23233	MAT 1:20	Ja̱je cuasaquë paꞌina, Ëjaë hui̱ñaëpi i̱te huëo hue̱ꞌñajaꞌa ñaini capi: “José David tsëcapë aquë, Maríare caꞌramaꞌë paꞌijë̱ꞌë, nëjore deꞌhuani paye. I̱o paja̱ꞌquë cato Maijaꞌquë joyo tse̱quë api.
23234	MAT 1:21	Tsihuaëꞌni paja̱ꞌcoa. Pacona, i̱ mami Jesure sëojë̱ꞌë, huasoquëre. Ja̱je hueꞌequë paꞌija̱ꞌquë api, i̱ pa̱ire coꞌaye yoꞌocohuaꞌire huasoja̱ꞌquë sëte.”
23240	MAT 2:2	Ja̱ohuaꞌipi dani se̱iꞌë: “¿Jerore paꞌiquëꞌni, judío pa̱i Ëjaë yure co̱asiquë? Jeto ë̱së mëi te̱ꞌtepi ñahuë, i̱ maꞌñocore. Ja̱je ñani daëꞌë, i̱te doꞌre jaꞌrujë se̱ñuꞌu cajë i̱ñona.”
23241	MAT 2:3	Cajëna, pa̱i ëjaë Herodes asani ai cuasapi, ¿me yoꞌoseꞌere cayeꞌni? caquë, cuiꞌne siꞌa Jerusalén paꞌicohuaꞌi ai cuasahuë, i̱tire asani.
23242	MAT 2:4	Ja̱ maca pa̱i ëjaë siꞌaohuaꞌire soipi, Maijaꞌquë huëꞌe ñacaicohuaꞌi ëjaohuaꞌire cuiꞌne cua̱ñeseꞌe pa̱ire yeꞌyacohuaꞌire. Soini se̱ni asapi, ja̱ohuaꞌire, ¿jerona Cristore co̱a ja̱ꞌñe ca nëoseꞌe paꞌiquëꞌni? caquë.
23245	MAT 2:7	Cajëna, asani ja̱ maca Herodes Magos huaꞌire yahuerepa soini i̱ohuaꞌiseꞌere se̱jiꞌi, ¿je yëhua maꞌñoco ñaina, ñareꞌni? caquë.
23246	MAT 2:8	Se̱ni asani ja̱ maca Belénna ja̱ohuaꞌire jëjo saoquë capi: “Saijë̱ꞌë. Ja̱rona sani asajë̱ꞌë, deꞌoyerepa tsihuaꞌë paꞌiyere paꞌire pamaꞌquë. Ja̱je i̱ni ti̱ꞌasicohuaꞌi pani yëꞌëre dani quëajë̱ꞌë. Yëꞌëje̱ sani doꞌre jaꞌruquë se̱jasiꞌi, i̱te.”
23251	MAT 2:13	Ja̱ohuaꞌi Magos saisi jeteyoꞌje Ëjaë hui̱ñaëpi huëo hue̱ꞌñajaꞌa ñani Josére capi: “Huëni tsihuaꞌëre cuiꞌne pëca jaꞌcore sai sajë̱ꞌë, Egípto yejana. Ja̱rona sani pëajë̱ꞌë, yëꞌëpi yeque yoꞌoye paꞌito caëna, yoꞌoja̱ꞌquë. Yure cato Herodespi tsihuaꞌëre huani je̱osiꞌi caquë coꞌeja̱ꞌquë api. Ja̱ doꞌire saijë̱ꞌë.”
23253	MAT 2:15	Ja̱rote paëꞌë, Herodes ju̱ꞌi macaja̱ꞌa. Tsoe aquë Maijaꞌquëre quëacaiquëpi Ëjaëpi caquëna, toyapi: “Egíptopi yëꞌë mamaquëre soihuë” ja̱ toyaseꞌepi ti̱ꞌaëna, ja̱je yoꞌohuë.
23258	MAT 2:20	“Huëni tsihuaꞌëre mëꞌëpi co̱ani, cuiꞌne pëca jaꞌcore huëoni coꞌijë̱ꞌë, Israel yejana. Tsoe tsihuaꞌëre huajo yëjë paꞌisicohuaꞌi ju̱ju sahuë.”
23261	MAT 2:23	Ja̱rona ti̱ꞌani Nazaret huëꞌe daripëna pëapi. Ja̱je yoꞌoquëna, Maijaꞌquëre quëacaicohuaꞌi ca nëojë paꞌiseꞌe ti̱ꞌapi, “Jesús Nazareno paꞌija̱ꞌquë api” caseꞌe.
23263	MAT 3:2	Ñeje caquë: “Maꞌtëmo cua̱ñeñe jaꞌyere paꞌiji. Ja̱ doꞌire ja̱ꞌrë cuasaseꞌe je̱oni po̱nëjëꞌë.”
23268	MAT 3:7	Ja̱je yoꞌoquëna, jai pa̱i fariseohuaꞌi cuiꞌne saduceohuaꞌi co̱ni oco do cua̱ñoñuꞌu cajë daijëna, Juanpi ñani capi, ja̱ohuaꞌire: “¡A̲ña tsëcapë acohuaꞌi! ¿Nepi mësarute quëareꞌni, Maijaꞌquë nejoñe, ti̱ꞌañere jëajë̱ꞌë, cajë?
23273	MAT 3:12	Tsoe i̱ jë̱tëpi pala ca̱jiji, trigo ne deꞌhuaquë joroseꞌe ti̱rona huahueja̱ꞌcore. I̱ti ca̱re paseꞌe huëꞌena deꞌhuaquë, i̱ti joroseꞌe se yayamaꞌa toana ëoja̱ꞌquë api.”
23275	MAT 3:14	Ja̱je daquëna, Juan duꞌru macarepa coepi, doye. Ja̱je coequë capi, Jesure: “Yëꞌëpi mëꞌëni do cua̱ñoꞌñe paꞌi aꞌë. ¿Me yoꞌoquë yëꞌë quëꞌrona daquëꞌni?”
23276	MAT 3:15	Caquëna, Jesús i̱te capi: “Yureseꞌe ja̱je paꞌija̱quë. Coa Maijaꞌquë yëyeje̱ paꞌye yoꞌoye paꞌiji.” Caëna, ja̱ maca Juanpi sehuoni dopi.
23278	MAT 3:17	Ja̱ maca maꞌtëmopi yëꞌoseꞌe ñeje pi̱siquëna, asahuë: “Iquë api, yëꞌë mamaquë. Ja̱ëni sihuaquë paꞌiyë.”
23281	MAT 4:3	Ja̱ maca huatipi Jesure tsio dani neñasiꞌi caquë capi: “Maijaꞌquë mamaquërepa pani iye quë̱na pë̱are pan deꞌhuajë̱ꞌë.”
23282	MAT 4:4	Ja̱je caquëna, Jesupi i̱te sehuopi: “Toyaseꞌe caji: Coa pan a̱iñe mañapi paꞌiye peoji, pa̱i. Coa ai jerepa Maijaꞌquë cayere yoꞌoyepi paꞌiye paꞌiji.”
23284	MAT 4:6	Cuiꞌne ja̱rona capi, i̱te: “Maijaꞌquë mamaquërepa pani i̱ñopi to̱mejëꞌë, yejana. Toyaseꞌe caji, ñeje: Maijaꞌquëpi i̱ hui̱ñaohuaire cua̱ñeina, jë̱ñapi tse̱ꞌe pajëna, quë̱na pëna i̱ quë̱o jaꞌhua aꞌsi to̱meñe peoye to̱mejaꞌquë api.”
23285	MAT 4:7	Caquëna, Jesupi i̱te sehuopi: “Yequë hue̱ꞌñapi toyaseꞌeje̱ caji: ‘Mëꞌë Ëjaë Diusure neñasiꞌi caquë yoꞌomaꞌë paꞌijë̱ꞌë.’ ”
23287	MAT 4:9	I̱ñoquë capi, i̱te: “Yëꞌëpi mëꞌëre siꞌaye iyere i̱sisiꞌi, mëꞌëpi yëꞌëni doꞌre jaꞌruni deꞌoquëre pani caquë paꞌito.”
23288	MAT 4:10	Caquëna, ja̱ maca Jesupi i̱te capi: “Saijë̱ꞌë, Satanás. Toyaseꞌe caji: Mëꞌë Ëjaë, Diusuni deꞌoquëre paꞌni caquë sihuajë̱ꞌë. Cuiꞌne ja̱ëseꞌere teꞌire necaijë̱ꞌë.”
