23216	MAT 1:3	Ja Judá, tatixel quixin ca'i' achi'i' quibina'an Fares in Zara, in ja quete', Tamar rubi'. Ja Fares, tatixel rxin Esrom. Ja Esrom, tatixel rxin Aram.
23233	MAT 1:20	Pro kas c'a queri' rmajon rch'obic ja tok chaka jalal winakar jun ángel rxin ja kajaw Dios pa rwaram in xbij tre: —José ja rat riy rumam can ja rojer rey David, ma taxbej ta awi', tac'ama' ja María como ja tac'al ja c'o pa gracia, Espíritu Santo samajin rxin.
23236	MAT 1:23	—Bien tec'waxaj ja wari', c'o jun k'apoj xtan nyawaj na in rmalari' tok nq'ueje'e jun ti ral tala'. Jari' tala' Emanuel xtibina'ax tre. Queri' ja tz'ibtal can. Emanuel tibij tzij Dios c'o kuq'uin.
23251	MAT 2:13	Ja tok ebenak chic ja magos c'o jun ángel rxin ja kajaw Dios winakar chwach ja José pan achic' in quewa' xbij tre ri': —Catyictaji, tac'ama'el ja tac'al rachbil rute', quixanmaji, jix pan Egipto in tri' nixeq'ueje' wi'. C'a anin na ninbin chawe ja tok xquixmelojpi chic. Queri' nbij chawe como ja Herodes arja' xajalal maja'n tumaj rcanoxic ja tac'al chi ncamsaj, ne' tre.
23252	MAT 2:14	C'ac'ari' c'asoji ja José in yictaji, xuc'amel ja tac'al rachbil rute', xebe pan Egipto chak'a'.
23258	MAT 2:20	—Catyictaji, tac'ama'el ja tac'al rachbil rute', jix, quixmeloj chipan ja nación Israel como ecamnak chic ja winak ja c'o quigana nquicamsaj ja tac'al, ne' tre.
23259	MAT 2:21	C'ac'ari' c'asoji in yictaji, xuc'amel ja tac'al rachbil rute', xebe, xemeloj chipan ja nación Israel.
23282	MAT 4:4	Ja c'a Jesús xbij tre: —Tz'ibtal can chipan ja rtzobal Dios chi ja winak ma ruyon ta way nc'atzin chique tre ja quic'aslemal pro nojel ja rtzobal Dios jari' nc'atzin chique chakaja', ne'e.
23287	MAT 4:9	in xbij chic tre: —Wi xcatxuque' chinwach wi naya' nuk'ij, anin njach pan ak'a' ja gobierno rxin nojel ja tinamit ja nmajon rc'utic chawach le', ne' chic tre.
23290	MAT 4:12	Ja c'a Jesús tok xekaj rbixic ruq'uin chi coji ja Juan Bautista pa che' c'ac'ari' xuya' can ja lugar ja bar c'o wi', be pa Galilea.
23291	MAT 4:13	Ja c'a tok xekaji ja pa Nazaret ma xq'ue ta tri', be pa Capernaum in tri' q'ueje' wi'. Ja Capernaum chiya' c'o wi', tri' c'o wi' ja bar c'o wi' ca'i' lugar, jun rbina'an Zabulón in jun chic Neftalí rubi'.
23293	MAT 4:15	—C'oli xtibantaj na chipan ja ca'i' lugar Zabulón in Neftalí, jari' lugar tri' c'o wi' ja bar c'o wi' ja ya', chajuparaj binelya' Jordán c'o wi', pa rcuenta Galilea c'o wi' ja bar ec'o wi' ja winak ja ma e aj Israel ta.
23299	MAT 4:21	Kas quimajon binem ja Jesús ja tok ec'o chic e ca'i' achi'i' xeruwil, chakaja' e alaxic, jun rbina'an Jacobo in jun chic Juan rubi', e rc'ajol Zebedeo, ec'o pa jun lancha cachbil ja quitata', quimajon rc'ojoxic ja quec'am. Xesiq'uix pon rmal ja Jesús.
