23233	MAT 1:20	Jach mero huan pensar, iday, jun ta repente huaychini. Yila juntiro jun yangel ja Cajualtiqui. Jac aljuc yabi: ―Q'uelahuil José, ja huena ni ja yintila ja rey Davidi. Mix cham ac'ujol. Mi lom xa huala que mi oja huii ja hua cheum María. Ja jastal ayi, ja' ni sbaj ja Espíritu Santo.
23236	MAT 1:23	Q'uelahuile, jun soltera oj ni tucbuca. Oj sman jun yal alatz, querem nia. Oj bi aajuc sbiiluc Emanuel. Jach ni yala ja aluman‑Diosi. Jaxa biilal jau Emanuel, ay ni sbeja ‑ mi ni cualquiera biilaluc. Ja' ni bi huax yala que ti ni bi ay jmoctic ja Diosi.
23240	MAT 2:2	Ti sobohue yabalila: ―Ala cabticon, ¿baya sbejlal ja snaj ja sreyil ja israeleño jumasa, ja yal ch'in queremi? Ja ba lado huax el q'uen ja c'ac'u ja ba jlugarticoni, ti quilaticon ja sc'anali, jayuj jacticon ba oj caaticon yi ja smajtani porque mi cualquiera alatzuc, xchi ja matic jel vivo.
23242	MAT 2:4	Ti stzomo sbaj spetzanil ja nihuac spagre ja israeleño jumasa soc ja ma' huas sea ja smandar ja Moisesi. Jaxa rey Herodesi, ti sobo leca: ―Alahuic cabi, ¿ba bi oj manxuc ja Cristoi? xchi ja reyi.
23243	MAT 2:5	―Ti ba Belén, como jach ni stz'ijbunej ja aluman‑Diosi. Ata huabil ja jas huax yala ja suun tac:
23244	MAT 2:6	Q'uelahuilex ja huenlex ja janec' ti ayex ba Belén sbaj lugar Judá, mi lom xa hualahuex ta jel ch'in ja hua chonabilexi, jaxa ba otro chonab ja Judá, mas jel tzatz ja mandari. Porque ja ba hua chonabilexi oj to ni ajyuc june ja ma' jel ni tzatz oj ajyuqui, jaxa yeni, oj ni stalna ec' ja quisraeleño jumasa, xchi ja Diosi. Jach ni tz'ijbanubal ja ba suun ja aluman‑Dios, xchi ja spagreil ja israeleño jumasa soc ja ma' huas seahue ja smandar ja Moisesi.
23246	MAT 2:8	Ti xa seca ja ba Beleni: ―Cax leanic ja yal querem jahui, pero leanic lec. Cuando huaxa taahuexi, tix jac ahualex caba, jaxa queni oj cho huajcon. Oj ni cho huajcon ja queni ba oj caa yi ja smajtani porque sbej ni, como rey ni ja yena, xchi ja rey Herodesi.
23251	MAT 2:13	Cuando elye ja ba Belén ja huinique jahui, ti cho suaychin ja José. Sea sbaj yi jun yangel ja Cajualtiqui. Yala: ―José, nutza baj, q'uean. Iaj huego ja alatzi soc ja snani. Caaxic. Ti oj huajanic ba Egipto. Ti ni oj ajyanic ja tihua masan to oj cho cala huab otro vuelta porque ja rey Herodesi huas sc'ana oj slee ja yal queremi ba oj xch'ay snaajel, xchi ja angeli.
23253	MAT 2:15	Ti ajyiye t'usan tiempo ja tihui, masan to cham ja rey Herodesi, como jach ni yala ja Cajualtiqui ja yora yiaj majan ja sti ja yaluman ja najatei: Ja' ni ba lugar Egipto ba cal yab oj sip can ja cunini, xchi ja aluman‑Dios jahui.
23255	MAT 2:17	Ja jastal sc'ulan ja rey Herodesi, c'ot ni smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios Jeremías ja najatei. Jach ni yala jastal ita:
23257	MAT 2:19	Cuando cham ta ja rey Herodesi, jun yangel ja Cajualtiqui ti cho sea sbaj yi ja Josei. Cho suaychin cuando ti to aye ba Egipto. Alji yab ja ba suayichi: ―Q'uean José. Iaj ja yal queremi soc ja snani. Oj xa ni cumxanic ja ba hua lugar Israeli. Ja matic huas sc'ana oj xch'ay snaajeli, cham ta, x'utji ja José.
23261	MAT 2:23	Jayuj ti huajye ba Galilea. Ti ajyiye ba jun chonab sbiil Nazaret. Jach ni c'ot smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios ja najatei, que oj ni aljuc sbaj ja Jesús que nazareño nia.
23263	MAT 3:2	Ti huax yala ja jastal iti: ―Aa xa ni suchuc ja hua c'ujolexa porque jel xa mojan ba oja huil soc ja hua satex ja ma' oj sc'ulucotic mandari porque ja yeni, ti ni coel jan ja ba satq'uinali, xchi ja Juan ja huas sloilta ja yabal ja Diosi.
23264	MAT 3:3	Ja Juan jahui, yena ni ja ma' taaji ti' yuj ja aluman‑Dios Isaiasi. Jach ni yalunej can ja jastal iti: Oj to ajyuc jun ma' tzatz lec oj c'umanuc ja ba ch'ayan lugari: ―Ja jastal huaxa c'ulanex ja cuando huax jac ja ma' ay yateli, huaxa jamahuex ja sbej nihuan lec, jach huas sc'ana oj ajyuc ja hua c'ujolexi ja cuando huax jac ja Cajualtiqui. Jach bi oj chiuc ja huinic jahui. Y meran nia, ja jastal stz'ijba can ja aluman‑Diosi, jach ni yala ja Juana.
23268	MAT 3:7	Jach ni ja fariseo jumasa soc ja saduceo jumasa, cho huajye ja yenlei. Jach sbiile yuj ja sreligionei. Jitzan cho huajye ja yenlei. Huas sc'ana oj ni yie ja' ja yenle chomajquili. Pero ja Juani ti yalaa: ―Ja huenlexi, ja' amojex ja chante it huax elye ajnel ja cuando huax jac ja tziq'uinali. ¿Huan ma xa hualahuex ta oj elanic libre yuj ja huaxa pacahuex ajneli? ¡Majlayic, ti oja huilex ta tajnel ja scastigo ja Diosi!
23269	MAT 3:8	¡Tojbes abajic! Ta meran seguro xa ayexi, ta meran huan xax ilxi que suchi ta ja hua c'ujolexi,
23270	MAT 3:9	Mi jauc ja huenlex ta mismo oj eluc ja hua tiexi: ―Ja' Abraham ja quintilticon ja quenticoni, ja' oj chianiqui. Huax cala huabyex, ja Diosi ta huan c'a sc'ana, oj ya pax yintilil ja Abraham ja ton jumasa iti.
23275	MAT 3:14	Pero ja Juani mi sc'ana oj ya yii ja'. Ti yalaa: ―¿Jasyujil oj ca huii ja'? Huen oj hua quii ja' mi huen oj ca huii ja', xchi ja Juani.
23276	MAT 3:15	Ti yala ja Jesusi: ―Meran nia, pero ja huego, acta cani. Sbej ni jach oj c'ultic ba oj ni c'uuctic ja jas huax yala ja Dios que lec nia, xchi ja Jesusi. Soc ja jahui, sc'uan ni ja Juana.
23278	MAT 3:17	Ti abji ja sc'umal ja mero Dios Tatal ja ba satq'uinali: ―Ja iti, ja' ni ja cunina, xchi. Jel yaj huax cabi. Jel ni gusto huax quilaa. Jach yala ja Dios Tatal ja ora jahui.
