23214	MAT 1:1	Bi ia a iaa ra wuna taara taanga namuga baa Iesu Kaarisito, a natun Dewid, a natun Aabaraam i waan paat kon diat.
23215	MAT 1:2	Aabaraam a tamaan Aaisaak, Aaisaak a tamaan Iaakob, ma Iaakob a tamaan Iuda ma ra kum tatena liklik.
23216	MAT 1:3	Iuda a tamaan Peres ma Seraa, ma a naandiaar Taamaar. Peres a tamaan Esrom, Esrom a tamaan Aaraam,
23218	MAT 1:5	Saalmon a tamaan Boaas, ma naana a iaana Raab. Boaas a tamaan Obed, ma naana a iaana Rut. Obed a tamaan Iese,
23219	MAT 1:6	ma Iese a tamaan Dewid, baa a king. Dewid a tamaan Solomon, ma naana a tabuan baa i taulaa paa ma Uraia.
23221	MAT 1:8	Aasa a tamaan Iosapaat, Iosapaat a tamaan Ioraam, ma Ioraam a tamaan Usia,
23222	MAT 1:9	Usia a tamaan Iotaam, Iotaam a tamaan Aakaas, ma Aakaas a tamaan Esekia,
23223	MAT 1:10	Esekia a tamaan Maanaase, Maanaase a tamaan Aamon, ma Aamon a tamaan Iosia,
23224	MAT 1:11	Iosia i wangaala Iekonia ma ra kum tatena liklik. Namur taana a taara Israael diat waan na karabus irong Baabilon.
23225	MAT 1:12	Namur taa ra winawaan urong Baabilon: Iekonia i wangaala Salaatiel, Salaatiel a tamaan Serubaabel,
23228	MAT 1:15	Eliud a tamaan Eleaser, Eleaser a tamaan Maataan, ma Maataan a tamaan Iaakob,
23229	MAT 1:16	Iaakob a tamaan Iosep, ia baa i taulaa ma Maaria. Maaria i buta Iesu, baa di waatungi naa Kaarisito, ia baa God i tula wai.
23231	MAT 1:18	Di buta paa Iesu Kaarisito lenbi: Naana Maaria, di aa pet baat taai karom Iosep, iaku namuga taa ra nundiaar tinaulaa Maaria ia nunurai naa i kipbaala u ra Takado na Nion.
23232	MAT 1:19	Iosep baa di aa pet baat taa Maaria karomi, ia a tena takado, ma pa i nemi naa in baana wawirwir Maaria naa ra taara. Io, i nuki naa in kutu ino wa anundiaar weweliman kup a tinaulaa.
23233	MAT 1:20	Baa i nuknuk utbaai u ra utnaa mi, a aangelo anu ra Tadaaru i waan paat karomi u ra beberon ma i piri naa, “Iosep, natun Dewid, koku u aalawur nuknuk un Maaria, un ben paai kupi anum tabuan. Maa a naat baa i kipbaala paai i waan paat ko ra Takado na Nion.
23234	MAT 1:21	In buta paa a naat muaana ma un taar taa iaana baa Iesu, kabina maa in walaaun paa anuna taara ko ra nundiat kum aakaina mangamangaan.”
23237	MAT 1:24	Io, baa Iosep i tawaangun i paami lenutmaa a aangelo anu ra Tadaaru ia wapua taai uni, ma i ben paa Maaria kupi anuna tabuan.
23238	MAT 1:25	Iaku pa diaar inep ungaai paa tuk baa Maaria i buta paa a naat muaana. Ma Iosep i taar taa a iaana baa Iesu.
23239	MAT 2:1	Di buta Iesu u ra taamaan Betilem u ra papaar Iudaia u ra kilaala baa Erodes i king. Namur raa kum tena manaana u ra kum naangnaang diat waan taanga welwelik u ra mataana taubaar ma diat waan paat inaanga Ierusalem.
23240	MAT 2:2	Ma diat wetiri naa, “Waiaa a naat baa di butai kupi in king anu ra taara Iudaia? Maa miaat babo paa anuna ina naangnaang irong u ra mataana taubaar, ma mi miaat waan urin kupi miaat a lotu karomi.”
23241	MAT 2:3	Baa king Erodes i walangoroi i purpuruan a nuknukina ma ra nuknuki ra taara Ierusalem raap kaai.
23242	MAT 2:4	Io, Erodes i ben ungaai raap paa a kum ngaala na tena wetabaar karom God ma ra kum tena wawer u ra kum Naagagon. Ma i tiri diat naa, “Kaarisito baa God in tula wai din butai awaai?”
23243	MAT 2:5	Diat baalui naa, “U ra taamaan Betilem u ra papaar Iudaia, maa a propet ia timu taai naa,
23244	MAT 2:6	‘Ma ui Betilem u ra papaar Iudaia, Ui pa u kinalik aakit taa ra kum mukmuga min Iudaia, Maa kabina a mukmuga in waan paat kon ui, baa in muga anung taara Israael welaar ma ra tena baboura sip.’”
