23214	MAT 1:1	Nga oni nga ngu, Yisas Krayisro osi sembeni. Yisas ngu ene Dewitro sowe. Ko Dewit ngu ene Ebarahamro sowe.
23217	MAT 1:4	Ko Ram ngu ene Aminadap eweyi. Aminadap ngu ene Nason eweyi. Nason ngu ene Salomon eweyi.
23218	MAT 1:5	Ko Salomon ngu ene Bowas eweyi. Nemi ngu Rehap. Bowas ngu ene Obet eweyi. Nemi ngu Rut. Obet ngu ene Yesi eweyi.
23229	MAT 1:16	Yekob ngu ene Yosep eweyi. Yosep ngu ene Mariya kameyi oode, Mariyando Yisas bisiyoyingo. Yisas ene Krayis Anutdo noore yoyowero sunggi yeyingo oni ngu.
23230	MAT 1:17	Nguro ngu, Ebarahamro sowe bidodo omburo, wenga Dewitno nguro osi sembesembeni kande eraya kegidemboro namoraya yokoyingo. Dewitro sowe bidodo omburo, wenga ene osisambaye kande eraya kegidemboro namoraya oororo, Babilon mundi onindo ngu, Iserel oni yoyoro, Babilonno yoyokoyingo. Yoyokootoyi, Babilon merako oruwonggoku oodoyi, wenga omburo, nguro sembesembeni nguya bidodo kande eraya kegidemboro namoraya oororo, Yisas Krayis tunooteyingo.
23231	MAT 1:18	Yisas Krayis bisiyootoni tunooteyingo, nguro mande ngu ngandiro. Nemi ngu Mariya, ene kuri Yosepdo Yon, ero rogo teyingo. Ene gobooro ma oriyingo naruno, Yuka Kundingiyi, ngundo Mariya yeni, ene kawuyidodo teyingo.
23232	MAT 1:19	Kameyi Yosep, ngu oni nenengo oorengo, nguro ene Mariya oni doongeyemo oyimo inowero ma ingoyingo. Ngundiro nguro, ene torigemangge yokoweroyimboro ingoyingo.
23233	MAT 1:20	Yosep nguro ingondandangerootoni, ngu naruno nguno, gabono ngu Oo Simburi Simbunanimboro sambono Engel oni, eneno tunootero eyingo. Yosep, Dewitro osiyi, ge barege Mariya ngu yowero ma sosorewero. Ndadiro nguro, nga simoongongga kawuyimo inowokungga, ngu Yuka Kundingiyimbo inowo.
23235	MAT 1:22	Yo, Yuka Kundingiyimbo ngu simooyengga ngu yeni tunootewoku, ene Oo Simburi Simbunani, ngundo Anutro ingondudu eyingo oni manggowoomo, kuri ngandiro eyingo. Ingoyi, bare gura ene simooya ma wereyingomu, ngu ene kawuyidodo tero simoongga bisiyowa. Ngu oowooyi Imanuwel ewanggo. Ero eyingo. (Ayisaya 7:14) Yo, nga mandega nga Anutro ingondudu eyingo oni, enendo kuri eyingomu, ngu ataga enggeni tunootete. Imanuwelngga nguro muri ngu ngandiro: Anut nooreya yowuruwooteto.
23238	MAT 1:25	Ene Yosep Mariya nguya ma wereyingo. Kini, ene ngundiro kingo oode oode oororo, Mariya simoo bisiyoyingo. Simoonggaku bisiyootoni ngu, oowooyi Yisas eyingo.
23242	MAT 2:4	Ngundiro nguro, Herodndo Anutno wooro yeyingo oni nguro sobosobo oniku, ko Iserel oni mamana mande etuyeroyingo oni ngudodo yowuruyeroro, sumoo yunoro eyingo. Krayis ngu ndawu endegano tunootewa, ero sumoo yunoro eyingo.
23250	MAT 2:12	Ngu suwoono, Anutdo ingondudu onikuno gabono yootunoro eyingo. Ye Herodno ko ma oorowuwero. Ndawugaro nguro, Herodndo Yisas ureyi kumooweroyimboro, ero eyingo. Nguro ene ingoro, oororo, Herodno ko ma oorowuyingo. Kini, ene oororo, oore gurawoore ko enengo endemo sayingo.
23257	MAT 2:19	Yosep bareyi ko nangoyari Igip merako oodoyi, ngu naruno nguno, Gabuman oni tabango urungga Herod ngu kumooyingo. Kumootoni ngu, Oo Simburi Simbunani, enengo sambono Engel onindo Yosepno omburo, gabono yootunoro eyingo. Ge ootoogeya, Mariya eranasa yoyoya, Iserel, ko oorowu. Oningga nangongge ureyi kumooweroyinggaku, ngu kuri kumooyingo, ero eyingo.
23265	MAT 3:4	Yon ngu, ene bo gura oowooyi Kamel, ngu uyimbo nengguro teyingomu ngu angoyi onindo nengguro ngundiro tero, ko, utombo wanggango gosiyororuwo. Enengo oowari ngu katu, diguno siso ngu neroruwo.