23281	MAT 4:3	Ti jac ja tan diablo. Jac sc'ul probar ja Jesusi. Ti yalaa: ―Como huena ni yunin Diosaa, a pax quitic huego panil ja ton iti, x'utji ja Jesusi.
23282	MAT 4:4	Ti yala ja Jesusi: ―Q'uelahuile, mi quechanuc ja huaelal huax yaa sac'anil ja cristiano, ja' ni spetzanil ja jas huax el ja ba sti ja Diosi. ¿Mi ma jach tz'ijbanubal ja ba yabal ja Dios ba? xchi ja Jesusi.
23284	MAT 4:6	Jaxa diablo ti yalaa: ―Como huena ni yunin Diosaa, jipa quitic co abaj. Jach ni huax yala ja yabal ja Dios tac: Ja Diosi oj ni sc'ul mandar ja yangel ba oj scoltaya. Oj bi xchecha eq'ue ba mi oj c'ochuc ahuoc ja toni. ¿Mi ma jach ni huax yala ba? xchi ja diablo.
23285	MAT 4:7	―Eso sí, pero huan nix cho yala que moc ni lom q'uiq'uinal oja c'ul probar ja hua Huajual Diosi, xchi ja Jesusi.
23287	MAT 4:9	Ti yala ja diablo: ―Q'uelahuil, spetzanil ja lugar iti oj caa hui pero siquiera oj coan mec'an ja ba sti jsati, xchi ja diablo.
23288	MAT 4:10	―¡Elan ja ba jtz'eel Satanás! xchi ja Jesusi. Ja hua Huajual Diosi, yena ni oj coan mec'an ja ba sti sati. Ja yeni, ja' ni oja huaa c'ujola. Jach ni huax yala ja yabal ja Diosi, xchi ja Jesusi.
23292	MAT 4:14	Jach ni yala can ja aluman‑Dios Isaiasi. Najate lec yala jachuc:
23295	MAT 4:17	Ja yora huaj ja ba Capernaum ja Jesusi, ti q'ue stul ja sloiltajel ja yabal ja Diosi: ―Aa xa suchuc ja hua c'ujolexi, xchi. Ora xa ni oja huaa bajex soc ja ma' tey ba satq'uinali, xchi.
23296	MAT 4:18	Jun c'ac'u ja Jesusi ti huan bejyel ec' ja ba sti ja' ba Galilea. Ti yila chab huinica. Yermano ni sbaje ja huinique jahui. Ja juni, Simón ‑ huax cho alji sbaj Pedro ‑ jaxa yijtz'ini, Andrés. Huane sipjel co ja yenubei ja ba yoj jai. Yamachaye nia.
23297	MAT 4:19	Ti yala ja Jesusi: ―Laic xa jmoc. Meran, ja' huajel ac'ujolex syamjel ja chayi, pero ja yaani, ja' oja huaa c'ujolex sleejel jan ja cristiano ba oj cho jac jmoc ja yenlei, xchi ja Jesusi.
23306	MAT 5:3	―Jel lec huax ec' yujile ja matic huas snaa que jel ajul ja sbaje ja ba sti sat ja Diosi. Ja yenlei ti xa ni aye ba sc'ab ja Dios ba satq'uinali.
23315	MAT 5:12	Aahuic yi stz'acatal ja Diosi. Ajyanic gusto porque jel tzamal ja hua majtanex tey ba satq'uinali. Jach ni yiaje huocol ja aluman‑Dios ja najatei.
23318	MAT 5:15	Ila jun lámpara. Cuando huan ajlel, mi ni sbejuc oj nujxuc soc jun cajón. ¿Mi ma tiuc huax aaji culan ja ba jun mesa ba? Ja jastal jahui, spetzanil ja matic tey ba yoj naitzi, huan nix yila q'uinala.
23320	MAT 5:17	Mi lom xa hualahuex ta jacyon ba oj ch'ay ja smandar ja Moisesi soc ja jas yala ja aluman‑Dios jumasa. Mi jacyon ba oj ch'aye. Jac jea huilex jas mero sbej ja mandar jumasa jahui.
23324	MAT 5:21	Ja huabunejex ja jas alji yab ja ma' ec' pax ta huujilexi: ―Mi la milhuani. Oj c'a milhuanan, oj ni yaa hui castigo ja jueza, x'utjiye bi.
23325	MAT 5:22	Pero ja queni huax cala huabyex, ta ay c'a ma' coraja huax yila ja yermano, ay modo jastal oj c'ulajuc castigara. ―Lajan soc ja tz'iilel ja jau yen, huan c'ax yutaj ja yermano, ja ma' jach ni huax c'umani, ay modo jastal oj c'ulajuc castigar yuj ja juez mas nihuani. Jaxa ma' huax yal yab ja yermano: ―Ja hueni, lajana soc ja sat tz'ii, jach c'a huas sc'ulan, pues a yaa scuidado. Ay modo oj jecjuc ja ba yoj sc'ajc'al ja inpierno soc ja jastal huax c'umani.
23330	MAT 5:27	Ja huabunejex ja jas alji ja najatei: ―Moc lomuc alee otro acheum. Moc lomuc alee otro atatam. Jach ni alubal ahuabyexa.
23334	MAT 5:31	Alubal nia: ―Ja ma' huas sipa can ja xcheumi, oj ni yaa yi jun juuna.
23336	MAT 5:33	Ja huabunejex ja jas alji yabye ja ma' ec' pax ta huujilexi: ―Ta huan c'a xa taa ti' ja Diosi ‑ xila Dios, meran la chi ‑ entonces mi lom xa lea mentira. Ta huan c'a xa taa ti' ja sbiil ja Diosi, t'ilan ni oja hual ja smeranila.
23339	MAT 5:36	―Anima huax c'utzji ja j'olomi, meran nia, la chiyex. Iday, mi sbejuc huaxa huala jachuqui. Pues Dios huas snaa ta oj eluc ja hua olomi. Mi jas huaxa naa ja hueni.
23341	MAT 5:38	Cho huabunejex que alji ni yab ja cristiano ja najatei: ―Ta ay c'a jun amoj huas stupu hui june ja hua sati, jach ni ja yen, oj cho tupjuc yi june ja sati. Huan c'ax ya el jun ahuej, jach ni ja yen, oj cho aaji eluc june ja yeji.
23346	MAT 5:43	Ja huabunejex ja jastal alubal ja najatei: ―Yaj xa huab ja hua moji, pero ta ay c'a ma' huax yilahua condra, jachuc ja huen, cho acta cani.
23350	MAT 5:47	Ta quechan c'a ja hua huamigo huaxa huaa yi Diosi, ¿jasunc'a huaxa c'ulanex mas lequi? Hasta ja ma' mi sc'uan ja Diosi, huan nix yaa yi Dios ja yamigo jumasa.
23360	MAT 6:9	Oj cala huabyex jastal oja c'umuquex ja Diosi: Jtaticon Dios ti aya ba satq'uinali, ja hua biili, mi cualquierauc ‑ jel nihuan juntiro.
23377	MAT 6:26	Q'uelahuil ja yalchan jumasa. Mi jas huas stz'unuhue soc mi ni huax jach'ulaniye, mi ni ba huas snolo ja suaelei, iday, jaxa hua Tatex ja ba satq'uinali, yen huax yaa yi ja suaeli. Iday, yalchane, ¡jauc to ma huenlexi!
23378	MAT 6:27	¿Huan ama xa hualahuex que oj ajyan jitzan tiempo ja ba luumi yuj ja chamc'ujol xta ayexi?
23379	MAT 6:28	Jach ni ja hua c'uexi, ¿yuj ama ti oja taex yuj ja chamc'ujoli? Q'uelahuil ja yal nichim ba huitzi. Mix atjiye. Mix ch'alniye.
