23233	MAT 1:20	Mətəu nian nɨkin təmatəhti məmə in otol nətəlɨgiən əha, kəni agelo kəti rəha Iərmənɨg tuva ohni e nəməhlairiən məni=pən kəm in məmə, “Josɨp, mipɨ Tefɨt tərah. Onəsəgɨniən məmə onəkit Meri məmə in rəham pətan, mətəu-inu suakəku əha tətatɨg lan, in təmsɨpən əmə e Narmɨn Rəha Uhgɨn.
23234	MAT 1:21	Kəni in otələs nətɨn kəti iərman, kəni onəkauɨn e nərgɨn məmə Iesu mətəu-inu in otosmiəgəh rəhan mɨn nətəmimi e noliən tərah mɨn rəhalah.”
23236	MAT 1:23	“Pətan mɨtə kəti iətəm iərman təsuvən əhanəhiən ohni, otəpəh məuɨg, kəni məpanələs nətɨn kəti iərman, kəni okauɨn e nərgɨn məmə Imaniuel,” inu nɨpətɨn təni məmə, “Uhgɨn tətatɨg kitah min.”
23240	MAT 2:2	“?Suakəku u in iə, iətəm təmair məmə in kig rəha nətəm Isrel? Iəmoteh rəhan məhau təməri əpəha pari, kəni iəkəhuva məmə iəkotəfən nɨsiaiən kəm in.”
23242	MAT 2:4	Kəni tuhapumɨn pris asoli mɨn mɨne nəgətun mɨn rəha Lou rəha nəfakiən rəha nətəm Isrel, kəni mətapuəh o lah məmə, “?Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni rəkɨs məmə otahli=pa, in otair iə?”
23243	MAT 2:5	Kəni kəmotəni=pən kəm in məmə, “In otair əpəha taun Petlehem e nɨtəni rəha Jutiə. Mətəu-inu iəni kəti rəha Uhgɨn aupən, təmətei tol lanu lan məmə,
23244	MAT 2:6	‘Ik Petlehem əpəha e nɨtəni Juta, ko kəsəniən məmə ik nati əpnapɨn e nətəmi asoli mɨn əpəha ikɨn Juta, mətəu-inu iətəmi asoli kəti otsɨpən lam, kəni in otateh vivi rəhak mɨn nətəm Isrel təhmen=pən e iətəmi tətəsal vivi o rəhan mɨn sipsip mɨn.’”
23246	MAT 2:8	Kəni in təməni=pən kəm lah məmə, “Əhuvən Petlehem motəsal vivi e suakəku. Nian onəkoteruh, kəni nəkotos nəghatiən lan məhuva məmə iəu mɨn iəkuvən məfən mɨn nɨsiaiən kəm in.”
23251	MAT 2:13	Nian nətəm koteinatɨg vivi mɨn u kəmohiet rəkɨs mɨnautəhuvən, kəni agelo kəti rəha Uhgɨn təmuva miet pətɨgəm o Josɨp e nəməhlairiən mətəni=pən kəm in məmə, “Əhtul uəhai, mələs suakəku ilau rəhan məmə, onəklagɨm mɨhluvən əpəha Ijɨp. Kəni onəklatɨg əha ikɨn mɨlətəuarus=pən iəu əmə iəkəni=pɨnə mɨn kəm ik məmə onəklɨtəlɨg=pa mɨn, mətəu-inu otəsuvəhiən, Kig Herot Asoli otəsal e suakəku u məmə otohamu.”
23253	MAT 2:15	Kəni kəməhlatɨg e nɨtəni əha mɨlətəuarus Kig Herot Asoli tɨmɨs. Nati u tɨnuva məmə otol nɨpəhriəniən e nəghatiən iətəm Iərmənɨg təməni rəkɨs aupən e nəghatiən rəha iəni kəti tətəni lanu lan məmə, “Iəmauɨn e nətɨk iərman məmə otiet rəkɨs Ijɨp.”
23256	MAT 2:18	“Nətəm Ramə kəmotətəu pətan kəti tətasək mətasək mətəu-inu tətətəu tərah agɨn. Pətan əha in Reijel, in tətasək o nenətɨn mɨn. Kəni məsolkeikeiən məmə iətəmi kəti otuva məghati məfəri mɨn rəhan nətəlɨgiən mətəu-inu nenətɨn mɨn kɨnohmɨs rəfin.”
23258	MAT 2:20	“Josɨp. Əhtul mələs suakəku mɨne rəhan mamə kəni mɨhlɨtəlɨg=pən e nɨtəni Isrel, mətəu-inu nətəmi mɨn u kəmotolkeikei məmə okotohamu suakəku, ilah kɨnohmɨs rəkɨs.”
23261	MAT 2:23	Kəni kəmhluvən məhlatɨg e nɨtəni əha Kaləli e taun u Nasərɨt. Nati u tɨnuva məmə otol nəghatiən rəha iəni mɨn rəha Uhgɨn aupən otuva mol nɨpəhriəniən. Ilah kəmotəni=pən məmə, “Okotəni məmə in iətəm Nasərɨt.”
23263	MAT 3:2	mətəni məmə, “Otəuhlin itəmah e rəhatəmah noliən tərah mɨn, kəni məhuvən o Uhgɨn, mətəu-inu, nian iətəm Uhgɨn otarmənɨg e nətəmimi rəfin tɨnuva iuəkɨr.”
23264	MAT 3:3	Jon Bəptais u, iətəm Aiseə, iəni rəha Uhgɨn aupən, təmətəghati lan məmə, “Suah kəti tətauɨn əpəha təpiə-məpiə ikɨn mətəni məmə, ‘Itəmah, otol əpenə-penə e suaru rəha Iərmənɨg, kəni motol rəhan suaru təhruahru.’”
23268	MAT 3:7	Mətəu nian Jon təmafu məmə Farəsi mɨn mɨne Satusi mɨn tepət kəməhuva məmə otol bəptais e lah, kəni təməni=pən kəm lah məmə, “!Itəmah nəkotəhmen e təgəluə mɨn! Rəhatəmah noliən tekəu-ekəu. Nɨkitəmah təsəhtiən məmə, nəmə nautol əmə bəptais u, kəni onəkotagɨm rəkɨs e nalpɨniən mɨne niəməha rəha Uhgɨn iətəm otuva. !Kəpə!
23270	MAT 3:9	“Kəni sotəni aruiən kəm təmah e nəfəriən məmə itəmah nəkotəhruahru əmə mətəu-inu itəmah nəuanɨləuɨs mɨn rəha Epraham. !Kəpə! Inu nati əpnapɨn əmə. Iətəni kəm təmah məmə nati əpnapɨn kəpiel mɨn əmə, mətəu Uhgɨn təhrun nəuhliniən ilah kəhuva nəuanɨləuɨs mɨn rəha Epraham.
23272	MAT 3:11	“Rəueiu, iatol bəptais e təmah e nəhu mətəu-inu, itəmah nəmotəuhlin rəhatəmah nətəlɨgiən e noliən tərah mɨn rəhatəmah. Mətəu iətəmimi kəti otuva iətəm rəhan nəsanəniən mɨne nepətiən tapirəkɨs iəu. Kəni iəu ləhtəni agɨn, iəsəhmen-pəniən məmə iəkos rəhan put təhmen e iol əhruin. Kəni suah kəha, in otol bəptais e təmah e Narmɨn Rəha Uhgɨn mɨne nɨgəm.
23273	MAT 3:12	In tətəhtul maru o nakiliən noliən rəha nətəmimi məmə otəuəri nətəmimi, təhmen=pən e iətəmi tətasum mətəuəri rəkɨs nəua wit təuvɨr mɨne nɨlosɨ wit tərah. Tatos nəua wit təuvɨr matuvən lahuənu. Mətəu tətəraki=pən e nɨlosɨ wit tərah e nɨgəm asoli iətəm tatuəu naunun tɨkə.”
23275	MAT 3:14	Mətəu Jon tətəniəhu əskasɨk in məni=pən məmə, “Təhruahru əmə məmə ik onəkol bəptais lak. ?Təhro nətuva məmə iəkol bəptais lam?”
23276	MAT 3:15	Mətəu Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Kəpə. Pəh otol lan u rəueiu. E noliən əha, kilau okuol nati kəti iətəm Uhgɨn tolkeikei.” Kəni Jon təmegəhan lan.
23278	MAT 3:17	Kəni nəuia Uhgɨn təmsɨpəri e neai mətəni məmə, “Inu nətɨk keikei iətəm iəkolkeikei pɨk, kəni nɨkik tagiən pɨk ohni.”
23281	MAT 4:3	Kəni Setən təmuva mɨnatəfən-əfən kəm Iesu məni=pən kəm in məmə, “Nəmə ik Nətɨ Uhgɨn, əni=pən kəm kəpiel mɨn pəh kotəuhlin ilah məhuva motol pɨret lan.”
23282	MAT 4:4	Mətəu Iesu təmuhalpɨn nəghatiən rəha Setən məmə, “Kəmətei e Nauəuə Rəha Uhgɨn məmə, ‘Nətəmimi ko kəsotəmiəgəhiən e nauəniən əmə, mətəu okotatɨg e nəghatiən mɨn rəfin iətəm tatsɨpən o Uhgɨn.’”