23293	MAT 4:15	“Zabulón cuiꞌne Neftalí yeja paꞌicohuaꞌipi, Jai tsiaya të̱ꞌtëpa maꞌa paꞌicohuaꞌipi, Jordán tsiaya je te̱ꞌte paꞌicohuaꞌipi, Galilea judío pa̱i peo hue̱ꞌña paꞌicohuaꞌipi.
23294	MAT 4:16	Nea hue̱ꞌñare paꞌisicohuaꞌipi Jaiye miañere ñahuë. Cuiꞌne ju̱ꞌiñepi tëhuosicohuaꞌi paꞌisicohuaꞌini, Miañere papi ñata saopi.”
23295	MAT 4:17	Ja̱ maca Jesús quëa huëopi, ñeje caquë: “Ja̱ꞌnë cuasaseꞌe je̱oni po̱nëjëꞌë, maꞌtëmo cua̱ñeñe jaꞌyere paꞌiji.”
23297	MAT 4:19	Ja̱ maca Jesús capi, ja̱ohuaꞌire: “Tuijë̱ꞌë, yëꞌëni. Yëꞌëpi pa̱ire yoꞌecohuaꞌire nesiꞌi, mësarute.”
23306	MAT 5:3	“Joyo paꞌiye caraji cajë asacohuaꞌipi sihuacohuaꞌi paꞌiyë, Maꞌtëmo i̱ohuaꞌi tse̱co paꞌiye sëte.
23324	MAT 5:21	Mësarupi asahuë, mësaru aiohuaꞌire caseꞌe: ‘Huani je̱omaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare huani je̱osiquë pani paꞌito i̱ yoꞌosi doꞌire sa̱iñe paꞌiji cajë ña deꞌhuaye paꞌiji.’
23330	MAT 5:27	Mësarupi asacohuaꞌi aꞌë, tsoe caseꞌe: ‘Yequë nëjore yoꞌomaꞌpë paꞌijë̱ꞌë.’
23334	MAT 5:31	Ja̱ꞌnë tsoe caseꞌe paꞌiji: ‘Nëjore je̱oquë pani i̱ti je̱oco doꞌire quëaquë toyasi jaꞌhuare i̱siye paꞌiji.’
23336	MAT 5:33	Mësarupi asacohuaꞌi aꞌë, tsoe acohuaꞌire caseꞌe: ‘Mai Ëjaë ña hue̱ꞌñana care payë ca huesosicohuaꞌi cato ja̱re neñe paꞌiji, i̱ti ca nëoseꞌe.’
23340	MAT 5:37	Coa teꞌe nuñe cajë̱ꞌë, ‘jaëꞌë’ pa̱nitaꞌa ‘pa̱ñë’. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ai jerepa se tuajë caye cato huati aye aꞌë.
23341	MAT 5:38	Mësarupi asacohuaꞌi aꞌë, Moisés cua̱ñeseꞌe caye: ‘Yequë ñacoare nejocaiquë pani i̱ ñacoapi sa̱iñe paꞌiji. Cuiꞌne yequë cu̱jire tëto jëyoquë pani i̱ cu̱jipi sa̱iñe paꞌiji, cuiꞌne nejo cua̱ñoquë.’
23346	MAT 5:43	Cuiꞌne asacohuaꞌi aꞌë, mësaru tsoe caseꞌe: ‘Oijë̱ꞌë, mëꞌë cajeire, mëꞌëre oiquëni, cuiꞌne mëꞌëre sa̱ñope yoꞌoquëni oimaꞌë paꞌijë̱ꞌë.’
23349	MAT 5:46	Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mësarupi mësarute oicohuaꞌiseꞌere deꞌoye yoꞌojë paꞌicohuaꞌi pani, ¿Iquëre mësaru i̱si cua̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌni, ja̱ yoꞌosi doꞌipi? Curiquë paꞌi doꞌi se̱cohuaꞌi yoꞌoyeje̱ yoꞌosicohuaꞌi pani.
23350	MAT 5:47	Mësaru yoꞌje tsi̱seꞌere pëpajë yoꞌoni ¿I̱quere deꞌoye yoꞌoyeꞌni? Siꞌahuaꞌi Maijaꞌquëre sehuomaꞌcohuaꞌi yoꞌoyere yoꞌoni.
23360	MAT 6:9	Ja̱je paꞌina, mësarupi se̱cohuaꞌi pani ñeje se̱jëꞌë: ‘Maꞌtëmo paꞌiquë yëquë jaꞌquë, Deꞌoyere paꞌë caseꞌe paꞌija̱quë, mëꞌë mami.
23364	MAT 6:13	Yëquëre neñañepi daina, coa ñamaꞌë, coꞌayere esa nejocaijë̱ꞌë. Mëꞌë tse̱ aꞌë cua̱ñeñe, jerepa paꞌi paꞌiye cuiꞌne deꞌoyerepa, caraja̱iñe peoyerepa. Ja̱je paꞌija̱quë.’
23374	MAT 6:23	Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌë ñaco ca̱pi coꞌayere cuasaquë ñañe paꞌito, siꞌa mëꞌë ca̱pëje̱ nea hue̱ꞌñare paꞌiji. Ja̱je paꞌina, mëꞌë ñañepi neaꞌñere paꞌito, ¡ñaco ca̱ neañe jerepa neañe paꞌiji, yequeje̱!
23376	MAT 6:25	Mësarute cayë, ¿jere a̱ijaꞌcohuaꞌi aꞌni? ¿jere u̱cujë paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? pa̱nitaꞌa ¿jere ca̱ña juꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌni? cuasajë coꞌa ju̱ꞌimaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, caquë. Mësaru paꞌiyepi a̱o a̱iñe jerepa doꞌi quëꞌye aꞌë. Cuiꞌne ca̱pëpi ca̱ña jerepa doꞌi quëꞌye aꞌë. Ja̱je paꞌito ¿me airepa coꞌa ju̱ꞌiñeꞌni?
23378	MAT 6:27	Ja̱je paꞌina, mësaru aquë ¿nepi ai jerepa coꞌa ju̱ꞌi doꞌipi jerepa tsoaquë ai deꞌoja̱ꞌquë aꞌni?
23379	MAT 6:28	Ja̱je paꞌito ¿Me yoꞌojë ca̱ña juꞌiyere cuasajë coꞌa ju̱ꞌiñeꞌni? Ñajëꞌë, airo deꞌo joro mëañere, coꞌamaña ne maꞌñepi cuiꞌne oya maꞌñetaꞌa,
23381	MAT 6:30	Ja̱je taya je̱ꞌquë esa pani to̱meñetaꞌa Maijaꞌquëpi deꞌo joro su̱ñacaiji, se ñataquëna, toapi ëo ja̱ꞌñetaꞌa. Ja̱je paꞌina, mësaru pa̱ire pare sëte Maijaꞌquë jerepa deꞌoye ñacasipi. ¡Necaiye pa̱jaꞌquë api, cuasacohuaꞌi maña!
23382	MAT 6:31	Ja̱je paꞌito, coꞌa ju̱ꞌimaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, ‘¿i̱quere a̱ijaꞌcohuaꞌi aꞌni, cajë pa̱nitaꞌa i̱quere u̱cuja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni, cajë pa̱nitaꞌa i̱quere juꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌni?’ cajë.
23388	MAT 7:3	Ja̱je paꞌito ¿me mëꞌë yoꞌjei ñacoa juꞌi neꞌcua ña ti̱ꞌaëꞌni, mëꞌë ñacoa juꞌiconire jai so̱quë tsaroje̱ paꞌiore ña ti̱ꞌamaꞌquëtaꞌa?
23389	MAT 7:4	¿Me mëꞌë ñacoare so̱quë tiroje̱ paꞌiopi juꞌiona, ‘Dajë̱ꞌë. Dutacasiꞌi, mëꞌë ñacoa neꞌcua juꞌicore casiꞌni?’
23390	MAT 7:5	¡Coa caquë maca! Duꞌru macarepa mëꞌë ñacoa tiro juꞌiconi duta je̱oni, ja̱ maca deꞌoye ñaquë mëꞌë yoꞌjei ñacoa neꞌcua juꞌicoreje̱ dutacaiye paꞌiji.