23381	MAT 6:30	Jaxa nichim ba huitzi, ja huego yaax, jaxa jecheli huax ch'ac c'ac', pero anima, jel tzamal ja yelahuil huas sc'ulan ja Diosi. ¡Jauc to ma huenlex mi oj ni sc'uutesexa! Pero ja huenlexi, jel huocol huaxa c'uanex.
23382	MAT 6:31	―¿Jasunc'a oj cabtiqui? ¿Jastal oj taa ja jc'uutiqui? la chiyex. ¡Ch'abananic soc ja hua pensarexi! Actayic can t'usan ja abc'ujoli.
23388	MAT 7:3	¿Jas lom huaxa q'uela ja stz'iilelal ja sat ja hua huermano pero mas to jel nihuan tey ba hua baj ja hueni, iday, mi ni huaxa huaa yi casoa?
23389	MAT 7:4	―Majla, oj ca eluc ahui ja stz'iilelal ja hua sati. Jach huaxa hual yab ja hua huermano. Pero hua baj ja hueni, ¡mi ni icben sbej jastal aya! ¿Jastal modo oja hual yab jachuc ja hua huermano?
23394	MAT 7:9	¿Machunc'a junuc ja huenlexi ja hua huuninexi, ta huan c'a sc'ana huilex jun pan, oj ma huaex yi jun ton ba?
23395	MAT 7:10	Ma huas sc'ana huilex jun chay, ¿oj ma huaahuex yi jun mal chan ba?
23396	MAT 7:11	Ja huenlexi, eso sí, maloex nia pero iday, huan ni xa huaahuex yi ba lec ja smajtan ja hua huuntiquilexi. ¡Jauc to ma ja hua Tatex ja ma' tey ba satq'uinali! Puro ni lequil majtan oj yaa yi ja matic huas sc'ana.
23397	MAT 7:12	Q'uelahuil ja huenlexi, puro lec huaxa c'ana oj c'ulajuc ahuilex. Jachuc ja huenlexi, c'ulanic yi lec ja cristiano. Ja iti, ja' ni ja sbej ja sley ja Diosi, soc jach ni yala ja aluman‑Dios jumasa ba najatei.
23400	MAT 7:15	Aa cuidadoex soc ja ma' huas sea sbaj que aluman‑Dios bii. Ja yenlei huas sea jun smodo ba jel tzamal, jaxa sc'ujolei, huan xta huaatzhuunuc.
23406	MAT 7:21	Ja ma' tola vida huax yala: ―Cajual, Cajual, yuj ja huax yala jachuqui, ¿yuj ama yuj tola vida huax yala jachuqui ti xa ay soc ja smandar ja ma' tey ba satq'uinal ba? Quechan ja ma' huas sc'ulan ja jas huax yala ja jTat tey ba satq'uinali, oj ni ochuque ja tihui. Mi ni modo oj ochuc yuj ja jastic huan elel ja ba stii.
23407	MAT 7:22	Ja último c'ac'u jahui jel jitzan ja ma' oj yal cabi: ―Cajual, Cajual, pero jloiltaticon ja hua biil tac. Quechan jtaaticon ti' ja hua biili, jaxa pucuji yacta can ja cristiano. Jc'ulanticon jitzan milagro yuj ja hua biili. ¿Mi ma ahuila ba? oj chiuque.
23408	MAT 7:23	―Pero ja queni, mi ni nunca jnaa bajex, oj cute. Caaxic. Ja' huajel ac'ujolex ja maloili. Jach oj cal yabye ja quen ja c'ac'u jahui.
23416	MAT 8:2	Huaj to cho yil ja Jesusi, ti jac jun huinic malo ay. Huan c'ael ja sbacteli. Huaj tajuc sc'ab, ti yalaa: ―Cajual, ta jach c'a huaxa c'ana ja hueni, oj ni hua tojbucona, xchi.
23417	MAT 8:3	Jaxa Jesusi xija ja sc'abi. Syama ja huiniqui, ti yalaa: ―Huan nix c'anaa. Oj ni tojbana, xchi. Jaxa sc'aelal ja sbacteli, huego huego tojbi.
23418	MAT 8:4	Ti alji yab yuj ja Jesusi: ―Moc lomuc aloilta ja jastal tojbiya. Mas lec, caax. Cax jea baj yi ja pagre, ti xa huaa yi ja jas yala can ja Moisesi, cosaque oj ni naajuc que tojbiya taa, x'utji.
23420	MAT 8:6	Jac c'anjuc yi jitzan pavor: ―Cajual, ay quioj jun mozo ja ba jnaji. Pero jel huan huocol soc ja xchameli. Mi xax bob snic sbaj, xchi ja soldado.
23421	MAT 8:7	―Lec, oj huajcon. Oj ni huaj ca tojbuca, xchi ja Jesusi.
23422	MAT 8:8	Pero ja huiniqui ti yalaa: ―Cajual, jel q'uixhuel ja jbaj oj huaj abat ja jnaji. Malan soc oja hual cabi. Ja jahui, huan nix naa que oj ni tojbuc ja jmozo.
23424	MAT 8:10	Cuando yab ja Jesús ja jas yala ja huinic jahui, jel och juntiro ja spensari. Jaxa cristiano ja ma' jac nochan soqui, ti ch'ac yal yaba: ―Huax cala huabyex, pero meran, mi ni nunca jtaa ja ma' huas sc'uan ja jastal ja huinic iti, mi ni june ba Israel oj slaj ja yeni.
23427	MAT 8:13	Ja Jesusi ti yal yab ja sepeil ja soldado: ―Ja hueni, caax. Oj ni c'ulajuc ahui ja jas huaxa c'ana. Ja hua mozo tojbi, como hua c'uan, xyutaj. Jaxa mozo jahui, ja mismo ora jahui, tojbi nia.
23431	MAT 8:17	Jachuc, c'ot smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios Isaías ja najatei: Ja yeni, yena ni ja ma' el el yuj spetzanil ja jchameltiqui. Yuj ja yeni, yaa ni ch'ayuc ja jchameltiqui, xchi ja Isaiasi.
23433	MAT 8:19	Cuando oj xa huajuque, ti jac june ja ma' huas sea ja smandar ja Moisesi: ―Maestro, chican ba huala huaja, oj ni huajcon amoca, xchi.
23434	MAT 8:20	Jaxa Jesusi ti yalaa: ―Pero ja queni, mas lec ja jalahui. Ay sq'ueen. Soc ja yalchan huax jujpi ec' ba nalanchaani, ay soj. Ja queni coelon ni jan ja ba satq'uinali, pero mi ni ba oj ochcon baani, mey quioj, xchi.
23435	MAT 8:21	Ay to otro jun huinic huan snebjel ja jas huax yala ja Jesusi. Ti yala ja yeni: ―Cajual, cuando huax cham ja jtati, ti oj jacon amoca, xchi.
23436	MAT 8:22	―Ja hua tati, oj ni mucjuc yuj ja ma' mi ni cuenta ayuc soc ja Diosi, jaxa hueni, la xa jmoc, xchi ja Jesusi.
23439	MAT 8:25	Jaxa smoj jumasa ja Jesusi ti huajyea. Huaj syujquese ja Jesusi: ―Cajual, q'uean. Coltayoticon. Mi c'a, oj xa huajtic ja', xchiye xta.
23440	MAT 8:26	―¿Jasyuj jel huala xiuyexi? ¿Mi ma huaxa c'uanex ba? xchi ja Jesusi. Ti xa q'uea. Yal yab ja iq'ui que oj lamxuc, jach ni ja jai, yal yab que oj lamxuc. Xlamami huaji.