23284	MAT 4:6	kəni məni=pən kəm Iesu məmə, “Nəmə ik Nətɨ Uhgɨn, iuvɨg pətɨgəm, mətəu-inu Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, ‘Uhgɨn otəni=pən kəm rəhan nagelo mɨn məmə okotəsal vivi lam, kəni motələs ik əpə ilɨs e nəhlmɨlah məmə nəsoriniən nəhlkəm nəuvetɨn e kəpiel.’”
23285	MAT 4:7	Kəni Iesu təmuhalpɨn nəghatiən rəha Setən məmə, “Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni mɨn məmə, ‘Ko nəsəfən-əfəniən kəm rəhatəmah Iərmənɨg Uhgɨn matol məmə in tətatɨg itəmah min, uə kəpə.’”
23287	MAT 4:9	kəni təməni=pən kəm Iesu məmə, “Natimnati mɨn rəfin mɨn əha, iəkəfɨnə kəm ik məmə onətarmənɨg e lah, nəmə nəkasiəulɨn=pa kəni məfaki=pa kəm iəu.”
23288	MAT 4:10	Kəni Iesu təmuhalpɨn rəhan nəghatiən məmə, “!Amərəkɨs muvən isəu, Setən! Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, ‘Onəkotəfaki əmə kəm rəhatəmah Iərmənɨg Uhgɨn, kəni in əmə, onautol əmə rəhan nətəlɨgiən.’”
23293	MAT 4:15	“Nɨftəni rəha nəuanɨləuɨs rəha Sepulun, mɨne nɨftəni rəha nəuanɨləuɨs rəha Naptali tətəməhli e suaru tatuvən e nəhu Lek Kaləli, nəven=pən e nəhu Jotən. Inu nɨtəni asoli Kaləli, ima Nanihluə mɨn.
23294	MAT 4:16	Nətəmi ikɨn kəmotatɨg e napinəpuiən, mətəu kəmoteruh nəhagəhagiən asoli kəti. Kəni tɨnatian, kəni nəhagəhagiən asoli təmasiəgəpɨn ilah nətəm kəmotatɨg e napinəpuiən rəha nɨmɨsiən u tətəhtərain ilah nian rəfin.”
23295	MAT 4:17	Kəni mətuəuin e nian əha, Iesu təmətəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn mətəni məmə, “Otəuhlin itəmah e rəhatəmah noliən tərah mɨn, kəni mohtəlɨg=pən o Uhgɨn, mətəu-inu Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn tɨnatuva iuəkɨr.”
23297	MAT 4:19	Kəni təməni=pən kəm lau məmə, “Iəuva, muɨtəu=pa iəu, miəuva rəhak iətəmimi mil, kəni iəu iəkol itəlau nəkiəuva iətəmimi mil rəha niuviən nətəmimi məmə okəhuva rəhak mɨn nətəmimi.”
23306	MAT 5:3	“Nəkəutatɨg e nəuvɨriən pəhriən nian nautosiahu itəmah, məutəni e nɨkitəmah məmə nəutəhtul=pən əmə e Uhgɨn. In nəuvɨriən pəhriən mətəu-inu, itəmah nətəmimi rəha Uhgɨn, kəni in tətarmənɨg e təmah.
23314	MAT 5:11	“Nəkotatɨg e nəuvɨriən pəhriən nian nətəmimi kautol natimnati mɨn tərah kəm təmah mətəu-inu itəmah nətəmimi rəhak, inəha kəutəni rah itəmah, kəni məutərəkɨn itəmah, kəni məuteiuə e təmah məutəni nəghatiən tərah mɨn məutərəkɨn itəmah lan.
23316	MAT 5:13	“Itəmah nəkotəhmen e sol o nətəmimi rəfin e nəhue nɨftəni. Mətəu nəmə rəhan nətəhiən tɨnɨkə, otəhro muva mətəhiən mɨn? !Təsəuvɨr mɨniən o nati kəti mɨn! Okəraki lan, kəni nətəmimi okotaliuək lan.
23317	MAT 5:14	“Itəmah nəhagəhagiən rəha nətəmimi e nəhue nɨftəni. Taun iətəm kəmol əpəha ilɨs e nɨtəuət, ko təsəhluaigiən.
23319	MAT 5:16	Kəni e noliən əhmen mɨn əmə, otol rəhatəmah lait e nəmiəgəhiən rəhatəmah tasiə məmə nətəmimi okoteruh uək təuvɨr mɨn iətəm itəmah nautol, kəni ilah okotəfəri nərgɨ tatə Uhgɨn iətəm tətatɨg e negəu e neai.”
23320	MAT 5:17	Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni=pən kəm lah məmə, “Məta nɨkitəmah təhti məmə iəmuva məmə iəkərəkɨn Lou iətəm Uhgɨn təməfən kəm Mosɨs mɨne iəni mɨn aupən. !Kəpə! Iəməsuvaiən məmə iəkərəkɨn ilah, mətəu iəmuva məmə iəkol nɨpətɨ nəghatiən pəhriən mɨn əha okəhuva motol nɨpəhriəniən.
23323	MAT 5:20	Iatəni lanəha kəm təmah mətəu-inu, rəhatəmah noliən otəkeikei məhruahru vivi agɨn e nəhmtɨ Uhgɨn, tapirəkɨs noliən mɨn rəha Farəsi mɨn mɨne nəgətun mɨn rəha Lou nətəm nɨkilah əmə təhti məmə kotəhruahru vivi. Nəmə rəham noliən təsəhruahru viviən lanəha lan, kəni ko nəsuvəniən matɨg ahgəl Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn.”
23324	MAT 5:21	Kəni Iesu təməni mɨn məmə, “Itəmah nəmotətəu rəkɨs nəghatiən iətəm nəgətun mɨn kəmotəni kəm kəha mɨn rəhatəmah aupən. Ilah kəmotəni məmə, ‘Sotohamuiən itəmi,’ kəni ‘Iətəmimi iətəm təmohamu iətəmi, otəkeikei məhtul e nəhmtɨ kot mos nalpɨniən.’
23326	MAT 5:23	“Kəni o nati əha inəha, nəmə nian natuvən e oltə e Nimə Rəha Uhgɨn məmə onəkəfən nati kəm Uhgɨn, mətəu ikɨn əha, nɨkim tɨnəhti piam iətəm tatol niəməha kəm ik o nati kəti nəmol lan təsəhmeniən,
23328	MAT 5:25	“Kəni nəmə nəmol nati kəti təsəhmeniən e iətəmimi kəti, kəni iətəmi u tolkeikei məmə otələs ik nəkian e kot, təuvɨr məmə nəkuvən uəhai əmə, nian nəsian əhanəhiən e kot, kəni muələhu əhruahru pɨpɨm nɨpəgnəmtɨn rəhatəlau. Nəmə nəkəpəh, iətəmimi u otləfən ik e nəhlmɨ iətəm tətakil nəghatiən, kəni iətəm tətakil nəghatiən otləfən ik e nəhlmɨ polɨs, kəni polɨs otləfən ik e kaləpus.
23329	MAT 5:26	Nɨpəhriəniən iatəni kəm təmah məmə, nəmə tol lanəha, ko nəsietiən e kaləpus mətəuarus nəkəkeikei mətəou e məni rəfin agɨn o nalpɨniən rəham.”
23330	MAT 5:27	Kəni Iesu tətəkeikei mətəni=pən kəm lah məmə, “Itəmah nəmotətəu rəkɨs nəghatiən u məmə, ‘Itəmah nətəm nəmotol rəkɨs marɨt, nəsotakləhiən e nɨpətan pɨsɨn mɨn.’
23333	MAT 5:30	Kəni nəmə nəhlməm tol ik natol təfagə, kəni təuvɨr məmə nəkətahtuv rəkɨs məraki lan. Təməuvɨr məmə nɨpətɨm nəuvetɨn tɨkə, tapirəkɨs agɨn məmə nɨpətɨm rəfin okəraki=pən lan e nɨgəm asoli u naunun tɨkə.”
23334	MAT 5:31	Kəni Iesu təməni mɨn məmə, “Itəmah nəmotətəu rəkɨs nəghatiən u məmə, ‘Iətəmimi iətəm otəpəh rəhan pətan, in otəkeikei məfən nauəuə kəti kəm in iətəm tətəgətun məmə in tɨnəpəh.’
23335	MAT 5:32	Mətəu iəu, iəu iətəni kəm təmah məmə, nəmə iərman kəti iətəm təmol marɨt tatol tifos mətəpəh rəhan pətan, mətəu pətan u təsapɨliən ilau suah pɨsɨn kəti, kəni rəhan iərman tatol təfagə tərah. Kəni nəmə pətan əha tatɨtəu=pən suah pɨsɨn, kəni pətan əha tatol təfagə, mətəu nəmkarəpəniən rəha iərman rəhan aupən. Kəni suah u iətəm tatit pətan əha, in mɨn tatol təfagə.”
23336	MAT 5:33	Kəni Iesu təməni mɨn məmə, “Nəmotətəu rəkɨs nəghatiən kəti mɨn iətəm nəgətun mɨn kəmotəni kəm rəhatah kəha mɨn aupən məmə, ‘Nəsotatgəhliən nonauvɨl mɨn rəhatəmah iətəm nəmotos, mətəu nəkotəkeikei motol nati nak nəmotos nonauvɨl lan kəm Uhgɨn məmə nəkotol.’
