24293	MRK 1:9	I'sia ᵽoto Galilea ka'iaᵽi Nazaret wãmeika imaekarõ'õrã Jesúre a'rika. Toᵽi a'ririjari Juan ᵽõ'irã keyaeka. Torã keyaeka ᵽoto Jordán wãmeiriarã ruᵽuko'a Juanre kire jũjeka.
24301	MRK 1:17	Naᵽõ'irã eyatirã, —Dajoa yika. Wa'ibaarimaja imariᵽotojo, mae ᵽuri yire ã'mitiriᵽẽawa'ri, ᵽo'imajare yiro'si rẽarimaja mijare ñimarũjerãñu,— nare kẽrĩka.
24307	MRK 1:23	I'suᵽaka nimaekarõ'õrã ĩ'rĩka Satanárika ima ña'rĩjãikakite imaeka. —Jesús, Nazaretkaki, ¿dakoa oka mika yijareka imamaka, yijare mijo'ayu? ¿Koᵽakaja yijare riatatiyarĩji mi'tayu bai je'e? Mire ñiawãrũyu, Tuᵽarãte ᵽũataekaki mima imarĩ, ba'iaja baakoribeyuka mime,— Jesúre kẽrĩka akaserebaraka.
24317	MRK 1:33	Nimauᵽatiji i'sia wejeakarã rẽrĩkarã kimaeka wi'ikoᵽerekarã.
24343	MRK 2:14	Suᵽa nare baaweatirã, toᵽi o'riwa'rikõrĩ Leví, Alfeo makire kĩatõᵽoeka. Romatatarã ĩᵽarimarãro'si niñerũ jẽñeĩjirũkirõ'õrã ruᵽaki. Naro'si i'suᵽaka baarimaji imarĩ, ritaja ᵽo'imajare imᵽuesto kĩjirũjerijarika. Kire ĩatõᵽotirã ikuᵽaka Jesúre ãrĩka: —Dajoa yika.— I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, Levíre Jesúka a'rika mae.
24345	MRK 2:16	Jesúre i'suᵽaka baabaraka imaeka ᵽoto fariseokaka ᵽuᵽajoairã imariᵽotojo, Moiséte jã'meka wãrõrimajare nare ĩaeka. Nare ĩatirã, ba'iaja baarimajaka imarika yaᵽabeyurã imarĩ, Jesúka wãrũrimajare ikuᵽaka narĩka: —¿Dako baaerã ba'iratarãka mijare wãrõrimajire ba'ayu?— narĩka.
24348	MRK 2:19	I'suᵽaka naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Ikuᵽaka sime. Naᵽitañi'aika niaerã no'yibojairã ᵽuri sĩawa'ri jĩjimaka imarã. Kika nimarõ'õjĩte takaja jĩjimakaᵽi kika naba'ayu ruᵽu. I'suᵽakajaoka imarã nime yika wãrũrimaja. Yika wãrũbaraka nima ᵽototakaja jĩjimaka ba'abaraka nime ruᵽu.
24374	MRK 3:17	Aᵽerã kijeyomarã wãmea ikuᵽaka imaeka: Santiago, kibe'erõ'õkaki Juanᵽitiyika, Zebedeo makarã nimaeka. Ĩ'rã ĩ'ᵽarãte Boanerges Jesúre wãmeyeeka. Nokaᵽi samarĩjĩkareka, “Wĩᵽo makarã”, ãrĩrika simaeka.
24377	MRK 3:20	Nare e'eweatirã, kika wãrũrimajaka wi'iarã ate Jesúre ᵽe'rika. Torã neyaeka ᵽoto rĩkimarãja ᵽo'imajare naᵽõ'irã rẽrĩka ate. Suᵽa imarĩ no'ojĩteoka maba'awãrũberijĩka naro'si simaeka.
24390	MRK 3:33	I'suᵽaka naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka: —¿Mako koime yiᵽako? ¿Nirã nime yibe'erõ'õkarã? Mae mijare yibojaerã baayu.—
24425	MRK 4:33	Norĩwaᵽu'ataekarõ'õjĩrã, i'suᵽaka rĩkimaka majarobojarikaᵽi ᵽo'imajare kibojawãrõroyika.
24458	MRK 5:25	Na'rika nawatoᵽekaᵽi ĩ'rãko wãmarĩa imaekakote torã imaeka. Ĩ'ᵽoũ'ᵽuarãe'earirakakuri wejejẽ'rãka koeyawa'rika ᵽu'uriweoko jĩsia ka'wisijũabaraka.
24471	MRK 5:38	Naka a'ritirã, rẽrĩriwi'i ĩᵽamaki wi'iarã jimarĩa oᵽaraka nimaekarõ'õrã keyaeka.
24474	MRK 5:41	Naka kãkatirã koᵽitakarã kore ñi'atirã ikuᵽaka kore kẽrĩka: —Talitá cum,— kore kẽrĩka. (Mokarokaᵽi marĩjĩkareka, “Me'rõ, mimi'mibe, mire ñañu”, ãrĩrika sime i'siroka).
24509	MRK 6:33	Na'rirã baaeka ruᵽu rĩkimarãja ĩawãrũekarã. I'suᵽaka nabaamaka ĩatirã, ritaja wejeakarãre rĩrĩwa'rika Jesúre a'rikarõ'õrã. I'suᵽaka baaekarã imarĩ, kijeyomarãᵽitiyika torã keyabeyukajiji torã neyaweitika jãjia rĩrĩwa'rikarã imarĩ.
