23214	MAT 1:1	Minái á ngisán tan kálámul er a páng tili di ái Iesu Karisito má di tangai ngoro minái, tangkabin tili Abaram ák han átik iatung i kabisit Dewit, ngoromin ái Dewit mái Abaram a ngoro diar aru kákán ái Iesu mul.
23215	MAT 1:2	Io, ái Abaram a apáng Aisak, má ái Aisak a apáng Iakop, mái Iakop a apáng Iuda má rang tuán.
23216	MAT 1:3	Io, ái Iuda a apáng Peres mái Sera diar tuán (ái Tamar á mám diar), má ái Peres a apáng Esron, mái Esron a apáng Ram.
23217	MAT 1:4	Io, ái Ram a apáng Aminadap, mái Aminadap a apáng Nason, mái Nason a apáng Salmon.
23218	MAT 1:5	Io, ái Salmon a kila pas Rahap má nat diar ái Boas, má ái Boas a kila pas Rut má nat diar ái Obet, mái Obet a apáng Iesi,
23219	MAT 1:6	má ái Iesi má a apáng kabisit Dewit. Turpasi tili Dewit er a kabisit ák han átik i pákánbung er tan tám arup til Babilon di talkai matananu Israel ur Babilon, minái mul á ngis di á tan kálámul er a páng tili di ái Iesu Karisito. Ái kabisit Dewit a kila pas Batiseba má nat diar ái Solomon (mái Batiseba a kán wák besang ái Uria).
23220	MAT 1:7	Io, ái Solomon a apáng Rehoboam, má ái Rehoboam a apáng Abia, mái Abia a apáng Asa.
23221	MAT 1:8	Io, ái Asa a apáng Iosepat, má ái Iosepat a apáng Ioram, mái Ioram a apáng Usia.
23222	MAT 1:9	Io, ái Usia a apáng Iotam, má ái Iotam a apáng Ahas, mái Ahas a apáng Esekiá.
23223	MAT 1:10	Io, ái Esekiá a apáng Manase, má ái Manase a apáng Amon, mái Amon a apáng Iosaia.
23224	MAT 1:11	Io, ái Iosaia a apáng Ekoniá má rang tuán i pákánbung er sang tan tám arup til Babilon kandi tu artalka besang ur Babilon suri batbat kalar ái.
23225	MAT 1:12	Má i pákánbung án kamkabat anang Babilon mák han átik suri pákánbung a páng on ái Iesu Karisito, minái mul á ngis di á te kálámul er a páng tili di ái Iesu. Ái Ekoniá a apáng Sietiel, má ái Sietiel a apáng Serubabel.
23226	MAT 1:13	Io, ái Serubabel a apáng Abiut, má ái Abiut a apáng Eliakim, mái Eliakim a apáng Asor.
23227	MAT 1:14	Io, ái Asor a apáng Sadok, má ái Sadok a apáng Akim, mái Akim a apáng Eliut.
23228	MAT 1:15	Io, ái Eliut a apáng Eliaser, má ái Eliaser a apáng Matan, mái Matan a apáng Iakop.
23229	MAT 1:16	Io, ái Iakop má a apáng Iosep er kán pup ái Maria, má ái Maria a mámán ái Iesu er di utngi mai Mesaia.
23230	MAT 1:17	Má ngorer a sángul mai ahat no á ngaul kálámul tangkabin tili Abaram ák han átik i Dewit er kabisit. Má turpasi bul tili Dewit ák han átik i artalka ur Babilon, a sángul mai ahat no mul á ngaul kálámul. Má tilatung i artalka ur Babilon, a sángul mai ahat no mul á ngaul kálámul ák han pang má i bung er a páng on ái Mesaia.
23231	MAT 1:18	Ngoro minái a páng ngoi ái Iesu Karisito. Ái Maria mámán ái Iesu, ái Iosep ákte tar kári suri diara kila. Mái sár i pákánbung káp diar te kis tiklik besang, ái Maria ákte mánán ilmi má ngo ákte tián ngorer i rakrakai si Tanián a Pilpil ákte han kis i narsán.
