23214	MAT 1:1	Geka gilumana naka Yesu Keliso googana ubeihi, Yesu gogana Dawita ma Dawitana a goga i nenei naka Abelaham a guguni uyahinei.
23215	MAT 1:2	Abelaham natuna Isako, ma Isako natuna Yakobo, ma Yakobo natunatuna Yuda walewalehina mitehi.
23216	MAT 1:3	Yuda natunatuna Pelesi ma Dela, hinahi Tema. Pelesi natuna Esiloni, ma Esiloni natuna Lama,
23218	MAT 1:5	ma Salimoni natuna Bowasa. Bowasana hinana Lehaba, ma Bowasana agona Luti. Luti ma Bowasa natuhi Obedi, ma Obedi natuna Yese.
23219	MAT 1:6	Yese natuna Dawita, tauna tu wasawasa. Dawitana Ulaiya hiwapena i lawagi po natuhi Solomona hi guni.
23220	MAT 1:7	Solomona natuna Lebom, ma Lebom natuna Abiya, ma Abiya natuna Esa.
23221	MAT 1:8	Esa natuna Yosepata, ma Yosepata natuna Yolam, ma Yolam natuna Usaya.
23222	MAT 1:9	Usaya natuna Yotam, ma Yotam natuna Ahasa, ma Ahasa natuna Hesekaya.
23223	MAT 1:10	Hesekaya natuna Manase, ma Manase natuna Amoni, ma Amoni natuna Yosaya.
23224	MAT 1:11	Yosaya natunatuna Yekonaya walewalehina mitehi, tauhi hai houga uyahina, ma mi Babiloni hi nei po mi Yudeya hi panipanihi po hi niyehi u Babiloni, po hi wihewahewa.
23226	MAT 1:13	ma Selubabe natuna Abiuda, ma Abiuda natuna Eliyakim, ma Eliyakim natuna Eso.
23227	MAT 1:14	Eso natuna Sadoka ma Sadoka natuna Ekim, ma Ekim natuna Eliuda.
23228	MAT 1:15	Eliuda natuna Eliyesa ma Eliyesa natuna Matani, ma Matani natuna Yakobo.
23229	MAT 1:16	Yakobo natuna Yosepa tauna agona gowana Maliya, po Maliyana uyahinei Yesu i guni po Yesuna hi wigowaya po hi pa, Besinana lawana.
23230	MAT 1:17	Apo Abelaham a houga uyahina ma ta hiyawi po ina nei Dawita a houga uyahina naka hapa magouhi 14. Ma Dawita a houga uyahina, ma ta hiyawi po ina nei po hi niniyehi u Babiloni hougana uyahina naka hapa magouhi 14. Ma hai mae Babiloni uyahinei ta hiyawi po ina nei Besinana lawana a houga guni uyahina naka hapa magouhi 14.
23231	MAT 1:18	Geka pitenana Yesu Keliso a houga wawala tahayana. Yesu hinana Maliya, ma guguhinina hewali gowana Yosepa uyahina hi bigeya, ma yohola ega hita meluwaga ma Maliya i koiba. Ma a koibana ma Alugo Woiyawa a wawala Maliya uyahina.
23232	MAT 1:19	Ma agona Yosepa lawa dumadumaluna po ega ipa Maliya i koikoiba ina wiyahonena niyeya a lawa uyahihi, ma i nugohiyahiyawa po ipa ina wihinigigiyena gowadeya.
23233	MAT 1:20	Yosepa nugonugona i bagibagi po i eno hilage, ma Guyau a tu winoyanoya gehouna luboni uyahinei i paliweleya i pa, ‘Yosepa, Dawita gogana, ega una matomatouta Maliya i koikoiba binei, naka Alugo Woiyawa uyahinei, yaka kidahi ma agom una lawagi.
23234	MAT 1:21	Apo natuna olotona ina guni yaka una wigowaya Yesu, babana tauna apo a lawa hai apapoe uyahihiyei ina wiluyagohanihi.’