23340	MAT 5:37	Mətəu nian rəfin onəkotəni əmə nɨpəhriəniən, nati kəti mɨn tɨkə. Kəni nəmə rəhatəmah nətəlɨgiən e nati kəti in ‘əuəh,’ kəni nəkotəni əmə məmə, ‘əuəh.’ Kəni nəmə rəhatəmah nətəlɨgiən e nati kəti in ‘kəpə,’ kəni nəkotəni əmə məmə, ‘kəpə.’ Nəghatiən mɨn iətəm kotapirəkɨs ‘əuəh’ uə ‘kəpə,’ kautsɨpən e Setən.”
23341	MAT 5:38	Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni məmə, “Nəmotətəu rəkɨs nəghatiən kəti məmə, ‘Nəmə iətəmi kəti tərəkɨn nəhmtəm kəti, kəni nətəmimi okotərəkɨn mɨn nəhmtɨn kəti. Kəni nəmə iətəmi kəti tərəkɨn nəhluvm kəti, kəni nətəmimi okotərəkɨn mɨn nəhluvn kəti.’
23345	MAT 5:42	Nəmə iətəmi kəti təteasiə ohnik, kəni ik nəkəkeikei məfən kəm in. Kəni nəmə iətəmi kəti tolkeikei məmə in otos rəham nati kəti muvən konu mos mɨtəlɨg mɨn muva, kəni nəsəniən məmə nəkəpəh. Nəkəkeikei məfən.”
23346	MAT 5:43	Kəni Iesu təməni mɨn məmə, “Nəmotətəu rəkɨs məmə, ‘Onəkotolkeikei nətəmi mɨn u iuəkɨr o təmah, kəni mətəməki e tɨkɨmɨr mɨn rəhatəmah.’
23349	MAT 5:46	“?Nəmə nəkotolkeikei əmə nətəmimi mɨn u nətəm kotolkeikei itəmah, kəni nɨkitəmah təhti məmə Uhgɨn otətəou itəmah o noliən kəti iətəm təuvɨr? !Kəpə! !Nətəmimi mɨn u nətəm kautos məni rəha takɨs, iətəm kətəni məmə nətəmimi ilah kotərah, ilah mɨn kotolkeikei ilah mɨn!
23350	MAT 5:47	“?Kəni nəmə nəkotos əmə itəmah mɨn nəuvein məutəghati kəm lah mɨn, mətəu təhro? ?Nɨkitəmah təhti məmə nautol nati kəti iətəm təuvɨr tapirəkɨs nətəmimi əpnapɨn? Kəpə. Nətəmimi mɨn nətəm kəsotəhruniən Uhgɨn, ilah mɨn kautol lanəha.
23351	MAT 5:48	Tol lanəha, itəmah nenətɨ Uhgɨn nəkotəkeikei motol noliən iətəm in təuvɨr məhruahru nian rəfin, təhmen=pən əmə məmə rəhatəmah Tatə Uhgɨn in tatol.”
23352	MAT 6:1	Kəni Iesu təməni mɨn məmə, “Sotoliən məmə nəkotol noliən təuvɨr mɨn məmə nətəmimi okoteruh itəmah ohni. Nəmə nəkotol məmə nətəmimi okoteh, kəni Uhgɨn əpəha e negəu e neai otəsətəouiən itəmah ohni.
23353	MAT 6:2	“Tol lanəha, nəmə nəkotəfən nati kəti kəm nanrah mɨn məmə nəkotasiru e lah, nəsotahliən təui lan məmə nətəmimi okotəhrun. Inu təhmen e noliən rəha nəfaki eiuə mɨn. Nian ilah kotasiru e nanrah mɨn, rəhalah noluək mɨn kəutəni pətɨgəm e nimə rəha nuhapumɨniən mɨne ihluə e suaru asoli. Kautol lanəha məmə nətəmimi okotɨsiai ilah. Nɨpəhriəniən iətəni kəm təmah məmə, ilah kɨnotos rəkɨs nətəouiən rəhalah, inəha nɨsiaiən rəha nətəmimi.
23355	MAT 6:4	Otol lanəha məmə nətəmimi okotəruru rəhatəmah noliən təuvɨr mɨn, kəni rəhatəmah Tatə iətəm tateruh rəhatəmah noliən təuvɨr mɨn nati əpnapɨn nətəmimi kəsoteruhiən, in otətəou itəmah o noliən mɨn əha.”
23356	MAT 6:5	Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni məmə, “Nian nəkotəghati kəm Uhgɨn e nəfakiən, kəni sotoliən e noliən rəha nəfaki eiuə mɨn. Nətəmimi mɨn əha, ilah kotolkeikei məmə okotəhtul əpəha e nimə rəha nuhapumɨniən, mɨne ihluə e suaru asoli, kəni motəfaki məmə nətəmimi okotafu motətəu ilah. Nɨpəhriəniən iətəni kəm təmah məmə ilah kɨnotos rəkɨs nətəouiən rəhalah, inəha nɨsiaiən rəha nətəmimi.
23358	MAT 6:7	“Kəni nian nəkotəghati kəm Uhgɨn e nəfakiən, sotoriaruniən nəghatiən mɨn tepət pɨk u nɨpətɨn tɨkə, təhmen e nətəm kotəruru Uhgɨn. Nɨkilah təhti məmə rəhalah uhgɨn mɨn okotətəu ilah o nəghatiən mɨn tepət iətəm kəutəfaki məutəni.
23360	MAT 6:9	“Kəni tol mɨn lanəha, nian nəkotəghati kəm Uhgɨn e nəfakiən, kəni nəkotəfaki lanu lan: ‘Tatə rəhatɨmah iətəm nətatɨg e negəu e neai, pəh nətəmimi kotɨsiai ik.
23364	MAT 6:13	Kəni segəhaniən e tɨmah iəkəhuvən ima nəfeifeiən, məta oiəkotəkeikei motol noliən tərah. Mətəu os rəkɨs itəmah e nəhlmɨ Setən.’
23365	MAT 6:14	“Nəmə itəmah nəkotalu e noliən tərah mɨn rəha nətəmimi iətəm kautol e təmah məsotaskəlɨm iəkɨsiən e nɨkitəmah məsotalpɨniən, kəni rəhatəmah Tatə Uhgɨn e negəu e neai, in otalu məsalpɨniən rəhatəmah noliən tərah mɨn.
23366	MAT 6:15	Mətəu nəmə itəmah nəsotaluiən, motaskəlɨm iəkɨs e nɨkitəmah noliən tərah mɨn rəha nətəmimi iətəm kautol e təmah, motalpɨn, kəni ko rəhatəmah Tatə Uhgɨn otəsaluiən kəni malpɨn noliən tərah mɨn rəhatəmah.”
23367	MAT 6:16	Kəni Iesu təmətəni mɨn məmə, “Nian nəkotətuakəm motəpəh nauəniən motəfaki kəm Uhgɨn, sotoliən nəhmtɨtəmah təpəou təhmen=pən e nəfaki eiuə mɨn. Ilah kautol nəhmtɨlah tol pɨsɨn, məmə nətəmimi okoteruh ilah məmə nəumɨs tɨnus ilah, kəni nətəmimi okotɨsiai ilah. Nɨpəhriəniən iətəni kəm təmah məmə ilah kɨnotos rəkɨs nətəouiən rəhalah, inəha nɨsiaiən rəha nətəmimi.
23369	MAT 6:18	Nautol lanəha məmə nətəmimi okəsoteruhiən məmə nəutətuakəm məutəpəh nauəniən mautəfaki kəm Uhgɨn. Kəni rəhatəmah Tatə iətəm tateruh rəhatəmah noliən oneuən mɨn, in otətəou itəmah o rəhatəmah noliən təuvɨr mɨn.”
23370	MAT 6:19	Kəni Iesu təmətəni mɨn məmə, “Təsəuvɨriən məmə nəkotoriarun rəhatəmah natimnati təuvɨr mɨn e nəhue nɨftəni u məmə rəhatəmah nautə otepət, mətəu-inu e nəhue nɨftəni u, uvni mɨn kotəhrun noarehreiən, kəni namrəiən təhrun nərəkɨniən natimnati mɨn əha, kəni nakləh mɨn kotəhrun nəhapuiən nimə məhuvən imə motakləh e rəhatəmah natimnati.
23373	MAT 6:22	“Nəhmtəm in təhmen e lait iətəm tətəfɨnə nəhagəhagiən kəm nɨpətɨm. Nəmə nəhmtəm mil kuəuvɨr, təhmen əmə məmə nɨpətɨm təriauəh e nəhagəhagiən.
23375	MAT 6:24	“Iətəmimi tɨkə iətəm təhrun nuvaiən in slef rəha iətəmi asoli keiu. Nəmə in tətalkut məmə otol lanəha, kəni otolkeikei kəti mol nəuian, kəni məməki e kəti məsoliən nəuian. Ko nəsoliən slef rəha Uhgɨn mɨne məni e nian kətiəh əmə.”
23376	MAT 6:25	Kəni Iesu təməni məmə, “Kəni o natimnati mɨn əha, iəu iətəni kəm təmah məmə, təsəuvɨriən məmə nəkotətəlɨg pɨk e rəhatəmah nəmiəgəhiən məmə onəkotun nak, kəni motəmnɨm nak. Kəni təsəuvɨriən məmə nəkotətəlɨg pɨk e nɨpətɨtəmah məmə onəkotos iə rəhatəmah napən. ?Nəukətɨ nəmiəgəhiən rəhatəmah tətəmiəgəh əmə e nauəniən, uə kəpə? Kəpə. ?Kəni nati nak in nati asoli o nɨpətɨtəmah? ?Napən, uə kəpə? Kəpə.
