23217	MAT 1:4	Nöö Lam ko pali Aminada, nöö Aminada toona ko pali Nakison, nöö hën Nakison ko pali Salima.
23218	MAT 1:5	Nöö hën Salima tei Lakabu hën a pali Boasi. Hën Boasi tei Luti nöö hën a pali Obëti ku ën. Nöö hën Obëti toona pali Isai.
23219	MAT 1:6	Nöö Isai hën pali Könu Dafiti e, nöö hën Könu Dafiti toona pali Könu Salumon ku di mujëë u Ulia di a bi tei.
23220	MAT 1:7	Nöö hën Salumon toona pali Könu Lahabiam, nöö hën Könu Lahabiam toona pali Könu Abia, nöö Könu Abia pali Könu Asa.
23225	MAT 1:12	Söö. Nöö woo kai dee gaan sëmbë u Masa Jesosi go dou. Nöö hën woo seti ku Könu Jekonia baka. Könu Jekonia hën toona pali Seatiëli, nöö hën Seatiëli pali Zebabeli.
23227	MAT 1:14	Nöö hën Azolu toona ko pali Sadoki, nöö hën Sadoki toona ko pali Akim, nöö hën Akim ko pali Eliutu.
23229	MAT 1:16	Nöö di Jakopu dë, hën ko pali Josëfu, nöö di Josëfu aki, hën wë da di manu u Malia e, nöö Malia hën pai Jesosi, di da di Keesitu. ˻Nöö fa u kai ën di Keesitu dë, hën kë taki di Sëmbë di Gadu bi paamusi taa a o manda ko fu ko tii di goonliba a wan leti fasi.˼
23236	MAT 1:23	A taa: Un haika e, dee sëmbë. Di wëndjë mujëë mii di an duumi ku manu wan daka, hën o tei bëë, nöö a o pai wan womi mii. Nöö de o kai di mii Imanuwëli. Hën kë taki “Gadu dë ku u”. Sö di tjabukama bi taki kaa e.
23237	MAT 1:24	Söö. Nöö di Josëfu hopo a duumi, nöö hën a du leti kumafa di basia taki dëën. Biga a tööu ku Malia hën a hoi ën nëën wosu.
23240	MAT 2:2	Nöö fa de ko dou a Jelusalen dë, nöö hën de ta hakisi taa: “Wë na unsë de pai di njunjun könu fuun dee Dju sëmbë aki? Biga di u bi dë a u köndë a di së u sonu kumutu hën u si wan teeja di lei u soni fëën, nöö hën u ko aki fuu ko wai ku ën.” Sö de ta hakisi.
23242	MAT 2:4	Nöö hën a kai dee Gaan Begima u Dju ku dee Sabima u Wëti u de ko nëën. Hën a hakisi de taa: “Unfa di Buku taki? Naasë de o pai di Keesitu, di o ko dë könu fuu dee Dju sëmbë?”
23244	MAT 2:6	Di köndë de kai Betelehem, fa i si a dë a di pisiwata u Judea aki, nöö an dë lagi möön dee oto köndë u Judea, a dee hedima wojo e. Biga nëën wan gaan tiima o kumutu. Hën o tii dee Isaëli sëmbë u mi kuma wan sëmbë ta kiija sikapu ta tii de fu de an musu kaba a sösö. Sö a dë sikifisikifi a di Buku e.” Nöö sö dee leima piki Könu Helodi.
23246	MAT 2:8	Nöö hën a manda de taa: “Un musu go a Betelehem e, nöö un suku finifini tee un go si di mii ka a dë, nöö un toona ko piki mi baka wantewante. Biga miseei kë go wai ku ën mbei piizii dëën tu.” Sö a taki da de.
23249	MAT 2:11	Nöö hën dee könima denda go a di wosu dendu, hën de go si di mii ku ën mama naandë, hën de tjökö kini a goon ta wai ku di mii ta bigi ën seei. Nöö hën de jabi dee toonpu u de, nöö hën de tei gaan dii gudu u di ten ala hën de da di mii. De dëën goutu. De dëën wan pei soni de ta tjuma nöö a ta sumëë suti, ku wan sumëë suti fatu degidegi kantii sö. Sö de dëën.
23256	MAT 2:18	A di köndë de kai Lama, de ta jei wan tumisi wolo, këë ta piki te na soni. Mama Lakëli ta këë dëdë ku libi fu dee mii fëën hedi. An kë sëmbë musu ganjëën möönsö biga dee mii fëën kaba tuu. Sö wë di Buku bi taki a fesi e. Nöö sö wan gaan hogi pasa a di köndë di ten dë.
