Wildebeest analysis examples for:   tos-tosNT   Word.    February 11, 2023 at 19:46    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Yuma̱ c-tatzoknú̱n tatzoktahuilani̱t xtucuhuinicán pacs la̱ntla̱ mi̱nti̱lhachá̱ xquilhtzucut Quimpu̱chinacán Jesucristo. Huá̱ ma̱lacatzúqui̱lh xamaka̱n Abraham, chu̱ rey David na̱ cha̱tum xquilhtzúcut tihua̱.
23215  MAT 1:2  Yama̱ ko̱lutzi̱n Abraham xuí̱ cha̱tum xkahuasa hua̱nti̱ xuanicán Isaac, chi̱nchu̱ xkahuasa Isaac xuanicán Jacob, chi̱nchu̱ xkahuasa Jacob xuanicán Judá ma̱squi na̱ xkalhi̱ko̱y tanuj xlakkahuasán.
23216  MAT 1:3  Xlakkahuasan Judá xuaniko̱cán Fares chu̱ Zara, xtzicán xuanicán Tamar. Xapuxcu xkahuasa Fares xuanicán Esrom. Xkahuasa Esrom xuanicán Aram.
23217  MAT 1:4  Xkahuasa Aram xuanicán Aminadab. Xkahuasa Aminadab xuanicán Naasón. Xkahuasa Naasón xuanicán Salmón.
23218  MAT 1:5  Xkahuasa Salmón xuanicán Booz (xtzi xuanicán Rut). Xkahuasa Booz xuanicán Obed. Xkahuasa Obed xuanicán Isaí.
23219  MAT 1:6  Xkahuasa Isaí xuanicán David hua̱nti̱ acxni̱ Rey xuani̱t xlá̱ tita̱tahui̱ hua̱nti̱ xpusca̱t xuani̱t Urías, chu̱ chuná̱ tilacáchilh cha̱tum xkahuasacán hua̱nti̱ xuanicán Salomón.
23220  MAT 1:7  Xkahuasa Salomón xuanicán Roboam. Xkahuasa Roboam xuanicán Abías. Xkahuasa Abías xuanicán Asá.
23221  MAT 1:8  Xkahuasa Asá xuanicán Josafat. Xkahuasa Josafat xuanicán Joram. Xkahuasa Joram xuanicán Uzías.
23222  MAT 1:9  Xkahuasa Uzías xuanicán Jotam. Xkahuasa Jotam xuanicán Acaz. Xkahuasa Acaz xuanicán Ezequías.
23223  MAT 1:10  Xkahuasa Ezequías xuanicán Manasés. Xkahuasa Manasés xuanicán Amón. Xkahuasa Amón xuanicán Josías.
23224  MAT 1:11  Xkahuasa Josías xuanicán Jeconías ma̱squi xkalhi̱ko̱y tanuj xlakkahuasán. Xlacán xlama̱kó̱ acxnitiyá̱ yama̱ xamaka̱n quilhtamacú̱ acxni̱ xamaká̱n tichi̱le̱nko̱ca̱ xta̱chuná̱ la̱ntla̱ tachí̱n laqui̱mpi̱ antá̱ nascujko̱ya̱chá̱ israelitas c-xaca̱chiqui̱n Babilonia.
23225  MAT 1:12  Ali̱sta̱lh acxni̱ israelitas xtaspitpalako̱ni̱t c-xtiyatcán tilacáchilh cha̱tum xkahuasa Jeconías hua̱nti̱ xuanicán Salatiel. Chi̱nchu̱ xkahuasa Salatiel xuanicán Zorobabel.
23226  MAT 1:13  Xkahuasa Zorababel xuanicán Abiud. Xkahuasa Abiud xuanicán Eliaquim. Xkahuasa Eliaquim xuanicán Azor,
23227  MAT 1:14  Xkahuasa Azor xuanicán Sadoc. Xkahuasa Sadoc xuanicán Aquim. Xkahuasa Aquim xuanicán Eliud.
23228  MAT 1:15  Xkahuasa Eliud xuanicán Eleazar. Xkahuasa Eleazar xuanicán Matán. Xkahuasa Matán xuanicán Jacob.
23229  MAT 1:16  Xkahuasa Jacob xuanicán José. Pus huá̱ chú̱ yuma̱ José hua̱nti̱ tita̱tapu̱chúhualh María hua̱nti̱ tima̱lakatuncúhui̱lh Jesús hua̱nti̱ a̱li̱sta̱lh na̱ li̱ma̱pa̱cuhui̱ca̱ Cristo sa̱mpi̱ yuma̱ tachihuí̱n Cristo c-xatachihui̱n hebreo huanicán “ma̱akapu̱taxti̱ná.”
23230  MAT 1:17  Chuná̱ pi̱ hua̱ la̱ntla̱ tilácstacli̱ quilhacatunu tastacni̱ la̱ntla̱ li̱macatzucuy c-xtalatama̱n Abraham hasta acxni̱ tilacáchilh rey David, quilhaccu̱ta̱ti tastacni̱ xli̱pacs; chu̱ la̱ntla̱ li̱quilhtzucuy c-xtalatama̱n David hasta acxni̱ israelitas tachí̱n tile̱nko̱ca̱ c-Babilonia, akcu̱ta̱ti quilhtzúcut xli̱pacs; na̱ chuna li̱tum tilacstacpalako̱lh quilhaccu̱ta̱ti tastacni̱ hasta acxni̱ tilacáchilh Cristo, akcu̱ta̱ti quilhtzúcut xli̱pacs.
23231  MAT 1:18  Hua̱ xtalacachin Jesucristo, chuna̱ na̱má̱ tílalh: Hua̱ xtzi tihua̱ María, hua̱nti̱ xli̱ta̱tahuilat José, acxni̱ ni̱ xa̱la̱ta̱tahuilay, chu̱ ni̱ naj huá̱ xta̱tapaksi̱y José, xtacatzi̱y pi̱ nia̱lh xacstu xlama̱ María, hua̱mpi̱ hua̱ xlá̱ xli̱tlihuaka Espíritu Santo hua̱nti̱ chuná̱ xtlahuani̱t.
23232  MAT 1:19  José luhua tla̱n chixcú xuani̱t, pus acxni̱ cátzi̱lh pi̱ xli̱ta̱tahuilat María nia̱lh xacstu xlama̱, ni̱ ma̱laksiyupútulh xpa̱lacata̱ pi̱ ni̱ nama̱ma̱xani̱y, huata xlá̱ caj tze̱k xmakaxtakputún laqui̱mpi̱ chuná̱ chú̱ nalactlahuay xtachihuí̱n ni̱ma̱ xqui̱ma̱lacnu̱ni̱t c-xchic xtasquín.