23272	MAT 3:11	Ye kuri nowoondoye yowoorengootoyi, nguro nondo sono kundingiyimbo, ngu sonoyerooteno. Ene oni gura no kootunesina ombuwaku, ene ngu oningga nguro yanggangoni urungga oorengo. No yanggangone bodaga nangge, nguro ngu, no enengo ko oni nangge. Enendo ngu Anutro Yuka Kundingiyi, de kookingo ngundo ye sonoyerowa. Yo, Anutdo yengo weti mbumbuwaye dero, ngu nowoondoye yeni, sarayi oorengo yewa.
23273	MAT 3:12	Yo, oni simoo bare bidodo Kopi tanggori ngundiro. Oni Kopi tanggori dangero, besooro, ene tanggori metemimu ngu yomosiyoro yoro, enengo yano yewanggo. Ene Kopi biyomimu yoro, ene de nombo ma kumooweroyi, nguno oorongootoni oruwa. Ero eyingo.
23275	MAT 3:14	Ngundiro etoni, ene Yondo Yisasro mande gosiyowero ingoro, enendo sumoo eyingo. Ndawugaro nguro, ge nondo sono kundingiyimbo sono nero, ero ingoro ombute? Gedo mete Yuka Kundingiyimbo no sono gimununo, eyingo.
23277	MAT 3:16	Yisas sono gimuro yokoro, sagigo ooretoni ngu, sodedomangge sambo ende yamuko goosootoni, nguwoore Anutro Yuka Kundingiyi Yisasno ombuyingo. Yuka ngu, nu mumukondiri ngundiro tero ombuyingo.
23279	MAT 4:1	Ngu naruno, Yuka Kundingiyimbo Yisas yoro, oni kini kingo merako toongetoni, Setando nguno towoongoyingo.
23282	MAT 4:4	Ngundiro etoni, ene Yisasdo mande gumi ngandiro eyingo. Anutro nakayano ngandiro ete. Oowari nero, nguno nangge, oni sugi sugi keta ngu yunoweroyi nguya, ereremo kini. Kini, mande bidodo Anut manggowoomonggo tunooteteku, ngundo nangge, oni sugi sugi keta oruweroyi ngu yunowa, ero eyingo. (Lo/Dutoronomi 8:3)
23291	MAT 4:13	Ene oororo, enengo ende damoni Nasaret yokoro, yade oororo, ene Kapeniyam endemo tunootero, nguno ko teyingo. Kapeniyam ngu sono koongeyingo ngu namoko, Sebulan, ko, Naptalayi mera erayaga nguro soweyemboro merako nguno oriyingo.
23313	MAT 5:10	Anut doongeyimo, oni nenengo oodoyi, nguro oni gidaregado kingo kowuri gura gura yunootoyi, nguro ene nowoondoye kowuri ma ingowanggo. Kini, ene oni oni tewanggo. Ndadiro nguro, Anutdo ene yoyoro, endega enengo oni simoo bare soboyerooteku, nguno oruwanggo.
23314	MAT 5:11	Ngundiro nangge, ye no kenerootoyi, nguro merako oni, ngando kootuyesina mande biyomi ero yomooro, kowuri gura gura yunoro, kingo mande godange etoyi ngu, nguro ye nowoondoye kowuri ma ingowero. Kini, ye komo oni oni teya, nowoondoye imakeyingomo ootooya, Anut oowooyi bingami eya okooya, oni oni teyi. Ndadiro nguro, ye sambo endemo oo urungga ngu yowanggo. Ngundiro nangge, merako onindo Anutro ingondudu eyingo oni nguya koretero yomburibariyeroyingo, ero eyingo.
23318	MAT 5:15	Kini, onindo soru karo, kumbe gura newendemo ma oongoowanggo. Kini, soru ngu yaba sanganimo tunoo yetoyi, oni ya newendemo oorootenggoku, ngu bidodo soru himi kenowanggo.
23320	MAT 5:17	Yisasdo mande gura eyingo. Ye ngandiro ma ingowero, no ngano omburo, Anutro mamana mande ingondudu eyingo onindo kuri nakangoyingo ngu andangewa, ero ma ingowero. Kini, nondo mamana mande ngu andangewero ma ombuyingo. Nondo mamana mande ngu bidodo engge yewe tunootemukoweroyi, nguro ingooteno.
23324	MAT 5:21	Arisa, Yisas mande gura eyingo. Mosesro mamana mande kurimi ngu, ye gome ingootenggo. Ngu ngandiro eyingo. Ye oni ma ureyi kumoowero. Ene ge oni ureyi kumoowaku ngu, asa, ge mande wirikoyingo onino oorero, nguno gumi urungga yowa, ero eyingo. (Kisim Bek/Eksodas 20:13)
23333	MAT 5:30	Mande adingayi gura ngundiro. Kandege metemisina, ngundo goyeni, weti mbumbuwa tetoningga ngu, toongooya oorongo. Ngundiro tewaku ngu, asa, moondege bidodo yoro, Setanro ende de nombo ma kumooweroyi nguno ma uwa. Ngundiro nguro, ge oo biyomi teteku, ngu sodedomangge yomosiyoro ngu, ngu gome metemi. Ero eyingo.