23379	MAT 6:28	“?Kəni təhro nɨkitəmah tətəhti pɨk napən onəkəhuvən lan? Nɨkitəmah təhti-to nəugɨ nɨgi mɨn iətəm kauteviə əpnapɨn əmə. Ilah kəsotol pɨkiən uək o nəhliən rəhalah napən.
23382	MAT 6:31	“Tol lanəha, təsəuvɨriən məmə itəmah nəkotətəlɨg pɨk məmə, ‘?Iəkotun nak?’ uə ‘?Iəkotəmnɨm nak?’ uə ‘?Iəkotos iə napən məhuvən lan?’
23389	MAT 7:4	?Kəni təhro nəutəni məmə, ‘Ei piak, pəh iəkos rəkɨs nɨpɨspɨsɨ nɨgi e nəhmtəm,’ mətəu nəsoteruhiən nɨgi asoli e nəhmtɨtəmah?
23391	MAT 7:6	“Sotəfəniən natimnati rəha Uhgɨn kəm kuri mɨn, kəni sotəraki-pəniən natimnati təuvɨr mɨn kəm pɨkəh mɨn. Okəmə nəkotol lanəha, kəni pɨkəh mɨn okotaliuək lan kəni motəlali motus itəmah.”
23392	MAT 7:7	Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni məmə, “Iəkəni kəm təmah məmə, otətapuəh=pən kəm Uhgɨn o natimnati, kəni in otəfɨnə kəm təmah. Kəni otəsal lan kəni onəkoteruh. Kəni otəhti-əhti doə, kəni doə oterəh o təmah.
23394	MAT 7:9	“?Itəmah pəh, nian nətɨn tətapuəh o pɨret, mətəu in tətəfən kəpiel? !Kəpə!
23397	MAT 7:12	“Kəni tol lanəha, otol təuvɨr kəm nətəmimi rəfin e noliən mɨn rəfin iətəm nəkotolkeikei məmə nətəmimi okotol kəm təmah. Inu nɨpətɨ Lou iətəm Uhgɨn təməfən kəm Mosɨs, mɨne nəukətɨ nəghatiən iətəm təməfən kəm iəni mɨn aupən.”
23398	MAT 7:13	Iesu təməni mɨn məmə, “Itəmah onəkotəkeikei məhuvən=pən e ket iətəm təkəku, mətəu-inu ket iətəm iahgin mɨne suaru iətəm tɨmətɨg əmə tatuvən o nərəkɨniən, kəni nətəmimi tepət kautəhuvən=pən e ket əha.
23399	MAT 7:14	Mətəu ket iətəm təkəku, mɨne suaru iətəm tiəkɨs tatuvən o nəmiəgəhiən, kəni nətəmimi nəuan nəuvein əmə okoteruh kəni motohtəu=pən.”
23400	MAT 7:15	Kəni Iesu təməni məmə, “Autətəu vivi itəmah o iəni eiuə mɨn. Ilah kəutəhuva məutəghati mətɨg e noliən əpəou təhmen e sipsip, mətəu əpəha imə e nɨkilah, ilah kotəhmen e kuri arpɨn.
23406	MAT 7:21	“Səniəmə nətəmimi rəfin nətəm kəutauɨn lak məutəni məmə, ‘Iərmənɨg, Iərmənɨg,’ nətəm ilah kotəhrun nuvəniən motatɨg ahgəl Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn, mətəu ilah mɨn əmə u, nətəm kautol nəuia rəhak Tatə iətəm tətatɨg e negəu e neai.
23407	MAT 7:22	E nian Uhgɨn otakil nətəmimi rəfin, nətəmimi tepət okotəni=pən kəm in məmə, ‘!Iərmənɨg, Iərmənɨg! ?Təhro? ?Nəkəhrun uə kəpə məmə, itɨmah iəmautəni pətɨgəm nəghatiən rəham iətəm nəməfa kəm tɨmah, kəni motəhgi pətɨgəm narmɨn tərah mɨn e nərgəm, kəni mautol natimnati apɨspɨs mɨn e nərgəm?’
23408	MAT 7:23	Kəni oiəkəni=pən əhruahru kəm lah məmə, ‘Aupən iəkəruru, kəni rəueiu mɨn iəkəruru itəmah. Itəmah səniəmə rəhak mɨn nətəmimi. !Əhuvən isəu ohniəu, itəmah nətəm nautol noliən tərah!’”
23409	MAT 7:24	Kəni Iesu təmol naunun e rəhan nəghatiən məmə, “Nəmə itəmah u nətəm nəmotətəu nəghatiən mɨn u rəhak mautol, kəni onəkotəhmen e iətəmimi iətəm teinatɨg, təmuvləkɨn rəhan nimə təskasɨk, mel pos mɨn kəuteiuaiu məhuvən isəu məgərain tiəkɨs.
23412	MAT 7:27	Kəni nuhuən təməfuv, kəni naruəh taiu, kəni nɨmətagi asoli talɨfu moh nimə. Kəni nimə təməmei. E nian təməmei, kəni mərah agɨn.”
23416	MAT 8:2	Kəni suah kəti nɨmɨsiən u leprosi təmol təmuva ohni, masiəulɨn=pən o Iesu, kəni məni məmə, “Iərmənɨg, nəmə nəkolkeikei, kəni nəkəhrun nol viviən iəu kəni mafəl rəkɨs namɨkmɨkiən lak.”
23417	MAT 8:3	Kəni Iesu təmuahru e nəhlmɨn mələhu=pən lan, məni məmə, “Əuəh. Iəkolkeikei. !Əuvɨr-tə!” Kəni rəueiu agɨn mɨn, nɨmɨsiən u leprosi təmɨkə lan.
23418	MAT 8:4	Kəni Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Səni pətɨgəmiən natimnati mɨn u kəm nətəmimi, mətəu uvən əmə meruh pris kəti pəh in teruh məmə nɨpətɨm tɨnəuvɨr lankonu lan, kəni əfən kəm in nati u iətəm Lou rəha Mosɨs təməni o iətəmi kəti iətəm rəhan leprosi tɨnɨkə, kəni nətəmimi okotəhrun məmə nɨpəhriəniən nɨnəuvɨr, kəni rəham namɨkmɨkiən tɨnɨkə.”
23420	MAT 8:6	“Iərmənɨg, rəhak ioluək tatɨmɨs, kəni mətapɨli əpəha e nimə rəhak, nɨpətɨn rəfin təmɨmɨs, kəni tətətəu tərah pɨk.”
23421	MAT 8:7	Kəni Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Oiəkuvnə mol in təuvɨr mɨn.”
23422	MAT 8:8	Kəni iətəmi asoli rəha soldiə mɨn təməni=pən kəm in məmə, “Iərmənɨg, iəu iətəmi kəti iətəm iəsəhruahruiən, kəni iəsəhmeniən məmə ik onəkuva e rəhak nɨpəgnəua nimə. Əni əmə nəghatiən kəti, kəni iəkəhrun məmə in otətəu təuvɨr mɨn.
23423	MAT 8:9	Iəkəhrun məmə ik natos narmənɨgiən məmə nɨmɨsiən otəkeikei mol nəuiam. Iəkəhrun mətəu-inu iəu mɨn, rəhak nətəmi asoli mɨn kəutarmənɨg lak, kəni iatol nəuialah. Kəni soldiə mɨn nəuvein əha ikɨn nətəm iəu iətarmənɨg e lah. Nəmə iəkəni kəm kəti məmə, ‘Uvən,’ kəni tuvən. Kəni nəmə iəkəni kəm kəti məmə, ‘Va,’ kəni tuva. Kəni nəmə iəkəni kəm rəhak slef məmə, ‘Ol nati u,’ kəni tol nati əha.”
23424	MAT 8:10	Nian Iesu təmətəu nəghatiən əha, kəni narmɨn təmiuvɨg pɨk ohni, mətəu-inu nati əpnapɨn səniəmə in iətəm Isrel, mətəu rəhan nəhatətəiən təskasɨk e Uhgɨn. Kəni təməni=pən kəm nətəmimi nətəm kautəhuərisɨg lan məmə, “Nɨpəhriəniən iətəni kəm təmah məmə, iətəmi u səniəmə iətəm Isrel, mətəu in rəhan nəhatətəiən e Uhgɨn in təskasɨk. Kəni nati əpnapɨn nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel, mətəu iəsehiən ilah kəti iətəm rəhan nəhatətəiən təskasɨk təhmen=pən lan.
23426	MAT 8:12	Mətəu itəmah nəuanɨləuɨs rəha Isrel tepət nətəm Uhgɨn təmaupən mɨtəpɨn itəmah məmə in otarmənɨg e təmah, in otəraki=pən e təmah ihluə e napinəpuiən, kəni ikɨn əha, nətəmimi okotasək kəni motətəu tərah, kəni mautɨgət-ərain nəhluvlah mɨn.”
23427	MAT 8:13	Kəni Iesu təməni=pən kəm iətəmi asoli rəha soldiə mɨn məmə, “Atuvən. Rəham ioluək otəuvɨr tol əmə məmə inu mɨne nəməhatətə məmə Uhgɨn otol lanko.” Kəni e nian əhruahru əha, nɨpətɨ ioluək rəha iətəmi asoli rəha soldiə mɨn təmuva məuvɨr mɨn.
23431	MAT 8:17	Natimnati mɨn əha təmol lanəha məmə otol nəghatiən rəha iəni Aiseə tuva mol nɨpəhriəniən lan, iətəm təməni aupən ikɨn məmə, “In təmos rəkɨs nɨmɨsiən mɨn rəhatah, kəni mol nɨpətɨtah mɨn u kəutahmə, kotəuvɨr.”