23233  MAT 1:20  Luhua acxni̱ chuná̱ xlacapa̱stacma̱, titasiyúnilh cha̱tum xángel Quimpu̱chinacán c-xca̱tama̱nixni, huánilh: “José, xcam xamaka̱n rey David, ni̱ cali̱ma̱xánanti̱ nali̱pina̱ María c-mínchic, chu̱ mimpusca̱t natlahuaya. Sa̱mpi̱ yama̱ skata̱ hua̱ntu̱ xlá̱ kalhkalhi̱ma̱, huá̱ xli̱tlihuaka Espíritu Santo chuná̱ tlahuani̱t.
23234  MAT 1:21  Acxni̱ chú̱ nama̱chixcuhui̱li̱y actzu̱ kahuasa, huix nali̱ma̱pa̱cuhui̱ya̱ Jesús. Hua̱ xlá̱ chuná̱ nali̱huanicán sa̱mpi̱ nama̱laktaxti̱ko̱y xnata̱chiqui̱n israelitas la̱ntla̱ nama̱laksputuniko̱y xtala̱kalhi̱ncán.”
23237  MAT 1:24  Cha̱nchu̱ acxni̱ José lakastakuánalh la̱ntla̱ xma̱nixnama̱, pus chuná̱ xlá̱ tláhualh hua̱ la̱ntla̱ xli̱ma̱paksi̱ni̱t xángel Quimpu̱chinacán, tita̱tahui̱ xpusca̱t titláhualh.
23238  MAT 1:25  Hua̱mpi niucxnicú ta̱tapáksi̱lh la̱ntla̱ xta̱hui̱ hasta ni̱li̱huaya̱ tima̱chixcuhuí̱li̱lh tama̱ actzu̱ xkahuasa, na̱ Jesús tihuilí̱nilh xtucuhuiní.
23239  MAT 2:1  Tilacáchilh Jesús c-aktum actzu̱ ca̱chiquí̱n huanicán Belén c-xtama̱paksi̱n Judea acxni̱ xli̱hui̱ xli̱ma̱paksi̱ná̱ rey Herodes. Ni̱ maka̱s quilhtamacú̱ tichinko̱lh c-xaca̱chiqui̱n Jerusalén makapitzi̱n acastaca̱n chixcuhuí̱n xtaca̱xko̱ni̱tanchá̱ c-aktum makat tíyat pakán c-xli̱pulhni.
23240  MAT 2:2  Xlacán chuná̱ xkalhasquini̱nama̱kó̱: —¿Ní̱ chu̱ huí̱ yama̱ actzu̱ Rey hua̱nti̱ la̱nchú̱ lacachini̱t laqui̱mpi̱ xlá̱ natzucuyá̱n ca̱ma̱paksi̱yá̱n huixín judíos? Sa̱mpi̱ hasta c-quintiyatcán cucxilhcha̱hu la̱ntla̱ tzúculh makaxkaka̱nán cstacu̱ anta̱ni̱ pulha̱ chichiní, na̱ huá̱ cli̱mini̱tahu lakataquilhpu̱taya̱hu.
23242  MAT 2:4  Acxni̱ chú̱ tima̱makstokko̱lh xli̱pacs xanapuxcun xpa̱lijnican judíos, chu̱ lakskalalan xma̱kalhtahuaka̱nacán. Na̱má̱ kalhasquinko̱lh: —Cumu huixín catzi̱yá̱tit, caquihuanítit: ¿Xatú̱ ca̱chiquí̱n anta̱ni̱ luhua nalacachín Cristo hua̱nti̱ huaná̱tit pi̱ naca̱lakma̱xtuyá̱n?
23244  MAT 2:6  ‘Chi̱nchu̱ huix actzu̱ chuchutsipij Belén antá̱ c-xatiyat Judá. Ni̱ taji̱ cali̱púhuanti̱ pala huix puhuana̱ pi̱ ni̱tú̱ milakasi la̱ntla̱ makapitzi̱n lactlanca ca̱chiquí̱n hua̱ntu̱ huilakó̱ c-Judá; sa̱mpi̱ ma̱squi li̱lakaputza ca̱chiquí̱n huix, antá̱ nalacachín cha̱tum tali̱pa̱hu chixcú̱ hua̱nti̱ napu̱lale̱nko̱y, chu̱ namaktakalhko̱y quilakskata̱n israelitas.’
23245  MAT 2:7  Ali̱sta̱lh Herodes tze̱k tasaniko̱lh acastaca̱n chixcuhuí̱n hua̱nti̱ xala mákat minko̱ni̱tanchá, li̱huana̱ kalhasquinko̱lh xatú̱ ya̱ quilhtamacú̱ luhua tzúculh ucxilhko̱y tama̱ stacu.
23246  MAT 2:8  Cha̱nchu̱ acxni̱ xlacán huaniko̱lh, xlá̱ ma̱lakacha̱ko̱lh c-Belén, chu̱ na̱má̱ huaniko̱lh: —Lacapala̱ capimpítit c-Belén, chu̱ na̱ li̱huana̱ cakalhasquini̱nántit xpa̱lacata xaní̱ luhua huí̱ laqui̱mpi̱ na̱ nacán quit lakataquilhpu̱tay.
23247  MAT 2:9  Hua̱ xlacán, acxni̱ kaxmatniko̱lh Rey, anko̱lh. Cha̱nchu̱ hua̱ stacu̱ tu̱ xucxilhko̱ni̱t c-xtiyatcán aya tzucupaj pu̱laniti̱lhako̱y c-tiji, chu̱ acxni̱ ticha̱nko̱lh, antá̱ titachókolh c-xta̱lacaxtum chiqui̱ anta̱ni̱ xuí̱ skata.
23248  MAT 2:10  Acxni̱ chú̱ ucxilhko̱lh stacu̱ pi̱ antá̱ xtachokoni̱t, tipa̱xuhuako̱lh, luhua xli̱ca̱na̱ tlanca tapa̱xuhuá̱n tikalhi̱ko̱lh.
23249  MAT 2:11  Acxni̱ chú̱ tanu̱ko̱lh c-chiqui, chu̱ acxni̱ ucxilhko̱lh actzu̱ kahuasa̱ pi̱ xchaxni̱t xtzi María, lacapala̱ tatzokostako̱lh, lakataquilhpu̱tako̱lh. Ali̱sta̱lh ma̱kalhka̱ko̱lh xpaklha̱tcán anta̱ni̱ xmuju̱ko̱ni̱t hua̱ntu̱ xlacán xle̱nko̱y, chu̱ ma̱xqui̱ko̱lh xtumi̱ncán xla oro, li̱ma̱jiní̱n, chu̱ xalacuan perfumes huanicán mirra.
