23214	MAT 1:1	Ni se kmò kestugoden yóm gónó Jisas Krays gu semfu bè yóm tehe kehbalingen tau. Semfu gu bè yóm tehe Dabid. Ne ke Dabid, sfu yóm tehe Abraham.
23215	MAT 1:2	Yóm Abraham ni, du se yóm hol kun mà yóm tehe Isak. Ne mngà yóm Isak, duhen Jakub. Tikóng mngà Jakub, duhen Juda ne yó kem dumun setwoli hono logi.
23216	MAT 1:3	Timbow mngà Juda kun, duhen Pérés ne Sira. (Yó boluy yê le, Tamar.) Mngà Pérés, duhen Hisron. Yóm Hisron ni, mà yóm tehe Ram.
23217	MAT 1:4	Tikóng mngà Ram, duhen Aminadab. Mngà Aminadab, duhen Nasun.
23218	MAT 1:5	Mngà Nasun, duhen Salmun. Mngà Salmun, duhen Buas. (Ne yó boluy yê Buas, Rahab.) Mngà yóm Buas, duhen Ubid. (Ne yó boluy yê Ubid, Rut.) Timbow mngà nim Ubid ni, duhen Jisi.
23219	MAT 1:6	Mngà ke Jisi, duhen Dabid, yóm tehe sotu tau hol geta bè yó kem Ju. Timbow mngà ke Dabid, duhen Selumun. (Yó yê Selumun, yóm tehe yehen Yuraya.)
23220	MAT 1:7	Mngà yóm Selumun, duhen Rihubum. Mngà nim Rihubum, duhen Abidya. Mngà Abidya, duhen Asa.
23221	MAT 1:8	Nim Asa ni, mà yóm tehe Jihusafat. Mngà Jihusafat, duhen Jihuram.
23222	MAT 1:9	Mngà Jihuram, duhen Usaya. Yó kun ngà Usaya, duhen Jutam. Ne mngà Jutam, duhen Ahas. Mngà Ahas, duhen Hisikaya.
23223	MAT 1:10	Nim Hisikaya ni, hol kun mà yóm tehe Manasi. Mngà Manasi, duhen Amon. Mngà Amon, duhen Jusiya.
23224	MAT 1:11	Mngà Jusiya, duhen Jékunaya ne wen kem twolihen. Umahu kóm bè yóm kul kdaw yó, yó se yóm gotu kegef le kul ebè Babilun yó kem tau Israél.
23225	MAT 1:12	Yóm deng kkól le ditu bè Babilun yó kem tau yó koni, mngà Jékunaya, duhen Syaltil. Mngà Syaltil, duhen Sirubabél.
23226	MAT 1:13	Mngà ke Sirubabél, duhen Abyud. Ne mngà Abyud, duhen yóm tehe Ilyakim. Mngà Ilyakim, duhen Asor.
23227	MAT 1:14	Mngà Asor, duhen Sadok. Mngà ke Sadok, duhen Akim. Mngà Akim, duhen Ilyud. Mngà Ilyud, duhen Élyasar.
23228	MAT 1:15	Mngà ke Élyasar, duhen Matan. Mngà Matan, duhen Jakub.
23229	MAT 1:16	Mngà Jakub, duhen Jusif. Du se yóm tehe myehen ke Midi, Yê Jisas. Jisas se yóm bnoluy le Misaya, yóm deng nélék Dwata mò kmamal yóm klamangen.
23230	MAT 1:17	Duhen yó, sfolò fat duléken mugod lemwót bè Abraham efet kól bè Dabid. Ne bud sfolò fat duléken se mugod lemwót bè Dabid efet kól bè yóm kegef le kul ebè Babilun yóm kdê kem tau Israél. Bud sfolò fat duléken se mugod lemwót bè yóm kegef le kul ebè Babilun efet kól bè yóm ksut Jisas Krays, yóm Misaya.
23231	MAT 1:18	Ni se mò kewóten yóm tehe ksut Jisas Krays. Yóm yéen Midi, deng leninti yóm sotu sawang logi boluyen Jusif. Okóm yóm gu laan le là deng sgefet, tódô mlutut Midi mlan bè Tulus Dwata.
23232	MAT 1:19	Nim Jusif deng leminti ke Midi ni, tau tedeng kloloen yó kem hlau Dwata, okóm bè nim kwen bnutut Midi ni, là móyóen ke wen gónó Midi myak bè gónón wen. Yó gónón tódô tô lemifut mit du skó bè yóm deng klintihen du.
23233	MAT 1:20	Yóm igoen tolo hemdem du yóm yó, tódô wen hógów Dwata gu bè longit hegfan béléen bè knahen, monen mò du, “Ó Jusif, semfu gu bè Dabid, béi hengayà myehen ke Midi abay se lemwót bè Tulus Dwata yóm bnututen.
23234	MAT 1:21	Angat logi yóm ngaen, ne yó boluyem du Jisas, yakà du yóm lemwà yó kem kun tau gu lem salà le.”
23235	MAT 1:22	Bè ni kem ni, deng tódô tahu edu yóm tehe tulón Dwata hlanen bè yóm sotu tehe gna tugoden, yóm monen,
23236	MAT 1:23	“Angat wen sawang libun tódô mlutut, ne mngà logi, ne boluy le du Imanyuwél (yó lanen yóm boluyen yó, tendo nô bélê tekuy Dwata).”
23237	MAT 1:24	Timbow mukat Jusif bè yóm ktungóen yó, tódô nimónen yóm deng monen mò du yóm hógów Dwata, ne tódô nan e nangay Midi, nwiten ebè gónóen.
23238	MAT 1:25	Okóm song sentungóen, deng sut yóm ngaen logi. Ne yó boluy Jusif du Jisas.
23239	MAT 2:1	Bè Bitlihim tehe gónó Jisas sut, yóm sotu benwu udì bè prubinsya Judiya. Bè yóm kdaw yó, Hirod yóm tau hol geta bè yó. Timbow deng malù legen udì yóm ksut Jisas, wen kem tau hulung hménég blotik gdek bè syudad Jirusalim, lemwót le fi gu dmata kdaw. Wen snólók le bè yó kem tau bè yó, mon le,
23240	MAT 2:2	“Gónóhen seblà sut de yóm ngà mò angat geta bè yó kem Ju? Deng ton me gu ditu bélê me yóm blotik mò ilô yóm ksuten. Nim nógów me ni, na me e hnódó.”
