23214	MAT 1:1	Yura lohimbi nengât tâmbânenŋe, yamâ kutŋe Awaraham sâm, yâkât senâmbâ gâtŋe Dawiti. Otmu yâk yetgât sen âlâ yâkâlembâ Yesu teteop yamâ Anitâŋe hâŋgângumu giop. Otmu Awarahamgât senâmbâ tetem gawi ya yeŋgât kutyeŋe yuwu.
23219	MAT 1:6	Yesehât nanŋe Dawiti teteop. Dawitiŋeâmâ lok kutdâ otmâ manmâ bukuŋe, kutŋe Uria sâm, yâkât imbi hârem mewaŋgiop. Imbi yaŋe nanyetŋe Solomon ya miop.
23230	MAT 1:17	Otmu Awarahamgât senâmbâ tetem gaŋetâ gaŋetâ tânâmyeŋambâ Dawiti ya teteop. Yâhâ Awaraham yâkâlembâ lok komotŋe komotŋe tetem gaŋetâ ya yeŋgât sen yaŋe menduhuakmâ 14 olop. Otmu Dawitihât sen yapâ tetem gaŋetâ gaŋetâ Bawilonia hânân ari manbi sen yaŋe menduhuakmâ yawuâk 14 olop. Otmu Bawilonia hânân manbi yaŋak manmâ gaŋetâ gaŋetâ Anitâŋe nanŋe tihitnenŋe olâk sâm hâŋgângumu yuân giop sen yaŋe menduhuakmâ yawuâk 14 olop. Otmu Yesuŋe giop sâp yanâmâ sen ya pesuk sâop.
23233	MAT 1:20	Yawu nâŋgâm manmâ yâhâm yâhâm yan awun ehop. Awun ekmu Anitâhât aŋelo âlâŋe yuwu sâm ekuop. “Yosep gâ Dawitihât sen, yakât yuwu sâm ekgohomune nâŋgâ. Anitâhât Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe Maria mâmâŋe otbaŋgimu tepŋe oap. Yawu gârâmâ gâŋe ki nâŋgârâ bâlewuap.
23260	MAT 2:22	Yâhâ Yosepŋe âwurem ari den pat yuwu nâŋgâop. “Herotŋe mumu yaŋak nanŋe kutŋe Akelao sâm, yâkŋe âwâŋahât welâmŋan kinmâ Yuraia yeŋgât lok kutdâ mansap.” Yawu sâŋetâ nâŋgâop. Den ya nâŋgâm nanne hilipgumap sâm gorâwaŋgimu Yuraia hân pilâm ariwe sâm biwi yâhâp olop. Yawu otmâ im awun ekmu Anitâŋe yuwu sâm ekuop. “Gâ Yuraia hân pilâm âlâengen meyelekdâ arinomai.” Yawu sâop.
23264	MAT 3:3	Otmu den ya ekyongom gaop yakât emet inânŋan poropete âlâ, kutŋe Yesaia sâm, yâkŋe Yoanehât nâŋgâm lohimbi biwiyeŋe pâroŋ sâm kuwihaknomai yakât kulemguop. Den yakât bulâŋe ya yâkâlen teteop. Den ya yuwu. “Lok ki manmaiângen, lok âlâ yan ari manbuap. Lohimbi yâkâlen arinomai ya yuwu sâm ekyongowuap. “Lok kutdâŋe tohowuap yakât kaweŋe mem pitim mâtâp mewaŋgiŋet. Otmu pumŋe lauŋe uk sâm huruŋ sâm, otbuap yamâ kum kilikmâ mem ârândâŋ merândâŋ tuhuŋetâ talâk.” Yawu sâm ekyongop. Den yawu kulemguop yakât bulâŋe ya Yoane yâkâlen teteop.
23282	MAT 4:4	Ekumu sâop. “Âlepŋe yarâke yamâ benŋe Anitâhât den âlâ yuwu tap. “Anitâŋe haoŋmâ ârândâŋ tihitnenŋe otmap. Yawu gârâmâ sotŋak konok wâtnenŋe miaŋgim manmâ yâhânomgât dop ki tap. Yamâ wongât? Anitâŋe den sâm ningimap ya gurâ lâum yâhânom. Yawu otmunŋe ârândâŋ otbuap yakâ.” Den yawu tap yakât otmâ gâŋe den eknohoat ya ki nâŋgâwom.” Yawu sâop.
23284	MAT 4:6	Yâhâm Satanŋe yuwu sâm ekuop. “Anitâŋe sâmu den âlâ kulemguwi ya yuwu tap. “Kâlân kâihan teŋ sâmapgât Anitâŋeâmâ aŋelolipŋe hâŋgânyongomu ge tihitge otŋetâ ki hiliwahowuat.” Den yawu tap. Yawu gârâmâ gâmâ bulâŋanâk Anitâhât nanŋe mansat otmuâmâ yupâ soŋ pilâm kioŋ. Kioŋdâ ki gohowuap. Yâhâ gekmâ yuwu nâŋgâwom. “O, bulâŋanâk lok yuâmâ Anitâhât nanŋe mansap.” Yawu sâwom.
23285	MAT 4:7	Sâmu sâop. “Bâiŋ, den âlâ yuwu tap. “Anitâŋe tihitnenŋe otmap. Yakât otmâ “Ihilâk otbe,” ki sânom.” Den yawu tap yakât otmâ gâŋe den eknohoat ya nâŋgâmune tâŋât oap.” Yawu sâop.
23288	MAT 4:10	Sâmu sâop. “Main, Anitâŋe den âlâ sâop ya yuwu tap. “Anitâ pato konohâk tap. Yâk konok mepaenom. Otmu yâkât den konohâk tem lâum hoŋ bawaŋgim mannom.” Den yawu tap. Yakât otmâ gâŋe den eknohoat ya lâuwomgât dop âlâ ki tap. Gâ pilânekmâ ari.” Yawu sâop.
23292	MAT 4:14	Yesuŋe kapi yan ariop yakât emet inânŋan Anitâŋe poropete âlâ, kutŋe Yesaia sâm, den ekumu kulemguop yakât bonŋe teteop.Den yamâ yuwu tap.
