23214	MAT 1:1	E Yesus, ta vle te, Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen, va a hor to endo ta vle te, ka ngothoi ko tkaelha orom kalo pupnam ruk e Devit kar e Ebrehem. To kmelha orom a venloot to orom e Ebrehem ka grung kmis orom e Devit, e Yesus karo pupnam her mar ri arhe: E Ebrehem ta teit mang e Isak, e Isak ta teit mang e Yakop, e Yakop ta teit mang e Yuda kar kaornopeik, e Yuda ta teit mang klo hal ruk e Peres va e Sera, ennginduk ngin nan e Temar, e Peres ta teit mang e Hesron, e Hesron ta teit mang e Ram, e Ram ta teit mang e Aminadap, e Aminadap ta teit mang e Nason, e Nason ta teit mang e Salmon, e Salmon ta teit mang e Boas to knan e Rehap, e Boas ta teit mang e Obet to knan e Rut, e Obet ta teit mang e Yesi, e Yesi ta teit mang e Devit to ngat el en a Taven, en kam nho mang lIsrael.
23220	MAT 1:7	To kle kaelha orom a venloot ko tok orom e Devit va ka grung kmis ko lBabilon ngata kakapom lIsrael kmen a kapnes ngang ngar ngok mBabilon, e Yesus karo pupnam her mar ri arhe: E Devit ta teit mang e Solomon vgum e Uraia ktavlom ko tlei orom, e Solomon ta teit mang e Rehoboam, e Rehoboam ta teit mang e Abaisia, e Abaisia ta teit mang e Asa, e Asa ta teit mang e Yehosapat, e Yehosapat ta teit mang e Yehoram, e Yehoram ta teit mang e Usaia, e Usaia ta teit mang e Yotam, e Yotam ta teit mang e Ehas, e Ehas ta teit mang e Hesekia, e Hesekia ta teit mang e Manase, e Manase ta teit mang e Emon, e Emon ta teit mang e Yosaia, e Yosaia ta teit mang e Yekonaia kar kaornopeik ruk ngata vle kun mnam a venloot to lBabilon ngat her kakapom lIsrael kmen a kapnes ngang ngar ngok mBabilon he.
23225	MAT 1:12	To kle kaelha orom a venloot to lBabilon ngta kakapom lIsrael kmen a kapnes ngang ngar kmis mang e Yesus ko ta pis, e Yesus karo pupnam her mar ri arhe: E Yekonaia ta teit mang e Sialtiel, e Sialtiel ta teit mang e Serababel, e Serababel ta teit mang e Abiut, e Abiut ta teit mang e Elaiakim, e Elaiakim ta teit mang e Esor, e Esor ta teit mang e Sadok, e Sadok ta teit mang e Ekim, e Ekim ta teit mang e Eliut, e Eliut ta teit mang e Elieser, e Elieser ta teit mang e Matan, e Matan ta teit mang e Yakop, e Yakop ta teit mang e Yosep, to tlei orom e Maria to tkol e Yesus, endo o mia ngma mon te, Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen.
23230	MAT 1:17	Yu! Her tok arhe. To kam pupam e Yesus karo pupnam ruk endri tgus ko ngata ngamngam mo kim o valngneik tgus ngat kais te, loktiek hori orom korlolo kmelha ko orom a venloot to tkol e Ebrehem ka grung kmis orom e Devit. Va loktiek hori orom korlolo yok vat kam le kaelha ko orom a venloot to tkol e Devit ka grung kmis ko lBabilon ngata kakapom lIsrael kmen a kapnes ngang ngar ngok mBabilon. Va loktiek hori orom korlolo kat kam le kaelha kat orom lBabilon ko ngata kakapom lIsrael kmen a kapnes ngang ngar ka grung kam le kngae her kais orom Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen.
23231	MAT 1:18	To kam keknen mang e Yesus to E Nut Thim Orom Ka Msasaen ko knan tkol ta vle ti te: Tennik, a re ta plok mang e Yosep kre Maria te, min kam lei. E Maria tlo vle ko kim e Yosep vop, nangko ta senkrip ko ka nam he, ekam E Nunu A Totur.
