23233	MAT 1:20	Lokon ti i to nanamiloi, tel engel, spirit solian ti tel Masiwi Haeu, sohot hani i ti paxangongo, i ukek, “Josep, tel kahi nati David, kum maamata waxiai axoam Mary. Tel akaik he tian i pet ti pohe Holi Spirit.
23234	MAT 1:21	I hatakaha tel akaik wawan, o axaiwa axan Jises nake i awai seilon ti kawate saun lialun ti laha.”
23236	MAT 1:23	“Tel hehin tenen i tai eng akakati tel na wawan i pet akaik ape i hatakaha tel akaik wawan, laha axai axan Imanuel. Tenen kakain Imanuel i ukek, ‘Haeu kapi kaha.’”
23240	MAT 2:2	Ape lato kamea, “Ia tetel akaik i takahale masiwi tapein ti teka Ju? Amite ningahi tehu kohot ti sai angiha i kola takahan ape amite nahima lotuian.”
23242	MAT 2:4	I tiloi teka masiwi tuah ti hukuminiai Haeu ma seilon, ma teka hanaui nauna ti Moses ape i kamei lato, “Tel Krais i takah tetesol ia?”
23243	MAT 2:5	Lato ukek, “Leili taon Betlehem ti Judia masin ti tel kuluiai kakai Haeu taiwen ukek,
23244	MAT 2:6	“‘Betlehem, taon ti Judia, o kumahe tehu taon tap axan ti Judia nake o tetesol tel masiwi i po sohot ti ngahatiai teka seilon tetak ti Israel.’”
23246	MAT 2:8	Ape i talo lato hani Betlehem i ukek, “Amuto nahiwa ape puas nihehi upia aluini hawanewa tel akaik. Na amuto tunahi, hahongo aliakema nga lehe tin nga nahih lotui i.”
23250	MAT 2:12	Ti leili paxangoalato Haeu hahongo lato ukek, “Kum alia hahani kapi Herod.” Ape lato non aweisal liai alia hani xuxulato.
23251	MAT 2:13	Muhin ti tesol soliwa aliawa, Josep i paxangong. Leili paxangoan tel engel ti Haeu hone i ukek, “Xahatawa! Waxiwa tel akaik ma tel tinan ape ox haniwa Igip nake Herod i upiup tel akaik lehe i telei. Amuto toa ien atengi tataen na nga hahongo aliakewa amuto.”
23253	MAT 2:15	Lato to ien atengi tataen Herod mat. Waliko ien i sohot hapoponowi hawane waliko ti Haeu kaxiwen leili pepai tel kuluiai kakaian i ukek, “Nga tiloi ahuti tel Natuk ti Igip.”
23256	MAT 2:18	“Tangitangi lalap ma kinax ti tatahan i sohot ti tehu taon Rama. Rakel i tangixi tesol natun. I watakai laha hasoli i nake tesol natun mat hatapoen.”
23258	MAT 2:20	I ukek, “Xahatawa, waxiwa tel akaik ma tel tinan ape alia haniwa xux ti Israel pake teka lehe laha telei tel akaik ape laha matewen.”
23261	MAT 2:23	Ape Josep aile tonalato tewau toan Nasaret. I haponowia hawane kakai tesol kuluiai kakai Haeu, lato ukek, “Laha axai i Nasarin.”
23263	MAT 3:2	I ukek, “Towiahua ti saun lialun ti amuto nake nenein ti Haeu i xohiwen!”
23264	MAT 3:3	Jon se tetel seilon Aisaia kakak imat, i ukek, “Tel seilon i titilol he lohong, ‘Towiahua ti lialui woumuto lehe tel Masiwi neini amuto taen i tahiama!’”
23268	MAT 3:7	Tataen ti Jon ningahiwa kilai teka Parisi ma teka Sadusi nahih hahanima kapin ti ukei baptais, i kakane lato ukek, “Amuto seilon tenen lehomuto huoka! Aita hone amuto ka amuto salia uke ti kaui kawatan ti Haeu hani amuto?
23272	MAT 3:11	“Nga baptaisi teka seilon ani kan ti kolaian ka laha lioiwen saun lialun tuahe Jises Krais, tel i sohotuma muhik, i hani laha Holi Spirit ti kapitialaha. Jises pamu masiwian tetak, masiwiaian ala i kum pon nga unauan.
23273	MAT 3:12	I hiniti seilon masin tel na i hapuasa nuhinuh ti i selai api ti penun. I apuhini api wanen ape i lui xoini penun. Tin masin Jises i towi xoini teka seilon lialun hani leili tehot ah tap tahi pehoan.”
23275	MAT 3:14	Tuahe Jon towiahu lali namilon. I ukek, “Lehe nga baptaisi o? Ala o baptaisi nga.”
23276	MAT 3:15	Jises hone i, “Tilimuen masin ie. Kalu tua aile usi waliko ti namili Haeu.” Ape Jon sowini.
23278	MAT 3:17	Tataen ien teik kakain ahuma ti tone Haeu, “Ie se tel Natuk wanen nga waheni, nga amuke hawane i.”
23281	MAT 4:3	Satan nahih hani kapin ape i ukek, “Na o tel Nati Haeu, kolitiniwa tesol pot ie haniwa bret.”
23282	MAT 4:4	Jises pahoi i, “Leili pepai Haeu i kak ukek, “‘Seilon ala i hana hatapo namilon hani kakai Haeu kumahe an.’”
23284	MAT 4:6	Ape Satan kakane i, “Na masin salan o tel Nati Haeu, tautit haniwa itan. Ti leili pepai Haeu i kak ukek, “‘Haeu talo tesol engelaun tengeni awaiam he minalato lehe kalak taen aem pot kum hamange.’”