23236	MAT 1:23	‘Guguhini totopana apo ina koiba po natuna olotona ina guni yaka gowana hina hiyawi Imanuwela.’ Gowana a bui, Yaubada miteta.
23237	MAT 1:24	Yosepa ani eno uyahinei i eno towolo po Guyau a tu winoyanoya a baha i wotagoya po Maliya i lawagi.
23238	MAT 1:25	Ma Yosepa ega Maliya hinina ita wodadani a sigana i wigunaguna po tewelana i wigowaya po gowana Yesu.
23239	MAT 2:1	Yesu a guni u Betelehem Yudeya u tuponana Heloda a houga wiwasawasa uyahina. Naka hougana uyahina tu hanahanapu hi nei tupo kaluwabugei po hi nae u Yelusalem,
23240	MAT 2:2	po hi lubayada hi pa, ‘Meka mi Yudeya omi wasawasa wouna hi guni? Amaka to hanapugeya babana hoi tupo kaluwabu a wekiwekilala ubona i geleta po to galeya yaka to nei uyahina ipa to wotalagiyeya.’
23241	MAT 2:3	Hai baha wasawasa Heloda i noonoli po i nugohelele duma po gasi tanitaniwaga Yelusalem atapuhi hi nugohelele baha geka binei.
23244	MAT 2:6	“Betelehem meyageina apo meyagai baneina po wasawasana Yudeya dobuna atapuna uyahina apo una gelagonihi, babana uyahimgei mi Isalaela omi wasawasa apo ina geleta. Tauna u lawa omi tu galena itete.” ’
23246	MAT 2:8	Tu hanahanapu hai wibaabani atapuna Heloda i noonoli po i kokoe, ma i paliwelehi i pa, ‘Ona nae u Betelehem po ona bihena imahiyeya po tewelana ona tuhagaya yaka ona gunawilena memi po ona paliweleu po apo tau a nae po a wotalagiyeya.’
23247	MAT 2:9	Wasawasa ponana hi nonoli ma hi’mhoe po hi nenae ma ubonana lolowa hoi tupo kaluwabu hi gagaleya u matahi i geleta po i gegae yaka hi wotagoya po tewelana anani mae i lidumaluya po uyahina hi geleta.
23248	MAT 2:10	Hougana ubona hi galeya ma hi kaoha labatana.
23249	MAT 2:11	Ma hi lui numa u hinena po tewelana hinana Maliya mitehi hi galehi, ma hi polou tewelana uyahina po hi wotalagiyeya. Ma hai ani’mbenena humahi hi hoenihi po tewelana uyahina hi hounihi naka gole ma mayau dimudimumuna talaguyaba binei ma wakatu dimudimumuna.
23250	MAT 2:12	Ma Yaubada luboniyei i guduhi po i pa, ‘Ega Heloda uyahina ona gunagunawilemi.’ Yaka tahaya tapunei hi gunawilena mehi po hi nae hai dobu uyahina.
23251	MAT 2:13	Tu hanahanapu hi nenae ma uguwana Yosepa i eneno ma Guyau a tu winoyanoya yadei i geleta po eno luboniyei i paliweleya i pa, ‘Yosepa, una towolo po tewela hinana mitehi una lowogehi po ona nae u Isipita po noka hotanana ona memae a sigana a paliwelemi yaka apo ona gunawilemi. Omi lowo matababana Heloda tewela e bibiheya ipa ina lihilageni.’
23252	MAT 2:14	Ega yaka uguwana uyahina Yosepa i eno towolo po tewela hinana mitehi hi’mhoe po ipa hina nae u Isipita.
23253	MAT 2:15	U Isipita hi memae a sigana Heloda i hilage ma apoma hi gunawilena mehi. Hai mae u Isipita ipa Guyau a baha ina lugeleteya tu bahapiko odubona i bahebaheya pite i pa, ‘Isipitagei natuwe a otugena meya.’