23232	MAT 1:19	Kmikkiem enang tok, ekam ko katngokol to e Yosep en a mhel to nam sim kut kaikkiem E Nut karo pos, tlua svil kam vua ngam a leep mang e Maria ko ma mmok e. He ekam tok, ta kle va ka lgem o rhek te, kam gia kser a lei he vur korim lvongnek, nang o mia tgus kam lua rere pum ma mmok.
23233	MAT 1:20	Kam ngae, to Ngoldaip ka engyel ther gi pis he kngam tmik kim e Yosep ponit he kreng te, “Vae, Yosep, e Devit kaes to yin. Ngior kam vu kta papat nngia nngia mang e Maria, ko a sie to mnam ka vrek tpis ekam E Nunu A Totur mruo. To tok, ngiak vaeng a vlom to endo ngok mrek en kam vle ko kmin.
23234	MAT 1:21	Va koknaik nera kol a sie to a ngokol, he ngiak mon te, e Yesus ko tennik E Nut ther reng khal to en te, Yesusulgim ilaro mia mruo ko ngira lol ngaro kerkeknen patgiang ngaiting.”
23237	MAT 1:24	E Nut tngam tmik kim e Yosep tok knop, to e Yosep thera hop kaikkiem Ngoldaip ka engyel karo rhek kam vaeng e Maria ngok mrek, en kam vle ko kim,
23238	MAT 1:25	vanangko, tlo konit ko kim kam ngae kais ko te kol a sie to a ngokol. Kam ngae, to knan ta kol, to e Yosep thera mon te, e Yesus.
23239	MAT 2:1	E Yesus knan tkol ko mBetlehem kun mnam a mhe to e Yudea mnam o kolkhek ruk lRom ngtel e Herot, en kam vle te, o Yuda nga taven ko tok. Tkol he, to o hirtek akuruk ngat vua mnor mang o ketor ngat kottek ko malhagenmok kun mnam a mhe to a kolkha nma hur mnam he kngae klal kpis ko mYerusalem.
23240	MAT 2:2	Ngat pis he kaelha kam mamnganang o mia te, “O Yuda nga taven to knan tgi gnua kol namriem? Ko ngota vle oguon malhagenmok he ka vle kvokom a ketor ko ther gia hurpis ko he ksap kvuut. He ekam tok, ngot kaol ngte kam nngiar ngang va kam totu pum.”
23241	MAT 2:3	A taven to e Herot ta ngnek mang ngar ko ngta mamnganang o mia mang o Yuda nga taven tok, to en kar lYerusalem kavurgem ruk ko tok mYudea ngaro papat ngat ho mi ktua kervavle mang.
23242	MAT 2:4	To ekam tok, e Herot tvaeng o Yuda ngaro pris ruk laol va ngaro pattermia kmo pos kam mnganang ngar te, “O propet ngata ktar kpavap mang Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen ko knan nak kol mnam ani rengmat to lsir?”
23243	MAT 2:5	Va ngat koripang te, “Mnam e Betlehem to kun mnam a mhe to e Yudea kmikkiem gi enang ko a propet langto ta ktar kpavap mang gi enang tok tennik ko tittiegom E Nut karo mur rhek mruo te:
23244	MAT 2:6	‘Vanang a rengmat to e Betlehem kun mnam a mhe to e Yudea ila munik nak ho mi kut laut hak ekam ko ngora tavger a taven langto kun pgegom yin mruo kam sir ko kmuk he nera ktong kuaro mia ruk lIsrael he ktoot mang ngar.’”
23251	MAT 2:13	O hirtek ngat ngorpok he, to Ngoldaip ka engyel ta le kpis ko kim e Yosep vat, he kngam tmik kim ponit he khavaeng te, “Hop, he kol a sie to endo va vaeng knan he ngorpok orom min ngogu mIsip ekam ko e Herot ta re kam riring a sie to endo kmim kngam a yoror. He ngiaka vle ko tok kais ko dok mruo ngua mrua havaeng yin kmeknik.”
23252	MAT 2:14	E Yosep ta kol a engyel ka re tok, to khop kokol a sie to endo va kvaeng knan to hera ngorpok orom min kam ngae ngogu mIsip mnam a segain to endo gi.