23264	MAT 3:3	Nöö di Johanisi dë, nöö hën wë da di sëmbë di di tjabukama u Masa Gadu de kai Jesaaja bi taki a fesi di a taa: De ta jei wan töngö, wan sëmbë ta bai a di sabana taa: “Un mbei di pasi da Masa ooo, be a dë limbolimbo gbegedee dëën. Un seeka dee bendibendi pisi u di pasi, be de ko dë tololoo.” Sö Jesaaja bi taki taa wan sëmbë o ko ta bai, nöö di sëmbë a bi taki dë, nöö di Johanisi aki wë e.
23265	MAT 3:4	Nöö fa Johanisi sai dë, nöö di koosu a ta bisi nëën sinkii, nöö de mbei ën ku wan mbeti de kai kamëli puuma, nöö di banti a ta tai nëën mindi nöö ku mbeti kakisa de mbei ën. Nöö di soni a ta njan, a dë wan pei atiti ta dë a di sabana naandë, nöö höniwata a ta bebe. Sö wan sëmbë Johanisi dë.
23268	MAT 3:7	Nöö di juu dë, i abi tu paatëi a di dju keiki. Wan da Sadusei, wan da Falisei. ˻Nöö fa dee sëmbë u de tu paatëi sai dë, de ta mbei deseei gaan hebima u Dju, bumbuu sëmbë.˼ Nöö di de jei taa Johanisi ta dopu sëmbë, nöö hën sömëni u de ko nëën faa dopu de tu. Ma di a si de, nöö hën a gandji da de seei. A taa: “Un dee takuhatima dë, unfa un hai ko gidjii sö naandë kuma wanlö hia sindeki ta lusu kumutu a dokunu ta kule da faja? Ambë bai unu taa fuun kule da di hatiboonu u Gadu fu an kai a unu liba?
23271	MAT 3:10	“Nöö mi taki da unu e, taa fa u dë aki, nöö de seti koti dee pau lutu kaa. Nöö ee wan pau sai dë an ta pai bumbuu njanjan, nöö de o faa ën puu koti tuwë a faja tjuma kaba a sösö.” Sö Johanisi bai dee hedima u Dju keiki dee ko nëën dë.
23272	MAT 3:11	Nöö hën a toona fan möön taa: “Fa mi ta dopu sëmbë aki, nöö mi ta dopu de ku wata fu di de kë bia disa di hogilibi u de. “Ma nöö wan oto sëmbë dë ta ko a mi baka, nöö a hebi gaanfa möön mi e. Ma bumbuu tjika seei u mi dë futuboi fëën ta tja saapatu fëën dëën. Nöö fa a o ko dë, nöö a o tja wan oto dopu ko, biga hën o dopu unu ku di Akaa u Masa Gadu, ku faja. ˻Biga fa a o du ën dë, nöö di Akaa o dë a unu liba kuma faja ta tjuma hogilibi puu a unu hati.˼ “Sö wë di Sëmbë di o ko aki o abi kaakiti tjika e.
23273	MAT 3:12	“Nöö fa u dë aki, a dë kabakaba këëë faa ko seeka di njanjan fëën. A o tja dee bumbuu njanjan ko lai a suwa, ma dee poipoi wan a o tjuma a di faja di an sa tapa a mundu möönsö.” Sö Johanisi taki.
23278	MAT 3:17	Hën de jei wan töngö piki te a liba ala taa: “Ja si di sëmbë aki ö? Hën wë da di lobi womi mii u mi. Libi fëën ta kai ku mi.” Sö wan gaan soni wë pasa di Masa Jesosi dopu e, dee sëmbë.
23282	MAT 4:4	Ma nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “Ja jei fa a sikifi a Gadu Buku ö? A taa na soni u njan wanwan nöö ta hoi sëmbë a libi e, ma a hiniwan wöutu fu Gadu di a ta taki, nöö a de libi ta kumutu. Sö di Buku taki e.”
23288	MAT 4:10	Nöö fa di didibi fan te tjika dë, nöö hën Masa Jesosi gandji dëën awaa. A taa: “Hetji pasa kumutu a mi fesi aki, ju didibi Saatan! Biga di Buku u Gadu taki taa ja musu begi na wan oto soni a mundu möön leki Gadu i Masa. Hën tö nöö i musu ta dini.”
