23214	MAT 1:1	Habaytsi hilay ninuno ni Apo Jesu-Cristo. Hi Apo Jesu-Cristo ay kaapo-apoan ni Arin David haka hi Arin David ay kaapo-apoan ni apo Abraham.
23215	MAT 1:2	Hi Isaac ay anak ni apo Abraham, hi Jacob ay anak ni Isaac, hi Juda, haka hilay kaka nan lalaki, haka hilay ali nan lalaki, ay anak ni Jacob.
23216	MAT 1:3	Hi Fares haka hi Zara ay anak ni Juda kan Tamar. Hi Esrom ay anak ni Fares, hi Aram ay anak ni Esrom.
23217	MAT 1:4	Hi Aminadab ay anak ni Aram, hi Naason ay anak ni Aminadab, hi Salmon ay anak ni Naason.
23218	MAT 1:5	Hi Booz ay anak ni Salmon kan Rahab, haka hi Obed ay anak ni Booz kan Ruth, hi Jesse ay anak ni Obed.
23219	MAT 1:6	Hi Arin David ay anak ni Jesse, hi Solomon ay anak ni Arin David ha manan ahawa ni Urias.
23220	MAT 1:7	Hi Rehoboam ay anak ni Solomon, hi Abias ay anak ni Rehoboam, hi Asa ay anak ni Abias.
23221	MAT 1:8	Hi Josafat ay anak ni Asa, hi Joram ay anak ni Josafat, hi Ozias ay anak ni Joram.
23222	MAT 1:9	Hi Jotam ay anak ni Ozias, hi Acaz ay anak ni Jotam, hi Ezequias ay anak ni Acaz.
23223	MAT 1:10	Hi Manases ay anak ni Ezequias, hi Amos ay anak ni Manases, hi Josias ay anak ni Amos.
23224	MAT 1:11	Hi Jeconias haka hilay kapotoh pohêl na, ay anak ni Josias. Hên angkabiyay hila, ay dinakêp hilan taga-Babilonia hên dinyag ipoh ya Israelita ha bansan Babilonia.
23226	MAT 1:13	Hi Abiud ay anak ni Zorobabel, hi Eliaquim ay anak ni Abiud, hi Azor ay anak ni Abiud.
23227	MAT 1:14	Hi Sadoc ay anak ni Azor, hi Aquim ay anak ni Sadoc, hi Eliud ay anak ni Aquim.
23228	MAT 1:15	Hi Eleazar ay anak ni Eliud, hi Matan ay anak ni Eleazar, hi Jacob ay anak ni Matan.
23229	MAT 1:16	Ya anak ni Jacob, ay hi Jose, ya ahawa ni Maria, ya indo ni Jesus. Hi Jesus ya ambaêgên Mesias, ya Cristo, ya impangakon Mámiligtas ya pinili ni Apo Namalyari hên mamaala.
23230	MAT 1:17	Ha êmbayro, ay main labin-apat ya ninuno ha láhi ni apo Abraham angga kan Arin David, haka labin-apat ya ninuno paubat kan Arin David angga ha dinakêp lan taga-Babilonia hên dinyag ipoh ya Israelita ha bansan Babilonia, haka labin-apat ya ninuno paubat hên dinakêp hila hên taga-Babilonia angga ha in-anak ya Mesias, ya Cristo, ya impangakon Mámiligtas ya pinili ni Apo Namalyari hên mamaala.
23231	MAT 1:18	Êmên ya di ya pangianak kan Apo Jesu-Cristo, ya Mesias. Hi Maria ya indo na, ay kabaan ni Jose, noa, bayo hila nitakêh, ay nabuktot ya ha kapangyarihan hên Espiritu ni Apo Namalyari.
23232	MAT 1:19	Hi Jose, ya kabaan ni Maria, ay mahonol ha Kautuhan. A na pon muwang ya dinyag nan Espiritu ni Apo Namalyari, kabay hên namwangan na, ya nabuktot hi Maria, ay naihipan na ya a nay nan kasalên. Noa, a na labay ya mipakarêng-êy hi Maria, kabay a na labay ya mamwangan hên kal-atan ya naihipan na.
23235	MAT 1:22	Ha nalyari ya habayto ngan, ay natupad ya impamwang hên mámipamwang hên an-ipaihip kana ni Apo Namalyari, ya wana,
23237	MAT 1:24	Hên nimata yay na hi Jose, ay hinonol nay in-utoh kana hên anghel ni Apo Namalyari, ta kinasal na hi Maria.