24511	MRK 6:35	Aiyate ka'rawa'rirã baaeka ᵽoto kika wãrũrimajare kika jairĩ etaeka. Ikuᵽaka kire narĩka: —Na'irã sajaritiyu mae. Ᵽõ'imamato sime õ'õ. Suᵽa imarĩ ba'arika imabeyua.
24514	MRK 6:38	I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiritirã, ikuᵽaka nare kẽrĩka: —¿No'ojĩrãrakato ᵽan mija rikayu je'e? Mija ĩabe ruᵽu.— I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, —Ĩ'rãᵽitarakatojĩkaja sime. Suᵽabatirã wa'iaoka ĩ'ᵽarãjĩkaja ima,— kire narĩka.
24524	MRK 6:48	Wĩrõa jãjia baemaka jãjia nawẽ'ãko'omakaja sa'ribeᵽakã'ã kĩaeka. Suᵽa imarĩ bikitojo ñamiji okoᵽemaᵽi turitirã nakoyikurirã keyaeka. Nare kio'riwa'rirã baatikarã kire niatõᵽoeka.
24535	MRK 7:3	(Ikuᵽaka nime, fariseokaka ᵽuᵽajoairã, suᵽabatirã aᵽerã natã'omaja judíorãkaoka: Nañekiarãte baaroyika uᵽakaja yi'yurã imarĩ, “Tuᵽarãte jia yijare ĩajiyurũkiaro'si sime”, ãrĩwa'ri naba'aerã baaika ruᵽu naᵽuriakaja ᵽitajũjerioyiaja nabaayu. I'suᵽakajaoka nabaarijayu ba'arika waᵽaĩjiᵽe'rietatirã. Suᵽabatirã ko'a, jotoa, seroa ᵽeruakaka baaeka najũjerijayu. I'suᵽakajaoka nabaayu naba'awearijayu rakakaja ĩ'rãtiji naruᵽarikũmua jia najũjerijayu. “Mañekiarãte yijare wãrõeka yija yi'riberirika yaᵽabeyuka Tuᵽarã. Suᵽa imarĩ kĩaika wãjitãji ba'iaja baairã yija imakoreka nawãrõeka uᵽakaja yija baayu”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri, i'suᵽaka nabaakoᵽeyu).
24555	MRK 7:23	Naᵽuᵽarõ'õᵽi ba'iaja ᵽuᵽajoairã imarĩ, i'suᵽaka ritaja nabaarijayu. I'suᵽaka imarã nimamaka Tuᵽarã ñakoareka ba'iaja nimarijayu,— nare kẽrĩka.
24572	MRK 8:3	Naba'arika ᵽuyua simamaka, “Mija ᵽe'ᵽe”, nare ñarĩjĩkareka, ma'a ñe'metãjirãja nakẽsirabaña'rĩjĩñu yoeᵽi i'taekarã ᵽariji nima simamaka. I'suᵽaka simamaka nare yiji'ariyaᵽayu ruᵽu, ba'aweatirã naᵽe'yaokaro'si,— kika wãrũrimajare kẽrĩka.
24574	MRK 8:5	I'suᵽaka naᵽakã'ã ikuᵽaka kẽrĩka: —¿No'ojĩrã ba'arika mija rikayu je'e?— I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, —Ĩ'ᵽotẽñarirakato sime ᵽan,— narĩka.
24577	MRK 8:8	Nimaeka uᵽatiji ᵽo'imajare ba'aeka, jia ña'ᵽirika najarikarõ'õjĩrã. Sabe'erõ'õ, ĩ'ᵽotẽñarirakaᵽi'i ᵽururika kika wãrũrimajare rẽaeka naña'ᵽika ᵽiyia.
24578	MRK 8:9	Cuatro mil rakamarã eyaerã baakõrĩ nimaeka saba'aekarã. Naba'aweaeka be'erõ'õ nare ke'ribojaeka.
24587	MRK 8:18	Mija ñakoa imako'omakaja mija ĩawãrũbeyu. Suᵽabatirã ã'mukoᵽea mijareka imako'omakaja mija ã'mitiriwãrũbeyu. ¿Ĩ'rãᵽitarakato ᵽan cinco mil rakamarã imarã ᵽo'imajare yiji'araᵽakakaka mija ye'kariritiyu bai je'e? ¿Naba'araᵽaka be'erõ'õ, ᵽiyia dikarakaᵽi'i sajariwa'raᵽaka mija rẽaraᵽe je'e?— nare kẽrĩka. I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, ikuᵽaka narĩka: —Ĩ'ᵽoũ'ᵽuarãe'earirakaᵽi'i yija ᵽorotaraᵽe.—
24603	MRK 8:34	I'suᵽaka kire ãrĩweatirã aᵽerã kika wãrũrimajare, suᵽabatirã ritaja aᵽerã torã imaekarãte kiakaeka. Nare rẽrãkũ'atirã, ikuᵽaka kẽrĩka: —Ĩ'rĩka yiriki imarika yaᵽarãkiro'si, kiyaᵽaikakaka, suᵽabatirã kirikarãkakaka ᵽuᵽajoabekaja yire yi'ririᵽareaja ba'iaja kijũarãñu. Ikuᵽaka sime: Ba'iaja jũabaraka yaᵽua tetaeka kõkeiki kiyaᵽaika uᵽakaja baawãrũbeyuka. I'sirokaᵽi ᵽuᵽajoaiki imarĩ, yika a'rirũkika kime.
24616	MRK 9:9	Ĩmimaᵽemarã nimaekarõ'õᵽi kika torã a'rikarãᵽitiyika Jesúre tu'ara'aeka ate. Natu'arijarika ᵽoto ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Mija ĩako'a aᵽerãte mija boja'si. Yi'i, Ᵽo'imaja Ma'mire reyarãka simako'omakaja õñia yijariᵽe'rirãka be'erõ'õ aᵽerãte samija bojarãñu,— nare kẽrĩka.