23394	MAT 7:9	I̱que ë̱mëpi ¿Mësaru aquë mamaquëpi panre se̱ina, quë̱na përe i̱siquë paꞌiquëꞌni?
23395	MAT 7:10	Pa̱nitaꞌa ¿tsiaya huaꞌini se̱ina, a̱ñani i̱siquë paꞌiquëꞌni?
23396	MAT 7:11	Ja̱je paꞌina, cayë, mësaru ai coꞌacohuaꞌitaꞌa mësaru mamajëre deꞌo coꞌamañare i̱sicohuaꞌi aꞌë. ¡Ja̱je paꞌiye sëte mësaru jaꞌquë maꞌtëmo aquëpi ai jerepa deꞌo coꞌamañare i̱siye paꞌiji, i̱te se̱cohuaꞌire!
23406	MAT 7:21	Yëꞌë, ‘Ëjaë, Ëjaë’, cacohuaꞌipi siꞌaohuaꞌirepa maꞌtëmo cua̱ñe hue̱ꞌña cacamaꞌpë paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. Ja̱je paꞌina, yëꞌë jaꞌquë maꞌtëmo paꞌiquë yëye yoꞌocohuaꞌiseꞌe cacaja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë.
23407	MAT 7:22	I̱ti muꞌse ti̱ꞌasi maca jai pa̱i yëꞌëre caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë, ‘Ëjaë, Ëjaë, yëquë mëꞌë mamire quëahuë, cuiꞌne mëꞌë mamipi cajë huatiohuaꞌire eto saohuë, cuiꞌne mëꞌë mamipi cajë jaiye pa̱i yoꞌo ti̱ꞌa maꞌñe nehuë.’
23408	MAT 7:23	Ja̱je cajëna, yëꞌëpi quëaquë caja̱ꞌquë aꞌë, ja̱ohuaꞌire: ‘Ti ñamaꞌquë aꞌë, mësarute. Yëꞌë quë̱no maca paꞌimaꞌpë saijë̱ꞌë, coꞌayere yoꞌosicohuaꞌi.’
23412	MAT 7:27	Ja̱je huesëquë nesicopi, oconi tsiaña coꞌjeyena cuiꞌne, tutuyena, huëꞌe ta̱ni meaona, ¡ja̱ maca ai yoꞌoye pajiꞌi!”
23413	MAT 7:28	Ja̱je Jesús ca tëjisi maca pa̱ipi ai cuasahuë, ¿i̱ yeꞌyayere deꞌoyerepa yeꞌyaquëni cajë?
23416	MAT 8:2	Peꞌtejëna, ja̱ꞌju dahuë ju̱ꞌiquëpi Jesús quëꞌrona tsioja̱ni doꞌre jaꞌruni capi. “Ëjaë mëꞌëpi yëꞌëre ju̱ꞌi dahuë jujucaiye yëni necaijë̱ꞌë.”
23417	MAT 8:3	Ja̱je caquëna, Jesupi jë̱tëpi patoquë capi: “Yëyë, siꞌsi peoquë paꞌijë̱ꞌë.” Ja̱je ca maca ja̱ꞌju dahuë ju̱ꞌiquë paꞌisiquëpi tsoe deꞌoquë pajiꞌi.
23418	MAT 8:4	Cuiꞌne ja̱ maca Jesupi capi, i̱te: “I̱na, yecohuaꞌire quëamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. Coa Maijaꞌquë huëꞌere necaiquëseꞌere sani i̱ñojëꞌë. I̱ñoquë Moisés cua̱ñequë paꞌiseꞌere i̱sijë̱ꞌë, Maijaꞌquëna. Ja̱je yoꞌoquëna, siꞌaohuaꞌi ju̱ꞌi dahuë peoquë to̱mesiquëpi yoꞌoji, cuasajë ñajaꞌcohuaꞌire.”
23420	MAT 8:6	ñeje caquë: “Ëjaë, yëꞌë huëꞌe ñacaiquëpi yëꞌë joꞌyaëpi ju̱ꞌiji. Ti cuꞌimaꞌë cuiꞌne ai aꞌsi ju̱ꞌiji.”
23421	MAT 8:7	Caquëna, Jesupi capi, i̱te: “Yëꞌëpi sani jujusiꞌi.”
23422	MAT 8:8	Caquëna, Capitánpi sehuopi: “Coꞌaquë macaꞌë, Ëjaë, yëꞌë huëꞌena daimaꞌë paꞌijë̱ꞌë. Coa coꞌya ja̱ꞌñeseꞌe se cua̱ñejëꞌë. Ja̱je yoꞌouna, yëꞌëre necaiquëpi coꞌyaja̱quëre.
23423	MAT 8:9	Ja̱re yëꞌëpi ëjaëohuaꞌipi meñe cua̱ñesiquëpi paꞌiyë. Ja̱je paꞌitaꞌa yëꞌë soldado pa̱ireje̱ se meñe payë, yëꞌë cua̱ñecohuaꞌire. Yëꞌëpi ja̱ohuaꞌi aquëni ‘saijë̱ꞌë’ cato saiji. Cuiꞌne ‘daijë̱ꞌë’ ca maca daiji. Cuiꞌne yëꞌëpi yëꞌë joꞌyaëre ‘ja̱ro nejëꞌë’ caquë cua̱ñeru, yëꞌë cua̱ñeseꞌere nequë api.”
23424	MAT 8:10	Ja̱je caquëna, Jesús asani ta̱ꞌñerepa caquë aꞌni cuasaquë ñapi, i̱te. Ja̱ maca i̱te peꞌtecohuaꞌire capi: “Nuñerepa cayë, siꞌa Israel pa̱i ti peohuë, iquë cuasayeje̱ ta̱ꞌñe cuasacohuaꞌi.
23426	MAT 8:12	Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ti maꞌtëmo patiꞌñe paꞌiohuaꞌipi nea hue̱ꞌña hueꞌsena je̱ocosicohuaꞌi paꞌija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë. Ja̱ropi oijë cu̱ji qui̱ꞌcoja̱ꞌcohuaꞌi aꞌë.”
23427	MAT 8:13	Ja̱ maca Jesús capitánre capi: “Saijë̱ꞌë mëꞌë huëꞌena, mëꞌë cuasaseꞌeje̱ yoꞌoseꞌe paꞌija̱quë.” I̱ ja̱je ca maca i̱ joꞌyaë coꞌyasiquë pajiꞌi.
23431	MAT 8:17	Iye cato Maijaꞌquëre quëacaiquë Isaías caquë paꞌiseꞌepi ti̱ꞌaëna, yoꞌopi. Ñeje caseꞌepi: “I̱pi mai ju̱ꞌiñere hueꞌequë sajiꞌi cuiꞌne mai ju̱ꞌi dahuëje̱ jujucajiꞌi.”
23433	MAT 8:19	Caquëna, ja̱ maca cua̱ñeseꞌe yeꞌyaquëpi Jesús quëꞌrona tsio dani capi: “Yeꞌyaquë, coa siꞌa hue̱ꞌña mëꞌë saina, tuiye yëyë.”
23434	MAT 8:20	Caquëna, Jesupi sehuopi, i̱te: “Airo yai mañaje co̱ña pacohuaꞌi aꞌë, cuiꞌne pi̱ꞌaje i̱ohuaꞌi tsianoa pacohuaꞌi aꞌë. Ja̱je pacohuaꞌitaꞌare Pa̱i Mamaquë cato peoquë api, i̱ si̱opë tëoni pëa huajë hue̱ꞌñaje.”
23435	MAT 8:21	Caquëna, i̱ yeꞌyacohuaꞌi aquëpi i̱te capi: “Ëjaë, duꞌru yëꞌëtaꞌa yëꞌë jaꞌquëre ta̱jasiꞌi.”
23436	MAT 8:22	Caquëna, Jesupi sehuopi, i̱te: “Yëꞌëni peꞌtejë̱ꞌë, i̱ohuaꞌiseꞌe ta̱jajë ju̱ꞌisicohuaꞌire ja̱re cuiꞌne ju̱ꞌisicohuaꞌije̱ paꞌiohuaꞌipi.”
23439	MAT 8:25	Paꞌina, ja̱ maca i̱ yeꞌyacohuaꞌipi i̱te sani ne sëtojë cahuë: “¡Ëjaë, huasojë̱ꞌë! ¡Mai ea duꞌiyë!”
23440	MAT 8:26	Ca maca i̱pi sehuopi: “¿I̱na me yoꞌojë airepa caꞌrayeꞌni? ¡Mësaru, Maijaꞌquëpi nequë api, cuasayere aꞌri maña payë!” Cani huëni nëcani tuture cuiꞌne coꞌpoyere yoꞌomaꞌo capi. Ca maca jairapi ti yoꞌomaꞌcorepa deꞌo nëcoꞌë, tutuje̱ peoyerepa.
