Wildebeest analysis examples for:   tav-tav      February 11, 2023 at 19:40    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Ocõo bairo Jesucristo ñicʉa wame ã. Ʉpaʉ David ãnacʉ pãramina cãñupʉ Jesucristo. Abraham pãramipʉna cãñupʉ David.
23215  MAT 1:2  Abraham macʉ cãñupʉ Isaá. Isaá macʉ Jacobo cãñupʉ. Jacobo punaa cãñuparã Judá yarã mena.
23216  MAT 1:3  Judá maca Tamá cawamecʉcore nʉmocʉtiri Fares, Sara capunaa cʉjupʉ. Fares macʉ Esrom cãñupʉ. Esrom macʉ Aram cãñupʉ.
23217  MAT 1:4  Aram macʉ Aminadá cãñupʉ. Aminadá macʉ Naasón cãñupʉ. Naasón macʉ Salmón cãñupʉ.
23218  MAT 1:5  Salmón canʉmo cʉjupʉ Rahabo cawamecʉcore. Na macʉ Booz cãñupʉ. Booz canʉmo cʉjupʉ Rut. Na macʉ Obé cãñupʉ. Obé macʉ Isaí cãñupʉ.
23219  MAT 1:6  Isaí macʉ David cãñupʉ. Uría nʉmo cãnibatacore canʉmo cʉjupʉ David. Na macʉ Salomón cãñupʉ.
23220  MAT 1:7  Salomón macʉ Roboam cãñupʉ. Roboam macʉ Abías cãñupʉ. Abías macʉ Asa cãñupʉ.
23221  MAT 1:8  Asa macʉ Josafá cãñupʉ. Josafá macʉ Joram cãñupʉ. Joram macʉ Usías cãñupʉ.
23222  MAT 1:9  Usías macʉ Jotam cãñupʉ. Jotam macʉ Acás cãñupʉ. Acás macʉ Esequías cãñupʉ.
23223  MAT 1:10  Esequías macʉ Manasé cãñupʉ. Manasé macʉ Amón cãñupʉ. Amón macʉ Josía cãñupʉ.
23224  MAT 1:11  Josía punaa Jeconía bairã mena cãñuparã Babilonia maja Israel majare na ya macapʉre na cajee aáti yʉteapʉre.
23225  MAT 1:12  To bairi Jeconía Babiloniapʉre Israel maja menare na cane aátacʉ Saratié pacʉ cãñupʉ. Cabero Saratié Sorobabére camacʉ cʉjupʉ.
23226  MAT 1:13  Sorobabé macʉ Abiú cãñupʉ. Abiú macʉ Eliaquim cãñupʉ. Eliaquim macʉ Asor cãñupʉ.
23227  MAT 1:14  Asor macʉ Sadó cãñupʉ. Sadó macʉ Aquim cãñupʉ. Aquim macʉ Eliú cãñupʉ.
23228  MAT 1:15  Eliú macʉ Eleasar cãñupʉ. Eleasar macʉ Matán cãñupʉ. Matán macʉ Jacobo cãñupʉ.
23229  MAT 1:16  Jacobo macʉ José cãñupʉ. José maca María manapʉ cãñupʉ. María Jesu paco cãñupo. Dio cajooricʉ, Cristo paco cãñupo yua.
23230  MAT 1:17  To bairi Abraham berore catorce poari bero macacʉ cãñupʉ David. David bero aperã catorce poari bero cãñuparã tunu Babiloniapʉre Israel majare na na cajee aáti paʉre. Ti paʉ macacʉ berore aperã catorce poari bero cãñupʉ Cristo yua.
23231  MAT 1:18  Ocõo bairo cãñupe Jesucristo cabuiarique. paco María José nʉmo cãnipao cãñupo cõa. José mena co cãniparo jʉgoyepʉna mere ʉta cãñupo Dio Espíritu Santo carotiro menare.
23232  MAT 1:19  Co manapʉ cãnipaʉ José cañuʉ cãñupʉ. To bairi ʉta co cãniere majiri José co canegaquetibajupʉ. To bairi, “Mʉ nequetigʉ yua,” co caĩgabajupʉ. Aperã bobooro co tʉgooñari, caroo majuu ãmo ĩrema ĩi yajioropʉ co caĩgabajupʉ.