23232	MAT 1:19	Ái Iosep a tám nokwan, má ngo a mánán on ngo ái Maria ákte tián má, kápate nem suri na arumrum Maria i mátán matananu. Má ngorer a hol on ái Iosep suri na pásang kila kodong, má kápdate mánán on i tan kálámul.
23233	MAT 1:20	Má ngorer kán tunga holhol besang ái Iosep suri táit er ngo na longoi. Má i libung er a boptin, kesi angelo káián ái Káláu a tapam hut singin i mihmih mák parai singin ngoromin, “Iosep, natun ái Dewit, koion una konngek. Una kila pas Maria suri na kam wák sang. Koion una rumrum suri kán tián kápkabin rakrakai káián Tanián a Pilpil ákte han kis i narsán, má ngorer ák tián má.
23234	MAT 1:21	Na káhái besang i tekesi kalik án káláu má una utngi ngisán mam Iesu, sálán ngo ‘Ái Káláu Tám Araliu’, kápkabin na asengsegeng pasi kán matananu alari kandi sápkin.
23235	MAT 1:22	Tan táit ngoromin na tapam hut muswan sang suri long arwat pasi worwor si Káláu er a tari singin tám worwor tus ái Aisaia ngoromin,
23236	MAT 1:23	‘Kesi tahlik kápate bop be mai kálámul na tián besang má na káhái kalik káláu, má ái sang da utngi mam Emanuel’ (sálán á kuir worwor er ngo ‘Ái Káláu narsá git’).”
23237	MAT 1:24	Má ngo a pán má tili boptin i kábungbung ái Iosep, io a mur on ngorer i angelo ákte bitái suri na longoi ngoi. Má ngorer ái Iosep a kila pas Maria sang,
23238	MAT 1:25	mái sár kápte be diar bop tiklik. Má namur a káhái kalik án káláu ái Maria, mái Iosep a utngi ngisán mam Iesu.
23239	MAT 2:1	Má ái Iesu a páng i bimán rum á Betilem i balis á Iudáiá i pákánbung ái Erodes a kabisit on iatung. Má i pákánbung erei sang a páng on ái Iesu, tan tám mánán uri mátmátiah di lu mák ilmi akiláng suri. Di mákái kesi mátmátiah má dik mák ilmi, má ngorer di aptur tili kandi malar tepák tilanang i mátán nas, má dik han láklák tangrai dolon sál átik á Ierusalem.
23240	MAT 2:2	Má iatung di lu gálgálta ngoromin, “Aiá á kalik er na kabisit besang káián tan Iudáiá? Kabin gimáte mákái kán mátmátiah a akiláng on anang i kángim malar, má gimáte hut mainái suri gima tari kángim rumrum uri narsán.”
23241	MAT 2:3	Má ngo ái Erodes a longrai arbin ngorer, a lala tabureng i bál suri, má rehei mul á matananu iatung á Ierusalem.
23242	MAT 2:4	Má ngorer ái Erodes a bin talmi tan pakpakta kán tan tám osmapak má tan tám mánán uri nagogon, má a gálta di ngoromin, “Be, Mesaia er di parai, aiá na páng ái?”
23243	MAT 2:5	Má ái rung erei di kosoi ngo, “Mesaia na páng adi Betilem i balis á Iudáiá, kabin ái Miká tám worwor tus a parai worwor si Káláu ngoromin,
23244	MAT 2:6	‘Má iáu á malar Betilem, u gengen malar sár main i balis á Iudáiá, mái sár kápte ngo iáu malar bia. U tilik támin táit kápkabin na páng besang tili iáu á tekesi kálámul na tátáil, ngorer na lu ololoh i kak matananu Israel.’”
23246	MAT 2:8	Io, ngo di be nguruk no, ki ái Erodes ák dos pala di ur Betilem mai worwor talas ngoromin, “Erei gama han, gama lain ser kuluk suri kalik. Má pákánbung gamáte ser pasi, ki gama kaleng má gamák parai singing suri inak mánán on, ngorer á iau mul ina han má inak tari kak rumrum uri narsán.”
23247	MAT 2:9	Dik han má ngorer ái Erodes ákte parai si di, má mátmátiah er dikte mákái tungu anang i mátán nas a tur soura mul mák han táilna di. Io, di mákái ngorer má a gas i bál di má di lala laes taladeng sang. Má mátmátiah erei a han kis ásngin arwat mai rum er kalik a kis ái.
