Wildebeest analysis examples for:   tiw-tiw   h    February 11, 2023 at 19:44    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23231  MAT 1:18  Awinyirra Mary amintiya nyirra-mantani Joseph awarra ngini ngarra nyirra promise api karri wuta arnuka marriti pirimi nanuwanga api awungarri ngarratuwu awarra ngawa-rringani ngini kuriyuwu yini-pangirri (sent) ngini-ngatawa pukwiyi (Holy Spirit) kapi awinyirra Mary, kiyi ngini-ngatawa power awarra pukwiyi yikirimi awinyirra Mary ngini nyirra papuringanta jiyima.
23232  MAT 1:19  Awarra Joseph karluwu yimajawu ngini awarra pukwiyi ngini-ngatawa power yikirimi awinyirra Mary papuringanta api karri yipakuluwunyi awinyirra Mary ngini nyirra waya papuringanta api ngarra amparrimani yuwarimi ngini ngarra nyoni tini yipirrakirayi awinyirra api yimi kangatamiya ngini, “Tani-waya (no matter) nyirra jiyimarrimili nyoni tini api ngiya karluwu ngimata-marruriyi (won't take) awinyirra kapi awuta alawuruwi kapi jurra ngini ngimata-jiyarra awuta ngini nyirra juwuriyi kapi nyoni tini.” Awarra yimi Joseph kangatamiya. Kiyi yimi ngini, “Ngiya karluwu ngimata-kirimi ngiya-mantanga arliranga. Waya juwa nguwutiyarra awinyirra ngini ngiya waya karluwu ngiya-mantanga awinyirra amintiya ngawa wiyi karluwu marriti ngamatami,” yimi Joseph kangatamiya. Ngarra pupuni tini awarra Joseph api ngarra arnuka yuwutimarti ngini arliranga yimata-kirimi awinyirra Mary.
23233  MAT 1:20  Kiyi awarra Joseph yuwuriyi japuja kiyi yipungintayi (thought about) ngarra-mantanga Mary. Api karri ngarra yimajirripi api tirimini yimi (dreamed) ngini yati ngawa-rringani ngini-ngatawa yingumpunila (angel) papi yimi kangatawa api awarra yingumpunila yimi kangatawa, “Aya, Joseph,” yimi. “Ngajiti nimpaja-mwari awinyirra Mary pili awarra ngawa-rringani ngini-ngatawa pukwiyi (Holy Spirit) waya yini-papirraya (came down) kangi nyitawa api ngini-ngatawa power waya yikirimi awinyirra papuringanta. Yita arnuka tini yipirrakirayi awinyirra Mary,” yimi awarra yingumpunila kapi awarra Joseph.
23234  MAT 1:21  Kiyi awarra yingumpunila nyoni ngirramini yipangiraga ngini, “Karri awarra kirijini wiyi arimulungurrumi api nginja awungarri yintanga tayakirayi Jesus pili awarra yintanga Jesus meaning arimi ngini ngarra awarra wiyi awunyawu awarra jirti ngini awuta tiwi pirikirim-ani (the wrong they have done), awuta kapi ngawa-rringani wiyi arimamula (call) awuta ngarra-mamirampi api wuta wiyi yiloti wurumuwu kuriyuwu kangatawa japuja. Api nginja tamarruriyi awinyirra Mary kapi nginjila japuja api nginja wiyi nginja-purnayinga awinyirra Mary,” yimi awarra yingumpunila kangatawa awarra Joseph karri ngarra tirimini yimi (dreamed).
23235  MAT 1:22  Api karri awarra Joseph yipangipari api kuwa yimi awarra ngirramini ngini awarra yingumpunila yipangiraga api yuwuriyi kapi awinyirra Mary kiyi yimarruriyi awinyirra kapi ngatawa japuja amintiya ngarra yiloti ngarra-purnayinga yimamula (called) awinyirra Mary. Wuta karluwu pirimarrimili nanuwanga. Waya juwa karri nyirra-mwarti wiyi (later on) yimulungurrumi api awungarri wuta pirimarrimili. Awarra ngirramini ngini (about) karri awinyirra Mary nyirra-mwarti yimulungurrumi api ngarra ngawa-rringani parlingarri yuwutiyarra awarra ngirramini kangi awarra prophet Isaiah. Api kiyi awarra Isaiah yikirimi kangi ngawa-rringani ngini-ngatawa punkaringini (Old Testament) awarra naki ngirramini ngini, “Nyirra natinga murrukupora angi nyirra arnuka jiyimarrimili awurrini api nyirra wiyi papuringanta ampirimi api nyirra wiyi yati kirijini ampurtiyi. Wuta wiyi wupakirayi yintanga awarra kirijini Immanuel.” Awarra Isaiah yikirimi awarra ngirramini kangi awarra punkaringini. Api awarra yintanga Immanuel meaning arimi ngini, “Awarra ngawa-rringani yini-papirraya (came down) kapi ngawa tiwi api ngawa waya ningani ngawa-rringani ngawiyati ngarimuwu kapi awungarra naki murrakupuni (on the earth).” Awarra ngirramini ngini ngarra awarra Isaiah yikirimi kangi awarra punkaringini api awarra wiyi warntirrana yima (later became true) karri ngawa-yuwuni Jesus yimulungurrumi.