23239	MAT 2:1	Hi Jesus ay in-anak ha balayan Betlehem ha probinsyan Judea, hên hi Arin Herodes pon ya manungkulan la. Hên habayto ay main nilumatêng ha balayan Jerusalem, ya manga-talino ya lalaki ya ubat ha marayo, ha dapit awahan allo.
23240	MAT 2:2	Nangotang hila no ay-iri hên in-anak ya ari lan Israelita. Haka la hinabi ya nahêlêk la hên inumawah ya bêtêwên ya palatandaan ya in-anak yay na, kabay simbaên la ya dayi.
23241	MAT 2:3	Hên nagilam ni Arin Herodes ya tungkol kanla, ay hadyay limo na, ta kayno halanghangên ya hên bayoy Ari. Haka malimo hilay kapareho nan taga-Jerusalem ha huluk ni Arin Herodes.
23242	MAT 2:4	Kabay impa-tsipon ni Arin Herodes ya kaganawan mánoron Kautuhan ni apo Moises, haka hilay ampamaala kanlan pari, ta kinotang na hila no ay-iri hên ianak ya Mesias, ya Cristo, ya impangakon Mámiligtas ya pinili ni Apo Namalyari hên mamaala.
23243	MAT 2:5	Wanla etaman kana, “Ha balayan Betlehem ha probinsyan Judea, ta êmên ya di ya inhulat nan mámipamwang hên an-ipaihip kana ni Apo Namalyari, ya wana,
23244	MAT 2:6	‘Hika balayan Betlehem, ay miha ka kanlan maalagáy balayan ha luta ni Juda, gawan bahên kamo ay ianak ya mihay mamaala, haka hiyay manayhay kanlan Israelita ya pinili ko hên mag-in maának ko.’”
23245	MAT 2:7	Bayo lihim nan impabaêg ni Arin Herodes ya habaytoy manga-talino, haka namwangan na kanla no nakano lan nahêlêk hên immawah ya habaytoy bêtêwên.
23246	MAT 2:8	Bayo pinabita na hilay na ha Betlehem, ya wana, “Hali, mita kaw na, ta pakatapolên yoy habaytoy anak. No natapol yo yay na, ay mag-orong kaw di ta ipamwang yo kangko, ta êmên ko ya simbaên etaman.”
23247	MAT 2:9	Hên nagilam lay habi ni Arin Herodes, ay nammita hilay nay manga-talino. Ha pammita la, ay nahêlêk lan oman ya habaytoy bêtêwên, haka habaytoy hinonol la angga ha tinunggên ya habayto, ha ugton dyanan ni Apo Jesus ha Betlehem.
23250	MAT 2:12	Kaatag tanay dann ya dinanan lan manga-talino ha pamag-orong la, gawan impataynêp kanla ni Apo Namalyari, ya paan hilan mag-orong kan Arin Herodes.
23251	MAT 2:13	Hên nakabita hilay nay manga-talino, ay nanaynêp hi Jose. Ha taynêp na, ay nagpahlêk kana ya mihay anghel ni Apo Namalyari, ya wana, “Mimata ka, ta itákah mo hilay mitaindo, hên gêtan ha bansan Egipto. Paan kaw mag-alíh bayro, angga ha a ko habiên kamoyu, ta tapolên ni Arin Herodes ya habain ya anak, ta labay na yan patsên.”
23253	MAT 2:15	Bayro hila tana hên angga ha natsi hi Arin Herodes. Nalyari ya habayto ta êmên matupad ya hinabi nan mihay mámipamwang ya impaihip kana ni Apo Namalyari, ya wana, “Binaêg koy anak ko, ya umawah yay na ha bansan Egipto.”
23254	MAT 2:16	Hên namwangan ni Arin Herodes ya niloko ya hên habaytoy manga-talino, ay nagtulaw ya. Kabay impapatsi na hilay anak ya lalaki, ya loway taon paaypa, ha balayan Betlehem haka ha mamalibot, gawan ha namwangan na kanlan manga-talino ya loway taon nanan immawah ya habaytoy bêtêwên.
23255	MAT 2:17	Ha dinyag nay habayto, ay natupad ya hinabi ni Propeta Jeremias, ya mihay mámipamwang hên impaihip kana ni Apo Namalyari, ya wana,
23257	MAT 2:19	Hên natsi hi Arin Herodes, ay main mihay anghel ni Apo Namalyari ya nagpahlêk kan Jose ha taynêp na ha bansan Egipto, ya wana,
23260	MAT 2:22	Noa, hên Namwangan ni Jose ya hi Arquelao ya anak ni Arin Herodes, ay ampamaala ha probinsyan Judea hên kahagili hên tatang na, ay nalimwan hi Jose hên mag-orong bayro. Hên nakataynêp yay na êt, ya kaillag hila kano, ay nagpakha hila tana ha probinsyan Galilea.