23249	MAT 2:11	Má di mákái ngorer má ding kusak uri rum er. Má ngo di mákái kalik mái Maria er mámán, ki dik pur dirtapul má dik rumrum uri narsán kalik. Má namur di long pasi kandi tan artabar ngorer i gol má kabang a lu lain tomtom má bultán kábau a lu tomtom mul, má dik támri kalik mai.
23250	MAT 2:12	Má ngo dikte artabar no, tan tám mánán er di aptur má dik mur i lite sál kaleng uri kandi malar. Kápdite kaleng uri narsán ái Erodes suri da worwor mai, a kápkabin ái Káláu a dos kalar di i mihmih.
23251	MAT 2:13	Má ngo tan tám mánán dikte aptur uri kandi malar alar ditul támán iatung, io kesi angelo káián ái Konom a tapam hut si Iosep i mihmih mák parai singin ngo, “Iosep, una aptur má unák long pas rugar tinán er má gamtulák sangar i táu ur Aigipto. Má gamtula kis iatung pang i bung ina parai singim suri gamtula kaleng, kápkabin ái Erodes na dos palai besang i kán tan tám arup má da ser suri kalik suri up bingi.”
23252	MAT 2:14	Má ngorer ái Iosep a pán mák aptur, ák long pas rugar tinán er má ditulá turpasi láklák i libung erei sang ur Aigipto.
23253	MAT 2:15	Ditul támán á hut má adi Aigipto má ditulá kis iatung ák han pang i pákánbung ák mat ái Erodes. Má táit minái a tapam hut muswan suri long arwat pasi worwor si Káláu ákte parai singin tám worwor tus ái Osea ngo, “Iau kilkila pasi natung tili balis á Aigipto.”
23254	MAT 2:16	Má namur ngo ái Erodes ákte mánán tusi ngo tan tám mánán dikte agurái, má ngorer a lala togor. A hol páptai worwor dikte parai singin suri pákánbung dáh a páng on á kalik, má ngorer a mánán ngo a goion kalik be. Io, ngorer a dos palai kán tan tám arup mai arardos ngo da up bingi boh gengen kalik káláu no, ái rung er di asus di be i rang mám di. Di longoi ngorer adi Betilem má tangrai tan malar pátum sár.
23255	MAT 2:17	Má táit minái a tapam hut muswan suri long arwat pasi worwor káián ái Konom er a parai singin tám worwor tus ái Ieremiá ngoromin,
23256	MAT 2:18	“Di longrai kaungán te di lala tang adi malar á Rama, má tan wák til Betilem di sum suri rang nat di. Bos wák er di tangsi rang nat di, má kápate arwat suri abálbál di kabin rang nat di dikte mat no.”
23257	MAT 2:19	Namur ákte mat ái Erodes, má kesi angelo káián ái Konom a tapam hut si Iosep adi Aigipto i mihmih er a boptin i libung
23258	MAT 2:20	mák parai singin ngo, “Iosep, erei má unák long pas rugar tinán erei má gamtuláng kaleng uri balis á Israel. Kápkabin ái Erodes má rang turán er di nem suri up bingi kalik, dikte mat má.”
23259	MAT 2:21	Má ngorer ái Iosep a aptur ák long pas Maria diar tinán, má ditulá kaleng ur Israel.
23260	MAT 2:22	Má ái Arkelaus natun ái Erodes ákte keles kákán má áng kabisit iatung i balis á Iudáiá i pákánbung er. Má ngo ái Iosep a longrai ngorer, a mátut suri ditula han uratung. Mái Káláu sang mul a akeng Iosep i mihmih suri koion ditula kis i balis á Iudáiá, má ngorer ditulá han uri balis á Galiláiá
23261	MAT 2:23	má ditulá kis iatung i malar á Nasaret. Má táit minái a tapam hut muswan suri long arwat pasi worwor káián tan tám worwor tus ngoromin, “Da utngi Mesaia ngo kakun Nasaret.”