24637	MRK 9:30	Toᵽi no'rika ᵽoto Galilea ka'iarã a'ririjaᵽaraka kiwãrũrimajare kiwãrõrijarika. Nare wãrõbaraka kimaekarõ'õ ᵽo'imajare õrĩrika kiyaᵽaberika. Ikuᵽaka nare kiwãrõeka: —Ĩ'rĩka imaki yire bojajããrũkika ᵽo'imajare yire ñi'aokaro'si. Ᵽo'imaja Ma'mire ñi'atirã, najããrãñu. Suᵽa yire nabaako'omakaja maekarakarĩmi be'erõ'õ õñia yijariᵽe'rirãñu,— nare kẽrĩka.
24658	MRK 10:1	Caᵽernaúm wejeaᵽi imatirã Judea ka'iarã Jesúre a'rika. A'ririjarikõrĩ, torã eyatirã Jordán wãmeiria kiwaata'rika. Aᵽeᵽẽ'rõtorã keyaeka ᵽoto, rĩkimarãja ᵽo'imajare kiᵽõ'irã rẽrĩka ate. Neyairõ'õrãja, nare kiwãrõrijariroyika uᵽakaja nare kiwãrõeka.
24670	MRK 10:13	Jesús ᵽõ'irã me'rãka ᵽo'imajare e'era'aeka. “Nare rabebaraka ‘Jia nare mibaabe, Tuᵽarã’, ãᵽaraka naro'si kijẽñerũ”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri kiᵽõ'irã me'rãka ne'ewa'rika. I'suᵽaka nabaamaka ĩatirã, ikuᵽaka Jesúka wãrũrimajare nare ãrĩka: —Jesúre najo'akoreka, kiᵽõ'irã nare mija e'era'a'si,— ᵽo'imajare narĩka.
24671	MRK 10:14	I'suᵽaka naᵽakã'ã ã'mitiritirã Jesúre boebarika. I'suᵽaka imawa'ri kika wãrũrimajare ikuᵽaka kibojaeka: —Yiᵽõ'irã me'rãka etarika mija jãjibaa'si. Jiiᵽuᵽarãte jia ã'mitiriᵽẽairã nime me'rãka. Nimauᵽaka yire ã'mitiriᵽẽairãte jia Tuᵽarãte imaruᵽutarãñu.
24684	MRK 10:27	I'suᵽaka nimamaka ĩatirã ikuᵽaka Jesúre nare bojaeka: —Naᵽuᵽayariji tãrĩbeyurã ᵽo'imaja. I'suᵽaka simako'omakaja kire yi'yurãte Tuᵽarã ᵽõ'irã a'rirũkia, ritaja baawãrũiki kimamaka,— nare kẽrĩka.
24686	MRK 10:29	Toᵽi ikuᵽaka kire kiyi'rika: —Rita mijare yibojayu. Aᵽerãte Tuᵽarãrika bojarĩ a'yurã, narĩrãre ja'atawa'rirãñurã. Nabe'erõ'õkarã, naᵽaki, naᵽako, namakarã, nawi'ia suᵽabatirã narioaoka naja'atawa'ririjarirãñu, yirika bojariroka bojarĩ na'ririjarirãka ᵽoto. Yirirã imarĩ yirika bojaokaro'si narĩrãre ja'atawa'yurãte, jia Tuᵽarãte baarãñu. Maekaka ritaja rikabaraka nima rĩkimabaji Tuᵽarãte nare ĩjirãñu. Wi'ia, rioa, nabe'erõ'õkarã, naᵽakoarã suᵽabatirã rĩkimarãja makarãritiirã nimaerã Tuᵽarãte nare ja'atarãñu. I'suᵽaka simako'omakaja yire na'mitiriᵽẽaika simamaka ba'iaja aᵽerãte nare baarãñu. I'suᵽaka naro'si simarãka simako'omakaja õñia imajiᵽarika Tuᵽarãte nare ja'atarãñu.
24703	MRK 10:46	Jesús kika wãrũrimajaᵽitiyika Jericó wejearã nimaeka be'erõ'õ, toᵽi na'rika rĩkimarãja aᵽerãᵽitiyika. Naka ke'rika ma'arijerã ĩabeyuka Timeomaki, Bartimeore ruᵽaeka. Wayuoka baaiki imarĩ, niñerũ aᵽerãte kijẽñeroyika.
24704	MRK 10:47	“Jesús Nazaretkaki o'yuka”, naᵽakã'ã ã'mitiritirã jãjia akasererikaᵽi ĩabeyukate kire akaeka. —Mia'mitiᵽe Jesús. Ĩᵽi David imaekaki riᵽarãmi mime. Ritaja ᵽo'imajare mijã'meokaro'si Tuᵽarãte wã'maekaki, yire miwayuĩabe,— ĩabeyukate kire ãrĩka.
24710	MRK 11:1	Jerusalén i'tara'arĩ Olivos wãmeika ĩmimakarã neyaeka. Torã ĩ'ᵽaweje wejea imaeka. Betagé, Betania wãmeika simaeka. Jerusalén koyikurirã eyatirã, ikuᵽaka kika wãrũrimaja ĩ'ᵽarãte kẽrĩka: —Maruᵽurõ'õrã imawejearã mija a'ᵽe. Torã burrowẽko makarãka ĩ'rĩka ji'aᵽããeka mija tõᵽorãñu. Ni'i ĩ'rĩkaoka ᵽo'imajire marĩᵽeikoribeyuka kime ruᵽu. Kire kutetirã, kire mija e'era'abe.