23250  MAT 2:12  Ali̱sta̱lh chú̱ acxni̱ aya lhtatako̱lh ca̱tzi̱sní, c-xca̱tama̱nixni ma̱catzi̱ni̱ko̱lh cha̱tum xangel Dios pi̱ nia̱lh antá̱ caanko̱lh c-Jerusalén anta̱ni̱ huilachá̱ Herodes. Pus xlacán chuná̱ tlahuako̱lh, huata tanuj tiji̱ chipako̱lh hua̱ntu̱ ti̱tum an hasta c-xchuchutsipijcán.
23251  MAT 2:13  Acxni̱ tianko̱lh xlace1n titasiyúnilh c-xca̱tama̱nixni̱ José xangel Quimpu̱chinacán, na̱má̱ huánilh: “Lacapala̱ cata̱qui. Cata̱taca̱xkó̱ tama̱ actzu̱ kahuasa xa̱hua̱ xtzi, chu̱ mákat catza̱látit hasta c-xatiyat Egipto. Antá̱ chú̱ natamakaxtakka̱pítit hasta ni̱li̱huaya̱ nacuaniyá̱n hua̱ntu̱ mili̱tláhuat, sa̱mpi̱ rey Herodes, nama̱putzi̱nán tama̱ actzu̱ kahuasa laqui̱mpi̱ namakni̱y.”
23253  MAT 2:15  Antá̱ chú̱ xlacán xuilako̱chá̱ hasta acxni̱ ni̱lh Herodes. Chuná̱ tancs li̱kantáxtulh xtachihui̱n Quimpu̱chinacan Dios hua̱ntu̱ tima̱puhuá̱ni̱lh pi̱ natzoka̱ xpa̱lacachihui̱na Oseas c-xlibro̱ anta̱ni̱ na̱má̱ huan: “Quit cli̱ma̱paksí̱nalh pi̱ cali̱minca̱ quincam anta̱ni̱ xuilachá̱ c-Egipto.”
23254  MAT 2:16  Acxni̱ cátzi̱lh rey Herodes pi̱ xakskahuiko̱ni̱t acastaca̱n chixcuhuí̱n, xlá̱ li̱pe̱cua̱ la̱ntla̱ tisí̱tzi̱lh, li̱ma̱paksí̱nalh pi̱ camakni̱ko̱ca̱ xli̱pacs lactzu̱ lakkahuasán ti̱ ni̱ xa̱ma̱katzi̱ko̱y akatuyú̱n ca̱ta, hua̱nti̱ xuilakó̱ c-Belén, chu̱ ti̱ xala c-xquilhapá̱n. Hua̱ chuná̱ li̱tláhualh sa̱mpi̱ hua̱ yuma̱ acastaca̱n chixcuhuí̱n li̱ta̱chihui̱nanko̱lh pi̱ xkalhi̱y na̱mpala aktuy ca̱ta̱ la̱ntla̱ xlacán tiucxilhko̱lh cstacu̱ Cristo.
23256  MAT 2:18  “Antá̱ c-xaca̱chiqui̱n Ramá takaxmata̱ la̱mpala huí̱ ti̱ li̱pe̱cua̱ putlma̱, chu̱ tasaxni̱ma̱ xpa̱lacata xtali̱puhuá̱n. Laktasako̱y Raquel xlakskatá̱n, na̱ ni̱ lacásquilh pala tí̱ nama̱koxumixiy, nama̱aktziyaja sa̱mpi̱ huá̱ laktasama̱kó̱ xcamán hua̱nti̱ aya makni̱ko̱cani̱t.”
23259  MAT 2:21  Taca̱xtá̱qui̱lh chú̱ José, quilhta̱yapá̱ xtiji, ta̱anko̱lh actzu̱ kahuasa, chu̱ xtzi, antá̱ chú̱ titaspitpalako̱lh c-xtiyatcan Israel.
23260  MAT 2:22  Hua̱mpi̱ acxni̱ ni̱ xa̱chá̱n José káxmatli̱ pi̱ huá̱ Arquelao xma̱paksi̱nama̱ c-Judea, pi̱ huá̱ xpa̱lacatanu̱ni̱t xtla̱t Herodes, tipé̱cualh tzinú̱ naán antá. Hua̱mpi̱ cumu stacya̱huapalaca̱ ca̱tama̱nixni, huata xatlá̱n xlacán antá̱ tianko̱lh c-xatiyat Galilea.
23261  MAT 2:23  Acxni̱ ticha̱nko̱lh, antá̱ tianko̱lh tahuilako̱y c-aktum actzu̱ ca̱chiquí̱n huanicán Nazaret. Hua̱ chuná̱ qui̱li̱táxtulh laqui̱mpi̱ nakantaxtuy c-xlatama̱t Jesús hua̱ntu̱ tatzoktahuilani̱t xpa̱lacata̱ c-xlibro̱can xpa̱lacachihui̱nani̱n Dios pi̱ Nazareno nali̱tapa̱cuhui̱y.
23262  MAT 3:1  Na̱ acxni̱ yama̱ quilhtamacú̱ tímilh ma̱tzuqui̱y xtascújut cha̱tum chixcú̱ hua̱nti̱ a̱li̱sta̱lh tili̱ma̱pa̱cuhui̱ca̱ Juan Bautista. Acxni̱ chá̱lh c-desierto, usu anta̱ni̱ tzili̱s ca̱huán c-xatiyat Judea, antá̱ chú̱ tzúculh li̱akchihui̱nán aktum xasa̱sti xtama̱catzi̱ni̱n Dios la̱ntla̱ xma̱laktaxti̱putún tachixcuhuí̱tat.
23265  MAT 3:4  Lháka̱t hua̱ntu̱ xli̱lhaka̱nán Juan huá̱ xli̱tatlahuani̱t xchixit camello chu̱ xli̱tampu̱lakchi̱cán kantum xli̱tampa̱chi xla xu̱hua, chi̱nchu̱ hua̱ xlí̱huat huá̱ xlá̱ xuay lactzu̱ xtuqui, xa̱hua̱ táxca̱t hua̱ntu̱ xlá̱ xta̱ksa̱ ca̱quihuí̱n.