23262	MAT 3:1	Hên nabuyot hilay na ha balayan Nazaret, hilan Apo Jesus, ay ampanoro yay na hi Juan Bautista kanlan dinumani kana, ha probinsyan Judea, ha logal ya kabalah-balahan.
23263	MAT 3:2	Habaytsi ya an-ipamwang na, “Paghêhêan haka talibatokan yoy nay pamanyag yon kasalanan, ta nilumatêng ya pamanlokop ni Apo Namalyari.”
23264	MAT 3:3	Hi Juan Bautista ya inungkat ni Propeta Isaias, hatoy mihay mámipamwang hên an-ipaihip kana ni Apo Namalyari, ya wana, “Main ampan-angaw ha logal ya kabalah-balahan, ya wana kanlan kal-atan ya naka-tsipon, ‘Il-an yoy nakêm yo ha pamanlumatêng hên Panginoon, Ya nanad ha pamil-an hên dann ha pamanlumatêng hên mihay matag-ay ya manungkulan.’” Habaytoy hinabi ni Propeta Isaias ya tungkol kan Juan Bautista.
23265	MAT 3:4	Hi Juan ay nakatakop hên dyag ha habot hên kamelyo, haka ya tagkêh na ay dyag ha balat. Ya angkênaên na ay doron haka main bayron pulot panilan ya an-inêmên na.
23268	MAT 3:7	Noa, hên nahêlêk na ya mal-at ya Pariseo, haka Saduseo ya dinumani kana, ta êmên hila pabawtismo, ay wana kanla, “Nanad kaw utan, ya ampipag-ahug ha angkaulam. Hinoy namipamwang kamoyu hên tumakah kaw ha parusa ya lumatêng?
23271	MAT 3:10	Ya pamanatol ni Apo Namalyari ay nanad ha payakol ya naitag-ay hên mihay ampamotoh hên kayo. Balang kayo ya a ampanagêy hên mangangêd, ay potohên ta iulam ha apoy. Haka hikaw ay maialimbawa ha kayo ya a ampanagêy hên mangangêd.
23272	MAT 3:11	Ya impangakon Mámiligtas, ya lumatêng, ay matag-ay ya tungkulan kangko. Agyan mantan hên pag-apin bitsih na, ay ayn akon karapatan. Hikoy ampamawtismo kamoyu ha lanêm, ta êmên ipahlêk ya pinaghêhêan yon tinalibatokan ya kasalanan yo. Noa, hiyay mamawtismo kamoyu ha Espiritu ni Apo Namalyari haka ha apoy.
23273	MAT 3:12	Hiyay mamipapawa hên mapanyag kangêran kanlan mapanyag karawakan hên nanad ha mihay ampamalohboh. Ta ya trigo ya binalohbohan ay ihimpan, noa, ya apa haka tatap ay ulamên ha apoy ya a angkaparê.”
23274	MAT 3:13	Hên ampamawtismo hi Juan, ay nilumatêng hi Apo Jesus, ya ubat ha balayan Nazaret, ha probinsyan Galilea, ta nagpabawtismo ya kan Juan ha Ilog Jordan.
23275	MAT 3:14	Noa, binawal ya ni Juan, ya wana, “Hika ya dapat mamawtismo kangko! Pata hiko pon ya mamawtismo kamo!”
23277	MAT 3:16	Hên nabawtismoan yay na hi Apo Jesus, hên inumawah ya ha lanêm, ay biglan nagloat ya langit, haka na nahêlêk ya Espiritu ni Apo Namalyari, ya an-umaypa hên nanad ha mihay pati-pati, ya inumugpa kana.
23278	MAT 3:17	Hên habayto, ay main habi ya ubat ha langit, ya wana, “Hatsi ya panlugurên kon Anak ya ampamahigla kangko.”
23282	MAT 4:4	Noa, hinabi kana ni Apo Jesus, “A ko! Ha habi ni Apo Namalyari ay nakahulat ya êmên di, ‘Hilay tawo ay a mabiyay ha kaên bêngat, noa, kailangan la etaman ya balang anhabiên ni Apo Namalyari.’”