24724	MRK 11:15	Ate Jerusalénwejearã eyatirã Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iᵽẽte imaekarõ'õrã kikãkaeka kika wãrũrimajaᵽitiyika. Torã kãkaeyatirã waruaᵽaraka, waᵽaĩjibaraka imaekarãte kĩaeka. Suᵽabatirã aᵽetatarãrika niñerũ o'ae'ebaraka imaekarãte ĩatirãoka nare kiᵽoataeka. Niñerũ o'arimajare naniñerũ ᵽeatarũkirõ'õ kituriña'ruᵽateka. Suᵽabatirãoka niñerũ e'eokaro'si okoiᵽakoa ĩjirimaja ruᵽarikũmua kituriña'rũeka.
24728	MRK 11:19	Na'irã sajaᵽakã'ã Jerusalénrõ'õᵽi kika wãrũrimajaᵽitiyika Jesúre ᵽe'rika.
24752	MRK 12:10	Mija ã'mitiᵽe. Tuᵽarã majaroᵽũñu ĩ'rãkõ'rĩmato ikuᵽaka bojaika ¿yaje mija ĩakoyu je'e? Ikuᵽaka Tuᵽarãro'si bojaĩjirimajire o'oeka: “Wi'ia baarimajare ãta ĩ'rõ taaeka. I'suᵽaka simako'omakaja, aᵽika i'sio ãtaᵽi wi'ia kibaamaka aᵽo ãta tẽrĩwa'ribaji imatiyaio sajarika. Nayaᵽaberikao imako'omakaja, i'sioᵽi ãrĩwa'riji maiᵽamaki Tuᵽarãte jia jiyia wi'ia baaeka. I'suᵽaka baaiki kimamaka, ‘Jiitaka sime’, jĩjimakaᵽi marĩᵽuᵽajoayu”, ãrĩwa'ri kibojaeka Tuᵽarãrika o'oekaki.—
24763	MRK 12:21	Suᵽa imarĩ kotĩmite reyataᵽamaka kibe'erõ'õkakite kore e'eka ate. I'suᵽakajaoka makarãmarĩaja kireyaeka kiro'si. Suᵽa imarĩ kibe'erõ'õjĩtekaki koka imaekaki. Nuᵽakajaoka kireyaeka.
24764	MRK 12:22	I'suᵽakaja oyiaja kirĩrãre ritaja koka imakoriᵽatakoᵽeka. Koka makarãririmarĩaja nareyaᵽataeka. Nareyaᵽataeka be'erõ'õ koreyaeka narũmu imakoᵽeroyikako.
24782	MRK 12:40	“Jia baairã maime”, ãrĩriᵽotojo, nañu uᵽakaja baabeyurã nime. Natĩmiarãte reyataᵽaekarãte ᵽakitirã, naba'irĩjia, nawi'iaoka nareka ne'marijayu. I'suᵽaka wayuoka baairãte wayuĩabeyurã imariᵽotojo ᵽo'imajare ĩaika wãjitãji, ñoaka Tuᵽarãka najaiyu. “Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽakaja jia baairã nime”, ᵽo'imajare ãrĩᵽuᵽajoarũ ãrĩwa'ri i'suᵽaka kika najairijayu. I'suᵽaka nabaakoᵽeika jiamarĩa sime. I'suᵽaka ba'iaja nabaaika waᵽa, waᵽaĩjibaraka jimarĩa ba'iaja najũarãñu. Nuᵽaka mija baa'si jia mija ᵽuᵽajoabe,— Jesúre ãrĩka ritaja ᵽo'imajare.
24795	MRK 13:9	Rakajekaja mija imabe. Mijare ñi'atirã ĩᵽarimarã ᵽõ'irã mijare ne'ewa'rirãñu. Suᵽabatirã rẽrĩriwi'itõsiarã mijare naᵽajeriwã'imarĩrãñu. Yire ã'mitiriᵽẽairã mija imamaka, ĩᵽarimarã wãjitãji mijare narĩkamarirũjerãñu. Na'mitirirãka wãjitãji yirika nare bojabaraka, “Jesúre ã'mitiriᵽẽairã yija ime”, mija ãrĩrãñu.
24821	MRK 13:35	Kiuᵽakaja ya'rirãñu yiro'sioka. Suᵽa imarĩ jia yire ta'abaraka mija imabe, yi'tarũkia mija õrĩbeyua simamaka. “Na'irã, ñami ñe'metãji, karaka akarãka ᵽotojĩ, wãrĩrika ru'ara'arãka ᵽoto, i'tojĩte ki'tarãñu”, yireka ãrĩwãrũbeyurã mija ime.
24834	MRK 14:11	I'suᵽaka nare kibojamaka ã'mitiritirã, jĩjimaka najarika. I'suᵽaka jariwa'ri, —Niñerũ mire yija ĩjirãñu,— kire narĩka. Suᵽa imarĩ “Ᵽo'imajamatorã Jesúre nañi'aerã, ¿marãkã'ã nare yibaarũjerãñu ruku?”, Judare ãrĩᵽuᵽajoaũ'mueka.
24835	MRK 14:12	Ᵽascua baya ũ'muroyikarĩmi levadura rukeberika ᵽan naba'aribaya seyaeka. I'sirĩmi oveja makarãka jããtirã naba'aroyika. Egiᵽtoka'iarã nañekiarãte imaeka ᵽoto Tuᵽarãte nare tããeka ᵽuᵽajoabaraka i'suᵽaka nabaaroyika. Suᵽa imarĩ kika wãrũrimajare ikuᵽaka kire jẽrĩaeka: —¿No'orã ba'arika baaweirĩ yija a'ririka miyaᵽayu, Ᵽascua baya ᵽoto maba'arũkia?— kire narĩka.