23441	MAT 8:27	I̱ohuaꞌipi ja̱re ñani ai cuasajë cahuë: “¿I̱queire paꞌni, iquë, ja̱ jerepa tutupi cuiꞌne jai tsiayapi asani sehuoquërepa?”
23443	MAT 8:29	Ja̱ohuaꞌipi ñani cuihuë, ñeje: “¿Me nesiꞌquë yëquëre jo̱sa yoꞌosiꞌi caquë daquëꞌni, Maijaꞌquë mamaquë? ¿Ja̱ yëꞌtaꞌa nejoñe ti̱ꞌamaꞌnë yëquëre ai yoꞌoyena, nejosiꞌi caquë daquë?”
23445	MAT 8:31	Ja̱je nëtëroja̱ijëna, asajë coꞌa joñoapi Jesure se̱ëꞌë: “Mëꞌëpi yëquëre eto saoquë pani, coa ñajëꞌë yequëseꞌe se̱sena cacaja̱ꞌcohuaꞌire.”
23446	MAT 8:32	Cajëna, Jesupi capi: “Deꞌoji, cacajë̱ꞌë.” Caëna, ja̱ maca ja̱ohuaꞌire paꞌisicohuaꞌipi, coꞌa joñoapi etani se̱sena caca maca se̱sepi të̱ꞌtëpaja̱ꞌa huaꞌque to̱mejë jairana dutu ju̱juhuë.
23450	MAT 9:2	Ja̱rote paꞌina, quëꞌquë dahuë ju̱ꞌiquëpi ca̱i saihuëre u̱ina, dahuë. Jujuquë api cuasajë yoꞌorena, ñani capi, ju̱ꞌiquëre: “Tsihuaꞌë coꞌya huajësiꞌi caquë yoꞌojë̱ꞌë. Mëꞌë coꞌaye yoꞌoseꞌe yurepi oi ne deꞌhuacaiyë.”
23451	MAT 9:3	Ja̱je caquëna, cua̱ñeseꞌe yeꞌyacohuaꞌi acohuaꞌipi cuasahuë: “Iquë Maijaꞌquëni cueꞌcuequë ja̱je caji cajë.”
23452	MAT 9:4	Ja̱je cuasajëna, Jesús asaquë capi, ja̱ohuaꞌire: “¿Me yoꞌojë mësaru coꞌayerepa cuasayere payeꞌni?
23453	MAT 9:5	Ja̱je paꞌito ¿me cayepi deꞌoquëꞌni, ‘Mëꞌë coꞌaye yoꞌoseꞌere oi ne deꞌhuacaiyë,’ caye, pa̱nitaꞌa ‘huëni saijë̱ꞌë’ caye?”
23454	MAT 9:6	Ja̱je se cani capi: “Deꞌoji. I̱ñosiꞌi, Pa̱i Mamaquë iye yejare paꞌi tutu quëꞌirepa paꞌiyere, pa̱i tayo coꞌaye yoꞌoyere oi ne deꞌhuacaiyere.” Cani quëꞌquë dahuë ju̱ꞌiquëre capi: “Huëijë̱ꞌë. Huëni mëꞌë u̱i daisicore deꞌhuani huëꞌena saijë̱ꞌë.”
23457	MAT 9:9	Ja̱ yoꞌo sitopi je̱oni sajiꞌi, Jesús. Saisiquëpi Mateore ñapi, paꞌi doꞌi sa̱i hue̱ꞌñare ñuꞌi curiquëre se̱ina. Ñani capi: “Peꞌtejë̱ꞌë, yëꞌëre.” Ja̱je caëna, Mateo huëni i̱ ja̱ꞌre sajiꞌi.
23459	MAT 9:11	Ja̱je yoꞌojëna, fariseohuaꞌipi ñani i̱ yeꞌyacohuaꞌire se̱iꞌë. “¿Me yoꞌoquë mësarute yeꞌyaquë curiquë paꞌi doꞌi se̱cohuaꞌi ja̱ꞌre cuiꞌne coꞌaye yoꞌocohuaꞌi ja̱ꞌre co̱ni a̱iquëꞌni?”
23460	MAT 9:12	Jesupi iyere asani capi: “Deꞌoye huajëcohuaꞌi paꞌicohuaꞌipi jujuquëre coꞌemaꞌcohuaꞌi aꞌë. Ju̱ꞌicohuaꞌipi coꞌecohuaꞌi aꞌë, jujuquëre.
23461	MAT 9:13	Ja̱je paꞌito sani iye toyaseꞌe cayere yeꞌyejë̱ꞌë: ‘Ai yoꞌocohuaꞌire teaye ñani co̱caiyere yëꞌë cato yëyë. Coeyë, nëicohuaꞌire huani i̱siye cato.’ Ja̱je paꞌina, yëꞌë cato daimaꞌë paëꞌë, deꞌocohuaꞌini soisiꞌi caquë. Tayo yoꞌocohuaꞌini caquë daëꞌë, ja̱ohuaꞌipi i̱ohuaꞌi yoꞌoye je̱oni po̱nëjajë caquë.”
23462	MAT 9:14	Juan oco doquë yeꞌyacohuaꞌipi Jesure tsio dani se̱iꞌë: “Yëquë cuiꞌne fariseohuaꞌi ja̱ꞌre a̱o a̱imaꞌpë se̱ñe. ¿Me yoꞌojë mëꞌë yeꞌyacohuaꞌiseꞌe yoꞌomapë paꞌiyeꞌni?”
23463	MAT 9:15	Cajëna, Jesupi sehuopi: “Mësarupi ñacohuaꞌi aꞌë, hueja po̱së paꞌina, ñañuꞌu cajë daisicohuaꞌije̱ oimaꞌcohuaꞌi paꞌiye. Ja̱je paꞌisicohuaꞌitaꞌare ti̱ꞌajaꞌcoa, hueja po̱sëni yequë muꞌse jio je̱ocaiye. Ja̱ macataꞌa a̱o a̱imaꞌpë se̱jaꞌcohuaꞌi aꞌë.
23465	MAT 9:17	Cuiꞌne ai ca̱ꞌni topëna huajë cuiyaꞌi co̱nore ayamaꞌcoa. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ayasico paꞌito ai ca̱ꞌnihuëpi oꞌsaona, joni saiona, siꞌaye oꞌsa co̱no cuiꞌne topë nejoñe paꞌiji.”
23466	MAT 9:18	Ja̱ yëꞌtaꞌa Jesús iyere caquëna, Judío pa̱i ëjaëpi ti̱tani i̱ ña hue̱ꞌñana doꞌre jaꞌruni capi: “Yëꞌë mamacopi ja̱ꞌarepa ju̱ni huesëo. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mëꞌëpi dani jë̱ñapi i̱ona patoquë paꞌito cuiꞌnaopi huajëco huëija̱ꞌcoa.”
23470	MAT 9:22	Ja̱je yoꞌocona, Jesupi coꞌye po̱nëni i̱ote ñani capi: “Coꞌya huajëjë̱ꞌë, tsihuaꞌo, jujuquë api, mëꞌë cuasasi doꞌire.” Ca maca ja̱re i̱ti macapi coꞌyasico pacoꞌë.
23472	MAT 9:24	Paꞌijëna, ñani capi: “Etajë̱ꞌë. Tsihuaꞌo ju̱ꞌimaꞌco pacoꞌë, coa ca̱ico.” Ja̱je caquëna, pa̱ipi coa cani cuasajë cueꞌcuejë sohuë.
23475	MAT 9:27	Ja̱ropi Jesús etani sai maca caya ë̱mëohuaꞌi ñamaꞌcohuaꞌipi ¡David mamaquë yëquëre oijë̱ꞌë! ¡Teaye ai yoꞌoyë! cajë cuijë daëꞌë.
23476	MAT 9:28	Huëꞌena Jesús cacasi maca ñamaꞌcohuaꞌipi i̱ quëꞌrona tsio datena, i̱pi se̱jiꞌi, i̱ohuaꞌire: “¿Mësaru yëꞌëpi necaiquë api ñeje paꞌye cuasaye?” Caquëna, i̱ohuaꞌipi cahuë: “Ja̱je cuasayë, Ëjaë.”