23441	MAT 8:27	Jaxa huiniquei, jel och ja spensarei: ―¿Jas huiniquil ja iti? Hasta ic' huax ya lamxuc, jach ni ja jai, huax ya lamxuc, xchiye.
23443	MAT 8:29	Ti ahuaniyea: ―Ja huena ni ja yunina Dios tac y ¡jastal aya jmocticon ja huen ba! ¿Yuja huocheloticon ba? ¿Jaquela ma ba oja huixtalaucoticon ba? Iday, mi to coraucticon tac, xchiye.
23445	MAT 8:31	Pero ja pucuj jumasa, ti c'anji yi jitzan stz'acatal ja Jesusi: ―Ta huan c'a xa nutzuhuoticon, c'ulan quiticon pavor. Aa quiticon permiso ba oj ochcoticon ba scuerpoe ja chitam jumasa, xchiye.
23446	MAT 8:32	―Pues ochanic, x'utjiye yuj ja Jesusi. Ja pucuj jumasa ti yaahue can ja huinique jahui, ti huaj ochuque ja ba scuerpo ja chitam jumasa jahui. Jaxa chitami, lom xta xbalali ch'ac couque ja ba huitzi. Ti ch'ac couque ba yoj ja'. Ti ch'ac siq'ue ja'.
23450	MAT 9:2	Huaj to yile, ti iiji jan yi jun huinic, q'uechubal soc xch'ajtilteil. Tulido ay ja yoc sc'abi. Jaxa Jesusi yila que huax c'uaji lec, ti yal yab ja ma' tulido ayi: ―Hijito, mix cham ac'ujol, ja hua muli, tupel xa, xchi ja Jesusi.
23451	MAT 9:3	Pero tey chaboxe ja ma' huas sea ja smandar ja Moisesi. Quechan ta yenle huax yaltalaan sbaje: ―Ja jas huan yaljel ja tan huinic iti, ¡jel piero! ¡Huas sc'ulan sbaj jastal Dios tac! xchiye.
23452	MAT 9:4	Pero ja Jesusi huas snaa jastal ay ja sc'ujolei, jayuj ti yalaa: ―¿Jaxa yuj ja toj malo huan sc'ulajel pensar ja hua c'ujolexi?
23453	MAT 9:5	¿Jasunc'a huaxa c'anahuex oj cal ba? ¿Q'uean huego, oj ma cut ba? ¿Ja' ma gustoex jach oj cal ba, soc ja huax cala, ja hua muli, tupel xa?
23454	MAT 9:6	Porque ja queni, ti coelon jan ja ba satq'uinali. Ja' catel ayon ja ba luumi que oj ni jc'ul perdonar ja mulali. Pero ba oja c'uuc ja huenlexi, que yuj ni ac'ubal catela, oj ni ca tojbuc ja huinic ita. Ti yal yab ja huinic ja ma' tulido ayi que oj q'ueuc. ―Iaj ja hua huaynubi, cax xa ja ba hua naji, xyutaj ja huiniqui.
23457	MAT 9:9	Ja Jesusi ti xa el ja tihui. Ti ec' ja ba oficina ja ba huas tzomxi ja contribucioni. Jaxa tihui, quena ni huanon ni atela ‑ Mateo jbiil. Yajni yilahuon ja Cajualtic Jesusi, ti yala caba: ―Mateo, ¿mi ma xa c'ana jacan jmoc ba? xyutajon. Ti xa q'ueyon tec'an huegoa. Huajyon soc ja yeni.
23458	MAT 9:10	Jun c'ac'u ja Jesusi ti huaj huauc ja ba jnaji. Ti smoj ja snebuman jumasa. Cho tey jitzan ja jmoj atel ajyi ja ba colecturía, cho tey jitzan otro cristiano. Iday, ja tantic fariseo yalahue que jel bi mulanumoticon como ti bi huane huael jmocticon lajana. Como ti huas sq'uelahuoticon ja tantic fariseo, ti yalahue yab ja snebuman ja Cajualtic Jesusi: ―¿Jas sbej ja jun ta sec' huan huael ja hua maestroexi soc ja tantic colector jumasa soc ja tantic mulanum jumasa? xchiye xta.
23460	MAT 9:12	Cuando yab ja Jesús ja iti, ti yalaa: ―Ja matic lec ayi, mi huas slea ja doctor pero ja matic malo ayi, huane sleejel ja sdoctorei.
23461	MAT 9:13	A jac ac'ujolex ja jas huax yala ja spalabra ja. Diosi: Ja queni huax c'ana oj talna syaujulal ja cristiano. Mi jauc huala ocyon yuj oja mil jun chante ba oja huaa ba sti jsati. ¿Mi ma jach ni huax yala ja Dios ba? Ja queni mi jaquelucon ba oj lee ja ma' huas stoyo sbaj que jel toji. Jaquelon ba oj lee ja mulanum jumasa ba oj yaa can jun lado ja smulei. Jach alji yab ja tantic fariseo yuj ja Jesús ja ora jahui.
23462	MAT 9:14	Entonces ti jac ja snebuman ja Juan it huax yaa bautismo. Ti jac jobjuc yi ja Jesusi: ―¿Jastal ay ba? Ja quenticoni soc ja fariseo, tola vida huan nix como ja juaelticona, pero ja hua nebuman ja hueni, mi ni t'usan huas scomo ja suaelei, xyutaje ja Jesusi.
23463	MAT 9:15	Ti sutu jan ja Jesús chomajquila: ―Pero ¿jasyuj oj tecticon huaini? Pe gusto ayticon tac. Q'uelahuil jun ch'acabalanum. Ja yamigo ja nupanumi, mi ni modo oj ajyuque tristea, como ti ni tzomane soc ja nupanumi. Pero oj ni jacuc ja c'ac'u cuando oj ni ch'ay yujile ja nupanumi. Eso sí, ja c'ac'u jahui oj ni scom ja suaelea yuj oj ni but'uque yuj ja stristeilei, xchi ja Jesusi.
23464	MAT 9:16	Ja Jesusi ti cho yala otro palabra ba oj jac sc'ujole que yajc'achil nia ja jas haun seejel ja yen: ―Ba jun poco c'ual mas lec mix hua ochuquex smactonil ba yajc'achil porque ja c'uutz jahui, mi quechan oj sujbuc. Toj coleto ni oj huajuca.
23466	MAT 9:18	Jach huan yaljel cuando jac jun huinic. Ay yatel ba yiglesia ja judio jumasa. Jac staa yi sc'ab ja Jesusi. Ti yal yaba: ―Ay tat, cham ta ja cunin aq'uixi. C'ulan qui pavor, caax. Cax yama qui ja scuerpo ja cunini ba oj sac‑huuc, xchi ja huiniqui.
23469	MAT 9:21	Huan xta loil ja sc'ujol cuando mi to syama ja sc'u ja Jesusi: ―Siquiera oj bob jyam ja sc'ui, soc ja jahui oj ni tojbucona, xchi.
23470	MAT 9:22	Ja Jesusi ti sutu sbaj, ti sq'uelaa, ti yal yaba: ―Hija, mix cham ac'ujol. Yuj ja hua c'uani, tojbiya ta, x'utji ja ixuc jahui. Iday, huego huego ec' ja xchameli.
23472	MAT 9:24	Jaxa Jesusi ti yalaa: ―Caxic xa ba hua najex porque ja aq'uix iti, mi ni chameluca. Quechan huan huayel, xchi. Jaxa yenlei ti taquintzeeniyea.
23474	MAT 9:26	Yuj ja ya sac‑huuc ja aq'uix jahui, xpucuqui xta ec' ja yabalil ja ba lugar jumasa tihui.
23475	MAT 9:27	Jaxa Jesusi ti xa el ja ba lugar tihui. Ja cuando ti to ay ba nalan beji, ti cho jac nochjuc yuj chab huinic. Puro tupel ja satei. Huane xta ahuanel: ―Majla, ja huena ni yintila rey Davidi. Talna jyaalticon, xchiye.