23246	MAT 2:8	I tula wa diat urong Betilem ma ra pirpir lenbi, “Muaat a waan ma muaat a baat wakaak kup a naatlik. Ma baa muaat aa baat paai muaat a wapua iaau, baa iaau bulung ang waan ma ang lotu karomi.”
23250	MAT 2:12	Ma God ia wakatom ta diat u ra beberon baa koku diat waan talili kup Erodes. Io, diat waan talili kup anundiat taamaan un raa aakapi ingen.
23251	MAT 2:13	Baa diat aa waan, a aangelo anu ra Tadaaru i waan paat karom Iosep u ra beberon ma i piri naa, “Un tur, un ben paa naadinaana, mutul a kalaa ino urong Aaigipto. Ma mutul a ki iaai tuk u ra bung baa ang wapua ui balet, maa kabina Erodes in baat kup a naat kupi in aak dokoi.”
23252	MAT 2:14	Io, i tur, i ben paa naadinaana u ra marum, ma ditul waan urong Aaigipto.
23253	MAT 2:15	Ma ditul ki matira tuk baa Erodes i maat. Baa ditul paami lenmaa di paam ot paa a pirpir anu ra Tadaaru, baa a propet ia pirpir muga taau uni lenbi, “Iaau wataa paa natunglik taangirong Aaigipto.”
23254	MAT 2:16	Baa Erodes i baboi baa a kum tena manaana diat aa waruga taai, i kaankaan aakit ma i wetulaa baa din aak doko araap wa a kum naat muaana taangirong Betilem ma ko ra kum taamaan kaai baa diat ki marawaai. I naagagoni naa din aak doko diat baa a ru kilaala indiat, ma diat kaai baa pa i ru kilaala utbaai un diat, kabina maa a kum tena manaana diat aa wapua taai u ra kilaala anu ra naat.
23255	MAT 2:17	Io, di paam ot paa maraagaam a pirpir baa Ieramia a propet i wewapua muga taau uni naa,
23256	MAT 2:18	“Irong Raama di walangoro in ingaan raa, a niluan ma ra ngaala na kulkulaai, Raakel i luan a kum natnatuna liklik, maa diat aa maat raap, ma pa di wamaarip laar paai.”
23257	MAT 2:19	Baa Erodes ia maat, a aangelo anu ra Tadaaru i waan paat karom Iosep u ra beberon irong Aaigipto.
23258	MAT 2:20	Ma i piri taana naa, “Un tur, un ben paa naadinaana, ma mutul a waan urong Israael, maa diat baa diat nem na aak doko a naat diat aa maat.”
23259	MAT 2:21	Io, i tur, i ben paa naadinaana, ma ditul waan urong Israael.
23260	MAT 2:22	Iaku baa i walangoroi naa, Aarkilaau i kiaana tamaana Erodes kupi ia bulung in king irong u ra papaar Iudaia, Iosep i burut baa in waan urong Iudaia. Ma God kaai i turbaat taai u ra beberon, io, ditul waan urong u ra papaar Gaalilaia.
23262	MAT 3:1	Raa kum kilaala namur, Ioaanes a Tena Baapitaaiso i waan paat, ma i warawaai u ra bil na wanua u ra papaar Iudaia,
23264	MAT 3:3	Ioaanes ut maa a propet Aaisaia ia wewapua muga taau uni naa, “In ingaan raa i wewataai u ra bil na wanua lenbi, ‘Muaat a paam aara aakapi anu ra Tadaaru, muaat a paam kado anuna kum aakapi.’”
23265	MAT 3:4	Ioaanes i mong ma ra ina maalu na weu na kaamel, ma i wi baati ma ra panina bulumakaau, ma i aanaan a kum ko ma ra bulit baa a kum bi diat paami.
23266	MAT 3:5	A taara taanginaanga Ierusalem, ma ko ra kum taamtaamaan raap u ra papaar Iudaia, ma ko ra kum taamaan baa diat ki marawaai a daanim Ioridaan, diat waan karomi.
23267	MAT 3:6	Diat pir apuaana anundiat kum aakaina mangamangaan, ma i baapitaaiso diat u ra daanim Ioridaan.
23268	MAT 3:7	Baa Ioaanes i babo mongoro na Parisaaio ma ra kum Saadukaaio diat waan kupi in baapitaaiso diat, i piri taan diat naa, “Aai, muaat a kum natu ra kum wui! Woi maa i piri naa muaat a kalaa ino ko ra naagagon na binabaalu anun God baa in waan paat?
23270	MAT 3:9	Ma koku muaat nuki naa God pa in naagagon muaat maa kabina muaat a wuna taara anun Aabaraam. Iaau piri taa muaat naa, God i pet laar paai kupi in paam apaat paa a wuna taara anun Aabaraam ko ra kum waat bi.
23272	MAT 3:11	Iaau baapitaaiso muaat ma ra palaa kupi in wapuaanai naa muaat aa nukpuku. Iaku ia baa in murmur taang i ngaala taang, ma in baapitaaiso muaat ma ra Takado na Nion ma ra nguan. Ma iaau, iaau kinalik aakit taana.