23255	MAT 2:17	Ngtim mar, he enang tok, E Nut karo rhek akuruk vat ngata pis lmien ko tennik ka propet langto vat ta ktar kpavap mang e Yesus ka ngausie gi enang tok ko tittiek te,
23256	MAT 2:18	“A rengmat to e Rama ko rkieng a rengmat to e Betlehem ngta vor pa ngaor va ktolpum o ngoven he kaee he kvulhi ku mmie kngae. Ngat kaee kngae mang ngles, he tang tho lo kut kais hak kam hagam mar e, ko ngles ngat her ho yayor tgus hak he.” Ii, her mar e Yesus ka ngausie to e Retsel ta pupur kim mar arhe.
23257	MAT 2:19	To ko pekam ko e Herot tyor, Ngoldaip ka engyel ta kta pis ko kim e Yosep he kta ngam tmik kim ponit ko mIsip kat.
23258	MAT 2:20	Ta reng te, “Hop, kol a sie va vaeng knan he eknik orom min ngoguon mnam o Yuda nga mmie to e Israel ekam ko e Herot mar, endruk ngat en a volou kmim a sie kngam a yoror ngat yayor tgus ngmeang he.”
23259	MAT 2:21	To kmikkiem enang ko a engyel ta re, e Yosep thera hop, kol a sie va kvaeng knan he kaeknik orom min ngoguon mIsrael.
23260	MAT 2:22	Tpis ormin ko mIsrael, vanangko ta ktar ru pum a re he te, e Akeleas ta le kol kteit to e Herot ka ngaekam kam nho mang o mia ruk ko mYudea va te sei kam gor mang a sie kam vle orom ko tok. He ekam tok, E Nut ka engyel ta kta ngam tmik kim ponit he kaengorang mang tok, to tle kngorpok ormin ngoguon mnam a mhe to e Galili.
23262	MAT 3:1	Kun mnam a venloot to endo, e Yoanes to nma parrum o mia ta ngae he kpis kun ma kalputmok kun mYudea he kaelha ka tger o mia kngae
23264	MAT 3:3	Ii, endo a propet to e Aisaia ta ktar kpavap mang her e Yoanes arhe. Ko tennik tittiek mang te, “A mhel langto ta vle ko ma kalputmok he ktetger o mia kam re la vlorum ngang ngar mang ngaro kerkeknen te: Mguak verang a ngaelaut ekam Ngoldaip, Endo E Nut Thim Orom Ka Msasaen va mguak hopeng kero kleimkor ekam kat.”
23265	MAT 3:4	Vanang e Yoanes, nam kaegenkar ka yet to ngat eharom orom a ngaemslang to a kamel karo ngairis. Va nma kleng ka vgon orom a pus to ngat eharom orom a bulmakau ka ptaik. Va nam kaemem o ngorveit va o lup ruk ko ma kalputmok kat.
23266	MAT 3:5	Nma vle tok, he o mia kavurgem ngama mopatap kmotoot pum mar ruk ko mnam a rengmat to e Yerusalem he ngma veet kam pis ko kim e Yoanes ko ma kalputmok kam vongnek kim. Va si mnam a mmie ka mhe to e Yudea karo rengmat tgus va o rengmat kavurgem mnam a ye to e Yodan kalo ngaiting tgus va o mia ngma veet kam pis ko kim ko ma kalputmok kam vongnek kim.
23267	MAT 3:6	Ngma veet ko kim tok, to nam kle kparrum mar orom E Nut ka munik kun mnam a ye to e Yodan ekam ko ngat mrua havae mang ngaro kerkeknen ma mmok.
23268	MAT 3:7	E Yoanes nam kaeharom mar tok, to ma kolkha langto tvokom o Parisiau kar o Sadyusi kavurgem ko ngat pis ko kim, en kam parrum mar kat. Tvokong ngar tok, to hera reng ngar lserppak te, “Laro inkuol ruk muk orom mularo naprai alomin. Muta pat te, mut kais kam gia parrur kuo mang mularo gi pkor, ko enangthe kam pet a kapnes to E Nut tre kmen ngang nguk, nang kle kat kaeknik kmeharom o kerkeknen gi?