23254	MAT 2:16	Ma Heloda tu hanahanapu i ototonihi po i otona awehi ma ega hita gunawilehi. Yaka i luyogigai po tu wigawiya i himilihi po hi nae Betelehem anani taniwagana atapuna uyahina po logaloga ololotohi hai bolima luwaga ma i hopuhopu hi laihilagenihi. Babana tu hanahanapu hai baha Heloda i nugonugotuhuya po ipa houga awai uyahina tewelana hi guni.
23256	MAT 2:18	‘Lama u dobuna tou bahabaha a nonoli wiyuwa ma diligwegwe i tou bahebahehi. Lahela a guguni ubeihi i tou ega emoemotana po lawa hina woidedeli babana logaloga hi hilage.’
23258	MAT 2:20	i pa, ‘Yosepa, una towolo po tewela hinana mitehi una weluwinihi po ona gunawilena memi Isalaela, babana tewelana tu wigawiyena amaka i hilage.’
23259	MAT 2:21	Ega yaka Yosepa i towolo po tewela hinana mitehi i weluwinihi po hi gunawilena mehi Isalaela u tupona.
23260	MAT 2:22	Hougana hi gunagunawilena mehi ma lawa tuwega hi paliwelehi hi pa, ‘Heloda amaka i hilage, ma natuna Akeliyo iyawena i peli po e tanitaniwaga mi Yudeya uyahita.’ Yaka Yosepa ega ita luhogaleya ipa ina nae Yudeya babana i matouta, ega yaka luboniyei nugotuhu i weleya po ipa ina nae Galili u tupona.
23261	MAT 2:23	Ega yaka Nasaleta u dobuna hi mae. Hai mae Nasaleta ipa Guyau a bahapiko ina lugeleteya tu bahapiko odubona i bahebaheya pite i pa, ‘Tauna hi wigowaya po hi pa, lawa Nasaletagei.’
23263	MAT 3:2	i pa, ‘Ona nugobui, babana kikina ma Yaubada a taniwaga uyahita ina geleta po ina taniwageta.’
23264	MAT 3:3	Geka bahana naka tu bahapiko odubona gowana Isaiya Yoni binei i ibaabani i pa, ‘Lawa gehouna hoi balabala yabayababa e iototu i pa, “Guyau a tahaya ona wononogogeya. A tahaya ona lidumaluhi.” ’
23265	MAT 3:4	Yoni a mae ega ita dewadewa babana a kaleko kamela apalana, ma a dagilolo gamogamo opina ma a yam madimadi ma tuwoya i ananihi.
23267	MAT 3:6	po hai apapoe hi bahena geletehi ma Yoni i bapatisohi goila Yodani uyahina.
23268	MAT 3:7	Mei gasi Palisi lawahi po gasi Sadusi hai bolu gehouhi hi nae Yoni uyahina po ipa ina bapatisohi. Ma Yoni i galehi yaka i baha nae uyahihi i pa, ‘Taumi ani galenami mei mota, uyahinei Yaubada a luuyogigai iyetana ipa ona lowo haleya.
23269	MAT 3:8	Tamogi ega emoemotami babana omi nugobui anona ega ota wogeletaya.
23270	MAT 3:9	Ma ega tunawami ona pa, “Gogiyai Abelaham,” naka ginouli yabayababa babana a paliwelemi Yaubada emoemotana po geka gaimahi ina dewahi po Abelaham googana.
23271	MAT 3:10	Geka hougana Yaubada ilama i wononogogeya ipa mayau u dedena ina taleya. Uyahinei ma mayau atapuna ega ita ugugo apo ina tala halehi po mayau alalatana uyahina in’ompugehi.
23272	MAT 3:11	‘Apo ona nugobui yaka tau goilei a ibapatisomi. Ma lawa gehouna muliugei e nenei tauna i gelagoniu, ma tau ega u dewadewa awai po ipa apo a aehumahuma an’awali. Tau tu nugobui goilei a bapatisomi. Tauna muliugei e nenei apo Alugo Woiyawei po wipoya mei mayau alalatanei ina bapatisomi.
