qatikachasqa kanankupaq p'unchawkuna chayamuqtinmi, Diosmanta karunchakunku.
23631	MAT 13:23	Allin wanu allpaman urmaq mukhuñataqmi ichaqa rikch'akun, Diospa palabranta uyarispa, hinallataq entiendespa, tukuy sonqonkuwan chashkikuq runakunaman. Paykunan Diospa Palabranta kasukuspa Diosta qatikunku. Chaymi paykunaqa kay allin allpaman trigo mukhu urmaq hina kanku. Hinaspan sumaqta wiñaspa rurunkupas chay trigo mukhu hina: pachaqta, wakintaq soqta chunkata, wakinñataq kinsa chunkata ima, nispa.
23638	MAT 13:30	Aswanqa trigo cosechana p'unchawkama hina wiñashachun. Ichaqa cosecha tiempo chayamuqtinñan allinta reqsisun trigotapas, hinallataq mana allin qorakunatapas. Chay p'unchawñan llank'aqniykunata kamachisaq khaynata: ‘Primertaqa chay mana allin qorakunata huñumuychis. Hinaspa monto-montonta wataychis k'anasqa kanankupaq. Chaymantañataq trigota eraspaykichis, trigo waqaychana wasiypi waqaychamuychis’ ”, nispa.
23649	MAT 13:41	Hinaqtinmi noqa Diosmanta Hamuq Runaqa angelniykunata mandamusaq. Paykuna hamuspankun huchallapi kawsaq llapallan runakunata, hinallataq runamasinta huchallichiq runakunatapas, noqapi creeq runakunamanta separaspa,
23660	MAT 13:52	Chaymi Jesusqa paykunata niran: —Pipas leykunata allinta yachaq, hinallataq Diospa sumaq gobiernasqanmantapas allinta entiendeq runaqa, huk wasipa dueñonmanmi rikch'akun. Paymi wasinpi waqaychasqan kaqkunamanta, ñawpaq tiempomanta kaq qorikunata hinallataq kay tiempopi kaq qorikunatawan orqomun, nispa. [Nota: “Ñawpaq tiempomanta kaq qorikunaqa” Antiguo Testamentopi Diosmanta willakuq ñawpaq profetakunapa willakusqanmi. “Kay tiempopi kaq qorikunañataqmi” Jesuspa yachachisqankuna. Chay ishkaynin yachachikuykunaqa ancha allinpunin yachanapaq].
23682	MAT 14:16	Ichaqa Jesusñataqmi contestaran khaynata: —Paykunaqa ama ripuchunkuchu. Aswanqa qankunayá mikhunata qomuychis, nispa.
23694	MAT 14:28	Hinaqtinmi Pedroqa contestaran: —Señor, sichus qanpuni kanki chayqa, mana hundikuspa ununtakama qanpa kasqaykiman purispa hamunaypaq nimuway, nispa.
23695	MAT 14:29	Jesusñataqmi payta niran: —¡Hamuyá! nispa. Chaymi Pedroqa botemanta urayuspa, Jesuspa kasqanman rinanpaq unu hawanta puriyta qallariran.
23697	MAT 14:31	Hinaqtinmi Jesusqa makinmanta aysarispa, Pedrota niran: —¡Pisi iñiyniyoq runa! ¿Imanaqtintaq noqapi mana allinta creespa ishkayashankirí? nispa.
23698	MAT 14:32	Chaymantan Jesusqa Pedropiwan boteman qespiranku. Hinaqtinmi chay nishu wayrapas chay ratolla thañiran.
23711	MAT 15:9	Paykunaqa yanqapunin allinta rimaq tukuspa adorawanku. Hinallataqmi yachachinkupas runakunapa kamachisqallanta, Diospa palabranpas kashanman hinata”, nispa [Isaías 29.13].
23716	MAT 15:14	Saynaqa ama qankunaqa kasukuychishchu fariseo religionniyoq runakunataqa. Paykunaqa ñawsa runakuna hina kaspankun, Diospa nisqankunata mana allintachu yachachinku. Sichus huk ñawsa runa ñawsamasinta pusanqa chayqa, ishkayninkun ima t'oqomanpas urmayunqaku, nispa.
23717	MAT 15:15	Chaymi Pedroqa kay willakuykunata uyarispa, Jesusta tapuran: —Kay willakusqaykiri, ¿ima ninantataq nin? Astawanyá yachachiwayku, nispa.
23724	MAT 15:22	Chay lugarpin huk forastera warmi tiyaran. Paypa abuelonkunaqa kasqaku ñawpaq Canaán sutiyoq chinkaq nación llaqtamantan. Paymi Jesuspa kasqanman hamuspa, altota qaparispa niran: —¡Davidpa mirayninmanta Señor, khuyapayaykuwayá! Ususiytan demonio nishuta ñak'arichishan, nispa.