23284	MAT 4:6	Haka hinabi ni Satanas kan Apo Jesus, “No pêtêg hên hika ya Anak ni Apo Namalyari, ay magnabo kan paubat di, ta nakahulat ha Kahulatan, ya impahulat ni Apo Namalyari, ya êmên di, ‘Iutoh ni Apo Namalyari hilay anghel na hên mangillag kamo, haka halorên la ka êmên a mahakitan ya bitsih mo ha bato.’”
23290	MAT 4:12	Hên namwangan ni Apo Jesus, ya impakulung hi Juan Bautista, ay nag-orong ya ha balayan Nazaret ha probinsyan Galilea.
23292	MAT 4:14	Ha panoro na bayro, ay nakatupad ya hinabi ni Propeta Isaias hatoy mihay mámipamwang hên an-ipaihip kana ni Apo Namalyari. Ya habi na ay nakahulat hên hato, ya êmên di,
23293	MAT 4:15	“Ha Galilea, ha logal lan kaapo-apoan ni Zabulon, haka lan kaapo-apoan ni Neftali ya atsi ha laylay hên dagat-dagatan, boy ha lipay hên Ilog Jordan, ya ampaidyanan etaman hên mal-at ya alwan Israelita ya a ampagpalokop kan Apo Namalyari,
23296	MAT 4:18	Ha pammita ni Apo Jesus ha laylay hên Dagat-dagatan hên Galilea, ay nahêlêk nay loway mikapotoh pohêl, ya magdadakêp hên kênan lanêm, ya hi Andres haka hi Simon, ya ambanhagan lan Pedro. Hila ay ampayhabwag hên lambat ha lanêm, ta ampandakêp hila dayi hên kêna.
23297	MAT 4:19	Hinabi na kanla, “Makihonol kaw kangko, ta daygên kataw hên mámipakarani hên tawo kangko, ta êmên hila maniwala.”
23299	MAT 4:21	Ha pammita lan Apo Jesus ha laylay hên lanêm, ay nahêlêk na êt ya maának ni Zebedeo, ya hi Santiago haka hi Juan. Hila ay atsi ha bangka hên kalamoy tatang la, hên ampamitoyo hên lambat la. Hinagyat hila ni Apo Jesus.
23301	MAT 4:23	Nanoro yay na ha mal-at ya sinagoga lan Israelita ha boon probinsyan Galilea. Impamwang nay Mangêd ya Habi tungkol ha pamanlokop ni Apo Namalyari haka namaalíh ya êt hên kaganawan hakit la.
23304	MAT 5:1	Hên nahêlêk ni Apo Jesus ya kal-atan ya ampangamat kana, ay nilumakat yan pêrad ha tawgtug, ta bayro yan nikno hên manoro kanla. Kabay dinumani hila kana ya tagahonol na.
23305	MAT 5:2	Haka tinoroan na hila, ya wana,
23316	MAT 5:13	Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Hikaw ya anhumonol ha kalabayan ni Apo Namalyari, ay maialimbawa ha ahin bayri ha luta. Ihipên yo no ay-êmên anggamitên ya ahin. Mangêd ya ahin, noa, no naalihan yay nan alat, ay ahinan maiorong ya alat na. Ayn yay nan pukat! Itapon ya tana haka pitu-tuk-anan.
23317	MAT 5:14	“Hikaw ay maialimbawa etaman ha hawang ya ampakahawang hên kaihipan hên balang miha ha boon luta. Ya kangêran ya andaygên yo, ya angkahêlêk lan kaatag, ay nanad ha a maitago ya balayan ya atsi ha bung-oy.
23325	MAT 5:22	Noa, hikoy ampaghabi kamoyu, ya hilay anhumuluk ha kapareho la, ay hatolan ni Apo Namalyari hên parusaan, haka hilay ampammusmus ha kapareho la, ay hatolan hên parusaan hên Sanedrin. Haka hilay ampaghabi ha kapareho la, ya ‘Mulala ka!’ ay ipalako ha apoy ha impiyerno.
23334	MAT 5:31	Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Muwang yoy Kautuhan ya hinulat ni apo Moises, ya wanan hulat, ‘Hilay lalaki ya mamihiyay hên ahawa la, ay dapat dyanan lay ahawa la hên kahulatan ya inhiyay hila.’
23335	MAT 5:32	Noa, amêhên hiko ya ampaghabi kamoyu, ya hilay lalaki ya mamihiyay hên ahawa la, no a hila nakilalaki, ay daygên lan mámakilalaki ya ahawa la no makiahawa hilan kaatag ya lalaki. Haka hilay makiahawa ha babayi ya inhiyay, ay mikasalanan hila etaman.”