23233  MAT 1:20  To bairo caĩ tʉgooñari paʉna caquẽguerijepʉre Dio macacʉ jĩcaʉ ángel tʉpʉ buia ejari ocõo bairo caĩñupʉ Josére David tirʉmʉpʉ macacʉ pãramire: —José, caĩñupʉ. —Maríare nʉmo cãnipaore co tee tʉgooñaquẽja ʉta co cãnibato quenare. Dio Espíritu Santo carotiro mena ʉta ãmo.
23234  MAT 1:21  Caʉmʉ Macʉ cʉtigomo. yarã caroorije na cátiere na camajiriobojapaʉ anigʉmi cʉ̃a. To bairi JESU wameyegʉ.
23235  MAT 1:22  To bairona Dio ye quetire buiori majocʉ tirʉmʉpʉ macacʉ caĩ ucaricarore bairona cabaiyupe. Ocõo bairo caucayupi buio jʉgoyeyei:
23236  MAT 1:23  Jĩcao cãromio caʉmʉ mena cãniquẽco anibaco quena ʉta anigomo. To bairi caʉmʉ Macʉ cʉtigomo. EMANUEL wameyegarãma, caĩ ucayupi Dio ye quetire buiori majocʉ cãniñaricʉ. Ti wame EMANUEL ĩgaro ĩ, “Dio mani mena ãmi,” ĩgaro ĩ.
23237  MAT 1:24  To bairi José yopi, Dio macacʉ carotirore bairona cájupʉ. tʉpʉ co caneajupʉ nʉmore yua.
23238  MAT 1:25  To bairo átibacʉ quena co mena cãniquẽjupʉ co Macʉ cabuiaparo jʉgoye. Co Macʉ cabuiaro JESU cawameyeyupʉ.
23239  MAT 2:1  Jesu cabuiayupʉ Belén na caĩri macapʉre, Judea yepapʉ, ti yepa Herode ʉpaʉ cãni yʉtea cãnopʉ. cabuiaro bero muipu capiya atí nʉgoa cãnopʉ macá yepa macana Jerusalẽpʉre caejayuparã. Ñocoa tʉjʉri catʉgooña maji weorã cãñuparã.
23240  MAT 2:2  Jerusalẽpʉre eja: —¿Noopʉ ãti mere cabuiaricʉ judío maja ʉpaʉ cãnipaʉ? to macanare na caĩ jeniñañuparã. —Muipu capiya atí nʉgoa macá mácapʉ catʉjʉwʉ ñocore. Cʉ̃ ñocore tʉjʉrã, “Mere buiaricʉmi,” caĩ tʉjʉ majiwʉ. To bairi cʉ̃re áti nʉcʉbʉgorã anaa baiwʉ, caĩñuparã.
23241  MAT 2:3  Ʉpaʉ Herode to bairo na caĩ jeniñaro apii seeto catʉgooñañupʉ. Jerusalén macana quena to bairona seeto catʉgooñañuparã.
23242  MAT 2:4  To bairo tʉgooñari Herode capi neoñupʉ sacerdote maja ʉparãre, judío majare cabuerã menare. Na pi neo, na cajeniñañupʉ: —¿Noopʉ majuu Cristo mʉja caĩi Dio cajoopaʉ buiacʉti? na caĩ jeniñañupʉ.
23243  MAT 2:5  To bairo na caĩ jeniñaro: —Belén na caĩri macapʉ, Judea yepapʉ. To bairona caĩ ucayupi Dio ye quetire buiori majocʉ cãniñaricʉ atiere ucaʉ:
23244  MAT 2:6  Judea yepapʉ ã Belén na caĩri maca. Cãni majuuri maca ã. Ti macapʉ buiagʉmi jĩcaʉ Ʉpaʉ, Israel majare carotipaʉ. Caroaro na cajʉgo ãcʉ anigʉmi Dio yarãre, caĩ ucayupi Dio ye quetire cabuioricʉ tirʉmʉpʉ macacʉ, caĩñuparã Herodere.
23245  MAT 2:7  To bairo na caĩro bero aperã na catʉjʉquẽtopʉ ti macapʉ caejaricarãre yajioro na pijori: —¿Diwatipʉ cabuia jʉgóri cʉ̃ ñoco? na caĩ jeniñañupʉ Herode. To bairo na caĩ jeniñaro: —To cõopʉ cabuia jʉgówĩ, caĩ buioyuparã Herodere.