23271	MAT 3:10	Kua mien ha, ko langto langto mnam muk tmi kut kaenang a ho to nam kaehi orom karo miel ruk nong lyar. Va her a venloot to E Nut kam hong pum ngma veet kam pis ko kim e Yoanes ko ma kalputmok kam vongnek kim o hi tgus arhe. Ko gi tete ta ka kom ther toto mang a ho atgiang atgiang karo kavgot he o hi tgus ruk ngaro miel ruk nong lyar va nera kovverik he kokovgom mar kngam mar oguo kia paei.”
23274	MAT 3:13	To mnam a venloot to e Yoanes ta vle ko ma kalputmok, e Yesus tottek kuon mnam a mhe to e Galili he ka grung ngogu ma ye to e Yodan ngok kim e Yoanes, en kam parrum kat.
23275	MAT 3:14	Tpis ko kim, vanangko e Yoanes tre ka kser he kre te, “O kman ko ya le kpis mo kmok? Vanang yindo yin kam parrum dok ha.”
23276	MAT 3:15	Va e Yesus tkoripang te, “Na her gia vle tok na, kmaottam E Nut ka svil to kam susulgim o mia tgus.” E Yesus thavae tok, to e Yoanes ta le kngatkal ngang kam parrum.
23277	MAT 3:16	E Yoanes ta parrum e Yesus orom E Nut ka munik knop, to e Yesus ther gia hop ku mnam a ye, va vgum a volkha ko tmommenik. Tmommenik, to e Yesus tvokom E Nunu A Totur ko E Nut ta meng, he ta nho enang a ngaining to a giu. Tvokom ko ta grung he kar kuon mang.
23279	MAT 4:1	To E Nunu A Totur ta ktong e Yesus ngok ma kalputmok ka mhe langto ko yok vat, he nang e Seten kam kendom ngang e Yesus kmeharom o kerkeknen ko tok.
23280	MAT 4:2	Va ekam ko e Yesus ta pal kmo ol kais mnam o kolkhek va o rsegain ruk alo mhelom alomin, te sei kam vang.
23281	MAT 4:3	To endo yek, e Seten to nam kaenen mkor o mia kmeharom o kerkeknen tkaelha kmegom e Yesus kam kendom ngang kam reng te, “Enang ko E Nut Khal msim to yin, va yin he, reng o krek ri, he nga hortgi el mar o bret, yin kmemik.”
23282	MAT 4:4	Va e Yesus tkokheng kam reng te, “O-o, ngat ittiegom E Nut karo rhek tennik he te, ‘A mhel ka ngorsang tlo gia vle mang kam her gia pat mang o ol ruk o bret he kvenu kmemik e. Nove! A mhel ka ngorsang ka pun msim ta vle mang kam ngan vgum E Nut karo rhek tgus ruk ngat ottek ko vgum.’”
23283	MAT 4:5	E Yesus ta re tok, to e Seten ta kle kta ktong ngok mnam E Nut ka maksien to ko mnam a rengmat to a totur to e Yerusalem, to ka srim kuon kim E Nut ka maksien ka rek ka keik to kuo plut hak.
23285	MAT 4:7	Va e Yesus ta kta kokheng kat te, “O-o, tennik ngat ittiegom E Nut karo rhek akuruk kat te, ‘Ngior kam kendom ngang Ngoldaip to E Nut, En kam khenam ka serppak ma mmok.’”
23286	MAT 4:8	E Seten ta ngnek tok, to ther kta ktong e Yesus ngoguon kia vul to la hogor hak to ta khenam o marhok ngakro mhetor tgus orom ngakro gol ngang.
23288	MAT 4:10	Va e Yesus tho gia likim te, “Ekenok he Seten! Ko tennik ngat ittiegom E Nut karo rhek kat te, ‘Ngia gia totu pum ildaip to E Nut tuk he gi kaeha ngang En tuk.’”
23289	MAT 4:11	E Seten ta ngnek tok, to hera ngae kparem, va vgum E Nut karo engyel ko ngat kle kpis ko kim e Yesus he kturang kmelha kam klang mo ol.