23294	MAT 4:16	Dee lö sëmbë naandë bi dë a suguu, ma awaa de ko si wan gaan limbo ta ko a de. Fa de bi ta fëëë dëdë dë, nöö di limbo dë o ko puu de a di sitaafu dë basu, leti kuma te didia ta jabi faa jaka di ndeti go. Sö Jesaaja bi sikifi.
23296	MAT 4:18	Tefa wan daka nöö hën Masa Jesosi ta waka a di ze u Galilea bandja naandë, hën a ko si wanlö womi ta tuwë nëti a wata u de kisi fisi. Nöö wan u dee womi de kai Petuisi, hënseei da Simon. Di otowan da hën baaa womi Andiasi. De tu baaa aki sö dë höndima ta kisi fisi.
23302	MAT 4:24	Nöö fa u mbei naandë, nöö hën në fëën ko paaja a hii di pisiwata naandë tuu te kisi Silia köndë, nöö hën de ta tja peipei sikima ko nëën faa kula de. So sëmbë sinkii ta njan de, so sëmbë dë ku gadu a hedi, so sëmbë dë ku pikimii siki ta naki de ta tuwë, so sëmbë dë lanlan, hii dee lö pei sëmbë dë tuu de ta tja ko nëën nöö a ta kula de.
23323	MAT 5:20	“Nöö mi taki da unu e, taa ee wan ta libi möön bunu a Gadu wojo möön dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti, nöö wan o sa dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu möönsö e.
23325	MAT 5:22	“Ma nöö mii taki da unu taa di sëmbë di hati fëën boonu ku di otowan fëën kaa, nöö hënseei musu kisi sitaafu tu e, kuma di sëmbë di kii sëmbë. Söseei di sëmbë di kosi di otowan fëën taku kosi nöö hënseei musu kisi sitaafu tu. Nöö di sëmbë di o kosi di otowan fëën taa a lau, nöö a musu mëni ën seei bunu, ee nasö a o go tja sitaafu a didibi faja.
23350	MAT 5:47	Ee i ta fan ku dee sëmbë i ku de ta fii nöö, nöö na wan apaiti soni i du dë e. Sö nöö dee sëmbë u di goonliba aki ta libi dee an sabi na wan wojo soni u Gadu möönsö. Ma i musu libi bunu ku hii sëmbë.
23364	MAT 6:13	Nöö u begi i, taa na disa u da dee soni dee sa hai u tja go a di së u hogi e, ma puu u a di didibi maun. Sö fuun begi e, dee sëmbë.
23370	MAT 6:19	“Wë nöö mi taki möön e, dee sëmbë, taa wan musu biinga fuun abi hia gudu a goonliba aki. Biga aki kopikopi sa njan dee gudu fii, ee nasö sukufu sa poi de. Fufuuma sa ko fufuu hii dee soni i abi tja go, i fika ku maun tjololoo. Sö di libi a goonliba aki dë kaa.
23372	MAT 6:21	Biga ka gudu fii dë, nöö naandë di hati fii ta dë tu. Sö wë a dë e, dee sëmbë.
23380	MAT 6:29	Ma nöö mi taki da unu e, taa fa Könu Salumon bi ta bisi dee gaan waiti bisi fëën seei, ma dee bisi fëën an bi ta hanso kuma dee folo naandë.
23400	MAT 7:15	“Nöö mi taki e, dee sëmbë, taa un musu mëni unu seei bunu ku dee sëmbë dee ta waka ta ganjan sëmbë taa de ta tja Gadu buka, ma na Gadu hën manda de. Dee lö sëmbë naandë, de dë leti kuma wan takumbeti di bisi sikafu puuma te a kaba, nöö a go a dee sikafu dendu ta mbei kuma hënseei da sikafu tu. Ma hii fu di dë takumbeti hati a abi. Sö dee ganjansëmbëma ta libi.
23407	MAT 7:22	“Nöö hën mbei te di gaan kuutu daka dou, nöö mi o jaka sömëni sëmbë puu a mi fesi taa ma sabi de. Nöö de o fia taa: ‘Masa, unfa wë? Na u bi da sëmbë buka a i në nö? Na u bi jaka sömëni gadu puu a sëmbë hedi ku di në fii ö? Sömëni hia gaan foondo wooko u bi du a i në, nöö unfa a waka ja sabi u?’
23414	MAT 7:29	De taa: “Di sëmbë aki sö, an dë kuma dee Sabima u Wëti e. Biga hën, a ta konda soni da u gbelin seei kuma hënseei da basi fëën.”