23336	MAT 5:33	Asa, Yisasdo mande gura eyingo. Kuri oo nakaya teyingo ngu, ye gome ingootenggo. Ye Anut doongeyimo mande gagiwi, ero gosiyoyingongga, ngu ma toongoowero, ngu hamoo teyi, ero nakangoyingo.
23350	MAT 5:47	Ye konebaye nguya kambayerootenggoku ngu, ko, oni sowe gidarega, ngundo nguya ngundiro tetenggo. Yengo muringga ngundo enengo muriye ngu ma dagawa. Kini, muriye guranangge.
23358	MAT 6:7	Ye kira tewero ngu, kingo mande mande ma eroruwero, kabengo onindo tetenggoku, ngundiro ma tewero. Kabengo oni, ngundo Anutdo ingoni ero, ene mande mande ngundiro oowooyingga tetenggo.
23375	MAT 6:24	Asa, Yisasdo mande gura eyingo. Oni gurananggebo sobosobo oni erayagomo ko teweroyi nguya ereremo kini. Ene sobosobo gura nguro gome ingoro, sobosobo guraro gome ma ingowa. Ene sobosobo gura gome keyoro, gura kootu inowa. Ene ngundiro nangge, ye Anut keyoro, ko, digi beye yowero hahangeweroyi muri erayaga ngu teweroyi, bine? Kini, Anut keyoro, ko, digi beye yowero hahangeweroyi muri erayaga ngu keyoweroyi, ngu ereremo kini, ero eyingo.
23379	MAT 6:28	Irosara gome diguno ooreteku ngu, ene kingo oorero, nungo yewero ko biyomi ma tewa. Kini, ene Anut enengombo nungo inootoni, nungo yero, gome tete. Ngundiro nangge, Anutdo ye nguya hoorooweyerootoni, ye towikumba yowanggoku, nguro ye nowoondoye kowuri urungga ma yewero.
23380	MAT 6:29	Kuri mera ngaro oni sobosobo koreteyingo urungga oowooyi Solomon, enengo irosara gome gomemu tero, enengo duridarini urungga oorengo tero oruwo. Ene Anutdo irosara merakono yewoku, ngu ooga ngu Solomonro irosarani, ngu bidodo dagate.
23383	MAT 6:32	Kabengo oni ngundo oo ngundiro yoweroyimboro ingoro hahangetenggo. Ene yengo Awaye sambono oorooteku, ngundo ene kuri gome ingowo. Ye komo sono, oowari, towikumba nguya yengo rogono nenengo ngundiro yowanggo. Anutdo ngundiro ingoote.
23391	MAT 7:6	Nga mande adingayi gura. Ye oo kundingiyi, ngu se, bo ma yunowero. Ye oo ngundiro gome gome bo yunowonggoku ngu, asa, sodedomangge ene bodo yomburiyoro, wongooni utoni, ngundo yowoorengoro yokiwa. Ngundiro nangge, oni gura Anutro Mande Keta Mesarango ngu naru bidodo ngu ma yootoningga ngu, asa, ye ene yokoyi. Ngundiro eyingo.
23394	MAT 7:9	Ngundiro nangge, oni gura nangonimbo oomanongoyingomboro etoni ngu, eweyimbo digiga inowa bine? Kini.
23406	MAT 7:21	Nguro ngu, oni guminggado ngu noorengo Anut Oo Bidodo Simbunani etenggoku, ngu gumi nenengo kini. Kini, oni ngu enengo bingamiye okooro, ene Anut oowooyi nguro ma ingoro tetenggoku ngu, ene Anutro sambo endemo enengo oni simoo bare soboyerooteku, nguno ma uwanggo. Ene oni gura Awane sambo endemo oorooteku, ngu gome keyoro ngu, asa, Awane kenowa.
23411	MAT 7:26	Ngundiro nangge, oni gura noro mandene ingoro ma keyoro, ene oni ingonduduni kini ngundiro. Ene ya yeweroyi ngu ingondudu kini. Nguro ene ya nonggini ngu mere setoni, mera newendemo amuno ma uyingo. Kini, ene ya ngu mera sanganimo nangge yeyingo. Ngundiro nguro, sono doogo urungga omburo, sono mewuyi urungga tetoni, ngu enengo yangga ngu yanggango kini, nguro sodedomangge tookero sorewa. Yo, hamoo oorengo, ngu tookero, sorero yomburiyomukowa. Ero eyingo.
23413	MAT 7:28	Yisasro mande ngu kinitetoni, oni simoo bare oowooyingga oorengo enengo mandeni etuyerowoku, ngu ingoro, ene soriyokoro hamoo ingowonggo. Ndadiro nguro, Yisasdo mandeningga ngu wesiyoro eteku, ngu mamana mande etuyeroyingo onindo etenggoku, ngundiro ma wesiyoro eyingo. Kini, Yisasdo mande oni simoo bare yunowoku, ngu yanggango oorengo eyingo.