23476	MAT 9:28	Pero ja Jesusi ti xa och ja ba jun naitz. Jaxa ma' tupel ja satei ti cho ochyea. Ti jobji yile yuj ja Jesusa: ―¿Huan ma xa hualahuex ta oj bob jc'uluc ja iti? ―¡Ba miyuca Cajual! xchi ja huiniquei.
23477	MAT 9:29	Ti yamji yile ja satea: ―Ja yaani oj xa huilex q'uinal, como ja c'uanonex ta, xchi ja Jesusi.
23478	MAT 9:30	Y meran nia, huego huego yilahue ni q'uinala. ―Q'uelahuilex, mi lom ma' xa hualex yab ja jastal tojbi ja hua satexi, x'utjiye. Pero cuando yala jastal iti, c'ac' ni ay ja sc'umala.
23481	MAT 9:33	Cuando ch'ac ta aaji el yi ja pucuji, ti xa jamxi ja stii. Iday, jaxa huinic jahui, mi xax c'umani ajyi. Jaxa jun nole cristiano jahui, jel juntiro och ja spensarei: ―Eso sí, israeleñootic nia, pero ba oj quiltic oj c'ulajuc quitic ja jastal ja it ja quentiqui, xchiye.
23482	MAT 9:34	Pero ja fariseo, tuc ja jas huax yalahue ja yenlei: ―Eso sí, huax ya el ja pucuji, pero mi yenuc yip, pero como ja' ni yip ja sepeil ja tantic pucuji, xchiye xta.
23485	MAT 9:37	Ti yal yab ja snebumani: ―Ja cristiano jumasa lajan soc jun alaj ba stiempo xa sachjeli, pero jasa, jel t'usan ja jach'ulumi.
23487	MAT 10:1	Ja Jesusi ti spaya jan ja lajchahue snebumani. Ti yala ja Jesusi: ―Ja huego oja c'uluquex mandar ja pucuj jumasa porque jel huax yixtalaane ja cristiano ja tantic pucuj jahui, xchi ja Jesusi. Cuando huax jac ja ma' ay xchameli, chican jas tiq'ue chamelil yioj, a tojbuquex, xchi.
23491	MAT 10:5	Ja Jesusi, cuando ch'ac see yi ja lajchahuanei, ti seca ba oj sloilta ja yabal ja Diosi: ―Moc lomuc ahualex yab ja ma' tuc raza ayi soc mi lom la huajyex ja ba xchonabil ja samariteño jumasa.
23494	MAT 10:8	A tojbuquex ja matic malo ayi, jaxa ma' cham ta, aahuic sac‑huuc, jaxa ma' huan c'ael ja sbactelei, aahuic tojbuc. C'ulanic mandar ja pucuji. Ja hua huipex iti, ac'ubal ni ahuilexa y mi amanunejuquex. Jayuj mi sbejuc oja c'uluquex cobrar ja huenlex chomajquili.
23501	MAT 10:15	Ja c'ac'u oj yae yi cuenta ja Diosi, ¡ay pobre ja yenlei! Ja suinquil ja Sodoma soc ja suinquil ja Gomorra, jel ni piero ja yenlea, pero mas to leque que yuj ja suinquil ja chonab jahui. Pero meran huax cala, mi loiluc.
23511	MAT 10:25	Pero ja ma' huan snebjel ja ateli, jel lec ta huas slaja svivoil ja smaestro. Jachuc jun mozo, jel lec ta oj cho bob ajyuc ajualalil. Pero ta huan c'ax alji sbaj inpierno ja ma' Ajualal ayi, ¡jauc to ma jun mozo mas to jel tzatz oj aljuc sbaj!
23516	MAT 10:30	¡Jauc to ma huenlexi! Hasta ja stzotzil ja hua olomexi, cuenta ay.
23517	MAT 10:31	Jayuj, mi lom la xiuyex. Yajtanubal to ni ja yal ch'in tz'unuli, ¡jauc to ma huenlexa!
23527	MAT 10:41	Ja ma' huas sc'ulan recibir jun aluman‑Dios yuj ja jecubal ni jan yuj ja Diosi, oj sc'ul recibir ja smajtan ja jastal oj sc'ul recibir jun aluman‑Dios. Jach ni, ta huax jac jun huinic ba toj, y huan c'a xa c'ulanex recibir, jun xta yabal ja hua majtanex oja c'uluquex recibir ja c'ac'u jahui.
23531	MAT 11:3	Huaj sob yi ta yena ni ja Cristo ja huane smajlajeli, ja' ni ja ma' tzaubal yuj ja Diosi, ―¿ma ay otro ma' oj majlaticon? xchiye.
23532	MAT 11:4	Ti yala ja Jesusi: ―Caaxic. Cax alahuic yab ja Juani ja jas huaxa huabyexi soc ja jas huaxa huilahuexi porque
23535	MAT 11:7	Ja secabanum ja Juani ti huajyea. Jaxa Jesusi ti och sloilta jastal ay ja Juani, como jel ja cristiano huane smaclajeli: ―Jaxa cuando huajyex ja ba ch'ayan lugari, ¿jasunc'a huaj ahuilexi? ¿Yuj ama huaj ahuilex jun huinic lajan soc ja aj huan xta cumtz'ijel yuj ja iq'ui?
23536	MAT 11:8	Entonces ¿jasunc'a ja huilahuexi? ¿Yuj ama huaj ahuilex jun huinic ba jel tzamal juntiro ja sc'ui? Iday, ¿mi ma quechanuc huax tax ja ba snaj ja rey ja jastal jau ba?
23537	MAT 11:9	¿Jastal lec huajyex ja tihui? ¿Yuj ama huaxa hualahuex que oja huilex junuc ja yaluman ja Diosi? Meran nia, ja huilahuex nia, pero mas to jel nihuan ja ma' ahuilahuexi.
23539	MAT 11:11	Mi ni june ja ma' ac'ubal yi yatel como jastal aaji yi ja Juani. Iday, jel ni nihuan ja yateli pero ay to jas mas jel nihuan que yuj ja yatel ac'ubal yii. Q'uelahuile ja jas huas sc'ulan ja Diosi. Huas staa jun cristiano ba jel ch'in juntiro huax ilji, ti huax yila como jastal yuntiquil. ¿Mi ma mas jel nihuanuc ja jau ba?
23541	MAT 11:13	Como najate ni alubal jachuca. Jach ni yalahue spetzanil ja aluman‑Diosi soc jach ni tz'ijbanubal ja ba sley ja Diosi. Jayuj cuando manxi ja Juani, c'ot ni smeranil spetzanil ja jas tz'ijbanubal sbaj ja yeni.
23542	MAT 11:14	Ja Diosi yala que ja' ni ja aluman‑Dios Elías oj sec jan ajyi, pero ta huan c'ax bob ac'uuquexi, yena nia ja Juan ja ma' jaqui. Cuando jac ja Juan jahui, ti ilxi ja smeranil ja jas yalunej ja Diosi.
23544	MAT 11:16	―¿Jasunc'a oj ca smojuc ja cristiano jumasa iti? Ja' mero smoje ja yal untiqui. Q'uelahuil ja yal untiqui, ta ay c'a chab c'ole huax yiaj sbaje tajnel nalan patio, yenle ta huax yautalaan sbaje:
23549	MAT 11:21	―¡Ay pobre ja huenlex ja matic suinquilex ja Corazini! Soc jach ni ja matic suinquilex ja Betsaida, ¡jel ajul abajex! Jach c'a c'ulaji ja milagro ja ba suinquil ja Tiro soc ja ba suinquil ja Sidoni, entonces ay xa tiempo suchi ja sc'ujolea. Jach c'a, ja' xa ni sc'ue ja huanhuocha soc huan xa ni saxa sbaje taana. Yatz'an xta ni tola vida ja yaltzile yuj ja smulei.