23417	MAT 8:3	Hën Masa Jesosi tuwë maun panjëën, hën a taki dëën taa: “Aai, mi kë. Ko bunu fii e.” Nöö hën wantewante dë hën a ko bunu. Sinkii fëën limbo gbegedee.
23421	MAT 8:7	Hën a piki ën taa: “Söö, mati mi jei. Mi o go nëën.”
23430	MAT 8:16	Hën di sapate buka dë seei, hën de ta tja wanlö hia sëmbë ta ko a Masa Jesosi faa musu kula de. Sömëni u dee sëmbë naandë dë ku soni a hedi, nöö hën Masa Jesosi ta jaka de ta puu a de. Wan wöutu nöö a ta taki, nöö dee soni ta kumutu a de liba go kaa. Sö a abi kaakiti tjika, nöö sö a kula hii dee suwakima de tja ko nëën dë tuu.
23433	MAT 8:19	Ma nöö di juu dë, hën wan u dee Sabima u Wëti ko a Masa Jesosi. A kai ën taa: “Mësitë.” A piki. A taa: “Mi kë ko ta waka ku i o, hii kamian ka i nango.”
23434	MAT 8:20	Nöö hën Masa Jesosi piki ën taa: “˻I fan bunu e, mati. Ma fii waka a mi baka na sösö soni e.˼ Biga fa dee mbeti ta dë a sabana dë, nöö de abi baaku ta libi. Söseei dee fou dee ta buwa ta lontu i si dë, nöö de abi wosu a dee pau hedi. Ma nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, ma abi kamian ka mi ta duumi e.”
23443	MAT 8:29	Nöö di de si Masa Jesosi kaa, hën de bai kai logologo wolo taa: “Ambë ta ko dë, ju di Mii u Gaangadu dë! I ta ko fii da u sitaafu bifö di daka dou nö?” Sö de bai.
23451	MAT 9:3	Ma nöö so u dee Sabima u Wëti sai naandë, hën de kuutu ku de na de taki taa: “Womi, un luku fa a ta mbei kuma hën da Gadu.”
23461	MAT 9:13	Hën a taa: “Mi o tei wan soni fu Gadu Buku konda da unu e, nöö un musu pakisei bunu ee andi a kë taki. Gadu taki e, taa: Fa un ta tja dee mbeti ta ko ta kii da mi aki, nöö na dee lö soni dë mi kë e. Ma mi kë fuun abi tjalihati u sëmbë. Hën nöö wë mi ta suku a unu. Sö di Buku taki. “Wë nöö fa mi ko a goonliba aki, nöö ma ko u kai un dee gaan bumbuu sëmbë e. Nönö. ˻Biga mi si taa un dë fa un kë kaa.˼ Ma mi ko u ko kai dee sëmbë dee sabi taa de an ta libi bunu kuma dee aki, be de bia libi fu mi sa heepi de puu de a dee hogilibi u de.” Sö Masa Jesosi fan ku dee Faliseima.
23462	MAT 9:14	Nöö baka u di dë, hën dee bakama u Johanisi di Dopuma ko a Masa Jesosi. Hën de taa: “Wë u ko a i aki ko hakisi i wan soni. So juu u ku dee Faliseima ta begi söndö njan kumafa di wëti taki, wë ma wa ta si i ku dee bakama fii ta du sö. Un ta njan ta bebe kodo. Nöö u kë sabi faandi mbei.”
23465	MAT 9:17	“Söseei de an ta tei njunjun diingi lai a wan awoo mbeti kakisa saku e. Biga di njunjun diingi o soopu, ma nöö di saku an o sa soopu möön biga a gaandi kaa. Te wan pisi a o basiti gboo latja, tuwë di diingi tuu fiaa. Nöö a ko dë taa di saku ku di diingi tuu kaba a sösö. “Ma njunjun mbeti kakisa saku fii tei, nöö i lai di njunjun diingi nëën te i kaba e. Nöö te di diingi ta soopu nöö di saku seei o ta soopu tu. Nöö di diingi o dë bumbuu nöö di saku seei o dë bumbuu tu.”
23475	MAT 9:27	Nöö hën Masa Jesosi kumutu naandë. Hën a ta waka nango te wan pisi, nöö hën tu bookowojoma ta ko nëën baka ta bai seei ta kai ën taa: “Na i da di bakamii u Könu Dafiti ö, ˻di Gadu bi paamusi taa a o manda ko faa heepi u˼? U begi i gaantangi, be i a’ tjalihati fuu nöö i heepi u o!” Sö de ta bai ta ko nëën baka nöömö. Ma Masa Jesosi an piki de möönsö, a pasa go fëën a wosu.