23302	MAT 4:24	In be rbixic chipan nojel ja lugar je'e ja c'o pa rcuenta Siria. Xec'amarel ruq'uin ja yawa'i' pro canojelal. Xa nak ta chi yobilal cuc'an, xa nak ta nti'on chique, wi ec'o itzel tak espíritu e'ocnak chique, wi c'ol ataque chique, wi e sica', xec'amarel canojelal ruq'uin in xertzursaj.
23304	MAT 5:1	Ja c'a Jesús tok xutz'at chi congana e q'uiy ja winak arja' be, jote' chwach jun jayu', xuwil jun lugar in tri' tz'abe' wi'. Ja c'a rdiscípulo eje'e' xe'ekaj ruq'uin.
23308	MAT 5:5	Congana qui'il chique ja winak tok c'oli nquewil chipan ja quic'aslemal in eje'e' ni pa ruk'a' Dios wi' nquejach wi', congana qui'il chique como chique nyataj wi' jun herencia. Ja herencia ja nyataj chique jari' ja rwach'ulew.
23316	MAT 5:13	Ja rixix ix cani' atz'am, neban qui' tre ja quic'aslemal ja winak cani' nuban ja ratz'am ja nbano qui' tre ja nkati'. Pro ja ratz'am wi xtiyojtaji wi mchita rtzayil ¿nak c'a nchomarsbex chic rxin ari'? Ja wi queri' nuban jari' mchita noc wi', xa nch'akixel in npa̱k' chakan cumal winak.
23319	MAT 5:16	In quirtac'ari' nuban ja luz ja c'o pa tak ewanma ixix chakaja', tisakirsaj quebey ja winak chiquewach utzc'a ja winak tok nquetz'at ja rutzil neban, eje'e' xtiqueya' ta ruk'ij ja Tatixel ewxin ja c'o chila' chicaj.
23320	MAT 5:17	Maxta tech'ob chwij chi anin inpenak chi nunyojo' ja ley xin Dios ja tz'ibtal can rmal ja Moisés nixtac'a ja ta chakaja' ja bin can je'e cumal ja profeta. Ma queri' ta, ma inpenak ta chi nunyojo', anin inpenak chi nunbana' cumplir.
23321	MAT 5:18	Queri' nbij chewe como jari' ley ni nbantaj wi' cumplir nojelal, nixtac'a c'o ta jutz'it tre ja maquita nbantaj cumplir. Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ma c'ayew ta nq'uisi caj nq'uisi rwach'ulew chwach ja c'o jun ti punto tre ja ley ja maquita nbantaj cumplir.
23322	MAT 5:19	Ja winak xa nak ta chi winakil wi c'o jun mandamiento rxin ja ley wi nqueban tre ni mta, masqui jari' mandamiento ma kas ta rjawaxic chi nnimaxi neche' tre, in wi queri' ja nquec'ut chiquewach winak, chakaja' eje'e' ma nimak ta quek'ij chipan ja gobierno xin chila' chicaj. Pro ja winak ja nquinimaj ja mandamiento in wi queri' ja nquec'ut chiquewach winak chakaja', eje'e' nimak quek'ij chipan ja gobierno xin chila' chicaj.
23325	MAT 5:22	Pro ja ranin nbij chewe, wi c'o jun nuban ryewal tre jun rch'alal jari' nk'e̱t na tzij trij. In wi c'o jun nbij tre jun rch'alal: —Xat nacnic, k'eku'm awi', wi ne' tre jari' nc'amarel chiquewach ja nimak tak k'etol tak tzij chi nk'e̱t tzij trij. In wi c'o jun nbij tre: —Xat itzel winak, majun Dios awq'uin, wi ne' tre jari' ncaje' can jun nimlaj rpokonal chwach pa k'ak'.
23329	MAT 5:26	Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri' chi ni maquixelto wi' ja pa che', nixelto c'a pro netoj can na nojel ja rec'as, nixtac'a c'o ta jun ti centavo ja maquita xtetoj can.
23340	MAT 5:37	Ja tok wi c'o je'e nebij ni tebij rubi', wi can, can quixche'e, nowi ma can ta, ma can ta quixche'e. Ja c'a wi c'o jule' chic tzij nebij ja wi ma ja tari' ja can owi ma can ta jari' jule' tzij xa ruq'uin diablo penak wi'.