23290	MAT 4:12	To mnam a venloot to e Yesus ta ngnek mang e Yoanes te, ngat enpasiker kun ma hengor, e Yesus tvur kaol kngae kam kat kaeknik ngoguon ma mhe to e Galili
23292	MAT 4:14	E Yesus teknik ngok mGalili, he kaottam E Nut ka propet to e Aisaia karo rhek, mar kam pis lmien, ko e Aisaia ta ktar kpavap mang enang tok ko tennik tittiek mang te,
23293	MAT 4:15	“Vae, muk lSebulun va muk lNaptali muk ruk muta vle ekam a ngaelaut to ta ngae ko vanam a ngaenker to e Galili ko ekam a ye to e Yodan ka ngaiting to ngkun kuon. Muk alo mhe ruk ko rkieng lGalili msim, vanangko o vrong rhek ngta movavaik kun mnam muk.
23295	MAT 4:17	To kmelha mnam a venloot to endo kam ngae, e Yesus tkaelha kam tger o mia te, “Mguak kaitgung mularo kerkeknen ekam ko E Nut ka tavgo ther mi pis mo kmuk he.”
23296	MAT 4:18	Tie ma kolkha langto, e Yesus ta ngae kaikkiem a ngaenker to e Galili ka ngaiting, va vokom lo monopia ruk e Saimon, endo koknaik e Yesus ta kilegem te, e Pita, kar knopia to e Andru. Tvokom min ko nginta hivuo kam ngam ngina klui kun ma ngaenker, ko min ngina ngaeha to kmit singol. E Yesus tvokom min tok,
23299	MAT 4:21	E Yesus tvur kta ngae kat, to kta vokom lo monopia aloruk kat e Yems va e Yoanes. Min e Sepedi klo hal. Tvokong ngin kar ngin teit ko ngata vatvat ngaro klui he kaelel mo kim mar kuo ma langail. Tvokom min to hera vaeng ennginduk kat.
23301	MAT 4:23	Ta vle tok, to e Yesus tkaelha kvaik kottek kun mnam a mhe to e Galili karo rengmat ngakro maksien tgus he kaelha kpatter o mia kun mnam o Yuda ngartaro rektor ruk kam rere mnam mar kun mnam a maksien langto langto. Ko tok nma polger o rhek ruk mang E Nut ka tavgo to tpis he re kam komor o mia. Va tkaeharom o mia pum ngaro yor ngo mamten tgus ruk kuo mang ngar kat.
23303	MAT 4:25	Nam kaeharom mar tok, he o mumu ruk laol orom o mia ngta hohop he kbut kaikkiem. Endruk endri: endruk nkong ngar mnam a mhe to e Galili, akuruk nkong ngar mnam a mhe to ngma mon te, O Rengmat Ruk Loktiek, va akuruk nkong ngar ko mYerusalem va akuruk kun mnam o rengmat akuruk ko mYudea kat va endruk nkong ngar mnam a ye to e Yodan ka ngaiting to ngkun kuon kat.
23304	MAT 5:1	To e Yesus ta vokom o mumu ruk laol ruk endruk, to hera grap ngoguon kim ke vul langto ka ngaiting he korsang ka vle. To kalngunes ngat kaikkiem he kaol kpis ko kim
23325	MAT 5:22	Vanangko dok, ko kle sim ktua talhar a re to endo ka pun ngang nguk tete te: Si endo nam gi kaesik ngang kaela, her E Nut to arhe ner le kut kael en kam yor ekam ka kerkeknen to kmesik tok arhe. Ii, va tok kat, mut ngan vgum muorres kat ko ngat havae te, ani mhel to nak reng kaela te, ‘Ila lpek ta tok,’ va en nak sir ko kim mor o Yuda ke murgun to e Sanhendren endo nma vongnek kim o rhek. Vanangko dok, kua talhar a re to endo ka pun ngang nguk tete kat te: Si endo na gi kermuyang kaela enang tok, va her E Nut to arhe ner le kut kael en kam kerkolkol vgum a kapnes to ngogu kim a paei to a vleir ko mGehina vat.
23337	MAT 5:34	Muta ngnek tok, vanangko dok, ko kle sim ktua talhar a re to endo ka pun ngang nguk tete te: A volkha ta vle ngang E Nut enang ka ngorsang, En kmorsang ko tok he ka nho mang o mia. Va a mmie ta vle ngang E Nut, En kmel kalo nhar kuo mang kat. Va e Yerusalem ta vle te, a rengmat to mkor A Taven To A Laut Hak. Va si ilaro ngairis mruo kat va ngat lo is kam hortgi kas o katvu kaikkiem ila svil mruo kat e. He ekam tok, mu or kam gi vrong re kvat o tgoluk ruk tok kmelel o tnangal.