23285	MAT 4:7	Jises hone i, “Leili pepai Haeu tin i kak ukek, ‘Kum totohongi Haeu tel Masiwi.’”
23287	MAT 4:9	Satan hone Jises, “Hatesol waliko ie nga hani tetam na o lokuha lotui nga.”
23288	MAT 4:10	Jises kak pahoi i, “Nahih xaxaua Satan! Teik pepai Haeu i kak ukek, “‘Lotuiwa mewenae Haeu tel Masiwi ma ailewa mewenae puasan.’”
23293	MAT 4:15	“Teka seilon ti xux ti Sebulun ma Naptali, xux ti pahoiwa kanitax Galili, pape kan Jodan, tewaok ti Galili ti teka kumahe Ju totonai, laha toto he tilokoan ti saun lialun tuahe laha po tunahi lalape xewai Haeu. Laha toto he tilokoan ti matemate tuahe xewai Haeu po haxewa laha.”
23295	MAT 4:17	Lokon ien Jises hutui pupuasan ti sawateniai kakai Haeu i ukek, “Amuto towiahua ti lialui woumuto nake xohiwen ti Haeu neini hatesol seilon.”
23297	MAT 4:19	Jises hone lalu, “Kahitima nga lehe nga hanau amulu tike waxainiai seilon hani kahikahik.”
23306	MAT 5:3	“Haeu aile hasolia hani teka pahalaha wanen i neini ma ngahati laha.
23314	MAT 5:11	“Haeu aile hasolia hani amuto na seilon kak saxuti axamuto, sului putini amuto ma aile waliko lialun hani amuto nake huak.
23316	MAT 5:13	“Amuto tuah ti hani lawe seilon masin sol ti hanamui an. Tuahe na taxiai sol i tapo, kaha kum hataxia aliake uke. I ape tap solian tetan. Seilon towi xoini ape laha tua nahih tutuhi.
23317	MAT 5:14	“Amuto tuah masin xewan ti kolai aweisali Haeu ti tehu pon itan ie. Amuto masin tehu taon laha atai patul he tehu maunten lehe lawe seilon ningahi.
23320	MAT 5:17	“Amuto kum ukekek ka nga tahiama xaxaweniai nauna ti Moses ma kakain ti teka kuluiai kakai Haeu kakaxi. Nga tahiama haponowiaian lehe seilon xeu kakai Haeu.
23324	MAT 5:21	“Amuto hongoen nauna ti Moses hani teka seilon ti kuewen i ukek, ‘Tel na i ulini ape i telei seilon i tu ti sulusulu.’
23325	MAT 5:22	Tuahe nga kakane hawane amuto, tel na i tua lengeini lalolal seilon, i tu ti sulusulu ti puli Haeu. Ape tel na i kak halialu seilon liai i ukek, ‘O tap pupuasam,’ laha sului i hani teka masiwi. Ape tel na i kak halialu seilon liai i ukek, ‘O taxitaxia,’ i kane tehot ah lalap tap tahi pehoan.
23326	MAT 5:23	“Na masin ti leili Ingi Haeu lehe o hani i teik na waliko ape o nameni tunahi ka wasolamulu tel seilon o halialuen, hana lioimua teik akekenam he aweing, ape nahih hasawimua wasolamulu tel seilon ien. Na o hasawi kewa, ien, ape o haniwa Haeu teik akekenam.
23328	MAT 5:25	“Na tel i namiloi suluiai tel ti amuto, hasawi koseniwa wasolamulu uke i hatuhi o hani puli tel masiwi ti hongoi meng. Ape i hana o hani mini teka masiwi ti kalabusiam.
23330	MAT 5:27	“Amuto hongoen, ‘Kum ailele saun lialun ti wawan hehin.’
23334	MAT 5:31	“Tin Moses kakawen, ‘Tel na pahan i lioi tel axoan hehin, i tai hahongoa tel hehin sale lilioaialalu.’
23336	MAT 5:33	“Tin amuto hongoen, ‘Kum xaxaputi kakain ti na o tuoha haniwen Haeu.’
23340	MAT 5:37	Na o tuoha, tua kakawa ‘se’ ma na ‘kumahe.’ Na o kak hakila kuinake ti tutuoh tetam, i ahuma ti Satan.
23341	MAT 5:38	“Imat amuto hongoen, ‘Na tel seilon i xaxusi tepaun pulam, o xaxusi aliakewa tepaun pulan. Na tel taputui hataxuxu nisum, o taputui hataxuxu aliakewa nisun.’
23346	MAT 5:43	“Imat amuto hongoen, ‘Waheniwa teka lohumuto ma tumuiwa teka na lialun ti amuto.’
23352	MAT 6:1	“Na amuto aile puasain solian, lepeteniwa, kum ailele ti lehe laha sameni amuto. Na amuto aile kola lehe lawe seilon sameni, amuto kum uke kahumuto ti tel Tamamuto Haeu.
23356	MAT 6:5	“Na amuto lotu, amuto kum aile hahanowi teka seilon leholaha huoka. Pahalaha lawe laha lotu ti leili synagog ma ti he puli lawe seilon lehe lawe seilon niningahi laha. Nga hone amuto, laha uke hatapoen kahulaha.
23360	MAT 6:9	“Na amuto lotu, amuto kak kewak: “‘Tel Tamamite Haeu, amite sameni o nake o pate tuah wanen.
23364	MAT 6:13	O kum hahani amite totohong ailan lehe amite kum aile saun lialun. Ape awaiwa amite ti Satan ma teka spirit lialun tetan.’
