23214	MAT 1:1	Yeisu Keliso ana laoma bwaite besiele, Yeisu Keliso iya Deibida tubuna, Deibida iya Abelamo tubuna.
23219	MAT 1:6	Diyesi natuna Kin Deibida. Deibida natuna Solomoni. (Solomoni sinana esana Batisiba iya beyabeyana Ulaiya wainena)
23224	MAT 1:11	Yosaiya natunao Yekonaiya yo kanakavao, saugana Babiloni silaoma sikaleya Yudiya kolili kabo sikalaili silawagili Babiloni koina.
23229	MAT 1:16	yo Yakobo natuna Yosepa, Meli wainena. Meli ikabi Yeisu, iya esana siyogayan Mesaiya.
23230	MAT 1:17	Na kabo Abelamo koina yo ilaoma Deibida koina yaso kali baibaiwa potin (14), tabe Deibida koina ilaoma saugana Yudiya silawagili Babiloni yaso kali baibaiwa potin (14), yo sauganane koina kanasiga Mesaiya Yeisu iyawatagili yaso kali baibaiwa tabe potin (14).
23231	MAT 1:18	Yeisu Keliso sinana Meli. Mwa bwaite besiele Yeisu ana kabi ana laoma. Meli ikawakawaluluwan Yosepa sabi kasolananna. Na muli mena kabo sikasole, ilotonan iya isiumako Yaluyaluwa Tabuna ana kaiwe mena.
23232	MAT 1:19	Meli wainena Yosepa iya tomo namwanamwana. Nige nuwanuwana Meli imwalimwaline tomo manli mena, mwa inuwatui yakato tem ali kawakawalulune isokegabaen wadam mena.
23233	MAT 1:20	Yosepa iyaelemo bwaite kaiwena inuwanuwatu na Guyau ana anelose ilaoma koina kenona mena. Anelosene iba, “Yosepa, Deibida ana susu, tabu kumamatausi na Meli ukwalai wainem. Melumelune ilaomaya Yaluyaluwa Tabuna koina.
23234	MAT 1:21	Kani ikabi natuna tau yo esana kupei Yeisu, kaiwena kani ana tomoyao ileboili ali pwanoli kolili.”
23236	MAT 1:23	‘Tonuwanuwabola kani isiuma. Yo natuna ikabi tauna, yo esana sipei Imanuwela.’ Imanuwela kana bui ‘Yaubada mekalakava’.
23237	MAT 1:24	Saugana Yosepa itolo iginauli besiele Yaubada ana anelose ana walo koina. Yosepa Meli ikasolanan,
23238	MAT 1:25	na iyamo nige Meli kwapina ikakabitonani kanasiga Meli ikabi melumelune. Yo Yosepa esana ipei Yeisu.
23239	MAT 2:1	Kabo Yeisu sikabiya Bedeliema koina, Yudiya dedeina mena, Elodi ana sauga kin koina. Saugana Yeisu sikabi tosonoga tupwali silaomaya tete bomatu mena silaoma Yelusalema.
23240	MAT 2:2	Yo sineli, “Toweya koina melumelune sikabiya yakato iya Yudiya ali kin? Kagitai ana utu tete bomatu mena mwa kalaoma sabi pwalou koina.”
23241	MAT 2:3	Saugana Kin Elodi walone ibenalan yakato Yudiya ali kin waluwaluna kaiwena ikatewakaka. Yo tomo meuloili Yelusalema koina tabe besiele sikatewakaka.
23242	MAT 2:4	Kabo Elodi miyagogo iyogayan meuloili siya topwaoli lalakili yo loina kana toyakayakataiwo na ineliyagili toweya koina Mesaiya sikabiya.
23244	MAT 2:6	‘Komiu Bedeliema, Yudiya dedeina mena, nige sowana tawalo esamiu nige ilalalaki Yudiya kana tobagunao luwali mena, kaiwena tobaguna yabo kani iyawatagili luwamiu mena kabo yagu tomoyao Isileli kani ileboili.’”
23245	MAT 2:7	Yo Elodi miyagogo yabo wadam mena iginauli tosonogaone mekanakavao tolaomane tete bomatu mena. Ineli kolili toisabo sauga koina utune sigitai.