23551	MAT 11:23	Jaxa huenlex ja matic suinquilex ja Capernaumi, jel lom juntiro huaxa toya bajex. ¿Yuj ama huaxa hualahuex ta oj q'ueanic ja ba satq'uinali? ¡Ay pobre ja huenlexi! ¡Ti ni oj jipjanic ja yoj inpierno! Ta jach c'a c'ulaji ja milagro ja ba Sodoma ja jastal c'ulaji ja ba hua chonabilex ja huenlexi, pues mex ch'ay snaajel masan oraa.
23553	MAT 11:25	Ja mismo ora jahui, ja Jesusi ti yalaa: ―Ja huen Tatey, Ajualal aya ja ba satq'uinali soc jach ni ja ba luumi. Ja ma' vivo soc ja ma' jel huas snaahuei, mi jauc huaxa jea yi ja jastic iti. Tz'acatal, ja' huaxa jea yi ja matic ch'in huax yaa sbaj ahuii.
23556	MAT 11:28	Ja Jesusi ti yal yab ja cristiano: ―Ja huenlex ja matic cuchan ahuujilex jun montón ja mandar jumasa, cuchan ni ahuujilex tola vida ja hua cargaexi, yajtiquex xta, laic xa jmoc. Oj ni ca jijlanica.
23557	MAT 11:29	¿Mi ma xa c'anahuex oja huiex ja jmandar ja quen ba? ¡Jel oj liquicuc oj huajuc ja hua hualtzilexi! Nebahuic ja jastal ja queni, porque jel ja jas oj jea huilex, ti oja huilex que jel mansoon soc jel ja jpasensia.
23560	MAT 12:2	Iday, iljiye yuj ja fariseo jumasa. Ti huaj chonjuc yabalilea: ―Q'uelahuile Jesús, xchiye, ¿mi ma jauc ja c'ac'u jijlel ja huego ba? ¿Sbej ama jach huane ja hua nebuman ba? xchi ja fariseo.
23561	MAT 12:3	Ti yala ja Jesusi: ―Entonces mi ni t'un huaxa huabyex slugaril ja jas yala ja slibro ja Diosi. ¿Mi ma xa naahuex ja jas sc'ulan ja rey David ja najatei cuando och huain xyabi soc ja smoj jumasa?
23563	MAT 12:5	Pero q'uelahuilex ja pagre ja ba templo. T'ilan ni huas sc'ocohue ja sc'ac'uil ja jijleli, pero mi ni malouc ja jas huas sc'ulanei. ¿Mi ma jach tz'ijbanubal ja ba sley ja Dios ba?
23568	MAT 12:10	Huaj to yile, tey jun huinica. Jiman xa ec' ja sc'abi. Mi xa ni modo xbob ya q'ueuca. Pero ja fariseo jumasa ti yalahuea: ―Ja c'ac'u iti, ja' ni sbaj jijlel tac. ¿Yuj ama sbej oj hua tojbuc ja yaan c'ac'u ba? xchiye.
23569	MAT 12:11	Ti yala ja Jesusi: ―Jaxa huenlex ba, ta ay c'a huiojex jun chej, huan c'ax moc' ba yoj q'ueen, ja' c'a sc'ac'uil jijleli, ¿mi ma oj bob hua eluquex ba?
23570	MAT 12:12	Iday, jun chej, ¡jauc to ma ja huinic ita! Abyic t'un sbej ba. Ja sc'ac'uil jijleli sbej ni oj c'ulaxuc ja ba leca.
23571	MAT 12:13	Ti yal yab ja huinic jahui: ―A q'ueuc ja hua c'abi, xchi. Jaxa huiniqui ya q'ueuc ja sc'abi. Staa slugar como jastal ja otro jun sc'abi.
23572	MAT 12:14	Jaxa fariseo ti xa elyea. Och yii yabal sbaje: ―¿Jas oj c'ultic yi ja iti? ¡La xa jch'aytic el snaajel! xchiye xta.
23575	MAT 12:17	Jachuc, c'ot ni smeranil ja jas yala ja Dios ja ba slibro ja Isaías aluman‑Dios ja najatei. Jach yala jastal iti:
23581	MAT 12:23	Ja cristiano jumasa, ja matic ti aye ja tihui, jel och juntiro ja spensarei, ti yalahuea: ―Pero ja huinic iti, ¿jas huiniquila? ¿Mi ma jauc ja Cristo ja yintil ja rey David ba? xchiye. ―Miyuc, xchi ja tuqui.
23582	MAT 12:24	Jaxa fariseo, yajni yabye ja jastal jahui, ti yalahuea: ―Miyuc. Es, huan ni sc'ulan mandar ja pucuj yena, pero ja' ni yip ja tan Beelzebuji ja sepeil ja tantic pucuji, xchiye xta.
23583	MAT 12:25	Pero ja Jesusi huas snaa jastal huan xta huaatzhuunuc ja sc'ujolei, ti yalaa: ―C'ulanic t'un pensar. Ja ba jun lugar, ta huan c'ax yila sbaje condra ja suinquili, mi ni lec oj ajyuca. Jachuc ja suinquil ba jun chonab ma sea jun naitz, ta huan c'ax yila sbaje condra ja suinquili, ja jastal jahui, ja' ni mero somelala.
23584	MAT 12:26	Jaxa Satanás, ta yen ta c'a huas snutztalaan sbaje, ¿mi ma oj q'ueuc spleitoe ba? Jaxa ba huas sc'ulan mandari, oj ni jomuca.
23585	MAT 12:27	Ja queni, huaxa hualahuex que ja' quioj ja yip ja Beelzebú, jayuj huax bob jc'ul mandar ja tantic pucuji. Iday, ¿jaxa hua mojex ba? Ja yenlei huan bi sc'ulane mandar ja pucuji. ¿Ba huax yiaje ja yipe ja yenle ba? ¡Majlayic! Soc ja hua mojex jahui, mi libre ayuquex.
23596	MAT 12:38	Ti sac'a jan chaboxe ja ma' huas seahue ja smandar ja Moisesi soc chaboxe ja fariseo jumasa: ―Maestro, jea quiticon ta ay meran ja hua huip ba, cosaque ti oj naaticon que meran ni ja' Dios secahua cona.
23597	MAT 12:39	Ti yala ja Jesusi: ―Ja queni mi jaquelucon ba oj c'uuc yabal jun cristiano ja ma' huan xta huaatzhuunuc ja sc'ujol jmoqui. Ja jun nole ja huenlexi, ja' xta cahuan atiex oja huilex ja yip ja Diosi, pero mi ni jas oj jeejuc ahuilexa. Ja tiempo ti to ajyi ja Jonasi, eso sí, jeeji yi jun nihuan señaa,
23605	MAT 12:47	Ja Jesusi ti alji yaba: ―Q'uelahuile, ja hua nani soc ja huermano jumasa, ti aye ba fuera. Huas sc'ana oj sc'umuca, x'utji ja Jesusi.
23606	MAT 12:48	Ti yalaa: ―¿Jas bi la chi? ¿Machunc'a ja jnan ba? ¿Machunc'a ja quermano ba?
23611	MAT 13:3	Jaxa Jesusi ti och see yi ja cristiano, pero soc jun loil sea: ―Q'uelahuilex. Jun huinic huaj ba oj stic ja inati.