23365	MAT 6:14	“Na masin amuto oxoxi seilon liai ti kawatan ti waliko lialun laha aile hani amuto, tel Tamamuto Haeu tin i oxoxi amuto ti kawatan ti lialui woumuto.
23367	MAT 6:16	“Ti amuto halini an hualiai lotu ti amuto hani Haeu, kum aile kokola he kawamuto, hanowi ti teka seilon leholaha huoka lawe to ailele. Laha aile kola lehe hatesol seilon tioi ka laha hahalini an. Nga hone amuto, laha uke hatapoen kahulaha.
23370	MAT 6:19	“Amuto kum apuhini hahakila waliko solian tenen tenen ti itan ie. I aneso lialu ma teka seilon ti xuxuina waxi.
23373	MAT 6:22	“Namilomuto masin tehu kamaiamuto. Aile ape na namilomuto solian, amuto xuhai xewan ti saun solian.
23375	MAT 6:24	“Amuto kum puas uke hahitake masiwi hua, uke amuto waheni tel ape amuto watakai tel, amuto hong kakai tel ape kum hong tel. Amuto kum aile uke puase Haeu na masin namilomuto tin xoxoan ti ngahoi moni.
23376	MAT 6:25	“Nga hone amuto, kum namiloi hahakila an, unumamuto ma sosomuto. Sale totonamuto seilon pamu tuah ti an a tupuamuto pamu tuah ti maia.
23379	MAT 6:28	“Ape kalahai amuto to nanamiloi maia? Paxaiwa sale xexei palawa. Laha malang puas sawitiai maia sosolaha!
23382	MAT 6:31	“Ape amuto kum namiloi ukekek, ‘Kaie anak, unumak ma sosok nga kema ia?’
23386	MAT 7:1	“Kum kak hahalialu woi seilon liai lehe Haeu kum lengeini amuto.
23388	MAT 7:3	“Kum hahanowi teka laha kak halialu woi seilon liai a laha kum paxai tioi puki lialui woulaha. Laha masin teka seilon laha ningahi teik masiap kokol he puli tel seilon liai a laha kum paxai tioi teik masiap lalap he puki pulalaha.
23389	MAT 7:4	Lehe amuto hone ukek ia tel seilon liai, ‘Hanima nga xaxaweni teik masiap kokol he pulam’ na masin puki amuto teik masiap lalap he pulamuto?
23391	MAT 7:6	“Kum kaxi hahanau kakai Haeu hani teka laha watakai hawane i. Laha aile hanowi ti sinen ma pou. Na amuto towi hani lato waliko tenen tuah, lato tuhi pexi halialu ape lato towiahu atalahi amuto. Tin masin teka laha watakai hawane Haeu, laha hil pahoi aliake amuto ape laha kak halialu kakai Haeu.
23392	MAT 7:7	“Amuto kamei talingoiwa ape Haeu hani amuto waliko ti amuto kakamea. Upia talingoiwa ape Haeu huali amuto tunahian. Kikini talingoiwa kahip ape Haeu hei hani amuto.
23394	MAT 7:9	“Na natumuto kamea an, kaie amuto hani i pot?
23397	MAT 7:12	“Aile haniwa seilon liai saun tenen pahamuto laha aile haniwa amuto. Tenen saun ien i salangawe nauna ti Moses ma teka kuluiai kakai Haeu.
23398	MAT 7:13	“Nahih usiwa tewau aweisal omiomin kane tesol tonain kapi Haeu ti tap tahi tapoan. Tewau aweisal hani tesol ti kawatan tap tahi tapoan i mamanahan ma pate malimun ape pate kilan seilon nanahih ien.
23400	MAT 7:15	“Amuto kanipetiwa teka seilon laha woinakon kuluiai kakai Haeu. Paxaialaha ti melal masin sipsip tuahe ti leilon laha masin sinen tenen tumun pate kalimen.
23406	MAT 7:21	“Teka laha axai nga Masiwi, kumahe hatesol soh hani tesol tone Haeu ti neiniai lawe seilon, mewenae teka na laha puas usi waliko ti tel Tamak Haeu pahan.
23407	MAT 7:22	Tehu ngain tapeinan ti Haeu hiniti seilon, kilan teka laha kum puas usi kakai Haeu laha hone nga ukek, ‘Tel Masiwi, hahitake axam amite kului kakai Haeu, amite usi xaxaweni spirit lialun ma aile kilan waliko lalap ti i kola pohem.’
23408	MAT 7:23	Ape nga kakane laha, ‘Nga kum tioi amuto. Xaxaua tetak amuto seilon lialun!’
23409	MAT 7:24	“Na amuto hong kakaiak ape puas usi, amuto masin seilon tenen hina namilon. I atai tehu ingan he hepekeun ailan.
23412	MAT 7:27	Akah lalap uxalih, weu lalap hutomile, aupol kuin taheilih tehu ingan ape i manan. Malehe ape lialui mananaian!”
23416	MAT 8:2	Tel seilon hina nax lialun he tinun nahih hani kapin, i lokuha mateiwaun ape i ukek, “Tel Masiwi, na o waheni, xaxaweniwa naxe tinuk lehe nga hau alia.”
23417	MAT 8:3	Jises tulini aka soti tel seilon. I ukek, “Nga waheni. Ewiwa ma haua!” Ti i kakawa tel seilon ewi huluta.
23418	MAT 8:4	Ape Jises hone i, “Kum kaxi hahani teka seilon liai. Nahih sawi haniwa kapi tel masiwi ti hukuminiai Haeu ma seilon lehe i paxai kalisi tinum. Kau hetekiewa huok manixux ti haniai Haeu masin ti Moses kakawen. Ien kola haniai teka seilon ka o ewiwen ape pon o hukuma hani kapi laha.”