24837	MRK 14:14	Kibe'erõ'õ a'ritirã, wi'iarã kikãkarãñurõ'õ ĩatirã, ikuᵽaka ãᵽaraka saba'iᵽite mija jẽrĩabe: “Yijare wãrõrimaji ikuᵽaka ãrĩko'oka: ‘¿No'orã sime yika wãrũrimajaka, Ᵽascua baya ᵽoto ba'arũkia nabaaweirũkirõ'õ?’, kẽrĩko'o”, mija ãᵽe.
24841	MRK 14:18	Naka ba'abaraka ikuᵽaka nare kibojaeka: —Mija ã'mitiᵽe. Rita mijare yibojayu mae. Mawatoᵽekarã ĩ'rĩka imaki maka ba'ariᵽotojo, yimajãmarãre yire ñi'aokaro'si yire bojajããrũkika,— nare kẽrĩka.
24890	MRK 14:67	Ᵽedrote ᵽekaõ'to wã'tarã jũrĩruᵽamaka ĩatirã, ñoaka kire koyoirĩkaeka. Toᵽi ikuᵽaka kire kõrĩka: —Mi'ioka Jesús Nazaretkakika turiroyiraᵽaki mime,— kire kõrĩka.
24919	MRK 15:24	Torãjĩrã mae Jesúre kijariroaka e'etatirã, yaᵽua tetaekarã kire naᵽatakĩaeka. Kijariroaka yaᵽawa'ri ikuᵽaka narĩka: “Ni'i kijariroaka e'erika mairã”, ãᵽaraka barewã'imarĩrikaᵽi surararãkare sakorika. I'suᵽaka barewã'imarĩrirokaᵽi kijariroaka kijããekato ne'eka mae.
24935	MRK 15:40	Ñoakuriᵽañakaᵽi rõmijã ĩ'rãrimarãoka kiᵽuᵽariᵽakã'ã kire ĩaekarã. Nawatoᵽekarã nimaeka ikarakamarã aᵽerã: María Magdalena, suᵽabatirã María, José, kirĩ'ĩ Santiago ĩ'ᵽarã ᵽako koimaeka María. Suᵽabatirã aᵽeko Salomé imaekako.
24948	MRK 16:6	Naᵽuᵽatamaka ĩawa'ri, ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Mija ᵽuᵽata'si. Jesús Nazaretkaki yaᵽua tetaekarã naᵽatakĩaraᵽakite mo'arĩ mija i'tayu. I'suᵽaka simako'omakaja kimabeyu õ'õrã. Kiᵽuᵽariᵽakã'ã õ'õrã kire nayayeraᵽaka be'erõ'õ koᵽakaja õñia kijariᵽe'yu. Mia, õ'õrã kire natakoᵽeraᵽarõ'õrã karemarĩa kimajĩka.
24951	MRK 16:9	Najẽrĩtaroyikarĩmi be'erõ'õkarĩmi bikitojo õñia Jesúre jariᵽe'rika. Bikitojo ñamiji õñia jariᵽe'ritirã María Magdalena ᵽõ'irã mamarĩtaka Jesúre ᵽemakotowiriũ'mueka. Ĩ'ᵽotẽñarirakamaki Satanárika ima koreka ña'rĩjãikarãte kiᵽoataeka mirãko koimaeka.
24956	MRK 16:14	I'sia be'erõ'õ kika wãrũeka mirãrã ĩ'rõũ'ᵽuarãe'earirakamaki imaekarãre ba'aruᵽaekarõ'õrã Jesúre ᵽemakotowirika. Naᵽõ'irã ᵽemakotowiritirã, ikuᵽaka nare kẽrĩka: —Õñia yijariᵽe'raᵽaka be'erõ'õ, ¿dako baaerã aᵽerã yire ĩaraᵽarãte bojaraᵽaka mija yi'ririyaᵽaberitiyaraᵽe?— ãrĩwa'ri nare kiwaᵽeka.
27011	ACT 1:19	I'suᵽaka kibaaeka ã'mitiritirã, Acéldama Jerusalénkarãre sawãmejĩ'aeka i'sia ka'ia. Nokaᵽi, “Riweka'ia”, ãrĩrika simaeka).
27022	ACT 2:4	Saᵽi Tuᵽarãte ᵽũataekaki Esᵽíritu Santore nare ña'rĩjãika. Nareka ña'rĩjãitirã aᵽerã oka na'mitiribeyua imakoᵽeikaja nare kijaiwãrũrũjeka. I'suᵽaka kibaamaka nimaekarakamakiji rakakaja jairã najarika kijã'meka uᵽakaja.
27031	ACT 2:13	Suᵽabatirã aᵽerimarã ᵽuri, —Nukuwejabiyu,— ãᵽaraka ba'iaja neewã'imarĩka.
27033	ACT 2:15	“Nukuwejabiyu”, yijareka mija ãrĩko'omakaja wejabiribeyurã yija. Sajẽ'rãkamarĩa simamaka imabeyurã ruᵽu ukuwejabiyurã.
27040	ACT 2:22	Sabe'erõ'õjĩte ikuᵽaka Ᵽedrote nare ãrĩka ate: —Mija ã'mitiᵽe Israelkarã. Jesús Nazaretkaki Tuᵽarãrikaᵽi maikoribeyua mijare baabearoyikaki. I'suᵽaka Tuᵽarãte baaeka simamaka “Kijã'meka uᵽakaja Jesúre baaeka”, ãrĩwãrũirã mija ime.