23295	MAT 4:17	Den yawu tap. Yesuŋe kapi yan ari manop yan den yakât bulâŋe teteop. Otmu yan ari manmâ yuwu sâm ekyongop. “Anitâŋe tihityeŋe otbe sâm oap. Yakât otmâ otŋetâ bâlemap ya kerek pilâm biwiyeŋe yâkâlen katŋetâ kinbuap.” Yawu sâm ekyongop.
23303	MAT 4:25	Heŋgemyongop yakât den pat sâm haŋ tuhuŋetâ Galilaia ambolipŋe, otmu ya hâlâŋmâ kapi bâlâk ŋerek tatmâ arap, ya yeŋgât kutyeŋe pato âlâmâ Dekopoli sâm, ya ambolipŋaŋe yâkâlen tohowi. Otmu âlâmâ Yuraia, ya ambolipŋe. Otmu kapi pato Yerusalem ya ambolipŋe. Otmu kapi tipi tapi Yoran to nombot nombot tatbi ya ambolipŋaŋe menduhuakmâ Yesuhâlen ariwi.
23305	MAT 5:2	“Den bonŋe sâmune nâŋgâŋet.
23316	MAT 5:13	Yeŋgât topyeŋe teteâkgât den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Kâtembe ihim solân hoŋmunŋe yanâmâ sot ya nemunŋe launenŋan memap. Dop yawuâk yenâmâ lohimbi hohetyeŋan manŋetâ yan yekmâ Anitâ heroŋe nâŋgâwaŋginomai. Yâhâ kâtembe heleŋân ki hikum ikainom yanâmâ pâlâmŋe otbuap. Yawu otmu girawu tuhumunŋeâmâ âlâkuâk ukenŋe otbuap? Yamâ ki orotŋe. Pâlâmŋe oap yaŋe âlâ yu me ya tuhumunŋe ukenŋe âlâ tetewuapgât dop bia. Yawu otmâ pâlâmŋe oap sâm pilâmunŋe arimap.
23356	MAT 6:5	Den âlâ yuwu sâop. “Yeŋe yok pilâm kinmâ Anitâ ulitgunomai. Yâhâ lok nombotŋaŋe yeŋe topyeŋe kurihim lok senyeŋan kinmâ bukulipnenŋaŋe nengât nâŋgâŋetâ yahalâk sâm sâtŋak Anitâ ulitgumai. Yeŋe yawu otnomai otmuâmâ Anitâŋe hâmbâi yuwu sâm ekyongowuap. “Emelâk lohimbi senyeŋan otŋetâ yan yekŋetâ yahalop. Yakât otmâ pesuk yap. Âlâmâ ki tap.” Yawu sâwuap.
23367	MAT 6:16	Den âlâ yuwu sâop. Lok nombotŋaŋe yeŋahâlâk nâŋgâŋetâ yahatmu topyeŋe kurihiakmâ yuwu nâŋgâmai. “Nenŋe Anitâ ulitgunom yanâmâ lohimbiŋe nenekmâ nâŋgâningiŋetâ yahalâkgât sot barahâk tatmâ ulitgunom.” Yawu nâŋgâmai. Yamâ Anitâŋe nâŋgâmu ki ârândâŋ otmu yuwu sâwuap. “Emelâk bukulipyeŋaŋe yekmâ nâŋgâyiŋgiŋetâ yahalop yaŋak pesuk yap. Âlâ ki tap. Yakât otmâ matŋe ki yiŋgiwom.” Yawu sâwuap.
23373	MAT 6:22	Den âlâen yuwu hâum sâop. “Senyeŋe yamâ lambe laŋinŋe yakât dop oap. Senyeŋe ya âlepŋe tatmu yan bam gamai.
23375	MAT 6:24	Den âlâen yuwu hâum sâop. “Lok konokŋe lok kutdâ yâhâp yetgât âi menduhum ki tuhuyitgiwuap. Âlâhât biwiŋaŋe kepeim heroŋe kakŋan tuhuwaŋgiwuap. Yâhâ âlâhârâmâ hâkâŋ kakŋan nep ya ki tuhum heŋgeŋguwuap. Yakât topŋe yuwu sâwe. Hângât manman me iri sikum yan biwiyeŋe arimu manmaiŋe girawu otmâ Anitâ tem lâuwaŋgim mannomai? Yamâ ki orotŋe.” Yawu sâop.
23387	MAT 7:2	Yâhâ yeŋe senŋe âlâlâ yu me ya otyiŋginomai. Dop ya tâŋ tâŋâk Anitâŋe yen gurâ mem purik katyiŋgiwuap.
23397	MAT 7:12	Den ekyongoan yukât emelâk Mose otmu poropete yaŋe Anitâhât den kâsikum yiŋgiminiwi. Yakât topŋe yuwu tap. Bukulipyeŋaŋe tânyongoŋetgât nâŋgâmai yeŋe gurâ nâŋgâmai dop yawuâk tânyongonomai.” Yesuŋe den yawu sâm ekyongop.
23398	MAT 7:13	Den âlâen hâum yuwu sâm ekyongop. Hiliwaho hiliwaho kapi yakât mâtâp yamâ pen penâk kinmap. Lok dondâŋe yan arimai.
23424	MAT 8:10	Den yawu sâmu Yesuŋe nâŋgâmu ewe membe olop. Nâŋgâmu ewe membe otmu Isirae lohimbi betŋan sâwi ya yuwu sâm ekyongop. “Wâtne pato tatnihiap yakât nâŋgâm Roma lok yuŋe biwi yâhâp ki oap. Yakât yuwu naŋgan. Isirae yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâŋe lok yuŋe oap yuwu âlâ ki otŋetâ yekman. Lok yuŋe nâhâlen biwiŋaŋe kepeim den yap yu ekmune âiloŋgo oap.
23431	MAT 8:17	Yawu olop yamâ emet inânŋan poropete âlâ, kutŋe Yesaia sâm, yâkŋe den kulemguop ya yan bonŋe Yesuhâlen teteop. Yamâ yuwu. “Mesek otmu hâhiwin topŋe topŋe teteningiop yamâ yâkŋe mâmâŋe otningimu tisi mesek biatningiop.” Den yakât bulâŋe teteâkgât Yesuŋe lohimbi kiŋgitŋe orowâk mem heŋgemyongop.