23273	MAT 3:12	Anani luhapu hipana u nimana po aniani mei pegapega ina tuweluhi po a hanali u hinena ina tuupumi. Ma nudanudahi apo mayau alalata tuwetuweneina uyahina in’apuhi.’
23274	MAT 3:13	Houga noka uyahina Yesu Galili tuponana i nehaleya po i nae Yoni uyahina, po ipa ina bapatisoya Yodani u goilana.
23276	MAT 3:15	Ma Yesu a baha i wimiheya i pa, ‘Eega, geka hougana tam i linanam una wibapatisou, po Yaubada a dewadumaluna ta wotagoya.’ Ega yaka Yoni i palihalena meya po Yesu i wibapatisoya.
23277	MAT 3:16	Ma Yesu goila uyahinei i togotogo geleta ma yada i gunahoeya ma Yesu Yaubada Alugona i gagaleya mei bunebune ma i hopu mai po uyahina i yato.
23278	MAT 3:17	Ma pona yadei i hopu mai i pa, ‘Natuwe geka a luhogaleya, tauna binei a kaoha.’
23279	MAT 4:1	Alugo Woiyawa Yesu i weluwaya po i niyeni hoi balabala yabayababa, ipa Tomodulele a ludadana ina wialoni.
23280	MAT 4:2	Iyeta ma uguwa magouhi 40 ega aniani ita waya po u mulina am i hilage.
23281	MAT 4:3	Ma tu ludadana i geleta po i baha i pa, ‘Yesu, inapa tam Yaubada Natuna yaka geka gaimahi una baha po hina liyaniyanihi.’
23282	MAT 4:4	Yesu a bahana i wimiheya i pa, ‘Yaubada a Buka u hinena giluma e memae i pa, “Lawa apega yaniyani tunawana uyahinei hina luyagohana. Ma baha Yaubada gamonei he nenei tauna lawa hai ani luyagohana.” ’
23284	MAT 4:6	ma i baha i pa, ‘Inapa tam Yaubada Natuna yaka una lupa hopu, matababana Yaubada a Buka u hinena i baheya i pa, “Yaubada a tu winoyanoya mi yadena apo ina baha po hina galena itetem, ma apo nimahiyei hina wohepam po apega hoi gaima aem una toneya.” ’
23285	MAT 4:7	Yesu a bahana i wimiheya i pa, ‘Yaubada a Buka i bahena meya i pa, “Guyau om Yaubada ega una laudadani.” ’
23286	MAT 4:8	Houga gehouna Tomodulele Yesu iludadana meya po i giyeya oya baneina u tepana ma hipuli tupo wohepali ani taniwagahi po gapolahi Yesu i wiatatiyeya.
23287	MAT 4:9	Ma i baha nae i pa, ‘Inapa una polou uyahiu po una wotalagiyeu, yaka ani taniwaga atapuna geka apo a welem.’
23288	MAT 4:10	Ega yaka Yesu i paliweleya i pa, ‘Tomodulele, una nehaleu. Yaubada a Buka u hinena i baheya i pa, “Guyau om Yaubada tam una wotalagae uyahina po tunawana una pupouleya.” ’
23289	MAT 4:11	Ega yaka Tomodulele Yesu i nehaleya ma tu winoyanoya mi yadena hi nei po hi haguya.
23290	MAT 4:12	Hougana Yesu tuwega i nonoli ipa Yoni amaka hi numa panipani po hoi numa panipani hi houni, yaka i gunawilena meya po i nae Nasaleta Galili u tuponana.
23291	MAT 4:13	Ma Nasaleta i nehaleya po i nae Kapaneum boga u liyaliyana po noka hotanana i memae, naka dobuna Sebuloni ma Napatali hai hipuli.
23293	MAT 4:15	‘Sebuloni ma Napatali hai dobu boga u liyaliyana ma Yodani goilana u tuponei tauhi ega mi Yudeya hai dobu gowana Galili.