23477	MAT 9:29	Hën a taki aai. Nöö hën a nama maun a de wojo hën a taki da de taa: “Söö. Wë be a pasa ku unu leti kumafa i si un ta biibi dë e.”
23487	MAT 10:1	Söö. Wë a di pisi aki woo kai dee në fuu dee bakama u Masa Jesosi dee a bi tei a dee otowan mindi, fuu dë dee apaiti tjabukama fëën de ta kai “apösutu”. Di fosu wan hën de kai Simon, di oto në fëën da Petuisi, ku di baaa fëën de kai Andiasi. Nöö i abi Jakobosi ku ën baaa Johanisi, dee mii u Zebedeosi. Nöö a baka u di dë i abi Filipi ku Batolomisi, ku Tomasi, ku mi Mateosi di bi ta pii lanti möni dë. Ufö joo kisi Jakobosi di womi mii u Alufasi, ku Tadeosi, ku Simon di bi dë a dendu u dee sëmbë bi kë puu u dee Dju sëmbë a Loomë köndë basu, ku Judasi Isikaliotu, di o sei Masa Jesosi da dee felantima fëën fu de kii. Nöö u dee tuwalufu sëmbë u kai aki, Masa Jesosi kai u ko nëën, nöö hën a da u makiti fuu ta jaka dee gadu ta kisi sëmbë a hedi ta puu. Nöö söseei a da u makiti tu, fuu kula hii pei sikima ko bunu.
23491	MAT 10:5	Nöö hën a o manda u go a köndëköndë fuu ta konda di buka u Gadu. Nöö hën a fan ku u te a kaba fa u musu waka. A taki da u taa: “Fa woon go aki, nöö wan musu go a dee oto sëmbë na Isaëli e. Nönö. Na a dee Samalia sëmbë seei un musu go.
23497	MAT 10:11	“Söö. Nöö te un go a wan köndë, ee gaan wan ee piki wan, nöö un musu suku wan sëmbë di de abi lesipeki da a di köndë, nöö unu tuwë lai nëën wosu. Nöö a di wosu naandë, nëën i musu ta libi fu tee i kumutu dë e.
23501	MAT 10:15	Nöö mi taki da unu taa te di daka Masa Gadu o kuutu a libisëmbë liba, nöö di köndë dë o kisi wan möön gaan hebi sitaafu möön leki fa dee hogi köndë de kai Sodom ku Gomola bi kisi.
23507	MAT 10:21	“Nöö mi taki e, taa wan baaa o tjëën baaa go könku u de kii puu fu di a nama ku mi hedi. Söseei tu wan tata o tjëën mii go könku u de kii puu, fu di di mii ta nama ku mi hedi. Dee mii o ta hopo ta puu de mama ku de tata a de liba manda go kii fu di de ta nama ku mi hedi.
23510	MAT 10:24	“Ma nöö fa i si de o du ku unu dë, nöö söseei de ta du ku mi aki kaa e. Hën mbei an musu dë gaan soni da unu. Biga di sëmbë di ta tei lei an sa hei möön di sëmbë di ta lei ën. Söseei tu, wan futuboi an sa hei möön hën masa, ma a sa dë kuma hën masa nöö. Hën mbei fa de ta kosi mi aki taa di didibi hën ta wooko a mi liba, wë nöö na möönmöön de o kosi un dee sëmbë ta nama ku mi nö?
23514	MAT 10:28	“Nöö wan musu fëëë tu te sëmbë o ta suku unu fu de kii. Biga de sa kii unu sinkii, ma de an sa kii unu akaa. Ma di Sëmbë fii fëëë, hën da Masa Gaangadu e. Biga ˻ee ja a’ bisi ku ën, nöö˼ a sa disa i te i kaba a sösö, nöö di sinkii fii ku di akaa fii tuu o go a didibi faja.
23515	MAT 10:29	“Dee sëmbë o, un luku dee sösö piki fou ta buwa ta lontu aki. Sëmbë an ta si de u gaan soni, hën mbei de ta sei tu u de u wan tiisënsi nöö. Ma nöö fa i si de ta buwa dë, na wan kodo u de sa puu kai a goon ee na u Tata a liba da pasi.
23522	MAT 10:36	Nöö dee möön gaan felanti di wan sëmbë o abi, de o dë dee bëë fëën seei. Sö a bi sikifi a Gadu Buku kaa e.