23437	MAT 8:23	Den yawu sâm tiŋ pilâm yahatmâ hoŋ bawalipŋe meyekmu orowâk ariwi.
23460	MAT 9:12	Yawu sâm âinongoŋetâ Yesuŋe den ya nâŋgâm yuwu sâm matŋe ekyongop. “Aŋgoân topŋe katmâ Anitâŋe sâmu lok âlâŋe kulemguop yamâ topŋe yuwu. “Yeŋe orotmemeyeŋe bâleŋe me tosayeŋahât otmâ hotom ya uŋetâ nâŋgâwan. Yamâ âlepŋe oap. Yaŋe yu ya âlâ ki oap. Otmu yamâ wahap tâŋât. Gârâmâ yeŋe biwiyeŋaŋe konohâk otnomai yamâ ârândâŋ otbuap.” Yawu sâop. Den topŋe yawu tap. Yakât otmâ den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Lok mesekyeŋe biaŋe dokta yeŋgâlen ki arimai. Lok kundatyeŋe orop me hâhiwin teteyiŋgimapŋeâmâ dokta yeŋgâlen arimai. Yakât topŋe yuwu sâmune nâŋgâŋetâ keterahâk. Yeŋgâlen gâtŋe nombotŋaŋe yuwu sâmai. “Nen lok âlepŋe, orotmeme âiloŋgo loŋgo otmâ mansain.” Yawu sâmai. Yawu gârâmâ lok yawuya yeŋgât sâm ki gewan. Gârâmâ nâmâ yeŋe lok bâleŋe sâm betyongoŋetâ manmai yawuyaŋe Anitâhâlen biwiyeŋe katŋetgât gewan.” Yawu sâop.
23475	MAT 9:27	Yesuŋe kapi ya pilâm arimu lok yâhâp senyetŋe bok sâsâŋe yaŋe kulem miop yakât den pat nâŋgâm betŋan ari yuwu sâm ekuowot. “Wâe, Dawitihât sen. Netgât tepge nâŋgâ. Gâŋe âlepŋe tânnotgowuatgât dop tap me bia? “Yawu sâowot.
23481	MAT 9:33	Yawu sâŋetâ weke bâleŋe watmu gaiakmâ arimu lauŋe hâreakmu den huhuop. Den huhumu ekmâ kinbiŋe alahu gulahu otmâ yuwu sâwi. “Nen embâŋâmbâek kulem yuwuya âlâ ki tetemu ekmâ gamain.” Yawu sâwi.
23491	MAT 10:5	Otmu Yesuŋe nen hoŋ bawalipŋe den âlâen hâum yuwu sâm eknongom hâŋgânnongop. “Lama ya yeŋgât galem ki otŋetâ yanâmâ hiliwahomai. Dop yawuâk Isirae lohimbi nombotŋe yu hiliwahone sâm oai yakât yâk yeŋgâlen tâŋ tâŋâk ari tânyongonomai.
23498	MAT 10:12	Dâim yâhâ katyekŋetâ yanâmâ yuwu sânomai. “Anitâŋe tihityeŋe otmu yâkât wâtŋan kinmâ yâhâm heroŋe kakŋan mannomai.” Yawu sânomai.
23502	MAT 10:16	Otmu Yesuŋe nen topnenŋe naŋgaŋginehât den âlâen hâum yuwu sâm eknongop. “Lama yamâ pâlâmŋe kinmai. Yâhâ sosoŋeâmâ sâtŋe bâleŋe tatmai. Yawu gârâmâ lama yaŋe dâiakmâ arinomai yamâ sosoŋe yiŋgim neyekbuap. Dop yawuâk nâŋe hâŋgânyongomune sâtŋe metŋe kâlehen arinomai. Arinomai yan kiŋgityeŋahât otmâ biwi yâhâp ki otnomai. Yakât âlâ torokatmâ sâwe. Soŋgo âlâ kutŋe hewam yamâ nâŋgân nâŋgânŋe tapgât ekmâ nâŋgâm galemahomap. Yakât dopŋeâk yengu yawuâk biwiyeŋaŋe golâek manmâ sâtŋe metŋe ekmâ kewewetmâ galemahom mannomai. Yâhâ nâi kopa yamâ kopa kum den biaek tatmu ekmain. Yenâmâ yakât dop manmâ nep lohotŋan tuhum mannomai.
23505	MAT 10:19	Mem âi pâi tuhuyeknomai yan “Den mâtâpŋe girawu watmâ sâm ekyongomunŋe nâŋgâŋetâ keterakyiŋgiwuap,” yawu nâŋgâm ki gorâyiŋgiwuap.
23507	MAT 10:21	Otmu sâp yan umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiwuap yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Imi ata yeŋahâk ahom hioŋaknomai. Yakât otmâ dâiakmâ kiap yeŋgâlen ari den âiân karaknomai. Otmu âwâ nan yeŋahâk ahom hioŋaknomai. Hioŋakmâ lok kunŋe yeŋgâlen ari den âiân karaknomai. Den âiân karakŋetâmâ nombotŋe mem âlâlâ tuhuyekmâ yongoŋetâ munomai.
23538	MAT 11:10	Yâkât nâŋgâm emelâk Anitâŋe den sâop ya yuwu tap. “Gâŋe nine topne sâm tetem ekyongorâ nâŋgâŋetgât nine hoŋ bawane hâŋgângumune kulet sâhihim mâtâp meŋgihiwuap.” Den yawu tap. Kulet sâop yamâ Yoane.
23561	MAT 12:3	Yawu sâŋetâ purik pilâyiŋgim sâop. “Emelâk embâŋân Dawitiŋe olop yakât den pat sâlikum ki nâŋgâm heŋgeŋgumai.
23562	MAT 12:4	Yakât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Sâp yan Anitâhât hotom um manbiŋe baŋga tuhum Anitâhât pat sâm katminiwi ya yâkŋe konok neminiwi. Lok inŋeâmâ bia. Hilâm âlâen Dawiti otmu ikŋe tembe lâulipŋe po ondop yiŋgiop. Yawu otmâ yâkŋe Anitâhât miti selepŋan yâhâm ya ihilâk mem newi.
23565	MAT 12:7	Yâhâ hotom uminiwi yakât topŋe teteâkgât Anitâŋe yuwu sâmu kulemguwi. “Nâŋe tosanenŋe bialâk sâm hotom umai yakât nâŋgâmune tâŋât otmap. Yawu gârâmâ nâŋe orotmeme âlepŋeâk, buku konok oraŋgiŋetgât ukenŋe nâŋgâman.” Den tap yakât topŋe ekmâ nâŋgâm heŋgeŋguai mâne lohimbiŋe otŋetâ bâlemap ya yekmâ ki mem ge katyekbâi.