23418	MAT 8:4	Asa, Yisasdo mande gura eyingo. Ge no manggone gome ingo! Ge oororo ngu, oni gurano gengo sayi yomosiyooteku, nguro ma ewero. Kini, ge sodedo ooroya, gengo gowege moondege Anutro wooro yeyingo oni kundingiyi ngu etuyero. Ene ge geyoro ingoro, gowege moondege sayi mete tero, ero ingoro ngu, kuri Mosesndo ewoku, ngundiya teyi. Ngundiya tetooga, oni simoo baredo geyoro, ataga gengo sayingge ngu mete tete. Ero ingowanggo.
23419	MAT 8:5	Yisas Kapeniyam endegano nguno utoni ngu, ngu naruno nguno, me oniro tabango ururu gura nguro me oni ngu onibi kandegura (100), ngundiromu ngu soboyerooteku ngu, ngundo Yisasno omburo, ngandiro sumoo eyingo.
23431	MAT 8:17	Kuri Anutro ingondudu eyingo oni oowooyi Ayisaya, ngundo Yisasro mande ngandiro nakangoro eyingo. Enendo enesu nangge sayinani bidodo andangero yokoro, ene noorengo sayi gura gura kuri koorowooro oorowuyingo. Ero eyingo. (Ayisaya 53:4)
23434	MAT 8:20	Ngundiro etoni, asa, Yisasdo mande gumi eyingo. Diguno se koki oorootenggoku ngu, ene kengeweroyi musiyo moore. Ngundiro nangge, nu nguya takiyedodo moore. Ene no, Anutro Nangoni Oni Kirarongo, ngu wereweroyi musiyo hamoo oorengo kini, ero eyingo.
23454	MAT 9:6	No nenengo etuyeroro ewero. No Anutro Nangoni Oni Kirarongo ootooro, yanggangonedodo no mete merako ngano oni bidodoboro mbumbuwa andangero yokoro, kabetewano, ero eyingo. Arisa, ene ngu oni kekandeyi kuri kumooyingongga nguya eyingo. Ge ootoogeya, gengo yaba yoya, gengo yano u. Ero eyingo.
23460	MAT 9:12	Yisasdo ngu mandega ngu ingoro, mande gumi eyingo. Oni sayi kini ngu, sayi mambu yomosiyoweroyi Doguta onino nguno ma oorowuwanggo. Kini, oni sayidodo, ngundo nangge Dogutano oorowuwanggo, ero eyingo.
23461	MAT 9:13	Kuri Anutro ingondudu eyingo onindo nakayanggano nguno Anutro eyingo. Nondo ngu nowoondoye ebe ino ino teweroyi muringga, nguro gome ingooteno. Ngu muringga, ngundo nono wooro yeweroyi, ngu dagate. Ero eyingo. (Hoseya 6:6) Ene mande soweyoro gura eyingo. Ye Anutro ingondudu eyingo oni nguro mande ngu gome ingoyi, nguro damoni ndadiro? Ngundiro nangge, no oni nenengomboro nangge ma ombuyingo. Kini, no oni mbumbuwadodomu negoyerowero nguya ombuwono. Ero eyingo.
23464	MAT 9:16	Yisasdo mande adingayi eraya yunoro, ngu etuyeroro, muri keta ko muri kurimi ngu ma yowuruwoowero. Ngu ngandiro: Oni kumba sosowo ketangga yoro, ngundo nengguro kurimingga nguro witu ma ukingoro webisiyowanggo. Ene ngundiro tetoyi ngu, ngu kumba sosowoongga, witu ukingowonggoku, ngundo nengguro ko omboongewa. Ketanggakundo kuriminggaku omboongetoni, nguno witu urungga tunootewa.
23483	MAT 9:35	Ngu naruno nangge, Yisasdo ende bidodomo endeyoro, Yudaro yowuru yano uro, simoo bare etuyeroro, Anutro Mande Keta Mesarango wesiyoro yunoro, oni simoo bare yowoosooro, Anutro mande muriningga, ngundo enengo oni simoo bare soboyerooteku, nguno utoyi, ene nowoondoye hamoo teweroyimboro. Ngundiro tero, ene oni sayidodomu, ko, sayi gura gura nguya yomosiyeroyingo.
23488	MAT 10:2	Yisasro kirikiri oni ngu ngandiro: Sayimon oowooyi gura Pita, ko, enengo koneyo Enduru; Yemus ko Yon ngu Sebedi simoongo; Pilip; Batolomeyu; Tomas Matiyu, ngu digi beye yoweroyi oningga; Yemus ene Alipiyasro nangoni; ko Tadiyas; Sayimon, nguro muri ngandiro: enengo mera, ngu mera gura onindo, sobowooweroyi ingonduduni kini oorengo. Ko Yudas Iskariyoot ngu oningga, ngundo damodamoni tero, Yisas mundi oni kandeyemo yeyingo.