23420	MAT 8:6	I ukek, “Tel masiwi, tel unauak pate tinun engeeng leili ing, tupuan maten ma pate i lamani tinun.”
23421	MAT 8:7	Jises ukek, “Nga nahima aile haewiaian.”
23422	MAT 8:8	Tel seilon pahoi ukek, “Oie tel masiwi, kumahe. O pate masiwi kasia ti na o nahih hanima leili ingak. O tua kakawa ape tel unauak i ewi.
23423	MAT 8:9	Nga tin hina seilon pamu masiwian tetak ma tin hina seilon ti hile hahitakak. Na nga hone tel, ‘Nahiwa,’ i nahih. Na nga hone tel, ‘Nahima,’ i nahima. Ape na nga talo tel unauak, ‘Ailewa tetenen,’ i aile.”
23424	MAT 8:10	Ti Jises hongoa, pate i ongake ape i hone teka seilon kakahiti i, “Nga kakane amuto, ti leili Israel nga tai tutunah tel seilon i hina namil xoxoan tetak masin tel seilon ti Rom ie.
23426	MAT 8:12	Tuahe teteka seilon ala ti Haeu, teka ien Haeu towi xoini hani he tilokoan. Laha tang lialu ma atalahi hamekimeki nisulaha nake moloan lalap tap tahi tapoan.”
23427	MAT 8:13	Ape Jises hone tel masiwi ti teka seilon ti hile, “Nahih haniwa ingam. Nake o soh ka nga pon haewia tel unauam, i sohot.” Tataen ien wanen tel unauan ewi huluta.
23431	MAT 8:17	Waliko ien i haponowi hawane waliko ti Aisaia tel kuluiai kakai Haeu kak kilamiwen, “I xaxaweni nax tenen tenen ti kaha.”
23433	MAT 8:19	Tel seilon ti hanaui nauna ti Moses, i nahih hani kapin ape i ukek, “Tel masiwi, tesol tesol na o nahih, nga kahiti o. Nga lawe kahikahim.”
23434	MAT 8:20	Tuahe Jises pahoi i ukek, “Sinen hina walun, manixux hina ingan a nga, tel Nati Seilon, tap tuahe tesol na tone hanawaiak.”
23435	MAT 8:21	Tel seilon liai, tel ti kahikahin, hone i ukek, “Tel masiwi, nga aunimu tel tamak atengi tataen i matewa ape nga tihini.”
23436	MAT 8:22	Tuahe Jises pahoi i ukek, “O kahitima nga. Teka seilon kumahe ti Haeu laha masin seilon maten. Tiliwen teka ien tihiniai teka maten.”
23439	MAT 8:25	Tesol kahikahin hangoni i. Lato ukek, “Tel Masiwi, hualiwa kako uke kako taxix mat!”
23440	MAT 8:26	Jises ukek, “Alahan ka pate amuto mamata? Nakon amuto tap namil xoxoan ti Haeu?” I xahatawa ape i kakane aupol ma laman, “Mongawa!” Ape i tuxi.
23441	MAT 8:27	Tesol kahikahin pate lato tataxini, “Seilon lahan tetenen? Taen aupol ma kanitax hong usi kakaian!”
23443	MAT 8:29	Ti lalu ningahiwa Jises, tesol spirit lialun leilolalu ausini, “Tel Nati Haeu, o paham waliko la ti amite? O nanahima ti aile halialuamite? I tai meiwa ngain ti Haeu kikilami.”
23445	MAT 8:31	Tesol spirit lialun kamei eliel Jises, “Na masin o usi ahuti amite, talo haniwa amite leili tesol pou.”
23446	MAT 8:32	Salan, Jises hone lato, “Amuto nahiwa!” Ape lato ahuta soh hani leili tesol pou. Hatesol pou ien kiliwau mosua ti he sahikekean tamus hani itax ape lato waut mat.
23450	MAT 9:2	Teka seilon kau hani i tel seilon tupuan maten engeeng he sau. Ti Jises ningahiwa xoxoi namilolaha, i hone tel tinun, “Tu xoxoa tel natuk! Nga oxoxi o ti kawatan ti lialui woum.”
23451	MAT 9:3	Ape tesol hanaui nauna ti Moses kakak alia puki lato, “Tel seilon ie kak hanowi ka i Haeu. Mewenae Haeu pon oxoxiai seilon ti kawatan ti lialui woulaha.”
23452	MAT 9:4	Jises tioi namilolato ape i ukek, “Alahan namilomuto lialun?
23453	MAT 9:5	Tetenen ia pamu malimuan? Nakon pamu malimun na nga hone tel seilon tupuan maten, ‘Xahatawa ape nahiwa,’ ka ‘Nga oxoxi o ti kawatan ti lialui woum’? Ti ailei hahuonen, mewenae seilon ti hina pohe Haeu i pon ailean.
23454	MAT 9:6	Nga aile kola lehe amuto tioi ka nga, tel Nati Seilon, he tehu pon ie nga hina poh oxoxiai seilon ti kawatan ti saun lialun ti laha.” Ape i hone tel seilon tupuan maten, “Xahatawa, waxiwa enepam ape nahih haniwa tonam.”
23457	MAT 9:9	Jises nahih salili tesol ien. Ti i nanahiwa, i ningahi tel seilon axan Matiu toto tesol tone puasan. Pupuasan waxiai moni ti teka Ju hani teka masiwi ti Rom. Jises hone i, “Kahitima nga. Pahak o kahikahik.” Matiu tule ape kahiti i.