23241	MAT 2:3	Mung kungol Hirod du yóm mon le yó, ya tey ktafa nawan, ne senged se yó kem dumu tau bè Jirusalim, gbót tafa nawa le se kul.
23242	MAT 2:4	Omin Hirod gotu semtifun yó kem tau geta bè yó kem gel demsù ebè Dwata ne yó kem tau gel tmolok hlau, snólóken bélê le, monen, “Benwu du de gónóhen seblà sut yóm Misaya, yóm deng kun nélék Dwata?”
23243	MAT 2:5	Mon le se mò du, “Bè Bitlihim gónóhen angat sut, yóm sotu benwu udì bè prubinsya Judiya. Yakà deng wen yóm tehe snulat yóm sotu tehe gna tugod Dwata ekni, yóm monen,
23244	MAT 2:6	‘Nim Bitlihim, sotu benwu udì glem bè yóm kun benwu Juda. Balù yóm tey kudien, là kóen na a glaan bè yó kem syudad bè yó, yakà bè nim benwu udì ni gónón sut yóm tau mò malak yó kem dou tau Israél.’ ”
23245	MAT 2:7	Bè yóm kungol Hirod du yóm tehe hsulat Dwata yó, ominen lemifut tminok yó kem tau hulung hménég blotik yó koni, snólóken bélê le yóm kdaw kegfanen bélê le yóm blotik ton le yó.
23246	MAT 2:8	Timbow deng tngónen, ominen hógów kul ebè Bitlihim, monen mò kul, “Hlós ye sen, mógów ye kut ebè Bitlihim na ye e hnebel yóm ngà lomi sut yó. Kesok ton ye, na ye e tulón dou dini anì naw e gbót hnódó se do.”
23247	MAT 2:9	Tahu se, lemwót le. Bè yóm tolo knô le bè lan, tódô bud ton le yóm blotik tehe gfan bélê le bè benwu le. Ya tey kehligal le bè yóm bud kton le du. Tódô tendo holun tukô gna kul efet htengen ta yóm gónô gónón nô yóm ngà.
23249	MAT 2:11	Yóm kkól le bè yó, tódô le husek elemen, ne ton le se yóm ngà lewu le Midi, yóm yéen. Uni le mton du, tódô le henmung mtud bukol klohoken ne ya tey kdóyón le du. Omin le makat yó kem kimu alì mebtes nwit le mò basa le du. Wen se tahu blówónen, ne wen se yóm alì minggel boohen boluyen insinsu ne mira.
23250	MAT 2:12	Bè yóm kulék le, tólóng ne lan lolò le, abay se bud wen hekna Dwata kul anì là bud le mlan bè Hirod sok le mulék.
23251	MAT 2:13	Yóm kogol le mulék yó kem tau hulung hménég blotik yó, wen bud hógów Dwata gu bè longit bud hegfan bè kna Jusif, monen mò du, “Ó Jusif, btiki ne, géhél nwitem yóm ngà lewu le yéen etu bè Idyip. Tódô ye na nô ditu efet kól bè yóm bud khuléku kuy edini, yakà angat hfebel Hirod du yóm ngà anì hfatayen.”
23252	MAT 2:14	Tahu se, btik Jusif, ne kendel nwiten yóm ngà lewu le yéen, ne tódô le kem mógów kifu etu bè Idyip.
23253	MAT 2:15	Ngang le nô bè yó efet matay Hirod. Ni se deng kdohoen yóm tehe mon Dwata bè Sulaten, hlanen bè yóm sotu tehe gna tugoden ekni, yóm monen, “Tnabahu yóm Ngau anì mulék gu bè Idyip.”
23254	MAT 2:16	Timbow dilô Hirod yóm deng kegsukaten bè yó kem tau hulung hménég kógów blotik, ya tey sidek kebuten. Yó nmoen, gotu hfatayen kdéen ngà logi tolo udì bè Bitlihim ne yó kem dumu benwu hmilol bè yó. Lemwót bè yóm ngà logi tolo hulô efet kól bè yóm ngà logi deng lewu halayen, gotu hfatayen lu. Deng eles nsóhen yóm deng kegenen sut yóm blotik lemwót bè yóm ktulón le du du yó kem tau hulung hménég kógów blotik.
23255	MAT 2:17	Bè yóm nmò Hirod yó, deng gónón dohò yóm tehe tulón yóm sotu tehe gna tugod Dwata ekni boluyen Jirimaya, yóm monen,
23256	MAT 2:18	“Wen tey dmumu mkik bè yóm benwu boluyen Rama. Anì monem dnumu nkik Rakél kem ngaen ne là kô wen gembek mifa du, abay se, deng le gotu matay yó kem ngaen.”
23257	MAT 2:19	Timbow deng matay Hirod, wen bud hógów Dwata gu bè longit na a hegfan bè kna Jusif ditu bè Idyip, monen mò du,
23258	MAT 2:20	“Ó Jusif, btiki ne, nwitem mulék yóm ngà lewu le yéen ebè yóm kuy benwu bè Israél. Deng le gotu matay ne yó kem tau tehe tô hmatay du yóm ngà.”
23259	MAT 2:21	Tahu se, btik Jusif, nwiten yóm ngà lewu le yéen, mulék le ebè Israél.
23260	MAT 2:22	Timbow gungol Jusif, yóm ngà Hirod boluyen Arkilus tles mogot bè prubinsya Judiya, yó gónó Jusif likò bud nô bè yó. Bud hekna Dwata ke Jusif anì hlós ebè prubinsya Galili.
23261	MAT 2:23	Tahu se, ne bè yó gónó le nô bè yóm sotu benwu udì boluyen Nasarit. Ni se deng gónón dohò yóm tehe mon yó kem tehe gna tugod Dwata ekni, yóm mon le, “Angat boluy le du tau lemwót bè Nasarit.”