23266  MAT 3:5  Cha̱nchu̱ lhu̱hua chixcuhuí̱n xala mákat xminko̱y kaxmatniko̱y xtachihuí̱n, na̱ chuná̱ hua̱nti̱ xuilakó̱ c-xaca̱chiqui̱n Jerusalén, xa̱huá̱ ti̱ xalani̱n xli̱ca̱tlanca c-xatiyat Judea, na̱ chuná̱ chú̱ hua̱nti̱ antá̱ xuilakó̱ xli̱ca̱tlanca c-xca̱quilhtu̱ni̱n kalhtu̱choko̱ huanicán Jordán.
23268  MAT 3:7  Hua̱mpi̱ acxni̱ Juan xucxilhko̱y lhu̱hua̱ judíos hua̱nti̱ xuaniko̱cán fariseos, chu̱ laktzokqui̱naní̱n xlakminko̱y pi̱ na̱ nata̱kmunuko̱y, na̱má̱ huaniko̱y: “Luhua xta̱chuná̱ lapá̱tit la̱ lako̱y xcanani̱n lu̱hua̱ acxni̱ tzucuko̱y tza̱laniko̱y lhcúya̱t acxni̱ ca̱xkoma̱kó̱. ¿Tí̱ ca̱ma̱siyunín huixín pala caj la̱ nata̱kmunuyá̱tit tla̱n nalaktaxtuniyá̱tit tapa̱tí̱n hua̱ntu̱ chú̱ ni̱ maka̱s Dios naca̱macaminiyá̱n?
23269  MAT 3:8  Huá̱ chú̱ tu̱ tla̱n nahuán pi̱ aksti̱tum natzucuyá̱tit latapa̱yá̱tit laqui̱mpi̱ chuná̱ nali̱ma̱siyuyá̱tit pi̱ xli̱ca̱na̱ lakpali̱putuná̱tit ni̱tla̱n mintalacapa̱stacnicán.
23270  MAT 3:9  Na̱ nia̱lh tili̱pacxá̱tit pi̱ caj xpa̱lacata xquilhtzucut xamaka̱n ko̱lutzí̱n Abraham huixín, chú̱ ni̱ lay pala tú̱ catica̱akspulán. Sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ tamá̱ ni̱ tzinú̱ catica̱makta̱yán c-xlacati̱n Dios. Pus lacatancs cca̱huaniyá̱n pi̱ pala Dios chuná̱ xlacásquilh, hasta caj catu̱hua̱ chíhuix, xlá̱ tla̱n xca̱li̱má̱xtulh xcaman Abraham.
23271  MAT 3:10  Dios xta̱chuná̱ ca̱li̱ucxilhá̱n xta̱chuná̱ la̱ quihui̱ tu̱ caj mini̱niko̱y tasakni nahuanko̱y, hasta aya xalanitá huí̱ hacha hua̱ntu̱ chipani̱t laqui̱mpi̱ natanca̱mi̱ko̱y quihui̱ hua̱ntu̱ nia̱lh tú̱ li̱lacán. Xli̱pacs caxatu̱cahua̱ quihui̱ hua̱ntu̱ ni̱tla̱n xtahuácat ma̱sta̱y, naca̱cán, na̱ natamacapu̱cán c-lhcúya̱t.
23272  MAT 3:11  Xli̱ca̱na̱ xlá̱ pi̱ caj chúchut quit cca̱li̱akmunumá̱n laqui̱mpi̱ chuná̱ nali̱catzi̱cán pi̱ xli̱ca̱na̱ lakpali̱putuná̱tit xalacli̱xcajnit mintalacapa̱stacnicán; hua̱mpi̱ chú̱ nachín cha̱tum hua̱nti̱ quit cpu̱laniti̱lhay, huata xlá̱ naca̱li̱munuyá̱n xli̱tlihuaka Espíritu Santo. Sa̱mpi̱ xlá̱ xali̱huaca̱ tlanca̱ xlacatzúcut ni̱ xahua̱ quit, huá̱ xpa̱lacata quit hasta ni̱ pala tzinú̱ quimini̱niy xtasa̱cua̱ nacli̱taxtuy laqui̱mpi̱ nacxcutniy xatasij xtatuhuanu.
23274  MAT 3:13  Hua̱nchú̱ Jesús taca̱xchá̱ c-xca̱chiquí̱n hua̱ntu̱ xuí̱ c-Galilea, antá̱ chilh c-xakalhtu̱choko̱ Jordán anta̱ni̱ xakmunu̱nama̱ Juan laqui̱mpi̱ xlá̱ na̱ naakmunuy.
23276  MAT 3:15  Cha̱nchu̱ kalhtí̱nalh Jesús, huánilh: —Luhua xli̱ca̱na̱ catlahua̱ hua̱ntu̱ cuanimá̱n, sa̱mpi̱ chuná̱ quinca̱mini̱niyá̱n nama̱kantaxti̱ya̱hu xli̱pacs hua̱ntu̱ Dios lhca̱huili̱ni̱t. Huata tla̱n titlahuánilh chú̱.
23277  MAT 3:16  Cha̱nchu̱ a̱li̱sta̱lh acxni̱ ta̱kmúnulh Jesús, chu̱ aya xtacutma̱ c-chúchut, caj xamaktum talácqui̱lh akapú̱n, chu̱ Jesús úcxilhli̱ cspiritu Dios xta̱ctama̱chi xta̱chuná̱ tantum actzu̱ tijtímpu̱t, na̱ antá̱ ti̱tum xlakmima̱.
23279  MAT 4:1  Ali̱sta̱lh acxni̱ ta̱kmunuko̱lh, yama̱ Xespíritu Dios le̱lh Jesús c-desierto anta̱ni̱ tzili̱s ca̱huán, laqui̱mpi̱ antá̱ natoklha̱ akskahuiní.
23280  MAT 4:2  La̱ntla̱ antá̱ xlama̱chá, ti̱puxam quilhtamacú̱ tantacu tantascaca̱ ni̱ huá̱yalh, a̱li̱sta̱lh chú̱ tzuculhá tzincsa.
23281  MAT 4:3  Huata akskahuiní̱ lacapala̱ lákmilh laqui̱mpi̱ natoklha, chu̱ chuná̱ nama̱tlahui̱y tala̱kalhí̱n. Na̱má̱ huánilh: —Hua̱ lapi̱ xli̱ca̱na̱ xCam Dios huix, pus chú̱ cali̱ma̱paksí̱nanti̱ laqui̱mpi̱ yuma̱ chíhuix caxtala̱nchu̱ nahuán.
23283  MAT 4:5  Ali̱sta̱lh akskahuiní̱ tá̱alh Jesús c-xaca̱chiqui̱n Jerusalén anta̱ni̱ xyá̱ tlanca xtemplo̱can judíos, ta̱tahuácalh c-xakstí̱n, anta̱ni̱ a̱huatiyá̱ c-xacpu̱n xapá̱tzaps.