23459	MAT 9:11	Teka Parisi paxaiwa ape laha kamei tesol kahikahin, “Kalahai Jises to ang kapi seilon tetenen?”
23460	MAT 9:12	Jises hong lato kakak ape i ukek, “Dokta kum puasake seilon huliwi, mewenae teka tinun.
23461	MAT 9:13	Nahiwa ape paxai tioiwa waliko ti Haeu kakaxi leili pepaun ti i ukek, ‘Nga pahak amuto hina tatahan ti seilon liai, kumahe pahak amuto telei axi nga manihuh.’ Kumahe ka nga he tehu pon ie upiai kahikahik seilon tenen laha sokok laha sawisawin. Nga tahiama upiai kahikahik seilon tenen laha tioi woulaha lialun.”
23462	MAT 9:14	Imuh tesol kahikahi Jon Baptis nahih hani kapi Jises ape kamei i, “Nakon lahan teka kahikahim kum halini an ti hualiai lotu ti lato hanowi ti amite ma teka Parisi?”
23463	MAT 9:15	Jises kak pahoi lato, “Taen tel seilon i sal i kapi tesol seilon ti laha ilowima ti salasala, kaie lato to ti tatahan ape kum ang? Kumahe! Lato ang amuam kapin. Tuahe ngain tehu i luluainima ti laha waxi tel seilon i sal ti lato ape tataen ien lato halini an.
23464	MAT 9:16	“Tap tel ukeke teik maia haun paxatawaiai teik maia wasan. Na i aile ukek ien, teteik haun i lexi teik wasan ape wawan i lap ahe.
23465	MAT 9:17	Seilon kum lohi hahakila patula wel hani tehu po wasan nake na i lauti, tehu po i watat ape patula tapulol. Pamu ewian na i lohi hani he tehu po haun lehe ati lalu kum lialu.”
23466	MAT 9:18	Ti Jises kaakane lato, tel ti tesol masiwi ti teka Ju nahih hani kapin. I lokuha mateiwaun ape i ukek, “Tel natuk hehin i mamatewa aope. Pahak o nahih hanawa minam patul tetan lehe i moih alia.”
23469	MAT 9:21	Ti namilon wanen i ukek, “Kalak nga tua soti tehu puxuaun, naxe tinuk i tapo.”
23470	MAT 9:22	Jises tohea paxai i ape ukek, “Amuamua tel natuk. Xoxoi namilom tetak i aile hasolia o.” Ape salan, i ewi huluta.
23472	MAT 9:24	Ape i ukek, “Amuto hatesol nahiwa! Tel akaik ie i tai mat, i tua mamatih.” Tuahe laha hatesol mal soxeni i.
23475	MAT 9:27	Jises nahih salili tesol ien. Ti i nanahiwa hua seilon pulaxa nahih usiusi i. Lalu tilol ukek, “Tahanema amili, tel kahi nati David!”
23476	MAT 9:28	Ti Jises soh haniwa leili ing, huhua seilon pulaxa nahih hani kapin. Ape i kamei lalu, “Amulu soh ka nga pon haewiamulu?” Lalu ukek, “A se, tel masiwi.”
23477	MAT 9:29	Jises soti pulalalu ape i ukek, “I sohot hanowi ti xoxoi namilomulu.”
23478	MAT 9:30	Ape pulalalu ewi. Jises kakane lalu, “Kum kakaxi wanen hani tel na seilon.”
23481	MAT 9:33	Tuahe tataen Jises xaxaweniwa spirit lialun ape tel seilon kakak. Hatesol seilon laha ongake hawane. Laha kak ausini, “Amite tai papaxai waliko tetenen ti Israel hatexux!”
23482	MAT 9:34	Tuahe teka Parisi ukek, “Satan axi i poh ti xaxaweniai spirit lialun.”
23485	MAT 9:37	Ape i kakane tesol kahikahin ukek, “Teka seilon ie masin kilai an he kin ti i apeasawen. Tuahe seilon ti apuhiniai an, teteka ti neiniai seilon hani Haeu, laha pate palai.
23486	MAT 9:38	Kameiwa Haeu tel Tame kin lehe i talo palahi seilon ti apuhiniai an ti i apeasawen.”
23491	MAT 10:5	Jises talo tesol aposel ape i kakane lato ukek, “Amuto kum nahih hahani kapi teka kumahe Ju ma na tuahe tehu taon ti Samaria.
23495	MAT 10:9	“Kum kakau moni.
23497	MAT 10:11	“Na amuto tahia haniwa taon ma na toan, pax ngahoa tel na i waxi auni amuto ape amuto toa kapin atengi tataen telao amuto salili i.
23498	MAT 10:12	Ti amuto soh haniwa tehu ing, amuto kak kewak, ‘Amuam ti Haeu hani amuto.’
23502	MAT 10:16	“Hongoa! Nga talo amuto hanowi tanih hani leili teka wako. Aile ape amuto hanowiwa anesoi uxi ma hanowiwa xu ka masop.
23507	MAT 10:21	“Hahutalin, tel i hangaini tel hani laha telei. Tin masin hahutaman, tel taman i hangaini tel natun hani laha telei. Teka akaik laha watakai hawane tamalaha ma tinalaha ape laha hangaini lato hani seilon telei.