23477	MAT 9:29	Cajëna, Jesupi i̱ohuaꞌi ñaco ca̱na patoquë capi: “Mësaru cuasaseꞌeje̱ neseꞌe paꞌija̱quë.”
23478	MAT 9:30	Ca maca ñacohuaꞌi po̱nëhuë. Po̱nësi maca Jesús ja̱ohuaꞌire cua̱ñepi, ñeje caquë: “Deꞌhua yecohuaꞌire quëaye peoyerepa cuꞌijë̱ꞌë.”
23482	MAT 9:34	Ja̱je cuasajë fariseo pa̱ipi cahuë: “Iquë cato huatiohuaꞌi ëjaëpi deꞌoye sehuojëna, huatire eto saoji.”
23485	MAT 9:37	Ja̱je oi i̱ yeꞌyacohuaꞌire capi: “Nuñerepa jaiye aꞌë, tëaye. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare necohuaꞌipi aꞌri pa̱i paꞌiyë.
23486	MAT 9:38	Ja̱je paꞌina, Maijaꞌquëni se̱jëꞌë, i̱ti tse̱ aquëni, ja̱ëpi i̱ti tëacohuaꞌire jëjo daoja̱ꞌquëre.”
23491	MAT 10:5	I̱ yeꞌyacohuaꞌire Jesús ñeje quëani jëjo saopi: “Judío pa̱i peocohuaꞌi quëꞌro saimaꞌpë caquë cuiꞌne cacamaꞌpë paꞌijë̱ꞌë, Samaria quëꞌroje̱.
23505	MAT 10:19	Mësaruni ëjaohuaꞌina i̱sisicohuaꞌi paꞌito coꞌa ju̱ꞌimaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. ‘¿Me caja̱ꞌcohuaꞌi aꞌni?’ cuasajë ca ja̱ꞌñere coꞌemaꞌpë paꞌijë̱ꞌë. Maijaꞌquëpi i̱sija̱ꞌquë api, coca caye ti̱ꞌasi maca.
23511	MAT 10:25	Yeꞌyequëpi i̱te yeꞌyaquëje̱ paꞌi ti̱ꞌani i̱je paꞌi aꞌë cuasaye paꞌiji. Cuiꞌne coꞌamaña necaiquëpi i̱ ëjaëje̱ paꞌi ti̱ꞌani i̱je paꞌi aꞌë cuasaji. Ja̱je paꞌina, yëꞌëni yure i̱ti huëꞌe ëjaëni huati ëjaëpi cani ¿Me mësaruteje̱ caye pa̱ñeꞌni?
23528	MAT 10:42	Yëꞌëre tuiquë macani oco mañare o̱cuasicohuaꞌi pani deꞌo coꞌamaña i̱si cua̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌë.”
23532	MAT 11:4	Jëjo saosicohuaꞌipi se̱jëna, Jesupi sehuopi, ja̱ohuaꞌire: “Sani Juanre cajë̱ꞌë, mësaru ñaseꞌere cuiꞌne mësaru yure asaseꞌere.
23535	MAT 11:7	Ja̱ohuaꞌi saisi maca Jesús Juan paꞌiye ayere ca huëopi, pa̱ire. Ñeje capi: ¿I̱quere mësaru so̱quë peo hue̱ꞌña saisicohuaꞌi ñareꞌni, ca̱të jaꞌore tutupi juꞌaquëna, huahuëquëna, ñare?
23536	MAT 11:8	¿I̱queini ñareꞌni, ja̱je paꞌito? ¿Deꞌo ca̱ña su̱ñasiquëni ñare? Tsoe mësarupi ñacohuaꞌi aꞌë, pa̱i ëjaohuaꞌi huëꞌe paꞌicohuaꞌi cato deꞌo ca̱ña juꞌicohuaꞌi paꞌiye.
23537	MAT 11:9	Ja̱je paꞌina, tëjiyerepa cayë. ¿I̱queini ñareꞌni, sani? ¿Maijaꞌquëre quëacaiquë? Ja̱je paꞌijë̱ꞌë. Ja̱ëpi Maijaꞌquëre quëacaicohuaꞌi aquë ja̱ëje paꞌiohuaꞌi peoa̱huëꞌë, iquë Juan cato jerepa paꞌi api.
23542	MAT 11:14	Juan cato Elíaspi ja̱ëni Maijaꞌquëre quëacaicohuaꞌi caꞌa̱huëꞌë, ‘daija̱ꞌquë api’. Ja̱je paꞌina, mësarupi i̱ api cuasajë̱ꞌë.
23544	MAT 11:16	¿I̱quena co̱ni quëa i̱ñoraꞌye iyeꞌnë pa̱i paꞌiye? Cani capi: Tsi̱pi coꞌamaña huero hue̱ꞌñana jaꞌrusicohuaꞌipi dujë cajeohuaꞌire.
23545	MAT 11:17	‘Ñeje cuiyeje̱ paꞌiohuaꞌi aꞌë. Pi̱ꞌcohuë̱api juitoje̱ pairamaꞌpë paëꞌë, mësarupi. Oi ëaye jë̱jëtoje̱ mësarupi oimaꞌpë paëꞌë.’
23547	MAT 11:19	Ja̱ jeteyoꞌje dajiꞌi, Pa̱i Mamaquë a̱o a̱iquëpi cuiꞌne oꞌsa co̱no u̱cuquëpi. Ja̱je paꞌini cayë, jai a̱upi, cuiꞌne jai co̱noupi, coꞌaye yoꞌocohuaꞌi cajeipi cuiꞌne curiquë tsiꞌsohuaꞌi cajeipi. Ja̱je cajëtaꞌare Maijaꞌquë ta̱ꞌñe yoꞌoye cato i̱ñoji, i̱ti yoꞌoyepi.”
23549	MAT 11:21	Yëhuoquë capi: “¡Teayerepa Corazín daripë! ¡Betsaida daripë! Mësarute ne i̱ñoseꞌeje̱ paꞌye Tiro cuiꞌne Sidón darina ne i̱ñoñe paꞌito tsoe asani po̱nëraꞌhuë, ja̱ꞌrë paꞌiseꞌe je̱oni. Cuiꞌne oijë su̱ña ca̱ñani hua̱tapi coꞌye joꞌjëni oijë i̱ñoraꞌhuë, i̱ohuaꞌi oiye.
23551	MAT 11:23	Capernaum daripë ¿Mëꞌë maꞌtëmore pana sa cua̱ñojaꞌcoaꞌë, cuasaco? Coa ai jerepa mëꞌë cato meñe caje huesëja̱ꞌcoaꞌë, ju̱ꞌisicohuaꞌi quëꞌrona. Sodoma yejañana, mësarute i̱ñoñeje paꞌye i̱ñoñe paꞌito i̱ohuaꞌi yoꞌoye je̱oni po̱nëraꞌhuë, cuiꞌne ja̱ pa̱i daripë ja̱ yëꞌtaꞌa yureje̱ patiraꞌo.
23552	MAT 11:24	Ja̱je paꞌina, cayë, mësarute. Pa̱i ñape yoꞌoseꞌe ña muꞌse ti̱ꞌasi maca mësarupi ai jerepa coꞌayerepa sa̱i cua̱ñojaꞌcohuaꞌi aꞌë, Sodoma yejaña quëꞌro paꞌicohuaꞌire yoꞌoseꞌe jerepa paꞌyepi.”
23553	MAT 11:25	Ja̱ muꞌseña Jesús capi: “Sihuayë, jaꞌquë mëꞌëre maꞌtëmo cuiꞌne yeja ëjaëre. Mëꞌëpi i̱ñohuë, teaye paꞌiohuaꞌini, ta̱ꞌñe paꞌiohuaꞌire cuiꞌne ta̱ꞌñe asacohuaꞌire yahuesi coꞌamañare.
23558	MAT 11:30	Yëꞌë quërë saihuëre mësarute i̱siyë, a̱ꞌjiñe sayere cuiꞌne pe̱añe hueꞌeyere.”
23560	MAT 12:2	Ja̱je yoꞌojëna, fariseohuaꞌipi ñani cahuë, Jesure: “Ñajëꞌë, mëꞌë yeꞌyacohuaꞌi coꞌamaña neñere. Coꞌamaña nemaꞌa muꞌse aꞌë.”