23262	MAT 3:1	Bè yóm kdaw yó, sut yóm sotu tau boluyen Jan gel mabtays ditu bè yóm benwu laen hol tau menwu du bè prubinsya Judiya. Yó nmoen, gel hetngónen yóm Udél Dwata bè yó kem tau, yó monen mò kul,
23263	MAT 3:2	“Hegsel ye ne, knogol ye ne yó kem sidek gel nmò ye, yakà móyónen hto ne yóm buteng Dwata mogot tau.”
23264	MAT 3:3	Nim Jan ni, du se gónón e gbak yóm mon yóm sotu tehe gna tugod Dwata ekni boluyen Isaya, yó monen, “Wen sotu tau tmaba gu bè tum benwu laen hol tau menwu du. Yó utóm tabahen, monen, ‘Eles hen-gifat ye yóm lan angat lolò yóm gónó tekuy mogot. Eles hentedeng ye yóm lan mò loloen.’ ”
23265	MAT 3:4	Nim Jan ni, yó nesen nmò le lemwót gu bè bul kamél ne yó hileten kulit ógóf ne són tlangas ne tneb gel kenen.
23266	MAT 3:5	Tey dê tau tendo gel mógów ebéléen na le e hnungol yóm gel toloken. Wen se lemwót bè syudad Jirusalim, ne wen se gu bè klamangen prubinsya Judiya, ne wen se lemwót bè kem benwu hmilol yóm él Jurdan.
23267	MAT 3:6	Ni kem tau ni, gotu benkas tulón le ke Jan yó kem salà le, ne bnabtays Jan lu bè yóm él Jurdan.
23268	MAT 3:7	Timbow ton Jan yóm kógów le ebéléen yó kem Farisi dalang se yó kem Sadyusi na le e tô hbabtays béléen, tódô monen mò kul, “Ya nim yu, hol ye mkél bè ulal, gel henlóyen ofi. Ilóu ofo kuy ke tô ye gewà lemen yóm angat tafak Dwata tau ke olo ye hbabtays.
23269	MAT 3:8	Ke deng knogol ye yó kem sidek gel nmò ye, hol hdilô ye bè kmò ye dé.
23270	MAT 3:9	Ne bê ye abay tô ken-gel nawa yó dum kesfu ye gu bè yóm tehe Abraham ke yó tô lan ye gewà. Tódô tulónu kuy, balù ni he kem botu ni dé, botong gbek Dwata hembaling du tau mò semfu gu bè Abraham.
23271	MAT 3:10	Ke hlingónu du yóm móyón ktafak Dwata kuy, hol lómón ke beyung deng eles mléd lem but yó kem koyu mò angat sfeken kul. Ket koyu ke là gulit kbunguhen, angat senfeken, ne tódô tudà elem ofi.”
23272	MAT 3:11	“Béléu do,” mon Jan, “él gel babtaysu kuy mò ilô yóm deng kehegsel ye. Okóm yóm huli do, yó kun kmò kbabtays yó kem tau mimón béléen, suen bélê le yóm Tulus Dwata. Bong yó kem tau là mimón le, ofi moen kul. Yóm tau huli do yó, tey mfasang sentahu. Là kóe knóón baluen ke heseke béléen.
23273	MAT 3:12	Hol lómón ke eles mit teef mò teefen yóm angat knusuhen. Ne gotu otunen eta fol yó kem usoken. Lemwót yóm kafahen tódô ntemen bè yóm ofi laen kô dù tul katayen.”
23274	MAT 3:13	Bè yóm tolo lel Jan mabtays bè él Jurdan, sut béléen Jisas lemwót gu bè prubinsya Galili. Yó nógówen, nan e hbabtays ke Jan.
23275	MAT 3:14	Okóm mom yó balà Jan du, monen, “Béi mom hbabtays béléu, ou dé bnabtaysem.”
23276	MAT 3:15	Bnalà Jisas se, monen, “Kendolen ne. Hyu ke gotu nmò te yóm kóyô Dwata bélê te.” Tahu se, bnabtays Jan Jisas.
23277	MAT 3:16	Timbow hahun gu lem él Jisas, tódô henmungen hnas bè longit, ne tódô tonen se yóm Tulus Dwata htuntun etahen gu bè longit, hol lómó kmoen obun, ne tódô mdef béléen.
23278	MAT 3:17	Ne ominen wen mudél gu bè longit, monen, “Ni se hol dou Ngà tendo gónón nô nawahu. Tey kligalu béléen.”
23279	MAT 4:1	Bè yóm deng kehbabtays Jisas, omin yóm Tulus Dwata mit du etu bè yóm benwu laen dù tau menwu du. Ditu gónó Seitan tendo tô tmilów du.
23280	MAT 4:2	Botong fat folò buteng Jisas là mken, ya tey sidek kbitilen.
23281	MAT 4:3	Tódô sut béléen Seitan, ne monen mò du, “Ke tahu uu Ngà Dwata, henbalingem ken kun ni kem botu nii.”
23282	MAT 4:4	Okóm yó balà Jisas du, monen, “Là kô yó du! Igoen deng mon du bè Sulat Dwata, ‘Là són du ken gónón mowil tau, okóm bè kdê yóm Udél Dwata se tahu hlowil du.’ ”
23283	MAT 4:5	Omin Seitan bud mit ke Jisas ebè Jirusalim. Niten ebè yóm hol gónón geta te ketef bè Gónô Dwata.
23284	MAT 4:6	Ne ominen mon du, “Ke tahuhi Ngà Dwata, kmóhi lemwót bè ni kun, yakà sem deng monen du bè Sulat Dwata, monen, ‘Angat dók Dwata yó kem hógówen gu bè longit mò na a smegef kóm anì là tódóen bè botu tihem.’ ”
23285	MAT 4:7	Bnalà Jisas se, monen, “Tahu se yóm monem yó, okóm wen sotu bud monen bè Sulat Dwata, monen, ‘Béem tnilów Dwata, yóm gónóhem mogot.’ ”
23286	MAT 4:8	Omin Seitan bud mit ke Jisas eta tfusù yóm tey bulul geta, ne gotu toloken du kdê yó kem benwu talak tonok ne yóm tey kehyuhen.