23246	MAT 2:8	Kabo Elodi tosonogaone iyawasali silau Bedeliema iba, “Kwalau melumelune kwaloya-namwanamwai. Tem kwalobai, kwalaoma kwawalo koliyau na yau tabe yalau yapwalou koina besiele.”
23247	MAT 2:9	Tosonogao kin ana walo sibenalan yo silau. Utune kaigedana bwaine tauna kona tete bomatu mena ibagunayagili sigitai yoi yo simuliya kanasiga ilopei yanuwane pwatana mena melumeluwa koina.
23248	MAT 2:10	Saugana tosonoga utune sigitai yaliyaya lalakina iloyapowonli.
23249	MAT 2:11	Silau numene koina yo sigitai melumelu mesinana Meli. Sipwalou me ali yakasisi melumelune koina. Ali mulolo sisokeli yo siwolena wasawasane gole, olibanuma yo mula.
23250	MAT 2:12	Na Yaubada tosonogaone iyakenayagili kenoli mena tabu sipipileyoi Elodi koina. Mwa sipileyoi ali dedei mena kamwasa uloina mena.
23251	MAT 2:13	Tosonoga silogabaegili kabo muli mena Yosepa kenona ikenoi kabo Yaubada ana anelose iyawatagili Yosepa koina yo iba, “Elodi kani melumelu iloyai nuwanuwana iunuyamate. Kutolo, melumelu mesinana ukwalaili yo kwayabubu kwalau Itipita. Bwaine koina kwamiyamiya kanasiga yawalo kabo kwapileyoima.”
23253	MAT 2:15	kabo simiyamiya bwaine koina kanasiga Elodi iboita. Bwaine besiele iyawatagili na mesabana Yaubada ana walo iyamala yawasosi. Walone palopita yabo iwalo-masalan beyabeyana, iba, “Natugu kani yayawasa na yakato naga muli mena yayoga-yawatagilan Itipita koina.”
23254	MAT 2:16	Saugana Elodi ikatai yakato tosonogaone simwakotayan mwa imunamunai lalakina. Kabo ana tokaleyayao iyawasali na melumelu tataoliyao Bedeliema dedeina meuloina koina siya ali bolime labui yaulina mena siunuyamateli. Iwalo besiele kaiwena tosonogao siwalo koina toisabo sauga utune sigitebagunayan.
23256	MAT 2:18	“Kaina yabo sibenalan Lama koina, valam yo koyasili lalakina, Litieli ivalavalam natunao kaiweli yo genuwana sikabi-yanuwadaumwali kaiwena natunao meuloili siboitako.”
23258	MAT 2:20	yo iba, “Kutolo, melumelu mesinana ukwalaili yo kwapileyoi yanuwa Isileli, kaiwena Elodi me ana bodao, siya beyabeyana nuwanuwali Yeisu siunuyamate, siboitako.”
23259	MAT 2:21	Kabo Yosepa itolo, yo melumelu mesinana ikalaili yo sipileyoi yanuwa Isileli.
23260	MAT 2:22	Saugana ibenalan Akeleyasi iyamala kin dedei Yudiya koina, tamana Elodi ana kaba miya iyamiyalae, kabo Yosepa genuwana ilau dedeinane koina kaiwena imatausi. Tabe kenona ikeno yoi Yaubada ana wasa iwolena tabu ilalau dedei Yudiya na ilau Galili ana dedei mena.
23261	MAT 2:23	Ilau yo imiyamiya yanuwa Nasaleta, Galili dedeina mena. Bwaine besiele iyawatagili na mesabana palopitao ali walo Mesaiya kaiwena iyamala yawasosi. Kaiwena beyabeyana siwaloko siwaloba, “Tomo meuloili naga kani siwalo yakato iya Game Nasaleta.”
23262	MAT 3:1	Saugana Yeisu iyaele Nasaleta na Yoni Toyababitaiso ilaoma yo iguguye dedei Yudiya ule bwagabwaga mena iba, “Mumugamiu naenaeli kolili kwanuwabui, kaiwena Yaubada ana kaba loina kana sauga ikubwamako.”