23246  MAT 2:8  To bairo na caĩ buioro: —Belẽpʉ aánaja. “¿Noopʉ ãti caʉpaʉ cãnipaʉ mere cabuiaricʉ?” caroaro jeniña macaña to macanare. To bairi jeniña bʉga, cabairije nipetiro maji peti, mʉja buiora apá tunu. quena áti nʉcʉbʉgoʉ aágʉ cʉ̃acãre, ñocore catʉjʉricarãre na caĩtoyupʉ Herode.
23247  MAT 2:9  To bairo na caĩro apirã, cáaácoajuparã. Nemoopʉre ñoco muipu capiya atí nʉgoa macá yepapʉ na catʉjʉricʉ na cajʉgo aájupʉ. Na jʉgo aá, cadaquei cãni paʉ bui majuu caejayupʉ.
23248  MAT 2:10  To bairo ñoco jõpʉ na catʉjʉricʉ na cajʉgo aáto tʉjʉrã seeto cawariñuuñuparã.
23249  MAT 2:11  To bairi cadaquei cãni wiipʉ caejayuparã. Eja, jãa, cadaqueire catʉjʉyuparã paco mena. tʉjʉ, rʉpopatua tuatu ejacumuri cáti nʉcʉbʉgoyuparã. áti nʉcʉbʉgorã na apeye patarire pã, na cacʉgorijere cajooyuparã. Caajiyarijere, caroa cajʉti ñuurijere, ape wame caroa cajʉti ñuurije cawapa pacarije quenare cajooyuparã.
23250  MAT 2:12  Cabero Dio na caquẽguerijepʉre ocõo bairo na caĩ jooyupʉ: —Herode tunu aáqueticõaña, cadaqueire majiri jĩaremi ĩrã, na caĩñupʉ ñocore catʉjʉricarãre. To bairo na caĩro na ya yepapʉre tunu aána ape wãpʉ catunucoajuparã yua.
23251  MAT 2:13  Na catunu aáto bero Dio macacʉ Josére cabuia ejayupʉ caquẽguerijepʉre. Buia ejari caĩñupʉ Josére yua: —¡Yopiya! caĩñupʉ. —Cadaqueire paco menare na jʉgo ruti aácʉja Ejiptopʉre. Herode macari jĩaremi. Topʉ anicõaña. cabuioropʉ to cõo tunu atígʉ, caĩñupʉ Dio macacʉ Josére.
23252  MAT 2:14  To bairo cʉ̃re caĩro api, cayopiyupʉ José. Yopi, cadaqueire, pacore na cajʉgo aácoajupʉ ñamina, Ejiptopʉre na jʉgo ruti aácʉ.
23253  MAT 2:15  Topʉ eja, cãñupʉ Herode ʉpaʉ cacatiri yʉtea cõo. To bairi tirʉmʉpʉ Dio ye quetire buiori majocʉ caĩ ucaricarore bairona cabaiyupe ati wame cabairique: ‘Ejiptopʉ cãcʉre Macʉre pijogʉ,’ ĩmi Dio,” caĩ ucayupi Dio ye quetire buiori majocʉ cãniñaricʉ.
23254  MAT 2:16  To bairi Herode ñocoare tʉjʉri tʉgooña maji jʉgoyeyeri maja ape wãpʉ na caneto tunu aátiere majiri seeto capunijiniñupʉ. Punijini, yarã polisía majare caʉmʉa cawimarãacãre na cajĩa rotiyupʉ Belén cãnare, Belén tʉacã cãna quenare. “Judío maja ʉpaʉ anigʉmi cadaquei,” na caĩro na cajĩa rotiyupʉ. Pʉga cʉma cacʉgorã, caẽorobʉjana cãna quenare cajĩa re rotiyupʉ, ñocoa tʉjʉri maja, “Mere pʉga cʉma netocoapa cʉ̃ ñoco cabuiaricaro bero,” na caĩ buioricaro tʉgooñari.
23255  MAT 2:17  Cajʉgoyepʉna to bairo Herode cátipere caĩ ucayupi Dio ye quetire buiori majocʉ cãniñaricʉ Jeremía cawamecʉcʉ. Ocõo bairo caucayupi:
23256  MAT 2:18  Ramá na caĩri macapʉ seeto tʉgooñarique paibana, seeto otigarãma. Raquel co pãramerãpʉ seeto tʉgooñarique paigarãma. Aperã dope bairo na tʉgooña tutuarique joo majiquetigarãma, na punaare aperã nare na cajĩa rebojaro, caĩ ucayupi Jeremía tirʉmʉpʉ macacʉ Herode cajĩa rotipere.