23341	MAT 5:38	In jun chic ec'waxan ja bitajnak can ojer chi: —Ja wi c'o jun xayoj jun rwach queri' nba̱n chawe atat chakaja', nba̱n rc'axel chawe, nyo̱j jun awach owi c'o jun xawasaj jun rey queri' nba̱n chawe atat chakaja', nba̱n rc'axel chawe, nwasax jun awey. Queri' ja bitajnak can.
23344	MAT 5:41	Ja wi c'o jun xixruban mandar chi nixoc chuxe' jun ijka'm in nixtre'el trij in nbij chewe chi pa jun kilómetro neya'a' wi', ja c'a neban ixix, tetzujuj tre chi pa ca'i' kilómetro neya'a' wi'.
23352	MAT 6:1	Ec'oli winak tok c'o je'e nqueban ja chi ya'bal ruk'ij ja Dios nqueban pro xa chiquewach winak nqueban wi' utzc'a chi nya̱' quek'ij cumal ja winak nquech'ob. Pro ja rixix tebana' cuenta, maxta teban queri', nowi queri' neban ni majun rtojbalil nyataj chewe rmal ja Tatixel ja c'o chila' chicaj.
23353	MAT 6:2	Rmalc'ari' nbij chewe, tok c'o jun ti ayuda nesipaj maxta tewasaj ja rtzijoxic ja cani' nqueban ja winak ja xa caca' quipalaj. Eje'e' pa tak jay xin molbal ri'il nquisipaj wi' ja rayuda in pa tak bey chakaja' utzc'a chi nya̱' quek'ij cumal ja winak ja netz'ato quixin. Anin ni katzij wi' ja nbij chewe ri', eje'e' ja tok nya̱' quek'ij cumal ja winak ni xa ruyon wari' ja rtojbalil nquech'ec trij, mchita nak chi ta.
23367	MAT 6:16	In jun chic, ja tok neban ayuno chi ryabexic ruk'ij ja Dios maxta teban ixix ja cani' nqueban ja winak ja xa caca' quipalaj como eje'e' ni quigana wi' nqueban nbisoni ja quipalaj, ni lawulo' nqueban tre utzc'a chi netz'ati cumal ja winak chi ayuno ja quimajon rbanic. Anin ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja tok nya̱' quek'ij cumal ja winak tok nqueban ja rayuno ni xa ruyon wari' ja rtojbalil nquech'ec trij, mchita nak chi ta.
23398	MAT 7:13	C'o jun pa rchi'jay ja congana ti latz' xarwari' nixerya'a' chipan ja utzlaj c'aslemal ja mta q'uisic trij, jari' pa rchi'jay chipan quixoc wi'. Queri' nbij chewe como c'o chi na jun ja pa rchi'jay congana nim in natruya' chipan jun bey congana nim rwach chakaja', ma c'ayew ta natoc chipan xarwari' nixerya'a' chijutij chipan ja nimlaj rpokonal, jari' pa rchi'jay e q'uiy ja winak ja ne'oc chipan.
23401	MAT 7:16	Cani' tre jun che', rumac ja rwach nuya' tri' nawotakij wi' nak chi che'al in queri' c'a chique winak chakaja', rumac ja natz'at pa tak quic'aslemal tri' nawotakij wi' nak quibanic. Ta c'a ja q'uix mta moda xtiwachij ta uva nixtac'a rxulquiej xtiwachij ta higo.
23409	MAT 7:24	Xa nak ta ja nec'axani ja nmajon rbixic in wi nquinimaj ja nbij chique chi nqueban, eje'e' quewa' quibanic ri', e junan ruq'uin jun achi congana rna'oj, xuban jun rochoch in parwi' abaj xtz'uba' wi'.
23411	MAT 7:26	In xa nak ta nec'axani ja nmajon rbixic in wi matiquinimaj ja nbij, eje'e' quewa' quibanic ri', e junan ruq'uin jun achi xa ma ch'obolic achi ta, xuban jun rochoch in xa parwi' snayi' xtz'uba' wi'.