23579	MAT 12:21	Otmu lohimbi yaehen mansaiŋe biwiyeŋaŋe yâkâlen kepeim mannomai.” Den ya yawu tap. Otmuâmâ Yesuŋe lohimbi nombotŋe kundat me umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgiop yamâ mem heŋgemyongop. Yesaiaŋe den kulemguop yakât bulâŋe heŋgemyongop yan teteop.
23581	MAT 12:23	Yawu otmu yan lohimbi kiŋgitŋe orowâk kinbiŋe ekmâ pârâk pilâm eŋgat yâhâp otmâ yuwu sâwi. “Yesu yuâmâ Dawitihât senân gâtŋe mon?” Yawu sâwi.
23600	MAT 12:42	Yakât den âlâ sâwe. Aŋgoânâmâ lok âlâ, kutŋe Solomon sâm, Dawiti nanŋe ya nâŋgân nâŋgânŋe pato tatbaŋgiop. Otmu yâkât kut patŋe ya emelâk sâm haŋ tuhuŋetâ arimu imbi pato âlâ kapi kâlepŋehen manopŋe nâŋgâop. Nâŋgâm yanâmâ ekbe sâm tohop. Yakât sâmune nâŋgâŋet. Solomongât nâŋgân nâŋgân pato tatbaŋgiop. Yawu gârâmâ nâmâ Solomongât kunŋe mansan. Otmu nâŋe kapi kâlepŋehen ki mansan. Hohetyeŋan manmâ den kâsikum yiŋgim mansan. Yamâ yeŋeâmâ nâhât den nâŋgâŋetâ nahat otmap. Yakât otmâ mem ge katnekne sâm oai. Yakât otmâ hâmbâi sâp patoen imbi pato yaŋeâmâ lok senyeŋan yahatmâ kinmâ yeŋe nâhât den kum mansai yeŋgât topyeŋe sâm tetemu aŋulaknomai. Yawu otŋetâ Anitâŋe yakât matŋe âlâku ikŋeâk ikŋeâk yiŋgiwuap.
23604	MAT 12:46	Den yawu sâm ekyongom tatmu yanâk ikŋe hepŋe torehenlipŋaŋe taka tirek topŋan kinmâ yuwu sâwi. “Atanenŋe gâ tat me?” Yawu sâwi.
23641	MAT 13:33	Otmu torokatmâ yuwu sâm eknongop. “Lok komotŋe komotŋe wosapâ wosapâ mansaiŋe biwiyeŋe nâhâlen katmâ tem lâunihiŋetgât yeŋe ari nâhât den pat âlepŋe ekyongonomai. Yakât topŋe teteâkgât den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. “Imbi âlâŋe dâmbia golaŋguwuap. Golaŋgumâmâ matuk mendâremu keluŋe gemu dâmbia orop menduhumu ukenŋe bâleŋe otbuap. Dop yawu.” Yawu sâop.
23643	MAT 13:35	Otmu den yuwu kulemguop tap. “Den topŋe topŋe Anitâŋe aŋgoân ki sâm tetemu nâŋgâm gawiŋak manmâ gawi. Ya yiwereŋe yuâmâ nâŋgâŋetâ keterahâkgât den âlâen hâum yakât topŋe ekyongowom.” Yawu kulemguop. Den sâop yan bonŋe teteop.
23651	MAT 13:43	Yâhâ lohimbi nombotŋaŋe Anitâhât den tem lâum manmai yâhâmâ awoŋnaŋe dâiyekmâ ikŋe laŋinŋan katyekmu manman kârikŋan mannomai. Den yuâmâ biwiyeŋanâk katmâ manmâ yâhânomai. Yawu.” Yawu sâop.
23656	MAT 13:48	Ge kutakulakŋetâmâ mem dâiŋetâ gamap. Mem dâiŋetâ gamu yan âlepŋe yamâ mem ketetmâ waŋgaen katmai. Yâhâ iŋan ki neneŋe yamâ pilâŋetâ arimap. Dop yawu.
23659	MAT 13:51	Den ya sâm tiŋ pilâm yuwu sâm âinongop. “Yen den yan yukât topŋe nâŋgâŋetâ keteraksap me bia? Sâmu yuwu sâwin, “Oŋ. yat ya naŋgain.” Yawu sâmunŋe sâop.
23662	MAT 13:54	Yahatmâ ikŋe kapiân ariwin. Yan ari miti emetŋan yâhâ den kâsikum yiŋgiop. Den kâsikum yiŋgimu kapilipŋaŋe den ya nâŋgâŋetâ âlâ kândâkdâ otmu pârâk pilâm yahatmâ yuwu sâwi. “Bâe, lok yuâmâ nengâlen gâtŋe. Wosapâ ari kândiwahom nâŋgân nâŋgân topŋe topŋe yu mem taka kâsikum ningim kulem âlâlâ tuhum mansap? Yu ekmunŋe sâtŋe oap.
23686	MAT 14:20	Yiŋgimunŋe neŋetâ dopyeŋan olop. Dopyeŋan otmu, nombotŋe talop ya hâwurum mânuŋmunŋe saka saka kâiân yâhâp pik sâop.
23700	MAT 14:34	Deŋgân ya hâtikgum hân âlâ, kutŋe Genesaret sâm, yan ari kioŋmâ waŋga hikumunŋe kinop.
23702	MAT 14:36	Meyekmâ ari Yesuŋe mem heŋgemyongoâkgât yuwu sâm ulitguwi. “Lok pato. Nengâlen gâtŋe kundat me umatŋe topŋe topŋe teteyiŋgimu tatmai yu meyekmâ tohoain. Yawu gârâmâ sombemân menduhum katyekmunŋe gotyeŋanâk arirâ gâhât sâŋgum ya konok wâim yan âlepŋe otŋetgât naŋgain.” Sâŋetâ sâop. “Den yai ya âlepŋe otŋet.” Yawu sâmu nombotŋaŋe sâŋgumŋe wâim yaŋak âlepŋe otbi.