23294	MAT 4:16	Noka dobuna uyahina lawa hoi uguwa hi memae ma yayata baneina, uyahihi amaka i geleta po hi galeya ma tauhi hilage meyageina hi meliyaliyani po hi memae ma yayata uyahihi i lugeleteya.’
23295	MAT 4:17	Naka houganana Yesu a bagibagi i wiwawali po i guguya lawa uyahihi ma i ibaabani i pa, ‘Ona nugobui, babana kikina ma Yaubada a taniwaga uyahimi ina geleta po ina taniwagemi.’
23296	MAT 4:18	Iyeta gehouna Yesu Galili bogana liyaliyanei i nenae po tu ebaebaga luwaga i tuhagahi, tauhi hi ebebaga u boga. Gehouna gowana Simona tauna hi wigowaya po hi pa, Pita ma walehina gowana Andulu.
23297	MAT 4:19	Ega yaka i otugehi i pa, ‘Ona wimulitagou po lawa ebagahi a wiatatiyemi.’
23298	MAT 4:20	Naka hougana hai hagida hi nehalehi ma Yesu hi wotagoya.
23299	MAT 4:21	Ma i tutunae po Sebedi natunatuna luwaga Yamesa ma a tewela Yoni i galehi tauhi hai hagida hi woononogogehi amahi mitehi hai wam uyahina. Ega yaka Yamesa walehina mitehi Yesu i otugehi.
23300	MAT 4:22	Ma hi wotowolo yagiyagina po amahi hoi wam ma hi nehaleya po Yesu hi wotagoya.
23301	MAT 4:23	Yesu Galili meyageina atapuna i wiwileya ma i guguya hai numa tapalolo uyahihi, ma tuwega dewadewana i atatiyeneya Yaubada a witaniwaga lawa uyahihi binei i paliweleneya ma lawa tootogohi i lauyawahihi totogo tapuna po tapuna uyahihiyei.
23302	MAT 4:24	Yesu noyana hi nohaya Siliya meyageina atapuna uyahihi, ega yaka tu tootogo gehouhi hi nei uyahina. Tauhi hai totogo hi lata duma po gasi hi witai duma, ma gehouhi gasi alugo apapoehi hi luinihi ma gehouhi wobadebadehi, ma gehouhi gasi waigwameyameyahi atapuhihi Yesu i widewadewahi.
23303	MAT 4:25	Yesu a wipoya hi gagaleya po bolu baneina hi wotagoya, mi Galiliyena po mi Dekapoliyena po mi Yelusalem po mi Yudeya po gasi Yodani goilana tuponana tu miyena tauhi gasi hi wotagoya.
23304	MAT 5:1	Yesu bolu baneina i galehi ma i gae hoi oya po i tugula ma a hewahewali hi gae uyahina.
23306	MAT 5:3	‘Taumi iyawoi nawa nugonugomi o idayadayabugena mehi a kawaidewedewemi, babana yada taniwagana galimiyei.
23307	MAT 5:4	Tu nugodubu lawami ona kaoha babana Yaubada apo ina likaoha dumami.
23308	MAT 5:5	Taumi iyawoi o palihalena memi ona kaoha, babana Yaubada hipuli a taniwaga atapuna apo ina welemi.
23309	MAT 5:6	Taumi iyawoi dewadumalu binei ma o weluweluomhilage po o weluweluuyopopo haleyana a kawaidewedewemi babana apo on’omhiyougo.
23310	MAT 5:7	Tu lunugotootogo lawami ona kaoha, babana Yaubada apo ina lunugotootogogemi.
23311	MAT 5:8	Tu nugoyeuyeu lawami ona kaoha, babana Yaubada apo ona galeya.
23312	MAT 5:9	Tu wihaahalana lawami ona kaoha, babana Yaubada apo ina kawainatunemi.
23313	MAT 5:10	Taumi iyawoi apo dewadumalu binei ma lawa hina igawiyemi yaka ona kaoha, babana Yada taniwagana apo ina wigalimiyei.