23415	MAT 8:1	Ja c'a Jesús xule'to chwach ja jayu', ja c'a tok kajto congana e q'uiy ja winak xetre' trij.
23423	MAT 8:9	Queri' nbij chawe como anin bien wotak nak rbanic ja tok natban mandar. Ec'oli ja nebano mandar wxin in chakaja' ec'oli soldado pa nuk'a' anin chi nenuban mandar. Ja tok nbij tre jun chi: —Cateli, ninche' tre, jari' ni nel wari'. Ja c'a wi nbij chi: —Catajo', ninche' tre jun chic, jari' ni npi wari'. Ja c'a wi nbij tre ja nmoso chi: —Tabana' ja wari', ninche' tre, jari' ni nuban wi'. Queri' xbij ja capitán.
23424	MAT 8:10	Ja c'a Jesús congana c'asc'o'i xc'axaj ja tzij ja bix tre rmal ja capitán in como ec'o jule' winak ja retran trij quewa' xbij chique ri': —Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja capitán arja' más chi na k'axnak ja yukulbal ruc'u'x wq'uin chewach ixix ja rix wach tak aj Israel, nixtac'a c'o ta jun chewe nwilon ta ja queri' ta ja yukulbal ruc'u'x wq'uin ja cani' rxin arja'.
23428	MAT 8:14	C'ac'ari' be ja Jesús chi rochoch ja Pedro. Ja c'a tok xekaji xoc pa jay in xutz'at ja rji'te' ja Pedro c'o chwa ch'at yawa', majtajnak rmal c'atan.
23432	MAT 8:18	Ja c'a Jesús tok xerutz'at chi congana winak quimolon qui' trij, arja' xbij chique ja rdiscípulo: —Jo' chajuparaj ya', ne' chique.
23433	MAT 8:19	C'o c'a jun achi arja' jun chique ja maestro ja netijon quixin ja winak tre ja ley xin Dios, xekaj ruq'uin ja Jesús in quewa' xbij tre ri': —Maestro, anin can ninbe chawij xa bar ta tri' natbe wi', ne' tre.
23434	MAT 8:20	In bix tre rmal ja Jesús: —Ja rutiwa' c'o quic'olibal ja bar newar wi' in chakaja' ja tak tz'iquin c'o quesoc pro ja chwe anin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak mta wochoch ja ni ta wxin wi' anin ninwar wi', ne'xi.
23439	MAT 8:25	Ja c'a rdiscípulo quec'as: —Ko'ato'o' Kajaw, camic nokcami, nokbe pa ya', xeche' tre.
23440	MAT 8:26	—¿Nak tre tok nexbej ewi'? taka'an xa ma nim ta ja yukulbal ec'u'x wq'uin, xeche'xi rmal ja Jesús. C'ac'ari' yictaji ja Jesús, xuk'il ja ik', xuk'il ja ya' chakaja', ni chanim cami ja ik' in sile'e ja ya'.
23441	MAT 8:27	Ja c'a rdiscípulo congana c'asc'o'i quetz'at ja bantaji in quemaj rbixic chibil tak qui': —¿Nak rbanic c'ala' ja rachi le'? nnimax taka'an rmal ja ik', nnimax taka'an rmal ja ya' chakaja', xeche'e.
23445	MAT 8:31	Ja c'a ritzel tak espíritu eje'e' congana quecoj ja Jesús pa ch'a'oj in quewa' quibij tre ri': —Ja wi nokawasajel taya'a' lugar chake chi nokoc pa quicuerpo ja jule' ak le', xeche' tre.
23448	MAT 8:34	Ja c'a tinamit xepeti pro ni canojel, xurquic'ulu' ja Jesús. Ja tok quec'ul quewa' quibij tre ri': —Catelel wawe', taya'a' can ja kalugar, xeche' tre.
23449	MAT 9:1	C'ac'ari' ja Jesús xoquel chic chipan ja lancha, be chic chajuparaj ya', be chipan ja rtinamit arja'.
23450	MAT 9:2	Ja c'a tok xekaji chaka c'a jalal tok c'o jun achi xeya̱' chwach siquirnak, cotz'ol chwach jun ch'atan che'. Ja c'a Jesús tok xutz'at ja yukulbal quec'u'x c'o ruq'uin, arja' xbij tre ja siquirnak: —Nc'ajol, ma taxbej ta awi', camic cuytaji ja rawil amac, ne' tre.