27060	ACT 2:42	Suᵽabatirã aᵽóstolrãkare wãrõika ã'mitirirã naᵽõ'irã narẽrĩroyika. Nawãrõika yi'riwa'ri sana'mitiriᵽẽarija'ataberika. Suᵽa imarĩ ĩ'rĩka ta'iarãja ᵽuᵽajoairã najarika mae. I'suᵽaka imawa'ri, ĩ'rãkuri jariwa'ririmarĩaja rẽrĩkũ'itirã naᵽibaba'aroyika, suᵽabatirã Tuᵽarãka najaika. Suᵽabatirã, “Ika ima Jesús ᵽo'ia uᵽaka ima. Mare tããrimaji kime”, ãrĩᵽuᵽajoabaraka ᵽan naᵽibaba'arijarika.
27067	ACT 3:2	Torã ĩ'rĩka bitamaji ᵽo'ijirikakite koᵽerekarã ruᵽaeka. I'suᵽaka kimamaka ĩ'rãrĩmi uᵽakaja kijeyomarãre kire kõkewa'riroyika. I'suᵽaka kire baatirã koᵽereka Jiyurika ãñua wãmeika rõ'õrã kire naruᵽataroyika. Torã ruᵽatirã wayuoka kibaayu ãrĩwa'ri “Niñerũ kũᵽajĩ yire mija ĩjibe”, ãᵽaraka kimaeka.
27071	ACT 3:6	—Niñerũ ᵽuri yire imabeyua. Aᵽeakaka imatiyaika mire yijeyobaarãñu. Jesucristo Nazaretkakire yire jã'mekaᵽi ãrĩwa'ri, “Mi'mirĩkatirã jia a'yuka mijaᵽe”, mire ñañu,— Ᵽedrote kire ãrĩka.
27075	ACT 3:10	Suᵽa imarĩ kire ĩatirã “Niñerũ jẽñebaraka Jiyurika ãñua wãmeika koᵽereka rõ'õrã ruᵽako'okaja kimema. ¿Marãkã'ã simamaka i'suᵽaka kijayu je'e?”, narĩka.
27092	ACT 4:1	“Najããekaki imariᵽotojo õñia Jesúre jariᵽe'rika. I'suᵽaka kibaaeka simamaka mareoka Tuᵽarãte õñia jariᵽe'rirũjerãñu”, Ᵽedro Juanᵽitiyika ᵽo'imajare bojabaraka imaeka ᵽoto naᵽõ'irã netaeka kurarãka, saduceokaka ᵽuᵽajoairã, suᵽabatirã Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia ĩarĩrĩrimaja ĩᵽamakioka. Koᵽakaja na'mitiritika simamaka, jimarĩa boebaka nimaeka.
27094	ACT 4:3	Suᵽa nabaamaka Ᵽedro, Juanka ĩ'ᵽarãte wẽkomaka imariwi'iarã nare ne'ewa'rika. Na'itakarã sajaᵽakã'ã “Waeroka bikitojo naka majaiye'e”, narĩᵽuᵽajoaeka.
27101	ACT 4:10	Mija ã'mitiᵽe Israelkarã. Jesús Nazaretkakite jã'meikaᵽi ãrĩwa'ri ĩ'ĩ bitamajite yija jieraᵽe. I'suᵽaka yijare baarũjeraᵽakite yaᵽua tetaekarã mija jããraᵽaka simako'omakaja õñia Tuᵽarãte kire jariᵽe'rirũjeraᵽe.
27114	ACT 4:23	Ᵽoriwa'ritirã najeyomarã ᵽõ'irã Ᵽedrorãkare eyaeka. Naᵽõ'irã eyatirã kurarãka, suᵽabatirã ᵽakiarimarãre jaika nare nabojaeka.
27139	ACT 5:11	Nimarakamakiji Jesúre yi'yurã, suᵽabatirã ritaja ᵽo'imaja, “I'suᵽaka sime're”, naᵽakã'ã ã'mitiritirã jimarĩa naᵽuᵽataeka.
27148	ACT 5:20	Nare ᵽoatatirã, —Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iarã mija a'ᵽe. Torã eyatirã, Tuᵽarã ᵽõ'irã õñia imajiᵽarikakaka ᵽo'imajare mija bojabe,— nare kẽrĩka.
27154	ACT 5:26	Suᵽa kẽᵽakã'ã Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia tuerimaja ĩᵽamaki, kisurararãkaka aᵽóstolrãkare e'erĩ ke'rika. Naᵽõ'irã eyatirã ba'iuᵽakaja nare baabekaja nare ne'ewa'rika. “Ba'iaja nare mabaamaka, ãtaᵽi ᵽo'imajare mare jããrãñu je'e”, narĩᵽuᵽajoaeka kĩkiwa'ri.
27155	ACT 5:27	Nare e'ewa'ritirã, ĩᵽarimarã ᵽõ'irã nare ne'eeyaeka. Torã ne'eeyamaka ĩatirã ikuᵽaka kurarãka ĩᵽamakire nare ãrĩka:
27156	ACT 5:28	—Mijare taka ᵽuri “Jesús majaroka mija boja'si”, yija ãrãᵽe're. I'suᵽaka yija ãrãᵽaka simako'omakaja ritaja Jerusalénkarãre samija wãrõyu. Suᵽa imarĩ nimauᵽatiji sanorĩᵽatayu mae. “Naᵽareareka Jesúre najããeka”, yijareka mija ãñu,— kurarãka ĩᵽamakire nare ãrĩka.