23262	MAT 3:1	Má namur marán á bet ákte rah, ái Ioanes Tám Arsiu a turpasi kán arbin i pokon mau i balis á Iudáiá narsán matananu, mák lu parparai ngoromin,
23263	MAT 3:2	“Gama ilang alari kamu sápkin má gamák hol kaleng, kápkabin ngo páput sár má lolsit tilami bát na hut má ái Káláu na kátlán i git.”
23264	MAT 3:3	Ái Ioanes, ái á kálámul er a worwor suri ái Aisaia tám worwor tus ngoromin, “Tekes na lu binbin i pokon mau ngo, ‘Aleget i sál si Konom má eran on. Long anokwai sál suri na láklák on!’”
23265	MAT 3:4	Mái Ioanes a sulu mai nihun kamel di hiri, mák reureu mai kápán sipsip. A ani sikiu má midu.
23266	MAT 3:5	Má matananu tili bimán rum á Ierusalem má tili balis no á Iudáiá má tili tan kuir malar i risán dan á Ioridan, di han suri longrai arbin si Ioanes.
23267	MAT 3:6	Má matananu di tunga para aposoi kándi bos sápkin tatalen, mái Ioanes a siu di mai dan á Ioridan.
23268	MAT 3:7	Má tan Parisaio má tan Sadukaio mul di han suri na siu di ái Ioanes. Mái sár ái Ioanes a mánán i kandi angagur ngo da tu siusiu sár má kápdite hol kaleng, má ngorer a parai si di ngoromin, “Á gam á rang natun i kanih sáksák! Sinih a parai si gam ngo gama tu siusiu sár má ngorer gama tur kaplah alari nagogon si Konom erei ngo na hut besang?
23271	MAT 3:10	Palngat ákte eran pagas suri tárái boh kubau adi káplabin. Kubau erei kápate oboi lain wán, da tár palai má dák sápkai uri kámnah.
23272	MAT 3:11	“Á iau, iau siu gam mai dan sár suri inngas tar gam ngo gamáte hol kaleng. Mái sár ngo kes a lala rakrakai sorliu iau, alatung be namur. Má iau rumrum suri ina kusak i kán rum. Ái sang na siu gam mai Tanián a Pilpil má mai kámnah.
23273	MAT 3:12	Ái ái koner a top i kán is suri na tárái wit mai. Má namur na tim purwai kotlin wit alari poktuán, má ngorer na dungi kotlin wit i suapok, má boh poktuán wit erei na osoi sár i kámnah káp a tini mat!”
23274	MAT 3:13	I bet erei, a aptur til Galiláiá ái Iesu mák han sur Ioanes ngo na siwi i dan á Ioridan.
23275	MAT 3:14	A rumrum ái Ioanes er a mák Iesu iatung má a nem suri na pukdai holhol si Iesu, má ngorer a parai singin ngo, “Be, suri dáh u han ur main i narsang suri ina siu iáu? Kápte a arwat á ngorer. A nokwan ngo á iáu sang una siu iau.”
23276	MAT 3:15	Mái sár ái Iesu a parai si Ioanes ngo, “Káksiai, una tu longoi ngorer sár iakte parai singim, má ngorer gitara long arwat pasi riri si Káláu a nem on.” Mái Ioanes a sormángát i worwor si Iesu má ák siwi.
23277	MAT 3:16	Má pákánbung ái Iesu a masar alari dan, bát a ráp má a mákái Tanián ái Káláu a sosih ur on ngoro bun má a kis on,
23278	MAT 3:17	má kaungán kes tilami bát a parai ngoromin, “Minái á natung muswan, kang Kalik alal. A lala gas i balang mai.”
23279	MAT 4:1	I pákánbung ái Iesu a masar alari dan á Ioridan, Tanián ái Káláu a lami uri pokon mau suri ái Satan na longoi artohtoh uri narsán.
23280	MAT 4:2	Ái Iesu kápate ani tekesi táit arwat mai ahat i sángul á bung, má pasi ák matpám.
23281	MAT 4:3	Ngorer ái Satan a turpasi suri tohtoh Iesu mák parai singin ngoromin, “Ngo iáu Natun ái Káláu, ki una dos i bos hat minái suri dák arkeles uri balbal.”