23453	MAT 9:5	Camic nwajo' nc'waxaj chewe ¿nak ja más c'ayew tre ja ca'i' ri', la ja' nbij tre ja rachi chi ncuy ja ril rumac o la ja' nbij tre chi nyictaji in nbe?
23462	MAT 9:14	Ja c'a rdiscípulo ja Juan Bautista eje'e' xe'ekaj ruq'uin ja Jesús in quewa' quibij tre ri': —¿Nak tre ja radiscípulo atat taka'an matiqueban ja rayuno? pro ja rajoj ni nkaban wi' ja rayuno in ja fariseo eje'e' nqueban chakaja', xeche' tre.
23478	MAT 9:30	in queri' queban, jaktaji quewach. Ja c'a Jesús xbij chic chique: —Congana nban recomendar chewe, majun bar ta tri' nebij wi', ne' chique.
23483	MAT 9:35	Ja Jesús arja' be nojel tinamit in nojel tak aldea chakaja', nertijoj ja winak pa tak jay xin molbal ri'il, nuya' rbixic chique ja utzlaj tzij tre ja gobierno xin chila' chicaj in chakaja' ec'oli ja yawa'i' nertzursaj xa nak ta nti'on chique.
23488	MAT 10:2	Ja quebi' ja cablajuj apóstol quewari', ja nabey, Simón ja c'o chic jun rubi' Pedro, Andrés ja rch'alal Simón, Jacobo ja rc'ajol Zebedeo, Juan ja rch'alal Jacobo,
23492	MAT 10:6	Ja nixbe wi', jix cuq'uin ja raj Israel ja re cani' jule' tak carnelo etzaknak.
23494	MAT 10:8	Que'etzursaj yawa'i' in que'etzursaj ja c'o itzel tak ch'a'c chiquij chakaja', que'eyica' camnaki' chipan ja camíc in que'ewasajel itzel tak espíritu chique ja winak. Como ja poder xinya' chewe ri' xa xecochij chwe rmalc'ari' nbij chewe, maxta tec'utuj pwok chique winak tok necoj ja poder chi quito'ic.
23497	MAT 10:11	Xa nak ta chi tinamital nixoc wi' in xa nak ta chi aldea'il, tri' necanoj wi' jun winak ja yatal trij chi ixix nixq'ueje' ruq'uin in tri' nixq'ueje' wi', c'a tokori' nixelel ruq'uin ja tok nixbe chic cha jun chic tinamit.
23501	MAT 10:15	Ni katzij wi' ja nbij chewe ri', ja tok xterila' ja nimlaj k'ij xin juicio congana lawulo' tre ja tinamit ja maquec'ulu ewxin, más na lawulo' ja rpokonal xtiquetij chwach ja xtiquetij ja ritzel tak winak ja raj Sodoma in Gomorra ojer.
23509	MAT 10:23	Ja c'a tok nba̱n pokon chewe chipan jun tinamit quixanmaji, jix chic cha jun chic tinamit. Queri' nbij chewe como ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja tok maja'n quixk'ax chipan nojel ja tinamit ja c'o pa rcuenta Israel can ninpi chic jutij, anin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak.
23514	MAT 10:28	Ma texbej ta ewi' chiquewach ja winak ja xa ruyon ecuerpo necowini nquicamsaj pro ja rewanma jari' maquecowini nquicamsaj. Pro ja nexbej wi' ewi', chwach ja ncowini nuya' ja rewanma chipan ja nimlaj rpokonal pa k'ak' rachbil ecuerpo.
23517	MAT 10:31	Rmalc'ari' nbij chewe, ma texbej ta ewi', más na ix vale chiquewach jun nimlaj moc tz'iquin.
23518	MAT 10:32	Ja winak xa nak ta chi winakil wi matiquipokonaj nquibij chi wq'uin anin yukul wi' quec'u'x pro wi ni chiquewach ja winak nquibij wi', anin chakaja' can nbij na chique chi ec'o pan ncuenta pro ni chwach ja Nata' ja c'o chila' chicaj xtinbij wi'.