23239  MAT 2:1  Karri awarra kirijini Jesus yimulungurrumi kapi awarra town Bethlehem kapi awarra murrakupuni Judea api awungarruwu kapi nyoni murrakupuni api yingampa wawurruwi pirripakuluwunyi awuranka japalinga ngirri-ngirri jiyimi. Awuta wawurruwi api ngini-wutawa murrakupuni karrampi. Wuta pungintamuwi (clever) pili wuta pirimajawu ngini (about) awinyirra tayikuwa-nga (lots) japalinga. Api karri awuta wawurruwi pirripakuluwunyi awinyirra awuranka japalinga api wuta nimarra pirimajirri, “Ningani yati kirijini waya yimulungurrumi api karri ngarra arikulani arima api ngarra wiyi king arimi,” pirimajirri awuta wawurruwi. Kiyi wuta pirripakuluwunyi awinyirra japalinga juwuja kangi yuwunka (sky) api kiyi pirripapunya awinyirra japalinga pili purru-wutimarti ngini pimata-kuluwunyi awarra kirijini ngini yimulungurrumi. Kiyi awinyirra japalinga juwuriyi kuriyuwu kapi awarra murrakupuni Judea kiyi awungarruwu nyirra juwunjarli (stopped). Karri awuta wawurruwi papi pirimi kapi awarra murrakupuni Judea api wuta purruwuriyi kapi Jerusalem. Awarra Jerusalem yinkitayi kapi Bethlehem. Awungarruwu kapi Jerusalem wuta nimarra pirimi kapi yingampa tiwi kapi japuja pirimi awungaji, api pirimi ngini, “Awungarruwu kapi ngini-ngawula murrakupuni ngawa nginti-pakuluwunyi awinyirra japalinga angi awuranka. Api karri nginti-pakuluwunyi awinyirra japalinga api nimarra ngintiri-majirri ngini, ‘Yati kirijini waya yimulungurrumi ngini ngarra wiyi king arimi api ngawa kularlaga ngawurrami (let's look for) awarra kirijini pili-ngini ngawa ngamata-kuruwarni (thank) ngarra,’ ngintiri-majirri. Api kiyi ngawa nginti-papunya awinyirra japalinga awungarra api kapi naki murrakupuni awinyirra japalinga juwunjarli (stopped). Api maka awarra kirijini ngini ngarra wiyi king arimi kangi nuwa kapi nuwa Jews?” Awuta wawurruwi awarra nanginta pirimi awuta tiwi kapi wuta japuja pirimi kapi Jerusalem. Ngarratuwu awarra King Herod api ngarra alawura yimi kapi awuta Jews awungarruwu kapi awarra murrakupuni Judea karri awarra kirijini Jesus yimulungurrumi awungaji amintiya ngarra japuja yimi kapi Jerusalem. Kiyi karri awarra King Herod yipitingaya (heard) awarra ngirramini ngini awuta wawurruwi pirripangiraga ngini (about) awarra kirijini ngini ngarra wiyi king arimi kapi awuta Jews api awarra King Herod worry yimi pili yimi kangatamiya ngini, “Karri awarra nayi kirijini wiyi arikulani arima api kapinaki Jews arrami wiyi wutimarti ngini ngarra wiyi king yimatami kangi wuta api wuta karluwu wutimarti ngiya ngini king ngimatami,” yimi awarra Herod kangatamiya. Wutatuwu awuta Jews kapi japuja pirimi kapi Jerusalem api wuta pirimakirri pili pirimajirri, “Ngini awarra kirijini wiyi awutimarti ngini king arimi kapi ngawa Jews api awarra Herod wiyi jirti ngirramini apakirayi ngawa,” pirimajirri awuta Jews.
23242  MAT 2:4  Kiyi awarra Herod jingawu yimi kapi awuta priests kapi wuta alawuruwi amintiya awuta scribes ngini wuta pini-matu-wariyi kangatawa. Karri awuta priests amintiya scribes papi pirimi kangi awarra King Herod api ngarra yimi kangi wutawa ngini, “Awi,” yimi. “Awarra ngini nuwa Jews ngimpiri-mamula (call) nuwa-rringani ngini kuriyuwu api ngarra parlingarri yuwuntiyarra nuwa-ampi ngini ngarra wiyi yini-mata-ngirri (would send) awarra Christ awungarra kapi naki murrakupuni (to this earth), awarra ngini ngarra wiyi king arimi kangi nuwa Jews. Api maka awarra murrakupuni kapi wuta parlingarri pirripangiraga ngini ngarra wiyi awungaji arimulungurrumi awarra kirijini?” yimi awarra King Herod kangi awuta priests amintiya awuta scribes.