23284  MAT 4:6  Antá̱ na̱má̱ huánilh: —Hua̱ lapi̱ xli̱ca̱na̱ xCam Dios huix, catamákuasti̱ u̱nú̱ hasta ca̱tu̱tzú̱ pi̱ chuná̱ na̱má̱ tatzokni̱t c-xtachihui̱n Dios c-Li̱kalhtahuaka: ‘Dios naca̱li̱ma̱paksi̱y xángeles pi̱ nacui̱ntajtlahuako̱yá̱n. Nali̱chipapa̱xtokko̱yá̱n xmacancán, laqui̱mpi̱ ni̱ pala aktum chíhuix nali̱akchakxa̱ mintuhuán.’
23286  MAT 4:8  Pus xaa̱huatiyá, yama̱ akskahuiní̱ ta̱ampá̱ Jesús c-aktum ka̱stí̱n luhua ta̱lhmá̱n, antá̱ ma̱ucxilhni̱ko̱lh xli̱pacs lactlanca ca̱chiquí̱n hua̱ntu̱ tata̱ksa̱ ca̱tiyatna, na̱ chuná̱ pacs la̱ntla̱ tu̱ kalhi̱ko̱y xli̱ca̱li̱lakáti̱t, chu̱ hua̱ntu̱ xtapalh tumi̱n.
23287  MAT 4:9  Na̱má̱ huánilh: —Lapi̱ huix natatzokostaya, chu̱ naquilakataquilhpu̱taya, chu̱ naquilakachixcuhui̱ya̱ la̱ mimpu̱chiná, quit nacma̱xqui̱yá̱n pacs hua̱ntu̱ ucxílhpa̱t.
23289  MAT 4:11  Puschí̱ titapa̱nú̱nilh akskahuiní, cha̱nchu̱ tichinko̱lh ángeles, laqui̱mpi̱ namaktakalhko̱y.
23291  MAT 4:13  Hua̱mpi̱ ni̱ maka̱s tamakáxtakli̱ antá, huata antá̱ alh tahuilay c-Capernaum. Yuma̱ ca̱chiquí̱n huí̱ c-xquilhtu̱n ta̱kaya̱huaná, na̱ huí̱ lacatzú̱ c-xli̱pa̱lhca̱n Zabulón, chu̱ Neftalí.
23293  MAT 4:15  “Hua̱nti̱ antá̱ huilako̱chá̱ mákat anta̱ni̱ huilakó̱ yama̱ aktuy tíyat huaniko̱cán Zabulón, chu̱ Neftalí, anta̱ni̱ ti̱taxtuy tlanca̱ti̱ ni̱ma̱ cha̱n hasta c-ta̱kaya̱huaná, anta̱ni̱ tzucuma̱chá̱ xakalhtu̱choko̱ Jordán, antá̱ c-xatiyat Galilea anta̱ni̱ lhu̱hua̱ huilakó̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos.
23296  MAT 4:18  Maktum acxni̱ Jesús xquilhtu̱tla̱huama̱ xata̱kaya̱huana Galilea, úcxilhli̱ cha̱tuy li̱nata̱lán, cha̱tum xuanicán Simón hua̱nti̱ a̱li̱sta̱lh li̱ma̱pa̱cuhui̱ca̱ Pedro, chi̱nchu̱ a̱cha̱tum xuanicán Andrés. Xlacán caj squi̱ti̱naní̱n xuanko̱ni̱t, chu̱ xmaca̱ma̱kó̱ xtza̱lhcán c-chúchut.
23297  MAT 4:19  Hua̱mpi̱ Jesús huaniko̱lh: —Huixín squi̱ti̱naní̱n, chu̱ tla̱n catzi̱yá̱tit la̱ntla̱ chipacán squi̱ti, caquista̱lanítit, chu̱ quit nacca̱ma̱siyuniyá̱n tanu̱ mintascujutcán la̱ntla̱ tla̱n nachipayá̱tit hua̱nti̱ aktzanka̱ko̱ni̱t laqui̱mpi̱ naquili̱pa̱huanko̱y.
23298  MAT 4:20  Acxni̱ chuná̱ huaniko̱lh, hua̱ yuma̱ squi̱ti̱naní̱n makaxtakko̱lh tuncán xtza̱lhcán, sta̱laniko̱lh.
23299  MAT 4:21  Caj akchú̱ titla̱huampá̱, tiucxilhpá̱ cha̱tuy li̱tum chixcuhuí̱n, na̱ li̱nata̱lán, hua̱ Jacobo, chu̱ Juan xcaman Zebedeo. Xlacán antá̱ xtaju̱ma̱kó̱ c-aktum pu̱tacutnu̱ xlacachi̱ma̱kó̱ xtza̱lhcán; na̱ antá̱ xtaju̱ma̱ ko̱lutzi̱n Zebedeo hua̱nti̱ xtla̱tcán. Jesús tasaniko̱lh, chu̱ huaniko̱lh pi̱ casta̱laniko̱lh.
23300  MAT 4:22  Pus xlacán na̱ tuncán makaxtakko̱lh xtza̱lhcán, xa̱hua̱ xtla̱tcán, chu̱ sta̱laniko̱lh Jesús.
23301  MAT 4:23  Jesús xlakatza̱latla̱huán lactzu̱ ca̱chiquí̱n xli̱ca̱tlanca̱ c-xatiyat Galilea, xakchihui̱naniko̱y judíos c-xpu̱kalhtahuakacán; anta̱ni̱ xcha̱n xlá̱ xli̱ta̱chihui̱nanko̱y xpa̱lacata yama̱ xasa̱sti xtapáksi̱t hua̱ntu̱ Dios xma̱tzuqui̱putún ca̱tuxá̱huat, chu̱ na̱ chuna li̱tum xma̱pacsako̱y caxatu̱cahua̱ tajátat, usu tacatzanájuat tu̱ xkalhi̱ko̱y tachixcuhuí̱tat.
23302  MAT 4:24  Na̱ ticatzi̱caj tuncán hua̱ntu̱ xtlahuama̱ Jesús la̱ntla̱ xli̱ca̱tlanca̱ c-xatiyat Siria; chu̱ lhu̱hua̱ tzucucaj li̱mincán ta̱tatlaní̱n hua̱nti̱ tuhuajcuta tajátat xkalhi̱ko̱y, chu̱ na̱ chuná̱ hua̱nti̱ xakchipako̱ni̱t xtalacapa̱stacnicán akskahuiní, chu̱ ti̱ xakuitiko̱y, chu̱ ti̱ xaní̱n xkalhi̱ko̱y c-xnujutcán. Pus Jesús pacs tima̱pacsako̱lh.