23433	MAT 8:19	Kəni iəgətun kəti rəha Lou təmuva məni=pən kəm in məmə, “Iəgətun. Onəkuvən=pən iə ikɨn, iəkɨtəu=pən ik.”
23434	MAT 8:20	Kəni Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Kuri rarpɨn mɨn, rəhalah nɨpəg tatɨg məmə okotapɨli ikɨn. Kəni mənɨg mɨn, nimaalah tatɨg məmə okotapɨli ikɨn. Mətəu iəu Nətɨ Iətəmimi, nimə rəhak tɨkə o napɨliən.”
23435	MAT 8:21	Kəni iətəmimi kəti mɨn rəha Iesu təmuva məni=pən kəm in məmə, “Iərmənɨg. Oiəkɨtəu=pən ik mətəu, pəh iəkuvən pɨpɨm mɨtənɨm rəhak tatə.”
23436	MAT 8:22	Mətəu Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Ɨtəu=pa iəu. Nətəmimi nətəm kəsotoliən nəuia Uhgɨn, təhmen əmə məmə ilah kɨnohmɨs rəkɨs e nɨkilah. Pəh ilah okəhuvən mohtənɨm rəhalah nətəmimi nətəm kəmohmɨs.”
23439	MAT 8:25	Kəni kəməhuvən motəhgi-pəri Iesu motəni=pən məmə, “!Iərmənɨg! !Osmiəgəh itah! !Otəsuvəhiən kotamnɨm!”
23440	MAT 8:26	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “?Təhro nəutəgɨn pɨk? Rəhatəmah nəhatətəiən təkəku agɨn.” Kəni təməhtul məniəhu nɨmətagi mɨne peau-peau asoli mɨn. Kəni nɨmətagi təmeiuaiu, kəni mol nəməlinuiən asoli.
23441	MAT 8:27	Kəni nətəmimi rəha Iesu narmɨlah təmiuvɨg pɨk mautəni məmə, “!Ei! ?Iətəmimi nak u? Nati əpnapɨn nɨmətagi mɨne nəhu, mətəu ilau kəmuol nəuian.”
23443	MAT 8:29	Kəni əmeiko narmɨn tərah mɨn u kəutatɨg e lau kəmotagət əfəməh motəni məmə, “!Ik Nətɨ Uhgɨn! ?Nəmuva məmə nəkəhro itɨmah? ?Nəmuva məmə nəkol uəhai əmə nalpɨniən kəm tɨmah iətəm təsol əhanəhiən nian əhruahru rəhan?”
23445	MAT 8:31	kəni narmɨn tərah mɨn kotasək=pən o Iesu motəni məmə, “Nəmə nəkəhgi pətɨgəm itɨmah, ahli=pən itɨmah iəkəhuvən e pɨkəh mɨn əha.”
23446	MAT 8:32	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Əhuvən.” Kəni narmɨn tərah mɨn kəmohiet e lau, motaiu məhuvən e pɨkəh mɨn. Kəni pɨkəh mɨn ilah rəfin kəmotaiu məuteiuaiu e nɨpatu, kəni motiuvɨg=pən e nəhu motamnɨm.
23450	MAT 9:2	Kəni nətəmimi nəuvein kəmotələs iətəmimi kəti məhuva ohni. Nɨpətɨn nəuvetɨn təmɨmɨs, kəni tətapɨli e rəhan nɨmahan. Kəni nian Iesu təmeruh rəhalah nəhatətəiən, kəni təməni=pən kəm iətəmimi əha məmə, “Nətɨk, səgɨniən. Rəham noliən tərah mɨn iəmos rəkɨs rəkɨs.”
23451	MAT 9:3	Kəni nian kəmotətəu nəghatiən əha, nəgətun mɨn nəuvein rəha Lou kotəni=pən kəm lah mɨn məmə, “Nəghatiən əha tərah. Suah kəha tətəghati təhmen məmə in Uhgɨn.”
23452	MAT 9:4	Mətəu Iesu təhrun nətəlɨgiən rəhalah kəni təməni=pən kəm lah məmə, “?Təhro itəmah nəutos nətəlɨgiən iətəm tərah mɨn lanu lan?
23453	MAT 9:5	?In pəhruvən tɨmətɨg məmə oiəkəni, məmə, ‘Iəmafəl rəkɨs rəham noliən tərah mɨn,’ uə ‘Əhtul maliuək’?
23454	MAT 9:6	Kəni rəueiu iəkol nati kəti məmə nəkotəhrun məmə Nətɨ Iətəmimi tatos nepətiən ikɨnu e nəhue nɨftəni məmə otafəl rəkɨs təfagə tərah mɨn.” Kəni in təməni=pən kəm suah kəha tatɨmɨs məmə, “Əhtul mos rəham nɨmahan maliuək matuvən lahuənu.”
23457	MAT 9:9	Kəni Iesu təmaliuək muvən nəuvetɨn mɨn, mafu suah kəti, nərgɨn u Matiu. In iətəmimi iətəm tatos məni rəha takɨs, kəni tətəharəg ikɨn kətətəou=pən takɨs ikɨn. Kəni Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Uərisɨg lak, muva iətəmimi rəhak.” Kəni in təməhtul muərisɨg e Iesu.
23459	MAT 9:11	Kəni nian Farəsi mɨn kəmotafu nati əha, kəni kəmotəni=pən kəm nətəmimi rəha Iesu məmə, “?Təhro rəhatəmah iəgətun tətauən pəti ilah nətəm kautos məni rəha takɨs mɨne nətəm kautol təfagə?”
23460	MAT 9:12	Mətəu Iesu təmətəu rəhalah nəghatiən kəni təməni=pən kəm lah məmə, “Iətəmimi iətəm təsɨmɨsiən təsuvəniən o toktə. Mətəu iətəmi u iətəm tatɨmɨs, in otəkeikei muvən o toktə.
23461	MAT 9:13	Əhuvən moteruh-to kəni motətəlɨg əhruahru lan məmə nɨpətɨ nəghatiən u iətəm Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, ‘Nati kəti tatol nɨkik tətagiən, inu məmə onəkotasəkəhruin nətəmimi, mətəu səniəmə rəhatəmah sakrifais mɨn iətəm nautol məutəfa kəm iəu iətəm tatol nɨkik tətagiən.’ Iətəni tol lanu lan mətəu iəu iəməsuvaiən məmə iəkauɨn e nətəmimi mɨn u kotəni məmə kɨnotəhruahru rəkɨs. Mətəu iəmuva məmə iəkauɨn e nətəmimi mɨn u kotəhrun əmə məmə ilah kautol noliən tərah mɨn.”
23462	MAT 9:14	Kəni nətəmimi rəha Jon Bəptais kəməhuva moteruh Iesu motəni=pən kəm in məmə, “Eruh-to. Itɨmah iəutətuakəm məutəpəh nauəniən məutəfaki kəm Uhgɨn, kəni Farəsi mɨn, ilah mɨn kautol lanəha. ?Mətəu təhro rəham nətəmimi kəsotoliən lanəha?”
23463	MAT 9:15	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “?Nian nətəmimi kautol marɨt rəha suah kəti, kəni in tətan e nauəniən rəhan ilah in mɨn nəuvein, nɨkitəmah təhti məmə in mɨn nəuvein okotasək? !Kəpə! Mətəu nian əha ikɨn iətəm tətuva məmə nətəmimi okotələs rəkɨs iətəmimi iətəmi katol nauəniən rəhan. Kəni e nian əha, in mɨn nəuvein kotəhrun nəpəhiən nauəniən.
23464	MAT 9:16	“Kəni iətəmimi kəti tɨkə məmə otos nəuvetɨ napən vi kəti, kəni məhli-ərain=pən e napən əmnəmɨt rəhan iətəm təməhapu, mətəu-inu nəmə tol lanəha, kəni nəuvetɨ napən vi təhrun nauvɨniən məhapuiən napən əmnəmɨt, kəni ikɨn təməhapu ikɨn aupən təhrun nuvaiən mol iahgin pɨk agɨn.
23465	MAT 9:17	“Kəni iətəmimi kəti tɨkə məmə otos wain iətəm kəmol vi, kəni miuvi=pən e pətəl əuas u təskasɨk iətəm kəmol e nɨlosɨ nəni. Nəmə tol lanu lan, kəni nahgi wain otahlɨfu, kəni pətəl otəhapu, kəni wain otauvəregɨn, kəni pətəl otərah. Mətəu wain kəmol vi okəkeikei kiuvi=pən e pətəl iətəm kəmol tɨmətmətɨg, kəni wain mɨne pətəl kətuəməhli vivi.”
23466	MAT 9:18	Nian Iesu tətəni=pən natimnati mɨn əha kəm lah, iətəmi asoli kəti tuva masiəulɨn=pən nəulɨn o Iesu məmə, “Nətɨk pətəkəku təmɨmɨs rəueiu əmə. Mətəu va, mələhu=pən nəhlməm lan, kəni otəmiəgəh mɨn.”
23469	MAT 9:21	təmol lanəha mətəu-inu tətəni aru əmə kəm in məmə, “Nəmə iəkek əmə nɨfɨfɨ napən rəhan, kəni rəhak nɨmɨsiən otol naunun.”