23561	MAT 12:3	Ja̱je cajëna, i̱pi ja̱ohuaꞌire capi: “¿Ñamaꞌcohuaꞌi aꞌni, mësaru, David yoꞌoseꞌe i̱ cajeohuaꞌi ja̱ꞌre co̱ni a̱o ëa ju̱ꞌi maca?
23563	MAT 12:5	Moisés cua̱ñeseꞌepi toyaseꞌe caji: ‘Maijaꞌquë huëꞌe necaicohuaꞌi cato huajë muꞌseje̱ neñe payë.’ Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ohuaꞌire sa̱ñope caye peoji.
23564	MAT 12:6	Ja̱je paꞌina, cayë mësarute ‘i̱ñore paꞌiji, Maijaꞌquë huëꞌe se̱ña maca paꞌire papi.’
23565	MAT 12:7	Iye toyaseꞌe caye asamaꞌpë paëꞌë, mësaru. Ja̱pi caji: ‘Mësarupi pa̱ire teaye ñajë oicohuaꞌi paꞌiyere yëꞌë cato yëyë. Coeye nëicohuaꞌire huaijë i̱siye cato.’ Pa̱ire oiyere asacohuaꞌi pani pa̱ire doꞌi peocohuaꞌini coꞌacohuaꞌi aꞌë caye pa̱raꞌhuë, mësaru.
23566	MAT 12:8	Ja̱je paꞌina, Pa̱i Mamaquë cato huajë muꞌse Ëjaëpi.”
23568	MAT 12:10	Ja̱rote teꞌi jë̱të cue̱nesicore hueꞌequëpi pajiꞌi. Ja̱je paꞌina, ñani Jesupi tayo caëna, i̱te sa̱ñope cayeque paꞌiji cuasajë se̱iꞌë: “¿Ju̱ꞌiquëre jujuye deꞌoquë huajë muꞌse paꞌitoje̱?”
23569	MAT 12:11	Cajëna, Jesupi sehuopi: “¿Nepi mësaru acohuaꞌi yëi ñamapi cojena duquëna sani dutamaꞌcohuaꞌi aꞌni, huajë muꞌse paꞌitoje̱?
23570	MAT 12:12	Ja̱je paꞌina, pa̱ipi doꞌiji, yëi ñamare jerepa. Ja̱je huajë muꞌse paꞌitoje̱ deꞌoye yoꞌoye paꞌito yoꞌoye paꞌiji.”
23571	MAT 12:13	Cani ja̱ maca i̱te capi: “Jë̱tëre mëajëꞌë.” Ja̱je caquëna, i̱pi se mëaquëna, yequë te̱ꞌte jë̱tëje̱ paꞌio huajëco po̱nëo.
23572	MAT 12:14	Ja̱ maca fariseohuaꞌipi etani Jesure huani je̱o ja̱ꞌñere ca huëohuë, ¿me neni huani je̱ojaꞌcohuaꞌi aꞌni? cajë.
23581	MAT 12:23	Ja̱re siꞌa pa̱i ña quëquëni cahuë: “¿Iquë David mamaquëre papi?”
23582	MAT 12:24	Ja̱je cajëna, fariseohuaꞌipi asani cahuë: “Iquë cato huatiohuaꞌire eto saoji, i̱ohuaꞌi ëjaë Beelzebú tuture hueꞌequëpi.”
23583	MAT 12:25	Jesupi i̱ohuaꞌi cuasaye asani capi, ja̱ohuaꞌire: “Teꞌe yeja ëjaëpi jopore paja̱ꞌa huani i̱ti pa̱ijaꞌa sa̱ꞌñe uihuajë yoꞌocohuaꞌi pani peo hue̱ꞌñarepa caraja̱iñe paꞌiji. Pa̱i daripëpi, panitaꞌa teꞌe tsëcapëpi sa̱ꞌñe pë̱icohuaꞌi pani quëcoye peoji, yecohuaꞌire.
23584	MAT 12:26	Ja̱je cuiꞌne huati ëjaëje̱ i̱jaꞌa coꞌye eto saoquë pani ¿Me cuiꞌne i̱ tutu paquëꞌni, i̱jaꞌa sa̱ñope yoꞌoquë pani?
23585	MAT 12:27	Mësarupi yëꞌëre cayë, Beelzebú tutupi huatiohuaꞌire eto saoji. Ja̱je paꞌito ¿nepi tutupi i̱siyeꞌni, mësarute tuicohuaꞌire eto sao tutu? Ja̱ohuaꞌini se̱ni asato mësarupi coa tayo huesëhuë, caja̱ꞌcohuaꞌi paꞌini.
23587	MAT 12:29	¿Tutu quëꞌi huëꞌe paꞌito cacani i̱ coꞌamaña sioye peoji, duꞌru i̱ni tse̱amaꞌcohuaꞌi pani? Ja̱je paꞌina, i̱ni tse̱anitaꞌa deꞌhue cacani i̱ coꞌamaña i̱ñe paꞌiji.
23592	MAT 12:34	¡A̲ña tsëcapë acohuaꞌi! ¿Me deꞌoye ca ti̱ꞌañeꞌni, mësaru, ja̱re mësarupi coꞌacohuaꞌi paꞌini? Ja̱je paꞌina, yëꞌopo cato joyo paꞌiyere caye paꞌiji.
23595	MAT 12:37	Ja̱je paꞌina, mëꞌë caseꞌeje̱ paꞌye ña deꞌhua cua̱ñoñe paꞌiji, doꞌi peoquë pa̱nitaꞌa doꞌi quëꞌi.”
23596	MAT 12:38	Ja̱ maca Jesure fariseohuaꞌi cuiꞌne cua̱ñeseꞌe yeꞌyacohuaꞌi co̱ni cahuë: “Yeꞌyaquë, yëquë ñañe yëyë, mëꞌëpi pa̱i yoꞌo ti̱ꞌa maꞌñe yoꞌoquëna.”
23597	MAT 12:39	Cajëna, Jesupi sehuopi, ja̱ohuaꞌire: “Coꞌa pa̱ipi nuñerepa cuasamaꞌcohuaꞌipi pa̱i yoꞌo ti̱ꞌa maꞌñe yoꞌoquëna, ñañuꞌu cajë, se̱ñë. Ja̱je se̱jëtaꞌare Maijaꞌquëre quëacaiquë Jonás i̱ñoquë paꞌiseꞌeje̱ paꞌye jerepa i̱ñoñe peosipi.
23602	MAT 12:44	‘Coꞌisiꞌi, cuiꞌnaona, yëꞌë huëꞌena yëꞌë etani daisicona.’ Ja̱je cani coꞌiquë ñaquëna, pa̱i peo huëꞌepi coa yuasicopi cuiꞌne deꞌoye ne deꞌhuasicopi paꞌiji.
23603	MAT 12:45	Paꞌina, ñani ja̱ maca sani siete huatiohuaꞌire i̱ jerepa coꞌacohuaꞌini quërëja̱ni, dani i̱na cacani pëayë. Pëarena, ja̱ maca ja̱ꞌnë paꞌiseꞌe se̱ña maca coꞌaquë paꞌija̱ꞌquë api. Ja̱je cuiꞌne iye coꞌa pa̱ire yoꞌoye paꞌija̱ꞌcoa.”
23605	MAT 12:47	Ja̱je paꞌijëna, yecohuaꞌipi Jesure quëahuë: “Më jaꞌco cuiꞌne më yoꞌje tsi̱ hueꞌsere paꞌiyë, mëꞌëni cajë dani.”
23606	MAT 12:48	Caquëna, i̱ti quëaquëre capi, Jesús: “¿Ne aꞌni, yëꞌë jaꞌco cuiꞌne ne aꞌni, yëꞌë yoꞌje tsi̱?”
23607	MAT 12:49	Cani i̱ yeꞌyacohuaꞌire i̱ñoquë quëapi: “Icohuaꞌi aꞌë, yëꞌë jaꞌco cuiꞌne yëꞌë yoꞌje tsi̱.
23608	MAT 12:50	Pa̱ipi yëꞌë jaꞌquë maꞌtëmo paꞌiquë yëyere yoꞌocohuaꞌipi ja̱ohuaꞌi aꞌë, yëꞌë yoꞌjei pa̱nitaꞌa yoꞌjeo cuiꞌne jaꞌco.”