23257  MAT 2:19  José, María, Jesuacã Ejiptopʉ na cãno Herode cabai yajiyupʉ yua. Herode cabai yajiro bero Ejiptopʉre Josére caquẽguerijepʉ Dio macacʉ tʉpʉ cabuia ejayupʉ tunu. buia ejari, Josére caĩñupʉ:
23258  MAT 2:20  —¡Yopiya! Cawimaʉre paco menare Israel yepapʉ jʉ́go tunu aácʉja. Mere cʉ̃re cajĩagabatana cabai yaji peticoama, caĩñupʉ Dio macacʉ ángel.
23259  MAT 2:21  To bairo caĩro api, nemoo cawimaʉre paco menare na cajʉgo tunu aájupʉ José Israel yepapʉre yua.
23260  MAT 2:22  Aá, Arquelau cawamecʉcʉ pacʉ Herode bero Judeapʉre ʉpaʉ cãniere caqueti apiyupʉ. To bairi topʉ cáaá uwiyupʉ José. Cabero, “Judeapʉre aáquẽja,” caquẽguerijepʉre Dio macacʉ cʉ̃re caĩro, Galilea na caĩri yepapʉ cáaájupʉ.
23261  MAT 2:23  Topʉ aá, Nasaré na caĩri macapʉ cãñupʉ yua. To bairona cabaipere cajʉgoyepʉna caĩ ucayupa Dio ye quetire buiori maja ãnana: ‘Nasaré macacʉ ãmi,’ ĩgarãma,” caĩ ucayupa Jesu cabaipere.
23262  MAT 3:1  Ti rʉmʉrina Jesu Nasarépʉ cãnitoye Juan bautisari majocʉ Judea yepapʉ camaja mani paʉpʉ Dio ye quetire cabuionucuñupʉ tʉpʉ caejarãre.
23263  MAT 3:2  Topʉ ãcʉ ocõo bairo Dio ye quetire cabuionucuñupʉ Juan: —Mʉjaa caroorije mʉja cátiere seeto tʉgooñarique pairi, Dio yucʉacãna ati yepapʉ carotipaʉ majuure joogʉmi ĩrã mʉja yeri wajoaya.
23264  MAT 3:3  Juan cãñupʉ, “Apeĩ anigʉmi,” Isaía ãnacʉ Dio ye quetire buiori majocʉ caĩricʉ. Ocõo bairo caĩ ucayupi Isaía ãnacʉ Juan cabaipere: Jĩcaʉ camaja na camanopʉ awajari ocõo bairo ĩ buiogʉmi tʉpʉ caejarãre: “Caroaro quenoo yuuya mʉja yerire, cariape tʉgooñari mani Ʉpaʉ cáatíparo jʉgoye. Caroa macare ája,” ĩ buiogʉmi, caĩ ucayupi Isaía tirʉmʉpʉ macacʉ.
23265  MAT 3:4  Jutii cajañanucuñupʉ Juan cameyo na caĩrã caballore bairã na poa mena juarica wʉre. Waibʉcʉ ajerona cawẽanucuñupʉ. To bairi ñimiare caʉgaricarã cʉtinucuñupʉ. Nare ʉga, beroa oco quenare caetinucuñupʉ.
23266  MAT 3:5  Dio Wadarique cabuiori paʉpʉ tʉpʉ caejayuparã Jerusalén maca macana, Judea yepa macana, Jordán na caĩri ya macana quena.
23267  MAT 3:6  tʉpʉ eja, “Caroorije cácʉ ã,” Diore ĩri Juãre, “Jã bautisaya,” caĩñuparã, Jordán na caĩri yapʉ.
23268  MAT 3:7  Fariseo maja, saduceo maja mena na cabautisa rotirã ejaro tʉjʉʉ ocõo bairo na caĩñupʉ Juan: —Caroorije pairã mʉja ã. Yʉre mʉja bautisa rotirã ejabapa. Mʉja popiyeyegʉmi Dio mʉja cayeri wajoaquẽpata.