23273	MAT 3:12	I paam paa anuna saaol u ra limaana kupi in ong weraana a panina wit ko ra wit mulu. Baa ia wali raap taai in ung ungaai anuna wit u ra nuna ruma na wit, ma in tun wa a kum panpanina u ra nguan baa pa in maat.”
23274	MAT 3:13	Iesu i waan taangirong u ra papaar Gaalilaia urong u ra daanim Ioridaan, karom Ioaanes kupi in baapitaaisoi.
23275	MAT 3:14	Ma Ioaanes i nem na turbaati, ma i piri taana naa, “I koina baa ui un baapitaaiso iaau. Aawa kabina baa u waan karom iaau kupi iaau ang baapitaaiso ui?”
23276	MAT 3:15	Ma Iesu i baalui naa, “Un baapitaaiso iaau ku. I koina baa daar a paami kupi daar a paam ot paa a kum utnaa i takado, welaar ma ra nemnem anun God.” Io, Ioaanes i taraam taana.
23277	MAT 3:16	Baa ia baapitaaiso taai, Iesu i or pari ko ra daanim, ma u ra pakaana bung maa a maawa i tapaapa, ma i babo a Nion God i waan pari welaar ma ra ina buna ma i ki taau nate uni.
23279	MAT 4:1	Namur a Takado na Nion i muga paa Iesu unaanga u ra bil na wanua kupi Saataan in walaami.
23282	MAT 4:4	Iesu i baalui naa, “Di aa timu taai u ra Buk Taabu naa, ‘A taara pa diat lalaaun ko ra utnaa na winangaan ku, diat lalaaun u ra kum pirpir raap i pari ko ra waan God.’”
23283	MAT 4:5	Namur Saataan i ben paai unaanga Ierusalem, a taamaan anun God, ma i waki taai un raa pakaan inaanga nate aakit u ra ruma na wetabaar.
23284	MAT 4:6	Ma i piri taana naa, “Baa ui a Natun God, un irok pari, maa di aa timu taai u ra Buk Taabu lenbi, ‘In tula wa anuna kum aangelo kupi diat a baboura ui. Diat a lo pa ui ku ma ra kum limaandiat, kupi koku u tukaa paa a kakim un ta waat.’”
23285	MAT 4:7	Iesu i baalui naa, “Di aa timu taai kaai u ra Buk Taabu lenbi, ‘Koku u walaar a Tadaaru anum God.’”
23288	MAT 4:10	Iesu i piri taana naa, “Saataan, un waan ingen, maa di aa timu taai u ra Buk Taabu lenbi, ‘Un lotu karom a Tadaaru anum God, ma un taraam ku karomi.’”
23289	MAT 4:11	Ma Saataan i waan paa koni. Ma a kum aangelo diat waan karom Iesu, ma diat waraauti.
23290	MAT 4:12	Baa Iesu i walangoroi naa di aa waruk taa Ioaanes u ra ruma na karabus, i waan talili balet urong u ra papaar Gaalilaia.
23293	MAT 4:15	“A pia anu ra wuna taara Sebulon ma ra pia anu ra wuna taara Naaptaali, marawaai a aakapi baa i waan unakono, u ra papaara daanim Ioridaan urong iaai, diaar ki u ra papaar Gaalilaia, baa a taara baa wakir a taara Iudaia diat ki iaai.
23295	MAT 4:17	Turpaai u ra kilaala maa, Iesu i warawaai lenbi, “Muaat a nukpuku, maa a mataanitu taanginaanga u ra maawa ia marawaai.”
23296	MAT 4:18	Raa bung baa Iesu i wawaal nakono naa ra taai kikil Gaalilaia, i babo Simon, di waatungi kaai ma Petero, dina ma Aanderiaas, baa diaar ong bene nataai, maa diaar a ru tena ong bene.
23297	MAT 4:19	I piri taan diaar naa, “Mur a murmur iaau, ma ang wer mur kupi mur a ru tena aalaal taara.”
23298	MAT 4:20	Io, diaar tur paa maut ko ra nundiaar kum bene, ma diaar murmuri.
23299	MAT 4:21	Baa i waan taanga matira i babo paa bulung raa naadina Iaakobo ma Ioaanes, a ru natun Sebedaaio. Ditul tamaana ki u ra mon ma ditul ingit anunditul kum bene. Ma Iesu i wataa pa diaar.
23300	MAT 4:22	Diaar tur paa maut ma diaar waan ko ra mon ma ra tamaandiaar, ma diaar murmur Iesu.
23301	MAT 4:23	Iesu i waan taltalili u ra papaar Gaalilaia raap, ma i wer a taara u ra nundiat kum ruma na lotu. I warawaai u ra Koina Wewapua u ra mataanitu taanginaanga u ra maawa. Ma i walaangalaanga paa a taara ko ra aalawur mangaana malaapaang.