23523	MAT 10:37	Ja winak ja más na necajo' ja quitata' chinwach anin owi quete', eje'e' ma yatal ta chique xque'oc ta ndiscípulo. Ja winak ja c'o jun calc'wal ja más na ncajo' chinwach anin, eje'e' ma yatal ta chique xque'oc ta ndiscípulo chakaja'.
23539	MAT 11:11	Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', mta jun profeta q'uejenak ta wawe' chwach'ulew ja nim ta ruk'ij chwach ja Juan Bautista pro ja chipan ja gobierno xin chila' chicaj jun winak masqui xa ti sencillo pro más chi na nim ruk'ij arja' chwach ja Juan.
23542	MAT 11:14	In wi c'ol egana nec'waxaj tec'waxaj ja xtinbij chewe ri', ja Juan arja' c'ari' ja rElías ja bitajnak can chi npi na.
23545	MAT 11:17	—Ajoj kaban ja música xin quicotemal pro ja rixix mta xajoj xeban, ma xixquicot ta. In kaban chic jun xin bis in nixtac'a xixbison ta chakaja', ni majun nak ta newajo', neche'e ja rac'ala' chique ja jun chic moc.
23553	MAT 11:25	C'ac'ari' ja Jesús arja' tzijon ruq'uin ja Tatixel ja c'o chila' chicaj, quewa' xbij tre ri': —Nata', atat at Rajaw caj at Rajaw rwach'ulew, congana nmaltioxij chawe como ja winak ja nquech'ob kaj pa tak canma chi congana cotak in congana quina'oj ma chiquewach ta eje'e' ak'alasan wi' nak rbanic nojel awa' ja nmajon rbanic in nojel ja nmajon rbixic pro ja rak'alasan wi', chiquewach ja winak ja quibanon takno'y chawach.
23560	MAT 12:2	Ja c'a fariseo eje'e' tok xequetz'at quibij tre ja Jesús: —Pakasa' radiscípulo le', ja netajini quimajon rbanic jala' xajan nbani pa tak xula'nbal k'ij, xeche' tre.
23576	MAT 12:18	—Tetz'ata' mpe' ja rajsamajel wxin ja ncha'on ri', arja' congana nwajo', janila nquicot wanma trij. Anin xtinya' tre ja rEspíritu Santo wxin in arja' xtuc'ut ja bey xin Dios chiquewach ja winak ja ma e aj Israel ta.
23577	MAT 12:19	Ja tok ntzijon cuq'uin ja winak arja' ma xtucoj ta ja tzij ja xa ch'a'oj rc'amonto nixtac'a xturak ta ruchi', matic'axaxi ja rukul chi nat.
23584	MAT 12:26	In queri' c'a tre ja Satanás chakaja', ja wi nerlasaj ja rach tak demonio jari' xa división nuban kaj tre arja' ruyon. Ja wi queri' nuban, ja gobierno rxin ¿nak moda maquita xtiq'uisi?
23591	MAT 12:33	Ja c'a wi nebij tre jun che' chi xa itzel che' ¿nak c'a tre tok matebij tre chi xa itzel rwach chakaja'? In wi nebij tre jun che' chi utzlaj che' tebij c'a tre chakaja' chi utz ja rwach nuya'. Queri' nbij chewe como ja jun mocaj che', rumac ja rwach nuya' chewi' tok notakixi nak chi che'al.
23601	MAT 12:43	Jun itzel espíritu tok nel pa ranma jun achi arja' nbe pa tak lugar ja bar mta wi' ya', nercanoj jun lugar ja bar nxula'n wi' pro matuwil ja lugar
23608	MAT 12:50	Queri' nbij chawe como xa nak ta ja nbanowi rvoluntad ja Nata' ja c'o chila' chicaj arja' c'ari' ocnak nuchak' owi wana' owi nute', ne'e.