23492	MAT 10:6	Kini, ye Iserel oni simoo bare nangge nguno oorowuyi. Ene Sipsip, ngundo enengo oore yokootenggoku ngundiro.
23496	MAT 10:10	Ye kasi, ko towi eraya, keye goweyi eraya, ko usudogo gura, ngu ma yowero. Kini, oni endemo oorootenggoku, ngundo mete oo bidodo yunoro hoorooweyerowanggo.
23501	MAT 10:15	Nondo yeno hamoo eteno. Kootuyisina, oni simoo bare wirikoyeroweroyi naru urunggano, ngu Anutdo ngu endemo oni simoo bare ngu kowuri urungga oorengo yunowa. Ngu endemo kowuringga yunoyingo, ngundo oni simoo bare Sodom ko Gomora ende erayagano kowuringga, ngu dagate. Ero eyingo.
23502	MAT 10:16	Yisasdo mande gura eyingo. Ye gome ingonda teyi! Nondo ye Kristen oni, Sipsip ngundiro ngu soweyerootoowe, se koki kewooroyemo oorowuwanggo. Ye sirero muri keyoyi. Ene ingondudu urungga tero, oo gome kenoro ingoro, oo tewero ingooteku, ngu tete. Ye nu mumu kondiriro muri nguya keyoya, ngunonggo muri biyomi teweroyimboro, ngu ma ingowero.
23504	MAT 10:18	Ye nono oni nowoondoye hamoo tetoyi, nguro enendo ye yodowooro, Gabuman oni, ko, merako oni koreteyingo tabango urungga, ngu doongeyemo ombuwanggo. Ngundiro nguro, ngu naruno, ye Anutro Mande Keta Mesarango ngu onino, ko oni sowe gura gura Yuda oni kini, nguno nguya wesiyoya yunoyi.
23506	MAT 10:20	Yengombo ngu oo ngu ma wesiyoro ewanggo. Kini, Anutro Yuka Kundingiyi, ngundo nangge ingonduduyemo etoni ewanggo.
23507	MAT 10:21	Kowuri naruno, oni gurado koneyo dowooro, oo wirikoweroyi musiyomo ooretoni, ureyi kumoowa. Ngundiro nangge, eweyimbo nguya nangonimo ngundiro tetoni, simoongombo ewenemi nguya ngundiro tewa.
23509	MAT 10:23	Oni simoo bare ende gurado yomburiyerowero tetoyiga ngu, ye ende gurano sodedo sayi. Ngu endemo oni ngundo nguya muri biyomi yeno tetoyi ngu, asa, ye ende gurano sobiyoya sayi. No yeno hamoo oorengo eteno. Ye Iserel ende bidodomo ko ngundiro ngu ma temukoyingomo, no Anutro Nangoni Oni Kirarongo ko omburo yoyowano.
23514	MAT 10:28	Ene ye oni goweye moondeye ureyi kumootenggoku, nguro ma sosorewero, ndadiro nguro, ene gaboye nguya mete ma ureyi kumoowa. Kini, ye komo Anutro nangge sosoreyi. Ngundo ngu, ene mete moondeye gaboye nguya erayadodo Setanro ende biyomi, de nombo ma kumooweroyi, nguno ye oorongooyerowa.
23520	MAT 10:34	Ye ngandiro ma ingondudu tewero, no merako ngano ebe yeni, kumoowero ombute, ero, ma ingowero. Kini, no ebe yewe kumoowero ma ombuyingo. No duge ngu Anutro mandeni ngundiro ngu yoro ombuteno.
23533	MAT 11:5	Ye ooroya, Yonno ngandiya eyi. Oni doongeyi kiringomu ngu ataga doongetetoyi; oni keye biyomimu ataga gome endeyootoyi; gorimambudodo oni enengo goweyi ataga metemi tetoyi; oni sodeye tuwoomu ngu mande ingootoyi; oni kuri kumooyingomu ataga ootoogetoyi; angoyi oni Anutro Mande Keta Mesarango ataga ingootenggo.
23535	MAT 11:7	Arisa, Yonro kirikiri oniku ngu ingoro, ene sayingo. Ngundiro tetoyi, Yisasdo oni simoo bare kewooroyemo, Yonro mande eyingo. Ye kuri oni kini kingo merako oorowuwonggoku, nguno ndawu ooga kenowonggo? Ye, bine, doogobo kumuku nungo umamingootoni, kenowero oorowuwonggo, bine? Kini, ye nguno ndawu ooga kenowero oorowuwonggo? Ye bine, oni gurado nengguro gomengga tetoni, ngu kenowero oorowuwonggo, bine? Kini, oni nengguro gome gomemu tetenggoku ngu, ene mera oni sobosobo koreteyingo urungga, ngundo yano nangge oorootenggo. Asa, ye nono eyi. Ye nguno ndawugaro oorowuwonggo? Anutro ingondudu eyingo oningga kenowero oorowuwonggo, bine? Yo, no yeno hamoo eteno. Yon, ngu Anutro ingondudu eyingo oni, ngundo Anutro ingondudu eyingo oni gidega ngu dagayeroote.