23269  MAT 3:8  To bairi mʉjaare Dio capopiyeyepere Diore netoo rotiri caroa macare ája mʉjaa. Caroare mʉja cáto tʉjʉʉ, “Na yeri wajoama,” mʉja ĩ tʉjʉ majigʉmi Dio yua, na caĩñupʉ Juan.
23270  MAT 3:9  —“Abraham pãramerãpʉ cãna mani ã. To bairi Dio yarã mani ã,” ĩ tʉgooñaqueticõaña. Dio atie ʉ̃ta rupaarena áti jeñoo majimi aperã Abraham pãramerãre nare caboonemoata. Mʉja yeri cawajoape macare boomi Dio yarã cãninemoparãre.
23271  MAT 3:10  Caroa macare mʉja cátiquẽpata yucʉacã mʉja regʉmi Dio. Yucʉ carica maniire quetí joe rocaricarore bairona mʉja átigʉmi Dio.
23272  MAT 3:11  Mʉjaare bautisa oco mena, “Caroorije cátie jʉtiritiri yeri wajoagarã,” mʉja caĩro. bero anigʉmi netoro cãcʉ. mena cawatoa cãcʉ majuu ã yʉa. maca Dio Espíritu Santore mʉja joogʉmi mʉja yeripʉ caroorije mʉja cátiere majiriori.
23273  MAT 3:12  Caroorãre na beje regʉmi, yarã jetore na jeegʉ. Arusu caroorije caajeri beje papu joe rericarore bairona caroorãre na regʉmi. Caroare cũrica paʉpʉ cũricarore bairona na átigʉmi yarã jetore. Aperã macare pero capetiqueti peropʉ na regʉmi, na caĩ buioyupʉ Juan.
23274  MAT 3:13  To bairi Jesu Galilea na caĩri yepa cãnacʉ caejayupʉ Jordán na caĩri yapʉre. Caejayupʉ Juan tʉpʉre, bautisa rotii ejaʉ.
23275  MAT 3:14  Nemoopʉre Juan cabautisagaquetibajupʉ Jesure. —¿Nope ĩi macare bautisa rotiti? maca yʉre cabautisapaʉ anibapa, Jesure caĩñupʉ.
23276  MAT 3:15  To bairo caĩro: —To bairona Dio caboori wame nipetiro mani cátipe ã. To bairi bautisaya, Juãre caĩñupʉ Jesu. To bairo Jesu caĩro Juan cabautisayupʉ Jesure yua.
23277  MAT 3:16  Cʉ̃re cabautisa yaparoro Jesu riapʉ cañujãricʉ camaa nʉcañupʉ. camaa nʉcari paʉna ʉmʉrecoo capãñupe. Capãro Dio Espíritu Santo buare baii bui carui ejaro catʉjʉyupʉ Jesu.
23278  MAT 3:17  To bairo cabairi paʉna Dio ʉmʉrecoopʉ ocõo bairo caĩ wadayupʉ: —Ani Macʉ, camaii ãmi. mena wariñuu, caĩ wadayupʉ Dio.
23279  MAT 4:1  Atie bero Dio Espíritu Santo camaja na camanopʉ, cayucʉ manopʉ Jesure cajʉgo aájupʉ. Topʉ Jesu caejaro Sataná, ¿Diore bai netoobocʉti? ĩi caroorijere cáti rotibajupʉ.
23280  MAT 4:2  Topʉ ãcʉ cuarenta rʉmʉri majuu caʉgaquẽjupʉ Jesu. To bairi seeto cañigo riabʉjayupʉ.
23281  MAT 4:3  To bairo cabairo Sataná, “Caroorije ája,” ĩ wadajãgʉ tʉpʉ caejayupʉ. tʉpʉ eja, ocõo bairo caĩñupʉ yua Jesure: —Dio Macʉ cãmata camajirije mena atie ʉ̃ta rupaare ʉgarique jeñooña, caĩñupʉ Jesure.
23282  MAT 4:4  To bairo caĩro: —Dio Wadarique ocõo bairo ĩ, caĩñupʉ Jesu. —“Camaja ʉgarique ʉgabana quena caroaro mani ani majiquẽe. To bairi mani caʉgape jetore catʉgooñaquetipe ã. Dio Wadarique macare apiʉjari caroaro mani anicõa maji. To bairi tiere catʉgooñape ã,” ĩ Dio Wadarique, Satanáre caboca ĩñupʉ Jesu maca.