23706	MAT 15:4	Yakât topŋe yuwu sâwe. Anitâŋe Mose ekumu kulemguop yan girem den âlâ yuwu tap. “Yen âwâ mâmâlipyeŋe yeŋgât nâŋgâyiŋgim denyeŋe lâum manŋet.” Otmu âlâmâ yuwu tap. “Yen âwâ mâmâlipyeŋe den bâleŋe ki hâiyeknomai. Me ki sâm bâleyiŋginomai. Yâhâ yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâŋe den yu kunomai yanâmâ mumuhât yongonomai.” Den yawu tap.
23711	MAT 15:9	Yâkŋe lok senyeŋan kinmâ yeŋe eŋgatyeŋeâk otmâ den sâm nâhâlen gâitmai. Yâhâ lauyeŋaŋak perâk perâk sâm orotmemeyeŋe yakâlâk nâŋgâŋetâ yahatmu nâhâlen gâitmai. Yawu.” Den kulemguop yakât bulâŋe yeŋgâlen teteap.” Yawu sâop.
23714	MAT 15:12	Yawu sâmu yuwu sâm ekuwin. “Den yat ya Parisaio lok yaŋe nâŋgâŋetâ biwiyeŋan hâumu nâŋgâm bâlehihiai.”
23724	MAT 15:22	Yan arimunŋe kapi âlâ, kutŋe Kanan sâm, yan gâtŋe pâku imbi âlâ yaŋe Yesuhâlen taka yuwu sâm ulitguop. “Gâ Dawitihât sen, yuwu sâmune nâŋgâ. Weke bâleŋaŋe baratne mem mâŋgâemu mansap. Yakât gâŋe watdâ ariâkgât naŋgan.” Yawu sâop.
23733	MAT 15:31	Dâiyekmâ takaŋetâ Yesuŋe kerehâk heŋgemyongomu ekŋetâ âlâ kândâkdâ olop. Yawu otmâ Isirae nengât Anitâ mepaewi.
23752	MAT 16:11	Den ekyongoan yu nâŋgâŋetâ keterakyiŋgimbâp. Yâhâ yeŋe imbiâk nâhâitŋe “sotgât yap” sâm nâŋgânihiai. Yakât yâhâpŋe sâmune nâŋgâm heŋgeŋguŋet. Parisaio otmu Sarukaio yeŋgât matuk keluŋe yaŋe mem bâleyekmapgât galem oraŋginomai.” Yawu sâop.
23773	MAT 17:4	Den alahu gulahu otŋetâ Petoroŋe ekmâ Yesu yuwu sâm ekuop. “Kutdâ, kulem aŋgo teteap yukât yuwuya âlâ ki ekmain. Yu ekmunŋe âiloŋgo oap. Yawu gârâmâ gâŋe sârâ nâŋe selep kalimbu kumbomgât naŋgan. Âlâmâ gâhât, âlâmâ Mosehât, âlâmâ Eleahât.” Yawu sâop.
23803	MAT 18:7	Den yan yakât torokatmâ âlâen hâum yuwu sâwe. Satanŋe yen kerek mem ge katyekbe sâm otmu yakât lohotŋe otne sâm oai. Yakât tepne naŋgan. Lohimbi âlâ me âlâŋe Satangât tem lâum yan, bukulipyeŋe otŋetâ bâleâkgât kendâyiŋgimai yakât matŋe Anitâŋe umatŋe yiŋgiwuap. Yawu.
23812	MAT 18:16	Yâhâ bukuhaŋe gâhât den ki nâŋgâwuap otmuâmâ emelâk Moseŋe den yuwu kulemguop ya watbuat. “Lok konokŋe ikŋiâk bukulipŋe âlâ me âlâhât topyeŋe teteâkgât sâm hâreyiŋgiwuapgât dop ki tap. Lok yâhâp me amon yaŋe denyeŋe sânomai ya lâuakmâ konok otbuap yamâ nâŋgâŋetâ bonŋe (otmap/otbuap).” Den ya watmâ buku nombotŋe konok me yâhâp meyelekdâ gam yâkŋe heŋgeŋguromawot.
23834	MAT 19:3	Otmu Parisaio lok nombotŋaŋe taka “Den girawuyaen hâum sâmunŋe yan matŋe sâm tâpikgumu den âiân katne,” nâŋgâm yuwu sâm Yesu âikuwi. “Mâtâp girawu tap? Lok âlâ me âlâŋe yeŋe eŋgatyeŋeâk otmâ imbilipyeŋe pilâyeknomaihât mâtâp tap me bia?”
23835	MAT 19:4	Sâŋetâ sâop. “Yen Anitâhât den nâŋgâmai me bia? Den yamâ yuwu tap. “Anitâŋe topŋe katmâ hân himbim kândikyotgom yan lohimbi yâhâp katyelehop.
23836	MAT 19:5	Katyelekmâ yan den yuwu sâm ekyotgop. “Lok âlâ me âlâŋe âwâŋe mâmâŋe pilâyelekmâ imbiŋâit mandomawot.” Den yawu tap.
23872	MAT 20:11	Dop konohâk yiŋgimu yakât tepyeŋan tâlimu nep amboŋahât dondâ nâŋgâm bâlewaŋgim yuwu sâm ekuwi.
23880	MAT 20:19	Den sâm hârenihim Roma lok yeŋgâlen katnekŋetâ yâkŋe yuwu otnihinomai. Sennan gem, tâpnohom, mem âlâlâ tuhunekŋetâ hâhiwin pato nâŋgâwom. Otmu benŋe howanân nohoŋetâ mumbom. Mumune hannohoŋetâ hilâm kalimbu pesuk sâmu yakât kakŋan mumuŋambâ yahatbom.” Yawu sâop.
23891	MAT 20:30	Arimunŋe lok yâhâp senyetŋe bok sâsâŋe mâtâp ginŋan talowot. Tatmutâ lohimbi yaŋe “Yesu takap” sâŋetâ nâŋgâm yahatmâ halahum yuwu sâowot. “Lok pato, Dawitihât sen, gâ netgât wehe nâŋgânitgi.” Yawu sâowot.
23892	MAT 20:31	Yawu sâmutâ lohimbi gotyetŋan kinbiŋe kuyitgim yuwu sâwi. “Bâe, girawu otmâ den kârikŋe sâm halahum tawot? Den nâŋgânâk tatset.” Yawu sâwi. Yawu sâŋetâ iliwetmâ witgumâk sâowot.