23341	MAT 5:38	“Va mut ngan ko muorres ngat havae kat te, ‘Yi kais kmoripang ila ko enangthe npa pilgem ila keik agitgiang va ip kais kmoripang kam pilgem kta keik tok kat. Va npa pullom ila gu he ka gu ngang yin ta het va ip kais kmoripang kam pullom ka gu kat he kheter ka gu ngang ko agitgiang tok kat.’
23353	MAT 6:2	“Ii, ko enangthe ngia re kam nngiar ngang o mia ruk ngata tu kmo tgoluk, va ngiak or kmel votgem o mia orom a nglung kmikkiem enang ko endruk ngakro naprai alomin ko ngam kael votgem o mia kmeharom gi enang tok orom a nglung kun mnam o Yuda ngartaro rektor ruk kam rere mnam mar va ko po pnes, o mia kam mnor mang ngar he khover mar tok. Lmien te, mar ngma vle tok arhe. Vanangko, muk mguak or kam vle tok e, ko kua havaeng nguk te, ngat her kut kol ngarta keik vgum o mia ngatngae her tok arhe.
23356	MAT 6:5	“Va tok kat, ko endruk ngaro naprai alomin ngam vua svil kam sir ko pum o mia he vua ngarkie ko pum ngaro kerok kun mnam o Yuda ngartaro rektor ruk kam rere mnam mar va ko po pnes kat, o mia kam vokom mar tok kat. Ii, lmien ngma vle tok arhe. Vanangko muk, mu or kam vle tok e, ko kua havaeng nguk te, ngat her kut kol ngarta keik vgum o mia ngatngae her tok kat arhe.
23361	MAT 6:10	Va ngot kaurur kmin te, Yin kmaottam ila svil mruo to mang ila tavgo kam vaas kim o mia tgus mo mmie he komor mar tgus kmikkiem enang ko ye her aottam ila svil to mang ila tavgo to kuon ma volkha ko ther vaas kim endruk kuon ma volkha enang tok kat.
23362	MAT 6:11	Va ngot kaurur kim yin kat te, Yin kmeha vgum mor ma kolkha langto langto.
23363	MAT 6:12	Va ngot kaurur kim yin te, Yin kam lol nguaro kerkeknen patgiang ngaiting kmikkiem gi enang ko ngot lol ngorlenar ngaro kerkeknen ruk ngat eharom mar ngang ngor patgiang ngaiting tok kat.
23364	MAT 6:13	Va ngot kaurur kmin kat te, Yin kmenserpagam mor kat kam lo mrua ngam mor mruo ekam o ngaegom ruk ngak pis kim mor kat. Vanang ngiak kle va kpet mor petgim e Seten to tho mi kut kernonho hak. [Ngiak kaeharom tok ekam ko her Yindo arhe ima vle ngnik ngnik orom ila serppak kar ila mmok, va mor ruk ilaro mia ngoma vle ku meorom ila tavgo.]’
23376	MAT 6:25	E Yesus ta re tok, to kle kreng kalngunes te, “Ekam tok, kua havaeng nguk te, mguak or kam vua ngaungputput mang mula ngorsang te, anito kmem, kmivie i o, oni tgoluk ruk mang mularo pkor kmegenkarik kat e. Pathe nok muta pat te, mularo olngaemik ngat laut he gi kir kim mularo ngorsang vor? I o, nok pathe mularo it ngata laut kir kim mularo pkor kat vor?
23391	MAT 7:6	To e Yesus ta koka ngang o mia kat te, “E Nut tel a totu mang ka tavgo ko tkaenang a gol ka pun, he ekam tok mguak or kam koham E Nut ka gol ka pun to endo kmenik ngang o mia ruk ngat kaenang o pendol, matok nga kaesik he kle kaeknik kaelat muk kirpapaam muk ka ngmeang. Ii, mguak or kam koham E Nut ka gol ka pun to endo kmen ngang o mia ruk ngat kaenang o morek kat e, matok nga karkar mang he kenekerik.”