23617	MAT 13:9	Bien c'a tewasaj ena'oj trij ja c'a xinbij chewe ri', ne' chique.
23625	MAT 13:17	Queri' nbij chewe como ni katzij wi' ja nbij chewe ri', e q'uiy ja rojer tak profeta in e q'uiy ja jule' chic winak ja utz xetz'a̱t rmal ja Dios, eje'e' congana quiyarij quetz'at ta ja cani' nixtajini netz'at ixix camic in congana quiyarij quic'axaj ta chakaja' ja cani' nixtajini nec'waxaj ixix camic.
23658	MAT 13:50	in nequich'akijel chipan ja nimlaj k'ak'. Ja c'a winak janila chi ok'ej xtiqueban chipan ari' lugar in xtiquicach'ach'ej cak', ne'e ja Jesús chique ja rdiscípulo.
23665	MAT 13:57	Queri' quibij, ni majun quigana ruq'uin, xa pokon nquena'. Ja c'a Jesús arja' xbij chique: —Ni majun profeta xin Dios ja maquita lok' nna'i xarwari' ma lok' ta nna'i cumal ja rach aj tinamit in nixtac'a cumal ta ja rec'o pa rochoch chakaja', ne' chique.
23673	MAT 14:7	Rmalc'ari' tok quewa' xbij tre ja xtan ri': —Tac'utuj chwe xa nak ta nawajo', can nya' chawe, ne' tre, in xuban jurar chi ni nuya' wi' tre.
23688	MAT 14:22	C'ac'ari' ja Jesús xbij chique ja rdiscípulo: —Puersa nixoquel chipan ja lancha, nixbe chajuparaj ya', nixnabeyaj chinwach, ne' chique, in xeruban can despedir ja winak.
23690	MAT 14:24	Ja c'a lancha kas pa nc'aj ya' c'o chi wi', c'o jun nimlaj ik' jaktajnakto chiquij ja rdiscípulo, matuya' lugar chique chi nebini in ja nimak tak baloj congana nuban tre ja lancha.
23693	MAT 14:27	Ja c'a Jesús xbij chique: —Ma ticapuj ta ec'u'x, xwa'n anin, ma texbej ta ewi', ne' chique.
23695	MAT 14:29	—Catajo' c'a, ne'xi rmal ja Jesús. C'ac'ari' ja Pedro xelto chipan ja lancha in xumaj binem parwi' ja ya', be ruq'uin ja Jesús.
23696	MAT 14:30	Pro ja tok xutz'at ja ik' chi congana nuban arja' congana xbej ri' rmal, xumaj kajem xe' ya' in xumaj rakic ruchi': —Wajaw, kato'o' ki', ne' tre.
23700	MAT 14:34	Xe'elel, xe'ekaj chajuparaj ya', pa jun lugar rbina'an Genesaret xe'ekaj wi'.
23706	MAT 15:4	Queri' nbij chewe como ja Dios c'o jun mandamiento rya'on chewe, quewa' nbij ri': —Lok' que'ana'a' ja ratata' ate', ne'e. In jun chic mandamiento rya'on chewe quewa' nbij ri': —Ja wi c'o jun xa itzel ntzijon tre ja rtata' owi rute' jari' puersa ncamsaxi, ne'e.
23712	MAT 15:10	Ja c'a Jesús arja' xumaj chic tzij cuq'uin ja winak, quewa' xbij chique ri': —Tec'waxaj ja xtinbij chewe ri', kas ta xtich'obtaj emwal.
23713	MAT 15:11	Ma ja ta ja noc pan achi' ja ntz'ilorsani ja rawanma pro ja ntz'ilorsan rxin jari' ja nelto pan achi', ne' chique.
23716	MAT 15:14	Maxta quixocla' il chiquewach ja fariseo le', eje'e' xa e cani' moya' ja recuc'an chic jule' cach tak moya'. Pro jun moy wi nrc'aj chic jun rach moy xa netzakel pa jul chi e ca'i', queri' ja bix chique.
23721	MAT 15:19	Queri' nbij chewe como pan awanma nwinakarto wi' ja ritzel tak na'oj cani' tre banoj camíc, cani' tre tok c'o jun natoc ruq'uin ja wi ma awixjayil ta owi ma awachajil ta, cani' tre banoj alak', cani' tre ja naya' testigo'il ja ma katzij ta in cani' tre ja tok nabij jule' tzij tre ja Dios ja xa ofensa rc'amonto tre.