23314	MAT 5:11	‘Taumi iyawoi apo biugei ma lawa hina palipaliwiyalutugemi po hina igawiyemi po hina kawakawaikoyakoyamemi yaka ona kaoha labatana.
23315	MAT 5:12	Ona kaoha po ona gwaugwauyala, babana hoi yada mihami apo ina lata duma. Geka pite apo lawa hina dewadewami mei lawa odubohi tu bahapiko hi laipilipilihi.’
23316	MAT 5:13	‘Taumi mei niha tu mehipuli ubeihi. Niha ginouli dewadewana ma dagihana ina kokoe ega emoemotana po ina dagiha meme yaka apo ta wihinigigiyeya po ta haleya.
23317	MAT 5:14	‘Taumi mei yayata tu mehipuli ubeihi, taumi mei meyagai oya u tepana po uguwei omi yayata lawa atapuhi hina gagalehi.
23318	MAT 5:15	Ega iyai lampa ita apuya ma gaebagei ita lautataya, tamogi anani tugula uyahina e houni po numa hinena atapuna e yaayahi.
23319	MAT 5:16	Taumi tu mehipuli hai yayata yaka ipa omi yayata ona houna geletehi lawa magomagouhi u matahi po omi bagibagi dewadewahi lawa hina gagalehi, po Amami hoi yada lawa hina wotalagiyeya.’
23320	MAT 5:17	‘Ega ona inugonugotuhu powa po ona pa, a nenei po apo Mose a lugagayo po tu bahapiko hai wiatatiyana a wihalehi. Ega naka pitenana, tau a nenei ipa lugagayo anohi a wogeletena imahiyeya.
23321	MAT 5:18	A baha duma uyahimi, apo hipuli ma yada hina yababa ma lugagayo baneina ma u tipolina po habulu wahagana apega hina kokoe ma anohi hina geleta.
23322	MAT 5:19	Apo tam iyai lugagayo habulu hotana una tulagoni po lawa una wiatatiyena powahi, yaka Yaubada anani taniwaga uyahina apo gowam ina hopu duma, ma inapa taniwaga una wiponawogogeya po una iatatiyaneya yaka apo gowam ina lata duma Yaubada anani taniwaga u hinena.
23323	MAT 5:20	Palisi po lugagayo tanitaniwagahi lawa u matahi hi dumalu tamogi a paliwelemi apega Yaubada anani taniwaga uyahina hina lui babana hai dewa ega hita dewadewa. Inapa taumi ona luhogaleya Yaubada anani taniwaga uyahina ona lui yaka taumi omi dewa tauhi hai dewa ona dewadewa lagonihi.’
23324	MAT 5:21	‘Amaka ta hanapugeya lugagayo Yaubada googata i welehi ma i baheya ipa, “Ega ona yamunugo; apo iyai ina yamunugo yaka libahibahi apo ina wialoni.”
23325	MAT 5:22	Geka tau a palipaliwelemi apo tam iyai tulam uyahina uyom ina wogigai yaka apo tam libahibahi una wialoni. Ma tulam una hapohaponi yaka taniwaga witewiteina apo una tuhagaya tanitaniwaga uyahiyei. Apo tulam una kawakawaibuubuweni yaka mayau ebebalana una wialoni.
23327	MAT 5:24	yaka dumadumaluna ipa om ani’mbenena una houni ani witalaguyaba u liyaliyana ma una gunawilena mem po tulam uyahina una lidumalu tahaya, ma apoma una gunawilena mem po om ani’mbenena una houni Yaubada u matana.
23328	MAT 5:25	‘Apo lawa gehouna ina wigoum po ona nae luhetala binei, yaka naka ipa dumalu ona waya po apapoe ona lidumaluya. Ma inapa ega yaka tu wigoum lawana apo ina niyem tu luhetala u nimana po ina houna luiyem hoi numa panipani.