23287	MAT 4:9	Mon Seitan mò ke Jisas, “Gotu hogotu kóm yóm kdéen ni, syan ke mtudi bukol bè soluhu, ne ke béléu gónóm kmulu.”
23288	MAT 4:10	Bnalà Jisas se, monen, “Mdóhi bè ni, Seitan! Yakà deng monen du bè Sulat Dwata, ‘Béem tnilów Dwata yóm gónóm mogot ne són du hol nimónem.’ ”
23289	MAT 4:11	Tahu se, tódô tnagak Seitan Jisas, ne sen-gengen se wen hógów Dwata gu bè longit gdek bè yó mò tmóbóng du.
23290	MAT 4:12	Sotu kdaw bè yó gefet bè Jisas yóm deng kehblanggù Hirod ke Jan. Bè yóm kungolen du, tódô mulék ebè prubinsya Galili.
23291	MAT 4:13	Hlós ebè kun benwu bè Nasarit, okóm là meneken bè yó. Bud hlós ebè Kapérnaum, ditu gónóhen hol nô. Nim Kapérnaum ni, sotu benwu bè kilil Lanaw Galili, glem lem yóm kul tehe tonok le Sibulun ne Naftali.
23292	MAT 4:14	Bè yóm knô Jisas bè yó, deng gónón dohò yóm tehe udél Isaya ekni, yóm sotu tehe gna tugod Dwata, yóm monen,
23293	MAT 4:15	“Yóm kun tonok tehe Sibulun, ne kun tonok tehe Naftali, kem benwu hnalak lan ebè mohin, benwu nô fatu yóm él Jurdan, hono benwu glem lem Galili, ne hono kem tau là Ju le nô du.
23294	MAT 4:16	Hol lómón ke tau le nô lem gónón kmifu, okóm angat wen tey layag ton le. Deng le golu elem hatay, okóm angat hlayagen ebélê le yóm layag yó.”
23295	MAT 4:17	Nbuten bè yó ne, tmolok Jisas. Yó gel monen, “Hegsel ye ne, knogol ye yó kem sidek gel nmò ye, yakà móyónen hto ne yóm buteng Dwata mogot tau.”
23296	MAT 4:18	Sotu kdaw bè yó yóm igò Jisas mentad ebè Lanaw Galili, tonen yó kem lewu tau setwoli hmuket le: Simun boluy yóm sotuhen, yóm gel bnoluy le Pitér ne Andru, yóm twolihen. Yó se kul sana gel nmò hmuket.
23297	MAT 4:19	Tódô mon Jisas mò kul, “Ó kem tau hmuket, mung ye do ne. Wen tles hmou kuy, hebelu yu tau mò lemolò do.”
23298	MAT 4:20	Tahu se, kendel tódô tebel le huket le, ne mung le ke Jisas.
23299	MAT 4:21	Ngang le bud mógów efet bud ton Jisas yó kem lewu tau setwoli, boluy le Jim ne Jan, hono ngà Sibidi. Tolo le nô lem ówóng le, mung kul mà le. Yó nmò le, bneteng le yó kem ksê huket le. Yóm kton Jisas kul, tódô tnabahen lu.
23300	MAT 4:22	Tahu se, tódô tagak le bè yó yóm ówóng le ne mà le, mung le ke Jisas.
23301	MAT 4:23	Kewót Jisas bè yó, tódô lenngeben prubinsya Galili. Yó nmoen, gel tmolok bè yó kem kul gónó le gel stifun yó kem Ju. Hetngónen kul yóm Tulón Hyu gbak ebè kun kogot tau Dwata, lelen gel hkó des yó kem tau, balù kihu kay des le.
23302	MAT 4:24	Deng tódô tfengen ebè klamangen prubinsya Sirya gónó le mungol du yóm nmò Jisas. Yó gónóm mon, gotu nwit le ebè Jisas kdê yó kem tau gemnóm des, yó kem tau semlaw kkólen bè yó kem tau lengel mata, ne yó kem tau snidaf, ne yó kem tau matay sfu lówó le, gotu hkó Jisas des le.
23303	MAT 4:25	Ya tey tau wen lemolò du lemwót gu bè klamangen Galili ne bè klamangen yóm benwu bnoluy le Sfolò Benwu, ne bè syudad Jirusalim, ne bè klamangen Judiya ne yó kem dumu benwu sentu él Jurdan.
23304	MAT 5:1	Timbow ton Jisas yó kem tey tau wen, ominen mneged ete yóm sotu bulul udì ne bè yó gónón myón. Gotu le sbung e klohoken yó kem tau gel lemolò du,
23305	MAT 5:2	ominen mbut tmolok kul, monen,
23306	MAT 5:3	“Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke dilô le yóm kwen gónó le élél bè kehtahu le, abay se deng le sana gmung ne bè yó kem tau nogot Dwata.
23307	MAT 5:4	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke wen lenangag le, abay se Dwata angat mifa kul.
23308	MAT 5:5	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke là hegeta le knô le bè kem dumu le, abay se angat guta le yóm deng fasad Dwata kul.
23309	MAT 5:6	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke hol nô bè nawa le mò du yóm kun kóyô Dwata, abay se Dwata angat hol hegsengel nawa le.
23310	MAT 5:7	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke hol knodu le kem dumu le, abay se angat bud knodu Dwata lu se kul.
23311	MAT 5:8	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke laen dù belenen yóm kehedem le, abay se angat ton le Dwata.
23312	MAT 5:9	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke hulung le semfyu kem dumu le, abay se angat bnoluy Dwata lu kem kun ngà.
23313	MAT 5:10	Tey kehyuhen bélê le kul yó kem tau ke hensidek le lu lemwót bè yóm kimón le ke Dwata, abay se deng le gmung ne bè yó kem tau nogot Dwata.
23314	MAT 5:11	Tey kehyuhen bélê ye,” mon Jisas, “ke hennê le yu, ne ke hensidek le yu, ne ke dê sidek udél le eta ye lemwót bè yóm klolò ye do.