23541	MAT 11:13	Anutro ingondudu eyingo oniku, mamana mandeno nguya, ko sonoyeroyingo oni Yon nguya, ngu bidodo nga narunggano ngano, Anutdo noore ko yoyoweroyi oni Krayis soweyootoni ombuweroyi, nguro mande eyingo.
23547	MAT 11:19	Ene Anutro Nangoni Oni Kirarongo nondo omburo, oowari nero, Wayin sono bodaga netoowe, enendo neyoro etenggo. Nga oningga nga oowari urungga oorengo, rogoyimo neweroyi, ngu dagaro nete. Ngundiro nangge, ene Wayin sonoyi nguya urungga rogoyimo neweroyi, ngu dagaro nete. Ene Gabuman digi beye yoweroyi oni ko mbumbuwadodo oni nguya nguro dobooye. Ero eyingo. Ene Anutro ingondudu gomengga, onindo ngu kenoro, ngandiro ingootenggo. Anutro simoo bare, ngundo muri gome nenengo ngu keyootenggoku, ngundo simoo bare gidarega etuyerootoyi, kenoro etenggo. Hamoo oorengo, Anutro ingoyingoni gomengga nga ngu, nenengo oorengo. Ero etenggo.
23549	MAT 11:21	Ye Korasin, ko, Betisayida ende erayaga nguno simoo bare oorootenggoku, yengo nondo nowoondoyi teyunooteno! Nondo Tayiya ko Sayidon ende erayaga, nguno simoo bareno muri songo oorengo gura onindo ma teweroyi, ngu nondo yengo endemo tewonoku, ngundiro eneno tetoowe ngu, asa, ngu ende erayagano oni simoo bare, ngundo ngundiro oo kenoro, nowoondoye kowuri ingoro, nguro ene sodedomangge nowoondoye yowoorengoro, noro hamoo ingowanggo.
23550	MAT 11:22	Asa, no yeno hamoo eteno. Kootuyisina, oni simoo bare wirikoyeroweroyi naru urungga nguno, yendo kowuri yowanggoku, ngundo Tayiya ko Sayidon oniro kowuriye tunootewaku ngu dagaro yowanggo.
23551	MAT 11:23	Arisa, ataga, no ye Kapeniyam endemo oni yeya eteno. Yengombo ingootenggoku, yengo ende ngundo ende bidodo merako oorootenggoku nga dagayeroote, bine? Ngundiro nguya kini. Anutdo ye yoyoro, Setanro ende biyomi de nombo ma kumooweroyi, nguno oorongooyerowa. Oni gurado Sodom endemo, muri songo oorengo gura onindo ma teweroyi, nondo ye kewooroyemo tewonoku ngu, arisa, ataga Sodom endega ngundiro oruwa.
23552	MAT 11:24	Ene no yeno hamoo eteno. Kootuyisina, oni simoo bare wirikoyeroweroyi naru urungga nguno, yengo kowuriye yowanggoku, ngundo Sodom oniro kowuriye tunootero, ngu dagawa. Ero eyingo.
23555	MAT 11:27	Yisasdo mande gura eyingo. No Awanembo oo bidodo nunowo. Awando nangge enengo Nangoni ingoote. Ngundiro nangge, Nangonimbo nangge eweyi ingoote. Yo, Anutro Nangoni, ngundo eweyi ingoro, ene Anutro Mande Keta Mesarango ngu oni simoo bareno wesiyoro yunowo. Oni gidarega nowoondoyemo hamoo tewanggoku ngu, Nangoni kuri rogoyerowoku, ngu oni ngundo Awa nguya ingootenggo.
23562	MAT 12:4	Dewit ko enengo me oni Yudaro towimbo ya kundingiyi ngu newendemo uro, oomanongoyingo kundingiyi ngu yoro neyingo. Ngu oomanongoyingo kundingiyingga, enendo neweroyi kini. Kini, ngu Anutro wooro yeyingo oni kundingiyi, ngundo nangge neweroyi.
23565	MAT 12:7	Kuri, Anutro mandeno ngandiro eyingo. Anutdo no wooro kundingiyi nguro ma oni oni tero, ene nowoondoyi teweroyi nguro gome ingoote. Ero eyingo. (Hoseya 6:6) Ye nga mandega ngaro damoni gome ingoro ngu, asa, ye oni mbumbuwa ma tetenggoku ngu, ma kowuri yunowanggo.
23566	MAT 12:8	Yo, hamoo, no Anutro Nangoni Oni Kirarongo nondo Sabat nguro Simburi urungga. Ero eyingo.
23571	MAT 12:13	Ngundiro ero, ene yowoorengoro, oni kandeyi biyominggakuya eyingo. Kandege yoonenengo. Etoni, ene ingoro, ngundiro tetoni ngu, kandeyi biyominggaku kandeyi metemi gidarega ngundiro tunooteyingo.