23243  MAT 2:5  Api wutatuwu awuta priests amintiya awuta scribes pirimi ngini, “Marri kapi Bethlehem,” pirimi. Kiyi wuta pirimi ngini, “Parlingarri ngawa-rringani ngini kuriyuwu nimarra yimi kangi yati tini ngini ngarra prophet api yimi ngini,
23244  MAT 2:6  ‘Awarra town Bethlehem kapi Judea api kirijini town amintiya tayikuwapi arikutumunuwi karluwu wurimajawu awarra town api wiyi parlinginari tayikuwapi arikutumunuwi wiyi wurimajawu awarra town pili awungarruwu yati kirijini wiyi arimulungurrumi ngini ngarra wiyi king arimi. Awarra kirijini ngarra wiyi ngatawa amintiya awuta yingampa alawuruwi kapi awarra murrakupuni Judea api wuta karlu-nara. Ngarra awarra king wiyi apamangi awuta tiwi kapi ngiya ngirimamula (call) awuta ngiya-mamirampi, awuta kapi wutiyati wuta-amini ngini ngarra yintanga Israel,’ yimi ngawa-rringani kapi awarra prophet parlingarri. Api kiyi awarra prophet yikirimi (wrote) awarra ngirramini kapi ngawa-rringani ngini-ngatawa punkaringini (Old Testament),” pirimi awuta priests amintiya awuta scribes kangi awarra King Herod.
23245  MAT 2:7  Kiyi awarra King Herod yipangirri (sent) yati tini kangi awuta wawurruwi kapi pirripapunya awinyirra japalinga ngini ngarra awarra tini yini-mata-marruriyi awuta wawurruwi kangatawa. Api awarra tini kuwa yimi kangi awarra King Herod kiyi yiniri-marruriyi awuta wawurruwi kangatawa. Awarra Herod karluwu yuwutimarti yingampa arikutumunuwi ngini wuta pimata-majawu ngini awuta wawurruwi punuwuriyi kangatawa. Kiyi karri wuta papi pirimi kangatawa api awarra Herod nanginta yimi wuta, “Awi,” yimi. “Awungarri nuwa mampara nginti-pakuluwunyi awinyirra japalinga?” yimi awarra Herod kangi wuta. Api kiyi awuta wawurruwi purru-wutiyarra awarra King Herod karri wuta mampara pirripakuluwunyi awinyirra japalinga. Kiyi awarra King Herod yimi kangi wutawa, “Awarra kirijini ngini ngarra ngatawa api ngarra waya yimulungurrumi kapi Bethlehem api nyirru-wariyi awungarruwu kiyi kularlaga nyirrami awarra kirijini,” yimi awarra King Herod kapi awuta wawurruwi. Kiyi yimi ngini, “Karri nuwa wiyi ngumpunyayi awarra kirijini api nuwa wiyi nyirra-kupawurli awungarra kangiya api nyirra-jiyarra ngiya ngini maka japuja arimi awarra kirijini pili ngiya nguwutimarti ngini ngimatu-wariyi kangatawa ngini ngimata-kuruwarni awarra.” Awarra Herod yimi awarra kangi awuta wawurruwi kapi pungintamuwi. Api, awarra King Herod ngarra kunyani yimi ngini yuwutimarti ngini yimata-kuruwarni awarra kirijini.
23249  MAT 2:11  Kiyi awuta wawurruwi, karri papi pirimi awungarruwu kapi awinyirra kurrampali api pirripawuriji yilaruwu. Api karri pirripakuluwunyi awarra kirijini amintiya ngarra-naringa api wuta pirripamukuri ngini-wutawa yirrara yimpula kapi yakuluwuni (knelt down) yinkitayi kapi awarra kirijini. Kiyi wuta pirripakirayi awarra kirijini awarra oil ngini pupuni aruwanti amintiya gold amintiya awarra arramu-kamini ngini ngini-ngatawa kumurrupuni aruwanti pupuni (incense). Kiyi wuta purrupumwari awarra kirijini amintiya ngarra-naringa amintiya Joseph.