23264	MAT 3:3	Beyabeyana palopita Aiseya ilele Yoni Toyababitaiso kaiwena sauganane iwaloba, “Tomo yabo iyogayoga ule bwagabwaga mena, iba, ‘Guyau ana kamwasa kwasepa, wakatububun yo kwayasapusapu.’”
23265	MAT 3:4	Na Yoni kana kwama ebaebai kameli wiyana yo kana wakisowa bulumakau kwapina. Yo ana kaba kekan mwalimwali yo kamwakamwa.
23266	MAT 3:5	Tomo meuloili silaoma koina. Tupwaliyao silaomaya Yelusalema taon, tupwaliyao silaomaya Yudiya dedeina mena yo tabe tupwaliyao silaomaya yanuwa siya Waila Yolidan salina mena.
23267	MAT 3:6	Ali pwanoli siwalo-masalagili kabo iyababitaisoli Waila Yolidan koina.
23268	MAT 3:7	Tabe Palisiyao yo Sadusiyao sibaibaiwa silaoma yakato sibabitaiso. Na Yoni igitaili kabo iyokoi-yagili iba, “Komiu besiele weso. Gubesi, yaiya ami wasa iyeyawa mwa nuwanuwamiu Yaubada ana munamunai kwayabubu-gabaen?
23269	MAT 3:8	Ilonamwayagimiu tem mumugamiu naenaeli kwasikotanagili na uwe namwanamwana iyawatagili yawasimiu koina.
23270	MAT 3:9	Tabu kwanunu-watui yakato kwaba, ‘Kai tubumai Abelamo, mwa koina kai Yaubada ana tomoyao gitegite-sipwaimai.’ Na yawalo kolimiu, bwaite mwakota kaiwena Yaubada iya sowasowana veku ikalaili yo kolili Abelamo tubunao iyamayaleli.
23271	MAT 3:10	Yaubada ana kilam ivakiliyako yakato mayau meuloili siya nige siuweuwe namwanamwa yaili mena ikoili siguli na igabae-luseyagili mayau wedowedolina koina.
23272	MAT 3:11	Tem kwanuwabui mumugamiu naenaeli kolili kabo yayababitaisomiu waila mena. Na iya ilalaoma kani iyababitaisomiu Yaluyaluwa Tabuna koina yo ikabiyakaiwemiu besiele mayau wedowedolina ana kaiwe. Iya esana ilalaki na yau esagu nige ilalalaki. Yau nige yagu namwanamwa ipapagan yakato sowasowagu kaena kana suma yakalaili.
23273	MAT 3:12	Ana sabolo iyaele nimana mena naga iyatubu ana witi kanna yo mosomosona iyakasali kabo tem kanna yawasosi ikelegogon ipei ana lakawa mena yo mosomosona igabu mayau wedowedolina koina, mayaune nige ana kaba boitamo.”
23274	MAT 3:13	Kabo Yeisu Galili dedeina ilogabaen isaema Waila Yolidan koina yo iwalolau Yoni koina iba, “Kuya-babitaisoyau.”
23275	MAT 3:14	Na Yoni nuwa-nuwana Yeisu ana nuwatu ibui, mwa iba, “Inamwanamwamo temga kowa kuyababitaisoyau. Gubesi mwa kulaoma koliyau yakato yayababitaisowo?”
23276	MAT 3:15	Mwa Yeisu kainana iyamaisa iba, “Yau yagu nuwatu inamwanamwa tem saugamo bwaite taginauli besiele, kaiwena Yaubada ana nuwatu tamuliya.” Kabo Yoni italam.
23277	MAT 3:16	Yeisu ibabitaiso kabo igayosaema waila mena. Sauganane koina bulibuli itasoke yo Yaubada Yaluyaluwana igitai besiele bunetutu ilolobima koina.
23278	MAT 3:17	Kabo kaina yabo ilobimaya bulibuli mena iba, “Bwaite natugu yamulolo lalakina koina yo yayaliyaya yawasosi kaiwena.”