23315	MAT 5:12	Hol hnigal ye dé ke lómón yó kmò le kuy, abay se deng wen tey ofol deng eles fan Dwata kuy bè longit. Yóm keglayam ye yó, hol lómón sem yó ne yóm tehe kul keglayam yó kem tehe gna tugod Dwata ekni.”
23316	MAT 5:13	Bud mon Jisas, “Yu kem tau lemolò do, hol lómón ke yu yóm kahì bè yó kem tau. Bede yóm kahì kesok deng mkó yóm khééten, là kô wen lanem bud hféét du ne. Laen kô bud muhen, tódô bot ne sensdà yó kem tau mógów.
23317	MAT 5:14	Ne sotuhen, hol lómón ke yu yóm layag bè klamangen benwu. Yóm syudad nô ta bulul, laen kô dù gónón gseng.
23318	MAT 5:15	Laen se kô tau hemtom solok ke tlek mom bud hnokoben. Kaem yó dé kmoen du, suen bè gónón mfatu anì lemayag ebè kdéen tau lem gónô.
23319	MAT 5:16	Yake lómón yó se gel kmò ye bè yóm kuy layag. Hol nmò ye yóm hyu anì ton kem dumu tau, ne anì dóyón le yóm Mà tekuy bè longit.”
23320	MAT 5:17	Bud mon Jisas, “Bê ye tô hendem ke yó hendufu edini naw e kó yó kem tehe hlau Musis ne yó kem tehe gel tolok yó kem gna tugod Dwata. Là kô yó du. Là kô kóhu kul. Nim nógówu edini ni, naw e dnohò yó kem deng tehe eles tolok le yó.
23321	MAT 5:18	Tódô tulónu kuy ktahuhen, bè yóm igoen tolo wen longit ne tonok, laen se kô mkó du yó kem tehe hlau Musis, balù sotu bè yó kem leneken, efet deng gotu dohò yó kem kdê tulónen.
23322	MAT 5:19	Duhen yó, ke wen tau mulé du yó kem hlau yó, balù yó kem olo leneken, ne ke deng mom bud niten kem dumuhen tau mulé du, du se yóm hol glaan bè yó kem tau nogot Dwata bè longit. Okóm yóm tau mimón du yó kem hlau yó, ne lelen tmolok du bè yó kem dumun anì nimón le se kul, angat geta boluyen lem blóng yó kem tau nogot Dwata bè longit yóm tau yó.
23323	MAT 5:20	Tódô tulónu kuy,” mon Jisas, “song ye gmung bè yó kem tau nogot Dwata bè longit ke hol ye hgulit lemolò du yóm kun kóyô Dwata senta yóm kul kgulit yó kem tau tmolok hlau ne yó kem Farisi.”
23324	MAT 5:21	“Deng hónô gungol ye se,” mon Jisas, “yóm sana hlau gnan, yóm monen, ‘Béi abay monok. Yóm tau monok, sal gel nwit le bè kukum.’
23325	MAT 5:22	Okóm ni dou tulón kuy, yóm tau ke lenbuten kem dumuhen, angat nwit le bè kukum. Yóm tau ke monen bè yóm dumuhen, ‘Laen dù muhem tau kóm,’ angat nwit le ebè yóm tau gel hemdeng knukum yóm tau yó. Ne yóm tau ke monen bè yóm dumun, ‘Nungeli. Laen dù muhem tau,’ deng golu elem lanaw ofi ne yóm tau mudél yó.
23326	MAT 5:23	Yó gónóm mon, ke wen dsuem ebè Dwata, anien ke dengi kól bè yóm gónóhem demsù, okóm ke gtulón bè nawahem wen gónóm seglius bè dumum tau,
23327	MAT 5:24	nam na hlun tebel bè yó yóm dsuem, kendeli lemwót, mnihi seflifót bè yóm dumuhem seglius yó. Sok deng, ominem yó mulék nam e henfu demsù ebè Dwata.
23328	MAT 5:25	Sotuhen,” mon Jisas, “ke wen tau kmamo kóm, ne tô nwiten u bè yóm gónô skukum, tnanahi mit sefyu béléen gu laanen là deng gefet bè yó. Abay se ke dengi kól bè yó, ngem kà nwiten kóm ebè yóm tau gel fen hemdeng kmukum kuy. Ne lemwót kun, blayen u bè fulis mò bmanggù kóm.
23329	MAT 5:26	Tódô tulónu kóm ktahuhen, là kói na a gewà ke là nam gotu gbayad du yóm salaem.”
23330	MAT 5:27	“Deng hónô gungol ye,” mon Jisas, “yóm sana hlau gnan, yóm monen, ‘Béem ndà yehenem.’
23331	MAT 5:28	Okóm ni dou tulón kuy, balù bè olo ketngelem ebè yóm libun ke wen óyóem du gu lem, deng timbang snamukem ne, abay se deng deng bè yóm kehedemem du.
23332	MAT 5:29	Yó gónóm mon, ke mata kwananem mit kóm mò salà, tódô lensitem ne tudaem. Mom hyu béléem he ke lana sotu matahem olo ke nwiten u elem lanaw ofi.
23333	MAT 5:30	Sotun, ke sigel kwananem mit kóm mò salà, tódô kenlengem ne tudaem. Mom hyu béléem he ke lana sotu sigelem olo ke nwiten u elem lanaw ofi.”
23334	MAT 5:31	“Bud sotun,” mon Jisas, “monen bè yóm sana hlau gnan, ‘Ke móyô skó bè yehenen yóm logi, hyu ke wen gónón fema mò ilô yóm deng kkóhen du.’
23335	MAT 5:32	Okóm yóm dou tulón kuy, là hyuhen yóm logi ke tódô kóhen yóm yehenen igoen là mdà du. Ke bud myehen dumu logi yóm libun yó, deng mdà yehen se kun, okóm yóm logi gna yehenen, du buten yóm kegsalaen. Ne yóm logi bud myehen du yóm libun yó, bud salaen bè Dwata se kun.”
23336	MAT 5:33	“Ne sotun,” mon Jisas, “deng hónô gungol ye yóm sotu hlau gnan tehe gel hlau yó kem fù tekuy, yóm monen, ‘Ke wen deng fasadem bè Dwata, ne wen safà mung du, hol dnohoem.’