23525	MAT 10:39	“Söseei tu, ee wan sëmbë i kë dë fii seei, nöö ja o feni wan suti libi kumafa i kë möönsö. Poi nöö libi fii o ta poi. Ma nöö di sëmbë di ta sakëën libi da mi, hën o feni wan suti libi nöömö kumafa a kë.
23526	MAT 10:40	“Nöö mi taki e, taa fa mi ta manda unu fuun ta tja di buka u Masa Gaangadu aki, ee wan sëmbë tei unu buta a wosu nöö miseei wë a tei dë kaa e. Nöö ee wan sëmbë tei mi, nöö di Sëmbë di manda mi ko a goonliba aki, nöö hënseei wë a tei dë tu.
23527	MAT 10:41	Nöö ee i si wan sëmbë ta tja Gadu buka nöö hën i hoi ën a i wosu fu di a dë tjabukama u Gadu hedi, nöö i seei o feni paima a Gadu leti kumafa di tjabukama dë seei o feni. Söseei tu, ee i si wan sëmbë ta libi bunu kumafa Gadu kë, nöö hën i kisi ën hoi fu di i sabi taa sö a ta libi hedi, nöö joo feni paima a Gadu leti kumafa di sëmbë dë seei o feni.
23528	MAT 10:42	“Un luku dee sëmbë ta waka a mi baka aki o, dee sëmbë. Sömëni u de dë lagilagi sëmbë seei a libisëmbë wojo. Ma mi taki e, taa ee dëëwata kisi wan u de nöö i dëën wan kan kötö wata faa bebe fu di a ta waka a mi baka hedi, nöö joo feni paima fëën a Gadu nöömö.” Nöö sö Masa Jesosi leti u dee bakama fëën te a kaba ufö a manda u go.
23531	MAT 11:3	nöö un hakisi ën ee hën da di sëmbë tuu, di Gadu bi paamusi u taa a o manda ko, naa u musu luku wan oto sëmbë möön? Sö fuun hakisi ën e.”
23533	MAT 11:5	Un taki dëën taa ˻hii dee soni Gadu Buku bi taki u di Sëmbë Gadu o manda ko, nöö de tuu ta pasa fa u dë aki˼. Biga bookowojoma ko ta si soni, lanma hopo ta waka, sikitjinama ta ko bunu, bookojesima ko ta jei soni, dëdë sëmbë ta weki, dee möfina sëmbë ta jei di suti Buka u Masa Gadu. Sö fuun taki dëën e.
23534	MAT 11:6	Nöö un taki dëën tu, taa di sëmbë di an ta mati fu di ma ta du kumafa a bi mëni, nöö sö wan sëmbë dë bunu e.” Sö Masa Jesosi piki de te a kaba. Nöö hën de toona go a Johanisi baka.
23549	MAT 11:21	A taa: “Mi bai helu da unu e, un dee sëmbë u Kolazin, ku un dee sëmbë u Betisaida. Biga fa dee köndë de kai Tilusi ku Sidon sai naandë, dee sëmbë u de hogi tee de hogi. Ma ee de bi si dee gaan foondo wooko dee un bi si aki, nöö de bi o bia de libi gaanduwe. Mi taki da unu taa, de bi o buta maun a mindihedi ta bai ta këë ta tuwë deseei a goon ta logoda ta bisi djodjo. Sö di hogilibi de bi ta libi dë bi o hati de tjika. Ma un wan du sö.
23550	MAT 11:22	“Hën mbei mi taki da unu taa a di gaan kuutudaka u Gadu, nöö di sitaafu di dee sëmbë u Tilusi ku Sidon o kisi an o bigi kuma di woon kisi e.
23551	MAT 11:23	“Nöö söseei un dee sëmbë u Kapenaumi fa un hei di gaan hei aki, nöö un ninga taa hën o tja unu go a Gadu Köndë ö? Na seei. Mi taki da unu taa a di didibi faja a o tja unu go kaba a sösö. Biga fa dee sëmbë u Sodom bi hogi tjika dë seei, ma ee de bi si dee gaan foondo wooko dee un si aki, nöö de bi o bia libi gaanduwe. Nöö Gadu an bi o booko di köndë u de kaba a sösö te kisi fa u dë aki.
23552	MAT 11:24	“Nöö mi taki da unu taa di sitaafu di Sodom o kisi a di gaan kuutudaka an o bigi kuma di un dee sëmbë u Kapenaumi aki o kisi e. Biga wan kë bia unu libi möönsö.”