23279	MAT 4:1	Kabo Yaluyaluwa Tabuna Yeisu ilawan ule bwagabwaga mena na Seitani Yeisu itonan.
23280	MAT 4:2	Kaliyate poti yo boniyai poti Yeisu ikalakisiye nige ikekekan kaiwena mwa iguliyam lalakina.
23281	MAT 4:3	Kabo Seitani ilaoma yo itonan iba, “Tem yawasosi kowa Yaubada Natuna kuwalo veku kolili na siyamala beledi.”
23282	MAT 4:4	Yeisu kainana iyamaisa iba, “Buki Tabu ana walo bwaite besiele, ‘Tomo nige sowasowali beledimo sikan na yawasili silobai, bwaimwanamo Yaubada ana walo meuloina koina yawasili silobai.’”
23283	MAT 4:5	Tabe Seitani Yeisu ilawan yoi Yelusalema yo iseyan Nume Tabu kewa yawasosina mena.
23284	MAT 4:6	Iwalo koina, “Tem yawasosi kowa Yaubada Natuna, ukwapusele-lobi, kaiwena Buki Tabu iba, ‘Yaubada kani iwalo aneloseyao kolili sigitekalatagiwo nimali mena sinapuiwo kisi kutalu veku mena na kaem kusibayanae.’”
23285	MAT 4:7	Yeisu kainana iyamaisa iba, “Buki Tabu ana walo bwaite besiele, ‘Tabu Yeoba am Yaubada kutonatonan.’”
23286	MAT 4:8	Seitani ikalai yoi ilawan koya kikinna mena yo kaba loina meuloina yanuwa yaulina mena yo ali wasawasa meuloina iyakenayan.
23287	MAT 4:9	Koina iwalolau iba, “Tem tutulim kutalu-sakonayan na kupwalou koliyau, bwaine ginauline meuloina kani yaeliwa koliwo.”
23288	MAT 4:10	Yeisu kainana iyamaisa iba, “Seitani, kulowasi koliyau. Buki Tabu ana walo bwaite besiele, ‘Kupwalou Yeoba am Yaubada koina yo iya ibomamo koina kupaisowa.’”
23289	MAT 4:11	Kabo Seitani Yeisu ilogabaen yo aneloseyao silaoma Yeisu sisagui.
23290	MAT 4:12	Saugana Yeisu ibenalan Yoni sipeiyako deli mena kabo ipileyoi ilau Galili.
23291	MAT 4:13	Sauga kubwakubwana imiyamiya Nasaleta, kabo ilau Kapeneomi, Kalita Galili papalina mena bwaimwa siya susu Sebuloni yo susu Napitalai ali dedei mena.
23292	MAT 4:14	Iyawatagili bwaite besiele na mesabana palopita Aiseya ana walo iyamala yawasosi.
23294	MAT 4:16	yo siya simiyamiya boniboniyai koina naga kani mayale lalakina sigitai, yo siya simiyamiya boita lolonna mena kani mayale imwalisae kolili.”
23295	MAT 4:17	Sauganane koina Yeisu ana guguye iyatubu iba, “Mumugamiu naenaeli kolili kwanuwabui kaiwena Yaubada ana kaba loina kana sauga ikubwamako.”
23296	MAT 4:18	Yeisu iyonayona Kalita Galili dekawana mena kabo togomana labui igitaili, yabo Saimoni iya esana Pita yo kanakava Anidulu. Ali yagida sigalagalayan kalita mena kaiwena bwaine ali paisowaele.
23297	MAT 4:19	Iwalo kolili iba, “Kwamuliya koliyau na yakatububunagimiu komiu tomo kali toyakona.”
23298	MAT 4:20	Kabo sauganane koina ali yagida silogabaen yo simuliya koina.
23299	MAT 4:21	Iutulau yoi kabo tomo labui yoi igitaili, Yemesa mekanakava Yoni, siya Sebedi natunao. Me tamali simiyamiya waga mena, ali yagida sikatukatububu sabi gala. Kabo Yeisu yoli labuine iyoganli.
23300	MAT 4:22	Sauganane koina ali waga yo tamali silogabaegili yo Yeisu simuliya.
23301	MAT 4:23	Yeisu Galili dedeina meuloina ilotakikilan kabo iyakayakatai ali nume tapwalolo kolili, Yaubada ana kaba loina wasana namwanamwana iguguguguyeyan yo tomo ali kasiebwa uloi uloi iwoisili.