23510	MAT 10:24	“Tap tel seilon i xoini tel hanauan, tap tel unaui tel masiwi i xoini tel masiwi tetan.
23512	MAT 10:26	“Kum maamata tuahe seilon. Waliko ti i atutuha ma na mumuna aope ie, imuh Haeu hatakei.
23518	MAT 10:32	“Na tel i namiloi waxi nga ma kakaiak ape i kaxi ahuti hani seilon ka i kahikahik, nga kaxi hani tel Tamak Haeu ka i tetak.
23520	MAT 10:34	“Kum nanamiloi ka nga tahiama hasoliai wasole seilon ti tehu pon ie. Kumahe, kakain nga kema ti Haeu, i axi wasole teka namilolaha xoxoan hani Haeu ma teka laha kum soh kakaian.
23523	MAT 10:37	“Na tel seilon pamu i waheni tel taman ma tel tinan i xoini ti i waheni nga, i kum pon kahikahik. Na tel seilon pamu i waheni tel natun i xoini ti i waheni nga, i kum pon kahikahik.
23526	MAT 10:40	“Na tel seilon auni amuke amuto tesol kahikahik, tin masin i auni amuke nga. Na tel seilon auni amuke nga, tin masin i amuke Haeu tel i taloma nga.
23528	MAT 10:42	Tioi kewak! Na tel seilon axi kalak tuahe na kaniup hani tel nake i kahikahik, i uke kahun ti Haeu.”
23531	MAT 11:3	Ape lato kamei i ukek, “Nakon o se Krais, tel amite to atetengi Haeu taloma, a amite atetengi tel seilon liai?”
23532	MAT 11:4	Jises pahoi lato ukek, “Amuto nahih aliawa, honewa Jon waliko ti amuto hongohong ma niningahi.
23534	MAT 11:6	Ape kaxi haniwa Jon ka teka namilolaha xoxoan tutuen tetak, Haeu aile hasolia hani laha.”
23535	MAT 11:7	Ti teka kahikahi Jon nahih aliliawa, Jises kakane teka seilon kapin sale Jon, i ukek, “Ti amuto nahiwa hongoi kakai Jon ti he lohong, amuto sokok amuto ningahi aita? Tel seilon namilon lawe i sohisohia?
23538	MAT 11:10	Jon tel seilon Haeu kakaxi leili pepaun. Haeu kakane tel Natun i ukek, “‘Nga talo tel ahutiai kakaiak imat tetam ti apeseniai seilon ti sohotuam.’
23544	MAT 11:16	“Kaie nga kolongeni teka seilon ti aope ie ukek ia? Laha masin teka akaik laha toto ti tone halokoin. Laha tilol ausisini hani teka liai,
23545	MAT 11:17	“‘Amite pakui pak solian ti salasala hani amuto tuahe amuto kum amuam. Amite pakui pak ti tatahan tuahe amuto kum tang.’
23546	MAT 11:18	Masin Jon Baptis ti i sohotuma, i kum ang halapa ma i kum un waen, ape teka seilon ukek, ‘Spirit lialun kapiti halialu i.’
23547	MAT 11:19	Ape ti nga tel Nati Seilon sohotuma, nga ang ma un waen hanowi teka seilon liai, ape teka seilon ukek, ‘Paxaiwa tel seilon ien! Puhuan wawan ma weli unum. I tin lohi teka seilon ti waxiai moni hani teka masiwi ti Rom ma lohi teka seilon woulaha lialun.’ Tuahe nga kakane amuto, anesoi Haeu ti amili Jon hahanau seilon, i sohot xeu hawane ka salan, na auha paxai soliai puasamili, tataen ti kilan seilon ape laha aile usi hanauan ti amili.”
23549	MAT 11:21	“Teka seilon ti Korasin ma Betsaida, Haeu axi amuto kawatan. Na nga aile hanila teka Taia ma Saidon waliko tenen lalap nga aile haniwen amuto, teka Taia ma Saidon laha towiahu kueiniwen ti lialui woulaha!
23551	MAT 11:23	“Ape teka seilon ti Kapenaum, amuto namiloi ukek ka Haeu sameni amuto ape waxi amuto hani kapin. Tuahe Haeu towi xoini amuto hani tesol ti kaui kawatan ti tap tahi tapoan. Kalak amuto ningahiwen waliko tenen lalap nga ailele, amuto kum towiahu ti lialui woumuto hani Haeu. Na nga aile haniwen teka Sodom waliko ti kui pohek nga aile hahani amuto, kaie Haeu tai halialu Sodom!
23552	MAT 11:24	Aile ape, tehu ngain ti hinitiai seilon, Haeu axi kawatan hani amuto i xoini kawatan ti i axi teka Sodom.”
23553	MAT 11:25	Ape Jises lotu hani Haeu ukek, “Tel Tamak Haeu, Masiwi ti lawe waliko ti patul ma tehu pon itan ie, nga kak kemulik hani o nake o mumuneni sale pohem ti teka laha sokok laha seilon aneso ape o haxewa hani teka seilon laha hana aliake laha hahitake ngahat tetam masin teka akaik.
23554	MAT 11:26	Nga kak kemulik hani o tel Tamak nake paham i sohot ukek ien.”
23555	MAT 11:27	Ape Jises hone teka seilon ukek, “Tel Tamak Haeu hani hatapoen nga pohen ma anesoan. Mewenae tel Tamak Haeu tioi hawane nga tel Natun ma mewenae nga tel Natun tioi hawane tel Tamak Haeu. Ape nga tel Natun nexi haxewa tel Tamak Haeu hani teka seilon ti nga kilami.
23556	MAT 11:28	“Teteka amuto kakau kawatan ma namilomuto kilan, kewa amuto kahikahik lehe nga hani amuto hanawain solian.