23251  MAT 2:13  Karri awuta wawurruwi kapi pungintamuwi (clever) purrupumwari awarra murrakupuni Judea api karri japinamini awarra Joseph yimajirripi api ngarra tirimini yimi (dreamed) ngini yati yingumpunila (angel) yinuwuriyi kangatawa. Kiyi awarra yingumpunila yimi ngini, “Kutupi tami api tamarruriyi nginja-purnayinga Mary amintiya nyirra-mwarti Jesus karrampi kapi nayi murrakupuni Egypt. Kalikali tamakirrimi awungarruwu pili awarra Herod wiyi kularlaga arimi awarra kirijini ngini pajuwani yimata-kirimi ngarra. Api karri nuwa papi ngimpirimi kapi Egypt api tangarima takirimi awungarruwu. Ngiya wiyi tuwanga nguwunu-wuriyi kanginjila kiyi wiyi nguwujiyarra nginja karri nginja wiyi nimpini-majakupawurli (bring back) nginja-purnayinga amintiya nyirra-mwarti awungarra.” Awarra yingumpunila yimi awarra kangi Joseph.
23252  MAT 2:14  Kiyi awarra Joseph yipangipari kutupi yimi kiyi yuwunga ngarra-purnayinga amintiya awarra kirijini kiyi wuta yartipili purrupumwari Bethlehem. Kiyi wuta purruwuriyi awungarruwu kapi Egypt.
23253  MAT 2:15  Api karri awarra Herod nanuwanga yimpangini yimi (still alive) amintiya yimuwu kapi Jerusalem api awarra Joseph amintiya awinyirra Mary amintiya awarra kirijini Jesus purumuwu awungarruwu kapi Egypt.
23254  MAT 2:16  Ngarratuwu awarra King Herod api karri ngarra yipitingaya (heard) ngini awuta wawurruwi kapi wuta pungintamuwi pirripakupawurli kapi ngini-wutawa murrakupuni kapi nyonga jarrumoka api jurrumumi jiyimi angatawa yiminga (became angry) pili wuta karluwu pinipakupawurli kangatawa. Kiyi ngarra yipungintayi (thought about) awarra ngirramini ngini awuta wawurruwi kapi wuta pungintamuwi purru-wutiyarra ngarra ngini karri wuta mampara pirripakuluwunyi awinyirra japalinga. Api ngarra yimi kangatamiya ngini, “Arrami ngarra waya yinkitayi yirrara pakitiringa (years old) awarra kirijini ngini ngarra ngatawa,” yimi kangatamiya. Api kiyi ngarra jingawu yimi kapi yingampa soldiers kapi waki pirimi ngini (for) ngarra kiyi yimi kangi wutawa, “Nyirru-wariyi kapi Bethlehem kiyi kularlaga nyirrami awuta tayikuwapi (all) kakirijuwi kapi jajingaruwi awuta kapi wuta yirrara pakitiringa (years old) amintiya awuta jajingaruwi kapi wuta wurimarnuwa amintiya awuta kapi wuta wurimangapa pularti api karri ngumpunyayi awuta kakirijuwi api pajuwani nyirra-kirimi awuta.” Awarra Herod yimi awarra kangi awuta soldiers. Api awuta soldiers kuwa pirimi awarra ngirramini ngini Herod yipangiraga api kiyi purruwuriyi kapi Bethlehem api piripirni awuta kakirijuwi kapi jajingaruwi.
23257  MAT 2:19  Kiyi awarra Herod ngini ngarra king kapi Judea api ngarra pajuwani yimi. Api awungarri awarra Joseph amintiya awinyirra Mary amintiya awarra kirijini Jesus wuta nanuwanga (still) japuja pirimi awungarruwu kapi Egypt. Kiyi karri japinamini awarra Joseph yimajirripi api tirimini yimi (dreamed) ngini awarra yingumpunila (angel) tuwanga papi yimi kangatawa
23258  MAT 2:20  api yimi ngini, “Aya, Joseph, kutupi tami api tamarruriyi nginja-purnayinga amintiya nyirra-mwarti api tayakupawurli kapi ngini-nginjila murrakupuni Israel, pili awarra Herod ngini ngarra yuwutimarti ngini pajuwani yimata-kirimi awarra niyi kirijini api ngarra waya pajuwani yimi.” Awarra yimi awarra yingumpunila kapi awarra Joseph karri ngarra tirimini yimi.
23259  MAT 2:21  Api kiyi ngarra Joseph kuwa yimi kapi awarra yingumpunila yipangiraga kiyi yimaja-kupawurli awinyirra Mary amintiya nyirra-mwarti kapi awarra murrakupuni Israel.
23260  MAT 2:22  Kiyi karri wuta waya yinkitayi pirripakupawurli kapi Bethlehem kapi awarra murrakupuni Judea api awarra Joseph yipitingaya (heard) ngini awarra Herod ngarra-mirani Archelaus ngarra waya alawura yimi kapi Judea api ngarra awarra Joseph yimakirri. Kiyi awarra yingumpunila (angel) tuwanga papi yimi kangi Joseph karri ngarra tirimini yimi kiyi yimi kangatawa, “Ngajiti nimpaju-wariyi kapi Bethlehem.” Api karri awarra Joseph yipitingaya awarra ngini awarra yingumpunila yipangiraga api ngarra yimarruriyi ngarra-purnayinga amintiya nyirra-mwarti awungarruwu kapi awarra murrakupuni Galilee.