23303  MAT 4:25  Na̱ tista̱laniko̱lh lhu̱hua chixcuhuí̱n xala c-Galilea, chu̱ xala c-Decápolis, chu̱ xala c-Jerusalén, chu̱ xala c-Judea, chu̱ ti̱ xala c-xa̱lakapu̱tu Jordán.
23306  MAT 5:3  “Ca̱na̱ lacli̱pa̱xuhu camakcatzí̱tit huixín hua̱nti̱ catzi̱yá̱tit pi̱ xli̱ca̱na̱ huí̱ pu̱lactum hua̱ntu̱ ca̱tzanka̱niyá̱n c-xlacati̱n Dios, sa̱mpi̱ hua̱nti̱ chuná̱ kalhi̱ko̱y xtalacapa̱stacni xli̱ca̱na̱ pi̱ hua̱ xlacán ti̱ Dios lakati̱y maklhti̱nanko̱y c-xasa̱sti xtapáksi̱t tu̱ nahuili̱y ca̱tuxá̱huat.
23307  MAT 5:4  “Lacli̱pa̱xuhu cali̱makcatzi̱ko̱ca̱ hua̱nti̱ ca̱la̱nchú̱ li̱puhuaxni̱ma̱kó̱, sa̱mpi̱ namín quilhtamacú̱ acxni̱ namakamaklhti̱nanko̱y ta̱ktziyani.
23308  MAT 5:5  “Lacli̱pa̱xuhu cali̱makcatzi̱ko̱ca̱ hua̱nti̱ xalacsma̱lhuán, sa̱mpi̱ huá̱ namakamaklhti̱nanko̱y tama̱ lakli̱lakati̱t pu̱táhui̱lh hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱ni̱t nama̱xqui̱ko̱y xlakskatá̱n.
23309  MAT 5:6  “Lacli̱pa̱xuhu cali̱makcatzi̱ko̱ca̱ hua̱nti̱ ca̱la̱nchú̱ xli̱pacs xnacu̱cán putzako̱y, chu̱ lactzaksako̱y la̱ntla̱ aksti̱tum nalatama̱ko̱y, sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ huá̱ Dios nama̱xqui̱ko̱y hua̱ntu̱ xlacán putzako̱y.
23310  MAT 5:7  “Lacli̱pa̱xuhu cali̱makcatzi̱ko̱ca̱ hua̱nti̱ xalakalhama̱naní̱n, chu̱ tla̱n catzi̱niko̱y a̱makapitzí̱n, sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ c-xlacati̱n Dios nalakcha̱nko̱y xlacán talakalhamá̱n.
23312  MAT 5:9  “Lacli̱pa̱xuhu cali̱makcatzi̱ko̱ca̱ hua̱nti̱ ta̱katzanka̱ma̱kó̱, chu̱ li̱scujma̱kó̱ xpa̱lacata̱ pi̱ ankalhí̱n caánalh tatancsni̱ c-xlaksti̱pa̱ncan tachixcuhuí̱tat, sa̱mpi̱ hua̱ xlacán ti̱ Dios li̱ma̱xtuko̱y luhua xli̱ca̱na̱ xlakskatá̱n.
23314  MAT 5:11  “Lacli̱pa̱xuhu caca̱li̱makcatzi̱cántit huixín acxni̱ caj quimpa̱lacat naca̱xcajnicaná̱tit, chu̱ lakahuán xca̱ta̱la̱tlahuacántit, chu̱ naca̱soka̱li̱caná̱tit, chu̱ naca̱ma̱xtunicaná̱tit ta̱ksaní̱n hua̱ntu̱ huixín naca̱li̱ya̱huacaná̱tit.
23315  MAT 5:12  Yama̱ quilhtamacú̱ huixín cali̱pa̱xuhuátit hua̱ntu̱ ca̱okspulamá̱n, chu̱ ni̱ caj cali̱li̱puhuántit, sa̱mpi̱ luhua lhu̱hua̱ naca̱li̱ma̱skahuicaná̱tit c-akapú̱n; xa̱huachí̱ na̱ calacapa̱stáctit pi̱ na̱ chuná̱ tlahuako̱cani̱t xpa̱lacachihui̱nani̱n Dios hua̱nti̱ xapu̱lanajá̱ qui̱chinko̱ni̱t.
23316  MAT 5:13  “Huixín catzi̱yá̱tit pi̱ mátzat luhua tamaclacasquín sa̱mpi̱ li̱ma̱skoka̱nancán, pus chú̱ huixín cca̱li̱ma̱xtuyá̱n la̱ mátzat c-xlaksti̱pa̱ncan tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ nama̱skoka̱yá̱tit laqui̱mpi̱ ni̱ naaktzanka̱ko̱y. Hua̱mpi̱ pala tama̱ mátzat cspútnilh ixli̱skoko ¿lá̱ntla̱ nali̱ma̱skoka̱nancán? Xli̱ca̱na̱ pi̱ nia̱lh tú̱ xli̱lacán, huata xatlá̱n cajá namakancán quilhtí̱n laqui̱mpi̱ cati̱huá̱ nalacta̱yami̱ko̱y.
23317  MAT 5:14  “Na̱ chuna li̱tum huixín c-xlaksti̱pa̱ncan tachixcuhuí̱tat li̱taxtuyá̱tit la̱ xkakánat hua̱ntu̱ namakskoniko̱y ca̱tiyatna. Pus aktum chuchutsipi̱ hua̱ntu̱ huilachá̱ c-xokspun tlanca ka̱stí̱n xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ lay tatze̱ka̱ lapi̱ ni̱ fuerza naucxilhcán.
23320  MAT 5:17  “Ni̱ tipuhuaná̱tit pala caj cmini̱t lactlahuay hua̱ntu̱ timakáxtakli̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés, xa̱huá̱ hua̱ntu̱ tiqui̱ma̱siyuchi̱ xalakmaka̱n xpa̱lacachihui̱nani̱n Dios: quit ni̱tu̱ caj cmini̱t lactlahuay, huata caj cmini̱t ma̱siyuy hua̱ntu̱ luhua huaniputún.