23470	MAT 9:22	Kəni Iesu təmeirair meruh pətan əha, kəni məni=pən kəm in məmə, “Nətɨk pətan, səgɨniən. E rəham nəhatətəiən lak, nɨnuva mɨnəuvɨr.” Kəni e nian əha, rəhan nɨmɨsiən təmɨkə.
23472	MAT 9:24	Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Ohiet məhuvən isəu, mətəu-inu pətəkəku u təsɨmɨsiən, mətəu in tətapɨli əmə.” Kəni ilah kəmotaləh əuvsan lan.
23475	MAT 9:27	Kəni nian Iesu təmiet ikɨn əha, mətəu iəmnəu mil tərah keiu kəmuɨtəu=pən in, kəni mətuagət əfəməh məmə, “!Mipɨ Kig Tefɨt, asəkəhruin itɨmlau!”
23476	MAT 9:28	Nian Iesu tɨnuvən əpəha imə, kəni iəmnəu tərah mil kiəuva ohni. Kəni Iesu təməni=pən kəm lau məmə, “?Itəlau nətuəhatətə məmə iəkəhrun nol viviən nəhmtɨtɨmlau, uə kəpə?” Kəni ilau kuəni=pən məmə, “Əuəh, Iərmənɨg.”
23477	MAT 9:29	Kəni Iesu təmələhu=pən nəhlmɨn e nəhmtɨlau məni=pən məmə, “Uhgɨn otol vivi nəhmtɨtəlau mətəu-inu nəmuəhatətə lan.”
23478	MAT 9:30	Kəni nəhmtɨlau təuvɨr kəni kɨnatueruh nati. Kəni Iesu təməni=pən əskasɨk kəm lau məmə, “Onəsuəni pətɨgəmiən natimnati mɨn u kəm nətəmimi.”
23481	MAT 9:33	Kəni Iesu təməhgi pətɨgəm narmɨn tərah e suah kəha, kəni tɨnətəghati. Kəni nɨmənin nətəmimi narmɨlah təmiuvɨg pɨk ohni, kəni motəni məmə, “Suah kəti təsehiən nati kəti tol lanu u ikɨnu Isrel nian kəti mɨne.”
23482	MAT 9:34	Mətəu Farəsi mɨn kəmotəni məmə, “Tatos nəsanəniən o iətəmi asoli rəha narmɨn tərah mɨn məmə otəhgi pətɨgəm narmɨn tərah mɨn lan.”
23485	MAT 9:37	Kəni Iesu təməni=pən kəm rəhan mɨn nətəmimi məmə, “!Oteruh-to! Nauəniən tepət əpəha e nasumiən tɨnɨməhtə, mətəu noluək mɨn təkəku əmə kəutəulək lan.
23486	MAT 9:38	Otətapuəh o iətəmi asoli rəha nasumiən məmə otahli=pa noluək mɨn tepət məmə okəhuvən motəulək e nasumiən rəhan.”
23491	MAT 10:5	Kəni nian Iesu təmahli pətɨgəm rəhan nətəmimi tueləf məmə okəhuvən motol rəhan uək, təmaupən məghati kəm lah məmə, “Itəmah onəsəhuvəniən o nətəmi mɨn u səniəmə nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel, kəni məsəhuvəniən e taun kəti rəha nətəm Səmeriə,
23493	MAT 10:7	Kəni nian nəkəhuvən, nəkotəkeikei motəni pətɨgəm məmə, ‘Nian iətəm Uhgɨn otarmənɨg e nətəmimi rəfin lan, tɨnuva iuəkɨr.’
23494	MAT 10:8	“Kəni itəmah nəkotəkeikei motol nətəm kautohmɨs kotəuvɨr mɨn. Kəni itəmah nəkotəkeikei motol nətəm kəmohmɨs kotəmiəgəh mɨn. Kəni nətəmimi nətəm leprosi tatol ilah, nəkotəkeikei motol nɨpətɨlah tuva məuvɨr mɨn. Kəni nətəmimi nətəm narmɨn tərah tətatɨg e lah, itəmah nəkotəkeikei motəhgi pətɨgəm narmɨn tərah mɨn kəhuvən isəu o lah. Kəni nəsanəniən iətəm nəmotos, nəməsotosiən nəhmtɨn. Kəni onəkotəkeikei motol əmə uək, nətəmimi okəsotətəouiən itəmah lan.
23497	MAT 10:11	“Nian nəkəhuvən e taun kəti uə lahuənu kəti, nəkotəkeikei moteh iətəmimi kəti iətəm nɨkin tagiən məmə nəkəhuvən motatɨg itəmah min, kəni nəutatɨg ikɨn əha mətəuarus=pən nian nəkohiet mɨn.
23498	MAT 10:12	Nian nəkəhuvən motatɨg e nimə kəti, nəkotəkeikei motəghati vivi kəm lah məmə, ‘Nəməlinuiən tətatɨg o təmah.’
23500	MAT 10:14	“Kəni nəmə nətəmimi nəuvein kəsotolkeikeiən məmə okotit itəmah nəkəhuvən e rəhalah nɨpəgnəua nimə, uə kəsotətəlɨgiən e rəhatəmah nəghatiən, kəni nian nautohiet e nimə rəhalah, uə rəhalah lahuənu, nəkotəkeikei motohrapɨspɨs rəkɨs nɨməulul e nəhlkɨtəmah məmə ilah okotəhrun məmə nəmotəuhlin=pən pəhriən nəmtahtəmah o lah motəpəh agɨn ilah.
23501	MAT 10:15	Nɨpəhriəniən iətəni kəm təmah, e nian iətəm Uhgɨn otakil nətəmimi, nalpɨniən rəha nətəmi mɨn əha in otəskasɨk pɨk mapirəkɨs nalpɨniən rəha nətəm kotərah aupən e taun mil əha, Sotəm mɨne Kəmorə.”
23502	MAT 10:16	Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni məmə, “Otətəlɨg-to. Iətahli=pən itəmah nautəhuvən təhmen e sipsip mɨn iətəm kəməhuvən e nəlugɨ kuri rarpɨn mɨn. Onəkotəkeikei moteinatɨg vivi təhmen e məlɨkɨm, kəni itəmah motan mətɨg təhmen e mənɨg mak.
23504	MAT 10:18	“Kəni okoteikəpan itəmah nəkəhuven motəhtul e nəhmtɨ nətəmi asoli mɨn rəha kəpmən mɨn, mɨne kig mɨn məmə onəkotəni pətɨgəm nəghatiən təuvɨr rəhak e nəhmtɨlah, kəni mɨne e nəhmtɨ Nanihluə mɨn.
23507	MAT 10:21	“Nətəmimi okotegəhan=pən e pialah əhruahru mɨn kəm rəhalah tɨkɨmɨr mɨn məmə okotohamu ilah, kəni tatə mɨn okotol mɨn lanəha kəm nenətɨlah əhruahru mɨn, kəni kəlkələh mɨn okotəhtul motol noliən əhmen mɨn əmə kəm rəhalah tatə mɨn mɨne mamə mɨn məmə okotohamu ilah.
23510	MAT 10:24	“Nətəmimi nətəm kətəgətun ilah, ko kəsotapirəkɨsiən rəhalah iəgətun. Kəni noluək mɨn, ko kəsotapirəkɨsiən rəhalah iətəmi asoli.
23511	MAT 10:25	Nətəm kətəgətun ilah, kotəkeikei motagiən məmə okəhuva motəhmen e iəgətun rəhalah, kəni noluək mɨn kotəkeikei motagiən məmə okəhuva motəhmen e iətəmi asoli rəhalah. Iəu, iəu iətəmi asoli rəha nimə. Nəmə nətəmimi nəuvein kotəni rah iəu məmə iəu Pielsepul, u nərgɨn kəti rəha Setən, kəni ko təhmen mɨn əmə e noluək mɨn rəha nimə rəhak. Inəha, nətəmimi okotəni rah ilah mɨn tapirəkɨs.”
23512	MAT 10:26	Kəni Iesu təməni məmə, “Tol lanəha, sotəgɨniən e nətəmimi. Natimnati iətəm nətəmimi kautəht-ərain, Uhgɨn otəfətɨgəm ikɨn təhagəhag ikɨn, kəni natimnati iətəm nətəmimi kəutəhluaig lan, Uhgɨn otəfətɨgəm, nətəmimi rəfin okotafu.
23514	MAT 10:28	“Sotəgɨniən e nətəmimi nətəm kotəhrun nohamuiən nɨpətɨtəmah, mətəu ko kotəruru nohamuiən narmɨtəmah. Mətəu nəkotəgɨn e Uhgɨn iətəm təhrun nərəkɨniən nɨpətɨtəmah mɨne narmɨtəmah e nɨgəm asoli.
23518	MAT 10:32	“Tol lanəha, nəmə iətəmimi otəni pətɨgəm nərgək e nəhmtɨ nətəmimi, kəni iəu mɨn, iəkəni pətɨgəm nərgɨn e nəhmtɨ rəhak Tatə e negəu e neai.
23520	MAT 10:34	“Nɨkitəmah təsəhtiən məmə iəmuva məmə iəkələhu nəməlinuiən e nəhue nɨftəni. Iəməsuvaiən məmə iəkələhu nəməlinuiən, mətəu iəmuva məmə iəkol nətəmimi kotərgəhu.
23523	MAT 10:37	“Kəni iətəmimi iətəm tolkeikei pɨk rəhan tatə mɨne mamə tapirəkɨs iəu, in təsəhmeniən məmə otuva rəhak iətəmimi. Kəni iətəmimi iətəm tolkeikei pɨk nətɨn iərman uə pətan tapirəkɨs iəu, in təsəhmeniən məmə otuva rəhak iətəmimi.