23282	MAT 4:4	Mái Iesu a kosoi ngo, “Pinpidan si Káláu a parai ngo, ‘Kápte ngo namnam masik a lu támri liu kán kálámul suri na rakrakai, kápte! Rakrakai uri liu muswan kán kálámul a hut sang tili worwor si Káláu.’”
23284	MAT 4:6	Mái Satan a parai si Iesu ngoromin, “Ngo iáu Natun ái Káláu, ki una roh tilatung uradi bim. Kabin pinpidan a parai ngoro minái, ‘Ái Káláu na tari palai kán tan angelo má da ololoh timan iáu.’ Má pinpidan a parai mul ngo, ‘Tan angelo da sáng pas iáu mai lim di suri ngorer na mák suski kikim i hat.’”
23285	MAT 4:7	Mái Iesu a kosoi ngoromin, “Pinpidan si Káláu a parai mul ngo, ‘Koion una tohtoh Konom er kam Káláu!’”
23286	MAT 4:8	Má namur ái Satan a tohtoh Iesu mul má a lam pasi uri pungpung a tuan alami sang, má a inngas tari singin á tan balis no on á naul matmatngan pokon turán tan táit imi lolon i di mul.
23287	MAT 4:9	Má namur a parai si Iesu ngo, “Tan táit no min ina tar noi singim. Na kaiam no sár ngo una pur dirtapul má unák lotu uri narsang.”
23288	MAT 4:10	Mái Iesu a kosoi ngo, “Táu alar iau, Satan! Pinpidan si Káláu a parai ngo, ‘Una lotu uri narsán ái Konom kam Káláu, má ái masik sár una para agasi!’”
23289	MAT 4:11	Má ngo ái Satan ákte arahi má kán tan artohtoh uri narsá Iesu, ki ák han pas má alari, má namur tan angelo di hut má dik tangan Iesu.
23290	MAT 4:12	Má namur ngo dikte obop Ioanes i batbat kalar, ái Iesu a longrai ngorer má a aptur mák han ur Galiláiá.
23291	MAT 4:13	Kápte a lala kis ák dol á Nasaret ái Iesu, mái sár a han mák lu kis á Kapernaum i bimán rum a kis pátmi dan taliu á Galiláiá i balis káián aru mát er si Sebulon mái Napitali.
23292	MAT 4:14	A han máng kis á Kapernaum ái Iesu suri ák tapam hut muswan i worwor káián tám worwor tus ái Aisaia er a parai ngo,
23293	MAT 4:15	“Tan kálámul tili risán er di kis i kuir bim si Sebulon mái Napitali, má te di kis i risán tilik tas má i balsán dan á Ioridan má Galiláiá,
23295	MAT 4:17	Má turpasi i pákánbung erei sang, ái Iesu a tangkabin pasi kán arbin mák parai ngo, “Gama tánlak alari kamu sápkin má gamák hol kaleng, kápkabin páput má lolsit tilami bát suri ái Káláu na kátlán i git!”
23296	MAT 4:18	Má ngo a lu hanhan tangrai risán dan taliu á Galiláiá, ái Iesu a mák rugar tuán er diar soksok isu mai uben iatung i dan erei. Ái Saimon, kesi ngisán ái Petero, mái Enru er tuán, diar aru tám soksok.
23297	MAT 4:19	Mái Iesu a parai si diar ngo, “Gaur lákám, má gaurák mur i iau, má inak atintin gaur suri gaura tám soksok pasi matananu ur káián ái Káláu!”
23298	MAT 4:20	Má ngo diar longrai ngorer, káp melek mul má diar aptur alari kándiar tan uben iatung má diará turpasi mur i Iesu.
23299	MAT 4:21	Má ngo ái Iesu a lu lákláklák iamunang, a mákái aru natun ái Sebedaio, ái Iakobo mái Ioanes, ditul támán leget i kánditul uben iatung i mon. I pákánbung a mák diar ái Iesu, a kilkila pas diar
23301	MAT 4:23	Má ngorer ái Iesu a han mák lu aratintin tangrai boh rumán lotu i balis á Galiláiá no. A arbin mai lain arbin suri lolsit tilami bát, mák asengsegeng i matananu alari kandi toltolom sasam.