23576	MAT 12:18	Nga oningga, noro ko oni oorengo, nondo kuri sunggi yewono. Nondo nguro gome ingoro, nowoondone ene inooteno. Nondo nenengo Yuka Kundingiyi ngu oninggano ngu newendemo yetoowe, ene noro muri nenengo oni simoo bare mera bidodomo wesiyoro ewa. Ene rongge sambi manggaru ma tetoni, oorekononggo manggowo ngguyi ma ingowanggo. Ene oni nowoondoye yanggango kini ngundi kowuri ingootenggoku, ngu nowoondoyi teyunoyi. Ataga, ene ngundiro ko teteku ngu, kootuyisina, wirikoweroyi naru wengamo, nguno nowoondoyi teweroyi muri nenengo ngu simoo bare doongeyemo tunootero, muri songo dagayerowa. Ngundiro nguro, oni simoo bare mera bidodomo nowoondoyemo hamoo tero, ene nangge sobowoowanggo. Ero eyingo. (Ayisaya 42:1-4)
23582	MAT 12:24	Parisi onindo simoo barero mande ngu ingoro, ene Yuka Kundingiyi nguya, kootuyisina mande eyingo. Ngu Yisasga ene mbooro biyomi oweteku, ngu mbooro biyomi nguro tabango urungga, Beyelesebab Setan, ngundo yanggango inootoni, ko tete. Ero eyingo.
23587	MAT 12:29	Ngundiro nangge, no mande adingayi gura yeno eteno. Oni gura ene mete oni yanggango guraro yano kingo uro, oo sitowini andangero yowa, bine? Kini, ene koretero komo ngu oni yanggangongga ngu utombo gome gosiyoro yokoro, ngunonggo ene mete yanimo uro, oo sitowini bidodo andangero yowa.
23589	MAT 12:31	Ngundiro nguro, no yeno hamoo eteno. Yengo mbumbuwa bidodo, ko Anut kootuyisina ero, yomooyinoro mande biyomi etoyi, nguro ye nowoondoyi tero, yowoorengootoyi ngu, asa, Anutdo kowuriye andangeyunoro kabetewa. Ene oni gurado Anutro Yuka Kundingiyi nguya kootuyisina mande biyomi ewaku, ngu nangge, Anutdo nguro mbumbuwa ma andangero kabetewa.
23590	MAT 12:32	Yo, oni gurado no Anutro Nangoni Oni Kirarongo kootuyisina mande biyomi ero, Anutno sumoo yemboongero, ewaku ngu, Anutdo nguro mbumbuwa andangero kabetewa. Ene oni gurado Anutro Yuka Kundingiyi kootuyisina mande biyomi ewaku ngu, ngu nangge Anutdo nguro mbumbuwa ma andangero kabetewa. Ngu mbumbuwaga ngu sugi sugi oruwa, ero eyingo.
23591	MAT 12:33	Yisasdo Parisi oniya eyingo. De metemingga ngu gome enggewa. Ngundiro nangge, de biyomingga ngu engge biyomi tunootewa. Koretero, oni de tanggori kenoro, ingoro, ene de metemi ngundi biyomi, bine, ngu ingowa.
23597	MAT 12:39	Ene ngundiro etoyi, Yisasdo mande gumi eyingo. Ye merako oni oorootenggoku nga, ye ingonduduye biyomi ingoro, sebobarese muringga ngu tero, ngunonggo Anutno nowoondoye hamoo ma tero, muri songo gura onindo ma teweroyimu, ngu kenowero, nono erorootenggo. Ataga, nondo yeno sunggi gura ma tetoowe kenowanggo. Kini, nondo ngu Anutro ingondudu eyingo oni kurimi Yona, nguro sunggiga ngu nangge ewano.
23598	MAT 12:40	Yo, kuri Yona iso urungga oorengo ngu kawuyi newendemo sa suwoo kabusa, nguno oriyingo. Ngundiro nangge, no Anutro Nangoni Oni Kirarongongga nguya sa suwoo kabusa, mere newendemo ngu oruwano.
23600	MAT 12:42	Kuri, Anutdo Yuda merako oni sobosobo koreteyingo urungga, Solomon, ngu ingondudu urungga oorengo inoyingo. Nguro ngu, merako bare sobosobo koreteyingo urungga, ngundo Solomonro ingondudu urungga ngu ingowero, nguro ngu enengo mera oriroko biyomimu ngu yokoro, yade yade mayero, enendo ingondudu urunggaku ingoyingo. Ene ye kewooroyemo, oni gura (Yisas) oorooteku, ngundo Solomonro ingonduduni, ngu dagate. Ene ye ngu kenoro, nowoondoye hamoo ma yowoorengootenggo. Arisa, ngu bare sobosoboga nguya naru wengangga nguno omburo, dikaro, yengo mande muri biyomi tewonggoku, ngu bidodo yengo goweye sanggawero mande yanggango oorengo ewa. Ero eyingo.