23337	MAT 5:34	Okóm ni dou bud tulón kuy, ke wen fasad ye, bê ye smafà. Bê ye abay safà longit, abay se bè yó gónó Dwata nô,
23338	MAT 5:35	duhen ke tonok, abay se bè yó gónó Dwata hmótól tihen, duhen ke Jirusalim, abay se yó kun benwu yóm Dwata hol geta bè kdéen.
23339	MAT 5:36	Ne bê ye abay tô safà kulu ye, yakem gbek ye se hbukay du duhen hfitem du balù sbalu bè yó kem wek ye.
23340	MAT 5:37	Tódô hen-el ye ke tahu, ne tódô mon ye ‘là’ ke là se tahuhen. Abay se ke mò ye safà, Seitan gónón gu lemwót yóm yó.”
23341	MAT 5:38	“Sotuhen,” mon Jisas, “deng hónô gungol ye yóm sotu hlau gnan, yóm monen, ‘Ke wen hemsidek yóm kóm mata, tódô bud hensidekem se yóm kun mata. Ne ke wen tau temfok yóm kóm ngihi, tódô bud tenfokem se yóm kun ngihi.’
23342	MAT 5:39	Okóm ni bud dou tulón kuy, bê te abay bneles ke wen hemsidek tekuy. Mom yó nmò tekuy, ke wen temfê kut bè hifi te, bud bayà te du dolihen.
23343	MAT 5:40	Ne ke wen mtuk tekuy, ne yó nóyóen sotu kgal te, bud tennù tekuy sotu kgal sen.
23344	MAT 5:41	Ne ke wen sendalù gmaga kut mit yóm kun nwit bè sotu kilumitru, tódô nwit tekuy béléen bè lewu kilumitru sen.
23345	MAT 5:42	Ke wen tau mni bélê tekuy, benlay te. Ne ke wen tau tô mdóm bélê tekuy, hendóm te sen.”
23346	MAT 5:43	“Ne sotun,” mon Jisas, “deng hónô gungol ye yóm sotu hlau gnan, yóm monen, ‘Kenbong nawahem yó kem dumuhem ne fen knutó nawahem yó kem hmohon kóm.’
23347	MAT 5:44	Okóm ni dou tulón kuy, kenbong nawa te yó kem hmohon tekuy ne hni te lu bè Dwata yó kem hemsidek tekuy,
23348	MAT 5:45	anì mkél tekuy bè yóm kut Mà bè longit. Ngem se kun, tódô gel homong hnóngen yóm kdaw ebè yó kem tau sidek nmò le. Senged se bè yóm kulón, là són du bè yó kem tau tedeng kmò le gónó Dwata hkulón du. Gomong snéen yó kem tau là tedeng kmò le.
23349	MAT 5:46	Bê ye abay tô hendón ke wen ofol blay Dwata kuy ke són yó olo kenbong nawa ye, són yó kem tau kembong nawa kuy. Balù yó he kem tau gel mtuk bwis, sana kul kesbong nawa se kul.
23350	MAT 5:47	Laen kô dù kayen yóm kuy kmò ke són yó hnódó ye, són yó kem hol kuy wè. Balù yó he kem tau là setngón ke Dwata, sana kul kesfódó se kul.
23351	MAT 5:48	Yó gónóm mon, hol ye hgulit, lómón kgulit yóm Mà tekuy bè longit.”
23352	MAT 6:1	“Ten-gama ye,” mon Jisas, “anì là olo ye hegfan du bè gónón wen yóm gel keblay ye ebè Dwata. Ke yó olo tô mu ye du yóm gel keblay ye mò gónó ye megdóyón bè gónón wen, angat laen kô dù ofol blayen kuy yóm Mà tekuy bè longit.
23353	MAT 6:2	Duhen yó, ke wen blay ye bè yóm tau élél, bê ye abay hegfan lómón yóm kul gel nmò yó kem tau hemtedeng knô. Tey gel kehegfan le du bè gónó le gel stifun ne gu bè lan bè gónón wen. Yó gónó le gel mò du anì dóyón tau lu. Tódô tulónu kuy ktahuhen, deng gotu guta le ne kul ofol yó kem tau yó bè yóm kdóyón tau kul.
23354	MAT 6:3	Okóm ke tnóbóng ye yóm tau élél, bê ye abay hetngón, balù bè yóm hol dumuhem swè,
23355	MAT 6:4	anì laen dù dumu tau temngón du. Ne yóm Mà tekuy bè longit, gotu tonen yóm là kehetngón ye du yó, ne du he angat bemlay kuy ofol.
23356	MAT 6:5	Ke mni ye bè Dwata,” mon Jisas, “bê ye dnalang kul kmò yó kem tau hemtedeng knô. Tey le móyô mdà mni bè Dwata lem gónó le gel stifun ne gu bè kilil lan bè gónón wen anì ton tau lu. Tódô tulónu kuy ktahuhen, deng gotu guta le ne kul ofol yó kem tau yó bè yóm kdóyón tau kul.
23357	MAT 6:6	Okóm bélê ye kuy, ke mni ye bè Dwata, ditu lem dfél ye gónó ye mò du, ne hyu tnikeb ye beng ye, ne mni ye bè yóm Mà tekuy bè longit, yóm là ton mata du. Ne yóm Mà tekuy yó, tódô tonen yóm là kehetngón ye du bè dumu tau, ne du he angat bemlay kuy ofol.
23358	MAT 6:7	Bè yóm kni ye, omin he ke alì sensulit ye udél ye lómón yóm kul gel nmò yó kem tau hemtahu bè yóm dwata kéng. Ofo kul ke yó gónón hmungol kul yóm kul dwata ke bè yóm ktahà kni le.
23359	MAT 6:8	Bê ye dnalang yóm kul nmò yó. Kaem deng eles tngón yóm Mà tekuy bè longit yóm wen mu tekuy du gu laan tekuy là deng mni du béléen.
23360	MAT 6:9	Duhen yó, ke mni ye bè Dwata, ni dé kmò ye du, mon ye, ‘Mà me bè longit, kóyô me ke kdéen tau hol madat yóm kóm boluy.