23261  MAT 2:23  Awungarruwu kapi Galilee wuta purruwuriyi kapi awarra town Nazareth kiyi awungarruwu wuta yiloti japuja pirimi. Karri ngawa-yuwuni Jesus japuja yimi kapi awarra town Nazareth api awarra ngirramini ngini ngarra ngawa-rringani parlingarri yuwuntiyarra awuta prophets ngini awarra Christ wiyi japuja arimi kapi Nazareth api awarra ngirramini awungarri warntirrana yima (came true). Yingampa tiwi pirimani ngini awuta arikutumunuwi kapi japuja pirimi kapi Nazareth api wuta karluwu wutawa api wiyi yingampa tiwi pirimi ngini ngawa-yuwuni Jesus ngarra karluwu ngatawa.
23262  MAT 3:1  Awarra John ngini ngarra-naringa awinyirra Elizabeth karri ngarra arikulani yimi api wuta pirimamula (called) awarra John the Baptist. Kiyi ngarra yuwuriyi kapi awarra murrakupuni Judea awungarruwu kapi karri-kuwapi japuja pirimi. Kiyi tayikuwapi tiwi purruwuriyi kangatawa api ngarra yuwuntiyarra awuta ngini ngarra ngawa-rringani ngirramini
23263  MAT 3:2  api yimi ngini, “Awi, nuwa putuputuwu nyirra-kiray-amiya awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani (the wrong you've done) ngini karluwu tuwanga nginti-matami awungani pili ngawa-rringani waya yinkitayi ngawa-alawura arimi amintiya wiyi apamangi ngawa arikutumunuwi.” Ngarra awarra yipangiraga awarra John the Baptist kapi awuta tiwi.
23264  MAT 3:3  Ngarra parlingarri ngawa-rringani yuwutiyarra awarra prophet Isaiah ngirramini ngini (about) awarra John the Baptist api awarra Isaiah yikirimi (wrote) awarra ngirramini kapi ngawa-rringani ngini-ngatawa punkaringini (Old Testament). Ngarra karluwu awarra Isaiah yimajawu awarra John the Baptist ngarra yintanga api yikirimi (wrote), “Yati tini wiyi japuja arimi awungarruwu kapi karri-kuwapi tiwi japuja wurimi api tayikuwapi tiwi wiyi wuriyi awungarruwu kapi ngarra japuja awarra tini. Kiyi awarra tini wiyi jingawu arimi kangi wutawa api awuntiyarra awuta tiwi ngini, ‘Yati ngini ngarra alawura waya yinkitayi awunu-wuja api ngawa pupuka ngamata-kirimi (should make) awinyirra jarrumoka angi ngarra wiyi apapunya. Tulimiyinga ngamata-kirimi awinyirra jarrumoka.’ Ngarra wiyi awarra tini awarra ngirramini awuntiyarra awuta tiwi,” yikirimi awarra Isaiah kangi awarra punkaringini.
23265  MAT 3:4  Awinyirra kuluji angatawa John the Baptist api awinyirra kamuli murrula (camel hair ones) amintiya angatawa wulirrima (belt) api awarra mipurra (leather one). Yinkiti ngini yuwapa api yingwati amintiya grasshoppers.
23266  MAT 3:5  Tayikuwapi arikutumunuwi purruwuriyi kapi awarra John the Baptist pili wuta purru-wutimarti ngini pimata-pitingaya (hear) ngawa-rringani ngini-ngatawa ngirramini. Yingampa (some) awuta tiwi japuja pirimi awungarruwu kapi Jerusalem. Wutatuwu yingampa japuja pirimi kapi yingampa (other) towns awungarruwu kapi awarra arikulani murrakupuni Judea. Amintiya wutatuwu yingampa japuja pirimi awungarruwu kapi awarra murrakupuni yinkitayi kapi awinyirra makatinga Jordan. Api awuta tayikuwapi purruwuriyi kapi awarra John the Baptist.
23267  MAT 3:6  Kiyi awuta tiwi karri piri-pitingaya (heard) awarra ngirramini ngini John the Baptist yipangiraga api putuputuwu pirripakiray-amiya awarra jirti ngini wuta pirikirim-ani (the wrong they did) api purru-wutiyarra awarra John the Baptist awarra jirti ngini pirikirim-ani. Karri purru-wutiyarra awarra John the Baptist awarra jirti api wuta awungarri nimarra pirimi makirrana. Api kiyi awarra John the Baptist baptise yikirimi awuta.