23526	MAT 10:40	“Kəni iətəmimi iətəm tatos itəmah e nɨkin agiən kəni təhmen əmə məmə tatos iəu e nɨkin agiən. Kəni iətəmimi iətəm tatos iəu e nɨkin agiən, kəni təhmen əmə məmə tatos iətəmi u iətəm təmahli=pa iəu.
23528	MAT 10:42	Kəni nəmə iətəmimi kəti tətəfən nati kəti kəm suah kəti mətəu-inu təhrun məmə in rəhak iətəmimi, nɨpəhriəniən Uhgɨn otətəou in o rəhan noliən təuvɨr u, nati əpnapɨn rəhan nəfəniən in nati əkəku əmə təhmen e nəhu ətəpu nəuan nəuvetɨn əmə, uə rəhak iətəmimi in ləhtəni agɨn.”
23531	MAT 11:3	“?Təhro? ?Ik u iətəm kəmətəni aupən məmə suah kəti otuva, uə itɨmah iəutəhtahnin iətəmimi kəti mɨn məmə otəpanuva mɨn?”
23532	MAT 11:4	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Əhuvən moteruh Jon motəni=pən nati nak iətəm nəməhuva motətəu kəni moteruh:
23534	MAT 11:6	Iətəmimi otatɨg e nəuvɨriən pəhriən nəmə in təsəhlmaniən e nəhatətəiən lak o natimnati mɨn iətəm iəu iatol uə iəsoliən.”
23535	MAT 11:7	Nian nətəmimi rəha Jon kautohtəlɨg, kəni Iesu tɨnətuəuin mətəghati e Jon kəm nətəmimi mɨn u kəutəharəg əha ikɨn, mətəni məmə, “?Aupən, nəmautəhuvən ikɨn təpiə-məpiə ikɨn məmə nəkoteh nak? ?Nəməhuvən məmə nəkotafu iətəmi əpnapɨn əmə kəti təhmen e nɨmanuvehli əfəməh iətəm nɨmətagi tətalɨfu alɨfu əpnapɨn əmə? Kəpə.
23538	MAT 11:10	Suah u inu Nauəuə Rəha Uhgɨn təmətəghati lan. Uhgɨn təməni məmə, ‘Otafu-to. Iətahli=pɨnə iahləpis iətəm otos rəhak nəghatiən. In otaupən lam məmə otol əpenə-penə e rəham suaru.’
23544	MAT 11:16	“?Nətəmimi mɨn u nətəm kəutatɨg rəueiu, ilah kotəhro lanu lan? Ilah kotəhmen=pən e kəlkələh mɨn kəutəharəg ikɨn katol makɨt ikɨn məutahkul məutauɨn e lah mɨn nəuvein məmə,
23545	MAT 11:17	‘Itɨmah iəmotahli nau kəm təmah məmə onəkautol danɨs rəha nagiəniən lan, mətəu itəmah nəsotoliən danɨs. Kəni itɨmah iəməutasək eiuə rəha nɨmɨsiən, mətəu nəsotasəkiən kitah min itəmah.’
23546	MAT 11:18	“Kəni təhmen əhmen əmə, itəmah nəsotolkeikeiən Jon, kəni məsoltolkeikeiən iəu. Iətəni lanəha lan mətəu-inu Jon təmuva, kəni mətətuakəm mətəpəh nauəniən mətəfaki kəm Uhgɨn, kəni məsəmnɨmiən wain. Kəni nəmotəpəh in motəni məmə, ‘Suah kəha narmɨn tərah kəti tətatɨg lan.’
23547	MAT 11:19	“Mətəu nian iəu, Nətɨ Iətəmimi, iəmuva kəni mətauən kəni mətəmnɨm wain, mətəu nəmotəpəh mɨn iəu motəni məmə, ‘Otafu-to, suah kəha in iətəmimi rəha nauən pɨkiən mɨne iətəmimi rəha napɨsiən, kəni mətan pəti ilah nətəmimi rəha nosiən məni rəha takɨs, mɨne nətəmimi nətəm nol təfagə tərah.’ Mətəu nətəmimi mɨn u kəutətəlɨg e noliən rəhak mɨne rəha Jon, kotəhrun nehiən məmə nati iətəm iəmuol təhmen vivi pəhriən.”
23549	MAT 11:21	Təməni məmə, “Itəmah nətəm Korasin, kəsi, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nətəm Petsaitə, kəsi, nərahiən asoli otuva o təmah! Mətəu-inu iəmol pau nati apɨspɨs tepət e taun mil rəhatəmah mətəu itəmah nəsotəuhliniən nətəlɨgiən rəhatəmah! Kəni nəmə iəmol natimnati mɨn əha əpəha Taea mɨne Saedon aupən, ko nətəmimi əha ikɨn əha kəmotəuhlin rəhalah nətəlɨgiən e noliən tərah mɨn, kəni ilah məhuvən e napən əuas mɨn məhuvən məutəharəg e nəhmtahu e nɨgəm məutəgətun məmə kautətəu tərah agɨn o noliən tərah mɨn rəhalah.
23550	MAT 11:22	“Mətəu iətəni kəm təmah məmə e nian əha iətəm Uhgɨn otol nalpɨniən kəm nətəmimi, nalpɨniən rəhatəmah otəskasɨk, mapirəkɨs nalpɨniən rəha nətəm Taea mɨne Saedon u aupən.
23552	MAT 11:24	Mətəu iətəni kəm təmah məmə e nian əha iətəm Uhgɨn otol nalpɨniən kəm nətəmimi, nalpɨniən rəhatəmah otəskasɨk, mapirəkɨs nalpɨniən rəha nətəm Sotəm aupən ikɨn.”
23553	MAT 11:25	Kəni e nian əha, Iesu təmətəfaki mətəni məmə, “Tatə Uhgɨn, ik Iərmənɨg rəha natimnati rəfin ilɨs e neai mɨne ləhtəni e nəhue nɨftəni. Iətəni-vivi ik mətəu-inu nəməhluaig e nɨpətɨ natimnati mɨn u e nəhmtɨ nətəmimi nətəm koteinatɨg motəhrun vivi nati. Kəni nəmol əpu kəm nətəmimi nətəm kotəhmen=pən əmə e kəlkələh mɨn məmə okotəhrun vivi.
23554	MAT 11:26	Əuəh, Tatə, inu nati kəti iətəm ik nəkolkeikei.”
23555	MAT 11:27	Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni kəm lah məmə, “Rəhak Tatə təmegəhan=pa rəkɨs natimnati rəfin e nəhlmək. Kəni iətəmi kəti tɨkə iətəm təhrun vivi iəu u Nətɨ Uhgɨn, məmə iəu pəh əhruahru. Mətəu Tatə Uhgɨn əmə təhrun. Kəni iətəmi kəti tɨkə iətəm təhrun vivi Uhgɨn, mətəu iəu pɨsɨn əmə u Nətɨ Uhgɨn, iəkəhrun, mɨne nətəmimi nətəm iəu iəmɨtəpɨn məmə iəkol pətɨgəm Tatə Uhgɨn kəm lah.
23556	MAT 11:28	“Əhuva ohniəu, itəmah nətəm nahgitəmah nɨkə kəni nɨnotəpəou e natipəiən e katipə fɨgəm mɨn, kəni iəkəfɨnə nəmeigiən.
23558	MAT 11:30	Tol lanəha mətəu-inu rəhak uək iəkəfɨnə kəm təmah in tɨmətɨg, kəni rəhak katipə in təhvevɨg.”
23560	MAT 12:2	Mətəu nian Farəsi mɨn kəmotafu ilah, kəni kəmotəni=pən kəm Iesu məmə, “!Ei, afu-to! Rəham nətəmimi kautol nati kəti iətəm kəutatgəhli Lou rəha Sapət.”
23561	MAT 12:3	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “?Nəmotafin uə kəpə, nati nak iətəm Kig Tefɨt təmol aupən, nian in mɨne rəhan mɨn nətəmimi nəumɨs təmus ilah?
23565	MAT 12:7	E Nauəuə Rəha Uhgɨn, in tətəni məmə, ‘Nati kəti tatol nɨkik tətagiən, inu məmə onəkotasəkəhruin nətəmimi, mətəu səniəmə rəhatəmah sakrifais mɨn iətəm nautol məutəfa kəm iəu iətəm tatol nɨkik tətagiən.’ Nəmə nəkotəhrun nɨpətɨ nəghatiən u, kəni nətəmimi mɨn u nətəm kotəhruahru, ko nəsotakiliən ilah motəni məmə ilah kautol noliən tərah.
23566	MAT 12:8	Iətəni lanu lan mətəu-inu iəu, Nətɨ Iətəmimi, iəu iətarmənɨg e nian rəha Sapət.”
23568	MAT 12:10	Kəni əmeiko ikɨn əha, iətəmi kəti əha ikɨn nəhlmɨn təmɨmɨs, təsuahruiən lan. Kəni kəmotətapuəh o Iesu məmə, “?Təhro? ?In təhruahru e Lou məmə e Sapət, iətəmi təhrun nol viviən iətəmimi iətəm tatɨmɨs?” Ilah kəmotətapuəh ohni mətəu-inu kəutəsal e nətəlɨgiən tərah kəti rəha Iesu uə noliən kəti rəhan təhmen e nol viviən iətəmi e Sapət, iətəm ilah okotləfən in e kot ohni.