23321  MAT 5:18  Sa̱mpi̱ luhua xli̱ca̱na̱ cca̱huaniyá̱n, pi̱ xli̱makua̱ ca̱la̱nchú̱ huijcú̱ ca̱tuxá̱huat, xa̱hua̱ akapú̱n, ni̱ pala cha̱tum chixcú̱ anán hua̱nti̱ tla̱n nama̱pa̱nu̱y ca̱na̱ caj aktum letra̱, usuchí̱ hua̱ntu̱ ma̱squi luhua actzu̱ xta̱takatzi̱n letra̱ hua̱ntu̱ maka̱n tatzoktahuilani̱t xli̱ma̱paksi̱n Dios, hasta ni̱ li̱huaya̱ nakantaxtuko̱y hua̱ntu̱ huan pi̱ xli̱kantáxtut.
23322  MAT 5:19  Huá̱ xpa̱lacata cca̱li̱huaniyá̱n pi̱ caxati̱cahuá̱ ti̱ kalhakaxmatmakán, chu̱ ni̱ ma̱kantaxti̱putún c-xlatáma̱t makapitzí̱n ná̱ yuma̱ li̱ma̱paksí̱n tu̱ ni̱tú̱ xlakasi̱ puhuán, chu̱ ma̱lacatiji̱ni̱ko̱y a̱makapitzí̱n pi̱ na̱ chuná̱ nakalhakaxmatmakán, xli̱ca̱na̱ pi̱ na̱ chuná̱ ni̱tu̱ xlakasi̱ catili̱taxtuchá̱ antá̱ c-xtapaksi̱t Dios. Hua̱mpi̱ hua̱ caxati̱cahuá̱ ti̱ nakalhakaxmata, chu̱ nama̱kantaxti̱y c-xlatáma̱t, chu̱ nama̱siyuniko̱y a̱makapitzí̱n pi̱ na̱ chuná̱ natlahuako̱y, hua̱ yumá̱ luhua tlanca nali̱tapa̱cuhui̱y antá̱ c-xtapaksi̱t Dios.
23323  MAT 5:20  Sa̱mpi̱ luhua xli̱ca̱na̱ cca̱huaniyá̱n pi̱ lapi̱ huixín ni̱ nama̱kantaxti̱yá̱tit xli̱ma̱paksi̱n Dios, chu̱ na̱ caj chuná̱ natlahuayá̱tit la̱ tlahuako̱y laktzokqui̱naní̱n, xa̱hua̱ fariseos, pus ni̱ pala huixinín ni̱ lay catitapaksí̱tit c-xasa̱sti xtapaksi̱t Dios tu̱ ma̱tzuqui̱ma̱.
23325  MAT 5:22  Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ quit, nacca̱huaniyá̱n hua̱ntu̱ a̱tzinú̱ tlak tla̱n tachihuí̱n, pi̱ caxati̱cahuá̱ ti̱ ma̱squi caj naxcajniy, chu̱ aklakuá̱ nasi̱tzi̱niy xta̱lá, ma̱squi caj c-xtalacapa̱stacni, na̱ huatiya̱ tala̱kalhí̱n mactahuacay c-xlacati̱n Dios. Huixín catzi̱yá̱tit pi̱ hua̱nti̱ ma̱squi caj aklakua̱ nata̱la̱makasi̱tzi̱y xta̱chixcú, chu̱ naaktlakaxakatli̱y, tamá̱ chixcú̱ mini̱niy cama̱lacapu̱ca̱ c-xlacati̱ncan ma̱paksi̱naní̱n laqui̱mpi̱ antá̱ nama̱kalhapali̱cán xpa̱lacata hua̱ntu̱ siyuj huanini̱t. Hua̱mpi̱ quit cca̱huaniyá̱n pi̱ caxati̱cahuá̱ ti̱ ma̱squi caj nahuaniy xta̱lá, xuánilh: ‘Huix xapala’, na̱ namactahuacay tala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ mini̱niy hasta nata̱kastacya̱huay c-pu̱pa̱tí̱n c-lhcúya̱t.
23327  MAT 5:24  pus huata xatlá̱n antá̱ cahuili̱ka̱ya̱ mili̱ca̱xtlahuá̱n c-xpa̱xtu̱n altar anta̱ni̱ c-xokspún huili̱putuná̱ mili̱ca̱xtlahuá̱n, chu̱ lacapala̱ capit ta̱la̱ma̱koxumixiya̱ yama̱ minta̱lá, chu̱ a̱li̱sta̱lh chú̱ capimpala̱ c-templo laqui̱mpi̱ xli̱pacs mintalacapa̱stacni̱ chú̱ nali̱sa̱huaniya̱ Dios mili̱ca̱xtlahuá̱n.
23329  MAT 5:26  Chu̱ pala antá̱ nama̱nu̱cana, quit lacatancs cuaniyá̱n pi̱ ni̱ catitamacaxtuca̱ hasta ni̱li̱huaya̱ naxokoya̱ mimu̱lhta̱ hua̱ntu̱ antá̱ nasquinicana.
23331  MAT 5:28  Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ quit cca̱huaniyá̱n pi̱ hua̱nti̱ ma̱squi caj naucxilha̱ cha̱tum pusca̱t, chu̱ xlá̱ napuhuán pi̱ tuncán xlá̱ xtláhualh, pus tama̱ chixcú̱ aya tlahuani̱t tala̱kalhí̱n c-xnacú̱, sa̱mpi̱ qui̱taxtuy xta̱chuná̱ pala aya xakátli̱lh.
23335  MAT 5:32  Hua̱mpi̱ huata chú̱ quit cca̱huaniyá̱n aktum tachihuí̱n hua̱ntu̱ luhua a̱tzinu̱ xatancs: lapi̱ cha̱tum chixcú̱ namakaxtaka̱ xpusca̱t, ma̱squi xlá̱ ni̱tú̱ tlahuani̱t hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n pala xakatli̱ni̱t a̱tanuj chixcú, pus huata xlá̱ caj nama̱tlahui̱y tala̱kalhí̱n lapi̱ naputzapalay hua̱nti̱ nata̱tahuilapalay; chu̱ na̱ chuná̱ yama̱ chixcú̱ hua̱nti̱ nata̱tahuilay yama̱ xatamakan pusca̱t na̱ chuná̱ tlahuay lhu̱hua tala̱kalhí̱n c-xlacati̱n Dios sa̱mpi̱ xlá̱ maktum pi̱ lactlahuako̱y yama̱ tapu̱chúhuat.
23337  MAT 5:34  Hua̱mpi̱ huata quit lacatancs cca̱huaniyá̱n: Niucxnicú̱ tu̱ cali̱ta̱yátit natlahuayá̱tit, chu̱ huá̱ nali̱quilhaná̱tit ma̱squi pala la̱ntla̱ catu̱cahuá̱. Niucxnicú̱ cali̱quilhántit akapú̱n pala tu̱ nali̱ta̱yayá̱tit, sa̱mpi̱ luhua xta̱chuná̱ qui̱taxtuy la̱mpala hua̱ Dios li̱quilhaná̱tit.