23340	MAT 5:37	Habiên yo tanan, ‘Awo,’ o ‘Ahê.’ Paan yoy nan pahanan hên humpa, ta hi Satanas ya pangubatan hên habayto.”
23350	MAT 5:47	Haka no ampansinên yon bat hilay ampamansin kamoyu, ay hinon kangêran ya andaygên yo ya igit ha pandaygên lan kaatag, ta hila man ya a ampagpalokop kana, ay ampamansin kanlan ampamansin kanla.
23364	MAT 6:13	Paan mo kay paulayan hên matukso, haka idayo mo kay ha karawakan. Gawan hika ya pinakapoon hên balang hino, haka atsi kamo ya kapangyarihan ya ayn kapantag. Hika ya puriên hên ayn angga! Amen.’
23370	MAT 6:19	Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Paan kaw manipon hên pibandian bayri ha luta, ta main mal-at ya maniran habayto, nanad ha anag, o taêy. Haka malyarin maplak ya êt gawan main manakaw.
23377	MAT 6:26	Hêlkên yo hilay manok lalê, a hila mananêm, a hila ampanggapah, ayn hilan pamyanan hên nagapah la. Êmbayro man, ay ampakanên hila ni Apo Namalyari, ya Tatang tamo ha langit. Taganán maalagá kaw kanlan manok lalê kabay a na kaw paulayan!
23385	MAT 6:34	Kabay paan yon ikayagah ya kailangan yo lano, ta muwang ni Apo Namalyari no hinoy kailangan yo. Hukad ya kairapan ya an-arapên yo amêhên. Paan yon ikayagah ya kairapan ya lumatêng lano.”
23390	MAT 7:5	Hikaw ya ampagbabara hên mangêd! Unaên yon alihên ya nanad batang ya atsi ha mata yo, bayo makahêlêk kaw hên mangêd, ta êmên yo maalíh ya nanad poling ha mata hên kaatag.
23391	MAT 7:6	“Paan yon ipalêkpêk hên ipamwang ya tungkol kan Apo Namalyari kanlan a mabay manggilam, ta habaytoy nanad ha ampam-i kaw hên maalagá ha aho ya mangayat kamoyu. Haka nanad êt ha mamitapon ha baboy, hên makamal ya perlas, ta bat la tanan pitu-tuk-anan.”
23393	MAT 7:8	Daygên yoy habayto, ta hilay ampamalêkpêk hên kikwa ay dyanan. Hilay ampamalêkpêk hên manapol hên kailangan la kana ay makatapol. Hilay ampamalêkpêk hên mamaêg, ay pakibatan hên nanad ha kabat ya loatên.
23396	MAT 7:11	Makasalanan kaw man, ay kamwang kaw hên mam-in ikakangêd ha maának yo. Hi Apo Namalyari pon kaya, ya Tatang tamo ya atsi ha langit, ya ayn kasalanan, ay yarin a ya mam-in ikakangêd lan kikwa kana!
23404	MAT 7:19	Hilay kayo ya ampanagêy hên nangarawak ay potohên ta ulamên.
23405	MAT 7:20	Hilay kayo ay angkabalayan ha tagêy la. Êmbayro êt, ay mamwangan hilay ampagbabara hên ampanoro hilan kaptêgan ha dyag la.”
23406	MAT 7:21	Hinabi nay na êt ni Apo Jesus, “Alwan kaganawan ya ampamaêg kangkon, ‘Panginoon, Panginoon,’ ay makapakilamo ha pamanlokop ni Apo Namalyari, ya Tatang ko ha langit, noa, hilan bat ya ampanyag kalabayan na.
23409	MAT 7:24	Inhundo ni Apo Jesus ya panoro na, ya wana, “Hilay ampanggilam habi ko, haka anhumonol ha nagilam la, ay maialimbawa ha mihay lalaki ya matalino, ya nanyag bali. Nangali yan malalê hên angga ha nidaoh ha aplag, ta bayro nan impairêng ya bali na.
23410	MAT 7:25	Hên nanguran, nanlanab, haka nangangin hên makhaw, ay bininhêkan ya bali, noa, a ya natumba, ta impairêng ya ha aplag.
23412	MAT 7:27	Hên nanguran, nanlanab, haka nangangin hên makhaw, ay bininhêkan ya bali, haka tampol natumba boy nangaagwat ya habayto.”
23413	MAT 7:28	Hên nayari yan naghabi hi Apo Jesus, ay naubuh hilan nag-êpapah ha panoro na,