23618	MAT 13:10	Ti yala ja snebumani: ―Pero Cajual, ¿jasyuj quechan jun loil huaxa jea yi ja cristiano iti? xchiye.
23619	MAT 13:11	―Q'uelahuilex, ja huenlexi tzaubalex ba oja huabyex slugaril ja jastal jel tzamal cuando huas sc'ulan mandar ja yen ja ma' tey ba satq'uinali. Ja ajyi, ch'aban ti' abal ay ja iti. Eso sí, ja jas huax cala, mi ni clarouca, jayuj mi ni cualquierauc ja ma' oj yab slugarili.
23625	MAT 13:17	Pero meran huax cala. Q'uelahuil ja aluman‑Dios ba najatei. Jach ni jitzan ja ma' toj ni ayi, jel sgusto oj yile ja jas huanex yiljel ja huenlexi, pero mi ni yilahuea. Jel sgustoe oj yabye ja jas huanex yabjel ja huenlexi, pero mi ni yabyea.
23632	MAT 13:24	Ja Jesusi ti cho yala otro loila: ―Oj cala huabyex jun loil jastal ayex ja ili cuando ti xa mandar ayex yuj ja ma' tey ba satq'uinali. Lajan soc jun huinic huax huaj stz'un ja yalaji pero ja yintil ja yalaji, puro tzamal.
23635	MAT 13:27	Jaxa smozo ja ajualali ti jacyea. Jac yal yab ja yajualei: Cajual, ¿mi ma lequil inatuc ja huaa quiticon ba oj tz'unticon ja ba hua hualaji? ¿Pe jastal ay ba? Pe tey jun c'ul ba jel tuc tac, xchiye.
23636	MAT 13:28	―¡Seguro ja' jcondra jac yaa can ja c'ul iti! xchi ja ajualali. ―Entonces ¿jasunc'a huaxa c'ana oj c'ulticon yii? ¿Oj ma huaj jotzticon ja c'ul jau ba? xchi ja mozo jumasa.
23637	MAT 13:29	―Miyuc. Repente oja jotzex ja trigo cuando huanex sotzjel ja c'uli.
23639	MAT 13:31	Ti cho yala otro jun loil ja Jesusi: ―Q'uelahuil ja huenlexi, ja matic mandar xa ayex yuj ja ma' tey ba satq'uinali. T'usan oj q'ueanic pero oj jitzanbananic lec como jastal ja sbac' ja mostaza.
23641	MAT 13:33	Ja Jesusi ti cho yala otro jun loila: ―Q'uelahuil ja huenlexi, ja matic mandar xa ayex yuj ja ma' tey ba satq'uinali. T'usan oj q'ueanic pero oj jitzanbananic lec como jastal ja slevadurail ja pani. Jun c'ulapan huax yiaj t'usan altiro ja levadura, ti huax ya och socan soc oxe medida harina. Huaj to yile, ja yarina, pojxi ta lec. Q'ui ta, xchi ja Jesusi.
23643	MAT 13:35	Jachuc, c'ot ni smeranil ja jas yala ja aluman‑Dios ja najatei: Oj cala huabyex t'usan, pero oj ca slaj sbaj soc jun loil. Ja' oj cala huabyex ja jas nac'an musan to ay ajyi Masan cujlaji ja satq'uinali, mi ni huax chicnaji leca. Jachuc, c'ot ni smeranil ja jas yala ja aluman‑Diosi.
23644	MAT 13:36	Ja Jesusi ti spila sbaj soc ja cristiano. Ti och ba jun naitz, jaxa snebumani ti jac jobjuc yia: ―Ala cabticon ba, ¿jas sbej ja loil it huaxa huala cabticon ja c'ul it q'ui ba yoj yalajil ja trigo? xchiye.
23645	MAT 13:37	Ti yala ja Jesusi: ―Ja ma' huas stz'unu ja lequil inati, quena nia, como ti ni coelon jan ja ba satq'uinali.
23652	MAT 13:44	Ja Jesusi, otro vuelta yala jun loil: ―Huan ni xa naahuex mey otro mas tzamal yuj ja jastal mandar xa ni ayex yuj ja ma' tey ba satq'uinali. Ja jastal iti, lajanex soc jun huinic it staa jun cosa ba jitzan lec ja svale, ti huaj smuc cana. Jel gustoaxi juntiro, jayuj huaj xchon can spetzanil ja jas yioji siquiera ba oj sman ja pedazo luum ja ba smucu cani.
23653	MAT 13:45	―Meran nia. Jel lec juntiro ja ti xa mandar ayex yuj ja ma' tey ba satq'uinali. Lajanex soc jun comerciante ja ma' ja' snegocio ja xchonjel ja ujal ba jel ja stz'acoli.
23655	MAT 13:47	―Jachuc ja huenlex ja matic meran mandar xa ni ayex yuj ja ma' tey ba satq'uinali. Pero ay ma' mi ni jachucuc aya. Q'uelahuil jun enub ba huax yamxi ja chayi. Huax jipxi ba yoj ja', ti huax och ja chayi, tuctuquil tiq'ueil.
23659	MAT 13:51	―¿Ja huabyex ama sbej spetzanil ja loil iti? ―Cabticon, xchi ja snebuman jumasa.
23660	MAT 13:52	Ti yala ja Jesusi: ―Q'uelahuil jun ajualal. Ja ba yoj snaji ay ba yajc'achil ja sastic sbaji, cho ay ba poco. Huax maconi yujil spetzanil, sea yajch'achil, sea poco. Jachuc, ja ma' huas sea sbaj soc ja smoji jastal oj yaa sbaje ba sc'ab ja Dios tey ba satq'uinali. Ja jas huas snaa, sea najate yilunej, ma yajc'achil, oj ni maconuc spetzanila.
23662	MAT 13:54	Ti huaj ja ba mero xchonabili. Ti och ja ba yiglesia ja judio ja tihui ba oj see yi ja cristiano. Pero ja cristiano, jom juntiro ja s'olomei. Ti yalahuea: ―¿Jastal ay ja iti? ¿Ba yiaj ja svivoili? ¿Ba yiaj ja yip ba? ¡Pe huax bob sc'ul milagro tac!
23663	MAT 13:55	Pero ¡ja' yunin ja tan carpintero tac! jaxa snani, ¡ja' ni ja men María! Jaxa yermano, ja' ni ja tan Santiago soc ja tan José soc ja tan Simón soc ja tan Judasi.
23664	MAT 13:56	Jaxa yermana ixuque ba, ¿mi ma teyuque il ba? ¿Ma' aaji sneb yuj ja jas huax bob sc'uluqui? xchiye ja suinquil ja xchonabil ja Jesusi.
23665	MAT 13:57	Malan soc ja loil jahui, juntiro boboaxiye, jayuj ja cristiano mi mero sgustouque. Ti yala ja Jesusi: ―Pe jach ni ja aluman‑Dios jumasa tac. Jel gusto iljiye ja ba otro lugari pero ja ba mero xchonabilei, soc ja ba yoj snajei, jel ch'in iljiye, xchi ja Jesusi.
23668	MAT 14:2	Ti yal yab ja smozo jumasaa: ―Ja huinic jahui, seguro ja' tan Juan it ma' huax yaa bautismo ajyi. Eso sí, cham ta nia pero seguro sacui ta ja huego, jayuj huax bob sc'ul milagro, xchi ja reyi.
23669	MAT 14:3	Como ja rey Herodesi, ay ni smula yuj ja slea smul soc ja ixuc Herodíasi ja xcheum ja yijtz'in Felipe. Jaxa Juani ti yalaa: ―Pero ja ixuc jahui, mi sbejuc ja jastal aya soqui, x'utji ja rey Herodesi. Yajni alji yab claro jastal ay soc ja ixuc jahui, ti syama ja Juani. Aaji och preso. Mochji can soc jun cadena pero ja' ta ni smulan yuj ja yala ja smul soc ja ixuc jau Herodíasi.