23569	MAT 12:11	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “?Okəmə itəmah kəti rəhan kəti sipsip, kəni sipsip u tiuvɨg=pən e nɨmɨl e Sapət, nɨkitəmah təhti məmə iətəmi əha otuvən miuvi-pəri=pa mɨn? !Əuəh! Otəkeikei muvən miuvi-pəri.
23570	MAT 12:12	!Mətəu iətəmimi, in nati keikei tapirəkɨs sipsip! Konu, in təhruahru əmə e Lou məmə natol nati təuvɨr mɨn əmə kəm nətəmimi e Sapət.”
23571	MAT 12:13	Kəni təməni=pən kəm iətəmi nəhlmɨn təmɨmɨs məmə, “Uahru-to e nəhlməm.” Kəni təmuahru e nəhlmɨn, kəni nəhlmɨn tuva mɨnəuvɨr agɨn mɨn, məhmen e nəhlmɨn u kəti mɨn.
23576	MAT 12:18	“Inu ioluək rəhak iətəm iəu inɨtəpɨn rəkɨs, iəkolkeikei pɨk in, kəni nɨkik tagiən pɨk ohni. Kəni iəu iəkol məmə Narmɨn Rəhak otuva məriauəh lan. Kəni in otəni pətɨgəm noliən əhruahru rəhak mɨne nosmiəgəhiən rəhak e nəhmtɨ nətəmimi e nɨtəni pɨsɨn pɨsɨn mɨn.
23579	MAT 12:21	Kəni nətəmimi mɨn u səniəmə nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel, ilah okotələhu=pən əskasɨk rəhalah nətəlɨgiən tətatɨg lan, məmə in otosmiəgəh ilah.”
23581	MAT 12:23	Kəni nətəmimi rəfin narmɨlah təmiuvɨg motəni məmə, “?Nəmə təhro suah u in Mipɨ Kig Tefɨt iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa?”
23582	MAT 12:24	Kəni nian Farəsi mɨn kəmotətəu nati əha mɨne nəghatiən lan, kəni kəmotəni məmə, “Suah kəha tətəhgi pətɨgəm narmɨn tərah mɨn e nəsanəniən əmə rəha Pielsepul u iətəmi asoli rəha narmɨn tərah mɨn.”
23583	MAT 12:25	Mətəu Iesu təhrun nətəlɨgiən rəhalah, kəni təməni=pən kəm lah məmə, “Nəmə nətəmimi e kəntri kəti kautəhapu ilah mɨn, kəni okotərəkɨn rəhalah kəntri. Kəni təhmen=pən əmə e taun kəti uə lahuənu kəti, nəmə nətəmimi kautəhapu ilah mɨn, kəni okotərəkɨn taun u uə lahuənu u.
23584	MAT 12:26	“Kəni nəmə Setən tətəhgi pətɨgəm narmɨn tərah mɨn rəhan e nətəmimi, kəni tatol aru əmə tɨkɨmɨr kəm in. ?Kəni otəhro lanu, rəhan narmənɨgiən otəhtul?
23587	MAT 12:29	“Kəni iəkəni e suaru kəti mɨn tol lanəha məmə, iətəmimi kəti tɨkə məmə təhrun nuvəniən e nimə rəha iətəmimi kəti iətəm nahgin tepət təhmen e Setən məmə otəmki rəhan natimnati. Mətəu iətəmimi kəti iətəm nahgin tepət agɨn otaupən məlis-ərain iətəmimi u iətəm nahgin tepət, uərisɨg təpanuvən imə məmki rəkɨs rəhan natimnati.
23588	MAT 12:30	“Iətəmi u in təsuərisɨgiən lak, in rəhak tɨkɨmɨr. Kəni iətəmi u in təsoriaruniən sipsip mɨn, in tatol ilah kəutagɨm atiti.
23591	MAT 12:33	“Nəmə nɨgi in təuvɨr, kəni nəuan in otəuvɨr; nəmə nɨgi in tərah, kəni nəuan in otərah. Tol lanəha mətəu-inu itəmah nəkoteruh əmə e nəua nɨgi məmə nɨgi in təuvɨr uə nɨgi in tərah.
23595	MAT 12:37	Tol lanəha, in otakil rəfin nəghatiən pɨsɨn mɨn rəhatəmah, məmə itəmah nətəm nəkotəhruahru uə nətəm nəkotərah.”
23596	MAT 12:38	Kəni nəgətun mɨn nəuvein rəha Lou mɨne Farəsi mɨn kəmotəni=pən kəm in məmə, “Iəgətun. Iəkotolkeikei məmə iəkoteruh nəmtətiən kəti iətəm tapɨspɨs ik onəkol.”
23597	MAT 12:39	Mətəu təməni=pən kəm lah məmə, “Itəmah nətəmimi rəueiu mɨne, nəkotərah, nəmotəpəh rəhatəmah nəhatətəiən e Uhgɨn, təhmen e pətan kəti tətəpəh rəhan iərman mətɨtəu=pən suah pɨsɨn. Kəni rəueiu nəkotolkeikei məmə iəkol nəmtətiən kəti iətəm otəgətun məmə iəmsɨpən e Uhgɨn. Mətəu Uhgɨn otəfɨnə əmə nəmtətiən kətiəh əmə, kəni inəha nəmtətiən rəha iəni əha Jonə.
23599	MAT 12:41	“E nian əha iətəm Uhgɨn otakil nətəmimi rəfin, kəni nətəm Ninivə aupən, ilah okotəhtul motəni pətɨgəm məmə itəmah nəuanɨləuɨs rəha Isrel nəkotərah. Okotəhrun nəniən lanəha mətəu-inu nian ilah kəmotətəu nəghatiən rəha iəni əha Jonə, ilah kəmotəuhlin rəhalah nətəlɨgiən e rəhalah noliən tərah mɨn. Kəni oteruh-to, iətəmi kəti iətəm ilɨs tapirəkɨs Jonə tɨnuva, mətəu itəmah nəsotəuhliniən rəhatəmah nətəlɨgiən e rəhatəmah noliən tərah mɨn.
23601	MAT 12:43	“Nian narmɨn tərah tiet e iətəmimi, kəni in otuvən maliuək mətan əpəha ikɨn nɨgi mɨne nian mɨtə tɨkə ikɨn, kəni nəhu tɨkə ikɨn, mətəsal ikɨn otatɨg məmeig ikɨn, mətəu təsehiən.
23602	MAT 12:44	Kəni təni aru əmə kəm in məmə, ‘Iəkɨtəlɨg=pən e rəhak nimə iətəm iəmsɨpən ikɨn.’ Kəni nian tuva meruh nimə, iətəmimi tɨkə ikɨn, kəni kəmafəl, kəni kəməlɨn vivi natimnati.
23603	MAT 12:45	Kəni tuvən mit narmɨn tərah səpɨn mɨn u kotərah pɨk motapirəkɨs in, kəni məhuvən imə motatɨg. Kəni natɨgiən rəha iətəmi əha rəueiu tərah pɨk tapirəkɨs rəhan natɨgiən iətəm aupən. Kəni kotəhmen əmə e təmah nətəm nəkotərah nətəm nəutatɨg rəueiu.”
23605	MAT 12:47	Kəni iətəmimi kəti təməni=pən kəm Iesu məmə, “Rəham mamə mɨne piam mɨn əpəha ihluə kəutəhtul. Ilah kotolkeikei məmə okotəghati kəm ik.”
23606	MAT 12:48	Kəni Iesu təməni=pən kəm iətəmi təməni pətɨgəm məmə, “?Pəh u rəhak mamə, kəni pəh u piak mɨn?”
23607	MAT 12:49	Kəni muahru=pən e nəhlmɨn məgətun=pən rəhan nətəmimi, kəni məni məmə, “!Inu rəhak mamə mɨne piak mɨn!
23608	MAT 12:50	Iatəni lanəha lan mətəu-inu pəh u tatol nəuia rəhak Tatə əpəha ilɨs e negəu e neai, in piak, mɨne nəuvɨnɨk, mɨne rəhak mamə.”
23611	MAT 13:3	Kəni in təməni=pən natimnati mɨn tepət kəm lah e nəghatiən əuhlin mɨn. Təməni məmə, “Iətəmimi kəti təmuvən məmə otearəgrəg nɨkɨtɨ wit rəhan əpəha e rəhan nasumiən.
23617	MAT 13:9	Itəmah rəfin matəlgɨtəmah tatɨg, otətəlɨg vivi, kəni motəhrun nəghatiən mɨn u.”
23618	MAT 13:10	Kəni nətəmimi rəha Iesu kəməhuva motətapuəh ohni məmə, “?Təhro nətəghati kəm nətəmimi e nəghatiən əuhlin mɨn?”
23619	MAT 13:11	Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Iətəni lanəha mətəu-inu itəmah u, Uhgɨn təmerəh e suaru o təmah məmə itəmah onəkotəhrun nəghatiən oneuən mɨn rəha Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn. Mətəu ilah, Uhgɨn təməserəhiən e suaru lanu o lah.
23622	MAT 13:14	Nəmiəgəhiən rəhalah tatol nəghatiən rəha iəni Aiseə tətuva matol nɨpəhriəniən lan. In təməni məmə, ‘Okautətəu, mautətəu, mautətəu, mətəu ko kəsotəhruniən. Kəni okauteruh, mauteruh, mauteruh, mətəu ko kəsotəhruniən nian kəti.