27162	ACT 5:34	Naᵽitiyika ĩ'rĩka fariseokaka ᵽuᵽajoaiki, Gamalielte imaeka. Moisés imaroyikakite jã'meka jiitakaja wãrõrimaji kimamaka ᵽo'imajare jiyiᵽuᵽaka kire õrĩka. Aᵽerã ĩᵽarimarãᵽitiyika jaiokaro'si wirirĩkatirã, toᵽi Ᵽedrorãkare kiᵽorirũjeka.
27168	ACT 5:40	Torãjĩrã Ᵽedrorãkare nakaeka ate. Naᵽõ'irã netaeka ᵽoto nare ᵽajerũjetirã, —Jesús majaroka mijare bojarika imabeyua mae,— ãrĩtirã nare naᵽoataeka.
27171	ACT 6:1	Torãjĩrã i'sijẽ'rãreka rĩkimabaji Jesúre yi'yurãte imarijarika. Suᵽa imarĩ griego oka jairã ikuᵽaka ãrĩkarã hebreo oka jairãte: —Ĩ'rãrĩmi uᵽakaja ba'arika ᵽibariᵽotojo, jia ĩ'rãtiji samija ĩjibeyu. Natĩmiarãte reyataᵽaekarã hebreo oka jairã rõmijãte takaja rĩkimabaji mija ĩjirijayu,— narĩka griego jairã.
27175	ACT 6:5	I'suᵽaka naᵽakã'ã “Rita sime”, ãñurã oyiaja nimaeka Jesúre yi'yurã. Suᵽa imawa'ri “Esteban imaki jia Tuᵽarãte yi'yuka imarĩ, kiyaᵽaika uᵽakaja baarijayuka Esᵽíritu Santore kire jeyobaamaka”, ãrĩwa'ri kire ne'eka. Suᵽabatirã ne'eka Feliᵽe, Ᵽrócoro, Nicanor, Timón, Ᵽármenas, suᵽabatirã Antioquíakaki Nicolás, judíorãkamarĩka imariᵽotojo jia nare yi'yukaᵽitiyika nimaeka ba'arika ᵽibarimaja ne'ekarã.
27182	ACT 6:12	Naᵽakika ã'mitiritirã, jimarĩa wejeakarã, suᵽabatirã ᵽakiarimarã, Moisés imaroyikakite jã'meka wãrõrimajaoka kire boebariwa'ri Estebanre ñi'atirã judíorãka ĩᵽarimarã ᵽõ'irã kire ne'ewa'rika.
27183	ACT 6:13	Ĩᵽarimarã ᵽõ'irã kire ne'eeyaeka ᵽoto majaroka ᵽakirimajare nakaeka. Niñerũ nawaᵽaĩjimaka ikuᵽaka nabojaᵽakika: —Ĩ'rãkurimarĩa Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia suᵽabatirã Moiséte jã'mekaoka kijaiyuyemaka yija ã'mitiyu.
27184	ACT 6:14	Suᵽabatirã “Jesús Nazaretkaki Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia kuyeᵽaterãki, suᵽabatirã Moisés imaekakite jã'meroyika saᵽi ᵽuᵽaika maima kio'arãñu”, i'suᵽaka Estebanre ãᵽakã'ã yija ã'mitiyu,— ãrĩwa'ri nabojaᵽakika.
27201	ACT 7:16	Nareyaeka rakakaja Siquem wãmeirõ'õrã nare ne'ewa'rika, ãta wi'iarã namajaka tarĩ. Abraham wãsare Hamor makarãte waᵽaĩjikarõ'õ simaeka nare nataekarõ'õ.
27211	ACT 7:26	Toᵽi mae aᵽerĩmi ĩ'ᵽarã Israelkarã ᵽajairãte kĩaeka. Nare ĩatirã ikuᵽaka nare kẽrĩka: “Mija ã'mitiᵽe. ¿Dako baaerã ĩ'rãtomaja imariᵽotojo mija jĩñu?”, nare kẽrĩka.
27213	ACT 7:28	¿No'oka Egiᵽtoka'iakakire mijããraᵽaka uᵽaka yire jããerã mibaayukã'ã?”, Moiséte kẽrĩka.
27225	ACT 7:40	I'suᵽaka simaeka ᵽoto ᵽusiᵽemarã Moiséte imekã'ãja, ikuᵽaka kima'mi Aarónte narĩka: “No'orã kime mirĩ'ĩ, Egiᵽtoka'iarã maimaraᵽaka ᵽoto mare e'era'araᵽaki. Torã kime morĩberijĩki kime mae. Suᵽa imarĩ, jẽrãka yija jiyiᵽuᵽayeerũkirãte mibaaᵽo'ijiabe. Mare imaruᵽutarimajaka maimajĩkareka, jia maro'si simarãñu. I'suᵽarãre imarãkareka ma'ririyaᵽairõ'õrãja mare na'rirũjerãñu”, Aarónte narĩka.
27227	ACT 7:42	I'suᵽaka nabaamaka Tuᵽarãte nare ĩarĩja'ataeka, “Nayaᵽayu uᵽakaja nabaarũ”, ãrĩwa'ri. Suᵽa imawa'ri tã'ᵽia, aiyaka, ñamikaki aiyateoka jiyiᵽuᵽayeebaraka nimaeka. Ĩakõrĩ je'e: Tuᵽarãro'si bojaĩjirimaji imaroyikaki Amós ikuᵽaka ãrĩkaki: “Israelkarã, yire mija ã'mitiᵽe ruᵽu. Ĩ'ᵽarã ᵽo'imajarakakuri wejejẽ'rãka ᵽo'imajamatorã mija imataᵽaeka ᵽoto yire jiyiᵽuᵽayeeberikarã, wa'iro'sia yiro'si mija joeĩjiberika.