23611	MAT 13:3	Ja̱ maca jaiye yeꞌyapi i̱ohuaꞌi ñañe ayena co̱ni quëaquë capi: “Ta̱quëpi ta̱siꞌi caquë sajiꞌi.
23617	MAT 13:9	Mësarupi ca̱joro quëꞌiohuaꞌi pani ¡asajë̱ꞌë!”
23618	MAT 13:10	Ja̱ maca i̱ yeꞌyacohuaꞌipi Jesús quëꞌrona tsio dani se̱iꞌë, I̱te: “¿Me ne ja̱ꞌñere pa̱ire i̱ohuaꞌi ñañena co̱ni ja̱je quëaquëꞌni?”
23619	MAT 13:11	Se̱jëna, i̱pi sehuopi: “Mësarute Maijaꞌquëpi ta̱ꞌñe asaye i̱sipi, yahueseꞌere maꞌtëmo te̱ꞌte ayere. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare ja̱ohuaꞌi cato asa ti̱ꞌañe pa̱ñë.
23631	MAT 13:23	Ja̱je paꞌiquëtaꞌare deꞌo yejana ta̱si ca̱ cato quëaji, Maijaꞌquë coca asani je̱omaꞌpë tuicohuaꞌini, deꞌoyerepa quë̱icohuaꞌini. Ja̱je paꞌina, yecohuaꞌipi cien ca̱, yecohuaꞌipi sesenta ca̱ cuiꞌne yecohuaꞌipi treinta ca̱ quë̱icohuaꞌi paꞌiyë.”
23632	MAT 13:24	Ja̱ꞌnë quëaseꞌeje̱ paꞌye neni i̱ñoquë Jesús quëapi, ñeje: “Trigo ca̱re pare ta̱quëpi yejana ta̱seꞌeje̱ paꞌye aꞌë, maꞌtëmo paꞌi te̱ꞌte aye.
23635	MAT 13:27	Ja̱ maca joꞌyaohuaꞌipi i̱ti tse̱ aquëre sani cahuë: ‘Ëjaë, mëꞌë tsio deꞌo ca̱seꞌe ta̱sicohuaꞌitaꞌa ¿jero ayepi iye coꞌa taya co̱ni mëaëꞌni?’
23636	MAT 13:28	Cajëna, i̱ti tse̱ aquëpi capi, ja̱ohuaꞌire: ‘Yequë coꞌaquëpi yoꞌopi yëꞌëre sa̱ñope yoꞌoquëpi.’ Caquëna, i̱ joꞌyapi cahuë, i̱te: ‘¿Yëquëpi ja̱ coꞌa taya duꞌte je̱ocaiye yëmaꞌquë?’
23637	MAT 13:29	Cajëna, i̱pi capi, ja̱ohuaꞌire: ‘Pa̱ni, coꞌa tayare dutajë trigoje̱ duta je̱omaꞌcohuaꞌipi yoꞌoyeꞌni.
23638	MAT 13:30	I̱oseꞌe mëajaco tëa muꞌse ti̱ꞌaëna, nejo ja̱ꞌñepi, ja̱ macataꞌa coꞌamaña necohuaꞌire jëjo saosiꞌi, coꞌa tayare ti pë̱a hue̱ni toana ëo je̱ojaꞌcohuaꞌire, ja̱ jeteyoꞌje trigo ca̱re paseꞌe yëꞌë deꞌhua hue̱ꞌñana deꞌhuacaija̱jë.’ ”
23639	MAT 13:31	Quëaye neni Jesús quëapi, ñeje: “Maꞌtëmo paꞌi te̱ꞌte cato mostaza ca̱re yejana pa̱ipi ta̱seꞌeje̱ paꞌye aꞌë.
23640	MAT 13:32	Mostaza cato nuñerepa aꞌri ca̱ꞌë. Ja̱je paꞌisicotaꞌa ai deꞌoco jai so̱quë yë deꞌona pi̱ꞌapi i̱ona daijë capë̱ana tsianoa necohuaꞌi aꞌë.”
23641	MAT 13:33	Yeque cuiꞌne quëaye neni quëapi, ñeje: “Maꞌtëmo paꞌi te̱ꞌte cato pan ne poreje̱ paꞌye aꞌë. Ja̱je paꞌyere nomiopi tres jai ji̱ꞌso harina neona, siꞌa së̱pë oꞌsaco jujucoa.”
23643	MAT 13:35	Iye cato yoꞌoseꞌe paꞌiji, Maijaꞌquëre quëacaiquë toyaquë paꞌiseꞌepi ti̱ꞌajaquë caquë i̱ toyaquë paꞌiseꞌepi caji: “Caja̱ꞌquë aꞌë, i̱ohuaꞌi ñañe ayepi co̱ni.” Caja̱ꞌquë aꞌë, yahuesi coꞌamaña paꞌiseꞌere yeja deꞌhuanë ayere.
23644	MAT 13:36	Ja̱ maca Jesús pa̱ire ca tëjini huëꞌena cacapi. Cacaëna, ja̱rona i̱te yeꞌyecohuaꞌi tsioja̱ni cahuë: “Quëajë̱ꞌë, coꞌa tayapi tsiona mëaseꞌe ayere.”
23645	MAT 13:37	Cajëna, Jesupi capi, ja̱ohuaꞌire: “Deꞌo ca̱ ta̱quë cato Pa̱i Mamaquë api.
23651	MAT 13:43	Ja̱ maca Maijaꞌquë yëye yoꞌocohuaꞌipi ë̱së miañeje miajaꞌcohuaꞌi aꞌë, i̱ohuaꞌi pëca jaꞌquë te̱ꞌtere paꞌijë. Ja̱je paꞌina, mësarupi ca̱jonoa hueꞌecohuaꞌi pani ¡asajë̱ꞌë!
23658	MAT 13:50	Ja̱ maca coꞌacohuaꞌire cato toa cojena je̱o dëorena, ja̱ropi cu̱ji qui̱ꞌcojë oija̱ꞌcohuaꞌi aꞌë.”
23659	MAT 13:51	Ja̱ maca Jesús se̱jiꞌi, ja̱ohuaꞌire: “¿Asaye mësaru siꞌaye iye?” Se̱ina, sehuohuë: “Ja̱je paꞌijë̱ꞌë asayë, Ëjaë.”
23660	MAT 13:52	Cajëna, Jesupi capi: “Cua̱ñeseꞌe yeꞌyaquëpi Maijaꞌquë cua̱ñe te̱ꞌte ayere ai yeꞌyequë pani huëꞌe paquëje̱ paꞌi po̱nëji, i̱ deꞌhuaseꞌere coꞌamaña cuiꞌne ai coꞌamaña etoquë i̱siyeje̱ paꞌirepa.”
23662	MAT 13:54	Sai ti̱ꞌapi, i̱ yejana i̱ ai deꞌo sitona. Ja̱rona ti̱ꞌasiquëpi pa̱i tsiꞌsi hue̱ꞌñana yeꞌyapi. Yeꞌyaquëna, pa̱ipi ai cuasajë ñajë cahuë: “¿Jerona iquë yeꞌyeiꞌni, jerepa ta̱ꞌñe caye? ¿Merepa cuiꞌne pa̱i yoꞌo ti̱ꞌa maꞌñe yoꞌoquëꞌni?
23664	MAT 13:56	I̱ñore i̱ yoꞌje tsi̱ nomiohuaꞌije̱ paꞌiyë. ¿Ja̱je paꞌito jerona iye siꞌaye yeꞌyeiꞌni?”
23665	MAT 13:57	Ja̱je cajë coejë asaye pa̱huë, i̱ caye. Ja̱je coejëtaꞌare Jesupi capi, ja̱ohuaꞌire: “Siꞌaohuaꞌi yëyë, Maijaꞌquë jëjo daoquëre. Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ ai deꞌosi yeja acohuaꞌi cuiꞌne huëꞌe acohuaꞌirepa coeyë, i̱te.”
23668	MAT 14:2	Asani i̱ ja̱ꞌre co̱ni paꞌicohuaꞌire capi: “Juan oco doquëpi huëni tutu paquë yoꞌomaꞌquë.”
23670	MAT 14:4	Juan cato caëña, Herodesre: “Më nëjore payeje̱ pamaꞌë paꞌijë̱ꞌë.”
23674	MAT 14:8	Ja̱je ca maca pëca jaꞌcopi duꞌru yëhuosico sëte cao, Herodes: “Juan oco doquë si̱opëre quë̱na deꞌhuana ayasiconi i̱sijë̱ꞌë.”