23899	MAT 21:4	Yawu sâm hâŋgânyotgomu yâhâowot. Yâhâ doŋgi ya holaŋmâ meyelekmâ takamutâ hâk katipŋe kâlep katbin ya holaŋmâ lotohom kakŋan katbin. Katmunŋe kakŋan yâhâ talop. Yâhâ tatmu Yerusalem kapiân yâhâwin. Otmu Yesu kapiân yâhâop yakât emet inânŋan poropete âlâŋe den kulemguop ya yuwu tap. “Yen Yerusalem kapi ambolipŋe nâŋgâŋet. Papatolipyeŋaŋe orotmeme yuwu otmâ mansai. Yaŋeâmâ bam gane sâm yan hâk meme otmâ beâsi kakŋanâk bam gamai. Otmâmâ yeŋgât lok kutdâ yuŋeâmâ yeŋe otmai yawu ki oap. Yâhâmâ ikŋahât nâŋgâmu gemap. Yakât otmâ doŋgi kakŋanâk lohotŋan ariop.” Den yawu tap yakât bonŋe Yesuŋe doŋgi kakŋan tatmâ Yerusalem kapiân yâhâop yan teteop.
23904	MAT 21:9	Yâhâ nombotŋe hâruhuakbi yaŋe yuwu sâm mepaewi. “Gâmâ tâmbânenŋe Dawitihât sen. Gike ombeheâk ki takat. Anitâŋe âi sâm gihiop ya lâum kinmâ nengâlen mat takat. Yakât otmâ heroŋe otgihim mepaeheksain.” Yawu sâm mepaewi.
23907	MAT 21:12	Yawu sâŋetâ Yerusalem kapi patoen yâhâwin. Yâhâmunŋe Yesuŋe doŋgi kakŋambâ kioŋmu yaŋak yapâ opon kâmbukŋan yâhâwin. Yâhâ opon kâmbukŋe kâlehen lohimbiŋe senŋe âlâlâ aŋgi guŋgi otmâ hâmeŋe hâukum kinbi ya yekbin. Yekmâ Yesuŋe nâŋgâm bâleyiŋgim yuwu sâm ekyongop. “Yu oai yukât emet inânŋan Anitâŋe poropete âlâ ekumu kulemguop ya yuwu tap. “Lohimbi hânŋan kulemŋan manmâ araiŋe nâhât opon yukât kâlehen yâhâ mepaeneknomai.” Den sâop yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Yeŋe yukât kâlehen tatmâ lohimbi kâityongom hâmeŋe mem yahatmâ aŋgi guŋgi otmâ gai. Yawu otmâ gai yu ekmune aŋgim bero emetŋe yawuya oap. Opon kâmbukŋe yu kâlehen ki orotŋe otŋetâ ekmune bâleap.” Yawu sâm kakŋan tat tat, tewo, kembâ mem emetŋe tuhum ya kâlehen katŋetâ talop, senŋe âlâlâyeŋe mem purik pilâyiŋgim watyekmu yahatmâ tiok taok otmâ arim kinbi.
23910	MAT 21:15	Heŋgemyongomu naom titipâŋe Yesu ekŋetâ sâtŋe otmu yuwu sâm mepaewi. “Dawitihât sen, kâwiâk watyekdâ kioŋsai yakât heroŋe oain.” Yawu sâŋetâ yan hotom uminiwi ya yeŋgât lok kunŋe otmu Mosehât girem den kâsikum ningiminiwi yaŋe nâŋgâm bâlewaŋgim yuwu sâwi.
23911	MAT 21:16	“Naom titipâ kutyeŋe biaŋe mepaeheksai ya ekmunŋe ki ârândâŋ oap. Yakât kuyiŋgirâ hutuk sâŋet,” yawu sâm Yesu ekuwi. Sâŋetâ sâop. “Mepaenekŋetâ nâŋgâmune ârândâŋ oap. Yu oai yukât emet inânŋan Anitâŋe poropete âlâ ekumu kulemguop ya yuwu tap. “Anitâŋe nimnaom titipâ yeŋgât biwiyeŋan kioŋmu heroŋe otbaŋgiai.” Den yawu kulemguwi tap yakât bulâŋe yu tetemu eksai.”
23938	MAT 21:43	Den sâop yakât bulâŋe yiwereŋe nâhâlen tetemu eksai. Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Yeŋe nâhât nâŋgâŋetâ gemu hâkâŋ otmâ betnihim mansai. Yakât otmâ yen pilâyekmâ pâku lohimbi meyekmune nâhâlen biwi nâŋgân nâŋgânyeŋaŋe kepeim manŋetâ kunyeŋe pato otmâ yâhâwom. Otmu den âlâen hâum sâwe.
23946	MAT 22:5	Hâŋgânyongomu hoŋ bawalipŋaŋe yâhâm gem âlâkuâk ekyongowi. Den ya ekyongoŋetâ nâŋgâm nâŋgâm âlâku nâŋgâop dopŋan dopŋan ariwi. Nombotŋe kalamângen nep tuhuakne sâm ariwi. Yâhâ nombotŋaŋeâmâ bisinisi tuhuakne sâm ariwi. Nombotŋe ihilâk mahilâk arim kinbi.
23956	MAT 22:15	Den ya sâm tiŋ pilâmu Parisaio yeŋeâk pereŋ pilâm ba kinmâ yuwu sâwi. “Den âlâen hâum yap yuŋeâmâ nengât topnenŋe miap. Yakât nâŋgâmunŋe bâleap. Yakât benŋe girawu otmâ sâmunŋe Roma tembe lâuŋe Yesu mem ari pâi emetŋan katŋet.” Yawu sâwi.
23957	MAT 22:16	Yawu sâm hoŋ bawalipyeŋe otmu Herotgât âi lok nombotŋaŋe Yesu âikuŋetâ sâm tâpikgumu topŋe mem tetenehât hâŋgânyongowi. Hâŋgânyongoŋetâ Yesuhâlen taka yuwu sâwi. “Bawapi, gâhât topge naŋgain. Gâŋe den imbiâk ki sâmat. Den sâmat ya nâŋgâmunŋe bonŋeâk otmap. Otmu lohimbiŋe nâŋgâhihiŋetâ yahalâkgât nâŋgâm âi ki tuhumat. Gâŋe lok âlâhât nâŋgârâ yahatmu âlâhât nâŋgârâ gemu yawu ki otmat. Gâŋe uwawapŋe bia otmâ manmâ garâ gekmain. Yakât wuân me wuân otnom yakât sârâ nâŋgâne.