23302	MAT 4:24	Yeisu wasana itakikili Siliya dedeina meuloina koina kabo tomo tokasiebwao meuloili sikalailima, kasiebwa uloi uloi, siya sikamkamna lalakina, siya yaluyaluwa biki kolili, yo siya sikikiwasi, yo tabe siya yoli sitawalololi, meuloili iwoisili.
23303	MAT 4:25	Boda lalakina Yeisu siyamuli-kusuli. Silaomaya dedei Galili, dedei Dekapoliya, Yelusalema taon, Yudiya dedeina yo tabe Waila Yolidan dedei pwatana mena.
23304	MAT 5:1	Yeisu boda lalakina igitaili kabo ilau ikawasae koya mena yo imiyasio. Ana tobenaliyao silaoma simiya-takikilan,
23306	MAT 5:3	“Siya tonuwalobi sikatai yaluyaluwali sibubutuma, Yaubada iwalo-muloloili yo Yaubada ana kaba loina kani silobai.
23307	MAT 5:4	Siya ali toboita kana katekamkamna yo kana nuwanae kateli mena Yaubada iwalo-muloloili yo kani ikabi-yanuwadaumwalili.
23308	MAT 5:5	Siya tonuwalobi yo mumugali bigana, Yaubada iwalo-muloloili. Ana waloyameli yanuwana kani silobai.
23309	MAT 5:6	Siya nuwanuwasosili tem mumugana namwanamwana sikalai kateli mena, besiele toguliyam yo togalomagu nuwanuwali kan yo waila, Yaubada iwalo-muloloili. Kani mumugana namwanamwana koina yaluyaluwali iloyapowonli.
23310	MAT 5:7	Siya kalikavao sikatekamkamna-yagili yo ali naenaena kolili sinuwatu-pwaikili Yaubada iwalo-muloloili. Kani ikatekamkamna-yagili yo inuwatu-pwaikili.
23311	MAT 5:8	Siya kateliyao nige sibibiki Yaubada iwalo-muloloili. Kani Yaubada sigitai.
23312	MAT 5:9	Siya tokabi-yanuwa-daumwali Yaubada iwalo-muloloili. Kani ikawa-natu-wagili.
23313	MAT 5:10	Siya kalomagigili koina kamkamna lalakina silobai mumugana namwanamwana kaiwena Yaubada iwalo-muloloili. Yaubada ana kaba loina kani silobai.
23314	MAT 5:11	Tem tomo sisinalimiu yo sikawa-naenae-yagimiu yo siyakamkamnamiu esagu kaiwena Yaubada kani iwalo-muloloimiu.
23315	MAT 5:12	Kwayaliyaya lalakina kaiwena maisamiu lalakina iyaele bulibuli mena kaiwena palopitao bagubagunali siyakamkamnali besiele komiu.
23316	MAT 5:13	Komiu ami paisowa yanuwa yaulina mena besiele kalita ana paisowa. Tem ana kaiwe yo kamnana imwawasi nige sowasowana taula-kalikalita yoi. Takatai nige ana paisowa ipapagan kabo tagabaen yo tomo siutu-gwalagwalai. Kabo wagite-kalatagimiu tabu komiu besiele kalita naenaena, sauga meuloina kwatolo kaiwe me ami meli Yaubada koina.
23317	MAT 5:14	Komiu besiele mayale yanuwa yaulina mena. Tem yanuwa yabo imiyamiya koya pwatana mena kani tomo meuloili sigitai, nige sowana ikeno-wadam.
23318	MAT 5:15	Nige sauga yabo tomo mayale sigabu kabo gulewa sikalai yo mayalene sikopwaiki. Kani sipei teibeli pwatana mena kabo mayalena mena nume kana tomiya meuloili simayale.
23319	MAT 5:16	Besiele tabe komiu, ilonamwayagimiu tem ami mayalene, bwaimwana mumugamiu namwanamwana, iwedowedoli tomo manli mena na mesabana ami paisowa namwanamwana sigitai na Tamamiu bulibuli mena esana sitobalan.”