23268  MAT 3:7  Kiyi tayikuwapi alawuruwi purruwuriyi kapi awarra John the Baptist. Wuta pirimamula (called) awuta alawuruwi Pharisees amintiya scribes. Api karri wuta papi pirimi kangi awarra John the Baptist api ngarra yimi kangi wutawa, “Nuwa nginingaji taringuwi,” yimi, “pili awuta taringuwi karri yikwani awunu-wuja api wuta kalikali wurimakirrimi. Api nuwatuwu awanuwanga kalikali ngimpiri-makirrimi kangilawa ngini ngiya baptise ngimata-kirimi nuwa pili nuwa arrami ngimpiri-makirri awarra yikwani kapi ngarra maputiti japuja.
23269  MAT 3:8  Kayi,” yimi awarra John the Baptist kapi awuta alawuruwi, “Putuputuwu nyirra-kiray-amiya awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani (the wrong you have done) api ngarra wiyi ngawa-rringani putuputuwu apakirayi (forgive) nuwa. Kiyi nyirra-mwari awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani (the wrong you have done) api papurajuwi tiwi nyirrama. Api karri ngawa-rringani apakuluwunyi ngini nuwa papurajuwi ngintirima api ngarra awungarri wiyi arimajawu ngini nuwa waya ngimpapunya angatawa pupuka jarrumoka.”
23270  MAT 3:9  Amintiya nuwa kapi nuwa alawuruwi manya ngimpirimi ngini, “Ngawa-rringani puranji yimuwu awarra ngawa-amini Abraham ngini parlingarri yimuwu api awarra (for that reason) ngawa waya rayiti (alright). Nuwa alawuruwi awarra manya ngimpirimi api nuwa ngajiti awarra nimarra ngimpajami. Tayakuluwunyi anaki waranga kapi yakuluwuni. Ngini ngawa-rringani awutimarti api ngarra mirrikili (miracle) yimata-kirimi api ngarra yirrija-kirimi (can make) anaki waranga awarra Abraham ngarra-mamirampi. Api nuwa ngajiti ngimpajami ngini nuwa waya rayiti (alright) pili nuwa-amini Abraham.” Ngarra awarra yipangiraga John the Baptist kapi awuta alawuruwi.
23271  MAT 3:10  Kiyi yimi kapi awuta alawuruwi, “Awarra ngawa-rringani waya yinkitayi apakirayi jirti ngirramini (trouble) kangi nuwula kapi nuwa jajiruwi. Ngarra awarra ngawa-rringani nginingaji awarra tini ngini apamangi awinyirra purinjirringa angi ampini kuruti (fruit). Api awinyirra purinjirringa angi nyirra jirti kuruti ampini api awarra tini arimajingipa (chops down) awinyirra purinjirringa api kiyi awunyawu awinyirra kangi yikwani. Ngarra awarra ngawa-rringani nginingaji awarra tini ngini awunyawu awinyirra jiringa purinjirringa kangi yikwani pili ngarra wiyi awunyawu nuwa kapi jajiruwi kapi awarra yikwani kapi ngarra maputiti japuja.” Ngarra awarra yipangiraga awarra John the Baptist kapi awuta alawuruwi.
23274  MAT 3:13  Kiyi ngawa-yuwuni Jesus yipumwari awarra murrakupuni Galilee api kiyi ngarra yuwuriyi kapi awinyirra makatinga Jordan. Karri ngarra waya awungarruwu api yuwuriyi kapi awarra John the Baptist api yimi kangatawa, “Aya mantani, baptise takirimi ngiya.”
23275  MAT 3:14  Api John the Baptist yimi ngini, “Karluwu,” yimi, “pili nginja nginjila api ngiya karluwu ngilawa api nginja baptise jimata-kirimi ngiya,” yimi John the Baptist kapi ngawa-yuwuni.
23276  MAT 3:15  Api ngawa-yuwuni yimi ngini, “Ngawa-rringani awutimarti ngawa tiwi ngini ngamatu-wariyi kanginjila ngini nginja baptise jimata-kirimi ngawa api nginja baptise jimata-kirimi ngiya. Ngarra awarra ngawa-rringani awutimarti ngawa ngini kuwa ngamatami awarra ngini-ngatawa ngirramini. Tayikuwa-ni (all) ngawa-rringani ngirramini kuwa ngawurrami (must obey),” yimi ngawa-yuwuni. Api yimi John the Baptist ngini, “Manya.” Kiyi baptise yikirimi ngawa-yuwuni awungarruwu kapi makatinga Jordan.