23979	MAT 22:38	Den yan yuŋe kunŋe oap.
23983	MAT 22:42	“Anitâŋe hâŋgângumu gewuap. Yakât topŋe girawu naŋgai?” Sâmu sâwi. “Gewuap yamâ Dawitihât sen.”
23984	MAT 22:43	Sâŋetâ sâop. “Yawu gârâmâ Anitâhât Wâtgât Mâmâŋahât Heakŋe Dawiti mâmâŋe otbaŋgimu den kulemguop ya yuwu tap.
23986	MAT 22:45	Dawitiŋe den yawu sâop yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Anitâŋe hâŋgângumu gewuap yakât Dawitiŋe yuwu sâop. “Yamâ patone,” sâop. Yawu gârâmâ yeŋeâmâ “Yâkŋe hâmbâi ge galemnongowuap,” sâmai. Den sâmai yamâ Dawitiŋe den sâop ya orop ki lâuaksawot.” Yawu sâop.
24041	MAT 24:15	Yesuŋe kapam me âlâlâ umatŋe tetewuap yakât yuwu sâm eknongop. “Poropete âlâ, kutŋe Danie sâm, yâkŋe umatŋe topŋe topŋe tetewuap yakât emet inânŋan yuwu kulemguop tap. “Kasalipyeŋaŋe yeŋe lok kutdâ yeŋahât umutŋe lâum opon kâmbukŋan yâhâ kânâŋgâŋetâ kinbuap.” Yawu kulemguop. Danieŋe den kulemguop ya nâŋgâm biwiyeŋan katmâ mannomai. Otmu kasalipyeŋaŋe taka yawu otŋetâ bâlewuap ya ekmâ yawuya otmâ yan hilipyongomaihât Yuraia hânân kapi tatmâ arap ya ambolipŋaŋe kapi yeŋe pilâm itoŋ galaŋ otmâ hewukŋehen ari misiŋguraknomai.
24060	MAT 24:34	Otmu den yan yuâmâ lohimbi âun yu mansai ki muŋetâek bulâŋe tetewuap. Yakât yuwu sâwe. Den yan yukât bulâŋe bulâŋanâk tetewuap.
24154	MAT 26:31	Mâtâwân yâhâm tatmunŋe yuwu sâm eknongop. “Anitâŋe emet inânŋan poropete âlâ den ekumu kulemguop ya yuwu tap. “Nâŋe sâmune lama yeŋgât amboyeŋe ya kuŋetâ mumbuap. Otmu yâk watmâ manmai ya hârok gem tiok taok otmâ arim kinnomai.” Yawu kulemguop tap. Den yakât bonŋe yu tetewe sâm oap. Yakât otmâ kasalipnaŋe taka menekŋetâ yen kerekŋe kiŋgityeŋahât otmâ gem tiok taok otmâ arinomai.
24198	MAT 26:75	Gokorok isian mâne Yesuŋe emet inânŋan den ekuop ya nâŋgâmu teteop. “Gâŋe nâhât “ki nâŋgâwaŋgian” sârâ kalimbuŋe otmu yan gokorok isewuap.” Den ya nâŋgâmu tetemu biwiŋe ŋasinâk pato otmu pilâyekmâ ikŋiâk ba kinmâ hik ŋâik ŋâihâk isiop.
24213	MAT 27:15	Otmu Pilatoŋe yuwu nâŋgâop. “Lohimbi dondâŋe Yesuhât nâŋgâŋetâ yahatmap. Yakât otmâ hotom umai ya yeŋgât kunlipyeŋaŋe nâŋgâŋetâ bâlemu yaŋak muâkgât sâm hârewaŋgim nâhâlen mem takai.” Yawu nâŋgâm eŋgat yâhâp otmâ kinmu yanâk imbiŋaŋe yuwu sâm den katmu takaop. “Nâ amanân awun eksan yakât topŋe yuwu. Yesu yamâ tosaŋe bia. Gârâmâ gâŋe ihilâk ki otbaŋgiwuat.” Den yawu sâm katmu takaop. Yâhâ Tihit tihit hombaŋ ârândâŋâk Pilatoŋe yuwu otminiop. Lok tosa otŋetâ pâi emetŋan katyekŋetâ tatminiwi yapâ gâtŋe âlâ me âlâhât lohimbiŋe nâŋgâŋetâ dopŋan otmu lok âlâ holaŋbuat sâminiwi ya holaŋyekmu geminiwi. Yakât otmâ Yesu me lok bâleŋe, kutŋe Yesu Barawa sâm, âlâ me âlâ holaŋmu gewuapgât nâŋgâm Pilatoŋe lohimbi ya yuwu sâm âiyongop. “Âlâ holaŋmune gewuap? Barawa me Yesu holaŋmune yeŋgâlen giâkgât naŋgai?”
24264	MAT 27:66	Yawu sâmu tembe lâulipŋe meyekmâ sumângen ariwi. Ari kât hâpunmu mâtâpŋe maŋguop ya ekmâ deŋgop kutakum mem ginŋan katŋetâ merakiop. Yawu otmâ Yesuhât bukulipŋaŋe tuhum gik beretek pilâm kâlehen yâhâmaihât Sisahât towat deŋgowân katbi. Deŋgowân katmâ tembe lâu galem katyekŋetâ kinŋetâ âwurewi.
24300	MRK 1:16	Den pat ya ekyongom yâhâm gem Galilaia deŋgân pato yakât ginŋan ari imi ata yâhâp yelehop. Kutyetŋe Anderea yet Simon. Yâhâmâ iŋan mem dâire sâm deŋgân tânâmŋan ba iŋan itâŋe pilâm kinowot. Pilâm kinmutâ yelekmâ yuwu sâm ekyotgop.
24344	MRK 2:15	Yawu sâmu Lewiŋe tewetsenŋe meminiop nep ya pilâm yahatmâ Yesuhâlen torokatmu orowâk ariowot. Orowâk ari Lewihât emelan yâhâmutâ Yesu hoŋ bawalipŋaŋe peneyitgiŋetâ orowâk tatmâ den alahuwi. Den alahum tatŋetâ Lewihât bukulipŋe otmu lok nombotŋe Mosehât girem den ki lâum manminiwiŋe Yesuhât den nâŋgâne sâm emelan yâhâŋetâ orowâk tatmâ sot um newi.