23558	MAT 11:30	Biga di tii u mi an taanga e, nöö dee lai dee mi o da unu fuun tjai, de dë fukëfukë.” Sö Masa Jesosi fan ku dee sëmbë ta haikëën dë tefa a kaba.
23564	MAT 12:6	Wë nöö mi taki da unu e, taa Mi di Sëmbë di un ta si dë taanputaanpu a unu fesi aki, nöö mi hebi gaanfa pasa di Wosu u Gadu. ˻Nöö ee ma si taa dee sëmbë aki du hogi, nöö an dë fuun musu kuutu de e.˼
23565	MAT 12:7	“Wan jei fa Gadu taki a di Buku fëën ö? A taa: Fa un ta tja dee mbeti ta ko ta kii da mi dë, na dee lö soni dë mi kë a unu e. Ma mi kë fuun abi tjalihati u sëmbë. Hën nöö mi ta suku a unu. Sö Gadu taki e. Wë nöö misikuma ee un bi sabi andi di Buku kë taki dë, nöö wan bi o kuutu dee sëmbë aki sö, ˻ma un bi o abi tjalihati u de fa di hangi ta kii de dë.˼
23566	MAT 12:8	“Nöö mi toona taki da unu möön taa Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki, nöö mi abi taki a saba daka liba e.” Sö Masa Jesosi taki da dee Faliseima di juu dë.
23578	MAT 12:20	Te a si wan sëmbë booko saka, kuma wan piki pau de booko pië hëngi buta tëkëë dë, nöö an o fën ën puu. Ee a si wan sëmbë abi wan pikii biibi a Masa Gadu liba eti, kuma wan lampu di oli fëën ta kaba nöö a ta tapa nango njöiin, nöö an o böö ën tapa. Sö a o abi tjalihati u sëmbë tjika e. Nöö sö a o ta libi fëën fu te a wini hii mundu buta u de musu libi a wan leti fasi nëën wojo.
23579	MAT 12:21	Nöö hii dee peipei nasiön u di goonliba aki o buta pakisei nëën liba fu de feni heepi a Gadu. Sö wë di Buku bi taki fu di Futuboi u Gadu di bi o ko.
23581	MAT 12:23	Nöö di soni foondo dee hia sëmbë sai dë te na soni, hën de ko ta hakisi de na de taa: “Maingë, a sa kë di Bakamii u Könu Dafiti di Gadu bi paamusi u taa a o ko, di Heepima, hën disi nö?” Sö dee sëmbë ta hakisi deseei.
23583	MAT 12:25	Ma nöö Masa Jesosi sabi kaa taa sö fëën dee Faliseima ta pakisei. Hën a fan ku de taa: “Unfa un mëni? Ee wan könu dë nöö hën dee sëmbë dee dë nëën tii hopo ta feti ku de na de, nöö nëën da di tii fëën o booko nö? Söseei tu, ee wan piki köndë ee nasö wan bëë ko paati ta feti ku de na de, nöö na kaba a ta kaba a sösö nö?
23596	MAT 12:38	Nöö hën wanlö u dee Sabima u Wëti ku dee Faliseima seei, hën de toona ko a Masa Jesosi möön. Hën de taki dëën taa: “Mësitë, wë fii du wan foondo soni boo si ee a Gadu di taki fii ta kumutu tuu.”
23597	MAT 12:39	Hën Masa Jesosi gandji da de, a taa: “Un dee takulibima aki, fa un disa Gadu dë, nöö un dë leti kuma wan mujëë di bia baka disëën manu go tei oto womi nëën manu wosu. Sö un hogi tjika. Hën mbei un kë u mi lei unu wan maaka ufö un sa biibi. Wë mi taki da unu e, taa ma a’ maaka fu mi lei unu möönsö möön leki di soni di bi pasa ku di tjabukama u Gadu de kai Jona.
23599	MAT 12:41	“Nöö fa wan kë biibi mi aki, nöö mi taki da unu gbelin taa a di gaan kuutu daka u Masa Gaangadu nöö dee sëmbë u Ninifei o hopo da unu adjabëë e. Biga di Jona konda di buka u Gadu da de, nöö hesihesi seei de piki di buka hën de disa di hogilibi u de bia ko begi Masa Gadu faa puu de a bëë. Ma nöö di Sëmbë di ta fan ku unu aki, nöö a hebi möön Jona gaanfa e, ma wan kë piki ën buka möönsö.