23361	MAT 6:10	Kóyô me ke géhél nogotem yóm klamangen. Kóyô me ke hol nmò me te tonok yóm kóm kóyô, lómón yóm gel kmò le du dyó bè longit.
23362	MAT 6:11	Benlayem mi sfeng ken me ket haya.
23363	MAT 6:12	Hol hnifótem kum kem salà me, lómón yóm gel kehlifót me yó kem tau gemsalà bélê me.
23364	MAT 6:13	Béem bayà mi ebè yóm tilów mgel, bede hol kenlungem mi bè Seitan.’
23365	MAT 6:14	Ke hnifót ye salà yó kem gemsalà bélê ye, hnifót yóm Mà tekuy bè longit snéen yóm kuy salà.
23366	MAT 6:15	Okóm ke là hnifót ye kul, là se hnifót Mà tekuy du bè longit yóm kuy salà.”
23367	MAT 6:16	“Bè yóm gel kfasting ye,” mon Jisas, “bê ye dnalang yóm kul kmò yó kem tau hemtedeng knô. Là kô le hgifat anì dilô tau bélê le yóm kfasting le. Tódô tulónu kuy ktahuhen, deng gotu guta le ne kul ofol yó kem tau yó bè yóm kdóyón tau kul.
23368	MAT 6:17	Okóm bélê ye kuy, ke gel ye fasting, hyu ke gel ye hgifat mouf ne semwat
23369	MAT 6:18	anì là dilô tau du bélê ye yóm kmò ye du. Tek són Dwata dé temngón du, yóm Mà tekuy bè longit, yóm là ton mata du. Tódô tonen yóm là kehetngón ye du bè kem dumu tau, ne du he angat bemlay kuy ofol.
23370	MAT 6:19	Bê ye kat alì henyu te tonok yóm kendengen ye. Ke bè yó gónó ye hemyu du, gbek kaba hemsidek du, ne nkê fak snéen yó kem dumuhen, ne gbek tau mnagaw husek elemen.
23371	MAT 6:20	Ni dé nmò ye, henyu ye bè longit dé yóm kendengen ye. Abay se ke ditu gónó ye hemyu du, laen kô dù kaba gembek hemsidek du, ne là kóen nkê fak, ne laen dù hemnagaw du.
23372	MAT 6:21	Yó se gónón nô kendengen ye, yó se gónón nô nawa ye.”
23373	MAT 6:22	“Yóm mata ye,” mon Jisas, “hol henged solok lówó ye. Ke hyu mata ye, hol lómón ke lemayag lem lówó ye.
23374	MAT 6:23	Okóm ke là hyu yóm mata ye, hol lómón ke kmifu lem lówó ye. Hol ten-gama ye, déke laen dù layagen yóm lem lówó ye. Ke yó se kmoen, ya tey kget kifuhen.”
23375	MAT 6:24	“Laen dù tau,” mon Jisas, “ke lewu tau gónón mamo segeng gónón mò nmò. Déke mtukul knutó nawahen, ne mtukul se kenbong nawahen. Déke mtukul fen nimónen, ne mtukul se fen sen-gilen. Dalang se kuy,” mon Jisas, “ke són filak ktes ye, là kô gbek ye mimón ke Dwata.
23376	MAT 6:25	Yó gónóhu mon du mò kuy,” mon Jisas, “bê ye abay tnafa nawa yóm kmò kken ye, ne yóm kmò kinum ye, duhen ke kmò knes ye. Sélét mom kken ye ne là gbek Dwata du, anì sem klowil ye du, Dwata tehe mò du. Ne sélét mom knes ye ne là gbek Dwata du, anì sem lówó ye yó du, Dwata tehe mò du.
23377	MAT 6:26	Tenngel ye dé yó kem onuk koyu. Laen kô hulu le, ne laen se kô dù bang nuta le, ne laen se kô dù fol le. Bede tódô wen gel htukóen kul yóm Mà tekuy bè longit. Milud he yó dum kuy, igoen bong kuy mu senta yó kem onuk koyu.
23378	MAT 6:27	Laen dù tau ke gbeken tódô htahà du udì ktauhen lemwót bè alì ktafa nawahen klowilen.
23379	MAT 6:28	Ne moen de ke lenóngón ye nawa yóm kmò knes ye? Tenngel ye dé yó kem bulók lem bnes. Là kô le mò nmò kul, ne là se kô le mewel mò nes le.
23380	MAT 6:29	Okóm tódô tulónu kuy, balù yó hem alì kun kegeta Selumun ekni, ne yóm alì kwen kendengenen, ne yóm alì keklóón yó kem nes gel leseken, là kô nan e gsenged du yóm kul keklóón yó kem bulók.
23381	MAT 6:30	Là kóen tahà se kul klowil yó kem bulók, olo le sut nim kdaw ni, ne bud le menes elem haya, ne tódô bot lu elem ofi. Ke minggel kmò Dwata kul yó kem bulók balù yóm tey kukol klowil le, mom milud he knesen kuy. Tey udì kehtahu ye nim yu.
23382	MAT 6:31	Duhen yó, bê ye abay tnafa nawa yóm kmò kken ye ne yóm kmò kinum ye ne yóm kmò knes ye.
23383	MAT 6:32	Ni se gel tnafa nawa yó kem tau là deng temngón ke Dwata. Okóm yóm Mà tekuy bè longit, deng eles tngónen yóm kwen mu ye du ni kem ni.
23384	MAT 6:33	Ni dé hol nmò ye. Hol hogot ye ke Dwata klowil ye, ne hol nmò ye yóm gel hmoen kuy. Ke yó se nmò ye, Dwata he angat bemlay du kuy yó kem kdê wen mu ye du.
23385	MAT 6:34	Duhen yó, bê ye tnafa nawa yóm elem haya. Yó he kehedem ye du yóm yó ke deng bangen sut bélê ye. Ke gel tnafa nawa ye yóm elem haya, olo ye mom bud temnù yó kem mgel deng gel sut bélê ye ket haya.”