23283  MAT 4:5  Cabero Jerusalẽpʉ Jesure cajʉ́go aájupʉ Sataná. Topʉ jʉ́go aá, Dio wii buipʉ catʉjʉnucu rotiyupʉ Jesure Sataná maca.
23284  MAT 4:6  Dio wii bui tʉjʉnucu rotiri ocõo bairo caĩñupʉ: —Dio Macʉ cãmata bapa ña aácʉja. yajiquẽcʉ. Dio Wadarique ocõo bairo ĩ: “Dio macanare cote rotigʉmi. boca ñegarãma, ʉ̃tapʉre caroca peaquetiparore bairo ĩrã,” ĩ Dio Wadarique, caĩñupʉ Sataná Jesure.
23285  MAT 4:7  To bairo caĩro: —Ape wame quena ocõo bairo ĩ Dio Wadarique: “Mʉ Ʉpaʉ Diore nʉcʉbʉgorique manona apeye uniere áti rotiqueticõaña,” Satanáre caĩñupʉ Jesu.
23286  MAT 4:8  Cabero tunu Sataná cajʉ́go aájupʉ ʉ̃taʉ buipʉ. jʉgo aá, ati yepa nipetiri macari, ati yepa macaje nipetiro caroare caiñooñupʉ Sataná Jesure.
23287  MAT 4:9  Tiere iñoori ocõo bairo caĩñupʉ: —Atie tʉjʉya, caroa ati yepa macaje. Nipetirore joogʉ tʉpʉ ejacumuri yʉre cajeni nʉcʉbʉgoata, caĩñupʉ Sataná.
23288  MAT 4:10  To bairo caĩro ocõo bairo caĩñupʉ Jesu: —Aácʉja, Sataná. Dio Wadarique ocõo bairo ĩ: “Dio jĩcaʉna ãmi Caʉpaʉ cáti nʉcʉbʉgopaʉ. jeto carotirijere ája,” ĩ Dio Wadarique, caĩñupʉ Jesu.
23289  MAT 4:11  To bairo caĩro ĩ janari cáaácoajupʉ Sataná yua. Cabero Dio macana atí, Jesure cátinemoñuparã.
23290  MAT 4:12  Ti rʉmʉrina Juan bautisari majocʉre capreso jooyuparã ʉparã. To bairo na cátajere apii Jesu cabʉtirica macapʉ, Nasarépʉ catunucoajupʉ, Galilea na caĩri yepapʉ.
23291  MAT 4:13  Topʉ eja, yoaro mee ani, canetocoajupʉ. Neto aá, Capernaum na caĩri macapʉ cãñupʉ. Sabulón, Neptalí na caĩri paʉri tʉacã cãñupe Capernaum.
23292  MAT 4:14  To bairona cabaipere cajʉgoyepʉna caĩ ucayupi Dio ye quetire buiori majocʉ Isaía tirʉmʉpʉ macacʉ:
23293  MAT 4:15  Sabulón na caĩri paʉ, Neptalí na caĩri paʉ, Galilea na caĩri ra tʉ, Jordán na caĩri ya jʉgoye, Galileapʉ ti yepari macana ãma aperã, judío maja cãniquẽna.
23294  MAT 4:16  To macana Dio yere majiquetibana quena ye quetire api majigarãma. Cayajiboricarã anibana quena to cãnacã rʉmʉ na yeri Dio tʉpʉ catirique bʉgagarãma. Canaitĩaropʉ cãnibatana cabujuropʉ catʉjʉrãre bairo tʉgooña majigarãma, wariñuurique mena Dio yere api majiri, caĩ ucayupi Isaía cajʉgoyepʉna.
23295  MAT 4:17  Ti paʉna Jesu cabuio jʉgóyupʉ Dio ye quetire. —Dio jootʉgami mere Ʉpaʉ ati yepapʉ carotipaʉ majuure. To bairi caroorije mʉja cátie jʉtiritiri mʉja yeri wajoaya, caĩ buio jʉgóyupʉ Jesu.
23296  MAT 4:18  Jesu Galilea na caĩri ra tʉjaro canʉgo aájupʉ. Nʉgo aá, Simón ape wame quena Pedro cawamecʉcʉre, bai André menare na catʉjʉyupʉ. Na maca wai jĩari cajoo wapatari maja cãñuparã. To bairi wai wajarã cájuparã.