23681	MAT 14:15	Tsoe naꞌiquëna, ñani i̱ yeꞌyacohuaꞌipi Jesús quëꞌrona dani cahuë: “Tsoe naꞌiji. I̱ño pa̱i peo hue̱ꞌñaꞌë. Deꞌoji. Ja̱ macaja̱ꞌa ca tëjijë̱ꞌë, sani pa̱i paꞌi hue̱ꞌñana hueroni a̱o maña a̱ijajë.”
23682	MAT 14:16	Cajëna, Jesupi capi, ja̱ohuaꞌire: “Saiye peoji. Ja̱ohuaꞌire mësarupi a̱ojëꞌë.”
23683	MAT 14:17	Caquëna, ja̱ohuaꞌipi cahuë, i̱te: “Peoyë. Coa cinco pan cuiꞌne caya huaꞌire pare payë, i̱ño.”
23684	MAT 14:18	Cajëna, Jesupi capi: “Dajë̱ꞌë, i̱ñona i̱tire.”
23692	MAT 14:26	Ja̱ maca i̱ yeꞌyacohuaꞌi tsiayaja̱ꞌa nëcaquë daina, ñani quëquë huesëjë caꞌrajë cuihuë: “¡Pa̱i joyo huatio!”
23693	MAT 14:27	Ja̱je cajëna, Jesupi capi, ja̱ohuaꞌire: “Quëcojë̱ꞌë, yëꞌë aꞌë. Caꞌramaꞌpë paꞌijë̱ꞌë.”
23694	MAT 14:28	Caquëna, ja̱ maca Pedropi capi, ñeje: “Ejaë, mëꞌërepa pani yëꞌëreje̱ cua̱ñejëꞌë, tsiayaja̱ꞌa nëcaquë sasiꞌi, mëꞌë quëꞌrore pana.”
23695	MAT 14:29	Caquëna, Jesupi capi: “Daijë̱ꞌë.” Caëna, Pedropi yohuëpi cajeni tsiayaja̱ꞌa nëcaquë sai huëopi, Jesús paꞌi hue̱ꞌñana ti̱ꞌasiꞌi caquë.
23696	MAT 14:30	Ja̱je saiquëtaꞌa tutu juꞌayena asaquë, quëquëquë duꞌi huëoquë cuipi: “¡Huasojë̱ꞌë, Ëjaë!”
23697	MAT 14:31	Ja̱re i̱ti macapi Jesús jë̱ñana tse̱aquë capi, i̱te: “¡Yëꞌëna quëcoyere aꞌri maña paquë, mëꞌë! ¡Me yoꞌoquë nemaꞌquëje̱ paꞌire cuasaëꞌni!”
23699	MAT 14:33	Ja̱ maca jai yohuë paꞌicohuaꞌipi Jesuna doꞌre jaꞌruni cahuë: “Nuñerepa mëꞌë Maijaꞌquë mamaquëre paꞌë.”
23704	MAT 15:2	“¿Me yoꞌojë mëꞌë yeꞌyacohuaꞌi mai aipë cua̱ñeseꞌe sehuocaiye pa̱ñeꞌni, ja̱ yëꞌtaꞌa a̱o a̱imaꞌnë jë̱ña tsoajë̱ꞌë, cua̱ñeseꞌe?”
23705	MAT 15:3	Ja̱je cajëna, Jesupi se̱jiꞌi, ja̱ohuaꞌire: “¿Cuiꞌne mësaru me yoꞌojë Maijaꞌquë cua̱ñeseꞌe deꞌoye sehuocaimaꞌpë pa̱i cua̱ñeseꞌere deꞌoye sehuoyeꞌni?
23706	MAT 15:4	Maijaꞌquë cato capi: ‘Më jaꞌcore cuiꞌne më jaꞌquëre ëjaohuaꞌire ñaquë pajë̱ꞌë.’ Cuiꞌne capi: ‘Pëca jaꞌquëre cuiꞌne pëca jaꞌcore coꞌaye sa̱ñope caquë cato huani je̱o cua̱ñojaꞌquë.’
23707	MAT 15:5	Ja̱je paꞌiquëtaꞌare mësarupi cayë pëca jaꞌquëre cuiꞌne pëca jaꞌcore caye deꞌoji: ‘Tsoe siꞌaye yëꞌë paye Maijaꞌquëna i̱si saohuë. Ja̱je paꞌina, co̱caiye peoyë.’
23709	MAT 15:7	¡Coa cacohuaꞌi! Nuñerepa Maijaꞌquëre quëacaiquë Isaías capi, mësaru ayere toyaquë ñeje:
23711	MAT 15:9	Mësaru Maijaꞌquëre se̱ñe doꞌi peoye aꞌë, Pa̱iseꞌe cua̱ñeñepi huëojë yoꞌojëna.”
23712	MAT 15:10	Ja̱ maca pa̱ire soini capi: “Deꞌhua asajë cuasa ti̱ꞌajëꞌë.
23713	MAT 15:11	Yëꞌopoja̱ꞌa cacaye cato pa̱ire coꞌa deꞌhua maꞌñe aꞌë. Coa ai jerepa pa̱ire coꞌa deꞌhuaye cato yëꞌopopi etaye aꞌë.”
23714	MAT 15:12	Ja̱ maca i̱ yeꞌyacohuaꞌipi Jesús quëꞌrona tsio dani cahuë: “¿Asaë, mëꞌë fariseo pa̱i mëꞌë cayere asajë oiseꞌe?”
23715	MAT 15:13	Ja̱je cajëna, i̱pi sehuopi, ja̱ohuaꞌire: “Yëꞌë jaꞌquë, maꞌtëmo paꞌiquë ta̱ maꞌñe cato peo hue̱ꞌñarepa duta ja̱ꞌñe aꞌë.
23716	MAT 15:14	Coa ñajëꞌë, i̱ohuaꞌiseꞌe paꞌija̱jë. Ja̱ohuaꞌi cato ñaco ca̱ peocohuaꞌi aꞌë. Cuiꞌne ñamaꞌcohuaꞌini cuacohuaꞌi aꞌë. Ja̱je paꞌina, ñamaꞌquëpi cuiꞌne ñamaꞌquëni sai saquë pani siꞌa jupë cojena duꞌiye paꞌiji.”
23717	MAT 15:15	Pedropi ja̱ maca capi, Jesure: “Quëajë̱ꞌë, mëꞌë quëaseꞌe ayere.”
23718	MAT 15:16	Caquëna, Jesupi capi: “¿Mësaruje̱ ja̱ yëꞌtaꞌa asa ti̱ꞌamaꞌpë paꞌiye?
23719	MAT 15:17	¿Huesëye, mësaru, siꞌa a̱o yëꞌopoja̱ꞌa cacani ë̱tatuꞌuna saiseꞌepi jeteyoꞌje eta saiye?
23722	MAT 15:20	Iye aꞌë, pa̱ire coꞌa deꞌhuayerepa. Jë̱ña tsoajë̱ꞌë cua̱ñeseꞌere sehuomaꞌpë a̱iñe cato pa̱ire coꞌaye ne maꞌñe aꞌë.”
23724	MAT 15:22	Ja̱rote pacoꞌë, cananea nomio ja̱opi Jesús quëꞌrona cuico dacoꞌë, ñeje: “¡Ëjaë, David mamaquë oijë̱ꞌë, yëꞌë macare! Yëꞌë mamacopi huati joyore hueꞌeco, ai ai yoꞌoco coꞌayerepa.”
23725	MAT 15:23	Ja̱je catoje̱ Jesús ti aꞌri mañaje sehuomaꞌë sajiꞌi. Saina, i̱ yeꞌyacohuaꞌipi dani i̱te se̱iꞌë: “Quëa saojë̱ꞌë, teꞌija. Coꞌaye mai jeteyoꞌjeja̱ꞌa cui daoco.”
23726	MAT 15:24	Cajëna, Jesupi capi: “Maijaꞌquë yëꞌëre jëjo daopi, Israel pa̱ini caquë yëi ñama ne huesëseꞌeje̱ paꞌioni caquë.”
23727	MAT 15:25	Ja̱je paꞌiquëtaꞌare i̱ ña hue̱ꞌñana doꞌre jaꞌruni cao: “¡Ëjaë, co̱caijë̱ꞌë!”
23728	MAT 15:26	Ja̱je cacona, Jesupi capi, ja̱ote: “Deꞌomaꞌcoa, mamajë a̱iconi a̱ore jioni joꞌya yaina a̱oto.”