23338  MAT 5:35  Chu̱ na̱ ni̱ pala hua̱ ca̱tiyatna̱ catili̱quilhántit xpa̱lacata̱ tu̱ nali̱ma̱lacnu̱yá̱tit, sa̱mpi̱ anta̱ u̱nú̱ ca̱tiyatna̱ li̱ma̱xtuy Dios xta̱chuná̱ antá̱ ma̱jaxay xtantú̱n, chu̱ na̱ ni̱ pala hua̱ Jerusalén cali̱quilhántit pala tu̱ nama̱lacnu̱yá̱tit, sa̱mpi̱ antá̱ c-Jerusalén huí̱ xpu̱ma̱paksí̱n tlanca̱ quireycan Dios cca̱tiyatna.
23339  MAT 5:36  Chu̱ na̱ ni̱ pala huá̱ miakxe̱ka̱ catili̱quílhanti̱ pala tu̱ nama̱kantaxti̱putuna, sa̱mpi̱ huix ni̱ ma̱paksi̱ya, chu̱ ni̱ lay lakpali̱niya̱ la̱ntla̱ xli̱tzitzaka kantum miacchíxit pala snapapa̱ natlahuaya.
23340  MAT 5:37  Hua̱mpi̱ pala tu̱ nali̱kalhti̱nana̱ pi̱ natlahuaya, caj xma̱n cahuanti: ‘Tla̱n, nactlahuay’, usuchí̱ acxni̱ lacatancs catzi̱ya̱ pi̱ ni̱ lay catima̱kántaxti, huata caj xma̱n cahuanti: ‘Ni̱ ctitláhualh.’ Sa̱mpi̱ pala huix luhua li̱huana̱ ma̱catzi̱ni̱namputuna̱ pi̱ nama̱kantaxti̱ya̱ tu̱ ma̱lacnu̱ya, chu̱ li̱quilhana̱ hua̱ntu̱ huix li̱pa̱huana, pus antá̱ chú̱ makatlajayá̱n xali̱xcajnit talacapa̱stacni.
23342  MAT 5:39  Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ quit cca̱huaniyá̱n aktum tachihuí̱n hua̱ntu̱ luhua a̱tzinu̱ xatancsua: Ni̱ timakaxokoyá̱tit ti̱ ni̱tlá̱n tu̱ naca̱tlahuaniyá̱n, chi̱ hua̱mpi̱ hua̱ caxati̱cahuá̱ ti̱ xma̱sipa̱ní̱n c-milakxti̱pakstácat, calakxti̱pini̱ a̱lakxti̱tu.
23343  MAT 5:40  Chu̱ hua̱nti̱ luhua chuná̱ catzi̱y nama̱lacapu̱yá̱n, chu̱ namaklhti̱putuná̱n mincamisa, pus cama̱xqui, hasta huata xatlá̱n na̱ cama̱xqui̱ talacasquín pi̱ na̱ nalé̱n mintamaknu.
23344  MAT 5:41  Chu̱ palapi̱ cha̱tum xafuerza nama̱cuqui̱yá̱n pi̱ cali̱pini̱ xtacuca̱ ca̱na̱ caj aktum kilómetro xli̱lakamákat, huata huix cama̱li̱huaqui̱ni, ca̱na̱ a̱aktum kilómetro, tlak catlahuani̱ li̱tlá̱n.
23345  MAT 5:42  Chu̱ caxati̱cahuá̱ ti̱ nasquiniyá̱n hua̱ntu̱ qui̱tzanka̱niy, pus cama̱xqui, chu̱ niucxnicú̱ caj cakaxpatni̱ hua̱nti̱ squiniyá̱n, chu̱ hua̱nti̱ maksa̱cuanamputuná̱n.
23347  MAT 5:44  Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ quit lacatancs cca̱huaniyá̱n aktum tachihuí̱n hua̱ntu̱ a̱tzinu̱ xatancsua, pi̱ capa̱xquí̱tit minta̱la̱tlahuanacán, chu̱ casquinítit Dios xpa̱lacata̱ hua̱nti̱ ni̱ ca̱ucxilhputuná̱n pi̱ xlá̱ camaktá̱yalh.
23348  MAT 5:45  Hua̱ lapi̱ xli̱ca̱na̱ chuná̱ natlahuayá̱tit, pus Quintla̱ticán ti̱ huilachá̱ c-akapú̱n xlá̱ naca̱li̱pu̱lhca̱yá̱n la̱ntla̱ xli̱ca̱na̱ xcamán. Sa̱mpi̱ xlá̱ pacs acxtum tla̱n catzi̱niko̱y, chu̱ li̱pu̱tum ma̱xqui̱ko̱y cxkakanat chichiní̱ hasta ma̱squi hua̱ yama̱ chixcuhuí̱n hua̱nti̱ lacli̱xcajnit xtapuhua̱ncán, na̱ xa̱huá̱ hua̱nti̱ lacuan xtapuhua̱ncán, chu̱ na̱ huá̱ macamín se̱n c-xokspuncán hua̱nti̱ xatlá̱n, chu̱ hua̱nti̱ ni̱tla̱n xtá̱yat.
23349  MAT 5:46  Hua̱mpi̱ lapi̱ huixín caj xma̱n huá̱ pa̱xqui̱ko̱yá̱tit hua̱nti̱ na̱ ca̱pa̱xqui̱yá̱n, ¿tú̱ chú̱ ya̱ taskahu namaklhti̱naná̱tit c-xlacati̱n Dios caj xpa̱lacata̱ pi̱ chuná̱ natlahuayá̱tit? Sa̱mpi̱ hasta ma̱squi hua̱nti̱ lacli̱xcájnit xtapuhua̱ncán na̱ chuná̱ xlacán la̱ta̱lako̱y.
23350  MAT 5:47  Na̱ chuna li̱tum, lapi̱ caj xma̱n hua̱ li̱pa̱xuhu xakatli̱ko̱yá̱tit hua̱nti̱ catzi̱yá̱tit na̱ ca̱pa̱xqui̱yá̱n, ¿tú̱ chú̱ xli̱tlá̱n tlahuapá̱tit laqui̱mpi̱ naca̱ma̱skahui̱caná̱tit c-xlacati̱n Dios? Sa̱mpi̱ hasta ma̱squi yama̱ chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ni̱ lakapasko̱y Dios na̱ chuná̱ tlahuako̱y.