27230	ACT 7:45	Toᵽi mae Moiséte reyaeka be'erõ'õ Josuére kiõ'toarã o'aeka. Kio'aeka be'erõ'õ i'sia wi'ia namakarã mirãrãte e'ewa'rika Canaán wãmeirõ'õrã. Na'rikarõ'õ namajamarã ka'ia simako'omakaja, naka jĩrĩkarãte Tuᵽarãte ᵽoataeka. Cabra ajeaᵽi wi'ia nabaaroyika imaeka ruᵽu Davidre judíotatarãte jã'meyukã'ãja.
27313	ACT 9:28	I'suᵽaka nare kẽᵽakã'ã “Maka imarũkika Saulote ime mae”, kireka narĩka. I'suᵽaka naᵽakã'ã, Jerusalénrã naka kimaeka. Naka imarijari dako werikimarĩaja tokarãre Jesúrika kibojaeka.
27325	ACT 9:40	I'suᵽaka kire naᵽakã'ã, —Mija ᵽoriwa'ᵽe ruᵽu,— nare kẽrĩka. Naᵽoriwa'rika be'erõ'õ, ñukuruᵽatirã Tuᵽarãka kijaika. Kika jaiweatirã, reyaekakote jorowa'ri ĩatirã, —Tabitá mimi'mibe,— kore kẽrĩka. I'suᵽaka kẽrĩka ᵽotojo koñakoa wiritaeka. Suᵽa imarĩ Ᵽedrote ĩatirã komi'miruᵽaeka.
27336	ACT 10:8	Suᵽa imarĩ kiᵽõ'irã netaeka ᵽoto, ángelte kire ãrĩkakaka Corneliore nare bojaeka. Nare sabojaweatirã Joᵽerã nare ke'rirũjeka.
27345	ACT 10:17	I'sia ĩawa'ri “¿Dako baaerã suᵽa yire sabaayu jee?”, Ᵽedrote ãrĩᵽuᵽajoaeka. I'suᵽaka ᵽuᵽajoabaraka kimekã'ãja, “No'orã Simónre ime”, ãᵽaraka ᵽo'imajare jẽrĩarijariji, Simón wi'iarã neyaeka Corneliore ᵽũataekarã.
27352	ACT 10:24	Aᵽerĩmi Cesareawejearã neyaeka. Neyaerã baaeka ruᵽu, kirĩrã suᵽabatirã kijeyomarãᵽitiyika rẽrĩtirã Corneliore imaeka, “Simón Ᵽedrote bojarãka ma'mitiriye'e”, ãrĩwa'ri nare kioyibojaeka.
27365	ACT 10:37	Mamarĩ Galileaka'iarã, suᵽabatirã ritaja Judea ka'iareka Jesús Nazaretkakire baaeka õñurã mija ime. Ᵽo'imajare wãrõbaraka Juanre naruᵽuko'a jũjeyukã'ãja, mae kirikaᵽi baawãrũiki Jesúre kimaũ'murũjeka Tuᵽarã. Suᵽabatirã Esᵽíritu Santore kire kija'ataeka. I'suᵽaka kibaaekaki imarĩ, Galileakarãre suᵽabatirã Judeaka'iakarãreoka jia kibaaeka. Suᵽa imarĩ ritaja Satanáre ba'iaja jũarũjeroyikarãte kitããroyireka. I'suᵽaka kibaaroyireka, Tuᵽarãte kika imaeka simamaka.
27388	ACT 11:12	“Netarãka ᵽoto, ba'iaja ᵽuᵽaribekaja naka me'ᵽe”, Esᵽíritu Santore yire ãᵽakã'ã, ya'raᵽe. Suᵽabatirã ĩ'rõtẽñarirakamarã Jesúre ã'mitiriᵽẽairã yika õ'õrã imarã yijeyoa turaᵽarã. Naka mae Cornelio wi'iarã yija kãkaraᵽe.
27391	ACT 11:15	I'suᵽaka yire kẽrãᵽaka be'erõ'õ, yi'i ate nare bojaũ'muraᵽaki. Nare yijaiũ'muraᵽaka ᵽotojo, ikuᵽarõ'õᵽi Esᵽíritu Santore nare ña'rĩjãiraᵽe, mare mamarĩ kibaaraᵽaka uᵽakajaoka.
27404	ACT 11:28	Torã eyaekarãkaki ĩ'rĩka imaekaki Agabo wãmeiki. Jesúre yi'yurãte rẽrĩtirã imaekarõ'õrã eyatirã, Esᵽíritu Santore jeyobaaikaᵽi ᵽuᵽajoatirã, ikuᵽaka nare kẽrĩka: “Ritatojo ka'iarã nakẽsirabarãñu, ba'arika torã ᵽurirãka simamaka”, Agabote nare ãrĩka. (Ñamajĩbaji ba'arika torã ᵽurika Romawejea ĩᵽamaki Claudiore imaeka ᵽoto). Sã'mitiritirã, “Judeakarãre ba'iaja jũaerã baayu're, niñerũ nare maᵽũataye'e”, Antioquíakarã Jesúre yi'yurãte ãrĩka. Narĩka uᵽakaja, narikaeka ko'aᵽitorãja Saulo, Bernabéᵽitiyika ĩ'ᵽarãwã'taja nijika, “Judeakarã Jesúre yi'yurãte imaruᵽutarimajare samija ĩjibe”, ãrĩwa'ri.
27427	ACT 12:21	Naka kijairã baaekarĩmi, ĩᵽi imarĩ, jia jariroaka ĩᵽarimarãre jããroyika uᵽakakaka kijããeka. Suᵽabatirã ĩᵽire ruᵽaroyikarõ'õrã imatirã, torã rẽrĩkarãre kijaika.