23386	MAT 7:1	“Bê ye tódô hendeng kul kmò kem dumu ye tau,” mon Jisas, “anì là hendeng Dwata du se yóm kuy kmò.
23387	MAT 7:2	Bè yóm gel kmò kehedeng ye yóm kul kmò kem dumu ye, bud lómón yó se angat kmò kehedeng Dwata du yóm kuy kmò. Yó se nmò ye bè yó kem dumu ye, bud yó se angat nmò Dwata bélê ye.
23388	MAT 7:3	Moen se ke snolò tenngel ye huling kdumu ye igoen tolo wen bótóng geblekel lem yóm kuy mata?
23389	MAT 7:4	Tedu kmò kton ye mkó du yóm huling kem dumu ye ke tolo wen yóm bótóng geblekel lem yóm kuy mata?
23390	MAT 7:5	Yu kem tau hemtedeng knô. Na ye gna kó dé yóm tey geblekel lem yóm kuy mata anì hyu kton ye mkó du yóm huling kem dumu ye.”
23391	MAT 7:6	Bud monen, “Bê ye duil tmulón yóm Udél Dwata bè yó kem tau gel hemnê du, lómón ke blay ye bè ohu yóm kimu alì mebtes. Ngem kà mom nékéten kuy. Ne lómón ke blay ye bè sdô yóm ngom libun alì mebtes. Ngem kà gotu sninà ndaen du elem hitok.”
23392	MAT 7:7	Bud mon Jisas, “Ke wen hni ye bè Dwata, angat guta ye. Ke wen hnebel ye, tódô ton ye. Ke mbal ye gu bak sut, tódô wen hotun kuy.
23393	MAT 7:8	Ket tau ke wen hnihen bè Dwata, gutahen. Ke wen hnebelen, tonen. Ke mbal gu bak sut, hotun Dwata.
23394	MAT 7:9	Kmoen se kuy du, yu kem tuha, ke mni mambang bélê ye yóm ngà ye, botu kô blay ye du?
23395	MAT 7:10	Duhen ke mni utón él, ulal kô blay ye du? Là kô yó du.
23396	MAT 7:11	Balù yóm kuy là kgulit,” mon Jisas, “sana khulung ye bemlay kem ngà ye yóm hyu bélê le. Milud he yóm Mà tekuy bè longit. Ke wen hni ye béléen, angat wen tey hyu blayen kuy.
23397	MAT 7:12	Yó se nóyô ye nmò tau bélê ye, yó se kuy nmò bélê le. Ni se hol lemen yóm tehe hlau Musis dalang se yóm kul tolok yó kem gna tugod Dwata ekni.”
23398	MAT 7:13	“Hol hnusek ye yóm bak tikeb sikeb, abay se yóm bak tikeb ebè yóm lanaw ofi, tey lamang, ne tey mahil yóm lan edu, ne tey tau wen lemolò du.
23399	MAT 7:14	Okóm tey sikeb yóm bak tikeb ebè yóm klowil laen dù sónen, ne tey mgel lemolò du yóm lan edu, ne là kóen hol wen tau mton du.”
23400	MAT 7:15	“Hol ten-gama ye yó kem tau tódô lembù tmugod ke Dwata. Hol lómó ktonem kul, lómón ke ubiha. Okóm bè yóm kmò le, hol le mkél bè yó kem ohu dlag.
23401	MAT 7:16	Angat dilô ye lu bè kmò kekdol le. Hol lómón yóm hulu, sal gel dilô ye bè bungu le. Laen kô koyu semnual mungu soging. Ne laen se leteng mungu kmatì.
23402	MAT 7:17	Yóm koyu hyu, hyu se kbunguhen. Dalang se yóm koyu sidek, sidek se kbunguhen.
23403	MAT 7:18	Yóm koyu hyu, là kóen na a sidek kbunguhen. Dalang se yóm koyu sidek, là kóen na a hyu kbunguhen.
23404	MAT 7:19	Yóm koyu là hyu kbunguhen, tódô nofok kmò du, ne tudà elem ofi.
23405	MAT 7:20	Yó gónóm mon, tódô dilô ye bè kmò kekdol le yó kem tau lembù tmugod ke Dwata.”
23406	MAT 7:21	“Là kô kdéen du yó kem tau mon du ou yóm gónó le mogot, angat gmung bè yó kem tau nogot Dwata,” mon Jisas. “Tek són olo gmung yó kem tau mimón yóm kun kóyô yóm Mà bè longit.
23407	MAT 7:22	Kesok bangen hto yóm kdaw kkukum Dwata tau, angat tey dê tau mon du mò do, ‘Ó Dwata, tehe gel hlan me bè kóm boluy yóm gel ktugod me ke Dwata. Bud hlan me bè kóm boluy se yóm tehe gel kehdó me kem tulus seitan, ne yóm tehe gel kmò me yó kem hentaw ton.’
23408	MAT 7:23	Okóm,” mon Jisas, “angat monu mò kul, ‘Là kô tngónu kuy. Hlayuk ye béléu, yu kem tau gel mò sidek.’ ”
23409	MAT 7:24	“Duhen yó,” mon Jisas, “yó se tau hmungol udélu, ne nimónen, hol lómón ke du yóm tau hulung hedem hemdà gónô te botu.
23410	MAT 7:25	Ne e demsù yóm tey kulón bong, ngangen ne dmunuk yóm él, ne mbel se yóm tey lenos bong. Tódô senloben yóm gónô yó, okóm là kô ghugónen du, abay se deng hdaen te botu.
23411	MAT 7:26	Okóm yóm tau hmungol udélu,” mon Jisas, “ne là nimónen du, hol lómón ke du yóm tau là hulungen hedem, hemdà gónô talak helek.
23412	MAT 7:27	Ne e demsù tey kulón bong, ngangen ne dmunuk él, ne mbel se yóm tey lenos bong, ne tódô senloben yóm gónô yó, ne tódô kendel hugón, ya tey sidek kegbaen.”
23413	MAT 7:28	Yóm deng ktulón Jisas du kdê ni kem ni, tey kehtaw le du yó kem tau sbung,
23414	MAT 7:29	abay se là mkélen bè yóm kul ktolok yó kem tau gel tmolok hlau bélê le. Alì mfasang yóm kun ktolok Jisas.