23600	MAT 12:42	“Nöö söseei mi taki da unu tu taa di mujëë könu di bi ko a Könu Salumon, hënseei o da unu adjabëë tu a di gaan kuutudaka u Gadu e. Biga a bi kumutu te a longi ko haika Könu Salumon luku fa a köni tjika. Ma nöö di Sëmbë un ta si aki, a hebi möön Könu Salumon gaanfa e, ma wan ta tei ën u soni möönsö.”
23602	MAT 12:44	“Nöö a o taa: ‘Söö, antoobi. Mi o toona go a di sëmbë di mi bi kumutu nëën.’ “Nöö a o toona go dou nëën baka, nöö te a si di kamian hooo, oto soni an ko nëën hedi möönsö, nöö a o wai. Biga a dë kuma wan wosu de baí seeka te de kaba buta gbegedee.
23603	MAT 12:45	“Nöö a o taa: ‘Söö, mi böö.’ “Nöö a o go kai sëbën oto gadu möön hogi möön hënseei fu de ko kisi di sëmbë dë a hedi. Nöö mi taki da unu taa di lö sëmbë dë, soni fëën o ko möön hogi möön leki fa a bi dë a fesi. “Nöö sö wan soni o pasa ku unu e, un dee takulibisëmbëma u di ten aki. ˻Biga hii fa un taa un ta dini Gadu dë seei, ma wan ta tei mi u soni möönsö.˼”
23616	MAT 13:8	“Ma nöö so u di böngö kai a bunu doti nöö hën a ko soni seei. So fëën puu diiteni toon möön hia möön fa a bi paandi. Otowan fëën puu sikisiteni toon möön hia, otowan puu wan höndö.”
23617	MAT 13:9	Nöö di Masa Jesosi taki di oto te a kaba, nöö hën a taa: “Söö. Wë di woto mi taki aki, nöö un pakisei ën bunu e, dee sëmbë, be un fusutëën.”
23623	MAT 13:15	Biga fa un sai dë, hii un tuu hati dë tapatapa. Jesi fuunu booko te wan sa jei soni. Wojo fuunu dë dungudungu pii da dee soni u Gadu. Ee nasö, fa i si un ta luku soni ku unu wojo dë, nöö un bi o saandi un ta si. Un bi o jei soni ku unu jesi, nöö un bi o abi fusutan a unu hati, te nöö un bi o ko a mi fu mi kula unu. ˻Sö wë Gadu bi taki a fesiten u wanlö sëmbë e, nöö dee sëmbë u di ten aki, sö nöö de dë tu.˼
23626	MAT 13:18	Nöö hën Masa Jesosi taa: “Söö. Wë awa mi o puu di hedi u di woto da unu awaa.
23631	MAT 13:23	“Ma ka di böngö kai a di bunu doti naandë, hën da di sëmbë di jei di buka nöö a kisi ën seei limbolimbo, nöö a hoi ën nëën hati. Sö wan sëmbë dë kuma di bunu doti ka di böngö kai hën a pai dou diiteni toon möön leki fa a bi dë, ee nasö sikisiteni, ee nasö wanhöndö. Sö di buka ko soni dëën tjika.”
23643	MAT 13:35	Nöö a kai makandi ku di soni wan tjabukama u Gadu bi sikifi buta a di Buku. A taa: Mi o koti nöngö da de. Dee soni bi dë tjubitjubi fu sensi di goonliba mbei, mi o tei de taki awaa. Sö Gadu bi taki a fesi e, nöö awaa a ta pasa.
23652	MAT 13:44	Hën Masa Jesosi toona tei wan oto woto ta lei sëmbë möön kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan gaan gudu bi dë tjubitjubi a wan pisi goon. Nöö hën wan sëmbë go si ën. Nöö fa a si ën dë, hën a toona tjubi ën te a kaba. An piki na wan sëmbë. Nöö hën a kule go ku gaan wai nëën hati, hën a go sei hii dee soni fëën dee a bi abi tuu fiaa. Nöö hën a tei di möni go bai di goon naandë gbom tei, faa feni di gudu di dë nëën dendu. Sö di gudu bumbuu dëën tjika.
23653	MAT 13:45	“Söseei tu, di Njunjun Tii u Gadu dë kuma wan wënkëma ta suku gaan bumbuu djamati sitonu faa musu bai.
23654	MAT 13:46	Hën a ta waka ta lontu tee a ko si wan gaan waiti wan, a dii te na soni. Nöö hën a go sei hii dee soni fëën dee a bi abi tuu fiaa, hën a tei di möni tuu hën a go bai di djamati sitonu dë puu tei. Sö a bumbuu dëën tjika.”