23671	MAT 14:5	Jaxa rey Herodesi yala que oj xch'ay snaajel pero huax xiu yuj ja cristiano porque huax yalahue que aluman‑Dios bi ja Juani.
23673	MAT 14:7	―Xila Dios, oj ni caa yi ja jas huas sc'ana quii, xchi ja reyi.
23674	MAT 14:8	Jaxa aq'uixi ti huaj sc'an sc'ujol ja men snani. Ti yala ja snani: ―Pues c'ana yi a sec jan ba jun plato ja s'olom ja tan Juan it huax yaa bautismo, xchi ja snan Herodíasi.
23676	MAT 14:10	Jayuj ti seca suinquili: ―Caxic ni. Cax c'utzuhuic jan ja s'olom ja tan Juan it tey ba preso, xchi.
23681	MAT 14:15	Cuando mojan oj xa mucxuc ja c'ac'u, ti jac ja snebumani. Ti yalahuea: ―Ja lugar iti jel ch'ayan juntiro soc och ta c'ac'u. Jeca xa huego ja cristiano ba oj stae ja hacienda jumasa. Ja tihui oj stae manjel ja jas oj yabyei, xchiye.
23682	MAT 14:16	―Pero ¿jas yatel oj huajuque? Aahuic yi ja suael ja huenlexi, xchi ja Jesusi.
23683	MAT 14:17	―Pero Cajual, quechan joe pan quiojtic tac, soc chab ala chay, xchiye.
23684	MAT 14:18	―Pues iajic jan qui, xchi ja Jesusi.
23692	MAT 14:26	Jaxa snebuman jumasa, cuando yilahue ay ma' huan bejyel jani, ti jel xiuye juntiroa: ―¡Pero mi ma altzilaluc ja jahui! xchiye, pero ti och ahuanuque yuj ja xihuelei.
23693	MAT 14:27	Pero ja Jesusi ti c'umani huegoa: ―Tzatzal c'ujolana bajex. Ch'abananic soc ja hua xihuelexi. Quena nia. Mi lom la xiuyex, xchi.
23694	MAT 14:28	Ti yala ja Pedro: ―Cajual, ta meran c'a huena ni, aa hua mandari. Oj huaj taa jani. A cho bejyucon ja quen ja ba sat ja jai, xchi.
23695	MAT 14:29	―Lec, coan ba. La, xchi ja Jesusi. Jaxa Pedro ti el ja ba barco. Och ja ba yoj jai. Ti stojo och ja ba huan jaquel ja Jesusi.
23696	MAT 14:30	Cuando ti xa huan bejyel ja ba sat jai, jun ta repente jac xihuel yuj ja iq'ui, ti sulji coa. ―Cajual, coltayon, xchi, pero ahuanel.
23697	MAT 14:31	Jaxa Jesusi, huego xija ja sc'abi. Syama. ―¿Yuj ama mi ni t'usan huaxa c'uan ba? ¿Jas lom huan xta c'umal ja hua c'ujoli? x'utji ja Pedro.
23699	MAT 14:33	Jaxa matic tey ba yoj barco ti cooye mec'ana: ―Meran lec que huena ni yunina Diosa, xchiye.
23704	MAT 15:2	―¿Jastal ay ba? Pero ja hua nebuman jumasa mi ni sbejuc ja jastal huas sac'ahue ja sc'abe cuando oj xa huauque porque ¡mi ni sbejuc huas sc'ocohue ja scostumbre ja banquilal jumasa, xchi ja fariseo jumasa.
23705	MAT 15:3	Ti yala ja Jesusi: ―Jaxa huenlex ba, ¡pe pegor ja jas huaxa c'ulanex tac! Eso sí, ja costumbre, jel nihuan ahuiojex pero ja sley ja Diosi, ja' huaxa c'ocohuex.
23707	MAT 15:5	Pero ja huenlexi, tuc ja jas huajel ac'ujolexi: ―Naney, tatey, eso sí, huax c'ana jcoltayex nique ajyi, pero spetzanil ja jas quioji, naca caunej yi ja Diosi, huaxa huutaj ja hua nan atatexi.
23708	MAT 15:6	Yuj ja jastal huaxa hualahuex ja jastal jahui, ¿yuj ama ja' ti oj elanic libre ja huaxa hualahuexi? Ja jastal jahui, huaxa hualahuex que lom juntiro ja yabal ja Diosi, que mas jel t'ilan ja hua costumbreexi.
23709	MAT 15:7	Ja huenlexi, ¡toj chab cara ayex juntiro! Ja huenlex nia ja staahuex ti' ja Diosi ja ba slibro ja aluman‑Dios Isaiasi:
23712	MAT 15:10	Ja Jesusi ti spaya jan ja cristiano, ti yalaa: ―Abyic t'un sbej ja iti.
23714	MAT 15:12	Ti jac ja snebumani, ti yalahuea: ―Pero ja fariseo jumasa, jel coraja aye yuj ja yabye ja hua huala jastal jahui, xchiye.
23715	MAT 15:13	―Ja yenlei, como mi ni cuenta ayuque soc ja Tatal Diosi, oj ni aajuc ch'ay snaajelea.
23716	MAT 15:14	―¡Actayic can ja jau jumasa! Mutz'an ni ja satea pero iday, huane seejel yi sbej ja ma' cho tupel ja satei. Jun huinic, ta tupel c'a ja sati, huas sea yi ja sbej ja smoj tupel satili, ¿mi ma xchahuaniluque oj moc'uque ba yoj q'ueen ba? ¿Mi ma meranuc ja jastal jau ba? xchi ja Jesusi.
23717	MAT 15:15	―Pero ¿jasyuj ja quechan loil huaxa huala cabticon ba? ¿Jaxa mi xa huala cabticon claro? xchi ja Pedro.
23718	MAT 15:16	―Jaxa huenlex ba, ¿yuj ama mi huaxa naahuex jastal aye ba?
23719	MAT 15:17	Spetzanil ja jas huax och ja ba jtiitiqui, toj eq'uel huax huaji. Jaxa jahui, ¿mi ma xa naahuex ba?
23722	MAT 15:20	Ja pecado jumasa iti, ja' ni huas somo ja cristiano. ¡Vaya, ja sacjel ja c'abal yen, mi ni jas yioja!
23724	MAT 15:22	Ti jac jun ixuc suinquil ja lugar jahui. Cananera nia. Ti c'umani tzatz leca: ―Ay Cajual, huena ni ja yintila rey Davidi, jayuj talna jyaal. Ja cala aq'uixi, ixta juntiro huax ilji yuj ja tan pucuji, xchi ja ixuqui.
23725	MAT 15:23	Pero ja Jesusi, c'an ta yabi mi yabi. Ti jac ja snebuman jumasa. Jac aljuc yabi que oj sec ele: ―Jeca ele porque quechan lom huax yahuayotic. Pero huahuanto xta huane yaljel ja snebumani.
23726	MAT 15:24	Pero ja Jesusi ti yal yab ja ixuc jahui: ―Ja queni jecubalon ba oj lee ja ch'ayel chej jumasa pero quechan ja sbaj ja israeleño jumasa, xchi.
23727	MAT 15:25	Jaxa ixuqui stela ja sc'abi, ti sc'ana yi lec pavor: ―Pero Cajual, coltayon, xchi.
23728	MAT 15:26	―Pero mi ni sbejuc oj japxuc yi ja suael ja yal untiqui ba oj aaxuc yi ja ma' mix naaxi sbaji, xchi ja Jesusi.
23729	MAT 15:27	―Eso sí, meran ni Cajual. Pero q'uelahuil jun ula. Huax jac ja ba jun naitz. Anima jauc ja sobra, oj ni aajuc yia ja ula jahui, xchi ja ixuqui.