23726	MAT 15:24	In bix chique rmal ja Jesús: —Ja Dios xa ruyon cuq'uin ja tinamit Israel inrtakonto wi', eje'e' e cani' tak carnelo etzaknak, xeche'x rmal.
23731	MAT 15:29	Ja c'a Jesús xelel chipan ja lugar, be, xekaj chuchi' ja ya' ja bina'an tre Galilea, jote' chwach jayu', xuwil jun lugar ja bar tz'abe' wi'.
23732	MAT 15:30	Congana e q'uiy ja winak xe'ekaj ruq'uin, equic'amonto je'e yawa'i' cani' chique tak cojo, cani' chique moya', cani' chique mema' in cani' chique ja ma tz'akat ta je'e quek'a' owi cakan, in c'a ec'o na más ja yawa'i', xe'equiya'a' chwach ja Jesús in arja' xertzursaj.
23736	MAT 15:34	—¿Jaru' rkan ja caxlanway c'ol ewq'uin? xeche'x rmal ja Jesús. —Wuku' rkan rachbil jun ca'i' cakan ch'u' chakaja', xeche' tre.
23748	MAT 16:7	Ja c'a rdiscípulo eje'e' quemaj tzij chibil tak qui', quewa' nquibij ri': —Queri' nbij chake rumac ja mta way kac'ampi ta, xeche'e.
23769	MAT 16:28	Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ec'oli chewe ja rec'o wawe' camic ri' c'a ec'as na ja tok xtiquetz'at ja Ralc'walaxel ja xoc alaxic cuq'uin ja winak, arja' ocnak chic Rey in xtumaj rbanic mandar chipan ja rgobierno. Queri' xbij ja Jesús chique.
23776	MAT 17:7	Ja c'a Jesús arja' tiloc cuq'uin, xeruchap in xbij chique: —Quixyictaji, ma texbej ta ewi', ne' chique.
23781	MAT 17:12	Pro anin nbij chewe chi ja rElías arja' penak chic pro eje'e' xa ma xch'obtaj ta cumal nak ja rocnak wi' in xa queban tre nak c'o quigana queban tre. In queri' xtiban tre chakaja' ja Ralc'walaxel ja xoc alaxic cuq'uin ja winak, arja' nutij na ja rpokonal pa quek'a' chakaja', ne'e ja Jesús chique.
23784	MAT 17:15	—Wajaw, anin c'o jun nc'ajol yawa', tapokonaj jutz'it rwach como arja' c'o jun yobil tre nuya' ataque tre in congana lawulo' nuban rmal. Q'uiylaj mul banon tre ch'akin pa k'ak' rmal in q'uiylaj mul ch'akin pa ya' chakaja'.
23789	MAT 17:20	—Rumac ja yukulbal ec'u'x wq'uin xa ti ma nim ta chewi' tok ma xixcowin ta. Como ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja wi c'o yukulbal ec'u'x wq'uin, wi nsamaji ja yukulbal ec'u'x ja cani' nuban jun ti chirwach mostaza nixcowin c'ari' neban jun nimlaj samaj. Cani' trewa' ja jun jayu' ri', nixcowini nebij tre chi neli ja bar c'o wi' in nbe cha jun lugar chic in nixrnimaj in mta nak chi ta ja maquita nixcowini neban.
23799	MAT 18:3	in quewa' xbij chique ri': —Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja wi mateq'uex ja rena'oj, wi maquixoqui ix cani' tak ac'ala' jari' nixtac'a xquixoc ta chipan ja gobierno xin chila' chicaj.
23806	MAT 18:10	Kas tebana' cuenta nak neban chique wa' ja re takno'y ri', nixtac'a jun ta chique xteban ta tre ni mta. Como anin nbij chewe chi ja chila' chicaj ec'oli ja ángel quixin in jari' ángel mta ari' ja maquita yatajnak chique chi ne'ekaj chwach ja Nata' ja c'o chila' chicaj.