23285  MAT 4:7  Api yimi ngawa-yuwuni, “Ngiya arnuka kutupi ngimatami kapi yakuluwuni pili awarra Moses nyoni awarra ngirramini parlingarri yikirimi kangi awarra punkaringini, awarra ngirramini ngini ngiya-rringani yuwuntiyarra ngarra ngini, ‘Nuwa arikutumunuwi ngajiti ngimpaja-jiyarra ngiya ngini ngimata-wani nuwa (I have to help you),’ yimi ngiya-rringani. Awarra Moses awarra ngirramini parlingarri yikirimi kapi awarra punkaringini,” yimi ngawa-yuwuni Jesus kapi awarra maputiti.
23286  MAT 4:8  Kiyi awarra maputiti yimarruriyi ngawa-yuwuni kuriyuwu kapi jupunyini (hill). Kuriyuw-amini awarra jupunyini. Awungarruwu maputiti yimi kangi awarra ngawa-yuwuni, “Tayakuluwunyi nayi tayikuwa-ni (all) murrakupuni. Awungarruwu tayikuwapi arikutumunuwi wurumuwu api yingampa awuta arikutumunuwi wuni yingarti kunawuni amintiya wurumuwu kapi warntirrana pupuka kurrampali,” yimi maputiti.
23287  MAT 4:9  “Api ngini nginja nimpamukuri ngini-nginjila yirrara yimpula kapi yakuluwuni kangiya amintiya ngini nginja nimpiri-kuruwarni (thank) ngiya api ngiya wiyi ngipakirayi nginja awarra nayi yingarti murrakupuni amintiya awinyirra anayi pupuka kurrampali.” Ngarra awarra yimi maputiti kapi ngawa-yuwuni.
23288  MAT 4:10  Kiyi ngawa-yuwuni yimi kapi maputiti, “Tuwariyi. Ngiya arnuka ngimata-kuruwarni (thank) nginja pili ngarra Moses parlingarri yikirimi kapi awarra punkaringini awarra naki ngirramini ngini ngarra ngiya-rringani yipangiraga api yikirimi (wrote) ngini, ‘Nyirra-kuruwarni (thank) ngiya pili ngiya alawura ngirimi kangi nuwa. Amintiya waki nyirrami ngini (for) ngiya. Karri-kuwani nyoni,’ yimi ngiya-rringani. Api nginja tuwariyi maputiti,” yimi ngawa-yuwuni.
23295  MAT 4:17  Kiyi ngawa-yuwuni Jesus kularlaga yimi kapi awarra murrakupuni Galilee api awungarruwu ngarra yuwuntiyarra awuta arikutumunuwi ngawa-rringani ngini-ngatawa ngirramini. Ngarra yimi kapi awuta, “Nyirra-mwari awarra jirti ngini nuwa waya ngintiri-kirim-ani (the wrong you've done) kiyi nyirra-punya ngawa-rringani angatawa jarrumoka. Ngawa-rringani waya yinkitayi alawura arimi kangi nuwa arikutumunuwi kapi nuwa wiyi ngimpapunya angatawa jarrumoka amintiya ngarra wiyi warntirrana apamangi nuwa.” Ngarra awarra yimi ngawa-yuwuni kapi awuta arikutumunuwi.
23301  MAT 4:23  Ninkiyi ngawa-yuwuni Jesus kularlaga yimi kapi awarra arikulani murrakupuni Galilee. Awungarruwu ngarra yipawuriji yilaruwu kapi yingarti kirijinga jurra angi-wutawa Jews (synagogues) api ngarra yuwuntiyarra awuta arikutumunuwi ngawa-rringani ngini-ngatawa pupuni ngirramini awarra ngirramini ngini ngawa-rringani yuwutimarti ngini wuta-alawura yimatami amintiya ngini yimata-mangi awuta. Karri ngawa-yuwuni yuwunyayi tiwi kapi wuta purunjuwi api kuta kaminawuti (whatever) jana purruwuni ngarra pupuwi yikirimi awuta.
23302  MAT 4:24  Awuta arikutumunuwi kapi piri-pitingaya (heard) awarra ngirramini ngini ngawa-yuwuni yipangiraga amintiya pirripakuluwunyi ngarra ngini pupuwi yikirimi awuta tiwi kapi purunjuwi api wuta wiyi (later on) awuta arikutumunuwi purru-wuntiyarra yingampa arikutumunuwi ngini (about) ngawa-yuwuni. Api wiyi tayikuwapi arikutumunuwi kapi awarra nyoni murrakupuni Syria ngini karrampi api wuta wiyarri piri-pitingaya awarra ngirramini ngini (about) ngawa-yuwuni api wuta pirimarruriyi kangatawa wuta-ngirimipi amintiya wuta-mamanta kapi wuta purunjuwi. Awuta tiwi kapi wuta pirimarruriyi kangatawa api wuta yingampa yingarti walawala (pain). Wutatuwu yingampa purruwuni maputirruwi yilaruwu kangi wutawa purnikapa. Yingampa awuta tiwi pirripakupuraj-ani kapi yakuluwuni kiyi yingarti pulingiya amintiya yingampa awuta tiwi api wuta karrawungana amintiya wuta karluwu pirrija-ngulimayi (couldn't walk) amintiya ngini-wutawa kurumuta waya yuwunjarli (stopped). Api karri awuta arikutumunuwi pirimarruriyi kangi ngawa-yuwuni awuta tayikuwapi tiwi kapi wuta jana api ngarra ngawa-yuwuni pupuwi yikirimi awuta.