23297  MAT 4:19  To bairo na cáto Jesu na tʉjʉ: —Adʉja mena. Caroaro mʉja wai waja maji. Yucʉra mena aána camajare Dio ye quetire mʉja buio majigarã. To bairo mʉja caĩ buiorijere apirã na quena Diore caapiʉjarã anigarãma, na caĩñupʉ Jesu.
23298  MAT 4:20  To bairo caĩro apirã nemoona na bapi yucʉre cáaá weocoajuparã, Jesu mena aána.
23299  MAT 4:21  To bairi Jesu petoacã aánemobacʉna tunu aperã pʉgarãre catʉjʉyupʉ Sebedeo punaare. Jacobo, bai Juan cawame cʉjuparã. Na pacʉ Sebedeo mena cumuapʉ na bapi yucʉ cawooriquere cajia quenoo jañañuparã. To bairo na cáto tʉjʉ, na quenare na capiyupʉ Jesu.
23300  MAT 4:22  Na capirijere apirã to cõona na cumua, na pacʉre cáaá weocoajuparã, Jesu mena aána yua.
23301  MAT 4:23  Galilea yepa nipetiropʉ caroa quetire Ʉpaʉ Dio cãniere cabuio teñañupʉ Jesu judío maja na caneñapo buenucuri wiiripʉ. Camaja cariarã quenare na cacatioyupʉ to cãnacã wame cariaye cʉnare.
23302  MAT 4:24  To bairo cátiere caqueti apiyuparã Siria na caĩri yepa macana nipetirã. Queti apirã na quena nipetirã na yarã cariaye cʉnare tʉpʉ na cajee ajuparã. To cãnacã wame cariayecʉna, cawijiorã, capuni ecoorã, cawãtiacʉna, cañama riayecʉna, cáaá majiquẽnare tʉpʉ na cajee ejayuparã. To bairo na cáto nipetirãre na canetooñupʉ Jesu yua.
23303  MAT 4:25  To bairi camaja capãarã caʉja teñañuparã. Galilea yepa macana, Decápoli na caĩri paʉ macana, Jerusalén maca macana, Judea yepa macana, Jordán na caĩri ya ape nʉgoa macana capãarã caʉja teñañuparã yua.
23304  MAT 5:1  Camaja capãarã na caʉja teñaro tʉjʉʉ ʉ̃taʉpʉ cáaácoajupʉ Jesu. Aá, topʉ caruiyupʉ. To bairo caruiro buerã tʉpʉ caneñapoyuparã.
23305  MAT 5:2  To bairo na cabairo ocõo bairo na caĩ buioyupʉ Jesu:
23306  MAT 5:3  —“Dio yere yeripʉ camajipe pairo majuu rʉja,” caĩ tʉgooñarãre Ʉpaʉ Dio cãnie wariñuuriquere na joogʉmi Dio.
23307  MAT 5:4  ’Catʉgooñarique pairã wariñuugarãma. Tʉgooña tutuariquere na joogʉmi Dio.
23308  MAT 5:5  “Carotii mee ã,” caĩ tʉgooñarã wariñuugarãma, ati yepa macajere carotiparã aniri.
23309  MAT 5:6  “Caroare Dio caboori wame seeto átigacʉpʉ,” caĩrãre wariñuuriquere na joogʉmi Dio. Na átinemogʉmi Dio. caboori wame na cáti majiparore bairo na átinemogʉmi Dio maca.
23310  MAT 5:7  ’Aperãre na cabopaca tʉjʉrãre wariñuuriquere na joogʉmi Dio, na quenare na bopaca tʉjʉri.
23311  MAT 5:8  ’Na yeripʉ caroa macajere Dio caboorijere catʉgooñanucurã wariñuugarãma, Diore catʉjʉparã aniri.
23312  MAT 5:9  ’Aperã mena caame tutirãre caroaro na caame jʉgo ãno caĩrã wariñuugarãma, Dio, “Yʉ punaa ãma,” caĩrã aniri.
23313  MAT 5:10  ’Dio caboorijere cána caroare na cátibato quena aperã nare na capopiyeyero wariñuugarãma, Ʉpaʉ Dio cãnie wariñuurique cajooparã aniri.