23302	MAT 4:24	Má arbin uri Iesu a han arkaliut no i balis er mák han átik á Siria. Má ngo matananu di longrai ngorer, io di hut i narsán mam rung di sasam ngorer i rung a rangrang i kápán páplun i di, mái rung a porta i di á sápkin tanián, mái rung a mat i balsán i di, mái rung mul di gokgok. Mái Iesu a asengsegeng i di no sár.
23303	MAT 4:25	Má ngorer tilik lala matananu taladeng tili tan malar di lu murmur on. Tan malar erei a turpasi til Galiláiá ák han átik á Dekapolis, má til Ierusalem má Iudáiá má tili kesi balsán dan á Ioridan mul.
23304	MAT 5:1	A mákái tilik lala matananu ái Iesu má a láklák tapam urami kesi pungpung má a sukis pagas ái. Má rang táir di hut má dik sukis i narsán, má tilik matananu er di hut iatung mul.
23305	MAT 5:2	Má ngorer ái Iesu a tangkabin i aratintin uri narsá di mák parai ngoromin,
23306	MAT 5:3	“Ái rung er di mánán ngo tanián i di a sáhár mák ngangai sur Káláu, di kuluk pala, kabin da kusak uri lolsit tilami bát mái Káláu na kátlán i di.
23307	MAT 5:4	Ái rung er di lu tang, di kuluk pala, kabin namur na abálbál di ái Káláu má da kodong.
23308	MAT 5:5	Ái rung er di agengen pas di, di kuluk pala, kabin da otoi besang i táit ákte oror pagas mai ái Káláu.
23309	MAT 5:6	Má di kuluk pala á di onin di sák suri mur i tatalen a nokwan, kabin namur ái Káláu na tangan di suri da mur artálár pasi tatalen erei.
23310	MAT 5:7	Di kuluk pala ái rung er di lu mámnai lite kálámul má tangan di, kabin ái Káláu na mámna di.
23311	MAT 5:8	Di kuluk pala ái rung er a tukes i kandi holhol suri mur i nemnem si Káláu, kabin namur da kis i narsán.
23312	MAT 5:9	Ái rung kándi talar suri arabálbál i katbán matananu, di kuluk pala, kabin na utung di ái Káláu ngo rang natun.
23313	MAT 5:10	Di kuluk pala á di ngo matananu di arangrangas i di suri mur i tatalen a nokwan, kabin erár dák mák ilmi ngo dikte kusak uri lolsit si Káláu mái Káláu a kátlán i di.
23314	MAT 5:11	Má gam kuluk pala ngo matananu di lu mikmikwa gam, má ngo di wáng i gam, má ngo di para bengta gam kápkabin sur iau.
23316	MAT 5:13	Mái Iesu a sopasun kán aratintin ngoromin, “Gam sár á matananu gam á tas uri naul matmatngan pokon no. Mái sár ngo tas ákte rah á kán mapak, ngádáh gita amapak kalengnai ngoi? Na tu táit bia sár, má da lu sápka palai uratung i lol malar, má tan kálámul da láklák má dák lu sukai sár.
23317	MAT 5:14	“Gam sár á matananu gam á talas suri atalsai naul matmatngan pokon. Ngádáh, di lu longoi malar i iátin pungpung suri na punpunam? Auh, kápte!
23318	MAT 5:15	Má i pákánbung gam oskoi lam, gam boh kári mai kas? Kápte. Gam akai i nián sang suri na atalsai rung er di kis iatung i rum.
23319	MAT 5:16	Má ngorer a kuluk ngo gama ngoro lam sang, má talas er i gam na atalsai matananu suri da mákái tan lain táit gam longoi má ngorer da para agas Káláu er Kák gam imi naul bát.”
23320	MAT 5:17	Mái Iesu a sopasun mul i kán aratintin ngoromin, “Koion gama hol on ngo iau hut main suri ina long palai nagogon si Moses má aratintin káián tan tám worwor tus. Kápte. Iau hut sang suri ina long arwat pasi kandi worwor suri na támin muswan.
23321	MAT 5:18	Gama hol páptai minái. Erei ngo naul bát má naul bim na kis, nagogon mul na kis. Kápte kesi tip ngo kuir nagogon na pah nák han pang i pákánbung erei ngo talar kán nagogon ákte rah.