23558	MAT 11:30	Pake puasain nga hani amuto se paupaun ape usiai kakaiak se solian.”
23560	MAT 12:2	Ti tesol Parisi ningahiwa, lato hone Jises ukek, “Paxaiwa, tesol kahikahim ailele waliko tenen hahalin ti telao ngain Sabat!”
23561	MAT 12:3	Jises kak pahoi ukek, “Nakon amuto kum tioi waliko ti tel masiwi David ma tesol seilon hahitakan aile lokon ti pate lato hitol?
23565	MAT 12:7	Kakai Haeu i ukek, ‘Pamu nga waheni amuto aile saun ti tatahan hani seilon i xoini na amuto kau hani nga manihuh.’ Na amuto tioi hawane puole teik kakain ie, ala amuto kum tieni halialu seilon ti laha tai aile saun lialun, hanowi tesol kahikahik.
23566	MAT 12:8	Pake nga tel Nati Seilon, nga se Masiwi ti Sabat. Nga tel sowini haniai seilon waliko tenen i pon ma na i kum pon laha aile telao ngain Sabat.”
23568	MAT 12:10	Ape ti ien, tel seilon minan maten. Hina seilon pahalaha sakaloi aweisal ti suluiai Jises. Aile ape laha kamei hataehu i, “Ewi na haewia seilon telao Sabat?”
23569	MAT 12:11	Jises pahoi ukek, “Na tel ti amuto tok tupun manihuh put hani tewau wal tahuloun ti telao ngain Sabat, kaie i kum ahuti?
23570	MAT 12:12	Seilon i pamu tuah ti tok na manihuh. Aile ape ewi ti hualiai seilon telao Sabat.”
23571	MAT 12:13	Jises hone tel seilon tepaun minan maten, “Hokahiwa minam!” Ti i hokahiwa, tepaun minan maten ewi hanowi tepaun liai.
23576	MAT 12:18	“Ie tel Natuk, i unauak, tel nga kilamiwen, nga waheni ma pate nga amuke hawane i. Nga hani i Spirit tetak, ape i kaxi ahuti hani lawe seilon aweisal ti nga neini hasawi laha.
23579	MAT 12:21	Ape kilan seilon ti lawe xux hana hatapo laha hani he minan.”
23581	MAT 12:23	Teka seilon paxai tataxini waliko ti Jises ailele. Laha he kamekam alia laha, “Nakon se i Krais, tel kahi nati tel masiwi David?”
23582	MAT 12:24	Ti teka Parisi hongoa, laha ukek, “I xaxaweni spirit lialun nake Satan tel masiwi ti spirit lialun axi i poh ti usi xaxawenialaha.”
23583	MAT 12:25	Jises tioi waliko ti lato nanamiloi ape i hone lato, “Na seilon ti xux texux laha tikela ape hil alia puki laha, texux xux ien i lialu tamus. Na tesol akikin lato hil alia puki lato, tesol akikin ien lato kum tu xox.
23587	MAT 12:29	“Satan masin tel seilon kuin. Tap tel seilon soh uke hani ingi tel seilon kuin ape waxi waliko tetan leili ing, halik na i xioti konginimu tel seilon kuin. Mewenae na i pamu kuiaian, i pon xoiniai tel seilon kuin. Se tin masin nga xoini Satan ape nga xaxaweni spirit lialun tetan ti seilon.
23588	MAT 12:30	“Tel ti na i kumahe tepaun tetak, i pahoxai nga. Tel ti na i kum huali nga neiniai teka seilon hani Haeu, i neini hasele laha ti Haeu.
23591	MAT 12:33	“Pata amuto paxai tioi na amuto paxai huan. Pata tenen huan solian i pata solian. Pata tenen huan lialun i pata lialun. Tin masin ala amuto tioi seilon solian ma na lialun na amuto paxai ani pupuasan.
23595	MAT 12:37	Puki kakaiamuto sului aliake amuto. I kola na amuto seilon solian ma na lialun.”
23596	MAT 12:38	Teka hanaui nauna ti Moses ma teka Parisi kak ukek, “Tel masiwi, kola hanima amite pohem lehe amite tioi ka salan Haeu taloma o.”
23597	MAT 12:39	Tuahe Jises kak pahoi, “Teka seilon ti aope ie laha watakai hawane Haeu, laha kakamei nga ailei waliko tenen lalap. Tuahe Haeu kola hani amuto tenenawe kolakol ie, waliko i sohot hani nga masin ti i sohot haniwen Jona, tel kuluiai kakai Haeu.
23600	MAT 12:42	Tel hehin masiwi ti Siba luama ti xuxun pate xauxaun hongoi soliai nauna ti tel masiwi Solomon. Telao ngain ti Haeu hiniti seilon, waliko ti i aile i sului amuto nake amuto kum hong kakaiak kalak nga pamu tuah ti Solomon.”
23601	MAT 12:43	Jises kak ulea ukek, “Na masin tel spirit lialun ahuta ti tel seilon ape i nahih hani he lohong upiai tesol na i to. Tuahe i kum tunah.
23602	MAT 12:44	I kakane aliake i, ‘Nga alia hani leili tel seilon.’ I alia tunahi ka tel seilon aope i masin tehu ing tenen malaian ma tap tel ingangai.
23603	MAT 12:45	I nahih waxi tepanim hua spirit lialun, pamu lialuan tetan ape lato soh hani leili tel seilon. Lato kapiti halialu akulai ti imat. Waliko ien tin i sohot hani teka seilon ti aope laha watakai hawane Haeu.”