24346	MRK 2:17	Yawu sâm âiyongoŋetâ Yesuŋe den ya nâŋgâm Parisaio yuwu sâm ekyongop. “Den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Lok mesekyeŋe biaŋe dokta yeŋgâlen ki arimai. Lok kundatyeŋe orop me hâhiwin teteyiŋgimap yaŋe konok dokta yeŋgâlen arimai. Yakât topŋe yuwu sâmune nâŋgâŋetâ keterahâk. Yeŋgâlen gâtŋe nombotŋaŋe yuwu sâmai. “Nen lok âlepŋe, nen orotmemenenŋe âiloŋgo dondâ otmâ mansain.” Yawu sâm pâlâmŋe manmai. Lok yawuya yeŋgât sâm ki gewan. Yeŋe lok bâleŋe sâm kewilâyekŋetâ belângen manmai yawuyaŋe orotmemeyeŋe bâleŋe pilâm Anitâhâlen biwiyeŋe kepeim denŋe lâum bulâŋe mem teteŋetgât gewan.” Yawu sâop.
24354	MRK 2:25	Yawu sâŋetâ purik pilâyiŋgim sâop. “Emelâk embâŋân Dawitiŋe olop yakât den pat sâlikum ki nâŋgâm heŋgeŋgumai. Yakât topŋe nâŋgâŋetâ keterahâkgât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Dawitiŋe olop sâp yan hotom uwi ya yeŋgât lok kunŋe âlâ manop, kutŋe Awiata sâm. Sâp yan Anitâhât hotom um manbiŋe baŋga tuhum Anitâhât pat sâm katminiwi ya yâkŋe konok neminiwi. Lok inŋeâmâ bia. Hilâm âlâen Dawiti otmu ikŋe tembe lâulipŋe sotgât bâleŋetâ yan ikŋak Anitâhât miti selepŋan yâhâop. Yâhâmâmâ Awiataŋe sot kâmbukŋe sâm kalop ya ihilâk mem niop. Mem nem nombotŋe talop ya mem tembe lâulipŋe ge kâsikum yiŋgimu newi.
24371	MRK 3:14	Arim ekmâ orowâk pumŋan yâhâmunŋe yuwu sâm eknongop. “Yen orowâk manmâ Anitâhât topŋe kâsikum yiŋgiwomgât meyeksan. Den kâsikum yiŋgim hâŋgânyongomune ari nâhât den pat âlepŋe sâm ekyongonomai.
24374	MRK 3:17	Âlâmâ imi ata Yakowo yet Yoane, Yeweri nanyâhâtŋe. Yâkŋe nep kârikŋe tuhuowot ya ekmâ yan Yesuŋe kutyetŋe âlâ yuwu sâm yotgonop. “Boanesi” sâm yotgonop. Yakât topŋeâmâ yuwu. “Denyetŋe kou kâlâp.”
24384	MRK 3:27	“Nine topne teteâkgât den âlâen hâum yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lok sâtŋe kârikŋe âlâ me âlâŋe ikŋe manmanŋe torokatmâ teteâkgât hâmbâŋe mem haŋgalakmâ tembe talam lâuakmâ teŋgâen irik irihâk kinbuap. Kinmu yanâmâ kasaŋaŋe taka kombo mewaŋgiwe sâm otmu ahoromawot. Ahom yan kasaŋaŋe kum itit kiom bâleŋe tuhuwaŋgiwuap. Dop yawuâk nâŋe Satan mem ge katbom. Yamâ aŋgoân yâkât weke bâleŋe watyekmune gaiakmâ arai.”
24395	MRK 4:3	“Den âlâen hâum sâmune nâŋgâŋet. Lok âlâŋe hote alikŋe mem hâiloŋbe sâm newângen ariop. Ari hote alikŋe ya nombot nombot mem hâiloŋmu giop. Nombotŋeâmâ mem hâiloŋmu mâtâwân ge talop. Yâhâ nombotŋeâmâ mem hâiloŋmu hân toŋe biaen ge talop. Yâhâ nombotŋeâmâ hele bâleŋe iowân giop. Yâhâ nombotŋeâmâ tep tep kum hân âiloŋgo loŋgo tuhuwi yan mem hâiloŋmu ge talop. Yawu gârâmâ hote alikŋe mem hâiloŋmu âlâen âlâen giop yakât topŋeâmâ yuwu. Nombotŋe mâtâwân ge talop yamâ nâiŋe in yawu taka kerek kârâm newi. Yâhâ nombotŋeâmâ hân toŋe biaen giop yamâ gihitŋe kakŋeâk pilâop. Yakât otmâ sikop kârikŋe kumu yan in yawu mum hâlâlâŋ sâop. Yâhâ nombotŋeâmâ hewukŋan me hele pato biwiŋan giop yamâ âiloŋgo tetem pururuk sâop. Pururuk sâmu hewukŋaŋe langumu derepgum gimbaŋgumu orok sâop. Yâhâ nombotŋe hân âlepŋan giop yaŋeâmâ tetem pururuk sâm âiloŋgo yahalop. Yâhâ nombotŋeâmâ tetem papato kewereop. Kândikum teteop ya wangiop. Yâhâ nombotŋeâmâ hote pawut purik papato sâmain dop yawuya teteop.
24402	MRK 4:10	Otmu lohimbi kerekŋe yahatmâ itoŋ galaŋ otmâ gem ariwi. Ariŋetâ nombotŋe yamâ konok konok âwurem gawi. Âwurem gaŋetâ nen hoŋ bawalipŋe kâiân yâhâp orowâk Yesuhâlen ari yuwu sâm âikuwin. “Den âlâen hâum kinmâ yat ya nâŋgâmunŋe ki keteraksap. Yamâ topŋe sârâ nâŋgâmunŋe keterahâk.” Yawu sâwin. Yawu sâm âikumunŋe yuwu sâop.
24416	MRK 4:24	Otmu den âlâ yuwu torokalop. “Den yan yukât topŋe teteâkgât sâmune nâŋgâŋet. Yen oap amboŋe ikŋiâk ikŋiâk mansai. Yakât otmuâmâ nâhât den nâŋgâm lâunomai me kum pilânomai yakât matŋe Anitâŋe yiŋgimu âlâku amboŋan amboŋan menomai.