23320	MAT 5:17	Tabu kwanunuwatui yakato yalaoma na Mosese ana loina yo palopitao ali yakayakatai yakele-gabaegili. Nigele. Yalaoma yakato ginauli meuloina beyabeyana siwalowegiliko siyamala yawasosi.
23321	MAT 5:18	Yawalo yawasosi kolimiu, kanasiga bulibuli yo yanuwa yaulina naga kani simwawasi nige sowasowana loina ana walo yabo kikiuna ikwalalele kanasiga loinane meuloina Mosese ilelelene iyamala yawasosi.
23322	MAT 5:19	Yaiya tem loina kikiuna yabo ilikwai yo tomo tupwaliyao iyakenayagili siginauli besiele, tomone esana Yaubada kani ipeiyatalu ana kaba loina koina. Na yaiya loina meuloina ibenalagili yo tomo iyakataili besiele, kabo esana Yaubada kani ikeleisinan ana kaba loina koina.
23323	MAT 5:20	Na yawalo kolimiu tem ami obiga nige Palisi yo loina kana toyakayakatai ali obiga inanamwanamwa-gabaen nige sowasowana kwalusae Yaubada ana kaba loina koina.
23324	MAT 5:21	Wakataiyako, tomo bagubagunali ali sauga mena siyakayakatai besiele bwaite, ‘Tabu tomo taunuyamate, yaiya tem tomo iunuyamate kani maisana ilobai.’
23325	MAT 5:22	Na yau yawalo kolimiu, yaiya imunamunai kanakava koina kani maisana ilobai. Yaiya kanakava ikawa-naenae-yani kani Yudiya toloinao siyatalayan, na yau yawalo kolimiu, yaiya iwaloba, ‘Kulukulum gaibuna’ iya ilalau kaba silae koina yo iyaele mayau wedowedolina salina mena.
23326	MAT 5:23	Kabo tem kulaoma nume tapwalolo koina nuwanuwam am mulolo kuwolena Yaubada koina, bwaine koina kunuwatu-kalatan yakato kamkava imunamunai koliwo ginauli yabo kaiwena, am mulolo kupei kaba pwaoli salina mena yo kulau naga mekamkava kwalolabin yo wakawa-elieliyam yoi, muli mena kabo kupileyoima na am mulolo kuwolena Yaubada koina.
23328	MAT 5:25	Tem tomo yabo iyakewaiwo yo nuwanuwana iyatalayagiwo, mwayamwayau kutonan kaiwe na mekamkava kwayadudulai. Tem nige sowasowana, kutonan yoi kamwasa mena na tem kuyadudulai na mesabana tabu ilalawagiwo kaba yatala koina kisi bwaine koina sipeiwo toyatala koina kabo toyatala ipeiwo pilisiman nimali mena na sipei-luseyagiwo deli mena.
23329	MAT 5:26	Yawalo yawasosi koliwo, tem sipei-luseyagiwo deli mena, nige sowana kuyawatagili kanasiga kam yaga meuloina kuyamaisaoli.
23330	MAT 5:27	Na kwabenalan Mosese ana loina bwaite, ‘Tabu kamkava wainena uganaganawali koina.’
23331	MAT 5:28	Na yau yawalo kolimiu, yaiya tem sine yabo imankulakulai nuwanuwana sikeno iya katena mena iganawaliko sauganane koina.
23332	MAT 5:29	Tem manim ulaulam iyalopwanowo ukasigabaen. Inamwanamwa tem yom yabo isibayanaewo kutomgabaen, tabu yom meuloina ugagabaen mayau wedowedolina koina.
23333	MAT 5:30	Besiele tabe tem nima ulaulam iyalopwanowo kutomgabaen. Inamwanamwa tem yom yabo isibayanaewo kutomgabaen, tabu yom meuloina ugagabaen mayau wedowedolina koina.
23334	MAT 5:31	Mosese ana loina iwalo besiele bwaite, ‘Yaiya tem nuwanuwana wainena iinawaseyan, baguna inawase letana ileleyatalu kabo iwolena sinene koina yakato iinawaseyanako.’