23605	MAT 12:47	Ape tel ti teka seilon ien kakane i, “Paxaiwa, tel tinam ma tesol ukalam lato ie. Pahalato kakak kapim.”
23606	MAT 12:48	Jises ukek, “Aita wanen tel tinak? Aita wanen tesol ukalak?”
23607	MAT 12:49	I kola tesol kahikahin ape i ukek, “Paxaiwa! Teka seilon ie se tinak ma ukalak.
23608	MAT 12:50	Hatesol teka na laha aile usi waliko ti tel Tamak Haeu pahan, laha se ukalak, tuak ma tinak.”
23611	MAT 13:3	I kaxi kilan meng ti hanaualaha. I ukek, “Telao tel seilon seini waki maia.
23616	MAT 13:8	Tuahe waki maia liai i put hani hepekeun solian. I xex ape hua palahi 30, hina palahi 60 ma teka palahi 100 akulaiwen ti tel seilon seini.”
23617	MAT 13:9	Ape Jises tili kakaian ukek, “Na amuto hina taxing ti hongoi kakain, hongoa!”
23618	MAT 13:10	Muhin tesol kahikahi Jises nahih hani kapin ape lato kamei i, “Nake lahan o uke meng ti na o hanau seilon?”
23619	MAT 13:11	Jises pahoi ukek, “Haeu haxewa hani amuto sale nenein tetan tuahe kumahe laha.
23622	MAT 13:14	Tenen ien i hapoponowi hawane waliko ti Aisaia kak kilamiwen. I ukek, “‘Teka seilon laha hongohong kakai Haeu tuahe laha kum xeu, laha papaxai waliko ti Haeu ailele tuahe laha kum ningahi.
23623	MAT 13:15	Nake patulaha pate ailan, taxingalaha kilakilan a pulalaha masin pulaxa. Kaie ala laha ningahiwen ma hong xewawen ma towiahuen ti lialui woulaha ape nga aile haewiawen laha.’”
23624	MAT 13:16	Ape Jises kakane tesol kahikahin ukek, “Tanusik ka amuto hong xeu kakaiak ape amuto paxai tioi waliko ti nga ailele.
23625	MAT 13:17	Nga kakane hawane amuto, kilan teka kuluiai kakai Haeu ma teka seilon sawisawin, pahalaha wanen ningahiai waliko ti amuto niningahi tuahe laha tai ningahi. Ape pahalaha hongoi waliko ti amuto hongohong tuahe laha tai hong.”
23626	MAT 13:18	“Amuto hongoa! Nga kaxi haxewa hani amuto tenen meng ti seiniai waki maia.
23631	MAT 13:23	Tuahe hepekeun solian kikilami teka seilon laha hong auni kakai Haeu ape laha hua. Teka laha hua 30, teka 60 ma teka liai 100 akulaiwen ti uli seinian.”
23632	MAT 13:24	Jises kakane laha tenen meng i ukek, “Aweisal ti Haeu neini seilon masin tel seilon i seini peteta he tesol kinen.
23635	MAT 13:27	“Teka unaui tel tame tesol kin nahih hani kapin ape lato ukek, ‘Amite sokok o seseini peteta. Alahan ka hina kango leili tesol kinem?’
23636	MAT 13:28	“I ukek, ‘Tel seilon i watakai hawane nga i seini kango.’ “Lato kamei i, ‘Paham amite nahih sohuti hatapo kango?’
23637	MAT 13:29	“Tuahe i ukek, ‘Kumahe, uke na amuto sohuti kango, amuto sohuti hetekie tunahi peteta.
23638	MAT 13:30	Tiliwen lato xex hetekie atengi tataen ti tahiwiai ane peteta. Ape nga talo teka unauak sohuti apuhini luimu kango. Imuh lato apuhini peteta hani tehu ing ti tone an.’”
23639	MAT 13:31	Jises kaxi ulea tenen meng i ukek, “Aweisal ti Haeu neini seilon tin masin tel seilon i waxi tehu waki lilieu ape i seini.
23640	MAT 13:32	I pate kokol ti lawe waki pata tuahe ti i xexewa i pamu lapan ti lawe pata ape teka manixux atai ingalaha he ngaxon.”
23641	MAT 13:33	Jises kaxi ulea tenen, “Aweisal ti Haeu neini seilon tin masin ie. Tel hehin i waxi teik kokole ist ape i talini hani he palawa. Kalak teik ist kokol, i haxiwa palawa hatehu.”
23643	MAT 13:35	I aile ukek lehe i hapoponowi hawane waliko ti tel kuluiai kakai Haeu kakawen. I ukek, “Nga kaxi meng na nga kakane laha. Nga kakane laha waliko ti laha tai tioi hutuima ti Haeu tanomi lawe waliko.”
23644	MAT 13:36	Ti Jises saliliwa teka laha apupuha, i soh hani leili ing ape tesol kahikahin kamei i, “Kaxi hanima amite salangawe menge kango ti leili tesol kin.”
23645	MAT 13:37	Jises pahoi lato, “Tel seilon seiniai peteta i tu kikilami nga tel Nati Seilon.
23648	MAT 13:40	“Ti teka seilon sohuti lui kango se masin wanen na laha aile ti tapoi lawe xux itan ie.
23652	MAT 13:44	“Aweisal ti Haeu neini seilon tin masin tel seilon tihini muneni waliko pate tuah leili hepekeun. Ape tel liai tahiwi tunahi. Pate i amuam hawane ape i tihini aliake. I nahih hangaini hatapo soxian ape i kahui teik hepekeun ien.
23653	MAT 13:45	“Aweisal ti Haeu neini seilon tin masin tel seilon i upia teik waliko pate tuah.