23603	MAT 12:45	Arisa, ene oo ngundiro kenoro oororo, mbooro biyomi kandegura gidemboro eraya yoyoro, omburo, yano uro, eneya oriyingo. Enengo dobookuriyi, nguro muri biyomi oorengo, ngundo koreteroga muri biyomi tewoku, ngu dagate. Kuri ngu oningga biyomi oruwoku, ataga, ene biyomi oorengo urungga ooroote. Ngundiro nangge, oni muri biyomi merako ngano tero oorootenggoku, ngundiro tewanggo. Ero eyingo.
23615	MAT 13:7	Oo yuwooyi gidarega utoo so sanggiridodomu, kakari dimoo uto oo kewoorokono soreyingo. Kakari dimoo uto sanggiridodomu oorero, ngundo doobengoro wiriyoyingo. Ngundiro tetoni, nguro ma enggeyingo.
23618	MAT 13:10	Kootuyisina, Yisasro kirikiri oniku eneno omburo, sumoo eyingo. Ge ndawugaro nguro, mande adingayi nangge oni simoo bareno ete? Ero eyingo.
23620	MAT 13:12	Ngundiro nangge, oni gura Anutro Mande Keta Mesarango ingoro, ngu dowootoni, Anutdo oo gura soweyoro, ingonduduni oowooyingga inowa. Ngundiro nangge, oni gura Anutro Mande Keta Mesarango ngu ma dowooro, ene koretero yowoku ngu nangge dowoororuwaku ngu, asa, Anutdo ngu nguya andangero yowa.
23625	MAT 13:17	Asa, no yeno mande yanggango eteno. Kuri, Anutro ingondudu eyingo oni, ko, oni gidarega nowoondoyemo hamoo teyingomu, ngundo nowoondoye bidodo yengo ataga kenootenggoku, ngu kenowero ingowanggo. Ene yendo Mande Keta Mesarango ataga ingootenggoku, ene nguya ingowero hahangewonggoku, nguro ngu, ene ereremo kini. Ero eyingo.
23631	MAT 13:23	Oo yuwooyi mera gomemo soreteku ngu, ene oni simoo bare gidarega ngu, ene Anutro mande ingoro, yoro, gome dowooro, gome enggewanggo. Yo, oni Anutro Mande Keta Mesarango ngu ingoro, nowoondoyemo gome siriyoyingo. Oo gidarega engge oowooyingga oorengo (100), gidarega engge rogomo nangge (60), ko gidarega engge bodaga nangge (30). Ero eyingo.
23634	MAT 13:26	Kootuyisina, Rayis yuwooyi ko so biyominggaku nguya yowuruwooro ooreyingo.
23637	MAT 13:29	Ene ngundiro sumoo etoyi, enendo mande gumi eyingo. Kini, yendo so biyomi gumooro nguno ngu, Rayis nguya gumoowanggo. Ngundiro nguro, erayadodo yokootoyiga nguno oriri. Kootuyisina engge mandoni yeyingo narunogogo, ngu koyi teweroyi onino ewano. Yendo koretero so biyomimu gumooro kaweroyimboro witumooyi. Ene yendo Rayis yoro, noro oowariro yano yowuruwooro, wata yewanggo. Ero eyingo.
23645	MAT 13:37	Yisasdo mande ngundiro ingoro, ene mande gumi eneno eyingo. Oni gura kono oo yuwooyi metemi kuriyowoku ngu, ngu no Anutro Nangoni Oni Kirarongo, ngu no ngundiro.
23649	MAT 13:41	No, Anutro Nangoni Oni Kirarongo, Anutro sambono oni ngu soweyerootoowe, omburo, ngundo oni simoo baredo oni gidega yowoosooro, mbumbuwa tetenggoku oni ngu oweyeroro, ko, oni muri biyomi tetenggoku nguya oweyerowa. Oweyerootoyi, Anut Oo Bidodo Simburi Simbunani, ngundo endega enengo oni simoo bare soboyerooteku, ngu newendemo ma uwanggo.
23651	MAT 13:43	Ngundiro naruno, oni biyomi Setanro endemo oruwonggoku, oni nowoondoyemo hamoo teyingo ngu Anut Oo Bidodo Simburi Simbunani, ngundo endega enengo oni simoo bare soboyerooteku, nguno sugi sugi oruwanggo. Ngu ende gomenggano nguno, Kristen oni simoo baredo muri nenengo oorengongga, ngundo himi ogisa ngundiro oruwa. Oni sodeyidodo tetoningga ngu, ene nga mandega nga gome ingoni. Ero eyingo.
23652	MAT 13:44	Anutdo endega nguno enengo simoo bare soboyerooteku, ngu digi beye oowooyingga oorengo ngundiro. Ngu digi beye ngu Kesdodo mere newendemo oongooyingo. Naru gurano, oni gurado ngu kenoro, enebana ko yoro, mere gumisina doobengoro oongooyingo. Ngundiro tero, ene oni oni tero, sodedomangge oororo, enengo sitowi bidodo oni yunootoni, uriyootoyi, nguro urini yoro, oororo, ene mera simburimo mera ngu uriyoyingo.