23304  MAT 5:1  Kiyi ngawa-yuwuni yipakuluwunyi awuta tayikuwapi arikutumunuwi kapi pirripapunya ngarra awungarruwu kapi Galilee api yimi kangatamiya “Ngiya wiyi ngipapurti kuriyuwu kapi nginaki jupunyini (hill) api awungarruwu nguwuntiyarra ngiya-mamanta ngini-ngilawa ngirramini.” Kiyi ngarra yipapurti kuriyuwu kapi jupunyini kiyi yimuwu awungarruwu. Kiyi awuta tayikuwapi ngarra-mamanta kapi pirripapunya ngawa-yuwuni api punuwuriyi kangatawa
23306  MAT 5:3  “Arramukuta yingampa nuwa nimarra ngimpirimi nuwulamiya ngini, ‘Ngiya arnuka pupuni tini api ngiya nguwutimarti ngawa-rringani ngini yimata-wani (to help) ngiya ngini warntirrana kuwa ngimatami ngini-ngatawa ngirramini.’ Api kapi nuwa awarra ngimpangiraga kapi nuwulamiya api ngawa-rringani wiyi amanu-wani nuwa. Ngarra wiyi awanuwanga apamangi nuwa api nuwa wiyi kukunari ngimpirimi.” Ngarra awarra yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
23309  MAT 5:6  Kiyi ngawa-yuwuni yimi ngini, “Kapi nuwa ngimpitimarti ngini warntirrana pupuwi nginti-mata-ma (to become) api awarra ngawa-rringani wiyi amanu-wani (help) nuwa ngini pupuwi tiwi nginti-mata-ma api kiyi nuwa wiyi awungarri kukunari ngimpirimi kangi nuwulamiya.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
23312  MAT 5:9  Kiyi ngawa-yuwuni yimi ngini, “Karri nuwa-mamanta wuru-warr-ajirri (fight) api nuwa kapi ngumpuriyi kapi awuta nuwa-mamanta api kiyi ngumpuru-wani (help) awuta ngini wuta arnuka pimata-warr-ajirri api ngawa-rringani wiyi apangiraga kangi nuwa, ‘Ngiya-mamirampi nuwa.’ Api nuwa wiyi awungarri kukunari kangi nuwulamiya,” yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
23315  MAT 5:12  Waya juwa kukunari nyirrami pili ngawa-rringani wiyi amant-akirayi nuwa yingarti arramu-kaminawuti ngini pupuni kapi ngatawa tangarima kuriyuwu. Awarra jirti ngirramini (trouble) ngini awuta yingampa tiwi wupakirayi nuwa api nuwa karluwu wangata awarra jirti ngirramini pili awuta prophets kapi parlingarri purumuwu api yingampa tiwi awanuwanga pirripakirayi jirti ngirramini kapi awuta prophets.” Ngarra awarra yimi ngawa-yuwuni kapi awuta tayikuwapi ngarra-mamanta.
23316  MAT 5:13  Kiyi ngawa-yuwuni Jesus yimi kapi awuta tayikuwapi ngarra-mamanta, “Nyoni nginaki ngirramini nguwutiyarra nuwa ngini karri awuta arikutumunuwi wupamukuri awarra salt kapi kumapora purnikapa api awarra purnikapa arnuka wiyi punipani. Api nuwa awuta kapi kuwa ngimpirimi ngini-ngilawa ngirramini api nuwa nginingaji awarra salt pili nuwa ngumpuru-wani (help) nuwa-mamanta ngini wuta karluwu jajiruwi pimatami. Api awarra salt karri jirti arimi api ngawa karluwu tuwanga pupuni ngamata-kirimi (can't make) awarra salt api ngawa karluwu ngamata-mukuri (shouldn't put) awarra jirti salt kapi awarra kumapora purnikapa pili awarra jirti salt karluwu yimata-kirimi (can't make) awarra purnikapa ngini karluwu punipani yimatami. Waya juwa ngawunyawu awarra jirti salt kapi yakuluwuni api ngaparingina awarra salt karri ngapangulimayi. Api nuwa kapi kuwa ngimpirimi ngini-ngilawa ngirramini api ngini nuwa arnuka ngumpuru-wani (help) nuwa-mamanta ngini pupuwi pimatami api nuwa nginingaji awarra jirti salt.” Ngarra awarra yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.